r
POSTBEGROOTING
ö(1#>
Radio Nieuws.
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
ZATERDAG 25 MAART 1933
EERSTE KAMER
POLITIEK UIT DEN AETHER
Olifant of kommetje boschbessen
Vergadering van 2A Maart 1933
Het debat over de Postbegrooting heeft
zich vrijwel geconcentreerd om de „politiek
uit den aether" en de zendtijdverdeeling.
Vrijz.-dem. en liberalen waren het met deze
laatste nog steeds niet eens. Anderen wilden
er aan zien vastgehouden en ook de minis
ter acht zijn besluit van Mei 1930 nog steeds
juist. Daar zal wel niets aan te veranderen
zijn, zoolang het niet met aller medewerking
komt tot een algemeenen omroep, die door
bijzondere omroepen wordt aangevuld.
Het punt in kwestie was echter de „poli
tiek uit den aether". Het meest absolute
standpunt werd daarbij ingenomen door den
Chf. hist, heer v. .d. Hoeven, die met zijn
fractie alles wat politiek is of daarop lijkt
uit de radio wil weren. Zijn tegenvoeter was
de hoer De Zeeuw, die als goed soc.-dem., zijn
schild ophief boven de „Vara" en dus alle
politiek in den aether wilde behouden. Intus-
schen bleek hij bereid over den vorm van
sommige uitzendingen te praten. Gedacht
zal wel zijn aan „de dorpsbarbier" alias
Teun de Klepperman, Wakker en Tropen-
duit en al dergelijk demagogisoh gedoe, dat
door den soc.-dem .omroep waardig gekeurd
wordt om te worden uitgezonden.
Het wil ons intusschen voorkomen, dat
over den vorm van zulke radio jammerge-
stalten Weinig te praten valt. Die behooren
contrabande te worden voor wie prijsstellen
op behoorlijke manieren ,ook in de radio.
Voor het overige zal moeten worden om
schreven wat voor politieken maatstaf er
nog bij door kan. Zeker zal als criterium
scherp in het oog moeten worden gehouden
de bekende trias: openbare orde, veiligheid
van den staat en goede zeden. De radio mag
niet een' gelegenheid zijn om direct of indi
rect te beleedigen, op te ruien of op te hitsen.
We zouden tegen een zeer stringente toepas
sing van het wettelijk voorschrift geen be
zwaar hebben. De heer v. Citters, die voor
de anti-rev. fractie sprak, scheen in die rich
ting zeer ver te gaan en de politiek willen
beperken tot de zeer bijzondere gelegenheden,
die direct samenhangen met het actieve poli
tieke leven. Prof. Steger scheen iets soepe
ler op dit punt. Als goed R. K. ging hij ons
eohter in zijn besohouwingen over het „hoor
en wederhoor" wel wat ver; practisch stond
hij evenwel op handhaving der wettelijke
normen.
Minister Reymer maakte het zeer kort Dat
kon ook. Wel was de heer IJsselmuiden
van wien we, niet zeer tot ons genoegen,
zoo wat eiken dag een redevoering moeten
aanhooren zich voor de pauze te buiten ge
gaan aan het bespreken van allerlei bijeenge
harkte grieven en griefjes, alsof er geen
schriftelijke gedaohtenwisseling was geweest,
maar de criticus had vroeg de plaat ge
poetst Toen de minister aan het woord
kwam, was de heer IJsselmuiden, die niet
moede werd te herhalen, dat hij al die cri-
tiek in het Verslag had laten opnemen, ver
dwenen. Minister Reijmer had gelijk ,dat hij
onder deze omstandigheden de zeer lang
durige rede van den veelprater met eenige
korte zinnen afsneed. Het lag voor de hand
om naar de Memorie van Antwoord te ver
wijzen en overigens duidelijk te maken, dat
er veel eenzijdigs was in de gemaakte opmer
kingen, die voor een niet gering deel prach
tig op haar plaats zouden zijn in een ver
gadering van de commissie voor georgani
seerd Overleg of een dienstcommissie.
Ten aanzien van de zendtijd-verdeeling
gaven we 's ministers" bekende standpunt
reeds weer en overigens kon hij volstaan
met een korte omschrijving van wat bedoeld
werd met zijn uitlating betreffende het „tot
op zekere hoogte" weren van de politiek uit
den aether. Verdwijnen moet alle opruierij,
ophitserij en demagogie. Aan alle onbetame
lijkheden moet een eind worden gemaakt.
Advies en nadere inlichtingen van den Radio-
raad zijn reeds ingekomen, zoodat de minis?-
ter er aan toe is zijn beslissing te bepa
len over de vraag: wetswijziging of wijzi
ging van het controle-reglement.
De normen der wet dienen vooral ln dezen
tijd scherp te worden gehandhaafd. De radio
mag niet tot een gevaarlijk instituut ont
aarden, waarin het speculeeren op lagere
instincten ongestraft kan gesohieden.
Volkomen juist Met belangstelling zien we
's ministers beslissing tegemoet
VERSLAG
De behandeling der,
Werd voortgezet.
uit den aether Wil verwijderen. HU deed dat
namens heel zön fractie.
De vrüheld van gedachten-uiting heert met
,.de politiek In den aether" niets uit te staan.
Een verbod zou toch gelden voor alle partuen.
We zouden daardoor den twistappel der politiek
of zonder nachtvors
a.»».», huiskamer* houden. Ook de
vröheid van drukpers heeft met deze materie
straft de leelUkste dingen zeggen. Er mag
den gekalkt, gedemonstreerd en gevlagd,
formen mogen worden gedragen, de over
eindigt ze? Deze
op dezelfde llln
It den booze
zeer wel te onderscheiden, Tusschen een
schappelijke voordracht en politiek Is h
lolt gehad, wat wU hier hebben.
De heer IJSSELMUIDEN (r.k.) besprak het
steken van groote nieuwe kapitalen ln den
telefoondienst. Op die manier wordt het op den
duur moellUk dezen dienst rendabel te houden.
germate kunnen
de luchtpostdienst
verminderen. Verder vraagt
wat erg groote offers. Ver
detailpunten be-
i bU het hoofdbestuu
de
.n het personeel heel vaak" de dupe ls. Wordt
er bezuinigd, dan geschiede het met beleid.
De heer v CITTERS (a.r.) besprak eveneens
de politiek ln de radio, welke de minister „tot
op zekere hoogte" daaruit wil verwUderen.
Het toezicht op radlo-ultzendlngen ls ln het
belang van godsdienst, gezag en zedelijkheid
noodzakelUk. Toch ls met dat toezicht niet alles
te bereiken.
De politick In den aether wordt eenzUdtg
door de VARA toegepast en kan licht lelden tot
schade voor het gezag en de bestaande wette-
lUke orde.
Zulke politiek In den aether ls te meer on
houdbaar. omdat er politieke partUen zUn zon
der zendtijd. Het ls goed aan dit toenemend
onrecht en den meer en meer verkeerd gewor
den toestand een eind te maken eer de verhou
dingen gecompliceerder worden, doordat andere
politieke partUen zich gaan verweren tegen de
de politiek van den dag niet langer zal zUn
toegestaan.
WetenBchappelUe uitzendingen kunnen geoor
loofd blUven en ook kan bU verkiezingen uit
zending worden toegestaan.
De minister zal met zün „tot op zekere hoog
te" tot een tweeslachtig standpunt komen. Toe
lating van de politiek moet slechts bij uitzon
dering toegelaten blüvi
ntrölecommlssle.
lltlek uit den aether" had niet de In
stemming van dezen spreker. Wat ls politiek?
zoo vroeg hU? Daartoe behoort allee, wat de
stoffelUke en Ideëele belangen der menschen
betreft en waarmede de overheid zich bemoeit.
Daarover denken niet alle menschen gelUk
vast te Btellen. Met
ook gedaan moge hebben, het ls in
stemming met de bestaande reglementen. De
politiek neemt bU de VARA slechts een kleine
plaats ln. Men kan daarop crltiek oefenen,
maar dat la beter dan de vrijheid van het woord
aantasten.
De minister wil „tot op zekere hoogte" de
politiek opruimen. Maar wat is dat? Zooals d6
heer -v. Citters het «elde, nadat hU ovt
J gesproken?
uitdrukken
i uitzenden afkeurend had gesproken?
uetriueu. udk uo vu.a unaruKjten du poli
tieke uitzendingen verkeerd is? Ze zün er nie't.
verklaarde de heer De Zeeuw. Alle politiek uit
Na de pauze vervolgde de heer de Zeeuw zHn
rede met crltiek op de uitoefening der radio-
en een verdediging van het zendtüd-
besLult
De heer SMEENGE (lib.) herinnerde aan
ttJd toen voor een brief bü de bezorging pi
betaald v.»
betaald moest Worden; hü heeft toen nooit Iets
anders dan welwillendheid van die bezorgers
ondervonden. Doze Idyllische toestanden zou hü
niet terug wensehen. Wat hü echter zou willen,
ls. dat men thans ook van de telefoon ln alle
hoeken zou kunnen profeteeren, ook des Zon
dags, wanneer men soms zün verwanten noodlg
kan hebben. Betreurd werd de inkrimping van
het aantal postbestellingen, vooral ten platte-
lande. Nog andere klaohten PPP
gebracht over posttoestanden bulten de groote
Hooge'veenl111^ Wat betreït het postkantoor ee
De heer FOCK (lib.) besprak den luchtpost
dienst op Indlë. Aangedrongen ls op een com
missie van ondorzoek; de minister wil daarvan
niet weten. Het tekort van eiken wekelükschen
tocht bedraagt f 30.000. voor de helft door
Indlë te dragen. Gewezen werd op het plan-
Asjes om met kleine vliegtuigen alleen post.
geen passagiers (welk vervoer thans nog wei
nig beteekent) te vervoeren, waardoor de tocht
tot vier dagen teruggebracht en het verlies
aiechts enkele tonnen ten hoogste wordt. Aan
gedrongen werd op een onderzoek door deskun
digen, niet alleen belanghebbenden.
Den heer De Zeeuw wenschte de heer Fock
niet te volgen In diens radlo-beschouwlngen
alleen
diens onderzoek word»
overgelegd. De heer Fock
hen, die de poll-
klaarde het
tiek uit den aether willen
mogeljjk ls, bewljat de verbinding met Indlë.
Prol. STEGER (r.l,.) ,ou om prutfiSia rede
nen den aether niet voor de politiek willen
sluiten. Fouten ln de politiek mogen wel wor
den aangewezen en 't hoor en wederhoor heeft
zün waarde.
De radio mag echter niet worden misbruikt
voor echelden en opruiing tegen de veiligheid
van den staat, de openbare orde en goede zeden
dus Dese laatste wettelüke normen moeten
schaadt ook de vrüheld van gedachtengani
niet. We beschikken op dit punt zelfs over oei
uitbundige vrüheld en kunnen zelfs In open- I
bare lichamen over elkaar en anderen onge-
Van de zelfstandig georganiseerde omroep
organisaties doet de Katholieke partü geen af-
Antwoord van den minister
Minister REYMER, daarna aan het woord
komende, begon met een woord van hulde aan
de leiding van het postbedrüf. die alle zorg
i sluitend budget
Onjuist ls, da:
rnsar gerekend moet ln bezulniglngstüd ook met
de belangen van het publiek en de schatkist.
Ter zake van het plan-Asjes wacht de mlnis-
nzlen van het zendtüdbeslult herhaal
de de minister: dat hü verdeeld heeft naar de
geestesstroomlngen. daarbü rekening houdende
tleke uitzendingen ging doen. Is het
komen tegen de ophitsende, opruiende en dtk-
wüls demagogische wüze, waarop vaak door de
Radio gesproken werd.
„Tot op zekere hoogte" wil de minister de
politiek uit den aether weren, d.w z. aan alle
onbetamelükheden een eind maken. De Radio-
advies gevraagd. Dal
jekom
rzocht. die
Daarna zün
zün besllssli
te stellen va
richting van wüzlglng der wet of wüzlglug van
hot contrölereglement.
Samenwerking tusschen de omroepvereenlgtn
gen acht ook de minister wenschelük. Dat'wordt
bewezen door zijn vasthouden aan het algemeen
programma. De samenwerking ls niet gekomen.
Een beroepsinstantie ls bepleit, maar de sa
menstelling der contrOle-commlssle ls zoo, dat
DE VOLKSKANSELIER ALS
DICTATOR
DE NIEUWE GEDAANTE VAN HET
POLITIEKE LEVEN
„Thans treedt een man naar voren,
die weet wat hij wil"
(Van onzen Duitschen correspondent)
Mét de doortastendheid vdn eén vooruit
strevend' volle heeft men de Kroll-opera in
tien dagen tij ds tot een aannemelijken rijks
dag verbouwd. Waar kort geleden Furt-
wfingler, Blech of Walter den-dirigentenstaf
zwaaiden, zetelt thans Goering als president
In den grond van mijn hart heb ik voor het
oude Wallothuis nooit bijzonder veel over
gehad. Het was mij te pompeus en zijn poli
tieke prestaties beantwoordden te weinig
aan het uitterlijk effect. Met weerzin volg
de ik jaren achtereen het gekakel en ge
kijf van partijen, die elkaar als aartsvijan
den te lijf gingen en ik bewonderde hierbij
het uithoudingsvermogen van Loebe, die
Instantie niet
:akelük ls. Men
dagen zal de commissie zich daaraan zeer
scherp moeten houden. De radio mag niet tot
ieen gevaarlijk Instituut ontaarden en mag niet
net middel zün om te beleedigen of 'Iemand
aan te tasten ln zön heiligste gevoelen of de
openbareorde, de veiligheid van den jstaat en
de goede zeden te schaden.
Z.h.st. ging' de. begrooting er door, waarna
de vergadering verdaagd werd tot a.s Dlns
dag half twee. Alsdan komt de Zulderzeebe-
grootlng aan de orde.
HET ZAAD EN DE AKKER
De heer B. t e r H aa r, evangelist van de
Geref. Kerken te Antwerpen en Mecheien,
schrijft ons:
Zij was een vrouw van middelbaren leef
tijd, die ons Evangelisatielokaal bezocht.
Het lijden had haar oud gemaakt voor
haar tijd.
Haar leven was voorbij gegaan in zwaren
handenarbeid.
Een groot gezin had zij te verzorgen en
zij deed dit met Liefde zonder ooit weder
liefde van de haren terug te mogen ont
vangen.
Alleen stond zij temidden van dit. gezin,
dat haar niet altijd begreep. Haar zorg ging
naar velen, maar wie zorgde voor haar en
voor haar ziel.
God leidde haar door een dorre woestijn
heen naar een oase; dat was toen zij in
kennis gebracht werd met het Evangelie
van Gods genade, door middel van onze
Evangelisatie.
Het begrijpen ging niet vlug, doch met
aandacht luisterde zij steeds weer.
Hoe gaarne hoorde zij dit en hoe warm
werd het daar van binnen als er gebeden
en gezongen werd. Hier vond zij, wat ze
zoo lang reeds had verbeid.
Veel, heel veel is er aan haar gearbeid;
ze luisterde, vond alles schoon, doch verder
geen woord.
God leidde haar terug in de woestijn, die
bij het voorgaande niet was te vergelijken.
Dat was toen zij twee weken geleden op
het ziekbed werd geworpen, waarvan zij
niet meer zou opstaan. Duldelooze pijnen
folterden haar uitgemergelde, zieke lichaam
Langzaam bereidlen wij. haar voor op het
sterven. Veel spreken en bidden met haar
was niet mogelijk.
Of ze alles begreep? Of ze troost vond?
>s Nachts werd ik geroepen, en ze kon
nog alleen maar stamelen, voor haar te bid
den, dan had ze geen pijn meer. Ze be
geerde geen wdoovende middelen: Neen,
neen, niet spuiten, bidden! a.u.b.
Op mijn vraag: „Zijt gij bereid* moeder,
om straks God te ontmoeten", antwoordde
ze met een nauwelijks hoorbaar „ja".
Zacht kwam de dood; heel rustig is zij in
geslapen om niet meer te mogen ontwaken,
hier beneden.
Aan haar wensch om door ons begraven
te worden is voldaan. Op den dag van do
begrafenis waren alle familieleden en vrien
den samengekomen in ons lokaal. Thuis
was daarvoor geen gelegenheid.
Er waren een zestig-tal personen aan
wezig.
Ik mocht hen wijzen op het sterven des
Rechtvaardigen, wijzen op Hem, die als
Koning van het leven triomfeerde over den
koning der verschrikking, en dat allen, die
in Jezus gelooven, zullen leven, al waren
ze ook gestorven.
Langs dik besneeuwde paden zijn wij ge
gaan op het kerkhof, waar Bij vergissing
reeds een priester aan de geopende groe\e
stond, doch die ijlings omkeerde, toen hij ver
nam, dat het een Protestantsche begrafenis
was.
Aan de geopende groeve is nog gesproken
en gewezen op Hem, Die ook boven lucht
en wolken eeuwig regeert en ook thans onze
blikken vraagt om te zien, niet op het ver
gankelijke aardsche, doch op het eeuwig
onveranderlijke.
Talrijk was het gehoor en bij het naar
huis gaan verwonderden zich velen over
den eenvoud en-het waardige van een Pro
testantsche begrafenis, die het hun vroeger
nooit was gegeven te aanschouwen.
Er is weer gezaaid. De Heere geve ook
daar nog Zijn zegen.
HET ZAAD DER RELIGIE
In den mensch is van nature een zekere
aanleg voor religieuse ervaring, een behoef
te aan vereering, van een Goddelijk wezen,
in welke vorm dan ook, belichaamd.
Dr. Dennert verhaalt in één zijner boek
jes, hoe een Duitsch geleerde eens, om een
onderzoek dienaangaande in te stellen, zijn
zoon in volkomen afzondering opvoedde. Hij
vertelde hem nooit iets van God en van god
delijke dingen; ook droeg hij er zoo streng
mogelijk zorg voor, dat hij niets van God
vernam.
Doch ziet, de knaap vormde zich zelf een
God. Vroeg, in den morgen sloop hij heime
lijk in de tuin, om met zijn god, namelijk
de zon, gemeenschap te hebben. Toen de
jongen tien jaar oud was, ontdekte de „vader
ÜeL Öp een morgen kwam.hij in de. tuin
en zag hij, hoe: zijn zoon in gebed zijn han
den ophief tot de zon.
„Zoo rust voegt Dr. Dennert aan deze
mededeeling toe diep in des menschen
binnenste het gevoel eener onbepaalde af
hankelijkheid van een geheimzinnige
macht. Dat is de vonk van boven afkom
stig, van den Geest Gods, die aan de' men
schen werd medegedeeld, toen liij tot be
wustzijn ontwaakte".
HAARLEMS WAPEN
Het Kruisleger van Frederik Barbarossa
lag voor Damiate. De Saracenen hadden de
stad zéér versterkt; de toegangsweg te wa
ter was door hen versperd met zware ijzeren
kettingen, onder water.
De kruisvaarders moesten bij de eerste
aanval smadelijk afdeinzen.
Willem, graaf Floris' zoon hield raad met
de Haarlemmers, die zich bij het Christen
leger bevonden. Met hun hulp werd er ge
maakt een scheepskasfeel, dat, in brand ge
stoken, vreeselijke verwoestingen in de vij
andelijke sterkten aan zou richten en een
viertal sterke zeilers, aan wier boeg een
groote stalen zaag bevestigd werd.
Dat viertal zal zijn deugd op d'ijzeren
slagboom proeven;
Met ieder zeil in top en voor den wind
door zee,
Wil 't op de keten los en kerven haar in
twee.
Het plan gelukt, de kettingen worden stuk
gevaren en de stad genomen.
Uit dankbaarheid sloeg de keizer den
dapperen Willem tot ridder en schonk den
Haarlemmers bij de vier sterren, een zilve
ren zwaard in him wapen. De patriarch van
Jeruzalem voegde er nog een kruis bij.
.Toen klonk van rijk tot rijk, door steden
en door velden,
in de meest gecompliceerde gevallen nog
steeds bemiddelend wist op te treden.
Thans is dit alles op eenmaal anders ge
worden. De tijd voor de.batteeren is voorbij,
het politieke leven heeft plotseling
een nieuwe gedaante
gekregen. Het verschil met den vroegeren
rijksdag is frappant. Niet slechts de arvve-
zigheid der gevluchte of gearresteerde com
munisten wertkt verrassend op mij. Zij, die
zich niet meer naar het nieuwe bewind
willen schikken, worden in de eerstvolgen
de weken naai' concentratiekampen ge
bracht, waar hun een nader vast te leggen
tijd van overleg wordt toegekend. Daar
ledigheid des duivels oorkussen is, worden
zij tot werken verplicht
Wij weten allen: het gaat om een mach
tigingswet. welke den populairen volks
kanselier de bevoegdheden van een abso-
luten dictator verleent Wat zal het cen
trum hiertoe zeggen? Kaas, Stegerwald en
Hackelsberger werden opnieuw door Hit-
Ier tewoord gestaan en men kan gelooven,
dat hun in duidelijke bewoording gezegd
werd, waar het om gaat: wie niet voor ons
is, die is tegen ons! Heel even laat het
centrum zijn vroegere lust tot oppositie
doorschemeren: Esser stelt voor, de pauze,
welke op Hitiers programredevoering zal
volgen, yan twee tot drie uur te verlengen.
Men komt aan dit verlangen tegemoet en
ik hen overtuigd, dat de volgzaamheid van
het centrum hierdoor bevorderd wordt.
Waarom zal het nog langer zijn heil zoe
ken bij de socialisten, die als een verslagen
elftal na een welverdiende nederlaag het
verloop van de match fluisterend met el
kaar bespreken? Wat wil het nog zeggen,
dat Wels als woordvoerder der fractie het
woord wil voeren? Dreigend wordt hun ge
zegd: de beslissing, welke thans genomen
wordt, is niet een beslissing voor de regee
ring, maar een besluit voor het wel en wee
der partijen. Wordt de machtigingswet niet
aangenomen, dan is dat een uitdaging,
welke door de rijksregeering wordt aange
nomen!
Ik kijk om mij heen: op de regeerings-
bank hebben rijksweerminister von Blom
berg en vice-kanselier von Papen hun plaats
reeds ingenomen. Even later verschijnen
von Neurath, rijksminister voor buitenland-
sche zaken, graaf Schwerin von Krosig,
minister voor financiën en geheimraad Hu-
genberg. Ook de diplomatenloge is dicht be
zet en "de spanning is enorm.
Geheel vooraan zit de Engelsche gezant
Rumbold. Slechts vijf minuten over den aan
gegeven tijd wordt de zitting door Göring
geopend. Voor de eerste maal zullen wij
Hitler als chef van het kabinet op den par
lementairen rijksdagbodem het woord hoo-
ren voeren.
Ter inleiding herinnert Goering aan den
nationaal-socialistischen dichter Dietrich
Eckart en staande luistert de geuniformde
fractie der N.S.D.A.P. naar een gedicht, dat
door Goering met pathos wordt geciteerd.
Op diit dichterlijk aandoend begin volgt on
middellijk de nuchtere werkelijkheid: de
afwezigheid der socialistische afgevaardig
den Breitscheid en Sollmann wordt volgens
de nieuwe orde verontschuldigd.
De vrijlating der voorloopïg gearresteerde
socialistische afgevaardigden Wordt door de
groote meerderheid onbarmhartig van de
hand gewezen.
Stöhr herinnert aan de obstruc
tie, w-elke de N.S.D.A.P. tijdens kanselier
dr. Brüning voor haar plicht hield, maar
wijst er dreigend op, dat zulk een obstruc
tie van andere partijen door de regeering
als een plichtsverzaking Jaeschouwd zal wor
den.
De binnenkomst van Hfölor.
Bij de binnenkomst van Hitier krijgt men
plotseling dien indruk, dat wij opnieurw een
feestelijke plechtigheid bijwonen: het geju
bel zijner aanhangers neemt geen einde en
ook de tribunes laten zich niet onbetuigd.
In uniform treedt de kanselier naar voren
en zijn programrede wordt per radio over
de gansche wereld verder gegeven. Het is
niet de maidienspeech van een beginneling,
het is een historisch gedocumenteerd over
zicht van de geschiedenis der laatste veer-
tien jaar, een onverzoenlijke afrekening van
het sysiteem, dat al die jaren door hem be
vochten werd.
Men moet erkennen: zoo duidelijk werd
door geen rijkskanselier tevoren gezegd,
waar het voor Duitschland sedert 1918 om
gaat. Sedert den smadelijken vrede van
Versailles heeft het Duitsche volk zijn go-
voel van' eigenwaarde verspeeld, ging het
nationaal bewustzijn verloren, dat ieder
volk moet handhaven, wil het de hem toe
komende plaats onder de volken behouden.
Geestdriftig begroet Hitier een bondgenoot
schap tusschen Italië, Engeland, Frankrijk
en Duitschland maar: van overwinnaars
en overwonnenen mag niet meer gerept
worden! Hij wenscht vriendschap met alle
staten der wereld, wil medewerken aan een
blij venden vrede, maar verlangt dan ook
voor Duitschland de mogelijkheid eener
weermacht, welke naast die der anderen
genoemd kon worden. Hij vecht in zijn uit
eenzettingen om het herstel van zijn land
als grootmogendheid en iedere wending,
welke hierop uitgaat, wordt door het Kroll-
huis jubelend begroet.
Zelfs met Rusland accepteert hij een goe-
De lol van Hollands naam, de roem van
Hollands helden.
En t glorierijk bedrijf, van eeuw tot eeuw
vermaard,
Bracht Haarlems wapenschild het heilig
Kruis en 't Zwaard.
IAG 26 MAART.
Huizen (296 M.) N.C.R.V. 8.30—9.30 Morgei
I wijding j~ -
6.00—5.20 Zondagmiddag-Evangelisatie door
MeJ. Joh. H. Ekerlng.
5.20—6.50 Gewijde muziek door Mevr. Augus
ta Reel al', e, alt. met orgelbegeleiding 'van
Ferdinand JCloek.
5.50 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk t«
's-Gravëland. Voorganger Ds. L. J. S. Orou-
saz. 1. Orgelspel. 2. Voturn en Zegenbede. 3.
5a. 10. Eei
ng. 11. Zingen Gez. 123 vs.
eede ged. der prediking. 13.
Na den dienst tot 7.46 gewijde muziek,
lerlün (419 M.) 8.15 Klokgelui van de Pots
dammer Garnizoenskerk. Morgenwijding.
Klokgelui van oen Dom van Berlun.
Bi Kérkdiei
ln de studio ó.l.v. Rev. Canon F. Lewis r
naldson.
MAANDAG 27 MAART.
Hulzen (296 M.) N.C.R.V. 8 00 Schrlftlezi
iedltatle. 8.15 Morgenconcert. lu
endienst door Ds. W. J. van Lokhor
Lezen van'Chr. lectuur. 11.80 Gi
on. 12.15 Gramofoon. 12.30 Org
2.00 Uitzending |oor de
2.45 Voor de keu
aaien 3.30 Cursi
akoplelding. 4.00 Bijbel
lezing door Ds. C. H. de Jonge. 5.00 Het
Amsterdamsch Salon-orkest. 6.30 Vragen
uurtje. 7.45 Ned. Chr. Persbur. 8.00 Con
cert door Bach-koor, Den Haag. 9-45 Vaz
Dias. 9.55 Gramofoon. 10.16 Orgel.
11.00 Gramofoon.
Hilversum (1875 M.) A.V.R.O. 8.01 Gramo
foon. 10.00 Mongenwüdlng. 10.15 Gramo
foon. 10.30 Causerie. 11.00 Orgelconcert
12.01 Lunchconcert. 2.30 Gramofoon.
4.00 Plano-recital. 4.30 Causerie. 5.30
Kovacs Lajos. 6.30 Boekenhalfuur. 7.00
Kovacs Lajos. 7.80 Causerie. 8.01 Vaz
Dias. 8 05 Omroeporkest. 9.00 Het jGe-
9.40 I
Gramofoon.
Brussel (Vlaamsch) (337.8 M.) 11.20 Gramo
foon. 12.30 Klein orkest. 4.20 Radio-or
kest. 6.50 Klein orkest. 7.20 Omroep
symphonleorkest. 8.20 Vervolg concert.
9.30 Gramofoon.
tes. 7.20 Gramofoon. 7.35 Hoorspel.
8.35 Populair concert. 10.00 Gramofoon.
Kalundborg (1163.8 M.) 11.20 Strijk
orkest. 2.50 Omroep harmonieorkest. 7.5ft
Königswusterhausen. (1635 M.\ 11.20
Gramofoon. 1.20 Gramofoon 3.50 Con
cert. 4.50 Concert. 9.05 Zang. 10.20
Concert.
Langonberg (472.4 M.) 6.25 Grnmofoon
9.35 Mensch und Welt. 11.20 Populair con
cert. 12.20 Concert. 4,20 Vesperconcert*
7.20 Plano. 9.35 Zang. V-05 Concert.
orkest. 2.05 Gramofoon. 2.50 Sonate-
recital. 3.20 BBC-orkest 4.20 Schotsck
studio orkest. 6.50 De grondslagen der .au-
1.05 Concert. 2.05 Gramofoon. 2.50 So
nate-recital. 5.35 BBC orkest.
- sg. (356.3 M.) 12.20_Concert. 1.05
w Kwinte
lid land Reg. (398.9 M.) 1.50 Concert
2.35 Studio orkest 6.50 Studiokoor. 7.20
Concert 9.36 Studio orkest
a r a (Radio Parüs) (1724 M.) 7.05 Gramo
foon. ,11.20 Omroeporkest 12.25 Piano
recital. 12.55 Omroeporkest 6.40 Orkesfr
Varschau (1411.8 M.) 6.45 Populair concert
7.20 Operette.
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door Edw BULWER LYTTON
idl
KORTE INHOUD VOOR NIEUWE LEZERS
Lang en ernstig had Rlenzl, de groote volks
leider van Rome ln het begin der veertiende
eeuw. gesproken met den bisschop van Orvletto.
De laatste peinsde op middelen, om de op
standen en losbandige twisten ln de stad te
bedwingen en daartoe riep hü de medewerking
0„--trengheld op te treden.
zoonoodlg tegen de hoogmoedige edelheeren zelf
Toen hü de toestemming van den bisschop
had verkregen, sprak Rlenzl^ „Dan
i. Toï
de, dat de gerechtigheid nooit toegeeflük mag
zün voor groote misdadigers, heb ik geaarzeld
uit vrees, dat gü het als te groote gestreng
heid zoudt beschouwen, en hem. die de wet her
stelt. zoudt berispen, omdat hü de sohenders
dor wet treft. Nu weet lk beter waaraan lk mü
te houden heb. Uw hand heer".
De bisschop stak hem de hand toe; Rienzi
vatte haar met vasten greep en bracht ze
toen eerbiedig aan zijn lippen. Beiden ge
voelden, dat het verbond bezegeld was.
Dit gesprek duurde in werkelijkheid veel
korter dan noodig is om het mede te deeflen;
toen het geëindigd was stond debisschop
op om te vertrekken. De buitendeur van het
huis werd geopend, de talrijke dienaren van
den bisschop hielden htm fakkels omhoog,
en juist had hij zich van Rienzi afgewend,
die hem tot aan de poort begeleid had, toen
een vrouw haastig tusschen het gevolg van
den prelaat doordrong, zich aan Rienzj's
voeten wierp.
„O, haast u, heer! haast u, of de jonge
Signora is verloren!"
„De Signora! Benedetto., van wie spreekt
gij? van mijn twister Irene? is zij niet
in huis?"
„O, heer de Orsini's de Orsini'sl"
„Wat is er? spreek op, vrouw!"
Ademloos en afgebroken vertelde nu Bene
detta aan Rienzi het avontuur met Martino
di Porto, voor zoover zij het had bijgewoond;
van het slot en den uitsflog van den strijd
wist zij niets.
Rienzi luisterde zwijgend; maar de doode-
lijke bleekheid van zijn gelaat, en het tril
len van zdjn onderlip getuigden van een ont
roering, waaraan hij op geen andere wijze
lucht gaf. e
„Gij hoort het heer bisschop gij hoort
het", zeide hij toen Benedetta had uitgespro
ken. Hij wendde zich tot den bisschop,
wiens vertrek door dit verhaal vertraagd
was, en ging voort: „Gij hoort het, welke be
l'eedigingen do burgers van Rome te verdu
ren hebben. Mijn hoed en degen, snel! Ver
geef mij heer, dat ik zoo haastig afscheid
neem."
„Waar wilt gij zoo haastig naar toe?"
„Waarheen waarheen! O ik vergat,
heer, dat gij geen zuster hebt Misschien
hebt gij ook nooit een broeder gehad?
Neen neen; één slachtoffer zal ik althans
trachten te redden. Waarheen, vraagt gij
mij? naar het paleis van Martino di
Porto".
„Naar een Orsini alleen? En om gerech
tigheid te eisahen?"
„Alleen, en om gerechtigheidI Neen!"
riep Rienzi luid, terwijl! hij zijn zwaard
greep, dat een zijner dienaars hem bracht,
en liet huis uitstormde; „maar om wraak te
nemen is één man genoegl"
De bisschop dacht eenige oogenblikken
na.
„Hij mag niet oankomen", mompelde hij.
„zooals licht zou kunnen gebeuren indien
hij alleen aan de woede van den wolf was
prijsgegeven. Heidaar," riep hij „hier met
de toortsen! snell snel! Wij zelf wij,
de Vicaris van den paus oialilen ons ermee
bemoeien. Weest gerust, goede menschen;
uw jonge Signora zal u teruggegeven wor.
den. VoortI naar het paleis van Martino di
Portol"
HOOFDSTUK V
Irene ln het palels van Adriano
Gelijk de Cypriër staarde op het bééld,
waarin hij de droomen zijner jeugd had ver
heerlijkt, en de tinten bespiedde die het
marmer voor zijn verbeelding deden blozen
zoo staarde Adriano naar de gestalte die
vóór hem lag en langzaam tot het leven te
rugkeerde. En al vertoonde dat gelaat geen
verheven schoonheid _die het oog-verblindde,
al moest het zachte en' liefelijke daarin on
derdoen voor menig ander type dat trot-
scher maar minder aantrekkelijk was, toch
zou men niet licht een aangezicht vinden
dat zóó welsprekend de uitdrukking weer
gaf, die de itaJliaansche kunst in haar mo
dellen zoekt waarvan zedigheid het
uiterlijk, teederheid het innerlijk kenmerk
is, de bloesem der jeugd, naar lichaam en
ziel.
„Benedetta!" fluisterde Irene, eindelijk de
oogen opslaande, en hem die naast haar ge
knield was aanziende zonder hem te her
kennen. Haar oogen hadden dien onbestem-
,den vdbhtigen glans, waarop men jaren
lang .kan staren zonder het geheim van he
kleur te leeren kennen, zoozeer veranderde
die, naarmate de oogappel zich uitzette, of
inkromp donkerder in de schaduw en he
melsblauw in het volle licht.
,3enedetta" herhaalde Irene, „waar zajt
gij? O, Benedetta ik had zulk een Bonderiin-
gen droom!"
„Ook ik had een zonderling visioen!"
dacht Adriano.
„Waar ben ikf' riep Irene, terwijl zij op
vloog. „Die kamer die tapijten droom
ik nog? en gijl het is signor Adriano
di Castello!"
„Heeft men u geleerd, dien naam te vree
zen?" vroeg Adriano." „Zoo ja, dan wil ik
hem niet langer dragen."
Irene bloosde, doch niet met de volte ver
rukking waarmede zij, zooals haar roman
tisch hart haar wel eens. had ingefluisterd,
meende te zullen luisteren naar de eerste
woorden van hulde van Adriano di Castello.
Verbijsterd en verward ontsteld door du
yreemde plaats waarózij zich--bevond, en
zelfs door de gedachte, dat zij alleen was,
met hem, met wien haar verbeelding zich
sinds jaren had beziggehouden gevoelde
zjj slechts angst en onrust, en getuigde ook
haar gelaat daarvan het meest. En toen
Adriano nu dichterbij kwam, werd haar
vrees, vaag maar daarom te sterker, ondanks
zijn zachte stem en eerbiedigen bl.ik, zoo
machtig dat zij terugweek naar het eind
van de kamer, verschrikt om zich heen keek
haar gelaat met de handen bedekte, en in
een stroom van tranen uitbarstte.
Zelf ontroerd door haar tranen en haar
gedachten radende vergat Adriano voor een
oogeribllik alle andere wensehen die hii ee-
koesterd had.
„Vrees niets, jonkvrouw" zeide hij op ern-
stigen toon: „ik smeek u, kom tot uzelve-
geen gevaar, geen kwaad kan u hier bedrei
gen. Deze hand heeft u beschermd tegen de
beleedigingen der Orsini's deze woning is
slechts het huis van een vriend! Vertel mij
hoe gij heet en waar gij woont, dan zal ik'
mijn dienaars ontbieden, en u onder hun
bescherming naar uw huis doen geleiden."
Misschien vond Irene nog meer verlich
ting in haar tranen dan in Adriano's woor-
den, zoodat zij den toestand beter begon te
hegrijpen; toen zij kalmer werd, en inzag
wat zij verschuldigd was aan hem, die voor
haar zoo lang het ideaal was geweest van
■i ^at ^rootsch en verheven was, herkreeg
zij haar zelfbelieersching geheel, en uitte zij
haar dankbaarheid, niet minder lieftallig al
was deze altijd-nog vermengd met eenige
verlegenheid.
„Bedank mij niet", antwoordde Adriano
op hartstochtelijken toon. „Ik ben reeds be
loond door de aanraking van uwe hand. Be
loond! neen, allle dankbaarheid, alle hulde.
de verhouding. Wat thans in Duitschland
gelbeurt, de vernietiging van het marxisme
is een Duitsche aangelegenheid, welke
niet als een casus belli tusschen Moskou
en Berlijn beschouwd behoeft te worden.
Mocht men in communistische kringen ook
nu nog aan verzet denken, dan zal het wel
licht wenschelijk zijn, dat de brandstichter
Van der Lubbe in het openbaar wordt te
rechtgesteld!
Met een meerderheid van 51 pCt is Hit-
Ier niet tevreden. Hij wil het gansche volk
achter zich weten en om dit doel te berei
ken, werd door hem een speciale minister
voor „Volksaufklarung" en propaganda be
noemd, dr. Joseph Goebbels. Diens taak zal
het zijn, de millioenen, die van de nationaal-
socialistische beweging niet weten of uiets
willen weten, over te halen naar de N S.D.
A.P. Wij staan voor het begin van een groot
werk en wij beschikken over de energie,
om onze woorden in daden om te zetten!
Meesterlijk verstaat deze volksredenaar de
kunst, zijn felsten tegenstander tot zwijgen
te brengen. Immers: de gebeurtenissen der
laatste jaren stellen hem in het gelijk.
Duitschland was een chaos geworden en de
hoop op een betere toekomst werd mei den
dag geringer. Thans treedt een man naar
voren, die weet, wat hij wil. Hij geeft een
vast omlijnd program en doet een beroep
op de medewerking der gansche wereld. Hij
erkent de beteekenis van de kerk en pleit
voor een vriendschappelijke verhouding met
het vaticaan. Hij wil een opvoeding der
jeugd op positief christelijke basis en voelt
zich geroepen, zijn volk tot een leven van
tucht en zuinigheid op te voeden. Hjj neemt
e€n taak voor zijn rekening, welke niemand
vóór hem dorst te aanvaarden. En wat het
sterkste hierbij is: millioenen Duitsche man
nen en vrouwen zijn overtuigd, dat hij deze
opdracht tot heil van volk en vaderland ten
uitvoer zal brengen!
blijf ik aan u verschuldigd!"
Nu bloosde Irene opnieuw doch met ge
heel andere aandoeningen dan zooeven. Na
eenige oogenblikken antwoordde zij:
„Toch Signor, moet ik het als een schuld
beschouwen, die des te zwaarder weegt,
naarmate gij ze lichter opvat En voltooi nu
uwe goedheid. Ik zie xnijn gezelschapsjuf
frouw niet vergun haar, mij naar huis te
vergezellen: het is niet ver van hier!'-
„Uw gezelschapsjuffrouw is er niet. In do
verwarnng van den strijd heeft z.; waar
schijnlijk de vlucht genomen; en üo^r uw
naam mij onbekend was en ik u alen, in
uw toestand yan zooeven, ook niet kon vra-
gen, bevond ik mij in de gelukkige nood
zakelijkheid u hierheen te doen b.-engen.
Thans zal ik u tot gezelschap verstrekken.
Waarom die beschroomde blik? Mijn diena
ren zullen immers meegaan."
Mijn dankbaarheid edele heer hoeft wei
nig waarde; mijn broeder die u niet onbe.
kend is, zal u op meer gepaste wijze onzen
na..w»ten betuigen. Mag ik nu vertrek
ken En tegelijk was Irene reeds bij da
deur. y
„Veriangt gij zoozeer mij te verlaten?*'
vroeg Adriano op droeven toon. „Doch het
is voor mij het hoogste geluk, uw wensehen
tp mogen vervullen, zelfs al wordt gij mii
daardoor ontrukt."
Een lichte glimlach omspeeflide Irene's lip-
pen, en Adriano's hart bonsde luid, omdat
hu m dien glimlach, en dio neergeslagen
oogen een gelukkig voorteeken ?ag.
Onwillig en langzaam begaf hij zich naar
de deur en riep zijn dienaars.
XWordt seryolgdj
