DE „ZEVEN PROVINCIËN"
Radio Nieuws»
JIM, DE ZOON VAN BOBBY
WOENSDAG 8 MAART 1933
INTERPELLATIE-ALBARDA
IN DE TWEEDE KAMER
I SOC.-DEM. ONTWIJKEN
HOOFDVRAAG
Het geweldlooze gezag
OVERZICHT
De met zooveel ophef in de soc.-dem. pers
aangekondigde interpellatie van den heer
Alibarda naar aanleiding van het gebeurde
met de „Zeven Provinciën" is uitgeloopen op
wat men in de tooneelwereld een „sof" pleegt
te noemen. Het kon ook moeilijk andere.
Want voor deze interpellatie ontbrak de za
kelijke basis. Deze kon niet gevonden wor
den in allerlei krantenberichten, maar zou
slechts aanwezig zijn geweest, indien het
regeeringsonderzoek in voldoende mate zijn
beslag had gekregen en het feitelijk resultaat
er van in het aangekondigde Witboek zou
zijn vastgelegd.
Hoe juist dit is, bewezen de niet i
16 vragen, welke de interpellant had gesteld
en dto voor 50 pCt neerkwamen op een her
haling van de interpellatie-Drop van 7 en
8 Feibruari en voor de rest niet steunden op
feiten, maar op aan kranten en krantenge
schrijf ontleende berichten en beschouwin
gen. Alles was den (heer Albarda
welkom.
Was de middag, die aan deze vragenstei-
lerij is besteed, dan heelemaal onnut? Dat
ook weer niet, omdat de S.D.A.P. haar oude
karakter toonde te handhaven en dus de
huik naar den wind wist te hangen.
De heer Albarda verloochende het stand
punt van den heer Cramer, wien immers de
eerste muiterij-berichten zoo „verduiveld
goed" hadden gedaan. Grove insubordinatie,
handelen tegen de krijgstucht, behoort niet
tot onze wapenen, verklaarde hij. De vrucht
van eigen akker vverd dus afgewezen.
In de roode pers was ook reeds iets derge
lijks geschied, vooral omdat muiterij een
ondeugdelijk, onsuccesvol middel if xfnnr
anders
Wie denkt niet aan 1918. De bekende „ver
gissing" werd, toen zij nog niet als zooda
nig was gebleken, enthousiast verdedigd.
Den volgenden dag, toen men zich in de
machtsverhoudingen bleek te hebben misgre
pen, werd de overmoedige daad een fout ge
noemd. Men had niets ergs bedoeld. Zoo
groot was echter die fout, die zij Mr. Troel
stra z'n politieke positie kostte. Hij was
voor goed het vertrouwen kwijt, gelijk hy
later zelf heeft verklaard, en zijn „vergis
sing" maakte hem tot een gebroken man.
De heer Albarda wist deze dingen en had
daar ook reeds bij een vorige gelegenheid
rekening mee gehouden, zonder z'n partij
genoot Cramer en diens opvattingen openlijk
te desavoueeren.
Ook toen heeft de heer Albarda gespro
ken van een onbezonnen daad en erkende
hij, dat het schip onder het gezag der over
heid diende terug te keeren. Dat was een
eisch ,die elke overheid zou hebben moeten
stellen. Maar daarna begon het zoeken van
verontschuldigingen voor de daad der mui
ters. Men moest het geval niet overdrijven
en goed bezien, zoo meende de heer Al
barda, mocht men de schuld wel op de regee
ring werpen. De salariskorting kreeg de
schuld, maar gezwegen werd over de wijze
waarop jarenlang de geesten waren gerevo
lutioneerd. In dezen trant sprak de leider
der soc.-dem. ook ditmaal. Natuurlijk. Maar
hij kon thans nog iets verder gaan, nu ook
de gebruikte machtsmiddelen om de muiters,
na veelvuldige sommatie, tot overgave te
dwingen, konden worden besproken. Wel ge
zag, zoo heette, het nu, maar geen geweld
hadt ge mogen gebruiken. Het is een won
derlijk standpunt ,dat men rustig op een
stoel gezeten, kan verdedigen, maar dat o.i.
vooralsnog practische bruikbaarheid mist.
De idee is niet nieuw. Dat zonderlinge ge-
weildilooze gezag, dat gezag der democratie
geliik het ook wel heet is ook door den
heer Wibaut verdedigd. In geschrift en pas
nog in de Eerste Kamer en in een artikel in
de roode pers. En wat is nu het merkwaar
digste? Dit dat de voorstanders van ge-
zagshandhaving zonder als ultimum re-
medium te dooden, verklaren moeten zelf
niet te weten hoe dat moet Ze stellen „het
probleem" maar, al weten ze het antwoord
niet Dat is om op te schieten en wel heel
goedkoop is de critiek, die als basis dit on
opgeloste probleem kiest Zoo doet ook de
heer Wibaut, zoo doen anderen van zijn
geestverwanten met hem. Er moet op die
vraag een antwoord zijn, zoo sdhreef de heer
Wibaut: het moet dus maar gezooht en ge
vonden worden. „Wij zijn ons ten volle be
wust dat wij aan dat vraagstuk van demo
cratisch bestuur zelf niet een begin van op
lossing hebben gegeven. Wij hebben het en-
Maar als het dan met het stellen van het
probleem niet te doen is, als er gehandeld
moet worden? Ja, dan laat de heer Wibaut
de politie hardhandig optreden en schieten
en vloeit er bloed. Dat heeft 1917 in Am
sterdam bewezen.
Naar onze overtuiging is het dan ook
niets dan misleiding der onnadenkends
massa, die aan mooi klinkende frases zich
vergaapt, als men van eoc.idem. zijde in het
geval van de „Zeven Provinioiën" zoo hoog
opgeeft van zijn afschuw over geweld. Ook
wij minnen het geweld niet om zich zeltf,
maar het kan mogelijk worden dat er ge
lijk de beetiuu ree rva rang aan allerlei eoc.-
diem. overheden geleerd heeft niet aan
volt te ontkomen.
Nog pas heeft die burgemeester van Zaan
dam verklaard, van de hem ten dienste
staande machtsmdddieilen een krachtig ge
bruik te zullen maken, als dat nooddg ge
maakt wordt Bij het woord is Zaandam de
daad gevoegd en waarlijk niet alleen te
Zaandam. In principe toegegeven dat gezag
teweld noodiig kan hebben, moet men ook
e consekwentae durven te aanvaarden. En
den beweren wij, dat het in beginsel geen
verschil maakt of onder verantwoorde! ljk-
hieid van een eoc.-dem- overheidspersoon
één persoon gedood wordt bij verzet dan
wel tien of twintig, hoeveel waarde we ook
aan een menechenileven hedhten en hoezeer
men het betreuren kan indien bij zulk ver
zet slachtoffers vallen. Niet d'er overheid
treft dan de verantwoordelijkheid, mean
den verzetonganlsators en dengenen, die
zich er daadwerkelijk aan schuldig maak
ten.
De heer Albarda kon er blijkbaar niet toe
komen om de logische gevolgtrekking ven
eigen uitspraken te aanvaarden. Hij gaf de
voorkeur aan een nevenweg. Angstvallig
hoedde hij zich voor de persoonlijke grof
heden ate .moordenaar", „verwoester van
persoonlijke levens" en dergelijke, welke in
de socialistische pers den minister weren
toegevoegd, maar zijn betoog had tooh de
strekking den indruk te wekken, dat door
een andere wijze van optreden de bom had
kunnen zijn voorkomen. Hoe dan? Door de
muiters toe te 6taan om naar Soernbnia
door te varen en daar heel netjes het ©chip
Van hen over te nemen? Deze methode-
Wibaut verwierp de heer Albarda. Dat was
iets onmogelijks, ook uit geza.gsetandpunt,
enkerwie hij. Maar wat dan? Men had door
een offioier nog eens een laatste aanbod
aan de schepelingen kunnen laten doen,
meende hij, toen het heele eskader om het
ruuiterschip was eoamgetrokken. Maar is
er oog slechts eenige waarschijnlijkheid, dat
dit geholpen zou hebben? De mui tens zagen
het eskader, zijn vele malen gesommeerd
om zidh over te geven, met de mededeeling
er bij, dat andere geweld zou worden ge
bruikt. Ze lachten er eenvoudig om en
groepten saimen om het gemanoeuvreer be
ter te kunnen zien. „Hinder ons niet", zoo
luidde het antwoord. D.vv.z.: laat ons sti-l
doorvaren. Iet6 wat ook door den heer Al
barda ontoelaatbaar werd geacht.
En als dan diie officier inderdaad eens
was uitgevaren naar het schip en hij zou
zijn teruggejaagd wat ook den comman
dant reeds was overkomen wat den?
Dan was hot ook naar de meening van den
beer Albaxda uit geweest, dan zou dus het
woord aa-n het geweld zijn geweest. Door
een bom, een torpedo of gesohiutvuur? Wat
zou de heer Albarda hebben gekozen? Hij
heeft het niet gezegd, omdat hij vermoede
lijk niet gaarne doordacht in de riohting
der cohsekwentiio van eigen standpunt en
omdat hij de verantwoordelijkheid gema-k-
kelijiker aan anderen kan laten. De heer
Marcihant heeft later voor hem hef. ant
woord gegeven en uitgesproken, dat in het
gevoil van gekomen noodzakelijkheid, het
kiezen van een bom als eerste aanvalswapen
tamelijk voor de hand leg. Een torpedo of
geschutvuur zou heel wat er grooter ramp
hebben kunnen veroorzaken.
Het is heel gemakkelijk con over deze
dingen achteraf te spreken, en ook als men
geen verantwoordelijkheid draagt. Het is,
zooals minister Deekere bij den aanvang
van zijn rede terecht zeilde: Er is meer hart,
er is meer moed toe noodiig om in het al
gemeen belang hard te zijn, dan om een
slappe houding aan te namen.
De ©oc.-deim. zijn uit dit debat niet al te
best te voorschijn gekomen. Op de hoofd
vraag: hoe zal het gezag worden gehand
haafd? ontweken ze het antwoord door de
discussie naar zijpaden te doen afdwalen
en in caeuistisdhe vragen te vervallen, die
los van alle werkelijkheid stonden.
Dit groote feit vermocht zelfs de heer Duys
niet ongedaan te maken. Deze heer poseert
den laatsten tijd in de Kamer en in ver
gaderingen als „de ware christen". Hij is
niet de man van het harde geweld, van de
wraak, maar van nieuw-testamentischen
evengelieohen zin. Voor al die anderen be
staat het Nieuwe Testament niet, voor hen
is Christus niet gestorven, zoo luidt dan het
banvonnis ven dezen moralist, die Christus
den Zaligmaker van zondaren, den Redder
der wereild misbruikt voor zijn politieke doel
einden. Den Christus der Sohriften aan
vaardt hij niet, maar wel neemt hij diens
Naam op zijn lippen om er de eenvoudige
visechertjes rondom de Zuiderzee mee te
misleiden. Het i6 weerzinwekkend. Dat zijn
.geroddel" tegen de rechterzijde met zwijgen
werd voorbijgegaan, achten we in dit geval
de meest waardige houding.
Slechts weinigen nemen verder aar
debat deel. En dan maar kort. In de hoofd
zaak stelden zoowel de heeren Tilanus
Merchant, ate de heeren Eendimans en Van
Rappard zich aohter de Regeerang. Met groot
enthousiasme huldigde ook de heer v. Dis
den Roomedhen minister Deekere voor zijn
krachtig optreden.
Met genoegen hebben we gehoord, dat ook
de minister over het optreden der marine-
autouitedfen en voora.1 van de offioieren aan
boord van de „Zeven Provinciën" allerminst
tevreden is. Daar valt ook wel een en ander
te laken.
er zijn reeds beslissingen geval
len, die daarvan een duidelijk getuigenis
afleggen. Voor het overige dient het nog in
gang zijnde onderzoek te worden afgewacht.
Duidelijk is ook geworden, dat het met de
slappe tucht bij de Marine nu wel uit zal
zijn. Het gezag moet hiet weer gaan zeggen
cn niet langer moet de hoogste wijshedd ge
zocht worden in het vermijden van conflic
ten. Zoo spreken nu vrijwel allen. Intus-
eohen veroorloven we ons de opmerking,
diat men zich dan in de toekomst ook moet
onthouden van een zoodanige critiiek op ge
zagsdragers, dat de handhaving van het
2. Waarom he-sft de vlootvoogd, toen toch
>ok hem gebleken moest zün. dat de opvatting
.•an zijn telegram door de schepelingen, niet
«tiookte met de bedoeling, neergelegd In het
telegram van den Minister van Koloniën nn
Jen Gouverneur-Generaal, niet op de snelste
ivjjze maatregelen getroffen om het rnisvor-
Zr. J. W. ALBARDA
worpenen altijd weer in bescherming geno
men worden op een wijze, die hen den eer
bied voor het geizag doet verliezen. Zoo is
het im het verleden menigmaal geweest
behoeven b.v. den naam van generaal Snij-
dere maar te noemen en het is duidelijk
wat we bedoelen. In het parlement is in dit
opzicht al heel wat kwaad gebrouwen, ook
door degenen, die nu gelukkig bereid zijn
de regeering te steunen. Critiek gelijk we
staat van: geen moeite maken, geen politiek
Van zulk een geest dien
verdedigen is misschien ook de marine
het slachtoffer geworden.
We hopen van harte, dat de rechte weg
terug gevonden zal worden en ook tegen
over het organisatieleren het standpunt
worde hernomen, dat aan de regeering past
ten aanzien van allen, die onder haar staan
bij de uitvoering der overbed/
Vandaag komt aan de orde de interpellatie
van den heer Vliegen over militairen cn or-
inisatLes op eoc.-fem. grondslag.
Vooraf zal echter nog warden gestemd
over een motie van den heer Albarda-, waar
mee hij zijn derden termijn besloot In deze
motie werd eon n u door den minister af
gewezen kleine wijziging van het Malditair
Strafhoek gevraagd, ten einde het mogelijk
te maken, dat de muitere in eersten aanleg
door anderen, dan offiaieren-jurist kunnen
worden bijgestaan.
VERSLAG
de Intcrsellatle-AIbarda
't gebeurde met de „Zeven Provinciën"
De beer ALBARDA (s.d.) had de bedoeling
door ztJn Interpellatie enkele feiten van groot
slang vast te stellen. HU achtte de lnterpel-
.tle vooral van staatkundige beteekenls en
Jtrourde daarom, dat alleen de ministers van
Dt-fenele en Koloniën aanwezig waren.
De feiten rijn uit de mededeelingen van de
Indische vlootvoogd niet voldoende komen
vost te «taan. Hot Is te wenschen. dat men
nu rustig naar een antwoord zal willen zoeken.
De voorgeschiedenis
oogd daarover aan den marine-commandant
Soerabaja was ondeugdelllk. hoewel het tele
gram uit Holland naar Indlë wel duidelük was
geweest.
Gevraavd word:
1. Hebben nadere mededeelingen uit Indlë
niet de meen lng bevestigd, dat de bewoordin
gen van het telegram van den Indlschen vloot
voogd. waé-van de Inhoud op 31 December des
voormiddags tusschen 9 en 10 uur „voor den
kennis van de schepelingen Is ge-
stond bö velen de opvatting hebben
nmmlant der marlr
eerat op 3 Januari, nadat
rectificatie ge-
De Regeering had van de bewogen i
der schepelingen op de hoogte kunnen
«en telegram
29 December J
de verbitterde
'umbo was va
de Marine-organisatie
waarin gesproken werd
an Defensie had aangevrs
t Januari J.j. door dien minister is geweigerd.
Indien zü tödlg was verleend, niet een goede
gelegenheid geweest om door tusschenkomst
van dat Comité het vlootpersoneel ten aanzien
van de i ogeeringsbedoellngen uit een verkeer-
Bfemmlng van dat personeel en de actie van 't
Cambo te worden ingelicht?
Ka de gewekte teleurstelling la het misge-
gaan en nu worden de bonden daarvoor aan
sprakelijk gesteld. Daar is geen grond voor.
Het Cambo heeft alle moeite gedaan om de
ru9t te bewaren. Inbreuken op de krijgstucht
zUn steeds afgekeurd. Met deze stelling hield
de vijfde vraag van den heer Albarda ver
band. Ze luidde:
Is het der Regeering bekend, dat de bon
den van het marinepersoneel en ook het Cambo
niet alleen na het uitbreken van de multerö
op De Zeven Provinciën, daarover hun afkeu
ring onbewimpeld hebben uitgesproken, maar
dat zö ook te voren, en Inzonderheid de be
stuurders van den Bond van Marineschepelin
gen hier en ln Tndlë hun krachten hebben In
gespannen om het ontstemde vlootpersoneel.
ook dut op De Zeven Provinciën, van Illegale
veerhouden?
Ook toen de multerö j
uitgebroken is
S d jan^jDê
Zeven Provinciën mededeeling vai
ten der Ilegeering om op de salarissen van
Europeesohe mindere personeel nog 4 pet.
op die van het inheemscho personeel nog 7
te korten, zulks met Ingang van 1 Februi
Ts de ltegeerlng niet van oordeel, dat die
sluiten bU de bemanning, die te Soerabaja de ir
-lng had opgevat, dat geen tweede kortingen
-orden toegepast, plotselinge en diepe
i het slagen dei
landsche onderdai
landsche Zaken 1
te Genèoc afgeh
>U eon deel der be-
zoodat de heer Al-
de Regeering niet
feiten, dan gat hjj
F ran ache voorstel, c
bardementsvliegtuigc-n. zelfs legen
'gstUd te verbieden,
i harte toejuichte?
De heer Albarda hoopte, dat op zün zake
lijke uiteenzetting een zakelük antwoord zou
komen, dat er toe zou kunnen lelden, dat de
Regeering van verkeerde wegen terugkeert
MINISTER DECKERS'ANTWOORD
De Interpellatie werd beantwoord door
DECKERS.
De Regeering beziet het gebeurde niet
zUdig, maar vooral ook staatkundig. Dae
De heer ALBARDA was van meen lng. dat
de vloot niet had mogen laten
S niet goe'
achtte hij
op de s-c
ver valse
muiters.
Het beroep
aangelegenheid
Albarda daartoe
gedragen; die den mii
oordeel 1b gevormd c
leeft de pers van
n niet geringe mate
tor kan i«ï echts op vaststaande
tevens zün rede bouwen en ni«
i uitingen. Die heeft de mlnistei
i tot de vragen herinnerde de ir.
neegedeelde bö de Interpellatle-
egeling mogelijk
iurlük kunnen er zlln geweest, ook bU d.
arlne, die aanvankelijk een andere opvatting
Op 31 December zün de plannen mee
deeld; toen van misverstand bleek in de
Januari is op 3 Januari de mededeeling
Hollandsche per.
deeld. Men mag daarc
i 1000 man uitgevi
•n gebleven 3700
ien. Ook ls het gebruik
gelijk de heer
was ultgevi
larlsen z(jn g
kwam het telegra
aarult ze begrep
unstlger regeling
hun la'
i en Minderen
aanvankelök meen-
'orden gekort. Toen
nt nader overleg.
tg zou komen. Maar voor alge-
bltJven der korting hadden ze
en grond. De onderofficieren
wijziging den minister bedankt
tolling
Do heer Albartja kon zich niet voorstellen
dat de commandant en de officieren vat
„Zeven Provinciën" onkundig waren geblc
.ming van de bemanning op hun
Sabang v
v.rtod™*."
Kónden en mochten dan do commandant -
de officieren van de Zeven Provinciën onb
Icend zün met de stemming, die onder de b
manning van het schip leefde, vooral nad
zloh te Sanang reeds onrustbarende teeken-
hadden vertoond!'
8. Had de commandant met «en aantal zjjn
rfficle
dat die
was. eenmaal door mi<
p een polltle-ambtenaar.
de bemanning zonder den
uitvaren en eenmaal door
.-gsmaatrege) heeft
getroffen en zelfs de aan boord achterblijvende
officieren niet ingelicht heeft?
i gemerkt, dat het
Nadat de officier
aan boord niet pluis
was. deden ze nog nletB. Er was noch moreel*
moed. noch begrip om door materieele machts
middelen het kwaad bö het begin den kop ii
*- te drukken.
Is de Regeering dan niet van oordeel, dat
s stemming, waardoor de multerö is voortge
bracht. veroorzaakt is door den zeer
renswaardigen gang van zaken bö de
relding van de salariskortingen en dat de
literaard volstrekt ontoelaatbare handel
an de schepelingen, die eigenmachtig met
schip zün uitgevaren, niet had kunnen plaats
hebben, indien zij niet door de achteloosheid
van den commandant en zün officieren moge-
ifk en zelfs gemakkelük wa9 gemaakt?
Welk karakter had de daad der muiters? Was
ït een soort revolutie-poging? Het leek er
let no ar. Daarom ls het gebeurde ook niet te
vergelöken met het optreden van Noske te
Berlön. Deze gedachte was belichaamd ln
vraag 11, welke luidde:
Is het waar. dat het schip ls uitgevaren en
ls blüven varen onder de Nederlandsche vlag;
dat van het schip ten minste driemaal, op 6.
in Februari. Is geseind, dat men slechts
protestdemonstratie bedoelde, geen geweld
In den zin had. naar Soerabaja wilde gaan om
een dag vóór aankomst aldaar het schip aan
het wettig marlnegezag terug te geven, en dat
het Bohip zelfs op 10 Februari, toen het eska-
het ontmoette, niet gevechtsklaar was ge-
r was gemaakt? Zoo ja. ziet do Regeering
niet een groot onderscheid tusschen de in
afkeurenswaardigen vorm ondernomen
gen net Neiierln rt h P»Slng
>bbon "bedoc"n
het optreden tegen
gehouden?
t alles maal
Maar de Regeering had
oorbeeld de zaak tot haar
:unnen terugbrengen. Het se
er dan af geweest en geweld had achterwege
kunnen blüven. Is het waar. dat e
raals van de marine te Soerabaja,
het bekend worden van de multerö.
Februari zich bö den commandant der m
oden om met een vliegtuig
hebben
do „Zeven Provinciën" te gaan. ten
onderwerping te be-
is afgewozen? Zoo ja,
hoeft dan de commandant der marine eigen
machtig dat aanbod afgewezen, zonder dat de
vlootvoogd, de Indische regeering en de Neder-
londsche regeering daarmee ln kennis waren
gesteld? Is de Regeering niet van meening, dat
aanvaarding van het aanbod een kans zou heb
ben opgeleverd om aan de muiterü zonder
bloedvergieten een einde te maken?
er Iets gedaan om geweld te voorkomen?
bovenstaande doet tot een ontkennend ant-
•d nelgen. Maar er is nog Iets gebeurd. Is
hot waar. zoo luidden de volgende vragen, dat
het beetuur van het Verbond van Vereenlgln-
i van Overheidsdienaren op Zondag 5 Febr.
Bandoeng aan den vlootvoogd heeft ver-
ht zich draadloos te mogen wenden tot de
aannlng van de „Zeven Provinciën' met den
dringenden raad. om naar Oleh-leh terug te
'iceren en zich te onderwerpen aan het gezag
n dat dit verzoek, nadat het door den vloot-
oogd ter kennis van de Receerlng was ge
bracht. eveneens Is afgewezen?
möden?
Op 10 ,£,tbr"arl kJTam de ontmoeting. Mt..
ffe| Soorabaja laten |genom<
kon moelltJk het schip
MINISTER DECKERS
ndlë zoo kookte, dan had-
te te hebben gehad.
Van afkeuring der multerö door de organi
satie van het Cambo ls den minister niets ge
bleken. In Indlë hebben de bestuurders zloh
verzet tegen illegale actie. Twee bestuursleden
van het Cambo zün. nadat de multerö was uit
gebroken mot de plannen er voor waren ze
bekend met de vlet naar den wal geroeid
- hebben den commandant ingelicht. Stevig
rzet ls er niet geweest. Dat ls ook de ln-
druk in het orgaan van het technisch perso
neel. De menschen van het Cambo zün ln woord
hrift zeer ontactisch opgetreden. Men
en geschrift zeer oi
zei houdt je koest, r
als een roode lap op een stier.
De salarlskoiting 18 te Soerabaja op 26 Jan.
ledegedeeld en op de varende schepen op 26
Febru'arJ6 lngang der kortln« ffesteld op
Er waren op de vloot slechte verschijnselen,
aar de leiding der „Zeven Provinciën" heeft
e niet ondeu-kend aU van diepere beteekenis.
e commandant heeft nagelaten de noodlge
'oraoTga- en veiligheidsmaatregelen te nemen.
Te Oleh-leh ls de oommandant
tweemaal gewaarschuwd.
waarschuwing van den co
acht gaf hem aanleiding
van een verkeerden geest
der muiters ls met schletsn
gedreigd als de „AJdebaran" niet uit den weg
ging. De daad der schepelingen ls niet als
demonstratie te alen, maar
een weergalooze misdaad
S Burgerverdediging bij het proces is noodlg.
De wetswijziging moet vliegensvlug geschieden,
wil ze effect hebben. In een paar dagen kan net
geschieden. De heer Albarda zou wachten met
een motie hieromtrent tot het einde der be
raadslaging.
Omtrent de zaak zelf zag hij geen kans om
ln een motie de gevoelens uit te drukken, die
in hém leven over de Indische wandaad.
De heer MARCHA.VT (V.D.) achtte in een
zaak van muiterij onmiddellijke en krachtige
repressie van overheidswege noodzakelijk.
Men had bij deze gebeurtenis meer moreelen
moed kunnen toonen. maar ook aJ was dat ge
beurd, dan nog zou het rieico van dooden groot
geweest zijn.
Ook ls twijfelachtig of aan de hand gedane
maatregelen tot resultaat zouden hebben ge
leid. Het schijnt, dat men op dc „Zeven Pro
vinciën- zloh verbeeld heeft, dat scherpe maat-
regelien toch niet zouden worden toegepast.
Maar van het eskader had men den moed kun
nen toonen om aan boord te gaan. De keus tus
schen de verschillende machtsmiddelen, bom,
torpedo, schieten was moeilijk. Maar ten slotte
moet een overheid toonen met eigen macht
middelen zich te kunnen handhaven.
Het was sinds Jaren niet de krijgstucht
slapjes gesteld. Systeem was sinds 19X8 gewor
den: maak geen moeilijkheden. Dat ia voor
gezag en krijgstucht noodlottig. Bij dezen stand
van ziaken oordeels men i.iet te hard over de
genen. die in het slappe eysteem groot zijn
geworden. Dat verklaart tenslotte, dat de mui
ters dachten: wat kan ons gebeuren? Zo se
den: hinder ons niet.
Nooddg is, dat er een nieuw systeem onteU
De organisaties kunnen blijven bestaan, m.
de regeering behoort de zaak ln de hand
houden. Men Kan niet overal de aoc.-dem. gt
weren. Hun aanwezigheid ls met ons staa
bestel zoo samengeweven. dat het duurzaajn
niet mogelijk Is hen aan den kant te zetten.
Wie de verhouding: officieren—bemann
kent. moet daarmee rekening houden ln het
ooi deelen van het optreden van offioieren
haar eigen houding te
Prof. EERDMA.NS (L ■■^■4
jarenlang aankweeken van -.en chaotisohen on
dermijnenden geest tot ongelukken heeft ge
leid. Overal is men tegen en dat heeft het ge
voel van loyaliteit ondermijnd. Slapheid daar
tegenover ls niet lanr"~ 3 WÉ
niet ln kleinigheden.
De heer TILANUS (C.H.) was van oordeel,
dat het bij de „Zeven Provinciën" ging om
gezagsherstel. De Regeerlng heeft ln Februari
duidelijk haar standpunt uiteengezet. Het mes
moet nu in de wonde met nleta ontziende
beslistheid.
Het onderzoek over het gebeurde
gaande. Een aanvankelijk oordeel er over le«ldt
tot de conclusie, dat aan beide zijden fouten
zijn gemaakt
Ook nu maakte de heer Albarda de officieren
weer belachelijk en vergoelijkte hij de multere.
Schuld voor het verloop van zaken ruet mede
bij de marine-autoriteiten, die de salariskwestie
te laat duidelijk afhandelden. Een factor Is
ook. dat de officieren de stemming der beman
ning niet kenden. Daarop hadden Invloed hun
geïsoleerd leven en het gebrek aan talenken
nis. Verder zijn -
vraaf6frmuiterij of
-treden der offi.
DONDERDAG 9 MAART.
h l
zingt. 10.15 Morgendienst
lÜst. 10.45 Gramofoon. VIlf rlet_
Vrouwendag te Den Haag. i.Oo Böbel'e^.ïg
r5w - Ku>'I-er- 5.00 Liederen-re<-1tal
0.15 Cursus Handenarbeid voor tic ieued a t
A. Kuiper: Constant li n Huyghen?, te^-oVi-
venhage. 6.15 Kmpp-n en st-.fv.: releren
7.00 Wat er op de wereld gebeurt 7 10 Ds.
D. j. Couvée: H-t geweten in de liteiatum
8-16 Willem de Zwöger-herdenklng in d* Ma-
then eseer kerk, Rotterdam. 9.35 Ouverture
V^u„Hae®®n"' 9 40 -Ved- Chr. Persbureau.
150 Va* Diaa. 10.00 Orgelconcert. 11.00
mofooi
- 1L00 Grunofoi
Hilversum. (1875 M.) A.V.R.O. 8.01
toon. 10.01 Morgen wüdlng.
orkest. 3*U0°Naalc
4.00 Voor zieken en
s s e 1 (Vlaamsch) (337.8 M.-| 12.20 Omroep
norkest. 1.20 Gramofoon. 5.20 Con-
6.50 Gramofoon. 8.20 Radio sympha
(Fransch) (509.3 M.> 12.20 Gri
Berichten en Concert. 5.20
6.35 Gramofoon. 6.50 Om roei
8.20 Omroeporkest. 0.20 Concert. 1
richter
nofoot
lang den geest op de vloot hebben bedon
De vraag: muiterij of oproei
sslng aan den
V.F'
Krijgsraad.
na de muil
duister. Kloeker optreden had r
scnien veel kunnen voorkomen. Het interview
van den heer De Vos van Steenwijk keert zich
tc-gen dezen zelf.
De aanstokers van den vee-keerden geest bul
ten de marine hebben nu gezien, dat hun zaaien
van wind tot storm heeft geleld. Aanvankelijk
was er aan dde zijde gnuiven over het ge
beurde. Het was. wat prof. Goudrlaa.n noemde.
..kinderdemocratie".
Hoe was het mogelijk, dat op de vloot, na
het sein: bidden, de Internationale en het
Marinebondslied gezongen werden? Waren daar
geen officieren bij? Hier gaan ougeloof en re-
volutle samen om het gezag te ondermljuen.
De heer DUYS (S.D.): Dank zij Jullie poli
tieke Christendom.
De heer TILANUS: Deze Interruptie is ln de
-schijnende woorden,
poogt opstandig i
■ondom de Zuiderzee
nister zoeke voor de vloot eens beman
ning in andere kringen.. Er zijn nog jongelui
genoeg, ook in Christelijke kringen, die bereid
zijn op de vloot te dienen met eerbiediging van
ezag der overheid. Laat de minister zich
wenden tot do bevolking rondom de Zui-
eJaatbaarheld der militaire bon-
jn. Ook vestigde hij de aandacht op de mo-
:ele oorzaken van het gebeurde en op de ver
eerde verhoudingen bij de Marine.
De heer WIJNKOOP (Comm.) was vaji oor
deel. dat de soc.-dem. ook nu weer dubbelzinnig
gesproken hebben. Het eene oogenblik zelden
oeet onder marinebevel terug
toelaatbaar: dan weer spraken
nst de daad der Regeering af-
i recht in Indië op
Deze Regeering heeft gi
te treden.
De heer DUYS (S.D.) bestreed de heeren Ti
lanus en Wijnkoop.
Om princlpieele redenen wordt door hem At
muiterij afgekeurd. Met h0
moest de Regeering onderdrukkei
geschied. Dat geldt voor alle gezag Maar
onderdrukking kan geschieden op humane
wraakgierige wijze.
lus land heeft ook een opi
gehad en die ls In bloed ges
zijn er toen In Kroonstad hc
geworden. De heer Wijnkoop doet dus beter
*- Indlë gebeurde te zwijgen.
trozen op het sein „bidden" ant-
...t t de Internatl jnale, dan ls dat
schandalig. Maar het zijn de Christenen zelf. die
deze dingen veroorzaken, zij zijn menschen van
de hardheid, van de wraak. Het Nieuwe Tes-
"jestaat^voor hen niet, Christus is voor
.- -i-1-,and.,s he' le*e>r sulver imperialis
tisch k asse-lnstrument. dat met de zaak van
>t proletariaat niets te maken heeft
De heer VAN DIS (S.G.P.) wees op de betee-
ocpo^s;
der „Zeven Provinciën". Ook de officieren aan
boord hebben zich op laakbare wijze gedragen.
De Regeering kou niet afwachten, dat d<>
-H'wswitóf jüsa „sssss
m herstel van het gezag.
Volkomen stelde de heer v. Dis zich achter de
Regeering. Daarna kregen do anUrcv. er nog
langs.
)aven try (1654.4 M.) 10.35 Morgenwöding.
12.20 Orgel. 1.05 Midland Studio orkest
3.20 Kerkdienst Westminster Abdy. 4.25
Hotel Metropole Orkest. 6.60 De grondsla
gen der muziek. 8.20 BBC-orkest. 10.50
Korte dienst uit de St. Michael's Kerk.
Calundborg (1153.8 M.) 7.50 Morgenwöding
11.21 Concert 2.20 Deonsche liederen.
2.40 Concert. 7.30 Radio symphonie-orkest,
:«niKswosterhni. sen (1634 9 M 6.5'J
Weerbericht en Ochtendconcert. 1.20 Gra
mofoon. 3.50 Strub Strijkkwartet. 4.50
- 10.20 Concert.
.angonberg (472.4 M.) 9.25 „Mensc
Welt". 11.20 Concert 12.20 Conc
4.20 Concert. 7.20 lm Mdnoschien.
.ondon Reg. (355 9 M 10 35 Mor**nwlidlng
12.20 Concert 1-35 Concert. 2.20 Concert
4.25 Orkest. «.55 Orgel. 7.20 Concert
8.35 Kon. Philh. Orkest,
lid land Ree <398 9 M) 12 20 Concert
1 35 Grlller kwartet 2.20 Hotel-orkest
6.55 Midland Studio-orkest 7.50 Orkest
9.10 Symphonie-concert
OOK DE „WEST-HINDER" THANS
RADIOBAKEN
Het lichtschip West-Hinder, voor anker
liggend in de zg. Hoofden, ongeveer 12 mijl
uit de Belgische kust, is thans ook uitge
rust met een z.g. radiobaken, bestaande uit
een kleinen zender, welke met tusschen-
poozen bepaalde radioseinen uitzendt.
Het is een 30 Watt Telefunkenzender,
welke de hem toegewezen herkenningssig
nalen in toon gemoduleerd automa^
ti sc h uitzendt, op de seconde precies gere
geld door een chronometer, daar, om onder
linge storing te voorkomen, de vele radio
bakens in het Kanaal afwisselend op ver
schillende tijden moeten uitzenden.
Ten slotte nog een kort woord van MINISTER
JECKERS.
Hij zelde alleen te hebben behandeld, wat
'aatstaqt
Er ls een motie van het Cambo, waarin de
do leiding i
herstel van
algemeen
De Regeering J.
de tucht ln kleinigheden te zoeker
Men kan niet zeggen, dat in h_.
de verhoudingen op de vloot ongunstig zijn. De-
ervaring van den minister op dit punt is gunstig
Niets zal worden nagelaten om van de Marino
weer een volkomen betrouwbaar Regecring=-
De heer ALBARDA voerde nog voor de derde
maal kort het woord. HIJ verheugde zich. dat
de minister nog allerlei wil onderzoeken, er*
besloot met een motie om een uitspraak te vra«
Uit het Sociale Leven
UIT DE BOUWBEDRIJVEN
Door de vaststelling
tieve arbeidsovereenkomst
•nflict in de Frle-sche bou-
Het nieuwe
NED. VEREEN. VAN CHR KANTOOR- EN
HANDELSBEDIENDEN
ari mocht de 1 cd.
tnr. Kantoor- en Handelsbedle
derd nieuwe leden insohrljven.
Door G. Th, BOTMAN
Albarda erkend, al was he
Wat zou het
zijn? 1.
>k de ht..
dam hier geen „greep nai
Isdrljf begaan; omtrent de om-
een onderzoek gaande.
_e-r Soerabajasche korpo-aals en
van het Verbond van Vereen, van Overhelds-
>neel Is gedaan, maar door dc betrokken
n tel ten afgewezen. Zulk een ar
worden aanvaard. Derden kondei
UJk de krijgstueflit gaan hea-stelien.
Met muiters te onderhandelen
past dc overheid niet.
allerminst direct met geweld
den. Beleid en voorzichtigheid zijn to-gepasl
IfjjdgUjwoest. Maar d-
Er is een duidelijke
muiters dachten er i
degenen, die hen ln de:
aan. De r
rgoten bloed -
icht
:rken do mi-
of te be-
Legeerlng zal gaarne
vliegdlensten af te schaffen
perken. Te Genftve ging het om eer
oorlog en bombardement van do slagvelden/"
Ter beteugeling van de muiterij l- een vileg-
ïlgbom het eerst gebruikt, omdat het gevaai
bij kleiner
bij gebrv
De
bi jat
lorpedo
n d&n
den Krijgsraad
zijn In 1912 In de militaire rechtapleg;^ op-
33 Met zijn hoofd een beetje schuin,
Stond heer Pieters in zijn tuin,
En keek vol trotsch en ijdelheid
Naar 't voorwerp van zijn noeste
Een pronkjuweel van eon volière.
Van inhoud minstens zeven stère.
Welk wonderbaarlijk kunstproduct
Met torenspitsen was geschut
34 Op eens -- daar boorde, wat gemeen!
Jims auto door de schutting heenl
Heer Pieters stond te knarsetanden!
t: ach, het bouwwerk zijner handen
Was als een uitgedroogde schol
Zoo plat en heel de tuin lag vol
Met scherven, planken, enzoovoort
Kortom, de vreugd was wreed verstoord
(Wordt Vrijdag vervolgd.J
