DINSDAG 28 FEBRUARI 1933
ECONOMISCHE PROBLEMEN
DE BANKCRISIS IN AMERIKA
1MITCHELL EXIT
Mitchell is de president van de National
City Bank of New-York, de grootste Ame
i rikaansche bank. Door het verhoor, dat hij
had te ondergaan, in verband mei het
I Senaats-onderzoek naar het Amerikaansche
i bankwezen, moest hij verschillende onge-
i rechtigheden erkennen, welke aanleiding
i vormden, dat hij als president dezer mach
tige instelling had af te treden. Tevens be
dankte hij voor honderden bij-baantjes, die
hem geleidelijk waren gegeven. Men spreekt
van het schandaal der National City Bank
alhoewel de draagwijdte van dit schandaal
nog niet ten volle bekend is. Een der Se
naatsleden wilde Mitchell op dezelfde wijze
laten behandelen als destijds de koning
van de onderwereld Al Capone, hetgeen wel
het beste bewijs is voor heigeen bij dat on
derzoek is losgekomen. Over de particu
liere geste van den heer Mitchell willen wij
het in dit verband niet hebben; een derge
lijk verhaal behoort eerder thuis in sensa
tie-litteratuur, wat economische artikelen
nu eenmaal niet zijn. Evenmin willen wij
uitweiden over hetgeen bij de National City
Bank zal zijn geschied en bij haar dochter
instelling de National City Corporation,
welk laatste lichaam ook in Nederland
enkele vertakkingen in het leven heeft ge
roepen. Zooals bekend behartigde de Natio
nal City Corporation het plaatsen van door
de National City Bank overgenomen effec
ten onder het publiek, waartoe deze doch
terinstelling in de voornaamste centra filia
len heeft opgericht.
Wat er met de National City Bank is ge-
I schied is. zooals wij hierboven hebben ge
zegd, nog niet bekend. Men laat er weinig
over los; evenmin verneemt men iets van
opvragingen van deposito's of een run van
het publiek, al blijkt de situatie zeer ner
veus te zijn, nu bekend gemaakt is, dat
tnen overweegt om ook in New-York maat
regelen te nemen om opvragingen van bij
de banken gedeponeerde gelden eventueel
te voorkomen.
Bevroren posities
De bankkrach Is nu over een groot deel
Van Amerika verspreid; alles is zoo goed
els bevroren en het zijn voornamelijk de
bankinstellingen in het industrieel hoog
ontwikkelde Oosten, die er het ergste aan
toe zijn. Dit kan ook niet anders, omdat
New-York, Chicago e.d. plaatsen de centra
vormden voor geheel Amerika. Van u;t
New-York hadden de groote remisen plaats
naar het binnenland; wanneer 't hart van
bet financieele systeem op een gegeven mo
ment niet meer kan werken en het ziet
er naar uit, dat dit binnen enkele dagen 't
geval zal zijn zal men moeten ingrijpen.
Het zou ons niet verwonderen, wanneer
binnenkort Wallstreet enkele dagen zal
1 den gesloten. Immers zij, die nog ovei
i fecten beschikken en geen geld meer van
j de banken kunnen knjgen,t?ullen ter wille
i van de dringend benoodigde'contanten, deze
waarden willen realiseeren. De stroom van
verkoopen zou weieens zulk een omvang
kunnen aannemen, d'at Walstreet ze niet
meer zal kunnen verwerken.
Er resten Hoover nog circa zes dagen. Zal
hij nog zooveel pech hebben, dat een der
gelijk voorval de laatste dagen van zijn be
wind zal verdonkeren? Zal Hoover njg het
algemeene moratorium moeten afkondigen,
zoodat Roosevelt, bij den intrede als Presi
dent. zal kunnen wijzen op den ontredder
den boedel van zijn voorganger?
Groote spanning
Het spant In Amerika; het land van den
almighty dollar kraakt in al zijn voegen.
Wij willen, in het zicht van de ernstige
gebeurtenissen, die zich over een paar
dagen zullen afspelen geen voorspellingen
doen. Men ,za.l moeten ingrijpen hetzij door
het bevriezingsproces zoo krachtig en 1 zoo
vlug mogelijk tot stand te brengen, want
wanneer de banken eenmaar wettelijk hun
loketten zullen hebben gesloten, is er geen
direct gevaar meer. Men zal dan tijd hebben
om na te denken over hetgeen te doen
staat, om het bedrijfsleven weer te doen
ontdooien zonder, dat de patiënt er 't leven
bij inschiet. Hetzij door ongelimiteerd te
steunen en daardoor den dollar te doen
deprecieeren. Roosevelt heeft destijds gezegd
dat hij een geheel uitgewerkt plan had om
de economische situatie radicaal te verbete
ren, welk plan bekend zou worden gemaakt
zoodra hij aan het bewind zou zijn geko
men. Wat dit plan inhoudt, is nog niet ont
huld. maar het zou oo.s niet verwonderen,
leer de goudwaarde van den dollar be
langrijk zou worden verlaagd. Men hand
haaft daardoor den gouden standaard, zoo
genaamd, maar men bereikt practisch het
zelfde als wanneer men het goud den rug
had toegedraaid. Er is echter één verschil.
Met de waardevermindering van den dol-
lai en met handhaving van 't goud saneert
de situatie slechts tijdelijk. Men ziet
dit aan de franc. Poincare bracht destijds
den franc van 50 cent tot 10 cent terug,
maar hij hield krampachtig aan het goud
vast Het resultaat is, dat de franc ver
moedelijk een nieuwe aderlating zal heb
ben te ondergaan, al ontkennen enkele
Fransche deskundigen deze mogelijkheid.
Naar een opluchting?
De krach doet aan den eenen kant veel
kwaad, maar aan de andere zijde helpt zij
veel ongerechtigheid de wereld uit Het is
oen opluchting, dat eindelijk een einde zal
komen aan de plutocratie. Té lang heeft de
wereld gezucht onder den druk van 't geld
en daardoor van de financiers. Geld was dï
spil, waarom heen zich alles bewoog en
daardoor waren het de geldmagnaten, die
alle leidsels van het wereldgebeuren in
handen hadden. Zij deden alsof zij verstand
van alles hadden. Bekleedde Mitchell niet
een goede achthonderd bijbaantjes? Ban
kiers zijn nuttige menschen, wanneer zij in
hun milieu blijven, waarvan zij verstand
hebben. Bewegen zij zich op het terrein van
anderen, dan loopt het geheel in 't honderd
Er is nog zeer veel te redderen. Het sa-
neeringsproces begint nu eerst goed en zoo
lang de groote schoonmaak niet is afge-
loopen, zoolang zal de crisis geen einde
nemen. Toch vermeenen wij te durven zeg
gen, dat elke nieuwe ellende het einde der
evenwichtsverstoring nader brengt. Dat is
het eenige lichtpunt, dat wij in het don
kere versohipt zien.
Het is niet de eerste maal, dat wij dit
zeggen, maar wij kunnen het niet genoeg
herhalen: „Men zal afstand moeten doen
van de denkbeelden, die gezond waren in
een andere periode van ons economische be
staan, het heden vergt andere wetten, dan
die, welke onze éminente mannen uit een
afgesloten tijdperk aanhangen. Goud. meest
begunstiging, vrijhandel, individualisme
zullen moeten plaats maken voor de man
aged currency, preferentieele overeenkom
sten, waarbij prestaties en contraprestaties
tegenover elkander zullen worden afgeme
ten, een soort planwirtschaft, zonder de
fouten van hetgeen daaromtrent tot nu toe
bekend is geworden, soliaarisme onder lei
ding en toezicht van den Staat, terwijl
en dit is voor ons het voornaamste het
haken naar geld vervangen zal moeten wor
den door een groeiend besef, dat het alge
meen belang een betere gids is dan het
schroffe egoisme. Onze komende generatie,
die zooveel beproevingen heeft moeten ver
duren en die tot nu toe nog geen plaats
heeft weten te vinden in het productie-pro
ces, weet, wat het beteekent, wanneer men
slechts aan zichzelf denkt en dan nog wel
in den vorm van geld in plaats van mora
liteit en idealisme!
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN
BIJ IC. B. la benoemd tot ridder In <J« Ord
•am Oranje-Nassau met de zwaarden, de kapltei
ran den Gen. Staf A! Q. KL Dljxhoorn;
TWEEDE BLAD PAG. 5
BIJ DE P.T.T.
VOORLOOPIG VERSLAG EERSTE KAMER
OVER DE POSTBEGROOTING
In het Voorloopig Verslag der Eerste Ka
mer over de begroeting voor 1933 van het
Staatsbedrijf der P.T.T. is, in verband met
een opmerking over de verstandhouding tus
schen de leiding van het bedrijf ep. het per-
soneel, medegedeeld d~t alle critiek op de
bedrijfsleiding wordt geweerd uit het orgaan
der Vereeniging van Hnogere Ambtenaren,
en door het bestuur daai vau in gesloten om
slag aan de leden wordt toegezonden. Dn
zou geschieden omdat de bedrijfsleiding zou
vorderen, dat haar inzichten blindelings
door de ambtenaren worden aanvaard.
Het bestuur der Vereeniging van Hoogere
Ambtenaren der P.T.T. heeft thans aan de
Eerste Kamer geschreven, dat die passage in
het Voorloopig Verslag op een misverstanu
moet berusten. Hoewel in het Tijdschrift
voor Posterijen, Telegrafie en Telefonie, or
gaan der Vereeniging, meermalen verschil
van inzicht met den directeur-generaal van
het bedrijf tot uiting is gekomen en ook nu
nog komt, is van 'n aandrang van de zijde
van den directeur-generaal, om de inzichten
van de bedrijfsleiding blindelings door de
ambtenaren te doen aanvaarden, nimmer ge
bleken. Het bestuur zendt inderdaad om
trent ondernomen stappen nu en dan mede-
deelingen in gesloten omslag aan de leden,
doch onder de redenen daarvoor komt de
vrees voor nadeel, als gevolg van openlijke
critiek op de bedrijfsleiding, niet voor.
AANBESTEDINGEN
Vanwege bet Prov. Bestuur van Zuid-Hol
land werd heden aanbesteed:
1. het maken van de kunstwerken voor de
verbetering van den prov. weg 's-Graven-
deel—Strijen. Laagste inschr. A, J. Verjaal
te Dreischox voor f 42.525.
2. .Het verbeteren van een gedeelte van
den weg LeiderdorpAardam (Baron Wit
ter t van Hoogland-brugkom van Hoogma-
de), bestaande uit het dempen van slooten
en vaart, het verbreeden van het bestaande
weglichaam en het aanbrengen van een klin
kerbestrating op fundeering, met bijkomen
de werken, onder de gem. Woubrugge. Laag
ste insohr. N.V. de Geruischlooze Weg te
Heemstede voor f 31.890.
3. Het onderhouden van de verkeerswegen
DelftPijnackex—Zegwaart, PijnackerBer-
kel en Berkelbuurtschap Katwijk geduren
de de jaren 1933 en 1934. Laagste inschr. W.
Ooms Czn. te Ammerstol voor f 39.000
4. Het leveren van steenslag voor 't on
derhoud van do prov. wegen op Voorne en
Putten, in de Hoekscha Waard, op het eiland
van Dordrecht, in de Krimpenerwaard en op
Goeree en Overflakkee. Laagste inschr. M.
v. d. Straaten te Mijnsheerenland voor
f 11.800.
WATERSTAND IN HET GOOI
De minister van waterstaat heeft aan het
bestuur van de vereeniging Gemeentebelan
gen te Naarden, in antwoord op een adres
dat in October tot hem is gericht, geschre
ven, dat hij er toe wil meewerken, de over
gangsperiode van een' peil van 't IJsselmeer
van 0—13 m. N.A.P. naar dat van P. 40m—
N.A.P. zoo kort mogelijk te doen zijn
Omtrent maatregelen, welke tot spoediger
verlaging van het wettelijk vastgesteld peil
van 0.13mN.A.P. zullen kunnen leiden dan
aanvankelijk werd gedacht, is tusschen de
betrokken departementen overleg gaande.
MEER LUCHTVRACHT
Behalve het gewicht van de wekelijksche
luchtpost naar Indië, dat zich thans geregeld
boven de 300 kg. verheft, is ook de hoeveel
heid vracht, welke eenige maanden lang
constant gebleven is, stijgende. Dit betreft
zoowel de lading met bestemming naar Indië
als de lading voor de tusschengelegen sta
tions. Opmerkelijk is niet alleen de steeds
toenemende verscheidenheid der artikelen,
doch ook de toenemende toevoer van zendin
gen uit andere landen, in het bijzonder uit
Duitschland, Denemarken, Zweden en En
geland.
EEN WEDDENSCHAP
EEN BEGROOTINGSREDE VOOR ZES
SIGAREN
De Roosendaaische correspondent van de
Maasbode schrijft:
De Roosendaaische gemeenteraad heeft dti
jaar vijf zittingen noodig gehad om de ge-
meentebegrooting af te handelen. Volgens
het verslag in het „Volk" zou dit een gevolg
zijn „van het betoog van ons eenigste raads
lid pg. H. Leeuw".
Dit betoog heeft in eerste instantie bij de
algemeene beschouwingen ruim 2Vfc uur 611
in tweede instantie nog weer ruim uur in
beslag genomen.
Het was echter niet omwille van het ge
meentebelang of om wille van de belangen
der crisisslachtoffers, zelfs niet eens wat
men allicht zou vermoeden omwille van
partijbelang, neen men raadt het in geen
tienen! het ging om eenweddenschap
De spoorman Leeuw had met een collega
bij de spoorwegen een weddenschap aange
gaan, dat het raadslid Leeuw bij de alge
meene beschouwingen in eerste instantie
minstens 2 uur aan het woord zou zijn. Voor
iedere 5 minuten meer zou hij eensigaar
krijgen (tot een maximum van 10 sigaren)
en voor iedere 5 minuten minder zou hij een
sigaar moeten geven.
En de heer de Leenw heeft de wedden
schap gewonnen met heit noodwendig gevolg
dat de Roosendaaische Raad, na vier zittin
gen, nog een vijfde vergadering waarop
niemand had gerekend er aan moest vast
knoopen op een volgenden dag.
Deze extra vergadering, welke slechts vijf
kwartier duurde, kostte de gemeentekas vèr
over de f 100.
Alle commentaar lijkt ons hierbij overbo
dig en het is ook duidelijk waarom de „cor
respondent" Leeuw, die verslaggever is der
roode Arbeidspers, alleen maar het betoog
van p.g. Leeuw aanhaalde als oorzaak van
de langdurige behandeling der begrooting,
zonder de eigenlijke oorzaak er bij te noc-
ROFFELPJJMEN.
Dan wordt het tijd!
Hulp-, adjunct- en hoofdcommiezen!,
Ambtenaars der P. T. TA
Speur- en straatpolitiemannenl
Keurmeesters van vleesch en vee!
Allen gij die hoofd of zolen
Fiets of uniform verslijt
In de dienst der plaatselijke
Of der hooge overheidI
Als het waar is, wat een schrijver.
Mij zeer pertinent verklaart:
Dat er menigeen van u nog
In 't neutrale sclmitje vaart
Als het waar is, dat neutrale
Bonden róóde bonden zijn
Die zich listiglijk versieren
Met een glimp neutrale schijnf
Als het waar is, dat gij, dienaars
Van het dorp, de stad, de staat
Onomkoopbaar zijt, en nimmer
TJ door schijn bedriegen laat
Wel, dan wordt het tijd, meneer en, I
Dat ge u met haast bekeert,
Dat ge u met rassche schreden
Christelijk organiseert!
Gij, die weet van door te tasten,
Blijft niet op een afstand staan
Nu de roode roep tot Holland
Weer z'n aanspraak heeft gedaan;
Komthelpt mee bewijs te geven
Dat de gróóte meerderheid
Hoofd- en hand- en hart-arb eiders f
Niet aan roode banden leit!
Zet er mee de schouders onder
Geeft uw hart, uw hoofd, uw hand i
Voor de Christelijke actie
In ons vrije vaderlandl
(Nadruk verboden.) LEO LENS.
NAAR LINKS GERICHT?
HET GEWEER VAN DE B.V.L.
In de roode pers wordt geconcludeerd
„De geweren der landstormers zijn gericht
naar links, zij zijn bestemd om tegen de so
cialistische arbeidersbeweging te worden ge-
Een ervaring van 14 jaar bewijst evenwel,
dat het hiermede anders is gesteld; schrijft
•het „Landstormblad".
Veertien jaar lang hangen de geweren der
landstormers rustig in de geweerrekken met
den loop naar beneden gekeerd en het is de
wensch der landstormers, dat zij daar rustig
kunnen blijven. Zij zijn bestemd om slechts
tegen oproermakers te worden gebruikt."
De socialistische partijen en de socialisti
sche arbeidersbeweging, zelfs ook de com
munisten, hebben 14 jaren ongestoord hun
gang kunnen gaan, zonder dat zij zelfs een
der 76000 geweren der landstormers te zien
kregen.
Wie geen oproermaker wordt, heeft van
den Landstorm niets te vreezen
De bekende Ds. C
W. J. van Lummel
Geref. predikant
te Zuidland, ver
kreeg eervol
emeritaat.
Nabij Detroit reed 'n luxe-auto in volle vaart tegen een passeerenden sneltrein, daar de overwegwachter vergat de Generaal Ho-Tsjoe-Koeo (links) bestu-
boomen ts shuteju Ds vernielde wagen, waaruit een doods en een fi^aargewonde werden geborgent na 't ongeluk, deert op 't operatieterrein de stafkaart.
Bij den f eestelijken intocht van den nieuwen burgemeester van Lieshout J
had de bierbrouwerij Bavaria gezorgd voor een eerebooa
Het monumentale Rijksdag gebouw, dat gisteravond door een N ederlandschen communist in brand is gestoken.
De Italiaansche luchtmacht heeft een groep piloten, bekend als de „iuchtduivels"In formatie nemen de
\S drieste vliegers een duik naar de aarde.
