lliruwe |Trih$rl)r (üoarant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Nwe leidsche courant
ABONNEMENT*
Per kwnrtna' In Lelden en In plnnt-
Ben wnnr n agentschap gevestigd Is f2 33
Franco per p<>st f 2.35 portokosten.
Per week ƒ018
Vnnr liet Buitenland bij wekelijk-
«che zending #I50
Bu dugetijksche zending »5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse numrnprs 5 cent
met Zondagsblad 7V2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breeslr-jat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3927 DINSDAG 28 MAART 1933
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 5 regelsf t.lHï
Elke rvirel meer 0.22Vi
Ir.pez Merledeelingetl
van 1—5 regels a 2.30
Elke regel meer 1.45
Ril conlrart belaneriike korfing.
Voor hei nevragen nan t bureau
wordt berekend 0.10
13e Jaargang
Hit nummer bestaat uit IWEE ölaoei
EERBIED VOOR ANDERER
OVERTUIGING?
Een groep zoogenaamde vredesorganisaties
heeft van de bioscoopondernemers te Rot
terdam geëischt, dat op geen enkele film
meer militairen mogen voorkomen. Anders
zullen deze vredesmenschcn hiertegen maat
regelen nemen.
In dezelfde stad heeft een troep personen
een jongen man, die een Willem de Zwijger
speldje droeg, mishandeld. En dat in het
gedenkjaar van den stichter der Nedcrland-
sche onafhankelijkheid.
In beide gevallen zijn zij, die eigen recht
zoeken, jongeren.
•Het komt er op aan, hoe de jongeren
den voorgelicht.
Mr. J. in 't Veld, niet geheel onbekend te
Botterdam, heeft hierover het zijne gezegd
tegenover een vergadering van sociaal-demo
cratische jongelieden.
De jeugd, aldus mr. In 't Veld, moet be
slissen in l>elangrijke vraagstukken. Gemeen-
schapsbelaag of eigenbelang, democratie ol
dictatuur, oorlog of vrede! Hij wilde niet be
weren, dat de arbeidersbeweging niet zoo
ver kan komen om de dictatuur als nood-
middel te gebruiken, wat heel wat anders is
dan de dictatuur te verheerlijken.
Wij vinden dit van een verantwoordelijk
persoon tegenover jonge menschen een
uiterst gevaarlijke redeneering. Zoo is een
terreur als te IJm.uiden te begrijpen.
Maar zoo is een groeiende weerstand tegen
zulke opvatting, wat toch wel iets anders is
dan de hooggeroemde democratie van Ir.
Albarda, ook best te verklaren.
DE JUISTE HOUDING
Ook de burgemeester van Emmen heeft
zich, volgens de roode pers aan „geraffineer
de hitserij" schuldig gemaakt. Uit welke
beschuldiging de verstandige lezer wel di
rect de gerechtvaardigde conclusie cal trek
ken, dat Mr Bouma het juiste standpunt
beeft ingenomen. Volkomen terecht, want
uit de critiek blijkt weer overduidelijk, dat
bij links-rood het eenvoudigste onderschei
dingsvermogen te loor ging.
Let slechts op.
De burgemeester van Emmen was ook bij
de S.D.A.P. gezien. Hij gedroeg zich „tot
voor kort als een man met een open blik
voor de moeilijkheden en nooden van zijn
gemeentenaren, als een man met vrij ruime
opvattingen. Maar drie feiten van den laat-
6ten tijd hebben de geheele arbeidersbewe
ging tegen hem in het harnas gejaagd."
Aldus de roode pers, zooals men begrijpt.
Wat waren die drie feiten?
In de eerste plaats werd het gebruike
lijke verlof na 10 uur geweigerd voor een
protestvergadering tegen het gebeurde op
„De Zeven Provinciën", ten tweede kreeg
de spreker op die vergadering, de oud-
Indisch onderwijzer pg. Roorda, thans
onderwijzer in deze gemeente, een briefje
thuis met het vriendelijk verzoek zich
voor het vervolg wat te matigen en ten
derde werd de propagandatocht van den
rooden auto verboden.
En dan kwam daar ten slotte nog bij, dat
Mr Bouma als burgemeester op een
propaganda vergadering een sympathiek
woord aprak voor de B.V.L.
Ziedaar zijn zon den register.
Echter, het zijn even eoovele bewijzen, dat
deze burgemeester zijn positie als drager
van het gezag kent en verstaat. De S.D.
A.P. immers heeft met haar houding te
genover het aanranden van het wettig ge
zag opnieuw haar onbetrouwbaarheid be
wezen: nauwlettende controle is dus nood
zakelijk. En het is ontoelaatbaar, dat een
onderwijzer aan de overheidsschool de ge-
zagshandhaving door die overheid met
schimp •ui smaad beleedigt; terwijl er alles
voor te zeggen is, dat de openbare straat vrij
blijft voor het verkeer en niet gebezigd wordt
voor het houden van propagandatochten met
grammofoonplaten.
Terwijl het ten slotte volkomen gepast,
neen meer, gewenscht is, dat een overheids
persoon sympathiek staat tegenover het
wettige apparaat ter bescherming van het
wettig gezag.
Men moet een roode bril opletten om de
dingen zóó scheef te zien. dat men de B.V.L.
welke op wettige basis rust, wil verbieden
en de muiterij toejuichen.
Het toont een ontstellend tekort aan on
derscheidingsvermogen.
KIEST DR. H. COLUN
VÓÓR GEZAG, ORDE EN VRIJHEID
De anti-rev. partij komt met een naam,
die een program is: Dr. Colijn. Wie
Col ij n zegt, die zegt: vóór Gezag, orde en
vrijheid. Alle toelichting is daarbij over
bodig.
D;.t begreep ook de teekenaar H. Munnik,
die met een paar forsche strepen de kop
van r."üjn op het papier wierp en er verder
niets aan toevoegde, om de kiezers duide
lijk te maken, dat men wèl doet op dezen
man zijn slem uit te brengen: dan het een
voudige opschrift: Kiest Dr. H. Colijn en er
onder: voor Gezag, orde en vrijheid; No. 1
van lijst
Dat lijslcijfer wordt nader ingevuld door
de afdeeling Verkiezingsmateriaal van
De Rotterdammer, waar de plaat uit
gegeven wordt, en waar de kiesvereenigiu
gen dus terecht kunnen om materiaal U be
stellen.
Deze eenvoudige plaat in frissche kleuren,
oranje en diep blauw, spreekt de massa toe
Verspreiding op pronte schaal kan nut
afwerpen. De velden zijn wit om te oogsten
NED. CHR. DROGISTENBOND
De Ned. Chr. Drogistenbond kwam dezer
dagen onder leiding van den bondsvoorzitter,
den heer G. 600de te Amersfoort, in jaar
vergadering te den Haag bijeen. Voor deze
vergadering, maarin tevens het vijfjarig
staan van den bond werd herdacht, bestond
groote belangstelling, zoowel van leden als
van donateurs.
Na op de gebruikelijke wijze te hebben
geopend, hield de voorzitter een korte ope-
ingsrede, waarin hij allen harte'yk welkom
heette en er op wees, dat wij ons in
vergadering dankbaar herinneren, dat
sedert de oprichting van den bond vijf jaren
zijn verloopen. Spr. ging in gedachten terug
de oprichtingsvergadering te Utrecht.
Een klein begin, doch een goed begin. Spr.
.emoreerde eenige belangrijke gebeurtenis»
Ji uit de afgeloopen jaren en wekte op tot
dank aan God, voor het vele goede dat ons
dien tijd als Bond geschonken is.
Na dit openingswoord werden de notulen
der vorige jaarvergadering gelezen, waarna
de heer J. de Jong uit Sneek een referaat
hield over „Onze plaats en onze strijd". Het
doel van den Christen in zijn vak, ambt of
beroep is drieërlei: a. den Schepper prijzen,
b. het nut van den naaste zoeken, c. het ver
dienen van de middelen tot eigen onderhoud.
Ook by den drogist, die leeft vanuit een Chr.
levens- en wereldbeschouwing moet dit drie
ledig doel in een zuiver Schriftuurlijke ver
houding staan. Verder behandelde spr. het
recht van bestaan van den drogist, het wei
geren der regeering om den drogist wettelijk
te erkennen en een juister begrenzing van het
Het drogistenvak is volgens spr. uit de
behoeften des volks ontstaan en uitgegroeid en
een positief vak, dat niet nega
tief behandeld moet worden. Daarom waken
strijden. De overwinning, welke werd be
haald ten opzichte van het ingetrokken wets
ontwerp is een negatieve overwinning, pas
het begin van den stryd, want er is een
ardere wet noodig, waarin de drogist wordt
erkend.
Spr ging voorts na de juiste verhouding ten
opzichte van apotheker, fotograaf en kruide-
Hft drogistenvak is geen onderdeel of
aanhangsel van eenig ander vak, doch een
positief bedrijf, waarvoor kennis nood'g is
Spr behandelde het werk d<-r Vereeniging tot
behar.iging van Pharmaceuti scho Handelsbe
langen en de U. A.-Iyst, alsmede de praotische
opleiding van den a.s. drogist. Het bondsideaa'
vraagt vooralsnog veel opoffering en weinig
egoisme. Tenslotte sprak spr. den wensrir uit,
dat wy weldra onzen stryd mochten strij
den in de uniform eener vettelijke erken
ning en met de wapenen eener degelijke vak
kennis. Een warm auplaus en waurdeerende
woorden van den voorzitter dankte den spr.
voor zyn gehouden betoog, waarvan de bespre-
king tot de middagvergadering werd uitge
steld.
Middagvergadering
In de middagvergadering werden de door
het bestuur voorloopige ingeschreven leden al
len definitief aangenomen.
Onder de ingekomen stukken was een geluk -
wensch van den Bond van Groothandelaren
het Pharmac. Bedrijf, dat vergezeld ging
van een bloemstuk. Een- attentie welke zeer
werd gewaardeerd, en waarvoor de leden van
dezen bond ter vergadering aanwezig zynde,
hartelijk woord van welkom werd ge-
Het jaarverslag van den secretaris gewaag
de van gestadigen vooruitgang van den bond,
zoodat deze op het terrein van de Chr. vak
actie een eigen plaats inneemt. In het bij
zonder werd gememoreerd de actie tegen het
wetsontwerp en de succesvolle afloop. Toch
het gevaar niet te onderschatten, dat er
binnen afzienbaren tyd weer een nieuw ont
werp aanhangig zal worden gemaakt, waarom
tot waakzaamheid werd aangespoord.
Uit het jaarverslag van den penningmeester
bleek, dat de kas met een batig saldo sloot.
Cmder dankbetuiging voor zijn accuraat be
heer werd den penningmeester décharge ver
leend. De periodiek aftreden le bestuursleden
de heeren P. J. Gastelaars te Dieren en A,
de Jager te Utrecht werden by acclamatie her
kozen en namen hun herbenoeming aan. Ver
volgens werd de contributie voor 1933 vast-
gesteld, en de begrooting ongewijzigd aan
genomen.
Als 1ste punt der bestuursmededeelingen
kwam de afd. Zuid-Holland ter sprake, en
werden plannen beraamd deze tot meerderen
bloei te brengen. Over onze verhouding tot
de Vereeniging t. b. v. Pharmac. Handels
belangen werden breede beschouwingen ge
houden en vele vragen beantwoord. Het af
doe der huishoudelijke zaken vorderde zoo-
'1 tyd, dat geen voldoende gelegenheid
overbleef om het referaat te bespreken. De
lu.K1.0e vragen zullen door de.i heer De
Jong in het orgaan beantwoord worden. Ook
de rondvraag moest worden bekort, waarna
de Voorzitter met woorden van dank de zeer
geslaagde vergadering sloot en met dankzeg
ging weid geëindi ,u.
..DE HOOGE VELUWE"
NATUURPARK?
EEN PLAN VAN VIjr MILLIOEN
Naar de „Tel." verneemt zal de even
tucele aankoop door den staat van het land 1
goed „De Hooge Veluwe" onder Hoenderloo.j
DALENDE VERMOGENS
Sedert 1929 is het totaal met
1366 millioen gedaald
WIE DE MEESTE BELASTING
BETALEN
DE INVLOED DEE MALAISE
De tweede aflevering van het Maandschrift
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
publiceert thans de uitkomsten der vermo
gensbelasting en brengt hierbij het belasting
jaar 1931/32 in vergelijktug met de vooraf
gegane jaren.
Er wordt de aandacht op gevestigd, dat
'het bedrag der vermogens betrekking heeft
op den toestand van het vermogen bij den
aanvang van het belastingjaar (1 Mei). Het
cijfer over 1930/1931 is nog slechts in geringe
mate beïnvloed door de in bet najaar
1929 opnieuw ingetreden economische crisis,
in veel 6terker mate is dit het geval met het
cijfpr over 1931/1932.
Vervolgens zij opgemerkt, dat wegens het
ontbreken van daartoe geschikte gegevens
geen rekening kon worden gehouden met de
iin den loop der jaren gewijzigde wa
Uit de cijfers blijkt, dat onder invloed van
de im 1920 ingetreden malaise het totaal be
drag der vermogens van 1920/21 tot 1923/24
is gedaald met bijna 1.407.000.000
13,589 mililkyn, tot 12-183 mil'Moen. en
van laatstgenoemd jaar tot 1929/30 als ge
volg van de ve. betering in den algemeenen
toestand .vederom is gestegen met ruini 3.483
millioen tot ƒ15.666 millioen. Als gevolg
van de in 1929 ingetreden economische cri
sis is daarop een vermindering gevolgd vai
1.366 miiMioen van 1929/30 tot 1931/32 (daling
van ƒ15,666 millioen tot ƒ14.300 millioen)
Het vermogen over laatstgenoemd jaar is
hierdoor nog bijna 711 millioen hooger dan
dat over 1920/21 (5,23
De bevolking nam van 1 Januari 1921 tot
1932 toe mét 17,24 met welk percentage
een vermeerdering der gezamenlijke vermo
gens correspondeert vam 2.368 millioen, zoa
dat. indien wel rekening wordt gehouden
met de toeneming der bevolking, doch niet
met de waarde-verandering van het geld- het
totaal der vermogens over 1931/32 1.657 mil
lioen achterblijft bij het totaal over 1920/21
Op overeenkomstige wijze blijkt, dat. re
kening houdend met de toeneming der be
volking, doch niet met de waardeverande
ring van het geld, het totaal der vermogens
over 1921/32 leeds 1,825 mttliccn achterblijft
bij het totaal over 1929/30.
Ook de cijfers van het onzuiver bedrag
der belasting vertoonen eenzelfde beeld
Betreffende het aantal aangeslagenen zij
vermeld, dat het aantal over 1921/22 hooger
is dan dat over 1920/21, dat daarna het cijfer
over 1922/23 een doling doet zien, om vervol-»
gons van jaar tot jaar te stijgen tot 1930/31.
Over 1931/3? is opnieuw een daling in het
aantal aangeslagenen ingetreden, doch dit
aantal blijft nog 34.778 hooger dan dat over
1920/21 (21.81
Vergelijkt men het aantal aangeslagenen
in de verschillende vermogens groepen, dan
blijkt- dat dit van 1920/21 tot 1923/24 (het jaar
met het laagste bedrag der vermogens als
evolg der malaise) alleen voor de groep
aangeslagenen met vermogens beneden
f 50.000 is gestegen en voor de andere groe
pen te zijn gedamld. Van 1923/24 tot 1929/30
zijn voor elk der vermogenssrroepen de cij
fers steerte gestegen; daarentegen zijn deze
an 1929/30 op 1931'32 voor de verrnogens-
eroepen boran de ƒ50.000 wederom gedaald.
Van de genoemde vier jaren volgen deze
cijfeis hieronder-
Hoegrootheid
duizendtallen
\&-f o0
30— 50
50— 100
100— 200
200— 300 4,588
300- 500 3,396
500— 100 2,267
1000 en hooger 1.239
Aantal aangaslag-enen
1920/21 1928/24 1929/30 1931/32
64,406 70,930 82.307 86,363
;.035 38,087 45,341 45.
30-795 29,814 35,582 34.939
14.723 13,725 17.022 15,857
4,588 3.953 5.096 4.640
3.396 2.876 3.795 3.390
2.267 1,857 2,438 2.100
94C 1,362 1.057
Totaall159-449 162,188 192,943 194.227
Uit deze cijfers ziet men, dat slechts een
kilerin deel van a.lle belastingplichtigen in de
hoogere vermogensgroepen vallen. Het aan
deel dezer groepen in het totaai] der vermo
gens en der belasting is evenwel van veel
eer belang.
Zoo bezaten over 1931/32 de 44.47 der
aangeslagenen voor vermogens beneden
f30 000 te zamen 12.83 1', ran het totaal ver
mogen en droegen slechts 7.97 bij tot de
totaal-opbrengst der belasting in hoofdsom.
Daarentegen hadden de 0.54 der aango-
sloeenen voor vermogens ran 1.000.000 en
hooger 16.24 van het gezamenlijk vermo
gen en droegen 17.15 tot de totaaJ-op-
breng t der belasting bij.
AAN DE KIEZERS
EEN WOORD VAN Mr. J. A. DE WILDE
Een woord aan de kiezers en dat
spreekt tot de kiezers, schreef mr. De
Wilde en wordt uitgegeven bij het Dagblad
De Rotterdammer, afd. Verkiezings
materiaal.
Het is een woord, dat de eenvoudigen toe
spreekt en de meer-politiek geschoolden
niet onbevredigd laat, omdat in kort bestek
een geheel overzicht gegeven wordt van de
politieke toestand en van de vragen, welke
om oplosing roepen.
De moeilijkheden op economisch er
nancieel gebied worden gememoreerd, maar
ook de zegen, dat wij nog gezonde staats
financiën hebben, waardoor het mogelijk
is steun te bieden aan kwijnende bedrijfs
takken, vverkloozen n steunbehoevenden
Maar in dat verhand moet natuurlijk gewe
zen worden op de droeve houding, welke
de S.D.A.P. aanneemt en op de gevaren,
welke onze geordende staat bedreigen.
En dit leidt er als vanzelf toe, dat het
strooibiljet eindigt met een krachtige aan
beveling van Dr Colijn, van wien met recht
gezegd wordt: Naar algemeen gevoelen een
onzer allerbekwaamste Staatslieden,
man die leeft uit een krarhtig geloof, een
man, die staat voor het gezag, maar tevens
voor de rechten des volks; een man, wiens
politiek doorzichtig is als glas.
Deze circulaire is waard gelezen te wor
den'; doch daartoe is het noodig. dat de kies
vereenigingen ze koopen ènvei
spreiden!
EEN ZONDERLINGE WERELD
Onze Haagsche redacteur schrijft ons:
De Minister van Waterstaat heeft een zeer
zonderling besluit genomen. Niet mindei
dan 30 partijen zullen een verkiezingsrede
voering van een kwartier voor de microfoon
mogen houden. Daar zijn ernstige partijen
hij. maar ook groepen, die geen enkel be
ginsel vertegenwoordigen en waaraan alle
politieke ernsl moet worden ontzegd. Ook
de revolutionairen van allerlei schakeering
krijgen gelegenheid om zich te doen hoore.
We moeten zeggen van zulk een ministe
rieel beleid niets t. begrijpen.
Zal nu krachtens ministerieele beschik
king de bèroepsopruierii door middel
de radio geschieden?
Men spreekt ari gezag én vrijheid. Maar
wie zulke beslissingen neemt, houdt er een
zonderling vrijheidsbegrip op na en doel
aan het gezag groote schade.
Wat de minister i.eed, komt ons vooreen
groote dwaasheid en een ernstige fout te
rijn. Zijn optreden onder de bestaande om
standigheden ontlokt ons bijna de verzuci.
ting: gelukkig, dat de radiogeschiedenis
straks opnieuw geregeld zal worden.
CONFLICT BIJ DE ARBEIDERSPERS?
„De Fakkel", orgaan der O.S.P., meldt,
dat het bestuur der S.D.A.P. het aan dit
bestuur en aan de commissarissen der N.V.
de Arbeiderpers toegezonden verslag van
den directeur der N.V., den heer Y. G. vau
der Veen, aan de controle van den accoun-
tont Wegerif heeft onderworpen.
De heer Wegerif heeft toen een rapport
samengesteld, dat zeer ernstige bezwaren
inihield tegen het rapport-Van der Veen en
waarop door den heer Wegeriff werd vast
gesteld. dat het op vele punten veel te gun
stig is voorgesteld.
De heer Van der Veen heeft daartegen ge
protesteerd en medegedeeld, dat hij de con
sequenties zou trekken, omdat het bestuur
der S.D.A.P. achter zijn rug om het rapport
an het bedrijf, dat door den directeur is
uitgebracht, zonder zijn medeweten door *n
accountant heeft laten onderzoeken. Hij
meent daaruit de conclusie te moeten ma
ken, dat de kwestie van vertrouwen is ge
steld. Als het bestuur der S D.A.P. en de
raad van commissarissen hun goedkeuring
aan het verslag van den directeur onthou
den, wordt nogmaals verzekerd, dat deze
daaruit de consekwenties zal trekken.
thans eigendom der familie Kröller en de
aankoop van plantgoed ten behoeve van de
inrichting van dat landgoed tot een natio
naal natuurpark, een bedrag van rond vijf
millioen gulden van de schatkist vorderen.
Van dat bedrag zou het grootste deel be
stemd zijn \oor de afneming van het sur
dIus der Nederlandsche boomkweekerijen.
De voorwaarden door de verkoopers gesteld,
houden in de verplichting van den staat
om een museum op het landgoed, met den
bouw waarvan men indertijd begonnen is,
af te bouwen. In dat museum zou dan de
schilderijenverzameling van mevr. Kröller
worden ondergebracht. Do betaling van de
koopsom door den staat zou geschieden in
obligaties op langen termijn (dertig jaar)
en van een laag rente-type De staat moet
zic.h tenslotte verhinden' het landgoed in
zijn geheel als nationaal natuurpark te
handhaven.
Het onderzoeik naar de verschillende moei
lijkheden in dezen is. opgedragen geweest
aan diverse experts, voornamelijk uit boom-
kweekerskringen. Zij hebben reeds gerui-
men tijd geleden hun rapporten uitgebracht,
welke alle in gunstigen zin moeten luiden.
De inrichting van het park (bebossching,
beplanting, enz.) zou opgedragen worden
aan Staatsboschbeheer, terwijl een en ander
1 werkverschaffing wordt uitgevoerd.
Als motieven voor den aankoop worden
aangevoerd behoud van groot natuurschoon
en schepping van recreatieterrein, mogelijk
heid tot plaatsing van het geheele surplus
der Nederlandsche hoomkweekerijr-n en ar
beidsgelegenheid op ruime schaal (waarhij
emplooi voor het personeel van Staatsbosch-
beheer).
WILLEM DE ZWIJGER
HERDENKING
NATIONAAL JONGERENVERBOND
De afd. Amsterdam van het Nationaal
Jongrenverbond belegdo gisteravond een
bijeenkomst ter voorbereiding van de her
denking van den goboortedag van Prins
Willem van Oranje, die goed geslaagd mag
heeten.
De groote zaal van het Concertgebouw
was nagenoeg geheel gevuld met jongeren
en oudoren; op het podium namen plaats de
vierkantsjongens en de driehoeksnieisjes uit
Amsterdam-Oost, die in hun kleurige uni
formen een aardigen decoratieven aanblik
boden.
De zaa] was versierd met vlaggen, die af
hingen van de balcons. ook het spreekge
stoelte was gedrapeerd met vlaggedoek
Toen hot Bestuur met de sprekers en de
leden van het eere-comité de zaal betrad,
weerklonk een hartelijk applaus.'
De voorzitter der vergadering, de hoer F.
K. Lotgering, verwelkomde in zijn ope
ningswoord in het bijzonder den eere-vttr-
/ïtter van het Comité, jhr mr dr Roëil,
commissaris van de Koningin in Noord-
Holland, en zette vervolgens uiteen 't ioel
van het Nationaal Jongeren verbon I.
Op voorstel van den voorzitter werd onder
applaus een telegram verzonden naar II M.
de Koningin, waarna twee coupletten van
het Wilhelmus staande werden gpzong -n.
Eerste spreker was Dr P. H. R i 11 e r J r,
van Utrecht, die sprak over „Prins Willem
en de landseenheid" en daartoe diens natio
nale beteekenis schetste.
Vrijheid en verdraagzaamheid verbinden
volgens spr. ons volk aan de groote bguur
van Oranje.
Ondanks het voortvretend seefcarisme in
de historie en nu zijn -"eze beide volk-deug
den rriet verloren gegaan. Ter kMnsch^N'ng
van zijn onderwerp wees de spr achtereen
volgens op des Prinsen lidmaatschap ven
den Rnad van State en zijn afkeer v.m gods
dienstvervolging, zoowel als van de beeld
stormerij. In Oranje's staatkunde ziet «pr.
de gezonde democratie, waardoor hii tot
laatst van zijn leven zich verzette tegen liet
absolutisme van den Spaanschen vorst
Do oorsprong van de constitutionec'e ge
dachte is ontleend aan de ideëeo-steer van
Willem van Oranje, den vrijheidsheld en
beschermer van de landseenheid. In 't Intofd
van dezen leider van het Nederlands -he
volk, deze wereldfiguur, is geboren de go»ls
dienstvrijheid, waartoe hem steeds voor
oogen stond de vereeniging van alle Neder
landsche gewesten, een ideaal door de Zui
delijke Nederlanden verstoord.
Het geheim van dit groote leven lag voor
al in zijn hart. dat de lijdende onderzaten
telkens bemoedigde en hem hulp deed zoe
ken bij den Potentaat der Potentaten 7vn
per-oonhjk gelijk, ja zijn leven heeft de
Prins aan zijn ideaal ten offer gebrachl De
strijd tegen het Spaansche absolutisme be
schouwde hij als zijn levensroeping.
Spr eindigde met de betuiging, dat net
bondgenootschap tusschen Oranje en Neder
land geen toevalligheid is Te midden van
een wereld, welke zich afkeert van het
hoogste goed, zullen wij de idee der idecele
verdraagzaamheid handhaven.
Ds J. Fok k erna, Ned. Herv. predikant
te Amstelveen, do tweede spreker, begon
met te wijzen op het groote voorrecht, dat
Willem van Oranje in Juliana van Stolberg
een biddende moeder bezat, die hem eiken
dag onderwees in de leer, die naar de God
zaligheid is. Aan het hof van Karei V, wiens
gunsteling hij werd, was het uitgestrooide
godsdienstige zaad bijna verstikt, naar hij
later zelf getuigde.
Nog was hij niet tot het geloofsstandpunl
gekomen om liever met het verdrukte Ne
derlandsche volk smandheid te lijden dan
het weelderige hofleven te genieten.
Spr schetste het optreden der Hagepree-
kers, den beeldenstorm, waarna Al va, d-
beruchte hertog, zijn intrede deed in
land Hard hadden de mannen en vrouwen
der Reformatie het te verantwoorden Hoe-
velen zijn niet ten offer gevallen? Ook
Guido de Brés, de opsteller onzer heerlijke
Confessio Belg^ca.
Dan komt de tijd, waarin Willem van
Oranje leert mzien, dat God hem heeft voor
bestemd om te zijn de vechter voor onze
godsdienstige vrijheden. In zijn leven komt
treffend uit het woord der Schrift: Mijn
raad zal bestaan en Ik zal al Mijn welbe
hagen doen". De wetenschap, dat God de
zijnen nooit verlaat, was hem tot troost toen
de sombere Hiding van den Bartholomeus-
nacht alom ontsteltenis bracht.
Willem de Zwijger werd gedragen door
zijn geloof, waardoor hij kwam tot zijn zui
ver Calvinistischen voorslag van godsdienst
vrijheid. Begrijpelijk was het, dat Petnis
Datheen en de zijnen, die de Inquisitie aan
den lijve hadden ondervonden, de tolerantie
politiek van den Prins bestreden. Toch had
Willem van Oranje Calvijn aan zijn ziide.
De grondgedachte van Calvijns opvatting
der Overheid gaf stuwkracht aan de Calvi
nistische mannen en vrouwen Aan Oranie
en Calvijn danken wij derhalve de vrijheid
van ons geloof en ons belijden.
Na de pauze sprak nog de heer Albert
vogel van Den Haag, over het onderwerp
„Nederland en Oranje", en deden de tam
boers en hoornblazers van de Vierkants-
clubs Amsterdam-Oost een taptoe hooron,
die zeer de belangstelling der aanwezigen
trok.
Uit de Antirev. Partij.
HÜLPCENTH. „DE HOEKSCHE WAARD'
Dezer dagen vergaderde de Huilpoentrale
de Chr. school te Klaaswaal, onder lei
ding van den heer J. C. Diepenhorst. De op
komst was goed. Nadat de voorzitter een
verkiezingsrede had gehouden, werd de pro
paganda besproken. Ongeveer alle kiesver-
eenigfoigen bleken actief. Te Oud-Beijerland
belegt de kieevereeniging aan den voor
avond van den stemmingsdag een partij
avond met sprekers Prof. H. Visscher en
Ds Bartlema, ran Zeist, waarvoor toegang
word gereserveerd door kaarten voor de le
den der kieevereenigingen in de Hoeksche
Waard.
Breedvoerig werden besproken de gemeen
ten Goudswaard. Pienshil en Nieuw Beijer-
land. In de laatste gemeente zal met mede
werking van Oud-Beiierland getracht wor-
een spretker te laten optreden.
UIT HET SOCIALE LEVEN
DIACONIE EN WERKLOOSHEID
den de heer J. Veldman van Enschede, me
Maatschappelijk Hulpbetoon in verband in-
-vorkloosheld.
UIT DE SIGARENINDUSTRIE
Men meldt ons uit Eindhoven:
De vier werkliedenorgranisattes in de slgi
ïdiistrle ontvingen vsn het Verbond var
ultnoodlglng
>rden afgezonden.
Als 't even kan
Rookt „EDELMAN"
(Adv.)
Voornaamste Nieuws»
fblz 1)
Blijkens de door het Centraal Bureau voor
de Statistiek gepubliceerde uitkomsten der
Vermogensbelasting, is het totaal der ver
mogens van 1929/30 op 1931/32 met 1366 mil
lioen gulden gedaald.
De Nederl. Chr. Drogistenbond heeft dezer
dagen te Utrecht de jaarvergadering ge
houden.
•iz 2.
De staat Brunswijk zou Maandag bijna
zijn overrompeld doordat de socialisten in
massa zich hebben aangesloten bij de
Staalhelm. Deze organisatie is onmiddellijk
verboden.
Von Xeurath zegt in een interview het
zijne over de gruwelverhalen en jodenver
volgingen. Het nat-soc. partijbestuur kon
digt verweer aan tegen de boycott-maatre-
gelen.
De Ontwapeningsconferentie is tot 25 April
verdaagd, nadat het plan-Mac Donald als
grondslag was aanvaard voor verdere dis
cussies.
Japan is definitief uit den Volkenbond ge
treden, met behoud van de voormalige Duit-
sche koloniën in de Stille Zuidzee.
fhlz. 3)
Te Utrecht heejt het bestuur van de Boncï
van Prot Chr. Kweekscholen vergaderd.
De verdachte in de zaak van de anonieme
briefschrijverij is door het Amsterdamsche
Hof opnieuw tot één maand gevangenisstraf
veroordeeld.
fblz 6)
Maandag a.s. zal het Centraal Stembureau
zitting houden ter nummering van de lijsten
voor de Kamerverkiezingen.
Het bezoek van de buitenlandsche pers
vertegenwoordigers aan de gevangen com
munisten in Duitschland.
ROTTERDAM
FILMTERREUR
Een dreigbrief*
Dr Socialistische Arbeiders Jeugd, Jongeren
Vredes Actie, Revolutionnaire Jeugd Bond,
Orde van Jonge Tempelieren, Sociaal Demo
cratische Studenten Club, Nederlandsche
Rend van Abstinent Studeerenden Afd. I en
II, Vryz. Herv. Jongeren Bond, Vrijz. Chr.
Jongeren Bond, Vredes Scouts hebben aan da
directies der bioscooptheaters den volgenden
óreigorief gezonden:
onderteekenaars van dit schrijven,
vertegenwoordigen jongerenorganisaties, die,
elk op hun wijze, zich ten doel stellen de
dreigende oorlog te voorkomen.
Zy hebben by hun streven te kampen met
1 van reactionnaire en militaristische
machten en zien één van die mar hun mee-
nimc uiterst gevaarlijke krachten in de
filmjournaals, voorzoover deze bestaan uit
opnamen van militaristische demonstraties if
parades, manoeuvres, cefenim-en met oorlogs
tuig te land, te water en in de lucht.
Zij meenen dat degelijke vertooningen de
geesten bedwelmen door het sportieve en
aesthetische van deze schouwspelen, terwijl
het ernstige, gevaarlyke, met alle mensche-
lijlfe moraal strydige van dit alles niet tot
'ting komt
De onderteekenaars van hun kant zul'en
streven naar een beinvloedin? van de publieke
opinie (met name onder de jeugd) in dien zin,
dat uw bezoekers in de toekomst geen prya
zullen stellen op dergelijke opnamen.
Zy ste'len u daarom voor, wanneer u aan
bovenstaand verzoek gehoor zult willen geven,
dit voor 2 April a.s. te willen berichten aan
J. Stok, Oudedijk 260a.
Voorzoover u niet aan hun verzoek zult
kunnen voldoen moeten zy u mededeelen, dat
zij zich genoodzaakt zullen zien Wgen do
gewraakte vertooningen op verschillend©
wijzen te protestveren.
In vertrouwen, dat u aan hun streven uw
medewerking zult verleenen, zien zy uw be
richten gaarne tegemoet.
0 INDIEN U ZICH REEDS THANS
ABONNEERT ONTVANGT U
TOT 1 APRIL A. S. GRATIS
Abonnementsprijs
18 cent per week f2.35 per kwartaal
ABONNÉ'S OP TE GEVEN AAN DE ADMINISTRATIE