Ned. Chr. Radio Vereenigfjig
Vereen, van Predikanten van de
Geref. Kerken
VRIJDAG 21 APRIL 1933
DERDE BLAD PAG. 9
Hedenmorgen kwam de N.C.R.V. in jaar-
lijksche vergadering van den Vereenigings-
raad bijeen in het Gebouw voor K. en W.
Ie Utrecht.
De voorzitter, Mr. A. van der Deure,
uit Bennekom, opende op de gebruikelijke
wijze en sprak en openingswoord over „Het
goed recht van den Christelijken Omroep".
ALGEMEENE VERGADERING
TE UTRECHT
Moedig en vertrouwend gaat de
N.C.R.V. verder
Mr. A. v. i. DEURE
jlereerst werd geconstateerd, dad het zelfs
u deze dagen nog noodig is het goed recht
an den Chr. omroep te verdedigen, beide
oor onze geestverwanten en voor hen, die
tuiten onze gelederen staan. Spr. memo
eerde een aantal feiten uit de omroepge-
chiedenis dor laatste jaren, om daarna uit-
oerig zoowel theoretisch als practisch het
ped recht van een eigen Christelijken om-
oep te verdedigen.
Na vaststelling der notulen bracht de
ecretaris-penningmeester, de heer C. A.
[euning, uit Wageningen, verslag uit
ver den financieelen toestand der vereeni-
ing en over het vereenigingsleven geduren-
e het j8ar 1932. Aan de leden van den
lereenigingsraad was van te voren een ba
ins benevens een staat van baten en lasten
uegezonden. welke voor het financieel ver
lag als leidraad kon dienen.
Wie de balans inziet zoo zei de heer
leuning zhI constateeren, dat de finan-
•ioele toestand der vereeniging gezond is.
tfet grooten dank aan God mogen en moe
ien wij uitspreien, dat het ondanks de
poeilijke 'f^«omstandigheden goed gaat
het onze N C H.V. Hetgeen niet wegneemt,
lat het ook onze plicht is, om nuchter en
akelijk onder de oogen te zien, wat we in
e toekomst hebben te verwachten, voor-
jover wij dat kunnen nagaan. Versehillen-
e oorzaken werden genoemd, waardoor de
itgaven zeer belangerijk zullen stijgen.
Op 31 December 1932 bed roeeen de be-
ihikhare geldmiddelen f 207.373.13V2. ter-
ijl bovendien nog een effectenbezit van
fit H2.50 aanwezig was.
Onder die beschikbare geldmiddelen was
tn bedrag van f 74 755,69 begrepen voor
ooruithetaalde contributies, dus voor het
mr 1933. Als algemeene reserve was een
(drag van f 173.500 aanwezig, terwijl nog
c volgende reserveeringen voor bijzondere
oeleindcn plaats hadden: fonds toestellen
oor zieken f GOOI: koersreserve effecten en
uhieuse debiteuren f 3185. Met andere
oorden: het saldo werd voor het grootste
edeeite gebruikt voor reserveeringen, zoo-
at uiteindelijk slechts een betrekkelijk
lein bedrag overbleef. De ..Omroepgids"
eek over 1932 een winst voor de vereeni-
ing opgeleverd te hebben van f 146 428.85.
i 1932 werden twee legaten ontvangen, één
in f 2000 en één van f 50.
Alles samengenomen is de toestand niet
ïgunstig, al is evenmin plaaits voor over-
reven optimisme. Zonder bezorgdheid gaat
e N.C R V. zorgend, maar moedig en ver-
ouwend verder.
Overgaand tot het verslag van de lotge-
dlen der NC.R.V in 1932 deelde spr. me
dal afzonderlijke verslagen gegeven
»uden worden van den omroep en den pro-
iganda-dienst. zoodat hij deze belangrijke
irreinen buiten beschouwing zou laten. Hij
(erinnerde aan de interpellatie-Van Dijk
ver den zenderbouw in liet begin van he4
prige jaar, waarbij naast de beer Van Dijk
C. A. KEUN1NG
boral de heer Krijger op den voorgrond
(ad. Nog altijd laat de beslissing van den
inister inzake zenderbouw op zich wach-
n. Wel werd in 1932 een beslissing geno
ten betreffende de uitzendingen naar In-
18. Tenslotte werd bij do behandeling van
ft onderwerp Overheid en Omroepvereeni-
ingen gememoreerd de mededeeling van
pn Minister van Waterstaat, in het laatst
pn het vorige jaar gehouden, dat hij het
ftiti&tief zal nemen om de politiek tot op
fekere hoogte uit den Omroep te weren,
ok werd nog even stil gestaan bij het
pornemen. om radio-ontvangtoestellen te
pen vallen onder de weeldeverteringsbe-
|»I1 ng.
Bij de mededeelingen over de verhouding
usschen Radioraad en N.C.R.V. werd her-
finerd aan het overbid en van Dr. J. Ti). de
«•«er. voorzitter van dien Raad, aan Wien
fnige herdenkingswoorden werden gewijd,
lij werd als vow-zitter van den Radioraad
Ipgevolgd door den heer H van Boeyen,
pe een waardig opvolger blijkt te zijn.
De verhouding tot de andere omroepver-
jffi'gingen is v?n vriendschappelijken aard;
pk die tot de AVRO schijnt Iels milder te
[orden ondanks de hetze in het begin van
P32 naar aanleiding van z.g. „onthulbn-
rn" over de totstandkoming van het zend-
Ddenheshiit In d'i verband werd aan de
pterpellatie-Boon herinnerd In die dagen
I sterk naar voren gekomen, hoe onze le
ien met den voorzitter der N.C.R.V. mee
leefden. Men trachtte de N.GJfrV. te tref
fen in den persoon van Mr vaar der Deure,
ma r met onwrikbare trouw scttaarden de
N.C RV.-era zich om den voorz:ttftr. Tijdens
de inlerpellatie-Boon bleef van de geuite be
schuldigingen niets over.
Herdacht werd voorts wijlen ZIExc. Mr.
Th Heemskerk, die in Juni van h£t vorige
faar overleed en aan wien de N CJt.V. veel
heeft te danken; eveneens wijlen Ds. J. L.
Pierson. die voorzitter w's van oOze Com
missie voor Schooluitzend:ngen.
De vereenigingsarbeid kon overijgetts »n
1932 rustig voortgaan. Het aantal gfcorgani-
«eerden bedroeg op den dag, vooraffjaand
aan de vergadering van den Vereenigings-
raad 119832.
Voor het personeel der N C R.V. kwam in
1932 een pensioen-regeling tot stand. Over
het algemeen werd door het personeel met
opgewektheid en toewijding gerbeid.
Dank werd gebracht aan de diverse Com-
nvssies. die het Bestuur belangeloos ter
zi!de staan, en aan de Commissies en De-
putaien voor kerkuitzend'ncen, die hoe
wel geen vereenigingsorganen uit dein
aard der zaak met de N.C.R.V in nauwe
relatie staan
Het Algemeen Bestuur noch het Dage-
tijksch Bestuur ondr-vring tn zijn samen
stelling wijziging in 1932.
Tenslotte werd nog medegedeeld, hoe In
het laatst van het verslagiaar het nl^n op
kwam, om in Juli a.s een N.C.R V -Landdag
te orcantseeren. De secreteris-penningmees
ter eindigde met den wensch, dat die lanrt-
dpg een beeld mag geven van de vereeni
ging: duizenden en tienduizenden in eens
gezindheid en trouw geschaard om de \*aan
van den Omroep mei den BifhcJ
De heer P. C Tolk uit Hilversum, gaf
verel°g over den Omroep, waarop wy na
der hopen terug te komen.
De heer D. Peereboom. uit Ed<e, hierna
het woord verkrijgende voor het jaarverslag
van den propagandadienst, geeft achtereen
volgens een overzicht van de fflmpropagaa-
da, het ledental en de actie voor den natio-
nalen radio-landdag. Inzake de film „De
Klokken Luiden" wordt in hoofdzaak een
résumé gegeven van de tweede winUTcam-
pagne (1932—1933) welke werd ingeluid met
de welgeslaagde massa-vertooning in de
zaal van den Haagsohen Dierentuin. Den ge
heelen winter werden de verwachtingen ver
overtroffen. De kroon spande Rotterdam,
waar in totaal 26 welgeslaagde voorstelI in
gen plaats vonden. Door de film zijn bij tal-
foozen de oogen open gegaan voor het be
lang van den christelijken radio-arbeid.
Vooral bij hen, die zelf geen radio hebben,
is een licht opgegaan over wat de Omroep
D. PEEREBOOM
met den Bijbel doet. De film is gezien door
het respectabele aantal van 232.986 perso
non, inderdaad een belangrijk cijfer in chris
telijk Nederland. Totaal werden 462 offici-
eele vertooningen gegeven. Het financieele
resultaat stemt mede tot dankbaarheid. Spr
eindigde dit gedeelte met een woord van er
kentelijkheid voor allen, die in het geheele
land belangeloos hun tijd gegeven hebben
bij de voorbereiding der fimavonden.
Het ledental groeit nog geleidelijk. Wie
cenig idee heeft van de diepte van de maat
schappelijke nedergang, aldus de heer Pere
boom, verheugt zich met blijde verwondering
over de trouw van ons volk, dat niet anders
dan in den grootsten nood en bij voortdu
rende werkloosheid onze gelederen verlaat.
De economische ellende weerspiegelt cioh
wel In die cijfers van afvoeringen, maar
deze worden toch nog altijd door het aantal
nieuwe inschrijvingen belangrijk overtrof
fen. Natuurlijk zullen wij ons allen b dezen
tijd dubbel moeten Inspannen, om de
N.C.R.V. bij den voortdoiur aan haar doel te
doen beantwoorden.
In dit verband wijst spr. op zijn derde punt
den Landdag. Het doel van den Landdag is
propaganda naar binnen en aaar buiten,
om te gedenken hoe wij onder Godes zegen
gegroeid zijn tot een van de grootste christe
lijke vereenigingen.
Naar buiten, doordat men d'ien dag de
duizenden N.C.R.V.-ers zal zien optrekken
Apeldoorn. Hierin ligt de groote pro-
ndistische kracht Er zal dien dag een
aantal medewerkers voor de microfoon ko
men als nooit te voren: orkesten, muziekcorp
sen, zangvereen- gingen en koren. Spr. geeft
hierna een uiteenzetting van de verschillen-
maatrcgelen, welke voor den grooten
N.C.R.'V.-d«g genomen worden. Talrijke voor
bereidingen zijn berekend op tienduizenden
bezoekers Met een opwekkend woord tot ge
trouwe behartiging van dit deel de-r pro
paganda eindigde de heer Pereboom zijn
verslag
KERKNIEUWS
ALGEMEENE VERGADERING
TE UTRECHT
(Vervolg.)
In de Woensdagavond gehouden, meer ge
zellige bijeenkomst van de jaarvergadering
van bovengenoemde voreeniging heeft P f a r-
r e r O. W e b e r uit Elberfeld, de groeten
overgebracht van den Ger. Bond in Duitsch-
land.
Op het referaat van Ds. E. G. v. T e y 1 i n-
g e n van Oostwold over de Afscheiding in
het Noorden, volgde eenige discussie, waar
aan een paar predikanten deelnamen.
Te half tien werd de avondbijeenkomst
besloton.
Da derde zitting.
Te 9 uur ving gistermorgen de derde zit
ting aan. Als referent trad op Dr. W. A. v.
E s van Leeuwarden, met het onderwerp:
„De oefening der kerkelijke tucht in haar
verhouding tot het gemeene recht" (n. a. v.
de procedure Du Plessis), waarvan we
reeds verslag gaven.
Discussie.
Ds. D. v. Dijk, van Groningen, maakte
n. a. v. de desbetreffende uitlating van den
ref. een opmerking over de verhouding van
den predikant tot zijn tractement. Burger
lijk recht is hier niet in geding. Het staat
als dienaar des Woords tot kerk, vice versa.
Komt er conflict, dan kan de predikant niet
uit het verband treden en het burgerlijk
recht laten gelden.
Dr. S. O. Los, van Den Haag, vroeg Inl.
oenig licht over practische aangelegenheden,
waarmede hij als predikant in Zuid-Afrika
groote moeilijkheden had. Spr. gaf een over
zicht van de situatie In Zuid-Afrika.
De voorzitter verzocht Dr. Lae zich te
bekorten, waarop deze zich bereid verklaar
de zijn betoog af te breken. (De vergadering
maakte daartegen ernstig bezwaar, waarop
Ds. J. Visscher van Spijk, een der andere
debaters, van het woord afzag en zijn tijd
aan Dr. Los gaf.)
Dr. Los accentueerde dat de gemeente
souvereln io eigen kring is en dat in spr. s
dagen de Overheid zich niet in tuchtzaken
mengde. Prof. du Plessis is een aangenaam
mensch, veel meer methodist dan ethisch.
Het conflict heeft de lucht gezuiverd in Z.
Afrika en rijp gemaakt voor boedelscheiding
tusschen Calvinisten en Methodisten.
Ds. Joh. Jansen, van Wierden, is ver
heugd over dit referaat en stelde den ref.
nog eenige vragen. Spr. beroept zich op hel
standpunt van Prof. Dr. H. Dooyeweerd en
vroeg ref. meening terzake. Moeten we ook
rekening houden met het recht in andere
kerken?
Ds. D. S t e e n h u 1 a, van Loppersum.
vroeg inlichtingen over de huwelijkswetge
ving en illustreerde dit met enkele voorbeel
den. Moeten onze kerken bereid zijn alle
huwelijken te bevestigen, die de Overheid
bereid is te voltrekken? Als de kerk eigen
beroepsinstanties heeft, late men de Over
heid er buiten.
Ds. W. H. den Houtlng, van Huizurn,
zich aansluitend bij Ds. v. Dijk, vroeg als
men het recht der Overheid terzake erkent
men niet tevens zegt dat men bereid is zich
aan haar uitspraak te onderwerpen. Wij
moeten er voor waken dat allerlei normen
in het leven gaan gelden binnen het ko
ninkrijk der hemelen. De kerk heeft 't recht
voor haar leven andere normen te vindicee-
ren dan gelden in het burgerleven.
Ds. E. Prinsen, van Enschedé, vroeg
eveneens ref. nadere inlichtingen over de
autonomie der plaatselijke kerk.
Ds. J. Visscher, van Spijk, die de res
teerende drie minuten van het debat ont
ving, vroeg of een scherpe scheiding tus
schen het fortneele en het materieele als inl.
maakte wel mogelijk is. Is het beroep dat
Ds. Llngbeek maakt op het verschil tus
schen Groen en Kuyper Inzake den Chr.
staat Juist?
Hierna diende Dr. v. E s Van
Repliek.
Hij wees er op, dat niet in de eerste plaats
aan de orde is: Hoe denken wij er over en wat
zouden wij willen? We leven als kerken
onder een rechtsbedeeling waarmede we re
kening hebben te houden. Spr. gaat met Ds.
v. Dijk grootendeels mee. De vraag of het
een predikant in het uiterste geval geoor
loofd is zich te wenden tot de civiele recht
spraak beantwoordt spr. Ln tegenstelling mei
Ds. v. Dijk bevestigend, zij het ook in het
aller, alleruiterste geval. Het is niet onge
oorloofd om met de acte van onderhoud re
kening te houden. Bij de beroepsbrief is im
mers ook de acte van onderhoud ingesloten.
Met Dr. Los is ref. het eens. Iedere kerk
heeft haar eigen kerkrecht en hoe zal de
Overheid hier kunnen oordeelen? We moe
ten uitgaan van de overtuiging dat we le
ven onder het gemeene recht
Alleen formeel heeft de rechtbank met de
zaak te maken. Spr. verwees hier naar hot
boek van Mr. v. Praag. De jurisprudentie is
de kerken altijd zeer gunstig geweest.
Ds. Steenhuis heeft spr. niet goed gevolgd
Zijn vragen raken niet de verhouding van
de kerken tot de burgerlijke rechtspraak.
Krachtens de huidige jurisprudentie zal
men wel niet eerst vragen welke kerk de
goede belijdenis heeft Fabius heeft dit ver
dedigd, maar zijn voorbeelden, zegt van
Praag, gingen wel wat erg mank. Groen
heeft altijd geijverd voor wat hij noemde de
publiekrechtelijke functie van de kerk. Dat
is zeer vaag. Lohman en anderen hebben do
zaak behouden, maar nader omschreven.
Groen is later, toen Thorbeckes gedachte in
gang vond dat de Staat los s'aat van de
kerken wel iets veranderd. Lingbeeks be
roep op Groen is vaak schijnbaar juist.
De voorzitter dankte onder instem
ming der vergadering Dr. v. Es voor zijn
betoog en sloot om 12 uur de morgenzitting.
De slotzitting.
Te 1 uur ving de middagvergadering aan.
Als referent trad nu op Ds. Th. Dell e-
man, van Aalten, met het onderwerp: „Do
huwelijksopvatting In 1 Cor. 7", waarvan we
reeds gisteren verslag gaven.
Discussie.
Aan de discussie namen deel de predikan
ten Dr. C. O. B e r k o u w e r, van Water
graafsmeer; Ds. J. A. Sch ep, van Bussum;
Dr. G. B. Wurth, vam Rotterdam-Zuid;
Ds. W. H. Korfker, van Barneveld; Ds.
A. J. v. d. W e g, van Oudewater; Ds. H.
Bouwman, van Leiden; en Ds. W. F. C
v. Helsdingen, van H.-I.-Ambacht
Meerdere vragen bewogen zich op prac
tisch terrein. Ds. Delleman fliende korte
lings van repliek.
Rondvraag en alnltlng
Bij de rondvraag bracht de voorzitter
ter sprake het werk, dat geschiedt voor de
Poolsche Oekraïne. De uitgave van den Ca
techismus in de Oekrainische taal zal kun
nen verschijnen. Hiervoor is een bedrag van
f 440.— bijeengehracht, door giften hoofd
zakelijk uit de Geref. Kerken hijeen geko
men. Het werk zal waarschijnlijk bij een
drukker ln Nederland gedrukt worden Er
is nu nog wat geld over. en het bestuur wil
de dit besteden om den student Tanmvskv
uit Polen, die thans in Dultschland studeert,
gedurende eenigen tijd in Nederland te laten
studeeren. Maar daarvoor is weer geld te
weinig aanwezig.
Op voorstel van den penningmeester Tb»
Kramer besloot de vergadering om voor
dit doel een bedrag uit de kas der ver
ging te nemen, ter grootte van een kwartje
per Hd.
Hierna sprak de voorzitter een slot
woord, waarin hij erop wees, dat dank aan
God en aan de mensehen past voor de aan
gename en goede dagen, hier doorgebracht.
Mogen ze ook van vrucht zijn voor den
ambtelijken arbeid der leden.
Ds. S. Kamper van Meerkerk ging ver
volgens in dankzegging voor, nadat gezon
gen was Psalm 68 10.
COMBINATIE
Te Schaard heeft de Geref. Kerk
de bediening des Woords zich gecombineerd
met die van Schettens, waardoor Ds. J. Bot
man, predikant van laatstgenoemde Kerk,
elke drie Zondagen één in den dienst
Schraard zal voorgaan. Wegens de emeritee-
ring van Ds. R. M Pol is het de financieel
zwakke Kerk van Schraard niet mogelijk een
eigen dienaar des Woords te onderhouden.
KERK EN LEERTUCHT
In het Ned. Herv. orgaan „Kerkopbouw'
komt een verslag voor van een college door
Prof. Brunner, van Zurich, te Utrecht
ven over „De Kerk" Aan het einde daarvan
lezen we de volgende uitlating van den
Zwitserschen hoogleeraar:
„De Kerk moet een belijdenis hebben
Maar heeft zij die, dan moet zij die niet
Juridisch willen handhaven of toepassen
Dit is geen Christelijke handelwijze. Daar
mee wordt de Kerk niet gebaat Is er een
overtreder, dan moet men persoonlijk met
hem spreken en hem van ongelijk overtui
gen, en zoo een oplossing trachten te vin
den. Maar in geen geval make men een ju
ridisch gebruik van de belijdenis. Geen leer-
tuohtl „Nein, keine Lehrzucht!"
EVANGELISATIE
Dr. Westphall's „Jezus van Na-
zareth". Dit beekje, dat in de oorlogsja
ren in de verschillende talen der aan den
oorlog deelnemende natiën werd uitgegeven
en aan de soldaten kosteloos werd uitge
reikt bestaat niert alleen nog, maar er is
nog steeds veel vraag naar. En dat. niette
genstaande bet sedert 1927 niet meer gratis
verspreid, maar tegen den kostprijs ver
kocht wordt. Reeds 45000 exemplaren zijn
er thans in Nederland en Ned. Indië ver
spreid, maar door nieuwe bestellingen moest
hei Nederlandsch Comité wel overgaan iot
de uitgave van den 4den druk groot 17.000
exemplaren, alhoewel de koopkracht der
meeste Evangelisatie-vereenigingen thans
gering is. En als bewijs hoe hei boekje ue-
waardeerd wordt, kan hieraan toegevoegd
worden, dat het Ned. Bijbelgenootschap het
thans in brailleschrift doet drukken, zoodat
ook de blinden het binnen korten tijd kun
nen lezen.
Toch .'s het gewenscht opnieuw de aan
dacht der vele vrienden van het Evangeli
satiewerk op dit beekje te vestigen. Het is
een harmonie der vier Evangeliën en hij
zonder geschikt voor hen die den Bijbel niet
kennen. Maar ook voor jeugdwerk wordt
het veel gebruikt. En ieder Bijbellezer en
leder die uit het Evangelie vertellen moet.
zal het op prijs stellen naast zijn Bijbel,
deze harmonie in zijn bezit te hebben. Het
is dan ook een geschikt geschenk voor hen
die belijdenis des geloofs hebben afgelegd.
Voor Evangelisatie-doeleinden moet het
besteld worden bij den heer D King, Heem
stede, f 0.50 per exemplaar en bij afname
van minstens 10 exemplaren worden ze port
vrij toegezonden.
Voor particulier gebruik Is het in den,
boekhandel verkrijgbaar in een mooi, stevig
bandje A f 1.10 en ook bij den uitgever J. H.
Kok te Kampen.
Deze prijzen waren resp. f 0.60 en f 125
per ex. Maar daar papier en drukkoston
thans lager zijn wordt ook de prijs in ge
lijke mate lager. Het Nederlandsch Comité
vertrouwt dat dit den verkoop bevorderen
zal en alle vrienden van het Evangelie zui
len meehelpen dit boekje te verspreiden.
Te Heerlen (L. is de Evangelisatiecom-
mlnrie der Geref. Kerk opgeheven, terwijl er
een ongericht is te Treebeek, die door
traktaatverspreiding met daaraan verbonden
huisbezoek arbeiden zal.
ZENDING
Utrecbtsche Zendings-Vcreeni-
p i n g. Dinsdag 13 Juni wordt te Utrecht in
het Dienstgebouw dei Ned. Hervormde Ge
in* ente op het Domplein de 74e Algemeene
Vergader in" der Utrecbtsche Zendingsvereeni
ging gehouden.
De morgenvergadering is aan huishoudelijke
werkzaamheden lrawyd; het jaarvers'ag en de
rekening over 1932, bestuursverkiezing, enz.
In de middagvergadering met genodigden,
waarin de nieuwe zen-leliiven nun algemeene
instructie ontvangen, zullen als sprekers optre
den de zendelingen P. J. Grondel en J. Wet-
stein, van Nieuw-Guinee, met ver'af hier te
'ande, en de oud-zenrtelingen J. L. D. van oer
Roest en J. Metz, die 25 April hïbb. r. her
dacht, dat zij vóór 40 jaren als zendelingen
werden geordend en afgevaardigd.
Des avonds heeft in de Domkerk een open
bare samenkomst plaats. De Zrndinvsrede
wordt gehouden door D» J. J. Stam, Kerv. pre
dikant te Rotterdam, na een inleidende toe
spraak van den voorzitter, Dr J. F. B^rene,
Herv. predikant te Utre-.ht Geordend en afge
vaardigd worden de zendelingen J. Hoger-
waard en II. J. Trommel, beiden bestemd voor
Nleuw-Guinee en A. Ploeger, bestemd voor
Halmahera.
INWENDIGE ZENDING
Jubileum Mr. A. de Graaf. De „Me-
dedeeiingen" van den Centraal-Bond voor
Inwendige Zending zijn dato 15 April met
'.en feestnummer verschenen, gewijd aan
het zilveren jubileum van den inspecteur
van den Centraal Bond Mr. A. de Graaf.
„De inspectie", aldus de heer A. J. da
Costa, in het feestnummer, „is almee het
oudste d'eel van onzen arbeid. In April 1905
werd door den toenmaligen Centraal Bond
aan Mr. A. de Graaf te Utrecht, verzocht een
onderzoek naar de toen aangesloten instel
lingen te doen en daarover verscheen in
1907 een belangrijk „Rapport van een bezoek
aan 23 aangesloten gestichten, met eenige
beschouwingen over opleiding van hulpper
soneel". Drie jaren later met ingang van 1
April 1908 volgde toen zijn definitieve be
noeming tot inspecteur. Door de gelukkige
omstandigheid, dat nu 25 jaar lang door den
zelfden persoon het toezicht wordt uitgeoe
fend, heeft dit zich overeenkomstig de in
zichten en opvattingen van hem kunnen ont
wikkelen tot een instituut, dat zijn noodza
kelijkheid en nuttige werking reeds lang be
wees en zich gaandeweg tot steeds meer
vereenigingen uitstrekte, soodat het toe
zicht thajis omvat pl m. 90 instellingen Onze
inspecteur bezit twee eigenschappen, bij
zonder van waarde voor zijn functie. Hij
paart immers tact aan moed. Bestaan zijn
meeste werkzaamheden In het geven van
adviezen, die natuurlijk niet vatbaar zijn
voor publiciteit, velen in den lande kunnen
proifteeren van de reeks doorwrochte rap
porten, welke hij in onze bijeenkomsten
voorlas en die daarna alle in dnxk versche
ncn (zie voor de 14 titels o.a. de „Mededee
lingen" va*i 15 Jan. 1913). In d<* oude notu
len lees Ik, dat na een besloten vergadering
van besturen en directies der aangesloten
inrichtingen op 10 Febr. 1908 te Amsterdam
gehouden, onder voorzitterschap van Dr J.
Th de Visser, waarin de zaak der inspec
tie ampel ter sprake kwam, tot de defini
tieve benoeming kon worden overgegaan
Van het toenmalig bestuur leeft, behalve
schrijver dezes, alleen nog Ds Klinkhame»
Bredius De andere leden van het bestuur
en de commissie van advies zijn allen in
deze 25 jaren ontslapen- Ik noem met de
grootste piëteit hun namen, wier dragers
„philantropen bij de gratie Gods' waren:
De Visser, Van Heemstra. Heldring, Hovy,
Pierson, Zegers en Van Wij he. Eere zij hun
nagedachtenis!"
Schoolnieuws.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
Het petitionnement inzake benoi
ming van een kerkelijk hoog
leera ar ln de vac.- ProL Dr. L.
Knappert
De heer M. A. Beek, praesos van de
Theol. Faculteit van Leidsche Studenten,
verzoekt ons „uit naam van de geheele Theol
Faculteit (zoowel de voorstanders van het
verzoekschrift ais de tegenstanders, die ver
antwoordelijk waren voor een publicatie in
verband met dat verzoekschrift)" het vol
gende schrijven op te nemen:
„Naar aanleidiing van een petitionnements
actie van Leidsche theologische studenten,
betreffende de voorziening in de a.s vaea
tare van Prof. Knappert, zijn in de pers
publicaties verschenen van eenige tegen
standers van het bovenvermeld verzoek
schrift
„Deze publicaties worden door ons be
treurd in zooverre zij ten eerste op onvoor
zichtige wijze, echter zonder eenige opzet
telijke bijbedoeling, mededeelingen deden
uit een besloten studentenvergadering.
„Ten tweede voor zoover zij aan de wezen
lijke bedoeling van het petitionnement te
kort doen. Deze bedoeling is nl. niet -Ie
competentie der Synode betreffende haar
maatstaven van wetenschappelijkheid hij
de a.s. keuze te onderschatten Men wilde
vragen om een man, die niet alleen be
kwaam zou zijn voor het doceeren van de
kerkhistorische vakken, maar ook zou voor
zien in een dringend gevoelde behoefte aan
practische opleiding. Het tweede deel van
het verzoekschrift vraagt in een situatie,
waarin van de zes kerkelijke hoogleeraren
alleen de aftredende professor vrijzinnig is,
om een vrijzinnig opvolger. Dit werd door
de vrijzinnigen noodig geacht voor hun op
leiding. door een groep orthodoxen billijk
geoordeeld en zoo ontstond uit samenwer
king van alle vrijzinnigen en een groep
orthodoxen het bekende verzoekschrift Dit
verzoekschrift is echter geenszins unaniem
tot stand gekomen, wat wel hieruit bleek,
dat 70 van de 97 bereikbare studenten heb
ben onderteekend (Door een slordigheid
werd deze getallen-verhouding niet in het
persbericht, echter wel aan Synode en be
trokken commissiie van voordracht mede
gedeeld). Onder deze 27 niet-onderteeke-
naren was een groep, die zich verzette te
gen het zenden van een verzoekschrift in
het algemeen en een ander deel, dat het
krachtens hun kerkelijk beginsel, nooit kon
goedkeuren dat er gevraagd werd om een
vrijzinnig hoogleeraar. Er is gebleken, dat
dit beginsel door de Leidsche theologen-
gemeenschap wordt gerespecteerd Daarom
is ook nooit iemand anders dan op grond
van een eerlijke discussie overgehaald tot
het plaatsen van zijn handteekening. „Bijna
pressie" en „vragen tot vervelend wordens
toe" zijn gebleken geen adaequate uitdruk
kingen te zijn voor deze eerlijke discussie.
„Bovenstaande diingen dienen om een zui
verder licht op deze zaak te werpen en alle
daarmede niet overeenkomstige publicaties
te desavouceren. Dat wij, onderteekenaren
en niet-onderteekenaren van het petitionne
ment, hiertoe hebben besloten, geschiedt
niet ter wille van eeniig beginsel. Iedere
groep handhaaft haar beginsel volkomen en
ook de strijd voor dat beginsel. Ter wille
van de Leidsche theologische gemeenschap,
waarin wij het bovenstaande uitvoerig be
sproken hebben, zeggen wij openlijk, dat
ook zelfs de schijn van een onzuiver ge
voerde richtingsstrijd binnen die gemeen
schap door ons betreurd wordt".
MIDDELBAAR ONDERWIJS
Bij J. B. Woltem te Groningen I>en Haag
is verschenen: „De vrijheidsgedachte in de
regeling van het Middelbaar Onderwijs"
door G Bol'keetein. Deze uitgave is de eerste
van een zestal cursus lezingen voor de afd.
Utrecht van de Vereen, voor Paedagogiek
dit jaar gehouden. Hel onderwerp was in
leidend en v*an formealen aard. De heer
Rolkestein sloot zich aan bil wat hij had
uiteengezet in zijn vroeger uitgegeven: „De
oonceiitmtiegedadhte in het Middelbaar On
derwijs".
De heer Bolkesteio acht omtrent den a.1-
nemeenen gang ven zaken aao Gymnasium,
H.B. Sohoo] en Handelsschool noodig:
1. een ernstig onderzoek bij de toelating;
waarbij lagere on middelbare school ook
met de middelen, die de wetenschap der
psychologie aan de hand doet, samen
werken om tot een antwoord op de vraag te
komen heeft de leerling het intellect en vol
doet hij aan de andere voorwaarden voor
het onderwijs aan een middelbare öchool?
2. hel recht van de school om een leerling,
die blijkbaar, om welke reden ook, het on
derwijs niet volgen kan, niet langer toe te
baten:
3. een onderwijs, det vooral zich toekgtj
op opwekking van den werklust, meer dau
op het aanbrengen van veei parate kennis
en „algemeene ontwikkeling"; een onder
wijs dus, dat minder breedte en meer diepte
geeft:
4. een onderwijs ook, waarbij men durft
en mag eischon; mits de fdsub gegrond is op
en gerechtvaardigd wordt door psychologi
sche kennis van de rijpende Jeugd;
5. een eindexamen, waarbij men durft
„neen" zeggen. Dus hierbij tnie* in de eensite
plaats zorg om de zwakken te doen slegen:
maar zorg \o°r de goeden, opdat tnen geen
roof aan dezen pleegt door hun een diploma
te verleencn, waarvan men vooraf de waard»
vermindert door het ook te schenken aan
die het niet verdienen.
De heer Bolkestein is van oordeel, dat hier
mee een vrijheid van ve'e/pping niet sa
mengaan kan. Meer dan ook neeft de rijpen
de jeugd ven heden behoefte aan leiding,
aan tucht, aan arbeidslusL Maar dan aan
leidiing, die zij begrijpt; aan tucht, die bi]
haar wezen past; aan arbeids-uet, maar v< or
arbeid, waarvan de «trhoud de moeite
waard is e.n dfie met den aard der Jeugd
overeenkomt.
Het jongste geschrift van den heer Bolke
stein dient door de leeraren en allen 14e bij t
Middelbaar Onderwijs als leidende personen
betrokken zijn. zeer ernstig te worden over
wogen. IV schrijver zesrt geen zaohte dingen,
maar wijst op menige wondeplek en zet er
het mes diep en beeiist in, ter genezing.
VER. VAN GEREF. LEERAREN
IN DE PAEDAGOGIEK
Te Utrecht kwam Woensdagavond de
Vereenigine van Geref. Leeraren in de
Paedagogiek, onder leiding van haar voor
zitter. Prof. Dr. J. Waterink, van
Amsterdam, m jaarvergadering bijeen.
Allereerst werden enkele huishoudelijke
zaken afgedaan.
Dr. A. Kuvpers, rector van het Chr.
Lyceum voor Meisjes te Amsterdam, hield
een referaat over:
Enkele opvattingen omtrent
het begrip „geest".
Zich met de psychologie in haar veelvou
dige verschijning vertrouwd maken is vrij
wel onmogelijk indien men zich niet voor
af op de hoogte heeft gesteld van enkele
hoofdzaken uit de wijsbegeerte. Met name
door de wijze waarop de vraag naar het
wezen en de structuur van den mensch
wordt beantwoord is de plaats en het karak
ter der psychologie bepaald.
De spr. wijst op de verhoudh>g van mo
nisme en pluralisme Het Christendom ver
werpt elke memchbcschouw'og op monisti-
srhen giondslag; ook elk zuiver pluralisms
Met erkenning van het eigensoortige bij de
verscheidenheid moet op de eenheid alle
nadruk vallen.
Heel oud en wetenschappelijk weer up to
date is de tweedeellng geest en „leven" of
geest en natuur. Paulus spreekt van „geest
en vleesch".
Wat men oudet geest verstond of nog
verstaat wordt nader onder het oog gezien.
Achtereenvolgens passeeren enkple der
voornaamste opvattingen de revue. Bij Des
cartes is de g°est: substantie, analyseerbaar
In een onkenbaar substraat en kenbare
kwaliteiten. Voor Hume, wiens beschouwin
gen de psychologie der 19e eeuw grooten
deels beheerschten, is de geest geen sub
stantie. maar slechts „groepeering van im
pressies" een groepeering, welke bij den
dood van het organisme vanzelf ofihoudt;
Hume loochent de onsterfelijkheid Vervol
gens komen ter sprake- de geest alg proces,
de geest als intcntlonale activiteit (bif Rren-
tano en de Würzburgerschooi), de geest als
functie of instrument
De laatste ziemwiize Is thans zeer sterk
verbreid. Niet enkel in Amerika door het
pragmatisme. Overal waar de meiprhbe-
srhouwing naturalistisch van aard is, ligt
de functieopvatling voor de hand De geest
staat in dienst van het organisme, heeft
slechts de functie het exemplaar in stand
te houden: tusschen kiezen om te bijten,
klauwen om te te grijpen, hersenen om zich
te oriënteeren is geen wezenlijk verschij;
evenmin tusschen mensch en dier.
Samenvattend en concludeerend wordt al
lereerst vastgesteld, wat de geest niet is.
Hij is niet indentiek met zelfbewustzijn, met
bewustzijn, met psychisch, met leven, met
rede of ratio; hij is niet louter functie of
instrument van organische processen, want
geest en leven dienen elkander. De we
zenskern van den geest is de menschelijke
„persoon" (in engeren zin), die voor het zelf
bewustzijn tot zich zelf kan keeren. die be
wustzijn heeft, die de acten van zich doet
uitgaan, die op het „leven" is aangewezen.
De „persoon" of het Jk" zit niet op den
troon, is niet wetgever maar blijft evenals
het psychosomatisch leven, onderworpen
aan de wetten, welke de Schepper heeft gé-
steld. Doordat de mensch een geest heeft,
een persoon is, is hij verantwoordellfk;
hij in staat kennis te nemen van de
normen, welke voor zijn gedrag zijn gesteld
en vari de wetmatigheden, welke in de
schepping zijn gelegd.
ProL Dr. A. SIZOO
Bij W. D. Meinema te Delft is ln druk
verschenen „Augustinus" werk over de Chr.
Wetenschap", rede uitgesproken ter aan
vaarding van het ambt van hoogleeraar
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, 24
Maart j]., door Prof. Dr. A. Sizoo.
Van deze inaugureele oratie hebben we
ter gelegenheid van het genoemde feit een
excerpt in ons blad afgedrukt Velen zullen
gaarne in extenso deze rede van den Aq-
gustinus-kenner bij uitnemendheid, die Prof.
Sizoo is, willen bezitten Zij verscheen, keu
rig uitgegeven, met de daarbij behoorende
toespraken en een 80-tal aanteekeningen en
erwijzingen.
Augustinus is met zijn werk ,J)e doctrina
Christiana" de eerste geweest in de West-
Europeesche cultuurgeschiedenis, die de
Christelijke levensbeschouwing ten grond
slag heeft gelegd aan een systeem van on
derwijs, waarin de resultaten van den eeuwen
langen denkarbeid der Grieksch-Romeinscha
wereld organisch hun plaats vonden. Zijn
genie stelde de geestelijke schatten der hel-
densche oudheid onder de auspiciën eener
welgefundeerde levensbeschouwiiyt in dienst
van het geloof aan Hem, in Wien al da
schatten der wijsheid en der kennis verbor
gen zijn. De rede van Prof. Sizoo, die op
deze conclusie uitloopt, is een waardevolle
uiteenzetting van Augustinus' beteekenis
voor de Christelijke wetenschap 4ie dank
baar aanvaard wordt
LAGERE TUINBOUWSCHOOL
BARENDRECHT
Zooals uit ten advertentie in dit nummer
blijkt, zal 1 Mei a.s. de nieuwe cursus een aan
vang nemen. Tot nog toe was de aanvangsda
tum 1 September. Daar echter de meeste scho
len de leerlingen afleveren tegen 1 April of 1
Mei, is het nu mogelijk, dat men zijn zoon van
de Lagere School direct naar de Tuinbouw
school kan zenden. Leerlingen behoevfen
slechts één keer het 7de leerjaar te doorioo-
pen, om op de Tuinbouwschool geplaatst te
kunnen worden. Met den leeftijd wordt geen
rekening gehouden. Wie op de Tuinbouw
school is ingeschreven komt op Maandag en
Donderdag op school, terwijl hij de overige
dagen van de week werkzaam is op het be
drijf. Vanaf half Juni tot 1 September hébben
de leerlingen vacantie.
Het schoolgeld is zoo laag gesteld, dat dit
voor niemand een bezwaar behoeft te zijn. Be
langhebbenden kunnen zich in verbinding met
het hoofd der school stellen.
AMSTERDAM
VERWIJDEREN VAN COMMUNIS«1SCHE
VERKIEZINGSPLATEN
Het communistisch lid van den Amsterdam-
scheu Gemeenteraad, de lieer Echalker,
heeft in een aantal vragen, we richt tot don bur
gemeester, ojn. de vraag eesteld of m-t laatst
genoemde bekend is dat door den dionst der
Gemeentereinigin-?, op last en order leiding
van de politie, de verkiezingsplaten van de
Communistische Partij met rwarte verfstof óf
teer onleesbaar worden gemaakt. Genoemd lid
vraagt voorts of de burgemee-ter S*rei<i is
mede te deelen, hoe het mogelijk is, dat blik
baar zonder voorkennis van de .r. eerste in
stantie verantwoordelijke autoriteium ui enfu
de burgemeester als hoofd der T >l:cie en <ie
Wethouder onder wiens beheer de gemeenté-
rtiniging valt hun ondergeschikten tot dusdanf
ge ingrijpend en part«jdrg ofrredei overgaan
en of de burgemeester niet van meer. in - is dat
hierdoor een groot gevaar ran re. htsorueker-
beid komt te bestaan en willekeur in de and
wirdt gewerkt. A
