DINSDAG 21 FEBRUARI 1933
Schoolnieuws.
Kunst en Letteren.
Rechtzaken.
DE LEIPZIGER MESSE
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
SCHOONHEIDSCOMMISSIE
Er is een tijd geweest, waarin Amsterdam
geen Selmonhfidscommissics had, en zelfs
niet op architecten kon bogen. Eenvoudige
bouwmeesters en burgerbazen deden hun
best van het werkstuk, dat hun was opge
dragen iets goeds te maken, er was oog
voor verhoudingen en voor kleur en een
aanvoelen van de sfeer.
In die dagen heeft men van Amsterdam
iets moois gemaakt, iets dat wij als kost
baar kleinood bewaren willen, iets dat wij
gaarne en met zekere zelfgenoegzaamheid
den vreemdeling, hetzij dan buitenlander
of provinciaal 'oor.cn.
Maar er is ook een andere tijd gekomen.
Toen lok Schoonheidscommissies ontbraken,
en wat erger was alle schoonheidszin te loor
scheen gegaan. Toen men overging naar de
confectiebouw en het er alleen om te doen
scheen om binnen den kortst mogelijken tijd
woningruimten uit den grond te stampen.
Ir die dagen bouwde men de Pijp vol en
de Jacob van Lennepbuurt met troosteloos-
eentonige en hopeloos leelijke woningen.
Er waren toen menschen, die meenden,
dat de Overheid zich met deze dingen moest
gaan bemoeien. Hoe bevreesd men ook was
voor censuur op het gebied van de bouw
kunst scheen elke censuur geoorloofd. In
de nieuwe stad mocht wanneer de Overheid
er iets aan kon doen, geen gebouw gezet,
geen gevel veranderd of de keur van enkele
deskundigen, moest over het plan zijn ge
gaan.
Daar school ongetwijfeld in deze censuur
een gevaar. Jonge kunstenaars met frissche
ideeën en een weelderigen geest, zagen niet
steeds hun plannen goedgekeurd. Er zijn
zelfs bouwmeesters van erkende bekwaam
heid. bouwmeesters die een geweldigen
naam hebben gemaak\ en die hun eerste
plannen zagen afgewezen, omdat de keur
meesters ze niet schoon vonden. De waarlijk
sterken hebben wel volgehouden, zijn er
wel doorheen gegroeid, maar de zwakkeren
liepen gevaar zich te buigen en hun frisch-
heid te verliezen.
Daarbij kwam het tweede gevaar, vooral
toen de uitbreiding de stad zoo reusachtig
snel ging, dat aan het uiterlijke, aan den
straatwand, alle aandacht werd geschonkep
en de wonine op het tweede plan kwam.
Zoo hebben wij specimen gekregen, schitte
rend wanneeer men alleen let op de uiter
lijke vormgeving maar absoluut verwerpelijk
indien men de nuttigheidsfactor wil laten
gelden.
Daartegenover mag zeker geconstateerd,
dat tengevolge van deze bemoeiingen, wel
een stadsuitbreiding onstaan is, die in menig
opzicht er kan zijn, die schoone momenten
geeft, die de wandeling in bepaalde deelen
der nieuwe stad tot een genot maakt. Maar,
en zie hier een van de jongste klachten, die
tijdens de debatten over de reorganisatie der
commissie van verschillende kanten is ge
hoord, men is niet ontkomen aan een zekere
eentonigheid, men heeft zoo langzamerhand
Zich zien ontwikkelen een officieeie kunst
Zoo is de opinie wel gewijzigd. Toen en
kele jaren geleden ernstige critiek op de
werkwijze der schoonheidscommissie werd
uitgeoefend, criti.k die gefundeerd was en
tot verbetering leidde, stonden nog bijna alle
groepen in den Raad vóór dit aangevallen
instituut
Thans nu er zoo goed ate niet gebouwd
•wordt en feitelijk niemand eenige aanval
op hot instituut doet, thans nu alleen een
wijziging in de organisatie noodig wordt
geacht, opdat ook over de oude stad bescher
mend de hand kan worden opcehev.m.
werd in de discussie door niet oen enkel
lid een woord ten gunste van de schoon
heids-commissie gesproken. Vanwaar die
omkeering in zoo kort tijdsverloop?
Zien wij het goed dan is er eenige reden
om in te stemmen met de critiek die op den
uitleg der stad is geleverd, n.l. dat een
zekere eenvormigheid niet valt te ontkennen.
En voor een deel heeft de werking der schoon
heidscommissie deze eenvormigheid wel niet
voorgeschreven, maar dan toch in de hand
eCDe zeer groote uitbreiding der stad. die
het noodig maakte geweldige bouwblokken
tegelijk te ontwerpen, de duurte van den
grond die bijna overal een hoogen bouw nood
zakelijk maakte en het streven naar bereik
bare huren, dat met accenten zuinig leer
de zijn hebben medegewerkt, aan de bebou
wing een variatie te on'houden die in rus
tiger en beter tijden wellicht mogelijk was
geweest.
Het zou echter onredelijk zijn hiervoor de
schoonheidscommissie de schuld of zelfs een
groot deel der schuld te geven. Men heeft
naar ons oordeel te veel verwacht. Heele ste
den zijn bijgebouwd. Op bestelling geleverd
als het ware. Het is niet redelijk te eischen,
dat men hier niets dan nieuwe schoonheid
zou kunnen geven. Over zooveel geestelijke
kracht beschikt een geslacht in den regel
niet- j
Daar is opgang en inzinking ook m de
kunst En na de opleving, die zich inzette
met Berlage, hebben wij weer een inzinking
of althans een stilstand gekregen.
De schoonheidscommissies kunnen daar
voor niet aansprakelijk worden gesteld. Wij
[hebben ze altoos maar matig bewonderd.
Maar men moet haar beteekenis ook in dit
opzicht niet overschatten
AREND VAN AMSTEL
Uit de Antirev. Partij.
A.R. KIESVEREEN. TE TREEBEEK.
Onder leiding van den voorzitter, den heer
W. Smedema., vergaderde de antirev. kies
vereeniging „Dr. A. Kuyper" te Treebeek.
Allereerst werd de cand>idatenlijst voor de
a.s. Kamerverkiezingen opgesteld. Als depu-
taten voor de a.s. Deputaten,vergadering
•werden gekozen de heeren W. Smedema
en J. van Houten, en als plaatsvervanger
de heer J. W. R e i n d e rs. De heer W.
Smedema werd als voorzitter herkozen,
terwijl eveneens als bestuursleden werden
herkozen de heeren S. Bosch en J. van
Houten.
ANTIREV. PROP. CLUB
TE WERKENDAM.
Dezer dagen vergaderde de A. R. P C. „Dr.
Kuyper", waarna de voorzitter, na gebruike
lijke opening zijn onderwerp behandelde
over „Gezag en Vrijheid". Ook hier werd
weer aangetoond de „Bron" van het Gezag
als zijnde uit God Zelve, omdat van God als
Souverein alle gezag afdaalt, alsmede de be
teekenis daarvan t o. van de rechtshand
having, om ten laatste te wijzen op het be
lang der Vrijheid, hetwelk men alleen ver
krijgen kan door rechtshandhaving van het
Gezag.
Een breedvoerige discussie volgde, waar
aan een 12-tal leden deelnam.
Door omstandigheden was de maandkro-
Uiek verhinderd. Met het oog op de ver
vroegde Kamerverkiezing zal men om de
14 dagen vergaderen.
Na rondvraag sluiting.
VERGADERING KIESVERENIGING
TE 's-GRAVENDEEL.
J.l. Zaterdag kwam de Kiesvereeniging te
's-Gravendeei in spoedvergadering bijeen, on
der leiding van haar voorzitter, den heer H.
v. d. Berg. Ondanks den ongelegen avond wa
ren velen opgekomen.
Na een korte toelichting over de advieslijst
van het Centraal Comité en van de Kamersec
tie, kwamen deze beide in bespreking. Door
verschillende aanwezigen werden tegen beide
bezwaren ingebracht en werd besloten de ad-
viesli.isït van de Kamensectie zóó samengesteld
niet over te nemen. Door verschillende Chr.
Geref. werd bezwaar gemaakt, om een Chr.
Geref. predikant, die reeds in Staatsdienst is, nu
weer te moeten candideeren, terwijl boven
dien maar één Chr. Ger. naam op de advies-
lijst voorkomt, en de keus tegen den zin van
velen in de Chr. Geref. Kerk, zoo is beperkt
geworden.
Besloten wordt de ongerepte vrijheid der
kiesvereeniging te handhaven, waarna tot
stemming werd overgegaan. Een commissie
van stemopneming wordt benoemd, die na de
vergadering het resultaat zal nagaan. Dat
resultaat is, dat Dr. Colijn no. 1 is aangewezen
en in de plaats van Dr. Beumer en Mr. Dam-
brink, de heeren Mr. van Dobben de Bruyn
en Mr. Terpstra. Op de nummers 1316 ble
ken geplaatst te zijn: H. v. d. Berg (a's Chr.
Geref.), J. Ruppert, Dr. A. A. G. Rutgers en
F. V. Valstar; op de nummers 1720: Mr. L.
Bouma, P. Wielenga, Mr. Dambrink en Mr.
G. A. Diepenhorst.
Op voorstel van den heer A. Monster werd
besloten alleen afgevaardigden naar de Depu-
tatenvergadering te zenden op kosten van de
kiesvereeniging en niet hen af te vaardigen,
die zich zelf aanme'den om op eigen koster,
te vaan. Op voorstel van den voorzitter wordt
besloten dat deze afgevaardigden in den ver
volge dan bij schriftelijke stemming zullen
worden benoemd. Wegens de financieele toe
stand kunnen dit jaar geen afgevaardigden
worden benoemd.
Mede^edee'd werd, dat op Maandag 27 Febr.
in „Ons Gebouw"' voor de kiesvereen. hoopt op
te treden Mr. J. A. de Wilde, met het onder
werp: „Een stembus onder moeilijke omstan
digheden".
Mr. DE WILDE OP FLAKKEE
De geestelijke en stoffelijke crisis
Zaterdagmiddag sprak voor de A.R. Hulp
centrale op het eiland Goeree en Overflakkee
in het Zondagsschoolgebouw te Sommelsdijk
Mr. J. A. de Wilde, lid van de Tweede Ka
mer.
De voorzitter, de heer C. Warnaer, was we
gens ongesteldheid verhinderd, zoodat de heer
J. H. Dijkers, de secretaris, de vergadering,
die zeer druk bezocht was, presideerde.
Mr. de Wilde schetste in zijn rede de groote
geestelijke crisis, waar wij ons thans in be
vinden. Spr. wees erop, dat vooral de opvat
tingen over het huwelijk ontstellend waren.
Het standpunt van den liberaal Mr. Knotten
belt en van Lou de Visser te dien opzichte heb
ben geen noemenswaardig verschil. Juist in
zulke zaken trekt men één lijn. D't was ook
weer uitgesproken straks, als minister Don-
ner zijn wet op het huwelijksvermogensrecht
had ingediend.
Er is verwording op alle terrein en aller
meest wordt het door God ingesteld gezag on
dermijnd, waarbij spr. wees op de „Zeven
Provinciën" enz.
De socialisten zijn practisch en theoretisch
niet in staat om opbouwend werk te verrich
ten. Overal, waar zij het- het in handen heb
ben gehad, is het mf^reloopen. Zie maar naar
Duitschland en Engeland, maar ook in ons
eigen land is dat het geval geweest. Zie maar
naar Rotterdam en Zaandam.
Spr. kwam vervolgens tot de stoffelijke
crisis en schetste den finantieelen toestand
van het Rijk. Nederland heeft 5 milliard gul
den schuld. Deze schuldenlast rust op 8 mil-
lioen menschen, voorwaar geen gemakkelijke
last als men ziet dat Duitschland, dat 70
millioen zielen het slotbedrag van Lausanne
inzake de herstelbetalingen, 3 milliard mark,
bijna niet betalen kan. Spr. liet verschillen
de crisismaatregelen de revue passeeren en
wekte tenslotte allen op om te strijden voor
handhaving van het gezag en voor een krach
tig nieuw bewind.
Op deze redevoering volgde discussie, welke
met groote belangstelling werd gevolgd.
Aan H. M. de Koningin en aan Dr. H. Colijn
werden telegrammen van aanhankelijkheid en
trouw gezonden.
Het was een enthousiaste bijeenkomst, die
veel doet verwachten voor de toekomst!
ONDERWIJZERSOPLEIDING
De heer A Kloosterman te Scheve-
ningen zendt ons het volgende schrijven:
Mag ik als vijfde mijn gedachten geven
over de Opleiding tot onderwijzer?
Laat me daartoe een weinig mogen terug
gaan in de historie. Vóór de wet van '78
hadden we in ons land een zevental Kweek
scholen, sporadisch verspreid. Daarnaast be
stonden Oefenscholen in verschillende plaat
sen. De lessen werden er gegeven in de
avonduren en op Woensdag- en Zaterdag
namiddag door hoofden van scholen. Deze
opleiding was tamelijk gebrekkig, maar de
exameneischen waren niet hoog. Na '78
werden in de centra Rijksnormaallessen ge
sticht, die, veel beter ingericht, zeer goede
resultaten leverden. Het aantal leervakken
was uitgebreid geworden, aan de A-Normaal
lessen werd Fransch en Wiskunde onder
wezen, bij Natuurkennis werd veelal gebruik
gemaakt van de H.B.S.-lokalen, en de prac-
tisehe vorming kwam eenigszins tot zijn
recht.
Welke gelegenheden thans bestaan, mag
na de artikelen van den heer Van der Kolk
bekend geacht worden. En ook dat de Wet
van 1920 bepalingen bevatte voor de Oplei
ding en de examens, die tot heden niet
uitgevoerd werden.
Evenwel moet geconstateerd worden, dat
de exameneischen aldus verzwaard zijn, dat
feitelijk een nieuwe periode is aangebroken.
In den tijd vóór 1900 zou het dwaasheid ge
weest zijn, om de aanstaande onderwijzers
naar H.B.S., Gymnasium of Lyceum te ver
wijzen voor hun opleiding. In onzen tijd zijn
die bezwaren vervallen, ja sterker, het is nu,
de aangewezen weg.
Nooit heb ik ingezien het groote voordeel
van een afzonderlijke inrichting ter oplei
ding. En voor de vereischte algemeene ont
wikkeling en voor de vorming tot menschen,
die in 't volle leven zuilen staan, is de om
gang met jongelui, die straks verschillende
banen kiezen, veel beter. Het aparte van de
Opleiding aan speciaal voor den onderwijzer
ingerichte scholen, kweekt een sport men
schen, die zich in 't maatschappelijk leven
niet immer even gemakkelijk bewegen. Het
bezit van hot eind-diploma vijfjarige H.B.S.
of daarmee gelijk gestelde inrichting zal ook
dit voordeel geven, dat de candidaat-onder-
wijzer, die blijkt een verkeerde keus gedaan
te hebben, nog altijd een andere roeping kan
kiezen.
En nu eerst iets anders. De bezuiniging
zal op den duur van de Regeering vragen.
dat minstens een Universiteit wordt opge
heven. Het Middelbaar Onderwijs (waarbij
ik ook liet Gymnasiaal onderwijs wil reke
nen) zal vereenvoudigd moeten worden. In
dien zin n.l. dat één Middelbare School ont
sta, die biedt wat noodig is tot toelating aan
een Hooge School en het verwerven van een
graad Concentratie kan een aanmerkelijke
bezuiniging brengen. Zonder deze idee nader
uit te werken, mogen we wellicht constateé-
ren dat het Lyceum in de gewenschte rich
ting stuurt.
Wal het Lager Onderwijs betreft zouden
we de Regeeringszorg voor het Voorbereidend
Onderwijs willen uitbreiden. En bij dat
Voorber. Onderwijs zouden we willen reké
nen de eerste leerjaren, twee of drie, van
de huidige Lagere School.
Als onderwijzeres-volontair kan benoemti
worden wie in het bezit is van het bewijs
bevorderd te zijn tot de vierde klas H.B.S.
(Lyceum of Gymn.) De volledige bevoegd
heid wordt verkregen na met goed gevolg
afgelegd examen in enkele aanvullings
vakken: Methodiek, Ned. taal. Handenarbeid
Handwerken, Spel, Zang, Vertellen. Vooral
vertellen is van groote be'.eekenis voor het
aanbrengen van algemeene kennis en voor
het taalonderwijs.
De gewone Lagere School ontvangt de
leerlingen op ongeveer 8 jarigen leeftijd eri
behoudt ze in den regel 4 jaren. Diploma
eindexamen 5-jarige Middelb. School geeft
het recht benoemd te worden als onderwijzer-
volontair (met salaris). Hoogstens na 2
jaren volgt het examen in de aanvullings
vakken: Pacilagogick, Ned. taal, Zang, Han
denarbeid, Handwerken (v. d. onderwijzeres
sen). Voor beide genoemde examens wordf
overgelegd een verklaring van het Hoofd der
School, mede geteekend door den Inspecteur,
dat de candidaat geschiktheid bezit om een
klasse te leiden. De akte als onderwijzer(es)
geeft bevoegdheid om op 23-jarigen leeftijd
op te treden, resp. als hoofd der voorberei
dende of der gewone Lagere School.
Op de Lagere School kan één vreemde
taal onderwezen worden.
Na de Lagere School volgt de Middelbare
voor hen cfie verder willen studeeren. Voor
de anderen volgt Nijverheidsonderwijs in den
ruimsten zin. Inzonderheid voor die anderen
kan Duitschland ons wel iets leeren. Zij dus.
die onderwijzer(es) wenschen te worden,
volgen de Middelbare School en behalen het
diploma 3- of 5-jarig, eventueel 6 jarig. De.
Kweekscholen worden opgeheven, wat alleen
reeds een besparing geeft van 5 miljoen.;
De Vóórbereidende School krijgt een apart»1
salarisregeling, wat een tweede bezuiniging'
geeft De Mulo (Kop-) Scholen verdwijnen
evenzeer als de Kweekscholen en Normaal
lessen. De bevoegden voor Mulo mogen als
overgang gedurende, nog 5 jaren benoemd
worden voor de 3 laagste klassen der Mid
delbare School. In dien tijd kunnen ze een
Middelb. akte behalen. We hebben in ons
land te veel verschillende scholen. De een
heid in het stelsel ontbreekt.
En hoe moet het nu met de practische
vorming onzer aanstaande onderwijzers?
Men kan toch iemand, al bezit hij diploma
5-jarige Middelb. School, maar niet op de
leerlingen los-sturen? We kennen die
vragen!
Men hoort ze ook ten opzichte van den
arts. die 2 maanden in een apotheek gewerkt
heeft, en zich op een dorp vestigen gaat met
een eigen apotheek. Men kan ze hooren bij
den jongen advocaat, bij den leeraar aan
H. B. S., Lyceum of Gymnasium, die pas van
de academie komt- Het aantal ongelukken
echter is minder groot dan dat der vraclit-
autobostuurders. En wie 't met zijn roeping
ernstig meent, kan wel gelegenheid vindép
om te leeren vertellen in Zondagsschool oj
Oranjevereenigihg, of op andere wijze, er
tegenwoordig volop gelegenheid voor wie zé
zoekt. En in de School, waar hij als volón.
tair optreedt vindt hij wel de leiding, die pij
noodig heeft. Practische bekwaamheid krijgt
men niet door enkele lessen aan een leer
school. Vooral niet door modelleren. Neeh,
leer hem vertellen, want wie vertellen kan
slaagt als onderwijzer en welk een macht
vertellen is voor ons Taalonderwijs (hét
centrale vak) weten zij, die een „vertèl-
meester" hadden in hun jeugd.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. GesL;
Rechtswetenschap: doet. ex.. de heer O. F. A.
van Nispen tot Pannerden.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.:
Wis- en Natuurkunde A: cand.ex. de heer M.
M. van Beusekom: td. F: cand.ex., de heer H.
van Atphen; id. J: cand.ex., de heer C. G. C.
SohUtte.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. GesL:
Geschiedenis: doet. ex., de heer J. Taal te I>en
Haag.
Dultsche Taal: cand.ex., de heer P. Frets te
Crefeld.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl.: Ned. Taal: doet. ex., mej. C. J. Miedema.
Geneeskunde: doet. ex.. de heer J. F. Boersma
EXAMENS-REGISTRATIE
Te Den Haag: wordt in April a.s. gehouden
het vakexamen voor surnumerair der registratie
en domeinen. De commissie bestaat uit: P. K.
SJollema. Leeuwarden vnn-sitter- Dr P. J. .4.
Ad-riani. Amsterdam: Mr H. F. R. Dubois, Den
Haag; en Mr J. E. Poerlnk. Den Bosch. secr.
EXAMENS-MACHINIST
DEN HAAG. 20 Febr. Oesl. voor het voort
diploma, de heeren H. C. Wats, Gorlnchem; D.
H. de Boer, Utrecht: F. Swlerts, Maassluis: E.
J. Swerup. Vlisslngen: J. G C. Hessier. Amster
dam; en M. A^ G. Hoekman Den Haag.
EXAMENS-CONSERVATORIUM
DEN HAAG. 20 Febr Kon. Conservatorium voor
Muziek. Gesl. voor dipl. klarinet (orkestspel),
de heer A. Spruyt (met onderscheiding).
PROF. ARNOLD MENDELSOHN
OVERLEDEN.
Te Darmstadt is de bekende componist
prof. Arnold Mendelsohn tengevolge van een
beroerte overleden. Mendelsohn was op 26
December 1856 te Ratibor geboren. In het
bijzonder heeft de overledene zich verdien
stelijk gemaakt op het gebied der kerk
muziek. In het jaar 1917 werd hij deswege
door de theologische faculteit te Gieren tot
doctor honoris causa benoemd en door de
universiteit van Heidelberg tot eere-doctor in
de philosophie. Prof. Mendelsohn heeft
eenige opera's en kerkelijke muziekstukken
gecomponeerd.
DIERENMISHANDELING
De koopman M. K. is in verzet gekbmen van
een verstekvonnls van den politierechter, waar
bij hij wegens opzettelijke dierenmishandeling
is veroordeeld tot 7 weken gevangenisstraf.
Naar een tweetal getuigen verklaarde heeft
K. een vermoead paard ergerlijk mishandeld.
He.t vonnis werd door den politierechter be
krachtigd.
EEN MINDER HARTELIJK AFSCHEID
De niet verschenen A. S.. die wegens mis
handeling gedagvaard, doch niet verschenen
was had 17 jaar bij dezelfde juffrouw en pen
sion gewoond. Toen kwam het oogenbllk van
afscheid, hetwelk naar de politierechter op
merkte nu niet zoo heel hartelijk was ge
veest, omdat daarbij - ai het huisraad, tafels,
itoelen etc. uit het raam van de le verdieping
ECONOMIE EN FIN ANCIEN
HOLLANDSCHE EN DUITSCHE
BELANGEN
Eenige dagen vertoefde de directeur van het
Leipzlger Mesaumt. Dr Köhler ln Holland.
Van deze gelegenheid werd gebruik gemaakt
om een persconferentie te beleggen, waarbij
tevens eenige Hollandsche organisaties. die
daarvoor allereerst In aanmerking kwamen,
werden uitgenood lgd.
Zaterdagmiddag ontmoetten wij Dr Köhler
met zijn trouwe Hollandsche helpers, de heeren
Van den Borg en Braun ln de „Twee Steden"
te Den Haag.
Dr Köhler hield een canserle over de
actueele Duitsch-Nederlandsche vragen van eco-
nomlschen aard. Daarbij gaat hij vanzelfspre.
kend uit van het Duitsche standpunt bij de
bespreking van de moeilijkheden die ln econo-
mlsoh opzicht tusschen beide landen ger zen
zijn, al moet Dr Köhler tot zijn spijt toegeven,
dat het thans, nu de onderhandelingen afge
broken zijn, wel hel ongelegenste moment Is
om hier over te spreken. Helaas wist hij ook
niet dat het xoo loopen zou toen hij Leipzig
verliet.
De handelspolitiek der belangrijkste landen
def aarde ten aanzien der wereld-economie
heeft, aldus Dr Köhler, in het Jaar 1932 een
wijziging van methode ondergaan, welke voor
de Internatoinale handel in hooge mate belem
merend Is. De vroegere solidariteit ls zoo goed
als geheel verdwenen en het is een economi
sche oorlog geworden .van allen tegen allen",
waarbij ieder land zich ln een verdedigings-
positle heeft geplaatst. Invoerverboden, enntin-
genteeringen, deviezen verboden, muntinflatle.
enz., enz., zijn er de treurige voorbeelden van.
Deze maatregelen worden tegenwoordig dik
wijls kortzichtig verdedigd met de stelling, dat
de handelsbalans tusschen twee landen strikt
geëffend moet zijn. De handelsbalans vraagt
echter aanvulling van de betalingsbalans. Een
arm land kan dat allen gelijk breien met het
opnemen van crediicten uit het buitenland. Dut
Is de weg die Duitschland tot 1929 bewandeld
heeft waarbij 12 milliard guldens Is opgenomen
met een Jaarlijksche last van rente en amorti
satie van 800 millioen gulden. Dat Is alleen te
betalen bij een sterk actieve handelsbalans,
daar anders gouduitvoer zou moeten plaats heb
ben. terwijl de Relchsbank maar 15 goud-
deking heeft.
Holland, aldus Dr Köhler. Is een betrekke
lijk welvarend land dat het invoersaldo kan
dekken uit de actiefposten van de betalings
balans. opbrengsten van kapitaal-export, win
sten uit commercleele bemiddeling onz. Zou
Duitschland zijn gouden standaard prijsgeven,
don zou dat een nieuwe, krachtige onrust in
de wereldeconomie teweeg brengen. Het werk
loosheidsprobleem. Is aan de Duitsche uitvoer,
vooral van afgewerkte producten, ten nauwste
verbonden. Represaillemiddelen, welke hier en
daar worden aanbevolen zijn een tweesnijdend
zwaard. Men moet niet vergeten, dat de Nat.
Soc. Arbeiders Partij nooit zoo ver kan
gaan. dat zij de uitvoer van afgewerkte produc.
ten kapot kan maken, omdat daarin het groot
ste loonpercentage zit. Dan drijft men de werk-
loozen ln de armen van het communisme.
Duitschland is thans, noodgedwongen een bol
werk tegen het bolsjewisme en het gemeen
schappelijk belang der volkseconomie van alle
NVest-Europeesche landen ls het daarin te
De maatregelen van de Duitsche regeering.
aldus Dr Köhler. waren absoluut noodzakelijk
om de Duitsche landbouw niet geheel ten onder
te laten gaan. met alle gevaren daaraan ver
bonden. De Duitsche Industrie waakt er met
angst tegen, dat met de Invoerbeperkingen van
agrarische producten niet zoo ver wordt ge
gaan. dat zij den export op den duur zouden
schaden.
Zelfs Nederland ,als klassiek vrijhandelsland
ls tot beschermende rechten overgegaan. Noch
de conventie van Oslo. noch de overeenkomst
van Ouchy hebben tot d>usv&r practische betee
kenis verworven en onvereenigbaar met den
geest van Ouchy noemt Dr Köhler de Nederland
sche contingenteeringspolitiek en de verhoo
ging van inkomende rechten zelfs als deze als
fiscaal moeten worden beschouwd. Naar Enge
land ls de Hollandsche uitvoer door de ponden
crisis. Ottowa enz., gehalveerd. Duitschland ls
nu weer Hollands beste klant. In de laatste maan
den is in het verkeer met Duitschland verbete
ring Ingetreden- de boteroorlog ls beëindigd,
er 19 verbetering gebracht in de deviezen-clea-
ring enz. Bevredigend zijn de handelsverdragen
echter geenszins. Vooral de nieuwe vernoogin-
gen op levend vee enz. hebben veel kwaad
bloed gezet. De onderhandelingen, aldus spr.,
zullen echter spoedig worden opgenomen en het
Relchsvet-bartd ftlr Deutsche Industrie wenscht
dit zelfs Zoo spoedig mogelijk. Spr. hoopt, dat
een herhaling van de boycotbeweging van
Duitsche waren achterwege zal blijven. Men
moet begrip toonen voor elkanders moeilijkhe
den. en niet uit het oog verliezen, dat de In
voer van Nederlandsche g.-ederen in Duitsch
land naar de hoeveelheid, veel minder
ls gedaald dan die van Duitschland naar Neder
land. daar de eerste voor 2/3 uit voedingsmidde
len bestaat, waarvan de prijzen veel meer ge
daald zijn dan die der fabrikaten waaruit 4/5
der Duitsche invoer naar Ho1 land bestaat.
Hot solidariteitsgevoel moet terugkeeren en
daardoor zal herstel pas mogelijk zijn.
De Lelpzlger Messe begint 5 Maart. Men be
hoefde deze datum met net oog op de verkie
zingen niet te verzetten, daar men ln Duitsch
land wel gewend ls van te voren veel herrie
te maken, maar de verkiezingsdag zelf steeds
rustig verloopt. Holland ca' weer goed verte
genwoordigd zijn. De Duitsche spoorwegen bie
den weer vele faciliteiten en bovendien is
Duitschland op gebied van hotels enz. weer
aa..merkelijk goedkooper geworden.
De Messe is een uitstekende gelegenheid tot
wederzijdsche uitwisseling van gedachten en
daardoor tot het wegruimen van geschillen.
Van de gelegenheid om over de gehouden
causerie van gedachten te wisselen, teneinde
een Juist Inzicht in elkanders moeilijkheden te
krijgen, maakte Dr L. G. Kortenhorst,
voorzitter van Nationaal instituut voor herspel
van normale handelsbetrekkingen, gebruik, om
een en ander naar voren te brergen. zich daar
bij op het standpunt plaatsend dat het beste
ls elkaar ronduit de dingen te zeggen. Hij wilde
beginnen met mede te deelen dat namens voor
noemd Instituut een vlammend protest is ver.
zonden over de nieuwe D-iitsche rechten op
vleesch, reuzel en levende slachtdieren. Wij
zullen ln Holland genoodziak' zijn te reagee-
en Duitschland. onze beste klant, wordt autar-
vergeten dat iedere koopman op zijn beurt
niet alleen verkoopen, maar ook koopen moet.
Ons land is niet welvarend neer. maar verkeert
ook ln een noodtoestand. Onze agrarische bevol
king' wordt door steun 'n het leven gehouden
en Duitschland onze best eklant, wordt autar
kisch en gaat zelf voor groenten- en melkboer
IspeJen. Nederland moot dus va.n structuur ver
anderen. Wij hebben al een menggebod voor
graan tot 35 een menggebod voor margarine
met roomboter tot 25 (wat lang niet vol
doende zal blijken te zijn), een steun aan de
varkensteelt, suikerbletenbouw enz. en nog zijn
de boeren ontevreden. Alles is gebaseerd op een
minimum-export naar Duitschland. Vervalt
deze ook. dan komt onze nijverheid, die voor
een groot deel de kosten moet dragen tevens
ln de grootste moeilijkheden. De kip ls de kurk
waarop de Hollandsche zandboer drijft. Komt
een verhooging van Invoerrechten van 5 op 70
R.M. per 100 Kg. eieren tot stand, dan zal de
eierprljs op de Hollandsche markt tot beneden
l cent dalen. Zelfs bij een minimum-bestaan is
de Hollandsche boer een steun voor het gezag,
maar 'men moet er voor waken, dat het water
niet over de lippen komt. Het aantal werkloozen
ls 1 In Nederland ln werkelijkheid hooger dan
400.000. Rijks-, provincie- en gemeentebudget
vraagt 50 van ons nationaal Inkomen. Neder
land Is geworden een arm land. Lange jaren
konden wij ons de weelde van een passieve han
delsbalans veroorloven door onze scheepvaart
en baten uit Indlë. Dat Is thans, nu de dekking
van 71 op 64 la gedaald, niet wel mogelijk.
Als Duitschland valt dan valt het van de eer
ste verdieping, omdat het volk lijden en ont
bering gewend ls. WIJ smakken echter minstens
van de vijfde étage en daardoor ls het gevaar
or bolsjewisme grooter.
Holland is- nooit agressief geweest, maar
Duitschland moet terugkeeren tot het gezond
verstand. De steun van de Duitsche industrie,
hoe waardevol op zich zelf weegt n:et bij de
eenzijdige agrarische politiek. Wil ie Nat.
soc. regeering succes hebben, dan passé *lj er
wel voor op. dat door de afsnijding van het
buitenland de prijzen voor noodzakelijk "levens
onderhoud niet zoo aterk oploopen, aJs dat bij
op het hoofd van de pensionhoudster werd ge
worpen. Nadat de Juffrouw de juiste toedracht
dezer zaak had uiteengezet, vorderde het O.M.
2 weken gevangenisstraf. De politierechter
aakt er 3 weken van
RUZIE OVER DUIVEN
Wegens oneonigheld over duiven heeft E. J.
L. T. die wegens mishandeling voor den Haag-
schen politlereohter terecht stond. Mej. J en
haar zoon met een eind looden pijp mishandeld.
Overeenkomstig den eisch werd T. tot f 25 subs
26 d. veroordeeld.
KAMERVERHUURSTER VEROORDEELD
De 35-jarige kamerverliuurster G. J O. uit
Rijswijk, heeft zekere mevrouw V. met een
haodta-Hohje -in het gezicht geslagen. Deswege
hoorde zij f 20 tegen zich eischen De politle
reohter maakte er f 14 subs 3 wclten van.
il» voorgestelde wijmg-ingen net geval zul zijn.
Wij kunnen In Holland niet a t Ij d le rol van
lumme goedzak blijven spelen.
De stemming voor represaillemaatregelen ls
er het aanta' ,e nemen raautregolen ls legio.
V"J zullen o»is wellicht naar ee>i andere ',iiJi
moeten oriönt :eren.
Spr erkl.iat i nogm nulr ,klcelljk. dat c'it
a'-ts gezegd ls tn een geest van toenadering,
maar oprecht en openlijk.
BINNENLAND
ZUID-HOLLANDSCHE HYPOTHEEKBANK
Het laarverslag der Zuid-Holliindsche Hypo
theekbank ovei 1932 deelt het volgende mede:
Met tevredenheid kun op het afgeloopen Jaar
worden teruggezien. In het eerste halfjaar was
er door gebrek aan vertrouwen een du.-daiug
aanbod van pandbrieven dat dit de vraag over
trof. Eerst dan ma kon tot uitgifte van 5%
pandbrieven worden overgeguan. In October
volgde de uitgifte van 41 pandbrieven
Per saldo werd ln 1932 voor f 1.021.8011 meer
aan pandbrieven geplaatst dan uitgeloot en in
gekocht.
De betalingen hadden, behoudens enkele uit
zonderingen. die tot zes (v J. 3) executies leid.
den een normaal verloop. Op 31 Dec. 1932 be
stond op een totaal beding aan over dat jaar
geboekte rente en periodieke aflossingen van
f 2.161.625 slechts een achterstand van f 2997.
waarvan reeds weer een gedeelte ia binnen
gekomen.
De uitslag van de executies was gunstig.
Slechts in één geval werd een zeer gering rente
verlies geleden van f 12C.
Het gezamenlijk bedrag der Statutaire Re
serve en Pcnsioenrestrve zal na goedkeuring
der winstverdeeling gestegen zijn met een bp-
drag van f 70.051 tot een totaal bedrag van
f 1.191.767.
Gedurende In 1932 kwamen ln behandeling
211 aanvragen tot een bedrag van f 7.459.930.
Hiervan werden afgerekend 141 aanvragen tot
een bedrag van f 3 857 450. vormende mei L.-t
saldo hypotheken op 31 December 1931 loop' i
over 1220 leeningen tot een bedrag \.in
f 31.152 925. een totaal van 1361 leeningen lot
een bedrag van f 35.010.375. Op dit bedrag werd
tn het afgeloopen Jaar afgelost f 2 956.475, zoo
dat het saldo nypothecaire schuldvorderingen
loopende over 1262 leeningen op 31 December
1932 bedroeg f 32.053 900
Voorts werden in het afgeloopen Jaar 42 lee
ningen, waarvan de duur verstreken was. tot
een bedrag van f 588.925 voor 10 Jaren of kor-
teren tijd verlengd, na hervatting der onder
panden waar dit noodig werd geoordeeld.
Pe gemiddelde rente der hypotheken op 31
December 1932 bedroeg 5 244 (v. j. 5.24) pet.'
Op 31 December 1931 bpdroeir het saldo der
uitgegeven pandbrieven f 29 945.550. In het af
geloopen Jaar werd geplantst een bedrag van
f 2.550 600. Totaal f 32.496 150 en Ingetrokken
een bedrag van f 1.528.800, zoodat op 31 Decem
ber 1932 ln omloop was een bedrag van
f 30.967.350.
De gemiddelde rente van de pandbrieven op j
31 December 1932 bedroeg 4 438% (v. j. 4.41).!
Het voordeellg koersverschil op dit hoofd ad 1
f 35.163 (v. j, nadeellg saldo f 37.830) Is ln het,
credit der Statutaire Reserve gebracht.
De winst- en verliesrekening wijst een netto
winst r.-i van f 289.715 (v. j. f 358.891).
Er k een dividend worden uitgekeerd van
f 38 (v j. f 45) per aandeel en f 69 per op- I
rlchtersbewljs.
LEENING TURKSCHE SPOORWEG-MIJ
Naar wy vernemen heeft de Grleksche re-
eeerlng. in n\ereenstemmlng met het op 12
September 1932 te Londen geteekende accoord
coupon no. 24 der 3 pCt. Obllgatlën, leening
1893. van de Turksche Spoorweg Maatschappij
tot Verbinding van Salonica met Constantino-
pel per 15 April 1932 te Parüs betaalbaar ge-I
steld bil het Comptoir National d'Escompte metl
60 pCt. van de nominale waardo (30 pCt. van
de jaarrente), zijnde Fr. frs. 3.338 netto. I,
Het saldo, dus 70 pCt. van do renteannul- 1
tilt. waarvoor bil de in ontvangstname van de
gedeeltelijke betaling een regu wordt afgege
ven. zal bü de betaling van de eeratverschUnen-
de coupon dezer leening eventueel worden ver
rekend
HAGENER STRASZENBAHN AG.
Zaterdag werd te Amsterdam een vergaderin i
gehouden van 8 pCt. (thans 6 pCt.) eerste hy
potheek obligaties der Hagener Straszenbahh
A G., ter bespieking van een voorstel tot veti-
laging van den interest gedurende 3 Jaren </l
September '3231 Aug. '35) Na opening dfr
vergadering werd medegedeeld, dat de verga
dering geen bindende besluiten ktin nemen, ovn-
dat geen driekwart aandeden aanwezig Is.
Van de gelegenheid tot het' stellen van viia-
gen werd gebruik gemaakt. Een deel der ob/ll-
entiehouders gaf te kennen zich niet te wll|en
laten plukken, daar de toestand niet slerht
moet zijn. De directeur van het bedrijf gaf
echter te kennen dat het laatste Jaar de In
komsten maandelijks met 22 pCt. terugliepen
en dat 4 pCt. het uiterste is. wat de MU. kan
betalen.
N.V. ALGEMEENE HYPOTHEEKBANK
Aan aandeelhouders der N.V. Algemeene Hy
potheekbank zal worden voorgesteld over 1932
een dividend uit te keeren van f 20 (v. j. f 21)
op de aandeden met 10 stortign en van f 40
(v. J. f 42) op die met 20% storting.
Na goedkeuring der balans en winst- en ver
liesrekening zullen de reserves bedragen
t 1.259.505.89 (v. J. f 1.143.599.80)
KOLONIËN
VERDERE NIVAS-VERKOOPEN
Ruim 29.000 tons
SOERABAYA. 20 Febr. (Aneta). De N.I.V.A.S
verkocht 28.080 tons superieur, hoofdzakelijk
bestemd voor export tegen den prijs \an f 5 75
en 1000 tons bruine suiker tegen onbekenden
prijs.
Rivierberichten
HANSWEERT,
I FEBRUARI.
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Florant. Cornellssen.
ST. MAARTENSDIJK: Op hoop van zegen.
Heyhoer.
DEN BOSCH- Vertrouwen. Visser.
TUITSCHLAND- Margaretha, v Houweliugcn
FRANKRIJK: La Brie, Kornel.
BELGIE: de st. Amstet 12 en 4. Ryn Schelde
20 en 1. Telegraaf 6. Stad Amsterdam 4, luc:or.
Bom: Soja, Kruithof; Elvire. Dees: Trajan. Tal
boom; Rosalie Oom; Montesquieu. Babillr.tto.
Anna, Wagner; Hiawatha, van Doodewaard; Sir
ne. v d Bufsche. iulia. Janssens: Nova ('lira.
Schaart: Margaretha. Dverdlik; Nooit gedacht,
v d Wygert: Llvien. de Vos; Vriendschap. W o
naar: Manr.helm 161. Zahn. Ideeal. Markus; Te
legraaf 19, Nortier; De Hoop. Romeyn: St Pe-
ttus: Sep: Hollandia. v Herck: Anna. Segt-rs;
Helene. Theuns: Verwisseling, Schot; Erft. v.n
Lok; B. B. 34, Ter Hear.
LOBITH, 19 Februari.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM: st Meuse; st. Baden 14; St. Go
liath; ;.t. Franz; st. Maja; st. Willem Gjjsbertus;
at. Adrians 3; St. Eldor; st. Amlcitla; st. Dus-
aeldorf; St. Andrles Willem; st. Karlsruhe 10; st.
Badenla; st. Pallas; st. San Anton!st. Somme;
st. Bavaria; st. Venus: Solell Burdack; Floshilde,
de Jong: Matl.ea v d S^ek; Muttersbergen, Kim-
pel; Pietronella, Schoenmakers; Neptun 55.
Neuer; Freischutz. Phtllppin; Jozef, v Megen;
Wuta, rerhoeven; Baden 10, Nink; Baden 72.
Gutjahr; Baden 61. Fuck; Modestia, Osserwaarde;
Wagner, v. Donk; Rijn en Lek 2. v. d. Haar; Sim-
plon. Nout.
AMSTERDAM: Anna Jacoba, v. Ieperen;
Trijntje, v. OordDlbona, DeenEmanuel, Fern-
rout; Wijkdienst 31 Been; Wijkdienst IS, v. d.
(List; Thohair, ThonissenLibert©, Weij;
ZWOLLE: st. Vitesse II; DORDRECHT: st. Cor
nells; VREESWIJK: st. Johanna; PANHEEL:
at. Lahneck; at. Ida; VREESWIJK: st. Dwina:
ZWOLIE: Pluto, Gutsche; APELDOORN: Ver
wisseling, SchutKATS: Hoop op Welvaart, v.
Fessem; NIJMEGEN: Nodier. Fatho; DE STEEG
IJssel 5. Arts; &ROUWVertrouwen. Kallenkout;
DIEMEN: Phenia 3. Hammer: TJMUIDEN: Wal-
hall.a Melsen: ZWIJNDRECHTJadl. Castor;
HELMOND: Vnarwel. Comellssen; JOURE: de
Honn Zoer; HANSWEERT: Eispnfrc"er. Nick;
SLUISKIL: Hos, Hartogh; MAASBRACHT:
Oeterfelt. Buach Worms. Stelnbergen: DEN
HAAG: Wilh'-lm'nt.. v. Hilt: SCHIEDAM: Joha.
Bernardina, Verhoeven- SLUISKIL: Dankwart.
v. Hammingen; VLIEREEDE ZEF.Immannd,
de Boer: UTRECHT: HubetruR. de Rniiter; DOR-
1 RECHT: Johannes. Naallen; DEN HAAG: Dlna
Bosmnr.ZIERTKZEETheodora Katha., v Dllk;
VLIEREEPE ZEE: Spes Bonn: HAARLEM: Pe-
tronella. RHksen: M' ASTRICHT: Peanto. Wll-
lemsen: SCHIEDAM: Dinning 7. Lesetsre: VT.IS-
STNriEN: Pi»ter Rreuehel. v d Plnvm; NIJ
MEGEN: Twifried. Meeuwen; IETDENSnr-;en.
Wilke; GRONINGEN: Rival. W'nen: VENI.O
Johanna. Rutlcs: LOR' "'JCHT Joma. de
Vrlu: GOFJOJM.- Ahrte 1. Heex.
BELOie: Johannes. LUKassen; Lvdtn Marfra»
rrhta, TCmif; ScaiJis 1, Rochl's: AlberR-. Eg"en-
hnie. Ann" Se-rers: Helena Th»"nsTMIln 3, v.
d. Wijgerrl Cormnrnn Gerth- Nantha 7. Goob;
Padua, Rnodtn; Rosa 'v d Velde; Herrover 6,
Zn eke Menton I, Seburnaeherforma. Verhoe
ven; FlnvleW 11. v. d. Aheele: Miss Rosa. Ver-
henr't- Math'Mn v d Meijer- S-hwehen 9. K'o'n;
M-»onbelm 237. Halm - Jo-enh Verstrepen: Ja, Ta,
FWraVlcer <\rbeid. KnoeViert; Louise, de
Fon'nk; Oreade v. Damme Horten=e. Jorees;
Cbima. Ve-her-ht: Mont R'"nck. Puck: Ri.'a
Schelde 1. Hoorenbeek: Rijn Schelde 20. Vlanlnck.
LOBITH. 20 Februari
Genasseerd voor 12 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Albatros: st Escant 1. st„
Mier; st. Zenn'and: st. Dren'.e; st Andromc ta,
'•t. Ohi; st. Eendracht: .st Wontrimst. Sam.ta.
Maria; st. Luna; st. Zcelendst RUn en Lek
st. Marne; st. Sa-rast. Fiat Vol 7, st. Charitas;
st. Emma: st Flora; ot. Groningen; s» Mark-
grnf: st Irmgard; st. Sambre; st. Theodora;
st. Richelieu: st. Teuna 4; st. Hekla; st I<rciio3
1; st. Adda; Tiurus, Cnmerman; Aucust, Ba-id-
v.-ijkBetsy. Vermeeren; San José, Bruynincltx;
Maria, v. Disseldorp: Terra Nova. Hooglander;
Cr'hrrina, I.ecnders; D.A.P.G 7, Leuthner;
PA.pn 13. Lenthcier; Kieboom; Mnnn-
hrim 70. v.' d. Kley; una. Reymers; Wel-
lentell-T 2, Schoiten; A ..na Maria. Siotie; Eul
trade StohbeleirWiüM, v. Boers; Stad Cc-n-
ze. v ei. Vonder; Lei Ardenmrs, Verwijs; Rhena-
nia. Wegenhnuse; Drittnnnia, Anstatt; Durrcz,
de Koyzer; Elisabeth. Vos; Sovilo, v. d. Vijvere;
Waltraud. v. Steen; Pax, Veenma; Belmun-r, de
Rous; Noihung, Verbeek; Dlcerot, Maas-, Andro-
mede Lentjes; Suseo, Fromm; Mannheim IPS,
Tidier; Neuten 11. Gaterman; Elcahead, ZU1-
mans: Mario, v. d Horst; Noord, Verhagen;
Mennheim 236. D'.dier; Vecht; Poopeller: AM
STERDAM st Oosterwijk: st. Brunswijk-, st.
M»erwijk; Wijkdienst 2. v d. Krelte; Wijkdienst
15. Poopelier; Wijkdienst 17. Temoelaars; Wijk-
dimst 5. v. So-jsumErdo. Loekstra: Transoor-
tcur. Rodcnbur-r; R-^rn 23, Wenz. PANHEEL:
st. Rein: VREESWIJK- st Harmonie 1; st. Teu-
na; st. Tennx 3- DORDRECHT: st. Simson;
ZWARTS I UTSst. H-ns Adolf M. Stlr.nes 16
Br'ehl; MAASBP.ACKT St. Haniel XI. Hnniel
£5 Dommer; Haniel 97. Scholten; Coblent!. Spie
ker "ENKUM: Rheintrold. Möhlendick; dc Hoop,
Bull; HEVEADORP: H-kamlal. Eonntjei; VLIE-
REEDE: Martha, Bec' n. BRESKENS: Maria,
v Megen-, ARKEL: 25, Greningloh; ZUI
LEN ïKlaslona, Wakke WORMERVEER: Ka
nna I vaart 10. Rinkel; JUTPHAAS: Geja Dodde;
BERGEN OP ZOOM: Jai.oa, Kielen; DELFT;
Wil'ohen, Pikaart; MIDDELBURG: Antooius,
Tromp- WAPENVELD: 3 Gebroeders. Mooy;
VENLO Maria Hendrika, Hulbers; DEN HAAG;
Gertrud. Falkenburg; Door gunst verkregen, Ver
meulen; ZOETERWOUDE: Johanna, de Krijger;
UTRECHT: Lina, Huvssen; Vooruit, Vonk; VEL-
SEN: Ida. Segewitz; R W 3. Wltzer; ZWOLLE:
st. Eendracht; Catharina Johanna, Willemse;
ZUTPHEN: Wemer Walter, Schierjott; SCHIE
DAM: Elisa Maria. Visser; BROUWERSHAVEN:
Avontuur. Neef; BLERIK: Elisabeth, Könlg.
BELGIë: Noordster. Beenaerta; Leon, Schalk
wijk; Johanna. Buriks; Bertha, Klarenaar; Maria,
v. d. Pluym; Uyttenkoo! 2, v. Roosmalen; Jul-
mar, v. d. Vijvere: Tabanan, Fittler; Cornelia*
Kuyten; Deux Frèrea 2, de Haeck; Oberon, Boch-
tel: Emluc, Boodts; Stad Eecloo, Durinck; Cy-
rant. Boodts; Anna, Vertongen; Framar, v. <L
Velde; Cvbile, Grass: Hendrik v. Doodewaard;
Dina, Brouwer; st. Seolto; Palmyre, Offenberg;
Heroline. v. Bosch; Johan. Verwijmeren; Erft,
v. Loock; Nassauhaven. de Visser; de Hoop,
Molegraaf; Anna Hildegard, BandelHeimburg,
Beek: Infatigable 2, Brink; Mannheim 182, Klink;
Dymphna, Temperman; Alpha, Kamphu'.en;
Jeanne, v. Daelen; Westerland, de Wcerdt; in-
dustria' Here:.
DUITSCHLAND: st. De Zeeuw; Securitas,
Verschuren; Petrus, Hubers; St. Antonius, Kreut-
zen; Damcó 1, Bokslag.
Gepasseerd na 12 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Wingi; st. Modi; st. Indus
trie 8: Torvi, Kieboom; Gustav Adele. Raab;
Krabbebank, Hulsnan; Isis, Vogel; AMSTER
DAM: En Avant. Jut; LEKKERKERK: Onder
neming PietersmaKATWIJK a'ZEE: Gillek
Auf 2. "Wendt; DORDRECHT: Brazilla, Bau-
meister; Gelria. den Breejen; LIESBOSCH: 4
Gebroeders, de Looff.
BELGIë: Oom Engel, Apollius; In Deo Con-
fido. Brouwer.
DUITSCHLAND: Wivina, v. d. Pluym: Sjoer»
ttaa, v. Loon; Moma os, Hoenderop
EMMERIK, 19 Februari.
Gepasseerd en bestemd voor:
DUITSCHLAND: st. ObernalOberhausaen IJ
Neumann; Naptha 8, Pannike- Roland, Ehreo
fried; WUkdlenst 3. Burgers: Schiebrug. Catei
seis; st. Iberman; Fluvlale 28. Bedet; Frans. 1
Gameren; Bon Coeur. v. Dongen; Clazlna, d
Waal; Rijn Schelde 15. Verberght; Unilever ll
Wilting; Rijn. Dessel; st. Elin; st. Willem: Nel
ly. Robs: Lucratief. Heil; st. Theodorus; Marifl
Snijder; Linth, Dilles; Cor, Nelis; st. Exvoto
Bontl. Helllngs; Charlois 10, ter Steege; Hasard
Wilmsen; st. Berta; Nautilus 6, Landa; Adrlané
Smit; Excelsior, Kerkhof; st. Asa; Hibernlq
Hoogstraeten; Oderla, Mulders; st. Droma; NI
belnaut, Thuis; Woglinde. Verbaas; Ortlinde
Baan; st. Gerard; Jacoba Anna, Bos; Cambodgq
Betz; st. Constantlna; Donau, v. d. Kinderen|
Hendrika, Been; Ludwlgshafen, Borsch; st. Mai
rianne; Corma. de Haas; Anna. de Graaf; Plu»
to, Eifler; Johanna. Visser; st. Castor; st. Katla|
Stad Leuven, Kraus; Kloet, Rosenbrand; Wongo,
v. Oevercn; st. Moselle; Elisa, Maes; Rival,
Kreeft: st. ProlongationAdalja, Tak; Masa,
Bokslag; Lucia, Jansen; 2 Gezusters. Kamp; st.
Schulp; Mina. v. Lent; Margaretha 2. v. Deelen;
Antonia, den Otten; st. Harmonie; Augustine,
Verhespen; Elisabeth, de Groot; 3 Gezusters, de
Groot; Zuiderzee, Keizer; Pro et Centra, Stoter;
st. Speculant; Edelweiss I. Verschuren; Edelweiss
7. Zaman; Majapilja, Dolk; st. Pefra; Bob 4, v.
d. Voorde: Waterblom, Tynyck; Corto, v. Keu
len; st. Duitschland; st. Colbert; Mercator. Sul'
draagers; Emerance. Koster; Johanna, Heeren)
st. GovertAllda Johanna 2, StikkelbroekNep
tun 71, v. d. V/lel; st. M. Stlnnes 12; Junior 13,
v. Hussen; Morgenster I, Rycquart; St. Paulus,
de Wijs; Margaretha., Kloos; H. Stinnea 25,
Denkhaus; Atreus. Eiermann; Camèe, Marqulne;
Renee. Maas; Martha, Bondewel; Florentinus,
Thijssen; st. B»ma; Colonel Lenglez, Verburght;
Mathilda, Kwiek; Ellida. Matz, st. Vergennes;
Lloyd 23. SchootsLudwina 2. Zaal; Jura, v.
Heyghenst. Resnova 3; Gelderland 7, Hollbaen:
Ougree 3, Tyssen.
EMMERIK, 20 Februari.
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voor
DUITSCHLAND Spes. Stoter; st. Alsatia; st.
Trois Frères; Energie. Boremaus; Sylvain. Ra.
mon; l'Union 2, Lelmé; Rosalie, Wvckmans;
Jaguar, de Heldt; Gaston, v. Praet; 'Leendert
Pieter, Groeze; Wittebrug, Schulter; st. Johanna
2; St. Antonius, Bonink; Herta, Heil; Volmar-
stein, Thlis; Confiance, Mouthaan; Citerna-
Edixhoven; de Vliegende Hollander. Neycnhof;
Albatros. Schreclc; Gcan. Veenma; st. Scarpe;
Angelique. Huismans; Wilhelmina, Abrahamse;
st. Johanna; Antonio. Hootsma; Johanna, de
Strooper; Jolles. Hendriks; 2 Gebroeders, de
Cock; Elisabeth, Monsen: Antwerpia, Hopstaken;
st. Jackel; jjandelaire, Tresch; Edelweiss 11, v.
Raemsdonk; st. Maria; St. Tnerese, Arends;
Fraternité Hoenderop; lepelina, Veenstra; Ema
nuel, Stoote.str Harmonie V; Addio, Pols;
Deutschteer 2, Straclc; st. Marwi; Frelmaro,
Illegems; st. Emma; Hardi. Sijbrands; Mastai,
Oomens; st. Franz Friedrich; Elodle, Schipper;
Monte Leor.o, Prokus; Yoseo. Sterlin; Yo, Lt-sa-
ge; Florent, Evera^rts; st. Badenia 17; Goeben,
SchrothMargaretha, Damstra; st. Bego; Phenix
C. v. Gooi; Pema, Palllngs; Industrie 2, Brugman;
Zaanbrug, Engler.
Gepasseerd né. 12 uur en betsemd voor
DUITSCHLAND: Energie V, Jansen; st. In
dustrie 7; Vei trouwen, Sernpel; st. Schalkwijk;'
Geertruida, Rshorst; Henja, Sijbraad3; st. Tau-|
rus I; st. St. John; Lombardia, Nlessen; Borus-'
sia. Versluis; st. Korea; Anda. Brouwer; Nenu-1
phar. de Ronde; st. Stachelhau Buchloh 5;:
Wotan, Bot; Sicgmund, Noorlandt; Luilegast,
Bakker; Walkuro, Eerksen; Isung, Gocdegcbure; I
Antwart, T.nimcrmanst. Jagerswijk; Stubo,
Bonninga; Brandaris, Kuper; Avontuur, de Vis
ser; st. Baden 7; Phenix 12, v. Koevcringe;!
Mannheim 235, Lellmann; ld. 210, Welker; Rhein-,1
fahrt 195, Galleij; Anna, Reibel; Rijntrans 10,'
Vermeulen: Heinrlch I, Metzdorf; st. Fiat Volun
tas 13; Munuficentia I, v. Kessel; Cama, de
Paepe; Baden, Klotz; Longfellow, Ver weijst.
Aisne; Tcrmonde. Schoots; Lloyd 21, Biondino;
»t. Johanna; H J 12. Brugst; Governa, Dorë;
Jt. Bellatrix; Westlacd, Tctteroo; Kanaal vaart
15, Hofman; Wijkdienst 22, Spijkerman; Wijk-
lienst 7, Eastiar.nse; Rijnbrua, üe Boer: Hen-
Irina, Rijkers; Dirk, v. d. Een; st. Cornelia
Vdrianus; Maria, Joostcn; Door Vertrouwen,
beeuwestein; Geertruida Jacoba, Vogel; Proan,
d. Bosch; Marls Stélla, Hartog: Maria Chrls-
4na, Vogel: Metta Geertruida, de Jong; st. Clan-1
le Bernard; Walter, Nocken; Drie Gebroeders,!
le BruljnChristine, Spieker; Fellcitas 2, Eoos;i
-t. Paula 2; Nieuwe Zorg, v. Lopik; Speculant,
Wijngaarden; Erna, Hauck; Hugo Stinne3 19,
'illmann; st. Credo; Mari3 Louisa, Jonkman;
ïarla, Lensen; Dobo, v. K Theli, Vissers;
leertruida, Jansen; St. Th- la, Engelaar: st,
ohanna 2: Walsum 23. Rotii; id 32, Zveman;
t. Rmda; Batavia, Baan; Eugtn Klc-e: Ar.r.a
ïaria, v d. Maesst. Attractie Earon de
troquevillc. Akker-nrns; Gerta, Rheinhardti'
'ator, Wlrtz.
