AVERA
WILLEM DE JONG - PASSAGE
[)e planten in het menschenleven
POKON
AANBEVOLEN
ROTTERDAMSGHE ADRESSEN
II H. DE LANGE - Tuinarchitect
Rotterdam - Tel. 33356
FELIX DIJKHUIS - Boskoop
L. VAN LEEUWEN ZN. N.V
G. VV. VAN GELDEREN BOQMKWEEKER
D. BAARDSE Dzn.
- GROOTE VOORIAARS-BLOEMENTENTOONSTELLING TE ROTTERDAM
't Nuttige en het aangename voor het leven
Bloemen en planten als kunstobjecten
Nu de Prima vera weer de duizenden
bij duizenden bezoekers trekt als voor
gaande jaren en allen onder de beko
ring komen van het schoone in de plan
ten, in de bloemen, gaan we onwille
keurig eens overdenken wat de plant
wel beteekent in het menschenleven.
,Want dat vele van de 150 a 160.000
plantensoorten (afgedacht nog van de
vele en velerlei variëteiten die iedere
soort kan hebben) voor de menschen
van veel beteekenis zijn, begrijpt zelfs
de meest oppervlakkige.
Men weet, dat het hout van de boom
soorten gebruikt wordt voor timmer
hout en voor brandstof. Dat de bast
van den kurkeik dient voor het maken
van flesschenkurken enz. Met zeewier
worden kussens en bedden gevuld. De
bast van de linde dient in Rusland voor
het vervaardigen van schoenen. De
vezels van verschillende planten vor
men de grondstof bij de textielberei-
ding, katoen, vlas, kapok, hennep, jute,
en later voor de vervaardiging van
papier.
Vele kleurstoffen worden uit het
plantenrijk betrokken. Rood van het
Pernabukhout of de meekrapwortel en
de Drakenbloedboom. Blauw komt van
het Campeche hout, de Indigoplant.
Geel wordt gewonnen uit Berberis,
Verfbrem (Genista tinctoria), Curcuma
enz. enz.
Verder worden van de planten ge
trokken de vluchtige oliën als berga
motolie en lavendelolie, de vette oliën
als oly folie, amandelolie, raapolie, won
derolie.
Dan komen de harsen en de gom-
soorten en niet te vergeten de caout-
chouc en getah pertja welke beide laat-
sten in de menschelijke huishouding
wel een heel voorname plaats hebben
ingenomen en dat in betrekkelijk kor
ten tijd.
Niet alleen voor gebruiksmiddelen
wordt het plantenrijk te hulp geroepen,
ook voor de voeding van den mensch,
en vooral daarbij speelt de plant een
zeer voorname rol, zóó voornaam dat er
menschen zijn, die niet anders dan van
plantenbestanddeelen leven, de vegeta
riërs.
Zetmeel, eiwit en vetten benevens de
noodige vitaminen, alle onontbeerlijk
.voor het leven van den mensch worden
betrokken uit het plantenrijk. De gra
nen, de aardappels, de suikerbiet en het
suikerriet, en de groenten, alle in zoo-
Veel verschillende vormen, ieder kent
ze en weet de beteekenis er van voor
het leven van den mensch. Ook de
Vruchten zijn als zoodanig populair ge
noeg. Fruit, bessen, noten, wie kent ze
niet? De spijzensmaak pikant makende
specerijen zijn ook allen van de planten
afkomstig. Onze genotmiddelen als
tabak, thee, koffie en cacao, en ook de
wijnen, de likeuren en de verdere alco
holische dranken vinden hun oorsprong
bij de planten.
Ook in de geneeskunde is de plant
wel de allervoornaamste bron waaruit
de geneesmiddelen betrokken worden.
Geneesmiddelen zoowel voor in- als
voor uitwendig gebruik worden uit
verschillende deelen van het planten-
lichaam bereid, zoowel uit den wortel
als uit den stengel, de bladeren, de
bloemen en de vruchten.
Dat de planten voor den mensch van
heel veel beteekenis zijn en ook in over
oude tijden reeds als zoodanig de eere
genooten, die hun toekwam, mag ook
blijken uit 't feit, dat zooveel planten
een voorname rol spelen in het bijge
loof der verschillende volken. Bijgeloof,
dat nu nog niet verdwenen is. Niemand
zal thans nog gelooven, dat Glechoma
hederacea (hondsdraf) die in den
nacht van 30 April op 1 Mei is geplukt,
heksen bekend maakt bij den plukker
en drager van die plant. Niemand ge
looft nog, dat Valeriaan en Alsem en
Boerenwormkruid op 15 Augustus ge
plukt en op St. Thomas-, Kerst-, Nieuw
jaars- en Driekoningennacht verbrandt,
in stallen en kamers, aldaar den hek
sen verhindert om kwaad te stichten.
Niemand gelooft nog in orakelbloe-
men als madeliefje en ganzebloem. Nie
mand?Is er thans geen enkel
meisje meer, dat de hoop op een of an
dere jonge man gesteld heeft, dat nog
wel eens de blaadjes van een made
liefje of van een ganzebloem een voor
een afplukkend, lispelt: heeft hij mij
lief? ja neen ja neen ja
enz. tot alle blaadjes verdwenen zijn en
zij het laatste antwoord als beslissend
beschouwt?
Wordt niet nog wel waarde gehecht
aan het vinden van klavervier als ge-
lukbrenger? Gaat thans de wichelroede
niet meer in de hand van de een of an
dere roedelooper over dorre plaatsen
om waterwellen, om verborgen schat
ten op te sporen?
Groeien op verschillende boerenwo
ningen in het oosten van ons land nog
niet de huislookplanten om het huis
tegen blikseminslag te beveiligen?
Neen alle bijgeloof in verband met
planten is nog niet verdwenen.
Dat de plant, die zoo'n belangrijke
rol in het menschenleven speelt ook in
Nu de KAMERPLANTEN weer gaan groeien, hebben zij
regelmatig oplosbare Kunstmest noodig. Dit is
kunstmest voor kamerplanten. Verkrijg
baar bij de goede bloem- en zaadwinkels
a 40 cent per flesch. Vraagt de GRATIS Kleurenfoto's van Uw
planten met aanwijzing over het kweeken en verzorgen, bij de
Bloem- en Zaadwinkels die POKON-vertegenwoordiger zijn, van:
H. P. BENDIEN - POKON FABRIEK - NAARDEN
Mn. i lil»iii nliiw miiiii J uilSS
Primaver a-schoon
x Hier 't schoonste schoon uit 't schoone bloemenrijk,
v Bijeenvergaard en 't is een sprookje lijk
Bijeenvergaard tot eenc harmonie,
Zoodat niet één 't onschoon der aard' meer zie.
Als men deez' Floratempel binnentreedt
Is voor een wijl vergeten 't levensleed.
Men waant zich in 't verloren Paradijs
v En volgt straks weer, bemoedigd, 's levensreis
Met al haar zorg en last en leed en smart
Dat, door dit schoon, thans lichter drukt op 't hart.
Wat is de schepping schoon, zooals men haar hier ziet!
Wat is dc Schepper goed, die ons dit schoon nog liet.
de kunstuitingen der menschen naar
voren treedt is gemakkelijk te begrij
pen. In het oudste weefwerk treffen we
reeds bloemen- en plantenmotieven aan.
Bjj de oude smeedkunst worden bloe
men zeer natuurgetrouw in ijzer, brons,
zilver en goud weergegeven. Snij- en
beeldhouwwerk in hoorn, barnsteen,
ivoor, perlemoer, marmer, steen enz.
vertoonden in de grijze oudheid al
plant- en bloemmotieven en dat in een
perfectie, die meermalen verbazing af
dwingt.
En niet alleen een enkele soort van
plant of bloem is het, die telkens weer
naar voren treedt, er is bij de motieven
die de oude beeldhouwkunst vertoont
een zeer groote verscheidenheid. Op een
bronzen deur van het baptisterium te
Florence (1403-1424 gebouwd) treffen
we o.a. aan kastanje, aronskelk, lupine,
narcis, lelie, roos, pruim, olijf, winde,
mispel, tarwe, laurier, papaver, gouds
bloem, anjer, hazelaar, els, den, ane
moon, vijg, aelargonium, jasmijn.
Maar reels uit tijdperken, die eeuwen
voor deze door Ghiberti vervaardigde
deur liggen, kennen wjj bloem- en
plantmotieven bij het beeldhouwwerk,
zoo bjj de oude Egyptenaren en bjj de
Grieken.
Ook in de schilderkunst speelt de
plant en de bloem een belangrijke rol.
Reeds in de oudheid was dit zoo. Van
daar ook dat later in de wapenschilden
zoovaak bloemen voorkomen. Hierbij
vervullen vooral lelies, granaatappels,
roos, brem en (in Mexico) de cactus
een vooraanstaande plaats.
Bij de opgravingen van Pompeji zijn
ook bjj de muurschilderingen planten-
BLOEMENHUIS
J. BARENDSE
Diergaardelaan 30 - Tel. 10130
BLOEMENHUIS
Insulinde W. Pakker
Bergweg 276 - Telefoon 41888
BLOEMENHUIS
PH. REENS
Noordsingel 58 - Tel. 41079
BLOEMENKIOSK
W. KRABBENDAM
Oostplein - Telefoon 54543
BLOEMENMAGAZIJN
H. E. van den Brule
Nieuwstraat 33 - Telef. 52819
BLOEMENMAGAZIJN
CORONA
Nieuwe Binnenweg 316a Tel. 30342
BLOEMENMAGAZIJN
„FLORAL IA"
B. Meineszplein 12b - Telef. 32263
BLOEMENMAGAZIJN
„HET OOSTEN"
H.v. d.Werff.Taborstr. 73,Tel.56972
BLOEMENMAGAZIJN
A. G. BOM HOF
2e Middellandstraat 7a, Tel. 31761
afbeeldingen gevonden, zij het dan niet
zoo kunstig uitgevoerd als men wel zou
verwachten.
Het schilderen van bloemen op doek
als kunstproduct, als schilderij alléén,
dateert uit het midden der 17e eeuw en
is het eerst bjj Nederlandsche schilders
opgekomen. De bloemstukken van Van
der Heem (1683 t) zjjn welbekend.
Houtsneden in „kruydboecken" heel
fjjn uitgevoerd dateeren reeds uit de
16e eeuw. Kopergravures van planten
en bloemen komen voor in de 18e en 19e
eeuw. In een in ons bezit zjjnd boek
werkje dateerend uit 1761 van David
Meese, hoovenier in de Kruidt-tuin aan
Frieslands Hooge Schole te Franeker,
getiteld: „Het XIX classe van.de Gene-
raplantarum van de Heer Carolus Lin-
naeus, Syngenesia genaamt", komen
enkele „koperen platen" voor, die bij
zonder fjjn uitgevoerd zjjn.
Naast de schilderkunst heeft ook de
dichtkunst vaak het plantenrijk als
bron gekozen om de dichtader te doen
vloeien. Palmen in de heete luchtstreek,
immergroene klimop en maagdepalm
koelere luchtstreken evenals de fris-
sche laurier en myrth en de nimmer
verwelkende Immortellen, de Cypressen
en de Taxis, het viooltje en niet te ver
geten het vergeet-me-nietje, de blanke
lelie, de onaandoenlijke schoonheid van
de waterlelie, het majestueuss van de
eik, het buigzame riet, de lieflijke roos,
hoevaak zjjn ze niet bezongen in min of
meer lange gedichten van min of meer
schoone vorm.
Guido Gezelle zingt zoo eenvoudig
mooi van het „ruischen van het ranke
riet" en Hélène Lapidoth-Swarth zegt
het weemoedig schoon:
De zonnebloemen, goud om zwart,
Die zien zoo donker, diep in 't hart.
De Dahlia, rood als Najaarsbloed,
Hangt zwaar als een geplaagd gemoed
Doordringend als erinnnering,
Geurt droef de bleeke Herfstsering.
En wie kent Goethe's meest popu
laire lied von das Heidenröslein niet?
Wie zingt het refrein niet mee: „Rös-
lein, Röslein, Röslein rot, Röslein auf
der Heiden".
Waarljjk deze groote Duitsche dich
ter had wel gelijk toen hjj als aanden
ken in een album schreef:
„Blumen reicht die Natur, es windet
die Kunst sie zum Kranze".
De voorjaars-bloemen-
tentoonstelling „Primavera"
van 5 tot en met 14 Mei te Rotterdam,
NENIJTO-terrein, Stationssingel.
Na weken en maanden van voorbereiding
is thans de groote dag weer gekomen, dat
de „Primavera" voor het publiek de poor
ten ontsluit om den duizenden bezoekers te
toonen wat kweek- en groepeerkunst en wat
binderij vermogen.
Dat is niet zoo weinig.
Wij vreesden bij onze beschrijving in ons
extra nummer van 18 April 1931 al, dat onze
taal te kort zou schieten als we aan het
vergelijken zouden gaan met voriige tentoon
stellingen, omdat onze taal maar drie trap
pen van vergelijking heeft.
En om nu steeds maar weer: schoon,
schooner, schoonst, allerschoonst enz. te ko
men is tegen 't laatst zoo weinig zeggend
meer, nietwaar?
Maar wie de vijf bloemententoonstellingen
in de Ncnijtohal heeft meegemaakt (de
laatste drie dragen den naam „Primavera")
zal met ons opmerken, dat het steeds weer
TUINAANLEG
Planten en Bloemen voor eiken tuin
BEZOEKT DE KWEEKER1JEN
SPECIALITEITEN IN:
NIEUWE TULPEN en NARCISSEN
BOSKOOP - TEL. 101-126
Ff K. HARTLIEB - Hofleveranciers
NOORDBLAAK 57, ROTTERDAM, TELEFOON 22127
ARTISTIEKE BLOEMWERKEN
mooier is, dan een vorige keer.
Of dit nu komt, omdat de beelden van een
vorige tentoonstelling vervagen en zoo door
de nieuwe overheerscht worden en het al
leen een bevestiging is van het spreekwoord
„lest heugt 't best" zouden we willen be
twijfelen.
Deze Primavera is weer wonderschoon.
Weer heel anders dan de vorige en toch
zijn het weer voornamelijk dezelfde bloe
men en planten. Maar de conditie, de kwa
liteit van het geëxposeea-de wordt naar het
ons voorkomt steeds beter. Met steeds meer
ijver gaan de kweekers maanden voorat
zich toeleggen om met mooie planten en
bloemen to komen. Wat moeite daaraan
verbonden is kan een leek zich moeilijk
voorstellen.
Hij geniet alleen van wat kweek- en trek-
kunst vermogen. Hij ziet de planton hier op
zijn mooist gerangschikt en als hij de Ne-
nijtohal binnenkomt zal hij zich in een
sprookjesland verplaatst wanen.
Op deze tentoonstelling staat de roos
weer in het middelpunt. Het geheele groote
middenvak, tegenover den gevel van de
villa, die we aan den linkerzijwand zien
gebouwd, is door H. M. Roos ingenomen.
Daar prijkt ze in al haar ongemeen schoon.
De rechterzij wand langs loopend zien we
in een aantal mooi ingerichte boxen het
fijnste bloemstuk- en -bindwerk. Wat kun*
nen kunstenaars al niet van bloemen ma
ken!
Het mooie 16e eeuws huisje met bornput
en windas om water te putten trekt natuur*
lijk heel veel belangstelling. Daar de rich*
ting die de bezoekers zullen loopen links is
zal men dit oud-Hollandsch rustig plekje,
dat dadelijk links in de hoek is opgesteld
direct opmerken en reeds dadelijk in da
stemming komen. Die stemming zal blijven
zoolang men op deze tentoonstelling ver*
toeft en maanden, wellicht jaren daarna
nog meermalen in de herinnering der be
zoekers terugkeeren.
(De buitenstands: kassen en bestrijdings
middelen lokten eveneens tot bezichtigen,
maar vooral doet dat do prachtig aange
legde rotstuin.
Die is zoo mooi, dat we cr niets schrijven.
Dat is alleen maar te zien. Evenals het
mooie tuintje dat rechts van den ingang is
aangelegd.
Geen plantenliefhebber, 't zij ze een tuin
hebben of niet, verzuime het schoone dat
de Primavera thans weer biedt te zien.
Men zal steeds dankbaar blijven er ge*
weest te zijn. De enkele centen er voor uit*
gegeven vertegenwoordigen een kapitaal aan
genot.
Intens genot
WIJ VERZORGEN DE MUZIEK VOOR DEZE TENTOONSTELLING
