Vaar de Vader des Vaderlands rust
10NDERDAG 13 APRIL 1933
EEN BEZOEK AAN DE
NIEUWE KERK TE DELFT
!N DRINGENDE OPROEP TOT
ieün aan heel ons VOLK 1
17 April nadtrt
og enkele dagen
n dan s-troomen de tienduizenden naar
It, naar de oude Prinsenstad, om daar
en machtige nationale demonstratie hul-
n dankbaarheid te bewijzen aan de na-
ichtcnis van den Vader des Vaderlands.
iieuwe Kerk te Delft uit het Zuidoosten
•n; het koor en het dwarssehip, benevens
consistoriekamer. De restauratie van dit
elte is bijna voltooid; de leelijke, later
bouwde gedeelten zijn weqqesloopt, de
.ische sacristie is alleen blijven bestaan.
zijn grondig nagezien, de slechte
ïen zijn vervangen; het dak is nagenoeg
geheel nieuw.
middelpunt van deze grootsche her-
ing is wel het praalgraf van Prins Wil-
in de Nieuwe Kerk.
Costa zong er al van:
Zoo tang de geest des Zwijgers
Op 't Delftsche praalgraf waakt,
reifende de Nieuwe Kerk te Delft ont-
n wij een schrijven, dat we hier gaar-
Dorgeven omdat het eigenlijk voor ons
sle Nederlandsche Volk ds bestemd,
luidt als volgt:
irkvoogden der Ned. Herv. Gemeente te
gevoelen cich gedrongen in een ge
lige aangelegenheid, rakende de eer der
zich tot u te wenden. Plechtigheden
erinnering aan den Vader des Vader-
zullen spoedig worden gehouden in
ieuwe Kerk te -Delft. Tiendolizénden,
rlanders zullen waarnémen- hét veiH'al,
beschatneni' 'i'pok ons ypl-k, waarin het.
oleum der Öranjes verkeert. Ztj zullen
dat gevaar voor instorting het hou-
i?r. godsdienstoefeningen in het mid-
•hip reeds verbiedt. Zij zullen vragen,
at komt Kerkvoogden meenen, vóór de
aande herdenking, ons volk te moeten
iten over den toestand van het gebouw,
de plannen tot herstel, de mogelijk-
a, de nooden. Zij roepen daarvoor uwe
perkiing in".
irne geven we aan deze dringende uit
ging gehoor.
In de Delftsche Raadszaal
zoo kwamen dan op Maandagmiddag
rtegenwoordigers der Nederlandsche
bijeen in de raadszaal der Delftsche
i vaderen,
oude raadszaal brengt den bezoeker
n historische sfeer. Alles spreekt hier
eeuwen terug. Van langs den wand
de Oranjevorsten op u neer, en een
door de vensters doet u de Nieuwe
in al haar impaneercnde schoonheid
de groofce afstand van het Markt-
onttrekt aan uw bewomiderenden blik
oor van den aiets sparenden tand dee
'as ongetwijfeld een gelukkige ge-
van beeren Kerkvoogden om het tal-
ezelschap op deze historische plaats te
agen, en het Delftsche "Gemeentebe
was aanstonds bereid de raadszaal
dit ongewone doel beschikbaar te stel
teer nog: de Burgemeester Mr. G-
Baren was zélf aanwezig om de gas-
elkom te heeten. De Burgemeester kon
even blijven, want zijn tegenwoordig-
werd elders vereischt, maar la een
toespraak heeft hij zijn warme, sym-
met 't opgenomen plan vertolkt
e Nieuwe Kerk aldus de Burgemees-
yerkeert In een toestand, die niet too
ndigd mag blijven. Dit kerkgebouw is
n tijd geweest een monument tor eere
't kloeke voorgeslacht, dat 't aandurfde
in werk te ondernemen; een mociu-
door geen ander in ons vaderland
roffen. Maar die tijd is lang voorbij.
Kerk dreigt een bouwval te worden. ELi
m moet heel het Nederlandsche Volk
3m deze nationale ramp te voor-
Q. Hartelijk hoopte de Burgemeester,
[laartoe het woord der vaderlandsche
zou mogen meewerken,
dit woord" van Delfts eersten burger
de leiding van de samenkomst over in
vaa Ds. A. de Voogd, die weldra.
bleek een zeer prettig gastheer te zijn. Uit
zijn kalm, bezonnen woord sprak liefde voor
't groote doel: de Nieuwe Kerk In haar ou
den luister herstellen. Maar ook telkens
bleek, dat deze dominee zijn afkomst als
koopmanszoon is troihv gebleven.
Enkele historische bijzonderheden.
Wie over een gebouw als dï Nieuwe Kerk
pa] kunnen schrijven, moet iets van haar ge
schiedenis weten. En 't was de taak van
den heer J. C. van Woerden, president-
kerfkvoogd, daarover ons in te lichten. We
werden geducht in een jaartallenzee onder
gedompeld en al zouden we niet graag be
weren, dat ook maar do helft bij ons is be
klijfd - - dat onontbeerlijk historisch overzicht
deed eeniszins de liefde verstaan, die elk
rechtgeaard Delftenaar voor dit machtig mo
nument van zija mooie antieke Hollandsche
stad voelt
Reeds in 1381 werd een aanvang gemaakt
met de stichting dezer kerk. Zeer sober werd
begonnen: een houten gebouw met rieten
dak. Maar reeds drie jaar later werd tot uit
breiding besloten, 't Zou echter bijna een
duren eer het trotsche bouwwerk was
voltooid.
Met soms groote tusschenpoozen werd het
werk voortgezet Van 139b—1421 was men
ezig aan de inrichting van 't bedehuis,
■aarbij vooral de gilden zich hebben beij
verd door met menig kunstgewrocht het
kerkgebouw te verfraaien.
In 't kort is de bouw van de Nieuwe Kerk
aldus saam te vatten: Van 1412'17 werd
gewerkt aan de vervanging van hout in
steen; van 1420'30 kwam de hoofdbouw ge
reed; de jaren 1430'50 werden besteed aan
verfraaiing van het interieur; in 1476 was
het geheels werk gereed en kon het kerkge
bouw plechtig door den Bisschop worden ge
wijd.
De stormen des levens gingen (letterlijk en
in overdrachtelijken zin) echter ook aan de
Nieuwe Kerk niet ongemerkt voorbij. Van
den brand, die in 1536 Delft voor tweederde
deeel verwoestte, had ook „de schoonste kerk
van Europa" pooals ze door een geschied
schrijver werd genoemd wel te lijden, en
niet minder door de buskruitocvtploffing op
12 October 1654, in de geschiedenis bekend
onder den onheilspeilenden naam van „de
Delftsche donderslag".
In verval.
Zoo raakte het eertijds zoo schoons gebouw
steeds meer in verval, zoodat in de 19e eeuw
de toestand hopeloos was geworden.
In 't begin van deze eeuw scheen er red
ding te dagen: van Rijk en Provincie was
toezegging ontvangen, dat tot restauratie
zou worden overgegaan. Maar toen brak in
1914 „e Wereldoorlog uit, die-ook deze hoop
den bodem insloeg.
Dat de toestand inderdaad onhoudbaar is,
bleek op overtuigende wijze in October jl.
van een hoogte van 14 meter kwamen stuk
ken steen naar beneden vallen. Godsdienst
oefeningen in het middenschip moesten toen
onverwijld worden verboden.
Inderdaad: ieder Delftenaar, die met deze
treurige situatie op de hoogte is, houdt 't
hart vast als 't stormt over de oude Prinsen-
stadAls de Nieuwe Kerk 't maar uit
houdt
Restauratie mag daarom ndet wachten,
Ifs niet in dezen economisch zoo moei
lijken tijdj En öiaaroih -meenên R^yöï^lsiif'
van Delft êen (frihgéhtf beroëpte óiogëtédïïën
op net 'géhóel><y- Nederlamtechè -Volk.
Met restauratie begonnen.
Gelukkig konden door den heer Van
i'oerden en door Ds. De Voogd ook
nog eenige minder sombere mededeelingeci
worden gedaan: Het koor is reeds geheel
hersteld, en met eigen oogen konden we ons
er van overtuigen welk heerlijk resultaat
hier mocht worden bereikt.
Maar het middenschip en dp beuken der
kerk verkeeren in zeer deplorabelen toe
stand. Alles roept en schreeuwt hier om
restauratie. En t kan ea mag niot wachten
geen dag" en geen nacht!
Voor deze restauratie zal 400 k 600 duizend
gulden noodiig zijn. Rijk en Provincie zul
len ongetwijfeld voor dit nationale monu
ment wel diep in den zak willen tasten. En
zoo wordt gerekend, dat van deze zes ton er
één voor rekening van Delft zal komen.
Voor deze stad in dezen tijd een heel be
drag! Maar dat de goede wU bij de Delftsche
burgerij niet ontbreekt, blijkt uit 't feit,
dat op 1 November 1932 reeds een bedrag van
16.500 bijeen was gebracht Dus zal nog
ongeveer een som van 85.000 noodig zijn.
Als nu Delft zorgt dat in totaal een halve
ton bijeenkomt zou dan het Nederland
sche Volk ndet voor de andere helft van deze
toa gouds kunnen en willen instaan?
Dat ds de vraag, die Kerkvoogden van
Delft bezighoudt
Zou het antwoord op die vraag twijfel
achtig zijn?
't Geldt hier een nationaal monument bij
uitnemen dhedd.
't Geld hier in zeer bijzonderen zin
Oranje!
In 't groote herdenkingsjaar van den Va
der des Vaderlands!
Zou dan het antwoord twijfelachtig kun
nen zijn?
Het gironummer van de Kerkvoogdij der
Ned. Herv. Gemeente ts Delft is 17983.
Wat kannen de tienduizenden,
die op Paeschmaandag naar
Delft komen, in dit opzicht doen?
Natuurlijk is t den Delftschen Kerkvoog
den niet ontgaan, dat aanstaande Paasoh-
j, als vele tienduizenden naar de
oude Prinsenstad zullen komen om hun lief-
en dankbaarheid te betuigen aan de
nagedachtenis van den Vader des Vader
lands, wiens stoffelijk overschot in de Nieu-
Kerk begraven logt, een zeldzame ge
legenheid biedt om met ddt beroep op het
Nederlandsche Volk een aanvang te maken.
Er zullen dien dag Nieuwe Kerk-speldjes
verkocht worden tegen der» minimumprijs
van 10 cent. Maar ieder immers, die nu weet
waartoe de opbrengst van dezen speldjesver
koop dienen moet, zal gaarne tot een offer be
reid zijn! De bussen zijn er op berekend een
gulden en ook een rijksdaalder te kunnen
ontvangen! Als alle feestgangers eens erast
met deze waarlijk ernstige vaak wilden ma
ken dan zouden we volgende week Dins
dag goede dingen te melden hebben!
Er is nog meer. Alle deelnemers aan de
geweldige betooging op a.s. Maandag worden
n de gelegenheid gesteld langs de graftombe
an Prins Willem te gaan. Op gewone da
gon wordt voor een bezoek aan de Nieuwe
Kerk een toegangsprijs van 35 cent gevraagd
Waar thans ieder vrije toegang verleend
rorcll, mag er zeker op gerekend worden,
dat velen met liefde een gave zullen offe
ren lot. herstel van de Nieuwe Kerk. Men weet
reeds nu, dat daartoe gelegenheid .zal zijn!
Niemand late op dezen nationalen gedenk
dag deze gelegenheid onbenut een waarlijk
nationale schuld mee te helpen voldoen!
De Delftsche Kerkvoogden hebben nog
meer plannen echte liefde maakt vinding
rijk! maar daarover later.
Vergete men niet: als er maar weer 25.000
beschikbaar is, wordt weer een deel van het
kerkgebouw in restauratie genomen. Aan
heel ons volk de taak te zorgen, dat binnen
enkele maanden de restauratie kan aanvan
gen!
Bezoek aan de Nieuwe Kerk.
Nadat de heer H. van d er Kloot Mey
burg, architect B. N. A. onder wiens lei
ding tot nog toe de verschillende restauraties
zijn verricht, ons een korte ui toonzetting had
gegeven, hebben we een bezoek aan de
Nieuwe Kerk gebracht
Onvergetelijk, troosteloos gezicht! Was ddt
nu het „nationaal monument waarvan we
/e zoo vaak met ophef hadden hooren ge
regen?
Zooals we reeds opmerkten is de kerk in
den loop der eeuwen door verschillende ram
pen geteisterd, maar de grootste ramp is
wel, dat „de tand des tijds" zich tzoo geducht
gelden laat.
De prachtige natuursteen heeft geweldig
geleden en is bovendien op verschillende
plaatsen door centimeters diikke kalk lagen
overdekt
Door den brand van 1536 zijn de zandstee-
nen pilaren hevig aangetast Men heeft ze
bemanteld, maar onder de bemanteling is
het bederf, mede door het inwateren voortge
gaan; geen steen is er meer goed. Pilaar bij
pilaar moet onderhanden genomen, telkens
voor een vierde deel worden afgebroken en
herbouwd; steen bij steen wordt naar het
antieke model in een speciale steenhouwerij
bewerkt. Als dan een vierde is behandeld
kan men een slag verder gaan.
De muren zijn sterk uitgeweken, op som
mige plaatsen zelfs 70 cM. Om instorten te
voorkomen heeft men in de kap zware bal
ken aangebracht, maar deze balken blijken
een heerlijk antwoord
geven. Hij opende een deur en daar ston
den we in dat gedeelte der kerk, waar het res
tau ratiewerk reeds voltooid is.
Weg waren voor een oogenblik alle som
bere gedachten als met één slag wegge-
aagd door een indrukwekkend kerkinteri
eur, verheerlijkt door de vriendelijke lente
zon, die haar stralen door de hooge ramen
De oveirgang was eigenlijk te groot, als van
b nauwenden nacht in den stralen-
den morgen!
Zóó kan de Nieuwe Kerk te Delft weer ge
heel worden.
Mits ons Nederlandsche Volk zijn nationa
le roeping verstaat.
Nog eens; zou 't antwoord op de dringen
de vraag der Delftsche Kerkvoogden twijfel
achtig kunnen zijn?
't Geldt hier immers een nationaal moain-
ment van de hoogste beteekenis. 't Geldt
hier Oranje!
Oranje!
En weldra stonden we bij de graftombe
van den Vader des Vaderlands, omringd
door de graven van andere Oranjevorsten.
Het talrijk gezelschap was in eens heel
stil geworden.
Ieder voelde i.et verband tusschen dit
praalgraf en de sombere ruïne, die zich ach
ter gindschen houten wand troosteloos uit
strekt.
En ik dacht aan 't woord, In oude tijden
gesproken en telkens weer herhaald: „Neder
land kan nooit, neen nooit genoeg voor
Oranje doen!"
Ons volk toone aan die overtuiging niet
ontzonken te zijn!
En het toone dat spoedig en beslissend!
Paaschmaan dag as. geeft daartoe reeds
een zeldzame gelegenheid!
Op deze foto ziet men, hoe een deel van een
pilaar reeds is gereed gekomen, t andere
moet nog worden vernieuwd.
op verschillende plaatsen reeds geheel of
gedeeltelijk verrot te zijn.
Door den slechten toestand van het dak
de dakgoten zijn de muren ingewaterd;
tot op een diepte van eenige decimeters is
van buiten en van binnen de steen aan de
bovengedeelten der muren vergaan. Het dak
is zoo slechtdat geen enkele reparatie meer
kan worden uitgevoerd. Volledig vernieuwen
is de eenige oplossing.
Het verzakken van het gebouw kan gecon
stateerd worden uit het verschil in richting
tusschen de blindo traceeringen en die van
de hooge ramen van het middenschip.
Om het venjakken verder te voorkomen
zullen onder de kap een aantal betonnen
luchtbogen worden geconstrueerd, die weer
opgevangen zullen" worden op steunibeeren,
die aan de buitenzijde der muren ontworpen
zijn.
Deze steun beeren zul len komen te rusten
op een betonfundee-ring, die weer zal ge
plaatst worden op betonpalen van ruim 19 M
lengte. De grond is nil. ter plaatse te slap
om deze geweldige bouw te blijven dragen.
Maar laten we ons droef verhaal maar
eindigen. Want de toestand van dit gedeelte
der kerk is zóó desolaat, dat alles hier om
verbetering roept
Wie hier met aandacht rondkijkt, vraagt
zich zelf ernstig af: is restauratie nog wel
mogelijk?
Een stukje buitenmuur. Geheel links op de foto is de
qrens van de restauratie. Elke zieke steen moet worden weg
genomen en door een gezonde worden vervangen*
Door den slechten toestand van dak en dakgoten zijn de
muren ingewaterd; tot op een diepte van eenige decimeters
is van buiten en van binnen de steen vergaan.
'8 NACHTS GEEN SLAAP
OVERDAG GEEN RUST
Na zenawrheamatlek verdwenen
Tot goed voorbeeld van anderen die mis
schien aan dezelfde kwaal zouden kunawn
lijden waarvan zij zelf leed, schrijft een
dankbare vrouw ons als volgt:
t vorig jaar kreeg lk een ernstligen
aanval van zenuwpijnen in het been; over
dag vond ik geen rust, 's nachts kon ik niet
slajien, om maar niet verder te spreken van
de intense pijnen die ik leed. Velschillende
middelen brachten mij weinig of gen ver
lichting, tot een vriendin mij aanraadde Kru-
schen te probeeren omdat cij zelf er succes
moe had gehad toen zij op dezelfde manier
leed als ik. Ik ben nu zoo dankbaar dat ik
haar raad opvolgde! Vanaf den allereersten
flacon Kruschen voelde lk al een verbetering
en tegenwoordig ben ik abeouut vrij van pijn
en slaap 's nachts uitstokend. Van deze ver
klaring mag U naar goeddunken gebruik
maken, want ik ben au uiterst dankbaar
voor het succes dat ik verkregen héb."
Mevr. H. C
Zoovefle pijnen waaraan de nieuw:hen lij
den, hebben alle een en dezelfde oorzeal.
hardlijvigheid. Niet alleen geregeld maar
ook voledig moeten dagelijks alle afv&tpro
ducten der spijsvertering verwijderd worden
lGr.hra6, evenals spit en rheumatiek wordon
meestal veroorzaakt door een teveel aan
urinezuur, etwelk zich heeft opgehoopt.
Kruschen Salts zal dit overt. Ifligo urinezuur
en andere afvalstoffen, d'le de gezondheid bc
nadoelen, langs die natuurlijke wegen, cacht
en volkomen verwijderen. En onidat de „klei
ne dagelijksche dosis" Kruschen Salts Uw in
wendige organen regelmatig en volkomen
vrijhoudt van alle afvalproducten kunnen
kwaadaardige stoffen als urinezuur zich
nooit meer ophoopen.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a 0.90 ea
1.60 per flacon. Stralende gezondheid voor
één oent per dag.
(Adv.)
Gemengd Nieuws.
VLIEGONGEVAL TE HARSKAMP.
Te Harskamp Is bij militaire oefeningen
wegens nog niet opgehelderde oorzaak een
militair vliegtuig, bemand met den sergeant-
majoor Buwalda en een sergeant-waarnemer,
brandende omlaag gestort. De piloot «1st er
niet groote behendigheid in te slagen het
toestel brandende en wel op den grond te
zetten. Reide inzittenden sprongen er onmid
dellijk uit, zij hebben slechts lichte verwon
dingen ©pgeloopen.
OPNIEUW RELLETJES TE HAARLEM.
Tn de binnenstad hebben zich gisteravond
te Haarlem na afloop van een vergadering
van nationaal-sociali.-ten, welke In het Ge
meentelijk Concertgebouw gehouden were,
vrjj ernstige relletjes voorgedaan. Het begon
reeds vroeg in den avond, toen op de Groote
Markt uit de menigee met een steen naar een
inspecteur van politie werd gegooid. De
Groote Markt werd daarop schoongeveegd,
waarbij eenige harde klappen vielen. Ook
zette de politie alle toegangswegen tot het
Concertgebouw af. De vergadering zelf had
die zou spreken, was door ziekte verhinde-d.
In zijn plaats werd gesproken door de heeren
Van der Voort van 7.üp en Geelkerken. Om
half twaalf was de vergadering afgeloopen-
Geüniformeerde leden van de fascistische
leerbaarheid vertrokken in een groote auto
bus, de overige nat. socialisten marcheerden
al zingende door de Janstraat naar het
station. Bij de Nieuwe Gracht stuitten zij op
een menigte communisten en opgeschoten
jongens, die met steenen naar de fascisten
gooiden. Niemand werd geraakt, doch wel
werd een groote spiegelruit var. eon winkel
en een straatlantaarn vernield. De politie
heeft toen eenige malen In de lucht geschoten
en met de blanke sabel eenige charges uitge
voerd. De fascisten konden hierna ongehin
derd het station bereiken. Op het Stations
plein bleef het echter nog eeruimen tijd
rumoerig. Ook hier heeft de politie de
menigte met sabel en gummistok uiteenge
jaagd. Arrestaties zijn niet geschied.
DE ANONYM E BRIEFKAARTEN
TE WINTERSWIJK.
Naar wij vernemen hebben enkele Tinters-
wijksche ingezetenen briefkaarten ontvangen,
waarvan het handschrift, naar ons werd mede
gedeeld, een frappante gelijkenis zou vertoo-
nen met dat van de anonyme briefkaarten,
het schrijven waarvan Ds. R. te Winters
wijk destijds schuldig is verklard en in hooger
beroep door het Amsterdamsche Gerechtshof
tot een maand gevangenisstraf is veroordeeld.
Naar men weet, heeft Ds. R. van cassatie
afgezien en ondergaat de thans hem opge
legde gevangenisstraf.
BRAND DOOR KINDERHAND
In de woning van F. v. O. aan de Nachte
gaalstraat te Tilburg brak brand uit, door
dat twee kinderen van 6 en 7 jaar, die al
leen thuis, waren met lucifers hadden ge
speeld. Het vuur laaide op uit het ledikant
waarin de kinderen lagen. Door ijlings toe
geschoten hulp konden de kinderen nog
worden gered, terwijl men er in slaagde het
vuur te doven, voordat de ontboden brand
weer hulp behoefde te verleeneu.
HOLLEND PAARD
Springt op oen auto.
In de Heerestraat te Groningen is een
iard, dat bij het Viaduct op hol was ge
slagen toen een trein passeerde boven op
een, uit de tegenovergestelde richting ko
mende luxe auto gesprongen. De auto kan
telde en de twee inzittenden konden door
een der naar boven gekeerde portieren uii
de auto klauteren. De eens passagier had
een hoofdwonde bekomen, de ander een
wonde aan den voet De auto was zwaar be
schadigd, terwijl het paard, dat aanstonds
na de botsing kon worden gegrepen, kneu
zingen had opgeloopen.
DE KLUIZENAAR AAN DE ZODDEBEEK.
J.L Zaterdag hoeft een drietal personen,
afkomstig uit Enschedé, te weten B., W.
en van V. een bezoek gebracht aan Gradus
VVegdam, iemand, die al tal van jaren in
groote verlatenheid leeft in een hut op de
Buurserheide, nabij de Zoddebeek te Haaks
bergen (Ov.). Men heeft den bejaarden man
voor eenige oogenblikken naar buiten we
ten te lokken en toen de gelegenheid be
nut om de spaarduities van den kluizenaar
weg te rooven. De oude man kwam later
tot de ontdekking dat l ij een bedrag van
f 30 kwijt was. Eerst Zondag kreeg de po
litie ran het geval kennis. Het mocht ge
lukken dc daders te Enschede op te spo
ren. Eerstgenoemde twee zijn gearresteerd
De derde persoon is In Je richting Zwolle
vertrokken en zijn aanhouding Is binnert
kort te verwachten. Op de aangehouden
personen bevond de politie een bedrag
ongeveer negen gulden, dat van dezen
diefstal afkomstig is. Zij hekenden
werden naar Almelo overgebracht,
FELLE BRANDEN
VEF. IN VLAMMEN.
Te Beek en Donk brak brand uit i
kapitale boerderij van den heer van de B.
Drie koeien, drie kalveren en zes varkens
kwamen in de vlammen om, terwijl twee
koeien, die ernstige brandwonden hebben
opgeloopen, afgemaakt zullen moeten worden.
De boerderij met inboedel en a'le landbouw
werktuigen werden een prooi der vlammen. De
brandweer van Beek en Donk wist een klein
bijgebouwtje voor het vuur te sparen.
Te G e f f e n is door niet bekende oorzaak
een ernstige brand ontstaan in het café
Renders. Weldra stond het geheele perceel,
alsmede de aangrenzende woningen van de
gezinnen Kromhout en Renders in lichter
laaie. Het café en de beide woningen werden
geheel verwoest. De plaatselijke brandweer
kon weinig tegen het vuur uitrichten. Enkele
personen, die zich op het moment dat de brand
uitbrak in het café bevonden, namen aan het
blusschingswerk deel. Zij wisten de kinderen
en een gedeelte van het meubilair in veilig
heid te brengen. Verzekering dekt de schade.
Te Terheide (N.-Br.) is door onbe
kende oorzaak afgebrand de boerderij var
landbouwer van Cleef. Acht koeien, twee
paarden en eenig klein vee kwamen in de
vlammen om. Het woonhuis bleef behouden.
Het vuur is met twee spuiten van Wagenberg
bestreden. Verzekering dekt de schade.
Te H e e s e l e is een fel uitslaande brand
uitgebroken in het woon- en winkelhuis
J v. d. Heuvel. De bewoners,. <he zich reeds
te ruste hadden begeven, werden door het.
knetteren der vlammen gewekt en konden met
achterlating vèh alles zich in veiligheid
stellen. De geheele inboedel echter werd een
prooi der vlammen. Alles was zeer laag ver
zekerd.
Te Alkmaar ontstond door onbekende
oorzaak brand in het oude volkslogement
van J. A. Koers, aan de Keizerstraat. De
bewoners, w.o. een zevental logeergasten,
konden zich nog tijdig in hun nachtgewaad in
vei'igheid stellen De brandweer, die met vol
materiaal uitrukte, kon erin slagen de belen
dende perceelen, die groot gevaar liepen, te
behouden. Het logementsperceel brandde ge
heel uit; ook de negotie van de marskramers
en kleine kooplieden, die in dit ogement
gehuisvest waren, ging verloren. Huurder
eigenaar waren verzekerd.
Te Bodegraven ontstond door kort
sluiting brand in de boerderij van de Vries.
Alles werd een prooi der vlammen. Het vee
was in de weide. Verzekering dekt de schade.
Te O ss (N.-Br.) ontstond brand in de
landbouwerswoning van Van Venróy. De
vlammen sloegen over naar een aangrenzende
schuur, welke eveneens in brand vloog. Beide
perceelen zijn afgebrand. Een kalf kwam in de
vlammen om. De landbouwwergtuigen en de
oogst gingen verloren. De brandweer kon
wegens gebrek aan water geen hulp verlee-
nen. De oorzaak is onbekend, verzekering
dekt de schade.
BRANDSTICHTING IN HET GROOT
Te Bergeyk brak 's ncchts brand Hit in de
woning van den landbouwer P. v. d. B. Het
dak stond reeds in brand, toen de bewoners
gered werden. Het vuur kon nog gebluscht wor
aen. Eenigen tijd later ging het onbewoonde
huis met stal van den landbouwer E. van E. in
vlammen op. Huis en stal brandden totaal af,
maar het vee kon worden gered. Voorts is ge
tracht in denzelfden nacht nog brand te stich
ten in de boerderij van den landbouwer G. J„
echter zonder gevolg. De politie zoekt naar den
IN EEN BAGGERMACHINE GERAAKT
Te Nieuw AVeerdmge is de arbeider
Springer met een zijner beenen in do nieng-
pijp van ctn baggermachine geraakt. Er
moesten eerst eenige dee'.An van de machine
afgezaagd worden, voor CL ongelukkige u*
zijn netelige positie kon w.cden bevrijd TT
bleek een gebroken onderbeen en <Wef
vlceschw ."den in het dijbeen te hebben
bekomen en moest naai- het Acad Zieken
huis to G-oningen worden vervoerd.
De oorzaak van het ongeval is, dn» Spr.
die iets nan de machine wilde verandoren
haar met eerst stil zette Door de tegn.woor-
dvgheid van geest tui. den machinist, die
r-ir» tdd*::iik den sto .r. afsloot, we ra erger
voorkomen.
Uit het Sociale Leven
DE NED. CENTR. BOND TAN CHR AR-
BEIDERS(STERS) IN DE BEDRIJVEN VAN
VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN
Dinsdag 16 M'
Het hoofdbe
houdt z|jn aJg:i
Zeist op „Woudschoten"
middags 2 uur en Woensdag
ziekt
„,i reglement ate»
er z|jn er voorstellen Inzake de uit
ian oude bondsleden, wijziging regie
erkloozenkas, „D.E.L.", ultkeerlng b|
lebetaling, nieuwe leden,
.MuuHiuguuiui, nieuwe leaen. coll.
eenkomst slagersbedrtJf. Besproken
wordt het standpunt Inzake het wotsontwf
betreffende het aanvangsuur In het bakke
bedrijf, terwijl prof. rar P. S. Gerbrandy. v
Amsterdam, hoopt te causeeren over: „De c
ganlsatle vin de onderneming".
Radio Nieuws.
14 APRIIi
11.00 Concert 12.16 Gramofoon 1 00
felconcert 2.30 Dezen van Chr. Lectuur
00 Huishoudelijke raadgevingen 8 30 ('on
eert 5.00 Botanisch halfuurtje 6.30 Voor
Jeugdige amateur-fotografen 6.00 T.
..Tuinl
woordlng van
A. J. Herwig I
3233" 6.30 „Beant-
(296.1 VARA. 8.01
10 25 Kwartet 7.60 Kwartet 11.10
Gramofoon 11.45 Gramofoon.
VPRO. 10.00 Morgenwijding 7.00 Kerlc-
russel. (Vlaamsch) (337.8 M.) 11.20 Urn-
roepklelnorkest 12.20 Gramofoon. 1.20
?de-Vri)daguitzeiidlng 4.20 Concert
Radlotooneel 9.10 Gre
eert 5.36 Gra
- 8.20 Concert 9.20
>aventry (1654.4 M) 9.35 Morgenwijding
11.50 Orkest 12.50 Concert 2.05 Orkest
3 20 Radio-koor 4.05 Gramofo>|i 4.50
Orkest 5.50 Goede Vrijdags Dienst uit de
6t Anne-Kerk 6.50 Fiagm. uit Wagner'a
11.20 Concert
eert 4.20 Kerkdienst 7.35 Concert door
Knapen- en mannenkoor 10.00 Concert,
vdnigswusterhausen <1634 9 M.) 7 20
Morgenwgdlng 11.20 Concert 8.50 Con
cert 5.50 Kamermuziek. 6.20 Rijkszen-
dlng. „Stunde der Nation" Matthaus-Paesiun
angenbere (472 4 M.) 6 26 Gramofoon.
8.25 Morgenwijding 10.45 Gramofoon
Concert 6.50 Gewijd Concert 7\20 Con
cert door Haydn Heard en s|Jn Band 8.05
Concert.
(Radio PartJs} (1724 M.) 7.05 Gramo-
Gastronomlsche causerie 8.20 Concert,
tje 4.00 Gramofoon 4.40 Gramofoon
4.20 Schaakcauserie 4.40 Gramofoon
5.00 Orkest 8.15 Avondprogramma 11.00
Va* Dlaa 11.06 Gramofoon.
Hilversum (286.1 M) VARA 801 Gramo
foon 9.00 De Notenkrakers 10.15 Citz.
voor de Arbeiders in de Continubedrijven
13.01 Kleln-Orkest 1.45 Accordeon en
plano 2.16 Gramofoon 2.45 Joh. Mol:
,.De groentehandelaar en zön bedrttr' 3.00
Zang 3.30 Balalka-Órkest 4.00 Orgel
4.45 Gramofoon 6.01 Internationale der
Arbeiderszangers 7.30 Gramofoon 7.30
Obercantor Jacob Slvowltch 8.30 De Flle-
Hrnssel. (Vlaamsch) (337.8 M.) 11.20 Gre-
foon 12.20 Concert 2.20 „De Matthens-
5.60 Gramofoon 7.20 Omroeporkest 8.05
Lyrische declamatie 8.20 Omroeporkest.
(Fransch) 11.20 Concert 13.20 Gramofoon
5.35 Gramofoon 6.05 Radlotooneel
6.20 Gramofoon 7.80 Radloeymphonle»
orkest 9.26 Concert 9.25 Orkest.
Daventry (1554..4 M.\ 11.20 Orgelconcert.
13-30 Orkest 120 Gramofoon 3.05 Con
cert 4.05 Orgel 6.50 Concert 7.28
Vaudeville-Programma.
K a 1 u n 4 b org (1153.8 M.) 1.60 Gramofoon
2.50 Omroeporkest 7.20 Paaeehprograos-
Lönlgswusterhausen (1634.8 M.) 6.60
Ochtendconcsrt 11.20 Gramofoon 1.211
Gramofoon 8.60 Orkest 535 Zang
.angenberg (472.4 M.) 6.35 Gramofoon
9.35 „Msasch und Welt" 10.40 Gramofoon
12.20 Klelnorkest 1.56 Gramofoon 3 b»
Concert 6.50 Gramofoon 7.25 Stille-Za-
terdag-dienst m.m.v. het Evang. Kerkkoor
8.85 „Die Helmkehr" 9.50 Concert.
o n d o o Nat. (261.8 M.) 3.06 Concert 6 50
Reg. (856.9 M.) 8.08 Concert -*
lorthern Reg. (480 8.05 Concert
6.50 Concert 6.16 Hoorspel 6.80 Concert
7.20 Gramofoon 8.20 Northern Studio
orkest
'ar|ji (Radio Paris) (1734.1 M.) 7.05 Gramo
foon 11.20 Omroep-orkeat 8.05 Plano
recital 8-60 Gramofoon.
Land- cn Tuinbouw.
LANDBOUWBELANGEN
Hollandsche MIJ van Landbouw
Het dagelijksch bestuur van de Holl. MU van
Landbouw besloot he thoofdbestuur to advi-
seeren teg ende Omaetb^asting te ageeren.
Het werd ten seer^te betreurd, dat het wets
ontwerp, bot vecleenlng van bevoegdheden tot
het nemen van buitengewone maatregelen in het
belang van 4en landbouw, de zgn. Machtigings
wet wellicht niet meer in deze Kamerzitting
behandeld z*l worden, aangeslen do regeerlng
hieraan ongetwijfeld bevoegdlhedon had kunnen
ontleeneu tot het doen van enelle stappen In
take de steeds urgenter wordende beperking
van den rundveestapel en zulvelproduoUo.
de door onze centrale orga-
■PHHVnHrdt -
gewezen op de mogelijkheid van export van
vee en aardappelen naar Rusland en san t«
dringen op het doen van ernstige stappen, waar
door de oredletregellng voor een dergelljkcn
export, dis onze markten ten zeerste zal kun
nen ontlasten, too spoedig mogelijk tot stand
Besloten werd adhaeele te botulgea aan het
adrea. door de afd. Holl./Brab. van den C.B T.B.
gezonden aan den minister van Eoon. Zaken,
waarin wordt verzocht geen oredlet te willen
verstrekken voor het bouwen van een destructor
in het Weeten des lands, doch aan de landbouw-
als eenig belanghebbenden, de gs-
•klng met den R.K. L.T.B. Is In
take deezo aangelegenheid een adres gezonden
sa nde leden der Tweede Kamer der Stvten-Ge
neraal. Inhoudende het verzoek, he-t door d«
Ned. Thetmocheonlsche Fabrieken gevraagde
bedoelden
het bouwen en Inrichten
E IERVEILING TE AMSTERDAM
Nu de export van eieren bijna geheel teloor
ging en de beperkende maatregelen tot Invoer
tn de ons omringende landen allerwegc toene
men. wordt voor velen het vinden van een nieuw
afzetgebied een dringende elsch. en daar het
buitenland nlot of niet voldoende afneemt, zal
de productie geplaatst moeten worden binnen
onze eigen grenzen en speciaal in de groote
steden. De Amstordamsohe Consumptlevelllng
nam met het oog op dezo omstandigheden het
eierrelllng te
