Economische Zaken en Arbeid
BINNENLAND.
Radio Nieuws.
DE LAATSTE DER TRIBUNEN
VRIJDAG 24 MAART 1933
DERDE BLAD
EERSTE KAMER
WATERSTAAT
Postbegrooting. De radiozendtijd
Replieken over de begrootlng van
Economische Zaken en Arbaid
Daaraan nam allereerst deel do hoer TER
"HAAR (c.h.) voor het versohe eadetje. De e'
VVESTERüijK v.d.) sprak over den steun aan
IÊEKARBN8
nvor do internationale 40 uren-wei K-
week en do heer HERMANS (3 d.) tegen het
leiden tot vervroeging van ™akt
R ""r.nK tërste zuinigheid betrachten;
de R.eecermg har(J ,oven n)el m)nder
dun do landbou
anaoouweia.
werd de begrooting gocdsckci
Waterstaat.
De heer PMEENGE Olb.? b^P/dw\-Jn
!f,V"PdI"bhm" «kort v" "Ten l'„" MM
op' maatregelen voor verschillende onbewaakte
overwegen. De anelheld °h „ver "<56»
groot genoeg. Dat de rcgccrlng niet over een
nacht üs Baat bO het opheffen van tramwegen
l""ChHEBHKENS THIJSSBN^'rk.)
licht ïwinnwa1wSrïa'a'nOotï
het^nbewRakt'inalfen van con overweg te Nuot-
heer TER HAAR (c.h.) verheugde slch
°V,;innVnedr.nl™tcV"cmd\nPa%nnneSovc.?.Rl|n
G e v r a a i 5 werd al de mïm»ter wil bovenleren.
?.VnSltrlï;S? Utrecht en Noord-Heiland .noe-
ring. Maxi
dc- kommei
Ve^eehrB,n
Stuk:
ln het aanw
noch de spo
ook kan an
worden tocc
nog allerlei
tteltlke eischen
,'eihVldsbepttllngen In behou
en de onveiligheid in de hai
het instellen van piovincl;
JANSSEN (r.k.)
Mpllchtlncon »it vroe
e ratio ontbreekt.^ Th
"Zwolle—Blnkzin,
greoto verliezen op de exploitatie 1
locaal-spoorwagen.
Hoe de oplossing
ten worden. Is nog
komen, maar de uegeering
'omtreiR06 de overlaadha'.
Bioet met betrokkenen, o.a. Maastricht nader
worden overlegd en gewenscht Is het geen deri-
nltlevo beslissing ie nemen eer de Staten-Gene-
taai zieh hebben kunnen uitspreken.
Na de pause drong de heer IJSSBLMUTDEN
(r.k) aan op opneming van de bepalingen der
collectieve overeenkomsten tn de rUksbestek-
ken. De heer WESTERDIJK (v.d.) we^scbrt°mt
In IIIM .ViniN IC II.
DE SAVORNIN ROHMAN (c.h.)
niet tegi 'wgÉgjaM"
Wemeldlnge— Hans
-t: h 11 zag daarin
ënscht tegemoetkomen aan Belgl-
wenschon. Maar we moeten niet het ka-
over de volle lengte verbreeden. Verder
diong h 11 imn op bespoediging van het werk
der commissie, die de spoorwegtoestanden
rondom Utrecht bestudeert.
De heer MORTMAKER (s.d.) sloot zich hler-
bü aan en besprak verder een groot aantal
personeelsaangelegenheden en technische spoor
wegbtizonderheden.
MINISTER REYMER bdeelde,dJnJ: Vgr
vtfe'r'zlin departement recdg heeft verlaten. Dat
la een eerste stap om meer eenheid ln het ver
voer te verkrllgen. De minister betwijfelde of
door Instelling van een Vervoerraad de moei
lijkheden der spoorwegen worden opgelost.
BK den minister Is reeds Ingekomen een ont
werp van wet tot wijziging van de Motor- en
Rllwlelwet en het Motor- en RUwlelregT
let het snelle rtiden, ~g|jg
ii o.ic.o SHHI HSR rookeloo;
•oorzaakt de ongelukken. Spoedig zul
len gelden worden
verk.
rtJden
.ld en geleid worden. Zii
ncle vrijwillige 1
gelaten.
inatellir.g
'ovlnclale Inspecties
"ontkennen valt. dat ook bU bewaak!
(Bi het i
sluiting Is dus
-allen groot is, af-
--v..loend middel.
Tegenover bindend verklailng der collectlev
lelend loonpeil niet aan le
^De'P'verlaadhaven bij Maastricht hangt samen
kanaal. D&ze zaak i
belanghebbenden za
)rdt onderzocht t
zoodat het kananl nlot
breeding
zal 3 mil:
hll den ministei
m-Oost. DIo verhooging
onomlsche spoorlijntjes
vstel doot (ov.
slissing zoeker
Nootdorp zal de mlnl«-
Voor do Vara echl'nt de politiek de hoofd
zaak te zlJn: zü schUht te denken, dat men haar
te dien opzichte niets in den weg mag leggen.
Men zegt, dat de Avro voor de vrlizinnlgen Is:
mar die denkt er niet aan. bv. den liberu'rn
en vrij.-dc-m. politieleen spreektijd te geven:
wil met de politiële niets hebben uit te staan.
Zoodoende is er een onbillijke toestand ont
staan en een billijker regeling van de zendlyd-
VeThanP"Ts 1censuupeindood?gd«mi uit te male-n.
politieleen bijsmaak
lakleelük tot wlltekei
STEUN AAN DEN ROGGEBOUW
TOT EEN BEDRAG VAN 4 MILLIOEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot steun
ann roggeverbouwers.
Aannemende, dat met een gemiddelden
prijs van f 7.50 per 100 K.G. de productie
kosten kunnen worden gedekt, terwijl de
waarde voor don teler thans netto op f 3.50
mag worden gesteld, zou, teneinde het ver
lies to kunnen dekken,'een bedrag van
f 4.000 000 noodig zijn, on welk bedrag de
minister het aangevraagde bedrag dan ook
heeft bepaald.
De minister Is bevoogd aan erkende telers
een voorschot op de af te leveren rogge uit
te koeren tot ten hoogste f 2.50 per 100 K.G.
hunner geschatte opbrengst.
STEUN AAN DE VLASTEELT
AAN DE ERKENDE TELERS
Volgens de Memorie van Toelichting op het
wetsontwerp tot steun aan de vlasteelt is het
noodzakelijk, teneinde een matigen vlasoogst
in 1933 te verkrijgen, hiervoor een post uit te
trekken tot een maximum van f 1.350,000 en
tevens de voorwaarden in hoofdlijnen vast te
stellen, waarop de steun aan de vlasteelt en de
vlasbewerking zal worden verstrekt.
Om de werkverruiming zooveel mogelijk
te bevorderen zijn aan de toekenning van den
steun voorwaarden verbonden, om de bewer
king van het geteelde vlas eveneens zooveel
mogelijk in Nederland te doen geschieden.
Het afsluiten van overeenkomsten tu?schen
telero en vlassers wordt zooveel mogelijk aan
hun initiatief overgelaten.
De regeering verleent steun om daarmede
de teelt van 6000 H.A. vlas en de bewerking
daarvan, in Nederland te verzekeren.
Aan de vlascentrale wordt beschikbaar ge
steld: avoor uitkeering aan de Vlastelers-
vereeniging een bedrag van f 100 per geteelde
H.A. vlas; b. voor uitkeering aan de Vlassers-
vereeniging een bedrag van f 125 p«r H.A.
vlas. De Vlastelersvereeniging stelt in over
leg met de vlascentrale een zaaiplan op.
DE LANDDAG VAN DE N.C.R.V.
OVEREENSTEMMING BEREIKT
Naar we vernemen heeft te Apeldoorn een
bespreking plaats gehad tusschen B. en W
en het Bestuur van de N C.R.V. in verband
met de gerezen moeilijkheden. Na een be
zoek aan „Eerg en Bosch" door het Bestuiu
der N C R V..zijn de bezwaren van B en W.
als juist erkend. Geconstateerd is, dat het
aangevraagde terrein voor den Landdag le
klein is. De in- en uitgangen zouden zelfs
min of meer levensgevaarlijk kunnen wor
den. B. en W. hebben nu Marialust aange
boden, welk aanbod door de N.C R.V. in be
ginsel Is aanvaard Er moeten nog enkele
beraadslagingen plants vinden, doch het is
vrij zeker, dat de Landdag toch te Apeldoorn
zal worden gehouden.
DE NIEUWE KOERS
BIJ DEFENSIE
Blijkens een legerorder is bij beschikking
van don mi nieter va.n Defenei.? een om mis
sie van onderzoek von buigerpcieoneei in
gesteld. In de commissie, zvn benoemd, de
pepen6. luit.-kol. der artiiMerio J. KI tori er-
hu is; de luit. ter zee le klasse J. W. A.
Heijdit, werkzaam bij het Dep. van Defensie,
cn de hoofdcommies* bij dit Departement 3.
J. Hoogeweonlmg. De opdracht aan de com
missie luidt:
1. na te gaan: a. boe de organisatie van
het bungerpeisonoel 'ambtenaren, werken
den, enz.) voor de verschillende diensten,
inrichtingen enz. bij de landmacht zou be-
hooren 'o zijn; b. welk personeel den dienst
zou behooren te verlaten; c. welk perso
neel eventueel in de plaats zou moeten
komen van personeel, dat voor vrijwillige
dienstverlating in aanmerking wenschen te
komen;
2 haar bevindingen telkens naarmate
zulks mogelijk is aan den Minister rnee te
deel en.
GARANTIE-REGELING
VOOR KIPPEN- EN EENDENHOUDERIJ
Tot een bedrag van vijf millioen
Ingediend is een wetsontwerp betreffende
een garantieregeling voor de kippen- cn
eendenhouderij.
Om een algeheele ineenstorting van dit
bedrijf tegen te gaan, aldus de Memorie van
Toelichting, is steun van regeeringswege
gewenseh welke alleen in werking tre-rlt
zcodra de feiten aantoonen, dnt die gemid
delde prijs over 1933 nog beneden den zeer
lagen prijs van f 2 80 netto voor oieren van
gemiddeld gewicht aan de producenten zal
dalen. De uitvoering van de op den aange-
vraagden post steunende maatregelen zal
zoodanig zijn, dat de voordeden geheel .-n
al ten goede komen aan de pluimveehou
ders.
Teneinde een regeling te treffen, welke
een behoorlijke kans van slngen biedt, zul
dc garantie moeten gelden tot een bedrag
van 5 millioen, waaruit zoover het noodig
mocht blijken, kan worden geput. Indien
het buitenland den invoer zou verbieden,
dan zou ook deze maatregel slechts korten
tijd helpen, en zal de situatie opnieuw on
der de oogen moeten worden gezien.
Een bijzondere regeling zal getroffen moe
ten worden, rnet de koelhuis- en k'rike^ren
Voor eendeneieren zal eenzelfde regeling ge
troffen worden als voor kippeneieren, doch
met andere cijfers.
GARANTIEREGELING FIJNE
TUINBOUW
Ook een wetsontwerp tot garantieregeling
voor don fijnen tuinbouw is ingediend. ITet
beoogt aan de tuinders een waarborg te ge
ven, dal de teelt van 1933 een niet te groot
verlies zal opleveren. Daartoe zal een ga
rantie dienen van een bepaalden, onderden
productieprijs liggenden, minimum verkoop
prijs van alle op de veilingen aangevoerde
producten, geteclt door erkende tuinders.
Voor 1933 vraagt de minister f 5.000 900
aan. Voor de uitvoering van de regeling
wordt, de minister bijgestaan door een re-
geeringscommissaris. Er wordt Ingesteld een
commissie van advies, in welke in elk ge
val zijn vertegenwoordigd de bij deze ga
rantieregeling betrokken dadelijk belang
hebbenden, waarbij rekening wordt gehou
den met de beteekenis van de onderschei
dene teelten in verschillende streken.
ALCOHOL EN DANS
WIJZIGING DER DRANKWET
Het verband tusschen alcohol en dans
aldus de Minister van Binncnlandsche Za
ken in zijn Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de wijziging van de
Drankwet is niet een theoretisch uitvind
sel, maar een droevige en gevaarlijke wer
kelijkheid. Alcohol en dans prikkelen onder
zekere omstandigheden in onderling ver
band de dansenden en doen remmen van
moraliteit wegvallen. De clans, waarvoor
vaak vrouwen ten koste der zedelijkheid
worden geëxploiteerd, wordt door zekere
vergunning- of verlofhouders gebruikt om
tot kroegbezoek en tot drinken te prikkelen
Tegen liet dansen op zichzelf heeft de Re
geering geen bezwaren aangevoerd.
De wetgever kan alleen met betrekking
tot voor liet publiek toegankelijke gelegen
heden maatregelen nemen ter wering van
gevaar. Wat op particulier terrein voorvalt,
ligt, zoo lang het niet tot misdrijf ontaardt,
buiten zijn bevoegdheid. Echter zal, is het
ontwerp wet geworden, worden toegezien,
dat, wat particulier terrein wordt genoemd,
dat ook inderdaad is.
Met betrekking tot de vrees van schade
voor het bodrijfslSven merkt de minister op
dat het zedelijk en sociaal belang van het
volk, dat moet worden beschermd, verre uil
gaat boven bet hierbij betrokken oeeonomi-
sche belang. Bedrijven, die bloeien of staan
de blijven door liet kwaad, dat zoo krach
tig mogelijk bestreden moet worden, moe
ten verundoid worden of verdwijnen.
PANDERTJE IN WAALHAVEN
GESTORT EN GEZONKEN
PASSAGIER ALS DOOR EEN
WONDER GERED
De bestuurder gedood
EEN VLIEGTECHNISCHE FOUT
GEMAAKT
Toestel volkomen vernield
Gistermiddag heeft in de Waalhaven te
Rotterdam een droevig ongeluk plaats gehad.
In aansluiting op de reeds gepubliceerde ge
gevens vernamen wij nog het volgende:
Even voor kwart voor twee is het Pander
vliegtuig PH.—A.D.W. van de Nationale
Luchtvaartschool van he>i vliegveld Waalha
ven opgestegen voor een korte vlucht boven
do omgeving. Het toestel \vas bemand met
den bestuurder G. F. Crcmers en den passa
gier J. H. Muntinga, beiden afkomstig uit
Den Haag cn student aan de Technische
Hocgeschool te Delft. Beiden waren ook lid
van de Delftsclie Studenlen-Aeroclub en ge
brevetteerd. Het ranke vliegtuigje zette er
ccn flinke gang in, koerste Oostwaars, om
in een cirkel via het Noorrien over de West
zijde van dc Waalhaven terug te vliegen
naar bet landingsterrein. Alles ging goed.
tot men genaderd was tot de hoogio van
pier 7 in de Waalhaven vlak bij Tuindorp-
Heij plaat
Waar het toestel neerstortte.
Tusschen pier 7 en 8 liggen eenige opge
legde schepen nl. een tweetal van Van Nie-
vclt, Goudriaan en Co., de Alhireo en de
Alpnard Tien meter westwaarts de F.ngel-
icho Blackhcalh. De schepen liggen eenige
tientallen meters uit don wal. Even voorbij
pier 7 maakte het Punder'je plotseling een
vreemde zwenking. De bestuurder scheen de
beheers'chliig over het toestel kwijt te zijn
geraakt, schoot jü'ist tusschen de Alhireo en
de Blacklieath schuinsrh door naar beneden
en stor te met den rechtervleugel met een
hevigen slag op het wateroppervlak. De
schok was zM lievig, dat de vleugels als
stroorietjes afknapten, en.de romp dadelijk
onder water kwam en begon te zinken.
Vreeselijke oogenbiikken.
Aan boord zijn toon vreeselijke oogenbiik
ken doorleefd. De heer Muntinga, die zich
reeds half onder water bevond, kwam in de
voordecligsto positie. Hoewel hij niet wist,
dat zijn linkerarm gebroken was. beeft hij
toch nog in doodsangst getracht de leeron
riemen, waarmee zijn kameraad zat vast
gebonden, los te snijden om dezen voor een
verdrinkingsdood te behoeden. Doch dit ge
lukte nie'. Hij moest loslaten Met veel moei
te is het hem gelukt zich uit het wrak los
te wringen en met den rechterarm zwem
mend, zich aan den nog boven het water
uitstekende staart van het toestel vastklem-
COMMUNISTISCHE
VERPLEEGSTERS ONTSLAGEN
OP ORDER VAN DEN MINISTER?
Te Eindhoven is aan drie verpleegsters,
die op arbeidscontract werkzaam waren aan
het Bijkskrankzinnigengesticht, ontslag aan
gezegd.
Naar verluidt zou zulks zijn geschied in
gevolge een order van déii minister van
Binncnlandsche Zaken wegens communisti
sche opvattingen van de betrokkenen.
STEUN AAN DE GRIENDCULTUUR
WESTONTWERP INGEDIEND.
Ingediend is een wetsontwerp tot steun
nan de riet- en griendcultuur.
In de Memorie van Toelichting deelt de
Minister mede dat de steun aan den oogst
der griendbedrijven over 1932 geboden ten
bedrage van f 100000, was gegrond op de
wcnschelijkheid om de werkzaamheid in d«
griendwaarden en de griendbèworkingsbe-
diijen aan te moedigen.
Intusschen valt een \crergering van den
toestand te verwachten. De minister moest
daarom besluiten niet alleen tot voortzet
ting van de steumerleening naar liet voor
den oogst 1932 geldende plan, maar bij aciit
het tevens noodig een ander onderdeel der
teelt in de regeling te betrekken, n.l. die
van het griendhout, waaruit de z.g. grauwe
hoepels worden gemaakt
Zonder steun-dreigt een groot deel tot
niets opbrengende wildernis te vervallen
Teneinde ten minste een deel van de cul
tuur zonder al te groot verlies voor de eige
naren te behouden, zou de minister een be
drag van f 100 000 van tiet aangevraagde
crcdiet beschikbaar willen stellen om naar
algemeene regelen tot steun te doen strek
ken.
In totaal vraagt de minister thans aan
f 300.000 voor steun aan de riet- en griend-
cultuur.
De passagier gered.
Aan boord van het Engelsche s s. Black
heath had men het ongeluk aanvankelijk
niet opgemeikt. Doch plotseling hoorde men
een eigenaard.g-sissend gesoem en 'n hevige
slag. Ontsteld ging men zien wal er aan de
hand was en eerst toen ontdekte men, dat
een vliegtuig in het wa er was gestort.
Met een roeibootje is men dadelijk naar de
plaast des onheils gevaren, waar het gelukt
is den heer Muntinga te redden. Deze is
overgebracht op een inmiddels gearriveerd
bootje van de graanelevator-maatschappij cn
via het vlieg errein Waalhaven, per auto
van den Geneeskundigen Dienst naar het
Ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd en
daar met een ernstige hoofdwonde en een
gebroken linkerarm ter verpleging opgeno
men.
Ec4 Pandertje zinkt.
De Engelschen dachten, na de redding van
den heer Muntinga, dat er geen menschen-
levcns waren te betreuren, omdat zij niet
wisten, dat ock nog de bestuurder zich in
het toestel bevond Wel hebben zij nog ge
tracht het toestel drijvende te houden, doch
dil is niet gelukt. Het werd te zwaar en
tenslotte moest men het laten zinken. In
tusschen was van alle zijden meer hulp toe
gesneld en ook bekend geworden, dat de
freer Cremcrs zieh nog in hot toestel moest
bevinden. Zoowel de „Politie II" als de „Po
litie VI" arriveerden en begonnen met het
bergingswerk. Dat dit met veel hindernis
sen gepaard zou gaan, bleek reeds dadelijk.
De ..Politie II" heeft een dreg uitgeworpen,
haakte het toestel vast, doen deze schoot
even later weer los. Slechts een afgebro
ken s uk cabine kwam mee naar boven.
Vanurt een der roeibootjes waren evenwel
ook lijnen uitgeworpen, en na, aanvanke
lijke mislukking, ging bet beter. De „Poli
tie II" heeft een dezer lijnen overgenomen
en het toestel voorzichtig over den bodem
naar pier 8 getrokken, waar de wal eenigs
zins strandvormig uitloopt Eerst tegen
drieën kwam tiet wrak boven water. Het lijk.
van den heer Cremers werd uit de riemen
losgemaakt en per Politie II" naar 't bu
reau van de Rivierpoli ie en vervolgens naar
het Ziekenhuis aan den Coolsingel overge
bracht.
Groote verslagenheid.
Het spreekt vanzelf, dat het droevig onge
luk op Waalhaven en speciaal wel in de
kringen van dc Rotterd. Aero-club, groote
verslagenheid heelt gewekt
De omgekomene stond toch bekend als een
goed vlieger. Het bezoek van de filmster
Hertha Thielo aan Waalhaven, dat om 3 uur
zou plaats vinden, werd afgelast Men tast
eigenlijk nog geheel in het duister over de
toedracht van het gebeurde. Men is echter
geneigd aan te nemen, dat de bes uurder
een vliegtechnische fout hepft gemaakt cn
in een bocht is afgegleden. Is het toestel te
dicht bij den grond, dan kan zelfs de beste
bestuurder hel niet houden Het schijnt, dat
de heer Cremcrs aanvankelijk nog heeft
willen landen op het groene grasveld van
pier 8, doch dit heeft hij niet meer ge
haald...
Overigens was de gewonde passagier, de
heer Muntinga gisteravond nog zoo over
stuur door het gebeurde, dat niemand bij
zijn ziekbed werd toegelaten, ook de poli
tie nie'. Zoodat een eventueel verhoor over
de toedracht van het gebeurde, dat tenslot
te alleen door hem kan worden verstrekt,
tot heden moest wachten.
Overigens Is het wel merkwaardig, dat de
heer Muntinga thans binnen betrekkelijk
korten tijd voor de tweede maal als dooi
een wonder aan den dood Is ontsnapt. Men
zal zich toch herinneren, dat eenige maan
den geleden, kort na het starten van een
solovlucht, hij te weinig vaart bleek te heb
ben en naar beneden is gestort, na eerst
tegen een wilg te zijn opgevlogen waarbij
hij ongedeerd bleef.
Het toestel, dat men gistermiddag bij pier
8 heeft laten liggen, vertoont een erbarme-
hjken aanblik. Het Is letterlijk totaal ver
nield en bestond nog slechts uit een ver
wrongen massa staven en binten met een
volkomen in elkaar geslagen romp. Zoodal
men gisteravond tot de conclusie gekomen
is, dat het maar beter is het toestel tei
plaatse te verbranden, daar overbrenging
naar het vliegveld voor verdere demontage
toch niets meer uithaalt
EEN GEHEIME ZENDER
Te Groningen ia Dinsdagnacht een zender
opgemerkt. Het programma werd geopend
met een marsch, welke aangekondigd werd
door een omroepster. Tusschen de verschil
lende nummers die gespeeld werden, werd de
zender aangekondigd als „Hallo, hallo, hier
is de Groninger zender".
Tot slot werd de bekende marsch „Abschied
der Glad:atoren" gespeeld, waarna de om
roepster een firma te Groningen bedankte
voor het welwillend afstaan van de gramo-
foonplaten. Voorts werd medegedeeld dat ge
hoopt werd binnenkort terug te keeren en
hierna de luisteraars een „goeden nacht" toe-
gewenscht.
De omroepster, die in het eerst niet erg
best, maar later duidelijk was te verstaan,
sprak met een ingehouden stem.
Over het algemeen kwam het programma,
dat tot 1 uur duurde duidelijk door.
ZATERDAG 25 MAART.
Hulzen (2»6 M.K.R.O. 8 00 Morgeneoncert
10.00 Giair.ofoon. 12 16 Lunchconcert.
2.00 Halluuitje voor de rijpere jeugd. - 2.30
Klnderuut tje. 4.Uj Grwmofoon. 4 10 The
Jolly Boys. 4.30 Orkest. 5 30 The Jolly
Boys. 5.50 Orkest- 6.40 Orkest. 8 iiO
Concert CcniemuZlek Utrecht. S.30 KHO-
1 I 1 v e r s U m. (1875 M.) V.A.R.A. 8.01 Gramo-
foon. 10 15 Uitzending voor arbeldera in
de Continubedrijven. 12 01 De Notenkrakers.
2.15 Grnmofoon. S.10 Mandoline-ensemble.
8.60 Hulsmuz'ek 4.50 De Flierefluiters.
6.00 De Nol krakers. 6 30 Kees Pru'.Z
zingt. 7 00 oryolspel. 7.15 Kees f'ruld
zingt 7 30 Orgelspel. 8.00 Bonte Avond.
V.i'.R.O. 10.00 Morgenwijding.
Irusse 1 (Vlaamsch) (337.8 M.) 12 20 Con-
Gi amofoon 6 5ö 1 Son
Omroeporkest. 10.20
6.20
-concert. 820
lofoon. tO.50
)n ver. try f1554.4 M) 1035 Merken wH-Hng.
12.20 Orgelspel. 1.20 Commodore Grand
orkest. 2 20 Gramofoon. 2 50 Klnde'C-in-
8.20 Vaudeville."— 10.00 Radio Militair orkest
I.50 Gramofoon. 2.60 Omroeporkest. 7.21
Concert. 8 00 Moderne muziek 9.20 Ha-
no-recltal. 9.36 Vervolg concert. I L25
Liederentoordrneht. 10.45 Vervolg concert
II.25 Vervolg concert.
Gramofoon. 5.20 Zang.
9.25 Mensch und Welt.
(1634.9 M.) 1.20
iek. 1
at (261.8 M.) 5.35 BBC-orkest
klndere
6.60 Salonorkest. 7.50 Orkest van Birming
ham. 0.00 Vervolg concert.
foon. 9.20 Orkest. 12.20 Omroeporkest.
8 20 Cabaret. 9.35 Liederen.
5.45 I'op
9 20 Plano-recital.
KONINGIN EMMA IN DEN AETHER
VOOR DE EMMABLOEM-COLLECTV.
Gisteravond omstreeks 8 uur heeft de
A.V R.O. een extra-uitzending gegeven,
waardoor voor de eerste maal de stem van
de Koningin-Moeder door den aether heeft
geklonken. Zooals men weet, heeft H. M.
kort geleden voor het Journaal van de maat-
schajjpij Polygoon oen rede gehouden ter
aanbeveling van de Ëmmabloem-collecte.
Met toestemming van H. M. en met mede
werking van de maatschappij Polygoon en
het Casino-theater te Hilversum heeft de
A.V.R.O. gisteravond deze rede uitgezonden.
GEVAARLIJKE MUTSERDBRAND
Door brandstichting.
's Nachts geraakte de mutserdmijt van T.
v. L., bakker te Bakel (N.-Br.) in brand.
Hoog laaiden de vlammen op uit de 5000
takkeboomen tellende mijt Aanvankelijk
liet de brand zich ernstig aanzien, daar deze
mijt midden in het dorp is gelegen. Door
krach dadig optreden van de brandweer
slaagde men er in de brand tot de mijt tc
beperken. Het vermoeden bestaat, dat men
met brandstichting te doen heeft. Men beeft
een s uk touw gevonden, in petroleum ge
drenkt. dat liep van de mutserdmijt naar
een op 20 meter afstand gelegen schuurtje.
In dit schuurtje was opgeslagen een groote
hoeveelheid brandstoffen, turf en briketten
en ook die waren in pe roleum gedronkL
Door de politie wordt een onderzoek inge
steld.
ZEG HET MET EIEREN!
Een 20-tal studenten te Nijmegen heeft
volgens „De Ned." de pui van een winkelhuis
in de Lange Burchtstraat aldaar met eieren
bekogeld. De politie, aanstonds gewaar
schuwd, nam een der studenten, dien men er
van verdacht gegooid te hebben, mede naar
het bureau. De student kon echter weer zijns
eegs gaan, daar er geen bewijzen tegen hem
konden worden aangevoerd. In het bekogelde
pand is gevestigd een zaak in hygiënische ar-
t'kelen en patentgeneesmiddalen. Het schijnt,
dat in studentenkringen ontstemming heerscht
over de wijze, waarop de winkelier ztfn arti
kelen etaleert en in de uitstalling aankon
digt. Het „bombardement" zou als protest
hiertegen bedoeld zijn.
BRANDEN
Te Hoenderlo in de gemeente Apel
doorn brandde de woning van Meiboom tot
den grond af. Verzekering dekt de schade.
Te Wijchen (Geld.) is een woning, le-
woond door de onderwijzeres Bers bij afwe
zigheid der bewoonster uitgebrand. Huis en
inboedel waren verzekerd.
Cola di Rienzi, de groote Senator van
Rome in de 14e eeuw
Door Ëilw. BULVVEU LYTTON
(10
Onder het uiten van deze woorden schoen
de geheele persoon van den spreker bezield
door zijn eerzucht. Met liclito snelle schre
den alsof hij den grond niet aanraakte, stap
te hij door het schemerig vertrek. Hij ge
voelde, dut zelfs de liefde nauwelijks de
verrukking kan brengen, die een patriot in
zijn eerste geestdrift bezielt, wanneer bij
zich van zijn oprechtheid bewust is!
Zacht werd er aan de deur geklopt, en een
bediende in de rijko livrei der pauselijke be
ambten kwam binnen.
„Signor," zeide hij, „mijn lieer, de bis
schop van Orvlctto is hier."
„Dat is heerlijk. Breng lichtl Ik kan u
niet zeggen hoe vereerd ik mij ge veel."
„Kom, kom vriend," zeide de Dissehop ter
wijl hij binnenkwam en ging zitten, „geen
complimenten tusschen dienaren der Kerk;
naur ik meen, had zij nooit grooter behoefte
dan nu aan ware vrienden. De opstanden,
de losbandige twisten in deze stad ergeren
de eehrole christenheid".
„F.n dat zal zoo blijven," antwoordde Rien
zi, „totdat de Paus zich zal hebben Taten
overreden om zijn verblijf te vestigen in de
siad zijner yoorgangers. Het is het ongeluk
der heeren van uw rang, dat zij noch het
volk kennen, noch de leekenen der tijden
weten te vatten. Evenals zij, die boven op de
borgen staan, de wolkon onder zich zien drij
ven, vlakten en dalen voor hun blik verber
gend, terwijl degenen die 4 echts even boven
den beganen grond zijn, do bewegingen en
de woningen der mcnschcn zien evenzoo
ontwaart gij van uw verheven plaats slechts
de onduidelijke, doffe nezelen terwijl ik
van mijn nederiger standpunt zie, hoe dc
herders toebereidselen maken om zichzelf
en hun kudden te beschermen tegen den
storm, dien die nevelen voorsnclüen. Wan
hoop niet, heer; lijdzaamheid heeft ha.o
grenzen en die grens is bereikt; Rome
wacht slechts op de g.degenheid (die weldra
doch niet plotseling zal komen) om als <S6n
man op te staan tegen de onderdrukkers."
Het groote geheim der welsprekendheid is
ernst het groote geheim van Ricnzi's wel-
sprekendheici lag in zijn geestdrift Hij
sprak als iemancl, die nooit twijfelde aan
den goeden uitslag. Misschien als de meeste
mannen die groote, verheven dnden vorrich
ten, zag hij nooit recht de hinderpalen op
zijn weg. Hij zag het einddoel heldor en stra
lend voor zdch en bij dat visioen 'lette hij
niet op de lengte en de moeilijkheden van
het pad; en zoo doordrong hij onweerstaan
baar anderen van zijn eigen onwankelbare
overtuiging. Hij scheen minder te beloven,
dan wel te profetoeren.
De bisschop van Orvietto, ofschoon geen
man van buitengewoon verstand, was
iemand van kalm overleg en veel ervaring,
en de geestkracht van Rienzi moest indruk
op hom maken; to meer misschien omdat
ook zijn eigen trots en zijn eigen hartstoch
ten zich verzetten tegen de aanmatiging eu
de losbandigheid der edtl.en. Hij dacht een
oogenblik na.
„Maar", vroeg hij ten laatste, „zullen al
leen de plebejers in opstand komen? Gij
weet hoe lafhartig en onbetrouwbaar zij
zijn."
„Heer", antwoordde Rienzi, „oordeel zelf,
hoe machtig ik gesteund word door vrien
den uit alle standen. Gij weet, hoe ik open
lijk optreed tegen de edelen. Ik noom ze bij
hun namen ik tart de Savelli's, de Orsi-
ni's, de Colonna's zelfs in hun bijzijn. Denkt
gij, dat zij mij dit vergeven? Denkt gij, dat
zij my niet zouden aangrijpen, indien all.'cen
plebejers mijn helpers en vrienden waren
dat ik niet reeds lang zou verhongeren in
hun kerkerholen, of verdwenen zou zijn in
hei zwijgende graf? Let er wel op," ging hij
voort, den Vicaris aanziend om te wet'-n
welken indruk hij maakte, „let er wel op,
dat door de geheele wereïd een groote om
wenteling is begonnen. Do burbaarsche,
eeuwenlange duisternis is verbroken; een
macht, grooter dan ruwe kracht van ge
wapende krijgslieden, is aan het werk. Wij
beginnen weer het koningschap van het ver
stand te eeren. Allen zijn dnor een onver
breekbaren band vfereenigd, cn wachten
slechts op een teeken van mij om te stenen
of te ovenvlnnen om te leven als vrije man
nen, of te sterven als martelaren, met Rien
zi en hun vader and."
„Spreekt gij d* waarheid?" vroeg de bis
schop, half van zijn stoel oprijzend: „Liever
het bewijs voor hetgeen gij zegt, en gij z.ult
ondervinden, dat de dienaren der Kerk even
vurig het geluk der incnschheid willen als
gij!"
„Wat ik zeg, kan ik bewijzen!" antwoord
de Rienzi op kalmen toon. „Doch ik mag
hot al.'leen bewijzen aan hen die met ons
„Vrees niets van mij", sprak Raimondo:
„deel mij zonder vrees mede, wat uw, plan
nen zijn. Maak er staat op, dat Rome geen
trouwer vriend heeft dan hij ciie de orde
moet bewaren, doch zich machteloos ziet te
gen aanvallen. De aanleiding tot mijn be
zoek staat misschien, tot zekere hoogte, in
verhand met de zaken die wij behandeld
hebben Gij weet, dat toon de !\ius u met
uw tegen .vooidig ambt bekleedt!-», hij u lege
lijk beval, zijn p!an aan te kondigen mn een
algemeen Jubileum te Rome te houden in
het jaar 1350. En nu ziet de Paus met de
grootste droefheid, dat zijn vrome ho lo »lin-
tvn w:ia-«rh:jn!i|k te niet ge taan rv.n- n
wordca Want de roovcs zijn nu zoo tnlriik
op de versrhi.ienue wegen Om Ituuio, dut
zelfs de stoutmoedigste pelgrim niet zonder
vrees de reis kan ondernemer.. Die het wa
gen, ziullen dus waarscnijnlijk tot de armste
leden der christenheld behooren men-
schcn die goud, zilver noch kostbaarheden
meebrengen hel ben weinig te vreezen van
de roofzucht dei benden. Vijf dagen geleden
ontving ik een h def, waarin de Paus mij he
val deze treurige gevrftgen voor de christen
heid onder het tog te brengen van de ver
schillende patriciërs, de wettelijke leenmnn-
nen der Kerk, en nun op ta dragen. ..rachtig
op te treden tegon de ftruikroovers. Ik heb
met hen gesproken, doch tevergeefs".
„Want die patriciërs hebben him palelzen
tegen elkuntler versterkt met de hulp en de
manschappen van diezelfde struikroovers",
voegde Rienzi erbij.
„Juist om die reden" hernam d* bisschop
„En Stefano CcJ.onna had zelfs dc vermetel
heid dit te erkennen. Geheel onbekommerd,
weigeren zij, een stap tegen de bandieten te
doen. En nu volgt het tweede bevel van den
Paus:
„Indien de edelen weigeren, overleg dan
met Cola di Rienzi. Hij is stoutmoedig cn
vroom, en zooals gij mij bericht hebt, heeft
hij grooten invloed op het volk. Zeg hen.
dot, indien hij er iets op weet te vinden om
deze zonen van BcUal uit te roeien, en de
openbare wegen veilig te maken, hij zich
zeer verdienslelijk jegens ons zal maken
wij zullen daarvoor dankbaar blijven. En
welke hulp gij hem ooii kunt bewijzen, laat
dit niet achterwege Kijven".
„Heeft dc Paus dat gezegd?" vroeg Rienzi.
„Meer verlang ik niet Ik ben hem dank ver
schuldigd, dat hij zóó over zijn dienaar heeft
gedacht, en mij deze taak hoeft opgedi-agen;
'k neem die dadelijk op mij en ik verze
ker u, dat ik slagen zal. Laat ons dus nauw
keurig bepalen, hoever mijn lastgeving
strekt. Om de roovers buiten de wallen in
toom te houden, moet ik macht hebben over
degenen die erbinnen zijft. Indien ik met 'le
vensgevaar onderneem, alle toegangen naar
Rome te zuiveren van de roovers die ze nu
onveilig maken, krijg ik dan volledige ver
gunning om met kracht, gezag en gestreng
heid op te treden?"
..Dat ligt in den aard der zaak," meende
Raimoado.
„Zelfs al moet ik optreden teg*»n de eigen
lijke misdadigers tegen hen die de roo
vers steunen tegen de hoogmoedige e-!e>l-
lieden zelf?"
Dj bisschop antwoordde ntct dadelijk. Hij
keek den spreker scherp aan.
„Ik herhaal", sprak hii eindelijk zacht, op
veel het eekenden toon: dat by zulke verme
tele aanslagen de uit;*; g het eenige is. waur
mee rekening kan worden gehouden. Indien
gij slaagt, zullen wij ales goedkeuren wat gij
gedaan hebt, zelfs
„Den dood van een Cnlonnn of een Orslnl,
ndien de gerechte zaak dit eischt; en mits
het is in overeenstemming met de wet. en
tengevolge van een inbreuk op de wet!"
voegde Rienzi er op vasten toon hij.
De bisschop antwoordde stechis met een
de wns ■100fdkn,k die voor nienzi voldoeu-
*°,de h'l. .Man Is van dit nnpm-
blik af alles in orde. De omwenteling het
neistel vun de orde in den stem i
van dit uur van dit ire-prrk. Tut dusverre,
werende, (lat de gerrcflllirlreld nooit tnaerf,,:
lyk ninR rijn voor groote misdadigere Vh
ik geaarzeld, uit vrees dat gij het als te
groote gestrengheid smult besrhnuwen en
hem die de net hei-stut iniidt liei-isneii om
dat hij ile schenders der nel tl-rtt. Nu «rot
Uw hém,Te™" ik miJ hoUd™
(Wordt vervolgd)
