Economie en Financiën
MAANDAG 8 MEI 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
REDE VAN HITLER TE KIEL
VOOR DE S.A. EN S.S.
ALS DEZE VERHEFFING MISLUKTE
ZOU DIT HET EINDE ZIJN VAN
HET DUITSCHE VOLK.
Bij een S.A.- en S.S - .opmarsch" Ie Kiel
heeft Rijkskanselier Adolf Hitler gisteren
het woord gevoerd.
Hij zeide o.a., dat het einddoel vai
nat-soc. verheffing is, dat de November
misdadigers voor den rechterstoel komen.
De S.A. en S.S. moet de politieke school
van het Duitscho volk vormen. Eens moet
de tijd komen, dal achter uw banier geheel
Duitschland marcheert. Wij willen daarbij
teder de hand reiken, die zich bij ons wil
aansluiten. Menigeen zal vragen, is dat nu
de vergelding van hetgeen zij ons eens heb
ben aangedaan? Mijne vrienden! Er waren
in November 1918 twee soorten menschen:
een ellendig soort leiders en een groote
massa Duitsche arbeiders, een groote mas
sa Duitsche soldaten, Duitsche matrozen, die
slechts den leiders ten offer zijn gevallen.
De wereld zal alleen dat in ons zien wat
wij zijp en zij zal slechts dat in ons respec
teeren wat zij in ons ziet. En wij willen
deze wereld laten zien, dat de tijd van het
November-Duitsohland definitief voorbij ia.
Men moet niet hopen, dat er nog een twee
de Duitschland Is, misschien in het verbor
gene. Daarvoor zijn wij en zijt gij borg. Het
is ons duidelijk, dat wanneer deze verhef
fing mocht mislukken, dit het einde van
het Duitsche volk zou zijn. Misschien zullen
in eeuwen de krachten van het heden niet
meer kunnen worden hersteld, indien de
Vandaag bereikte eenheid mocht mislukken.
Ik geloof, dat wanneer wij op de 14 jaren
terugzien en het wonder van heden aan
schouwen, wij zeer wel tevreden kunnen
zijn. Meer te verwachten van de toekomst
zou onbillijk zijn. Wij gaan thans een moei
lijken tijd tegemoet Wij moeten den strijd
Voortzetten. Wij willen geen oorlog en geen
bloedvergieten, maar wij willen het recht
om te leven, het recht voor de vrijheid. Wij
willen, dat het Duitsche volk niet als paria
wordt behandeld. Indien gij blijft wat ge
geweest zijt: de ijzeren garde der revolutie,
trouw en gedisciplineerd als eens de sol
daat van het Duitsche volk, dan zal de
toekomst weer goed maken, wat het verle
den eens zondigde.
Dr. Oberfohren, oud-fractieleider
Uit Kiel wordt gemeld: De gewezen
Duitsch-natianale fractieleider in den Rijks
dag, dr. Oberfohren is Zondagmiddag dood
in zijn woning aan de Bismarckallee aange-
getroffen.
Tijdens Brüning's Rijkskanselierschaip is
hij fractieleider der Duitsch-nationalen in
den Rijksdag geworden. Hij gold als de per
sooalijke vertrouwensman van den partijlei
der dr. Hugenberg en werkte steeds in vol
komen harmonie met Hugenberg samen.
In het begin van dit jaar schijnen zich
echter geschilpunten tussehen de béide staats
lieden te hebben voorgedaan. Blijkbaar keur
de dr. Oberfohren de partij-tactiek van Hu
genberg tegenover het nationaal-socialisme
niet goed.
„De Montag" schrijft, dat de gewezen led-
'der niet meer opgewassen was tegen de ge
compliceerde politieke situatie.
Op 30 Maart jL trad hij, tengevolge van het
Conflict met Hugenberg, ai als Rijksdaglid.
Dit schijnt hem sterk te hebben aange
grepen. Hij leed zeer onder de scherpe aan
vallen, welke in de pers op hem werden ge
richt Hij heeft zelfs een tijdlang in een sa
natorium vertoefd. Enkele dagen geleden is
hij echter weer in zijn woning teruggekeerd,
waar hij thans een eind aan zijn leven heef t
gemaakt.
Ernst E. Oberfohren was doctor in de
staatswetenschappen en werd 15 Maart 1881
in Dümpten bij Mülheim geboren. Hij stu
deerde aaa verschillende universiteiten, be
haalde zijn leeraarsdiiploma en promoveerde
in 1914.Hij publiceerde een aantal studies
over economische vraagstukken en verschei
den politieke brochures. In den Rijksdag
heeft hij speciale aandacht gewijd aan onder
wijs- en belastingkwesties. Hij was 'n felle
bestrijder van de regeeringea Hermann Mül-
ler en Brüning en een groot voorstander van
het Harzburg-front, met dien verstande, dat
hij geen overwicht der nationaal-socdalistea
wenschte.
De dochter en schoonzoon van den socia
listenleider Philip Scheidemann zijn gister
morgen ia hun woning overleden, tenge-
yolge van gasvergiftiging. Uit nagelaten pa
pieren blijkt, dat zij de hand aan zich zelf
hebben geslagen.
Uit Stuttgart komt het bericht, dat aldaar
de vroegere directeur van de Milchverwer-
wertungs A.G. en de Stuttgarter Milchversor
gungs G.M.B.H. zelfmoord heeft gepleegd. Te
gea hem was een bevel tot arrestatie uitge
vaardigd wegens bedrog, verduistering en
en ontrouw.
Volgens een bericht in de „Montagspost"
heeft Eelly Neppach, die verscheiden malen
tenniskampioene vaa Duitschland is ge
weest, vergif ingenomen, tengevolge waar
van de dood is ingetreden.
Gistermorgen vroeg werd de burgemeester
van de stad Leer in Oost Friesland, Dr. von
Bruch, dood in zdjn ambtswoning in het raad
huis gevonden met een schot in het hoofd.
Bij ondenzoek bleek dat Dr. von Bruch, die
in Maart jl. uit zijn functie was ontzet, zelf
moord heeft gepleegd.
Dr. BRUENING
de buitengewone toewijddng, waarmede zij
de partij steeds hebben gediend. De cen
trumsvergadering betuigde haar hartelijke
instemming met deze hulde, door den nieu-
en leider aan zijn voorgangers gebracht
De verschillende partij instanties stellen
hun functies ter beschikking, opdat Brüning
het bestuur naar eigen goedvinden kan reor-
ganiseeren.
De leden der centrumsfracties van den
rijksdag en van den Pruisischen landdag
gaven eveneens spontaan uiting aan hun be
reidwilligheid, om den nieuwen leider hun
mandaten ter beschikking te stellen.
De parlementaire dienst van het Wolff-
bureau verneemt nog, dat dr. Brüning met
de meest volkomen volmachten is toegerust
„om de „Gleichschaltung" der partij ten uit
voer te brengen".
In een resolutie wordt verklaard, dat het
centrum vasthoudt aan gijn vaa ouds gevolg
de christelijke en conservatieve beginselen
en bij den wederopbouw der geheele Duitsche
natie een bijzondere nationale taak vervult.
Het centrum strijdt in het kader van het
nationale eenheidsfront voor Duntschlaads
eer en vrijheid, voor DuitschLands gelijkge
rechtigdheid onder de volkeren, voor recht,
gerechtigheid en geluk.
OOSTENRIJK EN DUITSCHLAND
In de party vergade ring der Christelijk
sociale bondspartij te Salzburg heeft de Oos-
tenrijksche minister van justitie Schuschvigg
betoogd, dat Oostenrijk wel aan de cultureele
verbondenheid met Duitschland moet vasthou
den, maar tevens aan de staatkundige zelf
standigheid. Er bestaat geen kolonie Oosten
rijk van het Duitsche rijk.
De Oostenrijksche Heimwehr verzet zich
eveneens tegen de versmelting met het Rijk.
De bondsleider Sahrenberg heeft in een lei
dersbijeenkomst in dit verband een scherpen
aanval gedaan op het nationaal-socialisme.
De nationaal-socialisten hebben aan Oosten
rijk een nationaal verraad begaan. Wat de
nat. soc. zich in werkelijkheid voorstellen is
niet de Anschluss, maar de Gleichschaltung,
wat zoo\ l wil zeggen als, dat in Oostenrijk
een regeeringschef in functie is, die zich stad
houder voelt van Berlijn.
BRUENING
LEIDER VAN HET CENTRUM
MET VOLMACHT
TOT „GLEICHSCHALTUNG"
De Duitsche Centrumpartij heeft Zaterdag,
na de langdurige beraadslagingen, in een
gemeenschappelijke zitting van de cen
trumsfractie van den Rijksdag en den Prui
sischen landdag en van het partijbestuur,
den voormaligen Duitschen rijkskanselier,
dr. Brüning, tot leider der centrumpartij
kozen.
Dr. Brüning nam de benoeming aan, en
bracht dank aan zijn voorganger, prelaat
d,r. Kaas, alsmede aan voorzitter Joos, voor
ROOSEVELT OVER ZIJN
POLITIEK
WASHINGTON, 8 Mei. President Roose
velt heeft gisteravond zijn lang verwachte
radiorede gehouden over den economischen
toestand van Amerika en het program van
opbouw der regeering. Hij gaf een overzicht
an de catastrophale toestand van drie
maanden geleden en verklaarde, dat de hem
tot nog toe verleende volmachten geheel in
overeenstemming met de grondwet waren-
Hij was niet voornemens het Congres ook
maar van eenig recht te berooven.
ROOSEVELT
WASHINGTON 8 Mei Naar aanleiding
in Roosevelts radiorede wordt medegedeeld
dat Roosevelt zich deze week zal wijden aan
de opstelling van een twee-jarenplan, ter
reorganisatie van de Amerikaansche in
dustrie opdat deze weer een belangrijke rol
zal kunnen spelen in het proces van het eco
nomisch herstel.
Adolf Hitler heeft den Senaat van de
Technische Hoogeschool te Stuttgart mede-
>ld, dat hij verzoekt hem niet tot doctor
honoris causa te benoemen, aangezien hij
voornemens is in principe geen eere-doctora-
ten te aanvaarden.
NAT. SOC. DEMONSTRATIE IN WEENEN
In den loop van Zondag hebben de nat. soc.
in de hoofdstraten gedemonstreerd tegen het
uniformverbod door in kleine groepen, gekleed
zwarte broek, wit hemd met zwarte lis
voor een deel voorzien van een hoogen
hoed, waarop het Hakenkreuz bevestigd was,
in de straten op en neer te loopen. De politie
greep spoedig in en joeg de heeren uiteen.
107 personen werden in arrest gesteld.
WEER EEN KIND ONTVOERD.
Te Harwich in de staat Manachusetts is
dezer dagen het 10-jarig dochtertje van den
Amerikaanschen staalkoning Mc. Math door
bandieten van school gehaald, onder voor
wendsel, dat het kind dadelijk thuis moest
komen. Tevoren hadden de boeven de fa
milie Mc. Math telefonisch verzocht hun toe
stel gedurende een half uur buiten werking
te willen stellen in verband met een repara
tie aan het telefoonnet.
Na eenige dagen van angstige onzekerheid
hebben de ouders hun kind teruggekregen.
Mc. Math had het door de ontvoerders ge-
eischte losgeld betaald»
BINNENLAND.
DE KABINETSFORMATIE
VERGADERING VAN KAMERFRACTIES
In het gebouw van de Tweede Kaaner ver
gaderden hedenmiddag de liberale en de
Chr-hisL Tweede Kamerfracties ter bespre
king van het hen voorgelegde ontwerp-
regeeringsprogram.
De r.-ik&th Tweede Kamerfractie zette haar
vergadering voort
De a.-r. en de v-d. Tweede Kamerfracties
zijn reeds eenige dagen geleden bijeenge
komen om haar standpunt te bepalen.
BARMAT EN DE GULDEN
Naar de Tel. vernam, geschiedt de uit
wijzing van den heer Julius Barmat voor
namelijk op grond van speculaties tegen
den gulden. Daarbij kwam, dat de antece
denten van genoemden heer het niet wen-
schelijk maakten, dat hij zioh. nog langer
ln ons land ophield.
De belangen van Julius Barmat in ons
land zijn geconcentreerd in de Bouw- en
Handels-Maatschappij „Coolidge", die kan
toor houdt Keizersgracht 305—309 te Am
sterdam. Uit «het Handelsregister blijkt, dat
de Maatschappij „Coolidge" sedert geruimen
tijd bestaat en Koninklijk werd goedge
keurd alvorens zij in handen van Julius
Barmat overging. De „Coolidge" heeft ver
scheidene ondermaatschappijen, o.a. „Eem-
straat 2", „Brandaris 3" en Reynold 15".
Deze ondermaatschappijen dienen uitslui
tend tot de administratie van huizen, die
Barmat voor haar rekening heeft verwor
ven. In Ihet algemeen geschiedde de aan
koop der huizen met behulp van hooge hy-
potheekgelden.
Vaklieden verzekeren dat vele perceelen
tot honderd procent van hun waarde zijn
beleend. Daar aan den heer Barmat blijk
baar hypotheekgelden in ruime mate ter
beschikking stonden, deed hij den laatsten
lijd op groote schaal pogi-igen, om zijn huis
bezit nog uit te breiden.
In vakkringen neemt men aan, dat deze
aankoopen, gepaard gaande met hooge hy
pothecaire beleeningen, voornamelijk ge
schiedden, in de verwachting, dat de koers
van den gulden op de internationale wissel
markt zou vallen.
Zooals bekend, is Julius Barmat tegen het
ministerieel besluit, waardoor hij uit ons
land werd gewezen, in beroep gegaan. De
minister van Justitie, Mr. Donner, ontving
hem dezer dagen in audiëntie. Voor zoover
ons bekend is, kwam de minister niet op
zijn beslissing terug en zal de heer Barmat
uiterlijk Dinsdag a.s. ons land moeten ver
laten.
Gemengd Nieuws
MISDAAD OF ONGELUK?
Op den oever van de Linage onder Wade-
noyen is het lijk van een maa aangespoeld.
Na medisch onderzoek koa warden vast
gesteld dat het hoofd eenige schotwonden
vertoonde. Het lichaam moet reeds geruimen
tijd in het water hebben gelegen. Daar de
politie vermoedt dat hier misdaad in het spel
is, wordt een uitgebreid onderzoek ingesteld.
Voor zoover bekend, wordt in de omgeving
van Tiel niemand vermist. Het stoffelijk
overschot is naar het lijkenhuis te Kapel-
Avezaath overgebracht.
VREEMDE STRANDVONDST.
Een merkwaardige vondst is Donderdag
middag op West-Terschelling door een paar
kustwachters gedaan, meldt het „Volk". Ter
wijl zij langs het strand liepen te wandelen,
zagen zij in zee een zwart voorwerp drijven.
Zij vischten het op en het bleek een zwarte
blikken bus te zijn, waaraan met touw een
zilveren plaat was gebonden. Op die plaat
stonden een naam en enkele lauwertakken.
De kustwachters namen het voorwerp mee
en bekeken het wat nauwkeuriger. Toen zij
het openden, viel er een papiertje uit, waarop
stond: „Hieronder ligt het stoffelijk over
schot van (naam was onleesbaar) gecre
meerd 19 December 1932 te New-York. Het
moet gezonden worden aan (adres en naam
onleesbaar) in Duitschland."
Inderdaad bevatte de bus een aanzienlijke
hoeveelheid asch, zoodat het wel vast lijkt
te staan, dat men hier te doen heeft met
een stoffelijk overschct Het vreemde van de
vondst is, dat het vrijwel onaannemelijk is,
volgens deskundigen, dat een dergelijke bus
in den tijd van vijf maanden van New York
naar hier kan drijven. Men zou dus moeten
aannemen, dat zij, terwijl zij op een schip
vervoerd werd, overboord is geraakt, hoewel
dit ook zeer zonderling is, daar dergelijke
voorwerpen meestal goed worden opgebor
gen. De mogelijkheid, dat de bus op verzoek
van den overledene over boord is geworpen,
is niet erg waarschijnlijk daar er dan niet
op zou staan, dat zij naar Duitschland ge
stuurd moest worden. De bus is voorloopig
hier bewaard.
De burgemeester van Terschelling zal een
brief naar verschillende New Yorksche cre
matoria sturea om te vragen welke men
schen op den 19en December van het vorige
jaar verbrand zijn en wie hunner van Duit
sche afkomst was. Misschien wordt op
deze wijue het raadsel van de zwarte bus
opgelost.
Aangaande de vervalschingszaak te Dirks-
land kan nog het volgende worden gemeld:
De tuinder L., afkomstig uit Zwijndrecht,
bouwde onder de gemeente Sommelsdyk ver
den jaar een flink complex kassen en een
warenhuis voor den teelt van vroege groenten.
Deze persoon had blijkbaar zelf geen geld,
zoodat dus vrywel alles door een hypotheek
houder moest worden betaald. Door tusschen-
komst van een makelaar te Middelhamis en
vermoedelijk ook van een candidaat-notaris te
Dordrecht, zouden hem gelden worden ver
strekt. De verkoopers van het land M. P. en
W. K., de timmerman L. en de metselaar, die
respectievelijk de grond voor de kassen af
stonden en den bouw van de kassen verricht
ten, zyn deze week plotseling allen door den
Officier van Justitie van de Arrondissements
rechtbank te Rotterdam in verhoor genomen.
L. werd direct in voorarrest gehouden. Hoewel
de Justitie en Politic alles strikt geheim
houdt, wordt vernomen, dat de tuinder L. by
de verkoopers van het land, zoowel als by de
bouwers der kassen, een noogere kwitantie van
betaling heeft gevraagd, Jan in werkelijkheid
de kosten waren. Deze kwitanties zyn hem
ook afgegeven. Hierdoor kwam L. blijkbaar
in de gelegenheid om docr overlegging dier
kwitanties een grootere hvptheek te erkrij-
gen, zoodat nu de hypotheekhouder de dupe zal
zyn. Inmiddels zyn L. en M. P. na hun verhoor
te Dirksland op transport gesteld naar Rotter
dam. K. is reeds meer dan een jaar ernstig
SPECULATIEVE GULDENS
TRANSACTIES
EEN INTERNATIONALE AANVAL
Nederl. Bank en particuliere Banken
nemen tegenmaatregelen
GULDEN IN DE BRANDING
De Amete.ndö.ms'dhe effectenbeurs heeft
d-e vorige week blijk gegeven van een toe
nemende nerveaieiteit, welke vooral op den
laatsten benredag ernstngen omvang heeft
aangenomen. Een en ander kwam tot uit
drukking in zeer sterk oploopemde eanidee-
lenkoereen met ddenovereenkmstige lager
noteerende koersen voor guldenobliga'
(Men zie daarvoor het beureoverzicht
jL Zaterdag), waarvan vooral Gemeente-
leendngen en Staatsschuld het moesten ont
gelden. Zoo b.v. de 4 obligaties Neder
land, dóe tot 94T/i« inzakten.
Een en ander was gevolg van het fedt, dat
zoowel op de beurs ais op de valuta-markt
de meest wilde geruchten de ronde deden.
Zoo circuleerden er b.v. geruchten, dat zoo-
wed Italië, Firaoikrijk, België, Zwitserland
en Nederland zouden zijn overeengekomen
om gezamenlijk den gouden standaard los
te laten. Hoewel dergelijke berichten op
zichzelf reeds te onzinnig waren, om er ge
loof aan te hechten, toch deden ze hun uit
werking en een algemeens toename in de
speculatieve bedrijvigheid was er het g( ,r~
Daar kwam bij, dat dieze onrust nog in de
hand werd gewerkt door een bericht in een
der Nederiandsdbe ochtendbladen, volgens
hetweflik de Nederlandecihe BanJk met die
pairtaouliere banken besprekingen zou heb
ben gehouden om een speculatieve bewe
ging van het buitenland tegen den gulden
zooveel doenfldjk te bemoeilijken.
Naar men weet wordt, sedert Mr Trip als
president van de Ned. Bank optreedt, regel
matig contact met het particuliere bank
wezen onderhouden, en deze week heeft
men zich ook afgevraagd, wat te doen te
gen speculatieve transacties in guldens op
de internationale valutamarkt Men heeft
daarbij, volgens het „Handelsblad", vooral
geadcht aan een weigering buitenlanders
de gelegenheid te geven k 1a baisse in gul
dens te epeouileeren door het verfeenen van
voorschotten, het zgn. „voorleggen van gul
dens". Vooral vanuit Londen schijnt er de
vorige week vraag te zijn geweest naar het
leenen van guldens om deze te verkoopen
en aldus baissepoeities in guldens op te
bauwen.
Tijdens het genoemde oontact heeft men
overwogen, dat, indien onze banken en ban
kiers weigeren tot dit doel guldens beschik
baar te stellen, de baisse-speculatie in het
Nederlandsche devies wordlt bemoeilijkt
Men hoopt op deze wijze ongewenschte ele
menten, die het op den gulden gemunt heb
ben, heit bedrijf onmogelijk te maken.
De losgeslagen dollar
Men zal begrijpen, dait de gebeurtenissen
in de Ver. Staten van de laatste weken niet
onopgemerkt aan ons land voorbij zijn ge
gaan. Nog nimmer heeft het vertrouwen na
den oorlog zulk een klap gehad, alle die vo
rige week, toen de regeering der V. S. er
moedwillig, zonder dat daartoe eenige
noodzaak was, er toe overging de dollar los
te slaan van het gele metaal] en op deze
wijze ingebreke te blijven tegenover haar
schuldeischers. En het is geen wonder, dat
men allerwege ernstig protest aanteekende
tegen deze willekeur.
De „Fin. Chronicle" vraagt zelfs, of de
ongesteld. Het onderzoek wordt voortgezet en
verwacht meerdere arrestaties. Deze zaak
heeft in deze anders zoo rustige gemeente
groote opschudding teweeg gebracht.
Zaterdagnacht is de beoedigd makelaar B.
J. N. te Dirksland gearresteerd in verband met
de ze vervalschings-affaire.
FELLE BRAND IN EEN SMEDERIJ.
Te Beverwyk heeft een felle brand gewoed
in de voormalige smederij van de firma J. van
Etten Zoon aan de Meerstraat. Het vuur
werd ontdekt door een voorbijganger; de brand
liad toen reeds flinke afmetingen aangenomen
er bestond gevaar voor het belendende
brandstoffenpakhuis. De brandweer bestreed
met drie stralen het vuur en mocht er in
slagen den brand tot de smederij te beperken.
Hoe brand kon ontstaan in een leegstaande
smederij met onbewoond bovenhuis, is e»
raadsel, dat de politie hoopt op te lossen.
Schade 50 a 60.000 gulden.
Zondagmiddag omstreeks half drie brak
brand uit in de electrische korenmolen van
Gebr. Muller, te De Hulst bij Nieuwleusen (O.)
In korten tyd stond de molen in lichter laaie,
terwijl ook het aangrenzende woonhuis met
pakhuis in brand geraakten.
Er viel aan redden niet meer te denken,
hoewel met twee slangen het vuur werd be
streden. De bewoners, die van den brand
niets hadden bemerkt, werden door een buur
meisje gewaarschuwd. De molen net het
woonhuis brandden geheel af, terwijl de ge
heele inboedel, benevens 200.000 K.G. graan
en 100.000 K.G. kunstmeststoffen, twee vracht
auto's en eenige vrachtwagens een prooi der
vlammen werden.
De schade wordt beraamd op 50 k ^.000
gulden en wordt door verzekering gedekt
Zaterdag is de bliksem in der. molen inge
slagen, waardoor vermoedelijk de brand is
uitgebroken.
VERDRONKEN.
Het ongeveer zesjarig zoontje van
woonschipper L. te Groningen is vermoedelijk
bij het spelen te water geraakt en verdronken.
De politie heeft het lykje opgehaald.
SCHIPBREUK OP DE SCHELDE
Volgens het N. v. d. D. is Zondagmorgen
het Engelschestoomschip „Malines" op
weg van Harwich naar Antwerpen in aan
varing geweest mei het Zweedsche stoom
schip „Jamaica", komende van Antwerpen
<>n op weg naar Rotterdam. De Zweedsche
boot is gezonken; de bemanning werd ge
red. De „Malines" is met een ingedeukten
boeg naar Antwerpen opgevaren»
regeeaiinig-Rooeeveilt een wijs befleid voert,
dam wel aam krankzinnigheid lijdt Men
meent tocih, dat de V. S. alleszins in etaat
zijn om aan haar verplichtingen te voldoen,
gezien de hoeveelheden goud waarover het
land beschikt.
Doah drit verder ter zake. Reeds eerder
wezen wij er op, dat in den regel geruchten
over het loslaten van den gouden standaard
door de V. S. ook nieuw wantrouwen zaai
den t.o.v. den gulden. In zeer sterke mate
hebben we dat gezien tijdens de eerste week
van de Bankcrisis in de V. S. na 5 Maart,
toen de Ned. Bank binnen een minimum
van tijd meer dan 170 milldoen aan goud
moest afstaan. En nadien dotken telkene
weer deze genudhten op, hoe ongegrond ze
ook wanen.
Thans, nu de V. S. werfkefldjk den gouden
standaard hebben losgelaten, wordt de po
sitie van den gulden te ernstiger, omdat
de internationale speculatie zioh niet ont
ziet om na den dolilatr ook op den guilden af
te gaan.
Een sterke positie
De gulden komt dus in de branding en
thans zal blijken, of ons devies inderdaad
die innerlijke kracht bezit, welke men het
steeds van officieele zijde heeft toegeschre
ven. Cf er de politiek van de Ned. Bans
zelve behoeft men overigens niet de minste
ongerustheid te koesteren. Met krachtige
hand zullen de aanvallen worden afgesla
gen en alles zal er op gericht zijn de gou
den standaard tot het laatst toe te hand
haven.
En nu de speculatie aan den arbeid is
getogen, ligt het voor de hand, dat
contact met de particuliere banken er toe
heeft geleid, dat men overeengekomen ls
deze speculatieve transacties zooveel r
lijk te bemoeilijken.
Dit sluit in, dat ook zooveel mogelijk zal
worden getracht de in- en export van goud
te beperken.
Dat er overigens weinig reden is voor
toenemende nervositeit, moge hlijiken uit
het volgende. Reeds is uit de beste bron
medegedeeld, dat er geen sprake van is, dat
de overgebleven „goudlanden" in Europa
zouden overeengekomen zijn den gouden
standaard te verlaten.
Dat blijkt ook uit het feit, dat de Ned.
Bank alle maatregelen beraamt om elke
aanval op den gulden af te slaan.
Tesamen met de particuliere banken zal
dat ook inderdaad gelukken, mitszich
geen complicaties voordoen.
Juiist wanneer het publiek het hoof-d zou
gaan verliezen, dan wordt het gevaar groo-
ter. De gewone omstandigheden toch geven
geenszins aanleiding om te verwachten, dat
de gulden den aanval niet zou kunnen weer
staan.
Vaa buiten af toch dreigen g-een ernstige ge
varen. Men beweert wel eens, dat de groote
landen om ons heen niet zouden gedoogen,
dat, nu de overige goudvaluta's van het
goud zijn losgelaten, de gulden daaraan zou
blijven vastgekoppeld. M-a.w. zou men dus
met een „officieele" aanval te doen krijgen.
Nu is deze veronderstelling op cijn zachtst
uitgedrukt, in 't geheel niet aan te nemen.
Natuurlijk, w-anneer inderdaad een dgl. aan
val op den gulden zou worden losgelaten,
dan zou het ergste zijn te vreezen, en zou het
buitenland ons de baas kunnen zijn. Doch
nogmaals, voor dergelijke illusies bestaat
niet de miaste reden.
Neen, het groote gevaar schuilt Juist in
hen, die zich niet ontzien van speculatieve
transacties gebruik te maken om hen doel
einden te bereiken. Wanneer het immers zou
gelukken, om de openbare meening in ons
land te beïnvloeden, te verontrusten, kortom
geheel overslag te doen gaan, dan zou het
doel zijn bereikt. Dan nou het publiek er
(hoewed daartoe niet de minste redea is) toe
overgaan alle guldenwaarden op de markt
te smijten, en daarvoor andere valuta's of
aandeelen, goud enz. in de plaats te koopen
Dan zou zich een dusdanige paniek ontwik
kelen, welke zelfs de overheid niet kan be-
heerschen. Dan zouden de gevolgen niet te
zijn overzien.
Geen paniek
Het is daarom allereerst zaak de intematio
nale speculatie onschadelijk, althans machte
loos te maken. Vandaar de genomen maatre
gelen. Ea voorts make men zich niet onge
rust.
Geruchten, als zouden er afspraken zijn ge
maakt tussehen Frankrijk, Zwitserland eng.,
om den gouden standaard los te laten, of een
gezamenlijk goudembargo in te stellen,
missen eiken grond. De Ned. Bank, met haar
krachtige goudpositie, kortom het gansche
Nederlandsche bankwezen is zooals Mr. Trip
nog onlangs opmerkte, krachtig en sterk en
zal in staat blij keen eiken aanval af te
slaan.
Geraffineerde opzet
De beursoverzichtschrijver van de Msb.
vestigt er de aandacht op, dat het verloop
van den handel op wissel- en effectenmarkt
Zaterdag geen twijfel overliet, dat de spe
culatie uitstekend was geoutilleerd en haar
bedrijf doelbewust heeft uitgevoerd. De spe
culatie nam tijdens het verloop van den haa
del groeiende afmetingen aan en vooral na
het slot van den officieelen handel brak het
hek pas volkomen en werden er wilde specu
la ties ingevoerd met gelijktijdige versprei
ding van de bovengemelde gedurfde geruch-
De actie was intusschen uitstekend geënsce
neerd, naar ook achteraf bleek. Tot circa 12
uur noteerde het een koers vaa om en nabij
8.37 en de dollar 2.07
In verband met de omstandigheid, dat in
't buitenland inmiddels de zomertijd reeds
is ingevoerd, bleef de Amsterdamsche markt
vanaf dit moment vrijwel volkomen geiso-
leerd. Van deze omstandigheid werd klaar
blijkelijk een dankbaar gebruik gemaakt
voor een rigoureuse manipulatie, welke den
koers van ponden in het tijdsverloop van nog
geen uur deed monteeren tot 8.55 k 8.60 en
den dollar omhoog dreef tot een koers van
2.14. Naderhand kon men zelfs nog koersen
vernemen van om en nabij 2.20.
Dit koersverloop op de wisselmarkt miste
zijn uitwerking niet. Het werd d-i reet op de
nabeurs beantwoord met een aiet minder
wilde speculatie in Olies, H.V.A., Philips,
Unilever, Amsterdam Rubber, Steels en an
dere, welke krachtige koersstijgingen boek
ten.
Het behoeft wel nauwelijks meer betoogd,
dat het karakter van den handel onmisken
baar in zijn waren aard in dit verloop van
zaken tot uitdrukking komt. De manupulatiu
had de markt klaarblijkelijk goed in han
den. Maandag zal moeten blijken, of het
publiek haar op Jen door haar getracuerden
weg zal volgen.
De gouden standaard gehandhaafd
Zoowel door Belgische als Fransche Re-
geering'-kringen wordt medegedeeld, dat elk
gerucht als zou de gouden standaard wor
den verlaten, eiken grond van waarheid
ovist.
Weerbericht.
Hoogste stand te I-Iaparanda 766.2.
Laagste stand te Groningen 750.6.
Stand vanmorgen half twaalf: 754.7.
WEERVERW ACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Meest matige Z.W. tot N.W. wind, betrok
ken tot zwaar bewolkt, met tijdelijke op
klaring, aanvankelijk nog regenbuien, wei
nig verandering in temperatuur
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
De depressie, die Zaterdag in het W. lag,
verplaatste zich naar het Oosten en brengt
regen en afkoeling in geheel WestEuropa.
De vorojaarswarmte werd alleen nog ge
vonden in Polen en in de randstaten. In
Zweden en in Finland zijn de ochtendtem-
neraturen laag na een helderen nacht. De
mosfeer is er echter waarschijnlijk veel
warmer dan hier.
In het Westen nadet een nieuwe depres
sie, die van het minimum op de Noordzee
is gescheiden door een vlakke rug van
hoogen luchtdruk. oDordat zoowel in het
Zuiden en Zuid-Westen als in het Oosten
en Noord-Oosten de luchtdruk stijgende is,
wordt deze depressie naar het Noorden ge
drongen en zal deze vooreerst nog het weer
in onze omgeving ongunstig blijven be
ïnvloeden en de temperatuur laag houden.
Nagenoeg overal viel regen in het midden
en Noorden van ons land, overal meer dan
10 m.M. In het Z.O. viel zeer weinig.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Ontvangen 7 Mei 10.15 vm.: Attentiesein 0
Geseind heden te 9.30 uur, aan de posten
van IJmuiden tot Nieuwereluis: Attentie-
sein neer.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf: 9.8.
9 MEI
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN:
9 MEI
Van 'S avonds 8.07 n. tot 's morgens 3.45 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Brelsach
Heden Vorig
2.66 2.56
-0.00 -0.00
1.42 1.41
Rhelnfelden -2.36 -2.35
Kehl 2.48 2.55
Max&n 4.14 4.23
Diedeshelm 1.19 1.66
Mannheim 2.96 3.18
Lohr 1.07 1.07
Mains -0.34 -0.82
Blngen 1.79 L90
Coblenz
Trier
Keulen
Rührort
Wesel
Emmerik
Dnsseldorf
Maastricht
1.13 1.15
2.21 2.28
1.02 1.42
2.02 1.64
-0.64 -0.04
-0.30 -0.44
1.46 0.71
1.44 0.88
1.64 1.74
1085 107»
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
Delfzijl 10.49 22.59
Terschelling 8.01 20.12
Harlinuen 8.50 21.10
Den Helder 6.50 18.60
[Jmnlden 2.12 14.37
H.V. Holland 1.29 13.43
Schevemngen 1.39 13.63
Rotterdam 2.23 15.58
Hellevoetslnls 2.14 14.34
Willemstad 3.04 16.25
Bronwersh. 1.26 13.46
Zierikzee 1.57 '4.26
Wemeldinge 2.19 14.46
Vlisslngen 0.23 12.47
Temeuzen 0.57 13.20
HaDSweert 1.44 14.14
VOOR STABILISEERING OP GOUDBASIS
Uit Washington wordt gemldi::
Een speciaal comité deir Amerikaansche
afdeeling van de Internationale Kamer
van Koophandel heeft een voorstel geformu
leerd, dat beoogt, de valuta op goudbasis te
stabiliseeren De economische wereldconfe
rentie, aldus dit voorstel, dient te verkla
ren, dat het een harer voornaamste doel
einden is, de verhouding der belangrijkste
valuta's onderling en ten aanzien van het
goud definitief vast te stellen. De conferen
tie zal een program moeten ontwerpen voor
het bereiken van dit doel.
Voorts stelt het comité maatregelen voor
ter bescherming van den gouden stan
daard, in het belang van een grootere
stabiliteit in den internationalen handel en
het geldwezen.
Het rapport van het comité zal worden
behandeld op het congres der Internatio
nale Kamer van Koophandel, dat in de
eerste \CSkeai vain Juni te Weenen bijeem-
COöP. CENTR. RAIFFEISENBANK
Winstsaldo f 297.844 (v.j. 178.488).
f49.692.781 (v.J. f59.554.249).
jaarverslag over 1932 der Coöp. Centr,
2 der Coöp.
Raiffeisenbank deelt het volgende mede:
Het aantal aangesloten banken bedroeg op
■'29 (vj. 7
31 Dec. 1931 729
Op di
strekt
In den loop van het jaar 1932 vermeerderde
de schuld der bank met: gedeponeerde gelden,
giro's geïncasseerde wissels enz. f 163.089.537
it 205.267.345) en bijgeschreven rente over de
gedeponeerde gelden f 1.360.456 (f2.283.189).
De schuld der bank verminderde daarentegen
met f 177.274.922 (f 233.540.199). zoodat op 31
*932 meer gedeponeerd was dan aan voor-
verstrekt f 36.019.243 (f 48.844.171).
dien datum was aan voorschotten ver-
f 13.663.538 (f 10.710.078), zoodat op 31
>er 1932 het totaal der deposito's bedroeg
f 49.682.781 (f 59.654.249).
Met het oog op de bijzondere tijdsomstandig
heden wordt een bedrag van f 400.000 als
winstrekening gebracht en geboekt onder hot
hoofd crediteuren, teneinde gewapend te zijn
tegen verliezen, welke in verband met den eco
nomischen toestand in de land- en tuinbouw
Het winstsaldo 1932 bedraagt f 297.844 (v.J.
f 178.488). Op meubilair wordt f 6400 afgeschre
ven (vj. f 6173). zoodat overblijft f 291.444 (vj.
f 172.314). Hiervan wordt in het
gestort f 5 (vj. f 10). Het overscho
etomd voor afschrijving op de post
rekenen koersverschillen". De reser
dan f 4.029.835 (v.j. f 4.029.830).
GRAAN ELEVATOR MIJ.
Div. f230 per aandeel (v.j. f180).
Over 1932 wordt aan aandeelhouders der NV.
Graanelevator Mij. een dividend uitgekeerd vaö
,f 230 per aandeel .(v.J. f 180)_>
