llinuue ^eiïtsdjr dounutt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD VERKIEZINGSONRUST BINNENLAND. Nwe leidsche courant O. HOUTHANDEL V.H. j, VAN SCHIJNDEL CO, ABONNEMENT» per kwartna> in Lelden en In plant ten wan» n ng-Mitsi Imp iri've»tiitd I- f2 35 Franri. per pust f 2.35 p«»il<.ktl Pel week f 0 18 Vm»i Iipi Buitenland bij wokelijk- erhe zending 4 50 Bij dageiijksrho zending „5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent niet Zondagsblad 7,/a cent Zondngshlnd niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breeslr-iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3925 ZATERDAG 25 MAART 1933 ADVERTUNTIEN Van 1 tot 5 reaelgI M'M Elke regel meer0.22^ Ir.gez Mededeplingen Van 1—6 regels 2.30 Elke regel meer7-45 Pil rontrart belnneriike korting. Voor tiet bevrncn aan 't bureau wordt berekend f 0.10 13e Jaargang Dit nummer bestaat uit VIER bladen De middenstof der kiezers toont belangstelling Er komt beweging in ons volk. Hier en daar valt merkbare onrust en On rustigheid te constateeren. Sedert jaren is er geen verkiezingsstrijd gevoerd, welke zooveel deining bracht als deze. Het is direct al begonnen, toen het conflict tusschen Regeering en Kamer rees. Wat zou er nu gebeuren De roode pers zat er aanvankelijk heelemaal ver legen mee en smeekte de ministers bijna om toch maar te blijven. Toen kwam het besluit tot Kamer ontbinding, zij het op termijn. Van alle kanten werd het scherp be- critiseerd. De liberale pers kwam met zwaarwichtige staatkundige bezwaren. De roode pers vond het ook absurd. En bijkans hëël de linkerzijde was het er over eens, dat het kabinet levensmoede was geworden en daarom deze nood spTong deed. Maar blij was mén niet met de vervroegde verkiezingen. Dat bleek uit alles; al draaide men later bii, toen men zag gereed te kunnen komen met de verkiezingsarbeid. En na di* schitterend geslaagde inzameling voor het verkiezingsfonds blaast de S.D.A.P. heel hoog van de toren. De troepen zijn aangetreden en met de proviand is het jn orde. In verband daarmee bedenkt men al lerlei motieven, welke de Regeering tot Kamerontbinding hebben kunnen lei den; natuurlijk alleen de zoodanige, welke de roode propaganda ten goede kunnen komen. Op twee wijzen we even en we laten b.v. onbesproken de suggestie, dat mi nister Ruys tot vervroegde verkiezingen geadviseerd zou hebben om de inwen dige moeilijkheden in de R.K. Staats partij te neutraliseeren. Zulke praatjes zijn geen cent waard. Opvallend is echter, wat er voor en na gebazeld is over de muiterij in ver band met de verkiezingen dan. Aanvankelijk stond, het zoo, dat de roode pers het optreden der Regeering pp alle mogelijke wijze uitbuitte om er propaganda voor de S.D.A.P. uit te slaan. Doch langzaam kwam de kente ring. Men onttrok zich aan de verant woordelijkheid. Men beweerde zelfs, dat men het gedrag en optreden der mui ters nooit in bescherming had geno- ïnen. Blijkbaar ging men voelen, dat hel biet profijtelijk was voor de propagan da als men doorging op de ingeslagen weg. Nu draaide men plotseling een halve Slag Om. Thans heet het dat de andere partijen de muiterij uitbuiten om stem men te winnen. Dat is een merkwaardig verschijnsel. Er blijkt uit, hoe verlegen men zit met het geval. Ja, men gaat zelfs den mar telaar spelen. Het wordt thans zóó voor gesteld, alsof alles wat niet rood is, tegen de S.D.A.P. te hoop loopt en deze vervolgt. Het is eenvoudig belachelijk. Dagen en weken lang deed men niets anders dan de Regeering de grofste verwijten en de gemeenste scheldwoorden naar 't hoofd te slingeren, en nu zich daartegen reactie openbaart speelt men de ver moorde onnoozelheid. Maar dat zal niet gaan. Want een preekje, als men deze week in de roode pers kon vinden, is daar niet op zijn plaats. Men, leest daar: De hevige anti-socialistische on verdraagzaamheid, die nu ook in ons land wortel schiet, en b.v. tot de weerzinwekkende maatregelen tegen socialistisch overheidspersoneel leidt, is in strijd met die eenig mogelijke verstandhouding, die politiek on- eenige leden van één samenleving, waarin zij verplicht zijn met elkander te wonen, aan elkaar verschuldigd zijn. Democratie is ook consekwente verdraagzaamheid en onverdraag zaamheid leidt noodwendig tot dicta tuur. Wie revolutie predikt moet zich niet over dictatuur beklagen. Wie juicht, wanneer werkwilligen, wier vakorgani satie een collectief contract afsloot, ge molesteerd wordenwie hen onderkrui pers en hun leiders ronselaars noemt wie lacht, wanneer fascisten „bloe dig afgeranseld worden"; die moet niet met democratie schermenwant die be leeft niet, wat hij leert. Wat hü ten minste zoo nu en dan leertwant in de Tegel noemt men recht, wat macht is. Vandaar de verklaring van de roode pers: Wil men de „De Zeven Provinciën" gebruiken in den verkiezingsstrijd, welnu, wij zijn bereid. De methode der opvarenden van dat schip is nooit de onze geweest, maar wij zullen nimmer kunnen goedkeuren, de wijze waarop het gezag is opgetreden te gen de muiters. In de laatste dagen heeft de roodu pers een nieuwe verklaring ontdekt voor de vervroegde verkiezingen. Ze werd gegeven in deze bewoordingen Waarschijnlijk wil de regeering met maatregelen komen, die voor de ^mblënaren, misschien ook voor de werkloozen, onaangenaam zijn en die zjj liever niet vóór de verkiezingen wilde nemen, om daardoor geen ver kiezingsnederlaag voor te bereiden. Hieraan zullen we niet veel woorden verspillen. Met zoo'n insinuatie is men altijd klaar. Moeten er later maatrege len genomen worden, wat volstrekt niei onmogelijk is; dan gilt men: we hebben het wel vooruit gezien. Mocht het mo gelijk zijn er aan te ontkomen, dan ver telt men zijn volgelingenvoor onze ac tie is de Regeering op zij gegaan. Zoo snijdt het mes van twee kanten. Het is altijd raak. Ditzelfde geldt van de persoonlijke actie welke in een deel der pers tegen Dr. Colijn gevoerd wordt. De vrees voor een overwinning van den anti-rev. leider zit er bij sommigen blijkbaar diep in. We zagen dat reeds bij de on behoorlijke bejegening, welke hü van zekere zijde ondervond in verband met het Belgisch Verdrag. Hetzelfde ge schiedt ten aanzien van de vraag in hoeverre Dr. Colijn tot het fascisme zou overhellen. Och, hij zegt het wel niet zoo ronduit, maar als men in zijn hart kon lezen Aldus sluipt de verdachtmaking rond. Dat men slechts oordeelen mag naar de eerlijke verklaring en het open baar optreden, dat wordt eenvoudig over het hoofd gezien. Wat Colijn sprak wijst precies in anti-fascistische rich ting. Hij streeft naar een wezenlijk sterk parlement om het gevaar van het fascisme te keeren; doch dat ziet men over 't hoofd, want hij heeft óók ge zegd, dat het gevaar niet heelemaal denkbeeldig is en daar stuurt hij nu op aan. Zóó voert men politieke propaganda. Alsof hij het helpen kan, dat de Nati onale Unie hem openlijk aanbeveelt. Ja, dat zelfs een blad als de Telegraaf, dat jarenlang niets deed dan politieke on verschilligheid aankweeken, thans het roer omgooit en bedekt, maar duidelijk een stembusadvies geeft aan de lezers, die tot heden slechts vernamen, dat de Kamer vol zit met baantjesjagers. Ziehier de merkwaardige aanbeveling van dit orgaan der anti-politiekers Ons blad is niet gewoon in den po- litieken partijstrijd in te grijpen en wij zullen dat ook bij deze verkiezin gen niet doen. Daarentegen ligt hot wel in onze lijn de algemeene proble men te formuleeren, waarom het gaat. Indien wij de verkiezingslec- tuur doorbladeren, dan valt het op, dat geen enkele staatsman de nooden van den tijd zoo scherp heeft omlijnd als de heer Colijn dat in zijn vier punten heeft gedaan. Dat is geen toe val. Sedert de dagen van Abraham Kuyper hebben de anti-revolution- nairen meer dan eenig andere partij aangevoeld wat er in de ziel van het gewone volk omging. Wij erkennen dat, omdat wij in het program-Colün een basis zien voor vruchtbare sa menwerking voor vele groepen, die met de anti-revolutionnaire beginse len even weinig te doen te hebben als ons blad. Hierover ware heel veel te schrijven. Die ommekeer en die erkenning doen zeer eigenaardig aan. We hebben er vroeger nooit iets van gemerkt. En - eerlijk gezegd we zijn er niét zoo blü mee, evenmin als met de aanbeveling van de Nationale Unie. Doch het feit en de feiten op zich zelf zijn hoogst leerzaam. De middenstol komt in beweging. Men begrijpt, dai men de politiek niet los kan laten, om dat deze ons niet loslaat. En die onver schillige middenstof zoekt nu houvast. Waar zal men het vinden? Bij de revolutionaire groepen niet. De onbe trouwbaarheid der S.D.A.P. is wel weer zeer duidelijk geïllustreerd. En dat het liberalisme geen figuur heeft, die tot het volk spreekt; dat kan een kind in d". politiek u vertellen. Geen wonder dus, dat de politiek- onverschillige massa thans in beweging komt. En dat velen laat het ons kort zeggen Telegraaf-bevliegingen krij gen. Wij verheugen ons over dat feit op zich zelf. Gelijk we ons verheugen over de onbetwistbare waarheid, dat de ver- ki«7;"gen nergens met zooveel innerlijk» rust en rustigheid tegengegaan worden als bij de drie groote partijen der rech terzijde. Willen velen het advies van Nationale Unie en Telegraaf volgenhet is uit nemend en in 't waarachtige welzijn van land en volk, doch men wete wel. dat men dan stemt op den anti-revolu tionair Colijn, die noch de revolutie, noch het fascisme oogluikend zal begun stigen, doch zonder meer kiest voor de ordinantiën in Gods Woord gegeven voor gezag en vrijheid. DE DUITSCHE MODERNE VAK BEWEGING VAN HAAR ROER GESLAGEN Bij de sociaal-democraten van het vaste land van Europa Is als dogma gesteld: poli tieke partij en moderne vakbeweging vor men een twee-eenheid. Ook ons land heeft natuurlijk dit in Duitschland geboren socialistisch geloofs stuk omhelsd. Vóór een twintig jaar he proefde men nog om tactische redenen de vakbeweging los van de politiek voor te stellen. Deze periode is al lang achter den rug. Thans is het wagen en bijwagen. Alle acties in Nederland worden samen op touw gezet door S.D.A.P. en N.V.V. Poli tiek program, demonstratie, verkiczingsveld tocht en wat men maar verder noemen wil Zelfs gelijkt het er veel op, dat de politieke partij de gehoorzame volgeling is van de vakbeweging. Men denke aan de practische politiek van het laatste jaar in Kamer en Raad. Dit alles rustte op Duilsche hasls. De Dultsche politieke partij was het voornaam ste lichaam der internationale beweging. D.J Duilsche moderne vakbeweging was hei moederschap voor alle moderne vakverbou den der overige landen. Thans is in Duitschland de twee-eenheia grondig verstoord. De politieke partij leetl nog bij de gratie van de overwinnaars maar is, wat invloed betreft, uitgeschakeld Wat de moderne vakbeweging thans zal doen. om haar bestaan nog ecnigszins voort te zetten, is van groot belang. Zij blijkt, alle Marxistische theorieën van klassenstrijd ten spijt, reeds 'Volkomea bereid eieren voor haar geld te kiezen. Aan Rijkskanselier Hitier heeft zij ver klaard; a. De vak honden verlangen voor zichzelf geen monopolie. b. Een ware vakvoreeniging kan slechts gebaseerd zijn op vrijwillige aansluiting dei c. Zij moet zoowel van de ondernemers als van de. politieke partijen onafhankelijk zijn. Dat wil zeggen: a. Met de overheersching der moderne vakbeweging is het gedaan. b. Het verplicht lidmaatschap wordt aan den kant gezet c. De sociaal democratische politieke party wordt verloochend. Het is gewensrht op te letten, hoe het verdere verloop zal zijn. Het woord is thans aan de regeering. TEGENSTELLING, WEGENS GEBREK AAN ERNST De Haagsche Post, is gelukkig in zaken en heeft op alles een voornamen ki t Het wekelijks herbaalde refrein, dat nu. onafhankelijk staat van elke politieke partij, betcekent natuurlijk, dat men bovenal anti rechts is. Tot in den treure wordt herhaald, dat deze regeering bestaal uit zulke slappe mannen. Waar de sterken zitten? Vanzelfsprekcnn hij de liberale burgerij. Eilieve, laat men i dan toch eens noemen. Hun namen moeten dan toch wel weerklank vinden bij de bur gerij. Minister Ruys was wat ondeugend, maar volkomen waar, toen hij bij een soortgelijke opmerking van den heer Knottenbelt, spot tend herinnerde aan November 1918. leder een kent de helden van toen uit de kringen, welke nu zoo geweldig sterk zijn, nog wel Pas toen de Limburgsche en de Fricsche jongens er waren, hield het kloppen der harten op. Om nog eens extra den draak te kunnen steken met de zwakheid der rechtsche mi nisters, neemt de Haagsche Post een loopje met de wijziging van de Drankwei waardoor aan het dansgevaar beperking zal worden opgelegd. Zulk oen zedelijkheids manie, daar moet de redactie niets van heb- tien. Vrijheid moet er zijn, volgens het libe rale beginsel. Hoe sober, maar ernstig verdedigt de re- gepxing haar meening thans in de memorie van antwoord. „„Het verband tusschen alcoholisme en dans is niet een theoretisch uitvindsel, maai een droevige en gevaarlijke werkelijkheid Alcohol en dans prikkelen onder zekere out stnudigheden in onderling verhand de dan senden en doen"renuncn van moraliteit weg vallen. De dans waarvoor vaak vrouwen tei koste iler zedelijkheid worden geëxploiteerd, wordt door zekere vergunning- ol verlofhou ders gebruikt om tot kroegbezoek en tot drinken le prikkelen."" En verder: „„Waar ernstig zedelijk en sociaal gevaar moet worden geweerd, -\n alleen met hen. die den ernst daarvan niet beseffen, een tegenstelling ontstaan."" Dus ook mol De Haagsche Post een tegenstelling, omdat dit blad den ernst niet beseft, 't Is duidelijk gezegd, maar zullen zeer veel lezers van dit blad voor het gezin het niet met den minister eens zijn? VERKIEZINGSLECTUUR WAAROM HET GAAT Kort maar krachtig geeft een strooibiljet, dat bij liet dagblad „De Rotterdammer", afd. Verkiezingsmateriaal verkrijgbaar is. antwoord op de vraag, welk een Kamer we onder de huidige omstandigheden noodig hebben. De voorpagina is verlucht met een brok van de bekende verkiezingsplaat: een krach tige hand aan het stuurrad; en daarin om schrijft Dr. H. Colijn, dat we een Kaniej noodig hebben, die met de Regeering vier kant stelling neemt tegen de gezagonder mijnende invloeden; die meewerkt aan liet herstel onzer ontredderde financiën; die «loeitreffende steun wil bieden aun bet eco nomisch leven; die een krachtige aanval wil steunen op de ramp der werkloosheid en die zich laat leiden door de eeuwige be ginsclen in Gods Woord ook voor liet leven van Staat en Maatschappij neergelegd. De andere drie pagina's handelen hoofd zakelijk over het nut der sociale verzeke ring. de klasscpolitiek der Chr. Dom. l'nie 'en de weerzinwekkende dubbelhartigheid tier S.D.A.P. Het geheel is fraai versierd mei tcekenin- sen van M. Wilmink en vormt door de keurige uitvoering een verkiezingsstroo b'ljct zona Is er weinig verschijnen. Geen dood ding, maar een geschrift vol leven en actie, een strooibiljet, dat in elk opzirht een voor beeld mag genoemd worden van prin«upieele voorlichting en kunstzinnige uitvoering. En dan een prijsJa, ziet u dat maar even na enbestel! BURGEMEESTER M. FERNHOUT t AFSCHEID VAN KAMPEN Het comité uit de Karrjpensche burgerij ter huldiging van burgemeester M F e r n- hout heeft op 31 Maart as. een afscheids avond georganisoeid in verband met het ver'rek van den bur gemeester naar Mid del burg. Aan dezen avond zal worden deelgeno door deputaties vereen igingen en organisaties op godsdienstig, muzi kaal, politiek en sportgebied. Namens de burge rij zal aan den vei- HEFFING OP OLIE VOORLUOP1G UITGESTELD De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend, Jat in verband met gewijzigde omstandig heden de aangekondigde heffing op olie, die 3 April a*? in werking zou treden, voorloopig wordt uitgesteld. Aanvragen om toezending van oliemerken (banderolles) zakboekjes e.d. zulen derhalve vooralsnog niet worden uitgevoerd. WILLEM VAN ORANJE HERDENKING IN ZEELWSCH VLAANDEKEN Op initiatief van bet hestuur van de afdee- ling West Zeeu vt-ch Vlaanderen van het Al gemeen Nederlandseh Verbond is een comité opgericht tol herdenking van den geboortedag in 'Willem van Oranje. De commissaris van de Koningin in de pro vincie Zeeland heeft zich bereid verklaard het voorzitterschap van dit comité op zich te nemen. Een tooneelavond met het Nationaal Vlaamsch Tooneel zal worden georgani seerd, een spreker zal het leven van Willem van Oranje behandelen. UITGIFTE VAN HERDENKINGSZEGELS. De directeur-generaal van den P. T. T.- dienst maakt bekend, dat ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest van de geboorte van Prins Willem van Oranje gedurende het tijdvak van 1 April tot en met 31 Dec. a.s. naast de gewone frankeerzegels van Rijkswege herdenkingspostzegels zullen wor den uitgegeven in de frankeerwaarden IVfe. 5. fi en 12Vo cent. De zegels zullen voorstellingen dragen, ontleend aan de herdenking, te weten het wapen van den Prins (zegel van \l/2 cent) en de reproductie van portretten van den Prins: het portret van de gravure van Golt- zius (zegel van 5 cent), dat van de schilderij van Keij. hangende in het Mauritshuis ie 's-Gravenhage (zegel van G cent), en het portret te Kassei, toegeschreven aan Moro (zegel van \2Y2 cent). Van 24 April geboortedag van den Prins tot en met 31 Mei zullen in de ge noemde vvnarden uitsluitend de herden kingspostzegels worden verkocht, tenzij uit drukkelijk zegels van de gewone uitgifte BIJ DE OPENING VAN HET NIEUWE RAADHUIS TE ZWIJNDRECHT De Burgemeester van Zwijndrecht in gesprek mei den Burgemeester van Zwijndrecht. Neen, lezer, dat is geen drukfout, maar pure waarheid. Ter gclegeaiheid van de opening van hel Raadhuis was ook de Burgemeester van Zwijndrecht bij Antwerpen genoodigd. En op onze foto ziet men de twee burgerrnders in gesprek. Links de Burgemeester van het Belgische, rechts die van ons Hollandse he Zwijndrecht. worden verlangd Van 1 tot en met 23 April en van 1 Juni tot en met 31 December wor den dé» Prins Willem van Oranje-zegels al leen verkocht, indien het publiek deze vraagt. Op de herdenkingspostzegels zijn -Ie bepalingen van toepassing, welke gelden voor de gewone postzegels. Zij zijn mede in het internationaal verkeer geldig. ZWIJNDRECHTS NIEUWE RAAD HUIS IN GEBRUIK GENOMEN Gistermiddag is het fraaie nieuwe rand huis van de gemeente Zwijndrecht, waar over men in ons bij blad „De Bouwwereld" Dinsdag l.l. een uitvoerige beschrijving beeft kunnen lezeA, plechtig in gebruik ge nomen. Hierbij waren o. m. tegenwoordig burgemeesters der omliggende gemeenten, de gevers van de talrijke geschenken, waar bij. de directies van vei-schillende groote 'e Zwijndrecht gevestigde industrieën, verte genwoordigers van diverse organisaties. Allereerst nam de burgemeester, de heer J. A. J. Jai sen M a n e s c hij n het woord, die in het bijzonder welkom" heette Zijne Excellentie Van Kar nebeek, Commissaris der Koningin in Z.- Holland en den heer E. V. Boogaort, bur gemecster van Zwijn drecht in België. Spr. memoreerde enkele dingen uit de historie. Die gaat voor Zwijndrecht ver terug, want reeds in de tóe eeuw wordt In een giftbrief van Bisschop Anfrides j. a. j. Jansen Maneschijn van deze plaats mel ding gemaakt Maai de vergelijking met de laatste 70 jaren lexer! reeds verrassende contrasten, want Zwijn drecht beeft zich snel ontwikkeld. In 1861, toen liet vorige raadhuis werd geopend, be stond 93 pet der bevolking uit tuinders, ter wijl momenteel der bevolking haar be staan vindt in handel en industrie. In 1861 ha«l Zwijndrecht 2000, thans heeft het ruim 12000 inwoners.' De totale uitgaven bedroe gen in 1SG1 f 8(100,. en thans toont de ge- meentebegrooting voor den gewonen dienst een uitgaventotnal van f 875.000. Spr. constateerde dat thans een bouwwerk is tot stand gekomen, dat een weerspiege ling is van de gemeente die hel dienen moet, een toonbeeld van rustige eenvoud en van harden arbeid. In een zich snel ontwikkelende gemeente als Zwijndrecht moest op de toekomst wor den gebouwd, want al zijn de tijden donker toch is er een vost vertrouwen in het hart „dat wij niet God een hetere toekomst tege moet gaan". Het gemeentebestuur zal mei vertrouwen in die toekomst, ook in dagen van tegenslag, kracljtig doorwerken. De burgemeester verleende daarop het woord aan Zijne Exc. Van Karnebeek om de eigenlijke opening te doen plaats hebben. Nadat daarop het oudste raadslid, de heer van G i 1st, had gesproken, was aan de orde de aanvaarding van een lange rij ge- Voornaamste Nieuws. Het ontwapeningsplan-Mac Donald Is als basis van de verdere discussie ter Ontwape ningsconferentie aangenomen. Een rede van Prof. Rutgers. Proteststaking van typografen te Weenen tegen de preventieve censuur op socialisti sche kranten. De Fransche socialisten steunen Daladier. (blz. 10) Thans fs bij de Staten-generaal een wets ontwerp ingediend, dat de regeering alge meene bevoegdheden moet verleenen ten aan zien van maatregelen die zij meent te moeten nemen ten behoeve van de landbouw. Dr. F.ckener is te Amsterdam aangekomen en heeft in een onderhoud gesproken over do luchtverbinding met Indië. - v (blz. 11) Financieel Weekoverzicht schenken, zoo groot in qualiteit en quanti- teit, dat aller verwachtingen waren over» troffen. De officieele eerste raadszitting werd to«»n gesloten. Verschillende der genoodigden kregen nu gelegenheid het w«xird te voeren, waarhij een der aardigste momenten was de harte lijke toespraak van den heer E. V. Boo gaert, burgemeester der gemeente Zwijn drecht in België, die in hel Vlaamsch sprak en aanving met een groet aan H. M. de Koningin. Op voorstel van burgemeester Jansen werd met het zenden van een telegram van huldebetoon aan H. AL de Koningin, do plechtigheid besloten. g INDIEN U ZICH REEDS THANS ABONNEERT ONTVANGT U TOT 1 APRIL A. S. GRATIS Abonnementsprijs 18 cent per week 0 f2.35 per kwartaal ABONNÉ'S OP TE GEVEN AAN DE ADMINISTRATIE HOOFDKANTOOR OPSLAGPLAATSEN: OOSTZEEDIJK No. 228, R'DAIVI ZAGERIJ EN SCHAVERIJ: NASSAUHAVEN B0EREGAT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1