n
MAANDAG 27 FEBRUARI 1933
DERDE BLAD PAG. O
NA HET ONDERDRUKKEN VAN DE MUITERIJ
DE fNDRUK TE BATAVIA EN IN
DE VOLKSRAAD
Wat onze correspondent te Batavia
schrijft
Batavia, 16 Februari
Toen ik verleden week mijn vorigen brief
voor de?e krant sloot, was de verwachting
hier sterk gespannen. Immers den volgen
den y rij dag zou iets gebeuren. Wat? Men
wi-'dat de Zeven Provinciën, welke al vrij
dic-ht straat Seen da genaderd was, zou ge
sommeerd worden, zich onmiddellijk weer
onder de marineleiding te stellen. Maar wie
wist iets met zekerheid 'e zeggen omtrent
het antwoord, dat men zou ontvangen? Hoe
zouden op dit antwoord, gesteld, dat hei
weigerend was, de andere oorlogsschepen
reageeren? Zou het tot ho u.torste moeten
komen? Aleemeen heerschte ernst, wel het
sterkst aan boord van het eskader, waar
ook de redaci ur wn Aneta zic-h bevond
Immers er waren op de Zeven Provincu. n
vrienden, collega's, zelfs familieleden \an
matrozen en officieren, die zich op de uit
gevaren schepen bevonden. Zou het zoover
loopen, dat men op eigen bloed moest schie
ten? Het was al erg genosg. dat men tee-er
menschen van eigen natie uittrok. Het rn-ecs
gingen de gedachten wel uit naar de ge^
vangen officieren aan boord van de „Zeven
voor het meerendecl nog jonge kerels van
nauwelijks twintig....
Vrijdagmorgen bereikte de spanning haar
grootste kracht. Wat zou daar, op een dag
varen van ons, te Batavia af, geschieden?
Men hoopte op bloedelooze overgave, op een
kal men afloop, men vreesde strijd, schieten
tussehen twee oorlogsschepen onder dezelf
de vjag warrt ook de „Zeven" bleef, naar
berichten meidden, onder Nederlan-dtsche
kleuren varen, mstig te midden van de uit
gestrekte watervlakte, op flimken afstand
van de kust.
Een zenuwach'iige stamming heerschte m
de-n Volk&raad, die nog in zijn z.gm. West
moesson-zitting bijeen is. Er liepen geruch
ten, dat een bom was geworpen uit een
vliegtuig, dat brand was uitgebroken; maar
iets bepaalds was nog niet bekend
Even voor half tien bereikte het colle-L
de mededeel in g, dat zoo aanstonds de vW-
voogd kon worden verwacht De vergade
ring werd geschorst, de Voorzitter verdween
naar zijn kamer, de leden vertelden elkaar
met. ernstige gezichten, waarop toch eenige
opluchting te lezen was. den inhoud van
de uitgedeelde bulletins, dat een bom was
ui geworpen en de muiters bakze.il hadden
gehaald, maar overal leefde toch nog on
zekerheid.
Daar nam de Voorzitter zijn plaats weer i
in; men wachtte gespannen, en even latei-
stapte de heer Osten, de commandant der
zeemacht, binnen, dtie onder een groeiende
stilte, welke gespannen-stond van ernst en
nieuwsgierigheid, eerst met den voorzitter
praatte, zich toen naar den o\erkant begaf
en' van den R eg-seri ngskatheder met for-
sche, snelle stem het rapport voorlas, dot
officieel de feiten van het begin af vor-
haalde. Het begin was ln groote lijnen be-
kend. men hunkerde naar het slot, den af
loop. Dat kwam in telegramstijl: 9 uur
sommatie door de vliegtuigen, daarop liet
eenigszins eigenaardig antwoord, waaruit
al eenige twijfel viel op te maken, en waar
in de woorden „ons nipt hinderen" vreemd
aandoen. Tien minuten na ontvangst van
het sommatiesein, de eerste hom geworpen
even voor de boeg. Hoeveel er daarna nog
werden geworppn vermeldde spreker niet
,„9 u. 18: Brand is uitgebroken, schip geeft
zich over, bemanning verlaat het schip in
de sloepen, de officieren blijven aan boord.
Dq muitende bemanning zal op het eiland
Onrust worden opgesloten, bewaakt door
maréchaussees, welke het Logercommando
ter beschikking heeft gesteld. Het onder
zoek zal zoo spoedig mogelijk aanvangen."
Onmiddellijk schorste tie Voorzitter de
vergadering weer en werd Üe spanning ge
broken.
In den loop van den dag kwamen nadere
berichten binnen. Van iemand, die een oog
getuige had gesproken, welke kort na de
overgave aan boord was gekomen met an
deren, om de zaak te verkennen, hoorde ik.
hoe verschrikkelijk do uitwerking van de
bom is geweest, die het schip dddr trof,
waar juist de belhamels stondlon. In het
tentdak was een groot gat geslagen, flarden
ten doek zaten tot in de masten. Van een
matroos was een been tot boven de heup
weggeschoten; toen men hem omdraaide
hij lag op zijn buik greep hij als in
reflex nog naar zijn heup, die er niet meer
was
Anderen waren tot onherkenbaar wo
dens toe, verminkt. Wat do aan boord k<
menden te zien kregen, was een klein stukje
oorlogs-vorwoesting. Stukken menschen-
vleesch kleefden aan bloedag bespan schepps
tuig, gezichten waren vaneengereten boven
verminkte lichamen. Zes lijken tot onher
kenbaar wordens toe verwoest. Een zwaar-
herkenden 4 zwaar-gewonden, 1 minripr
ar gewond en nog verschillende liohl-
onden, onder wie een officier, jongeman
van nauwelijks twintig, pas kort op de In
dische vloot.
en de Piet Hein met zijn droevige
vracht van menschenellende te Priok aan
kwam en de andere muiters op Onrust wer-
afgezet een van de eilanden in de
i van Batavia, waarheen wel uitstapjes
den gemaakt met motor- en zeilbootjes
vas nog de groote schrik der menschen,
die de hom-ontploffing hadden bijgewoond,
to bemerken. Velen waren geheel m de war,
zelfs, dat een der officieren deu man
Ancta een kort interview toestond, het
geen hij zeker niet zou hebben gedaan, wan
neer hij zich ten volle meester zou zijn ge
weest; immers, hangende het onderzoek
•moeten de officieren zwijgen. Het treft in-
tusschen in hetgeen de jongeman vertelde,
hoe hij moeite deed om zijn niet-handelend
optreden te verdedigen.
Vrijdag en Zaterdag liep hier het gerucht,
dat de commandant der „Zeven" zelfmoord
zou hebben gepleegd, doch nadere bevesti
ging is daarvan niet verkregen. Zijn positie
is zeker niet benijdenswaardig. De vorige
week schreef ik, dat hij met de Aldebaro'i
zijn boot had nagezeten zonder te durven
optreden. Uit hetgeen de vlootvoogd in den
Volksraad mededeelde, blijkt dat de com
mandant werd bedreigd met geweld, indien
hij inoejte zou doen aan boord van zijn
schip te komen. Het is te begrijpen, dat hij,
aan honrd van het kleine gouvernernents-
sioomschip, waarop ook anderen waren,
riiet-mariiiemenschen, niet doorzette; hij
kon moeilijk de levens der scheepslui van
dt. Aldebaran in de waagschaal stellen
Maar we] valt het te verwonderen, dat lnj
niel beter op zijn qui vivc is geweest, nu
blijkt, dat hij ook nog door zijn hoogsten
chef bij vertrek uit Soerabajia is gewaar
schuwd. Onder de bemanning stond hij De-,
kend als een humaan officier, en men be
treurde het, naar ik vernam, dat het juist
zijn schuit was, waarop men tot muiten
wilde overgaan.
Intusschen is nu het woord aan den mili
tairen rechter, voor wicn mr. Duys naar een
telegram van heden meldt, als advocaat wil
gaan optreden. De anders zoo pientere
socialist heeft zeker niet bedacht, dat hij
daartoe bij het Indische Hooggerechtshof
moet zijn benoemd en dan geldt zijn hulp
dus alleen nog maar voor zoover appèl
wordt aangeteekond van het vonnis van den
zeekrijgsraad, want voor dezen wordt alleen
een ofiicier toegelaten van de zeemacht, als
advocaat!
Maandag zal de discussie in den Volks
raad worden gehouden. Het is dan denke
lijk de laatste dag van de zitting. Geen
mooi slot, en bij het begin zeker niet ver
wacht!
ring per geval l 2.88 gedurende 43 dagen,
over 1931 bedroeg de gemiddelde uitkeering
per geval f 2.78 gedurende 49 dagen; over
1932 bedroeg de gemiddelde uitkeering per
geval f 3 gedurende 46 dagen.
Half December 1932 waren er nog 6b
leden-handelsreizigers onzer vereeingin-g
weitiioos. op een tulaal aantal weraiuoze
lOuen van 4Ö8, U.w.z. 14 pet.
Van un ue veigaueimg werd dank ge-
üraout aan uen suuietans voor de sannm-
jjte<na« van het ueueinvscliriu.
Veuueugenü weru geau.it ue toenemende
groei in ue groote steuen, voornuuienjk in
instei'uani. ioon ïeexl men uaar nog be-
juen zijn stand.
Over ue aummistratie waren verschillen
de kiaoniteu, uie ernstig weruen ijespioaeu.
Het verslag weid ten sipt.e goedgekeurd.
De heerèn J. v. d. B ij (Aius.eiuauij en
J. Gósselink tiiiisciieaéj werueii u.j
enkeie canuiaaatstelimg ais' bestuurslid her
Kozen,
Christelijke Handelsreizigers
LEZING VAN DEN IIEER
VERMEULEN
Hoe zijn de arbeidsvoorwaarden der
Handelsreizigers in dezen tijd?
Zaterdag vergaderde te Utrecht onder lei
ding van den heer K. G r o e n e w o u d D z.,
van Groningen, de Nat. Valkgroep Handels
reizigers en -agenten in de Ned. Vereen,
van Chr. Kantoor- en Handelsbedienden.
In zijn openingswoord wees de voorzitter
er op, dat het in dezen donkeren tijd ge-
wenscht is ook de lichtzijden te zien.
De taak der organisatie is in dezen tijd
buitengewoon moeilijk. Dat mag echter geen
aanleiding zijn, om te pogen de moeilijkhe
den te ontvlieden. Niet voor het eerst leeft
de wereld in een toestand van verwarring.
Spr. wees er op wat Marcus 11, dat hij bij
den aanvang voorlas, ons in dit opzioht
leert.
Onze taak is te trachten bij ons zelf en an
deren klaarheid in de verwarring te bren
gen. Wij kunnen dat doen door voor reigen
standpunt uit te komen.
Spr. betreurde het, daj er nog altijd geen
re reen stemming is met de Ghr. Handels
reizigers, die gemeend 'hebben een eigen
organisatie te moeten stichten, hoewel daar
pogingen toe gedaan zijn. Zooals ze nu han
delen, kunnen ze niet anders dan destructief
ken. Wij moeien op Chr. Sociaal gebied
onder één vaandel optrekken. Wat derge
lijke organisaties als de Ned. Chr. Handeis-
reizigers-Vereen. hereiken is ten slotte dat
de Chr. .vakbeweging m-eer tegenstand vindt.
Wij moeten naast elkaar staan in bet zoe
ken van de toepassing van Gods ordinan
tiën ook voor het soc.-economiseh leven.
Wij hebben ons te stellen onder de tucht
van Gods Woord en te handelen
eisoh van Gods wet. Dan hebben wij voort
te gaan in het geloof, dat God bezig is
groot werk te doen, ook door ons werk.
Allereerst werd behandeld he: financieel
vévslag. De rekening van den penningmees
ter, den heer A. v. R ens sen H z n., loo
pend over een bedrag van f 2175, sloot met
een nadeelig saldo van f 3.16. De begroo
ting 1933 loopt over een bedrag van f 903.
Verslag en begrooting werden onder dank
vastgesteld.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
den heer H. J. Ve-rmeulen, ontleenen we
het volgende:
Het jaar 1932 was, evenals, ja erger nog
dan zijn voorganger, een crisisjaar. Steeds
hóoger'steeg de nood, in welken met name
de arbeidende stand tengevolge van de
crisis, welke schier allo takken van ons
volksbestaan doorleven, verkeert. En angstig
vroeg men zich tegen het einde des jaar»
af. of het diepste nunt nu nog niet was be
reikt. Het spreekt a.h.w. vanzelf, dat de
handelsreizigers en -agenten van dit crisis
leed in 1932 ook een niet onbelangrijk deet
hebben te dragen gekregen en dat ook on
der de leden-handelsreizigers onzer vereenl
ging verscheid enen waren, die persoonlijk
met het crisiswee te maken kregen.
Zoo was 1932 een crisisjaar, misschien
laten we hopen wel het crisisjaar bij uit
nemendheid. Eu de gevolgen hiervan wn-
nen in on-zen vakgroepskring wel terdege
merkbaar. Maar 1932 was ook een jubileum
jaar. 1932 was het jaar, waarin we het
zilveren jubileum der vakgroep dankbaar
met blijdschap mochten vieren.
nog maar door den vooruitgang van het
ledental in 1919 wordt overtroffen.
Ge.rouw aan een traditie van tien jaren
werd de 24ste jaarlijksche algemeene v
gadering wederom te Utrecht gehouden
wel op 27 Febrlari.
Jubileumviering.
Dankbaar kan geconstateerd worden, dat
het xer jaui-veig^enug ontwiKkeiue pro-
ui vuur net ^-jang juoneUui geuieel kou
'"Uil vei'we/ttuiuj-Ki. Aueeu weiu met Am-
uaiu, utouu Apei-uoorn vour ue vreriwg
net ziiveren vaogioepsjmuieiiui veiKu-
ROFFELRIJMEH.
De Aardappel
Wat ons onderzoek
vuui Wutir^en uur uai
dezen tyu ons n«.ea
laar de arbeius
i"eju.i'tiz,gers
ye.eeru.
gewonde was zelfs zoo gruwelijk vernield i voor onze vakgroep ook een jaar, waarin
dat men hem niet kon identificecren. een flinke stijging van het ledental vie»
De stand van zaken is thans: 17 dooden. waar te nemen. Een toeneming, die zoo groot
6 dood of vermist dat zijn dus de niet was, dat ze in de vakgroepshistorie alleen
rouw gttuau, waut ue Apeiuoorneis en üer-
zeiver vrouwiui en meioivea iwn/uen er met
inspanning van ane Kiacntentoe ineuege1
wüi'Kv oui ue viering van uit juuneunr ce
matten tut een onvengetenjKe geueumuiiB rn
uuze vuivgioepsuusujiie. uu ouLniueungssa-
ïiKui/Koiusi aan uen vuuravunu van uen
^sttni öepteuiner neeit uuguLwyieKi m be
lang, yke mate ineriue pijgeuragen.
ire omegas uumieman ie Zwolle, a
van Rensseii rrzn. te i>enneKurn en r-i v u
ocnaai te ripeiuuurn waren jn i.982 aan ue
beurt van aureuen. Auen zagen zij hun
munuaat vernieuwd.
De commissie van redac.ie van ons vak-
groepsoiignuu ïeed in uen itiup van 1932 een
ernsiiüg verlies, aangezien omega A, van
rmuseen aan. zien uour drukke werkzamn-
houen genoodzaakt zag zijn redactioneeien
urueiü te neemuigen. mj nestaat dientenge
volge thans uit ue omega's J v d Bij, W
E v d Daan en H J Vermeulen. Laaistge-
hieef met de eindredactie belast.
Plaatselijke vakgroepen.
De plaatselijke vakgroepen Ede en Haarr
lem konuen niet woruen gehunohaaid. Daar
entegen wem er op 17 Juni jl. m Enschedé
een piaatsenjke vakgroep gevomid. Dienten
gevoige heurutg lie. aantal plaatselijke vak-
groejrun aan het einue van net verslagjaar
vijitien, nl.: Atnieio, Amsterdam, Apeiuoorn,
Aniiliem, Assen, Deventer, Enschedé, 's-Gra-
,iage. Grouingen. Leeuwaruen, Nynup-
gen. imvterdam, ötadskanaai, Utreolit en
Zwolle.
Uit de nu volgende opstelling der cijfers
blijkt wei, dat er in 1932 een niet onbetee-
kenend aantal leden meer is ingeschreven
dan in vorige jaren.
Ledental per 1 Januari 1932 638, totaal
aan,al toetredingen 171, totaal aantal in
schrijvingen wegens beroepsverandering 62,
tezamen 871.
Totaal aantal afvoeringen wegens bedan
ken 94, idem wegens beroepsverandering 16}
tezamen 110.
Ledental per 1 Januari 1933 761.
Werkloozenkas
Eenig beeld omtrent den omvang van de
werkloosheid onder de handelsreizigers ge
ven de volgende voorloopigo cijfers omtrent
de uitkeeringen uit de wei kloozenkas onzer
verecniging.
Uit genoemde kas werd in 1932 aan 83
leden-handelsreizigers over totaal 3857 uit-
keeringsdagen f 11.540.94 uitgekeerd. Deze
cijfers waren voor 1931 resp. 48, 2348 en
f 6521.66.
De cijfers demonstreeren een belangrijke
stijging van het aantal werkloos geworden
leden en een daarmede evenredige toene
ming van het uitgekeerde bedrag. Bij ver
gelijking van het gemiddelde bedrag per
uitkeeringsdag en het gemiddeld aantal da
gen per werkloosheidsgeval over de laatsie
drie jaren kooit men tot het volgende over
zicht:
Over 1930 bedroeg de gemiddelde uitkee-
Eer&t ais zoo veel mogelijk gegevens u.n-
nen komen, aldus bpr., zijn ue reiders van
vakgroepen iu smat aigtiueeue ricntujuen
te trekken. Er bestaat by. enquete een lm
alleen ua lagere schooi hennen aigelyupeji;
jaar gebleken is bij onderzoek naar de ar-
oeiusvoorvvaaruen uer hanueisreiz.gers.
Wat nu heL uitgebrachte rappun oetrelt
kou geconstateeru, uat 5 pet. van de leuei
beneuen de twintig jaar is, dat 19 pet
ouder is dan 69 jaar, terwijl de groote meer
derheid tussehen 3U en 3d jaar is.
De vraag hoe lang men in liet vak is, i:
ovei hét algemeen verkeerd begrepen, zoo
dat men hieruit geen conclusies kon trek
ken.
Wat het onderwijs betref; dat de handels
reizigers genoten hebben, bleek dat 49 pet.
alle ende lagere school hebben afgeloopen,
waarvan weer 15 pet. nog avondonderwijs
genoten hebben.
20 pet. hebben de Mulo afgeloopei
wijl een 10 pet. H. B. S. of de Handelsschool
afliepen.
Wat het rayon dat bewerkt werd beireli
bleek dat velen alleen een groote stad als
gebied hadden, en maar heel weinigen het
heele land bewerkten.
Wat het aantal reizigers betreft, dat voor
meerdere firma's werkt, kon geconstateerd,
dat dit maar een geheel gering percentage
Ook ls bij de enquête een vraag gesteld
naar de verkeersmiddelen die door do rei
zigers worden gebruikt. Van allen is slechts
15 pet. in het bezit van een spoorweg-abon
nement. Een 30 pet. hadden een auto ter
beschikking.
Wat de eigenlijke regeling van arbeids
voorwaarden, betreft, is gebleken dat maar
35 pet hun contract op schrilt hadden!
Van de verdienste bleek, dat 34 pet. alleen
op salaris reist, dat 50 pet. op salaris-pro
visie werkt, en dat 16 pet. alleen "op provi
sie reist De verdiensten zelf loopen zeer
uiteen. Slechts 4.7 pet. komt hoven de. f 3090
terwijl 18 pet van f 600—f 1200 verdient
Men kan zeggen dat de groote groen hun
verdiensten ziet liggen beneden f 1800
De helft van de reizigers krijgt geld na
dat de order uitgevoerd is En 21 pet. ont
vangt, pas provisie als het geld in hoi
laatje is.
Wat de verantv* ordelijkheid voor een or
der betreft, bleek dat velen meer dan alleen
yonr de som -der,pravisie. aanspraLeliik zun
Het aantal reizigers dat een opzeg term ijn
heeft van minder dan een maand is niet
b'etahgriik.
Van alle reizigers werkt 48 pet. acht tot
tien uur. Meer dan 32 pet. werkt langer dan
5 pet, heeft een vrije Zaterdagmid
dag, terwijl een 15 pet de hede Zaterdag
rij heeft. Er zijn echter ook die den heelen
.dag moeten doorwerken
Wat dé vacantie betreft, er zijn nog 17
pet die geen vacantie heb-hen Men diént
echter er rekening mee te houden, dat dit
meestal nrovlsie-reizigers zijn. Slechts w(
nigen krijgen d^-n ook het gemiddelde pr
visiegeld doorbetaald in de vacantie.
Men kan gerust zeggen dat deze cijfers
gelden voor eenige duizenden in de vak
groep.
Dit alles zal nu moeten worden verwerkt.
Er valt veel te verheteren. Daarom valt uit
dit rapport veel te leeren. Het is een taak
van de afdeelingen om deze gegev
bestudeeren Collega's moeten opgewekt om
lid te worden van de organisatie, c
helnen toest"nden te verbeteren.
De voorzitter dankte den secretaris
deze interessante en leerzame causerie Dan
werd eon woord v^n hulde gesproken tot
den hper Gilhuis, de eerste voorzitter,
die mede ter vergadering was, waarop deze
met een enkel woord dankte
De heer Fuvkschot sprak d'i-n namen
het hoofdbestuur van het C. N. V. Sn»
sprak de wensrh ui* dat men de taak en
roening met getrouwneid verder mocht vei
Hierna kwam in behandeling de vraa,,
van de vakgroep Utrecht of ei geen medo
deeling kon gedaan worden over de actie tot
pensioneering der handelsreizigers,
secretaris verklaarde dat het bestuur hier
op zeer diligent is. In 1932 is gedaan wat
gedaan kon worden. Het is echter geen tijd
voor groote acties voor pensioens-regeling.
Na rondvraag werd de vergadering met
t|auk gu l ed gesloten.
Wij worden geboren
in veen, zand, of klei;
Mama schiet er vjortel,
wij zwellen daarbij;
Mama staat te groenen,
wij vinden dat fijn,
Zoolang w' ondergrondsch in
de knollentuin zijn;
Mama zet een bloem op
haar zdvaargroene hoed,...
Van trots om haar schoon
zwelt ons melig gemoed;
Mamatje wordt ouder,
haar schoonheid verdort,
Ons rijpend gemoed zegt:
het leven is kort;
En net als ivij 't zeggen,
met moeder begaan,
Holt over de zolder
een rooversbend aan:
De zwetende mensch met
z'n stalen geweer
Schiet glinstrende pieken
met kracht op ons neer,
Hij schudt ons het bed uit
met graaiende hand
En smijt ons bekleid en
bezand in een mand;
We worden geschud en
Radio Nieuws.
schuit,
Dat noemen de menschen,
op soort
We worden verkocht en
dan gaan we
Per trein of per auto
gezakt er op uit;
Weer worden we vier, vijf
of zes maal verkocht,
En dan komt het eind van
de roemlooze tocht:
We worden gekookt en
geprikt en geprakt,
En dan in een graf dat
men maag noemt gesmakt
Ik lach, als een stuk van
een zus naast me grient!
Geen mensch, zeg ik maar,
heeft wat aan ons verdiend!
(Nadnik verboden.) LEO LEKS-
VEREEN. „NED. FABRIKAAT"
GEZAMENLIJK JAARBEURSBEZOEK
De Vereerïiging „Nedprlandsch Fabrikaat"
heeft het voornemen om op 17 Maart a.s.
met leden en geintroduceerden een bezoek te
brengen aan de Voorjaarbeurs te Utrecht.
In het bizonder zal de groep „Huishoude
lijke en luxe-artikelen" bezichtigd worden.
Des middags zal in het Jaarbeurs-Restau
rant het noenmaal worden gebruikt, en be
staat er gelegenheid tot verder boursbezoek.
Deelnemers moeten vóór 1 Maart a.i
bedrag van f2 storten on de giro-rekening
der Vcroeniging (na 25206).
In dit bedrag is begrepen een bewijs van
tofgang voor de Jaarbeurs met bon voor
verminderde reiskosten op de terugreis van
Utrecht naar ieders woonplaats (de helft
an het gewone bedrag van deze reis), bene-
ens de deelneming aan den maaltijd.
DINSDAG 28 FEIIIIDARI.
Hulzen (296.1 M.j K.R.O. 8.00 Morg»nr<
1U.O0 Gmmofoun. 12K> Dunchconci
2.00 Mlddenstanascureus. 2.35 Vruuweni
6 30 Modecn
II ver sum (1875 M.) A.V.R.O- 8.00 Ttldeeln.
8.01 Grnnu'tocn. - 10.01 -Mor^ en wilding
10 15 Gramufoon. 10.30 Gramufoon. -- U.00
Kook- en bakpraatje. 11.30 Gran-ofoon.
12.01 doneert. 2.30 Gramofoon. 3.00 Knip
rursus. 4.00 Vioolrecital. 1.30 (iadlo-kin-
derLoorzang. 5.00 Verhalen voor kloti-era
cltttl. 8-01 V
■1. 9.EO Kovacs Lajos.
CÖ Lajoa.
fch) (337.8 M.)
jch) (509.3 M.) 12.20 Concert. 1.30
ifoon. 6.20 Concert 8 20 Cor.ce--t
ramofoon. 9 2u Omroeporkest I 39
Daventry (1554.1 M.) 12.20 Orf
Orkest. 2.50_Muzikale u^uendi
7.40 BBC-orkest
org (1 o3.8 M) 11
rt. 7.20 Coi
8.50 Muziek.
8.10 Modei
.1.20 Prpulalr roncert. 12.20 Populair ton-
:ert 4 20 Conctrt
ndon Nat. <261.3 M.) 12 20 Orgel. 1.05
Jikest. 2 50 Muzikale uitzending voor de
icholen. 4.45 Orkest. 5.35 Orkest 6.45
De grondslagen dre muzlok.
indon Ros (355.0 M 12-20 Orkest 1.85
Drgelconcert. 2.20 Orkest 4.45 Orkest -
i.55 Schotache studio-orkest 9.20 BBC-or»
Perüs (Radio Paris} (1724.1 M.) 12.20 Orkest
3442. JacobUm
NED. BOND VAN CREDIET-
GEVERS
MOTIE TEGEN DE GELDS1HIETERSWET
Te Utrecht heeft dezer dagen een protest-
vergadering plaats gehad van de Ned. Bond
van Credietgevers. Aangenomen werd een
motie, waarin wordt geconstateerd, dat
onder de vigueur der geldschietcrswet en der
rente-tabellen geen bona fide geldschieters-
bedrijf rendabel is te voeren, zulks in strijd
met artikel 31 lid 3 der gcldschieterswet en
waarin geprotesteerd wordt tegen de vernie
tiging van honderden bona-fide credietbedrij-
JIM, DE ZOON VAN BOBBY
Dooi G. Th ROTMAN
Maar o wee, 't begint te waaien,
En de molen gaat aan 't dcaaien!
Met zijn beenen van den grond
Scheert de molenaar in 't rond;
Spart'lend gaat hij aan den zwier,
Al zijn schreeuwen helpt geen zier!
Rik-re'- rik-rak, malen, malen,
„Alsmaar" stijgen en weer dalen!
26. Ha! Piet, de knecht, komt op 't geraas
Ter hulp gesneld en redt zijn baas.
Geen wonder dat da prmc man
Van schrik in 't eerst niet loopen kan!
Hij zet zijn beste beentje voor,
Maar ach, zijn knioën knikken door!
Hij ziet van 't diaaien dood'lijk bleek,
Kortom hij is_ totaal van streek.
'Wordt Woensdag vervolgd).
FEUILLETON
„Alles of Niets!"
Twee Hollanders in de wildernis
van Mandsjoerije
Dooi J. A V1SSCHER
VII
"t Duurde nog eenige dogen, voordat Tsitsj
kar in het zicht kwam. Van verre waren
reeds de pagoden zichtbaar van de exide
stad, die een prachtige ligging heeft in het
dal van de No-nni, doch die zich kenmerkt
door groote heuvels van vuil, waarvan de
lucht cle omgeving verpest, en door vesting
werken, die vrijwel! verwaarloosd zijn.
De Chinecsche leider was vriendelijk ge
stemd voor de Hollanders en wilde hun wat
vrijheid geven. Hij had eerst gelast, dat zij
beneden zouden blijven gedurende het korte
oponthoud in de stad, doch thans verklaar
de hij, er geen bezwaar in te hebben, wan
neer zij op het dek bleven.
Eindelijk legde de jonk aan in een onbe
schrijfelijk slordige haven tussehen - oen
menigte vaartuigen. Er werd gelost en gela
den ónder leiding van een langen Chinees
van ongeveer zestig jaar die een agent vrm
de Hoengoezon bleek te zijn, doch deze be
trekking geheim hield, omdat er zooveel
Russen in de stad waren en omdat de Chi-
- hsesche generaal er op woonde.
Hij scheen op de hoogte gebracht te zijn
van de aanwezigheid van de beide Hollan
ders en kwam hen opzoeken. Zijn Engelsch
was gebrekkig doch men kon elkaar toch
wel verstaan.
„Ik heb een opdracht", verklaarde hij.
„Ik vraag u of gij bereid zijt alsnog in een
schikking te treden, zooals deze u in Mopk-
den is voorgesteld. Indien gij daartoe be
reid zijt, wordt u heden nog het restant
van uwe gelden uitbetaald met een vrijpa1'
voor aile gevallen. Ik ken uw verhaal. Men
heeft mij vanuit Mt-ekden getelegrafeerd
Gij kunt, als gij toeslaat, nog heden vertrek
ken met den trein naar Dalny."
Het was oen* zware strijd voor de beide
rechtschapen Hollanders. De vrijheid lag
vlak voor hen. Zij konden hun geweten ge
makkelijk genoeg geruststellen, maar de
stuurman was een koppige kerel en de dok
ter was geen man om zijn vriend in den
steek te laten.
Beidon weigerden.
Alles of niets, was weer hun antwoord.
En de stuurman voegde er bij. „Ik beroep
mij op het hoogste gezag van uw republiek
der Hoengoezen. Ik wil mijn zaak beoleiten
voor uw allerhoogste macht. Het onrecht
cms aangedaan om ons van onze vrijheid
te berooven kan zoo maar niet worden her
steld. En ook zal mijn regoering niet nala
ten om tusschenbeide te komen. Ik weiger
volstrekt"
De Hoengoezenhoofdman bleef pvon be
leefd als hij tevoren was geweest,
„U t'ont wel karakter", zei hij hereefd,
„maar inschikkelijk bont niet. Doch als
u niet wilt, zal men u dwingen. Ik heb mün
plicht gedaan. De rest is voor. uw rekening."
i Hij vertrok na een vriendelijke begroe
ting en het schip zou weer verder gaan,
doch wachtte totdat er eenige passagiers
aan boord zouden zijn, die weldra kwamen.
Het waren er zes. Veel bijzonders was er
niet aan hen te zien.
Zij droegen de gewone kleeding en sche
nen zeer ondergeschikte menschen te zijn.
Toen za aan boord kwamen zagen zij
naar de Hollanden* en plotseling stootte d<
dokter zijn vriend aan.
„Zeg, dat heerschap uit Moekden is er bij,
zag je wel?"
„Wat ze8 je?"
„Wel, die kerel die daar in de winkel die
waperien wegnam en later met ons wou
vechten."
„Ja waarlijk, hij is het Maar hoe komt
die kerel hier zco gauw?"
„Wel, met den trein, natuurlijk. Maar ik
acht hem geen aangenaam gezelschap. Hii
heeft ons in de gaten ook. Kijk die kerel
eens sluw naar ons kijken. Ik vertrouw die
vent hoegenaamd niet Het gezelschap
wordt er niet beter op."
De zes nieuw aang komencn waren naar
benedon gegaan, het schip voer de haven
weer uit, de avondschemer was gevallen
toen de beide vrienden zagen, dat er een
man o-p hen afkwam, die op voorzichtige
wijze beduidde, dat hij wilde spreken. Hef
was een van de mannen die door den dok
ter na het gevecht verbonden was gewor
den en zijn arm nog in een doék droeg. Hij
legde, de vinger op de mond, deed voorzich
tig weder eenige stappen vcoruit, zag don
dokter veeibeteekenend aan, wees naar ''e
kajuit waar de andöron hijcon zaten, mua
te gebaren met de hand, alsof hij wilde
waarschuwen en sprak een paar woorden in
gebroken Engelsch, dat ze eerst niet kondon
begrijpen, maar eindelijk verstonden zij het
Hij zei er een Chineesche naam bij en
fluisterde geheimzinnig met diepe ernst in
zijn oogen: To Kwa Li; To Kwa Li! Voor
zichtig, voorzichtig kwaad man, kwaad,
voorzichtig!
Toen wees hij op zijn hart en stak zijn
hand op alsof hij een eed uitsprak en legde
de hand op de schoudei van cle Hollandei's
een voor een; en sloop behoedzaam weg.
„Raad dat n°u maar eens", zei de stuur
man. „Dat is gebarenspel
„En toch snap ik het wel", was het ant
woord. „Die mai. is dankbaar. Hij waar
schuwt voor dat heerschap van Moekden,
dat in den burgerlijken stand To Kwan Li
heet. En hij zweert, dat hij onze vriend wil
rijn."
„Ik geloof, dat je werkelijk gelijk hebt. Je
had detective moeten worden of doorstom-
menieeraar. Wij zullen straks onzen gelei
der eens vragen ons wat meer van dien zak
keiiroller te vertellen."
„Wij zijn anders wel in een zonderlinge
toestand geraakt", begcm de stuurman na
eenige oogenblikken. „Ik heb precies het
gevoel, alsof ik een postpakket hen, dat
aan een onbekend adres m<>ei worden b"-
.•Maar ze zullen ons toch /aker nu al
•zoeken" meende de dokter.
„Natuurlijk wel. Onze kapitein zal zich
zeker met de autoriteiten in verbinding
hobben gesteld, maar of zo ons vinden '.ui
ten, -dat ia oen- andere wak. TtuTCtemvIj
maar op een of andere wijze oor. bericht
verzenden naar Dalny. Maar wie '-a' zich
daarmede belasten?"
„Ik zou niemand weten", zei de ander.
„Zou een van die vrienden, die je ver
bonden hebt, hel niet durven wagen?"
„Ja, als we die kerels maar verstaan kon
den, voorloopig zie ik geen uitweg. Wij
moeten rustig zijn en vertrouwen. En in
dien dan van menschen geen hulp te ver
wachten is, dan blijft ons vertrouwen toch
op .God, Die ons niet verlaten zal. Vrees
k< ester ik niet. Ik heb beslist de overtui
ging dat ons avontuur nog wel goed zal
eindigen, maar het ellendigste vind ik, dat
de Eleonora straks zonder ons wegvaart en
dat ze daar ginds in Holland in gruote on
gerustheid zullen zitten. Daar muet ik niet
aan denken", liiet hij er mistroostig op vol
gen.
„Moed houden kerel. Het is inderdaad
moeilijk, om te weten wat wij doen zullen
en o ik ik heb mijn sombere gedachten,
maar wij hebben elkander nog. En verder
rest ons niets dan goed uitzien, onze kan
sen afwachten en op den Heer vertrouwen,"
Des avonds voegde zich de Chineesche ge
leider zich weer bij hen lie steed9 meer
vriendschap voor de Hollanders scheen te
gevoqlen.
„Ge zoudt geen goede Hoengoezen zijn".
zoo begon t ij het gesprek.
„Hoe meent u dat?"
..Wel ik gek af, dat zoo'n hardnekkige
oorlijklipid als u get ond hebt in heel
Mandsjoerije nog nooit is voorgekomen.
Waarom bobt u uw vrijheid niet liever dan
een hefrckkolyk kleine geldsorn?_.„G.é.._ had.
reorhf'Tang"Weder aan"5oörcl"kunnen zijn in
Dalny". f
„Omdat het niet mijn gpld betreft, maar
dat van y?r ander die ine -ertrouwen
schonk. Ik ben in dienst van mijn reedorij",
antwoordde de stuurman een weinig ge
kwetst.
„Maar uw vrijheid behoort toch aan u-
zelf! En uw leven ook", was het antwoord.
„En hier zijn toch omstandigheden., waar
aan ge niets hebt kunnen doen."
„Met drogredenen houd ik mij niet op",
vervolgde de ander „lk wijk niet af van
mijn beginsel: alles of niets. Maar Iaat den
dokter dan vrij. Die heeft met dat geld
niets uit te staan."
„Wat zegt gij daar?" hernam deze. „Dacht
je nu werkelijk dat ik je in den steek zou
laten. Ik hond mij aan jouw standpunt. Al
les of niets. Ik ga met jou terug of nooit
meer terug. En verder praten wij over die
zaak niet meer."
„Maar, zoo vroeg hij den Chinees, kunt
gp ons dan niets vertellen over omze t» e-
komst, en wat heeft man eigenlijk met ons
voor?"
De ander zweeg een oogenblik.
„Wie een geheim verklapt hier in dit
land- moet sterven. De hevelen van on/«
hoofden zijn zeer nadrukkelijk, dat wij u
m*t mogen loslaten. U moet afwachten, wat
or over u wordt beschikt. En als ge In
schikkelijk wilt zijn, zal u niets overkomen"
Nil he^on een der Ifoll-n re,-* |,rp! voor
zichtig te spreken over de nieuwe nas-
yJk heb -swien. d"t ér nog meer réi i-"rs
zijn" begon hij. „En eerlijk gezegd vind 'k
niet. dat die. grootst o vrvn el ten eetr bijzonder
betrouwbaar gezicht heeft".
(Wordt vervolgd}
