Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | 14 februari 1933 | pagina 6

De begrooting
in den Leidschen Gemeenteraad

DINSDAG 14 FEBRUARI 1933

TWFEDE BLAD PAG. |DI!N

Zes sprekers aan het woord Uit
voerige rede van den heer van Eek
De heer van Es neemt het op voor B.
en W. De heer Wilmer verwijt de
s.d.a.p. groote woorden Opnieuw
de kwestie van Maatschappelijk
Hulpbetoon

Voorzitter de burgemeester Mr. A. v. <L
Sande Bakhuijzen. Afwezig met kennisge
ving de heeren Groeneveld. Simonis en v.
Rosmalen.

Onder de ingekomen stukken bevindt
zich o.a. een adres van don R. K. Bond
voor groote Gezinnen, om een verhooging
van den kindertoeslag, welk adres behan-
deld zal worden bij de Algemeene Beschou
wingen van de Begrooting

Daarna wordt aan de orde gesteld:

de agenda:

1. Benoeming van een lid der Commis
sie van Toezicht op het Middelbaar On
derwijs. (In de vacature D. Bosman worden
aanbevolen de heeren P. L. Hessing en H.
van Woudenberg).

Benoemd wordt de heer P. L. Hessing.

2. Praead'vies op het verzoek van F. G.
Rosier, om ontslag als plaatsvervangend lid
van het Hoofdstembureau in Kieskring I,
tevens Centraal-Stembureau, voor de ver
kiezing van de leden van den Gemeente
raad.

Goedgekeurd.

3. Praeadvies op het verzoek van Mej.
E. C Ets, om eervol ontslag als hoofd van
de bewaarschool aan het Elisabethshof.

Goedgekeurd.

4. Voorstel tot aankoop van het perceel
grond met opstal aan de Bloemistenlaan,
Sectie M No. 2212 en tot beschikbaarstel
ling van de voor dien aankoop benoodigde
gel den.

Ex Voorstel:

Goedgekeurd
a. om een gedeelte van de Korevaarstraat,
groot 4 M2 kad. bekend Sectie D No.
1C87 ged., niet meer voor den openbaren
dlienst-bestemd te verklaren;

b. het sub a bedoelde gedeelte van de
Korevaarstraat om niet over te dragen aan
de N.V. Leidsche Exploitatie-Maatschappij
van Onroerende Goecfleren q.q.

Goedgekeurd.

6. Voorstel tot overdracht in eigendom,
beheer en onderhoud aan de provincie Z.-
Holland van de Piet Gijzenbrug en tot
vaststelling van den desbetreffenden begiroo.
tings taat

Goedgekeurd.

7. Voorstel tot verkoop van een gedeel
te berm langs den Haarlemmertrekvaart-'
weg onder Noorddwijkerhout, Sectie B No.
1148 ged., aan den Hoogeveenschen Polder

Goedgekeurd.

S Verordening, houdende verklaring ter
voldoening aan art 208 der Gemeentewet,
welke plaatselijke verordeningen, tegen
wier overrteding straf is bedreigd, op 13 Fe
bruari 1933 nog gelden.

9. Voorstel tot het instellen van een
rechtsvordering tegen A. J. Rodenburg en
tegen J. en A. J. Rodenburg, in zake de
betaling van huur over 1932 van de percee-
len weiland in dien stadspolder, kad. be
kend gemeente Leiden, Sectie N Nis 178,
173, 174 en 177.

De heer M a n d e r s wil dit punt behan
delen bij hoofdstuk VII van da Begrooting
omdat een meer breede behandeling van
het systeem hem gewenscht lijkt

De voorz. meent echter, dat deze ver
volging niet vastgekoppeld mag worden
aan een eventueele wijziging van hot sy
steem.

De heer S c h i> 11 e r spreekt zich uit voor
uitstel, omdat hij eeniige nieuwe gegevens
wil onderzoeken.

Het punt zal nu behandeld worden na de
begrooting.

10. Praeadvies op die motie van den heer
Eikerbout, in zake de verstrekking van
brandstoffenbons aan hen, aan wie door de
werkloozen kassen uitkeering wordt ver
strekt en die daarna weder naar de steun-
verlecning overgaan.

De heer E1 k e r b o u t heeft bezwaar
tegen de voorgestelde redactie-wijziging. Hij
vindt de limiet van f3.wat laag, doch
vindt daarin toch geen reden om de voor
gestelde redactie niet over te nemen.

De heer v. Stralen deelt mede, dat hij
thans het oude voorstel van den heer Ei
kerbout overneemt Het voorstel onder de
nieuwe redactie is thans reeds door de fei
ten achterhaald, omdat sinds eenige weken
de toestand reeds is zooals de heer Eiker
bout thans voorstelt

Om ook het geval van 300 werkloozen,
die nog geen brandstoffen krijgen, te berei
ken handhaaft spr. het oude voorstel-Elker-
bout Dit is slechts een kleine groep en
men vermijdt alzoo elke onbillijkheid bij de
grensgevallen. De rijksregeling laat deze
uitbreiding toe, het rijk zal geen bezwaar
maken.

De heer Bosman vindt het betoog van
B. en W. overtuigend genoeg om de motie-
Elkerbout, ook in nieuwe redactie, te ver
werpen. Waarom laten B. en W. die nieuwe
redactie toe?

Wethouder R o m ij n waardeert de hou- j
ding van den heer Eikerhout. B. en W. j
hpbben sinds de vorige raadszitting reeds
brandstoffen verstrekt aan de personen, die
vallen onder het gewijzigde voorstel-Elker-
bout, vooruit loopende op het raadsbesluit
De oude motie ElkeTbout thans overgeno
men door den heer v. Stralen, schept on
billijkheden. Sommige werkloozen gaan tot
f26.— per week vooruit en in die gevallen
is de verstrekking van een extra kolenbon
niet in evenredigheid met de andere uit-
keeiringen.

Spr. Antwoordt den heer Bosman, dat het
hier gnat om een betrekkelijk gering be
drag. Spr. heeft in dit geval gemeend, zich
niet te veel te moeten verzetten.

De heer Eikerbout zou zijn oude motie
niet ingetrokken hebben, wanneer hij niet
voorzien had. dat zij 1och verworpen zou
worden. Thans is het heter een half ei te
hebben dan een leege dqp.

De heer v. Strnlen vraagt zich af,
waarom de heer Eikerbout zijn motie hpeft
ingediend, wanneer hij de verwerping toch
voorzag. Spr. begrijpt niet, waarom dp rech
terzijde niet wil meegaan met zulk een
kleine verbetering, als hij voorstelt Wij
moeten toch immers zoover gaan als wij
kunnen. De wethouder noemt wel een voor
uitgang van f26.— ner week maar dat is
maar een uitzondering.

De motie-v. Stralen wordt verwor
pen met 18 tegen 13.

Voor: de S. D. A P. en (ie heer vs, v.
Tol en Manders.

Het voorstel van B. en W. wordt daarna
z. h. st aangenomen.

Een protest.

De heer van Eek (s.d.) begint met een
krachtig protest tegen het. schandalig en
onmenschelijk optreden van de Nederland
sche Regeering bij de onderdrukking van
den opstand op de Zeven Provinciën.

De Voorzitter hamert on wenscht
geen bel eeü gingen aan het adres van de
Regeering toe te laten.

De publieke tribune applaudisseert.

De heer Wilbrink: „Ben je 't kwijt?

De heer van Eek zet dan de socialisti
sche politiek nader uiteen. Om het socialis
me nader te brengen moet men zich niet
beperken tot parlementaire arbeid. Onze
arbeid op gemeentelijk politiek gebied be
perkt zich dus niet tot onzen arbeid in den
Raad. Spr. gaat daarna over tot het schet
sen van den eeonomischen toestand, welke
eenerzijds hopeloos is en anderzijds krank
zinnig. Het kapitalisme kan geen redding
brengen. Het is geestelijk reeds dood en
heeft zich overleefd. Alleen hei socialisme
kan uitkomst brengen. Deze crisis zal voor
bij gaan. zooals elke crisis voorbij gegaan
is. Door in dezen tijd de loonen te drukken,
graaft het kapitalisme zijn eigen graf. Men
werkt daardoor de werkloosheid in de hand
en roept zoodoende het gevaar van een al-
geheele economische ineenstorting op. Om
deze ineenstorting te voorkomen is er
slechts één middel, n.1. het consumptiever
mogen der massa te verhoogen. Staat en
gemeente moeten daarbij helpen door
groote productieve werken te bevorderen
Redding zoeken in soberheid en verminde
ring der vertering is de krankzinnigheid
ten top gevoerd. Op dit gebied is samenwer
king tusschen socialisten en de rechterzijde
onmogelijk. Doch ook op neutraal gebied
acht spr. samenwerking niet mogelijk en
hij meent zelfs dat de kans op samenwer
king in het samen dragen van regeering«-
verantwoordelijkheid nu voorgoed voorbij
is. De s.d.a.p. zal dus oppositie blijven voe
ren, doch alleen voor zoover dat noodzake
lijk is. Wij zullen het B. en W. niet noodc-
lóos lastig maken in deze moeilijke tijden.
Wij zullen medewerken tot een good finan
cieel beleid, als de middelen daartoe maar
niet tot gevolg hebben vermindering van
het levenspeil der arbeiders.

Wethouder G o s 1 i n g a' Dat is een con
tradictie.

De heer van E ck verdedigt daarna zijn
voorstel, om aan werkloozen electriciteit en
gas te verstrekken tegen een tarief van 5
cent per K.W.U.. resp per M.3 en hen tijde
lijk te ontheffen van de verplichting van
betaling van vastrecht en meterhuur Ook
verdedigt spr. een voorstel om de meter-
huren in 't algemeen met de helft te ver
minderen. Men kan niet genoeg doen ter
bestrijding van de werkloosheid. Men zegge
niet dat den raad geen schuld treft en dat
de raad niets kan doen. Dezelfde partijen,
die hier de macht hebben, hebben ook dfe
macht in de Staten Generaal.

De heer Wilmer: U weet toch ook wel,
dat het een wereldcrisis is. Is het in
Duitschland zooveel beter?

De heer van Eek: In Nederland te nog
geld genoeg. Zoo arm zijn wij nog niet.

Spr. gaat vervolgens na wat in die ge
meentelijke politiek gedaan kan worden tot
bevordering van het socialisme. Daarbij
moet den gemeenten meer de vrije hand
worden gelaten. De tactiek der regeering is
echter elke gemeentelijke politiek te beper
ken tot die politiek, welke in overeenstem
ming is met haar eigen arbeidersvijandige
opvattingen. Op verschillend gebied is nog
terrein te vinden ter bestrijding van de
werkloosheid, zooals op het gebied van wo
ningbouw. aanleg en verbetering van de
verkeerswegen, aanleg van teeltgronden,
inpoldering enz. Gelukkig verzetten ook
hier en daar de Christ, arbeiders zich tegen
de plannen van de regeering zooals b.v. de
resolutie van het R.K. Werkliedenverbond.

Vervolgens gaat spr. over tot de bespre
king van d>e socialistische wensch tot uit
breiding van de overheidsbemoeiing. Niet
om dogmatische redenen hebben de soc.-
demoonaten dezen wensch, maar om de be
langen der burgers te dienen, nml. door dat
het winst-motief is uitgeschakeld bij over
heidsbedrijven. In dit verband verdedigt
spr. zijn voorstel om de wenschelijkheid te
onderzoeken om in navolging van Amster
dam een centrale dienst,voor de levensmid
delenvoorziening in te stellen en zijn motie
dat de Leidsche Hout in eigendom worde
overgedragen aan de gemeente. In aanslui
ting met dit laatste voorstel zal spr. een
voorstel indienen om niet mee te gaan met
het plan van B. en W. om de subsidie aan
de Leidsche Hout te verblinderen.

Vervolgens komt spr. op zijn voorstel om
zich in beginsel uit te spreken voor de in
voering van medezeggenschap voor het ge-
meentepersoneel Zoo wel dit als bovenge
noemde voorstellen zijn slechts een herha
ling van bij vorige begrootingen verworpen
voorstellen.

Eveneens herhalingen zijn de verschillert-
de voorstellen, welke betrekking hebben op
de vrije meemingsuiting.

Spr leidt deze voorstellen in met een
verdediging van het vrije recht van colpor
tage. dat z.i. een verlengstuk is van het
recht van vrijheid van drukpers. In aanslui
ting daaraan passeeren weer eens de jaar-
lij ksche revue de motie, om op Zondagmid
dag het houden van optochten met muziek
en banieren als regel toe te staan ep de
motie om op len l'aaschdag, len Pinkster
dag en len Kerstdag 's middags bioscoop
voorstellingen enz. toe te staan.

Vervolgens dringt spr. aan op het ver
zenden van een adres aan de Koningin, ten
einde te komen tot uitbreiding van de ge
meente Leiden, B. en W. hebben reeds stap
pen gedaan bij Ged. Staten, doch deze laten
od antwoord wachten. Speciaal urgent is
stadsuitbreiding in de richting van Oegst-
geest Hiermede is spr. gekomen aan het
eind van zijn betoog, waaraan hij nog en
kele algemeene opmerkingen toevoegt, in
hoofdzaak een verheerlijking van het so
cialisme en den klassenstrijd. Tenslotte
verdedigt spr. nog een lateir ingediend voor
stel om f 600 beschikbaar te stellen voor de
drankbestrijding.

Het A.R. standpunt

De heer v. E s (a.r.) constateert, dat hij
het in een opzicht met den heer v. Eek eens
is, nml. wanneer hij zegt, dtat de strijd van
de s.d.a.p. niet gaat tegen personen, maar
tegen stelsels en beginsels. Daartegen gaat
ook de strijd van de a.r. partij. Spr. zal kort
zijn, hetgeen mogelijk is omdat spr.'s partij
geen oppositiepartij is. Niet alle specifiek
a.r.-wenschen worden vervuld, doch dat
neemt niet weg, dat spr. nllc medewerking
kan toezeggen. Spr. brengt hulde aan B. en
W., dat zij ,den Raad dit jaar een sluitende

begrooting hebben kunnen aanbieden. Daar ging. subsidie-vermindering, korting op sa-1
aan is het te danken, dat de gemeentelijke larissen en aanspreking van reserves. De
autonomie hier nog zoo gooi als intact is. vermindering van subsidie acht spr. mee-
Dat de begrooting kan sluiten is te danken rendeels ongewenscht. Zoo kan spr. b.v. I
aan een viertal maatregelen, nl. belasting- moeilijk meegian met verlaging van de
verhooging, bezuiniging, korting van sala- subsidie voor de Vereen Volksgezondheid,
rissen en aanspreken der reserves. Belas Alleen op voorwaarde dat B en W. het
tingyerhooging is een onaangenaam iets en den charitatieven vereenigingen niet moeilijk
bet is te hopen dat het bij de voorgestelde zullen maken bij de inzameling van gelden
maatregelen blijft Alle lagen van de bevol-j van particulieren, kan spr.. hoewel ongaar-
king zullen nu moeten helpen om de drukne, meegaan met de voorgestelde subsidie
van het kleine percentage iioogere inko-verlaging. Spr. hoopt dan ook, dat aan deze
mens te helpen meedragen. Korting op de j vereenigingen niet meer het houden van
salarissen acht spr. in de gegeven omstan bloempjescDgcn zal worden geweigerd. Wat
digheden redelijk ook in den voorgestelden loonsverlaging betreft onderscheidt spr.
vorm van pensiocnaftrek-verhooging. Wat i twee categorieën (n.l. zij, die loonsverlaging
het aanspreken der reserves betreft merkte 1 absoluut afwijzen en daartoe behoort de
spr. op, dat reserves er zijn om in kwade S.D A.P tenminste in het politieke leven,
dagen te worden aangesproken en daarom I a's werkgeefster niet. Aan den anderen kant
acht spr. het aanspreken thans gewettigd, st^n de voorstanders van loonsverlaging,
hoewel voorzichtigheid geboden blijft a^L middel om de crisis te overwinnen).

Spr. verwondert zich over de meeste so
cialistische en communistische voorstellen,
die zeker in dezen tijd niet ingewilligd
kunnen worden, zooals b.v. alle voorstellen,
die betrekking hebben op uitbreiding van

Spr. staat op het standnunt dat loonsver
laging zoo lang mogelijk dient te worden
vermeden. In deze gemeente zijn de loonen
voor het gemeente-personeel niet hoog en
tot verlaging mag niet worden overgegaan,

^overh^m^. O^rém
zenzorg merkt spr. op dat dit vraagstuk

een wereldprobleem is, waarbij uien slechts
pogen kan de nooden zooveel mogelijk te
verzachten- Ook in dit opzicht is een slui
tende begrooting een eerste eisch. Spr.
waarschuwt tegen al te groote verwachtin
gen van werkverruiming en werkverschaf
fing en leest daarover een uitspraak voor
van den Engelschen socialist Mac Donald
De s.d.a.p. spreekt in iedere raadszitting
over het werkloosheidsprobleem en buit dit
uit om propagandistische redenen. Spr. zet
daarna zijn standpunt omtrent verschillen
de voorstellen uiteen.

Een eenling aan het woord.

De hoer Vos (v.d) zal zich bepalen tot
enkele opmerkingen, hetgeen zijn oorzaak
vindt in het feit, dat hij in zijn eentje een
heele raadsfractie vormt. Spr. heeft lu de
sectie-vergadering klachten geuit omtrent
den langzamen gang van zaken bi] het ge
meentebestuur en heeft o.a. als voorbeeld
aangehaald het treuzelen met de Lorentz-
herdenking. Het antwoord van B. en W.
heeft hem niet bevredigd. Ook van het ge
meentelijk departement van onderwijs is de
gang van zaken niet zoo snel als spr.
wenscht, hoewel hij toegeeft, dat niet el'/>
vertraging geweten kan worden aan den
Wethquder van Onderwijs. Hi] spreekt zich
uit voor het instellen van een schoolparle-
ment Spr. is verheugd over het sluitend
maken van de begrooting, doch deze vreug
de is niet onvermengd omdat dit resultaat
verkregen ie oa dooi vermindering van
subsidies aan nuttige instellingen.

De vergadering wordt daarna geschorst
tot 8.15 uur.

A VOND ZITTING.

In de avondvergadering was de eerste
spreekster mevr. Braggaar-de Does,
die onder aanvankelijk minimale belang
stelling van de zijde van den raad, zoowel
als van de publieke tribune aanving met
bespreking van haar voorstel, om aan het
consultatie-burau voor moeilijke kinderen
de gevraagde subsidie van f 600 te verlee-
nen. Door dit bureau te steunen, besparen
wij op de onkosten voor gestichtsverpleging.
Zij bepleit vervolgens meerdere moeder-
schapszorg vanwege de gemeente en verde
digt haar voorstel (verleden jaar ook reeds
ingediend) om aan het politie-personeel
een volledig gesalarieerde vrouwelijke
kracht toe te voegen, speciaal belast met
vrouwen- en kinderzaken.

Spr. onderwerpt daarna de werkwijze van
Maatsch. Hulpbetoon aan critiek. Met ge
noegen erkent dat zij er veel verbetering is
gekomen sinds zij een felle aanklacht te
gen M. H. uitte tijdens de vorige begroo-
tingsdebatten.

Desniettemin heeft spr. nag groote grie
ven tegen dit instituut en heeft zij met den
heer v. Stralen een voorstel ingediend om
de wenschelijkheid uit te spreken, dat de
aanvragen om steun en de uitkeering daar
van voor de georganiseerde werkloozen ge
schieden via de besturen van de vakorgani
saties. Overigens blijft zij van meening dal
de gemeente zelf zich de taak van M. H.
moet overnemen.

Wethouder R o m ij n: 't Is toch een ge
meentelijke commissie.

Mevr. Braggaar-de Does: Maar de
raad heeft er niets in ie zeggen. Zij verde
digt dan ook haar voorstel tot opheffing
van M. H. en om aan B. en W. de functip
van deze commissie op te draven, bijge
staan door een commissie van bijstand uit
den raad. Slechts bij deze regeling verwacht
spr. dat onbillijkheden opgeheven zullen
worden, welke onder het huidige stelsel nog
voortduren en waarvan zij enkele voorbeel
den aanhaalt. Ook pleit spr voor de instel
ling van een beroepsinstantie en de afschaf
fing van de zg. kleine vergadering.

M. H. heeft zeer zeker te veel arbeid te
verwerken en om dezen te beperken is het
instellen van normen absoluut noodzakelijk.
Voor het afwijken van deze normen kan
men dan bespreking houden in de groote
vergaderingen. Ook met de gezinsinkomsten
wordt h. i. op verkeerde wijze rekening ge
houden, waarvan spr. weer eenige voor
beelden aanhaalt. Een ander chapiter, waar
over spr. reeds meer gesproken heeft is de
steun aan de z.g kooplieden, voor wie de
tijden zoo bijzonder moeilijk zijn en die
weinig meer zijn dan verkapte bedelaars.
Sommige menschen wonen in huizen waar
van de huur boven hun draagkracht gaat.
Het zou billijk zijn, dat een zeker bedrag
voor huurbetaling werd bijgepast wanneer
geen goedkoopere woningen te krijgen zijn.
Nog verscheidene desiderata heeft spr., zoo
als verstrekking van lakens en slooDen.
verhooging van den kindertoeslag, ophef
fing van den stempeldwang voor de kinde
ren van ondersteunden mogelijkheid van
herziening van afgewezen gevallen, enz. Spr.
zegt. dat verscheidene afgewezen personen
zich tot den burgemeester wenden, doch de
burgemeester wendt zich dan uitsluitend tot
M. H. zelf om inlichtingen; het resultaat is
dan natuurlijk bekend. Zij beklaagt zich
ovp.r een gezegde van den voorzitter van
M. H., dat spr. van haar huis een bijkan
toor van M. H. maakte. Mag zij in haar
pfeen tijd, in haar eigen huis niet doen wat
zij wil?

Na dit requisitoir erkent spr. nochtans,
dat zij alle respect heeft voor de ambtena
ren van M. H.

Het Roomsch-Katholieke standpunt

De heer Wilmer vraagt zich af. of het
mogelijk is de gemeente-huishouding op een
voudiger basis in te richten, zonder dat het
bestuur daar onder lijdt Meenen B. en W
ook niet', dat er een concentreerende orga
nisatie mogelijk is? Wanneer dat mogelijk
is. zou dat een ideale bezuiniging zijn en
voor de bestudeering van deze vraag is z.i
alle aanleiding. Wanneer B. en W. met
zoo'n bezuiniging komen, kunnen zij reke
nen op den geheelen raad. Als voorbeeld
noemt spr de reorganisatie van de Bank
van Leening.

Ook al leefden wij niet in crisis-tijd, dan
nog zou een dergelijke concentratie ge
wenscht zijn, gezien de toeneming van de
gemeentelijke werkzaamheden. B. en W.
willen de begrooting sluitend maken met
a-ndere middelen, zooals belastingverhoo-

de begrooting sluitend te maken. Zulk
een ander middel heeft spr. niet kunnen
vinden. Belastingverhooeing is haast niet
meer door te voeren Worden de loonen
verlaagd, dan komt aan de orde de vorm,
waarin deze verlaging wordt toegepast. En
snr doet een beroeD op de S.D.A.P om me
de te werken om dezen vorm voor het per
soneel zoo billijk mogelijk te doen zijn. Er
zal n.l. een tussc-bewvoorstel-Bpreers wor
den gpdaan. dat billijker is dan het voorstel
van B. en W Spr. juicht het voorstel van
B en W. toe om den kindertoeslag te ver
hoogen. Als beste middel om de crisis te
bestrijden ziet snr. het doen uitvoeren van
productieve werkpn, zooals de aanleg en
verbetering van straten en wegen, waar
voor de. kapltaaldienst z i best mag wor
gden verzwaard. Natuurlijk binnen zekere
grenzen, want bii een goed firaneïeel be
heer kan men beter de belangen van het
proletariaat behartigen. In dat licht be
schouwd is de voorstellen-stroom van de
S.D A.P. volmaakt omerklaarbaar /ouden
zij worden aangenomen, dan zou het finan
cieel beheer totaal in de war geraken. De
S.D A P. mishandelt hier de democratie; zij
leidt niet, doch wordt als een kudde gedre
ven door de massa. De massa nil dat. der
halve stelf de SD.A.P dat voor. Dat is een
stelsel van dictatuur. Rpeds vorige iaren
zijn versrheidpne socialistische voorstellen
ingediend. Spr zal daarop niet meer in
gaan. Wel snreekt hii zich uit voor een
drang van gemeentewege om te kompn tot
huurverlaging. maar niet zooals de Heer
Knuttel dat voorstelt. Ook keert spr. zich
tegen het losmaken van dp rijksregeling;
wel kan spr. meegaan met het voorstel-v
Stralen, om bii de regeering aan te dringen
om aan Leloen eenzplfde regeimg toe te
staan als aan Den Haag Spr. keert zich met
den heer Kuiper tegen bet te lang aanhou
den van personeel in lossen dienst. Hij
spreekt de boon uit, dat B. en W. thans
spoedig zullen kompn mei een praeadvies
over de medezeggenschap.

Mevr. Baggeraar heeft over M. H. gespro-
Ken, wat zeer onlogisch is. nu er een reor
ganisatie-commissie bestaat Spr. vraagt
den wethouder verandpring te brengen in
de kwaliteit vn de brandstoffen, welke aan
de weikloozen zouden worden verstrekt.
Inzake bet voorstel-Verwey om de L. Duin
water-Mij. .onder gpmeentebeheer te bren
gen. zegt spr, dat de gpmeente als grootste
aandeelhoudster wel degelijk verantwoor
delijkheid draagt voor het beheer. Nu het
eenmaal een semi-gemeentelijk bedrijf is
geworden, moet de raad worden erkend, an
ders is het maar beter, dit 't geheel en al
gemeentelijk bedrijf wordt

De heer v. Eek is dit jaar betrekkelijk
kort geweest, doch hij heeft zich thans weer
bezondigd aan eenige groote woorden. Hij
moest eens nalaten groote woorden te ge
bruiken. Niet ontkend kan worden, dat de
Christelijke arbeidersbeweging zeer veel be
reikt heeft voor de arbeidprs. Spr heeft
waardeering voor de S.D.A P. en venvacht
van de S.D.A.P. ook eens wat waardeering
voor anderer inzichten.

Spr vraagt met name wat meer aandacht
voor de encycliek ..Quadragesimo Anno",
wariruit duidelijk blijkt, dat men den Ka
tholieken niet verwijten mag, da' zij voor
standers zijn van ..het" kapitalisme. De
ideeën van de encycliek kunnen dikwijls
niet direct in daden worden omgezet, doch
zij werken door en missen hun invloed niet
Ook de S.D.A.P. kan haar idealen niet altijd
in de practijk omzetten, ook al hebben zp
ergens de meerderheid.

Spr. spreekt ten slotte zijn waardeering
uit voor het beleid van B. en W Echter
zou spr. den wethouder voor Soc. Zaken in
overweging willen geven, niet te veel re
kenmeester te spelen; meer te letten op het
geen de billijkheid eischt. dan wat de ver
ordening precies voorschrijft. Spr. consta
teert echter, dat in deze gemeente door B.
en W. niet minder wordt gedaan*ten bate
van de arbeiders dan in welke andere ge
meente ook.

De heer Ver we y bespreekt de finan-
cieele verhouding tusschen Rijk en Gemeen
te. De wet op deze financieele verhouding
heeft niet aan de verwachtingen beantwoord
en speciaal niet in dezen tijd, waarin de ge
meenten zooveel moeten bijdragen in den
strijd tegen de werkloosheid. Het tekort op
de begrooting, dat B. en W. thans willen
dekken, is uitsluitend te wijten aan de werk
loozensteun. Conclusie daaruit is, dat de ge
meenten meer en meer worden gedrongen
in een strijdpositie tegen het Rijk. Gaan wij
dus mee met de financieele voorstellen van
B. en W. dan keuren wij impliciet de poli
tiek der regeering goed en daartoe leent de
S. D. A. P. zich niet B. en W willen op
financieele gronden niet overgaan tot eeni
ge groote openbare werken (doorgaan met
de centrale rioleering. demping Levendaal)
doch dat acht spr. juist funest. In dat ver
band bespreekt spr. de kapitaalspositie van
de gemeente en komt tot de conclusie, dat
de gemeentelijke schuld per inwoner be
droeg: in 1926 f 189. in 1927 f 196, in 1928
f 229. in 1929 f 214, in 1930 f 234. Spr. acht
deze schuld geen ondragelijke schuld, zoo
dat spr. meent, dat er geen reden aanwezig
is om nog iets meer te leenen ter uitvoe
ring van groote productieve werken en hpt
verheugt spr., dat de heer Wilmer daarop
eveneens heeft aangedrongen.

Voordeden van deze productie werken
zijn o. a. een bezuiniging op de uitgaven
voor werkloozensteun, een waardeverhoo-
ging van de perceelen. liggende bijv. aan
het gedempte Levendaal, met als gevolg
verhoogde haten van de personeele belasting
en mogelijkheid van invoering van een
waardevermeerderingsbelasting, enz.

Met vermindering van subsidies als bezui
nigingsmiddel kan spr. zich niet vereenigen
op verschillende gronden, welke hij nader
ontwikkplt Deze bezuiniging kan wel ppns
illusoir blijken. Spr. keert zich tegen het
voorstel om Leiden te plaatsen in de 2e
klasse voor de gemeentefondsbelasting, om
dat men daardoor een groep onder deze be
lasting brengt, welke tot nu toe waren vrij
gesteld, en dus de minst draagkraehtigen
zijn.

Ook met de voorgestelde sofa risvermin-
derimg kam «pr. niet meegaan; die saflnris
sen van Het gemeente personeel zijm toch
al laag genoeg. Spr. geeft toe. dat het be
staande verschil in peneioenaftrek onge
wenscht is, dodh de bedoeling is te komen.

tot eada ris verlaging en daartoe kam spr.
niet meewerken, om principieels redenen.
Op die u-itooodiging vam den heer Wilimer
wenscht spr. niet in te gaan. De meeruimg,
dat de salarissen niet mogen verdaagd
wordt gedeeld door aile organisaties, ver
tegenwoordigd im het G.O. Wel kan spr.
zich vereenigen met het voorstel om de re
serves aam te spreken.

Spr. verdediigt daarna zijn voorstel om
de L. Duimvater-Mij. onder gemeentelijk
beheer te brengen. Bij hetgeen de heer Wil
mer zeide, kam spr. zich aansluiten. Waar
om zijn de Lichtfabrieken wel een volledig
gemeente-bedrijf en de L. D. Mij ni-et?

Na een voorstel vam orde, dat aangenomen
werd, werd de vergadering om vijf minuten
vóór half 12 verdaagd tot Dinsdagmiddag.

STADSNIEUWS

VAN HET STADHUIS

Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
zij, uitsluitend ten aanzien van de door de
afd. Leiden en Omstreken van de Verecni-
ging tot Bevordering der Belangen van
Sleahthoorenden op 15, 16 en 17 Februari
a.s. in de Stadsgehoorzaal aam de Bree-
straat, alhier, te houden tentoonstelling,
tot 11 uur des avonds ontheffing hebben ver-
leend van het slpitingsuur voor winkels.

A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.

VAN STRIJEN, Secretaris.

Leiden, 14 Februari 1933.

HINDERWET

Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
door hen de beslissing op het verzoek van
de N. V. Mij. tot Detailverkoop vam Petro
leum „De Automaat", om vergunning tot
het uitbreiden van de ondergrondsche be
waarplaats voor petroleum in het perceel
Levendaal no. 166, kadastraal bekend Ge
meente Leiden, Sectie D no, 1367, is ver-
daegd.

A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN
Burgemeester.

VAN STRIJEN, Secretaris.

Leiden, 14 Februari 1933.

VER. TOT BEV. DER BELANGEN
VAN SLECHTHOORENDEN

AFD. LEIDEN EN OMSTREKEN

Men schrijft ons:

Woensdag 15, Donderdag 16 en Vrijdag 17
Februari a.s. houdt de afd. Leiden en Om
streken van bovengenoemde Vereeniging een
tentoonstelling in de Kleine Stadszaal (in
gang Aalmarkt) te Leiden.

Ds Burgemeester, Mr A. v. d. Sande Bak
huyzen, heeft zich welwillend bereid ver
klaard Woensdagmiddag 3 uur de tentoon
stelling officieel te openen voor genoodigden
en leden, terwijl hij tevens het voorzitter
schap op zich heeft genomen van het eere
comité, waarin vele vooraanstaande inge
zetenen zitting hebben willen nemen.

Wat is nu de bedoeling van deze S.H.-ten
toonstelling? De Vereeniging wil de slecht-
hoorenden. jong en oud, arm en rijk voor
onze mooie beweging winnen en hen met of
zonder hoortoestel of met de kunst van het
afzien van den mond (liDlezen) brengen in
het volle leven. Als we ze maar eenmaal
gewonnen hebben, worden ze bezield en ge
sterkt door het goede voorbeeld van hun
medeleden, die reeds den weg hebben atge
legd van de diepste duisternis en neerslach
tigheid naar het hoogste licht van herwon
nen levensmoed en levensblijheid.

Maar wij willen eveneens belangstelling
wekken bij de goedhoorenden, omdat hun
steun, zoowel daadwerkelijk als financieel,
voor ons mooi en menschlievend werk on
misbaar is.

Slechthoorenden in uw eigen belang, goed
hoorenden uit een menschlievend oogpunt,
wij wachten op U en wij rekenen op uw
komst

De tentoonstelling is voor het publiek
geopend: Woensdagavond: 710 u., Donder
dag en Vrijdag: 1012, 35 en van 7 10
(Zie de advertentie in dit blad).

THANS TWEE EN ZEVENTIG BEGROO-
TIN GSV OORSTELLEN
De S.D.A.P. speelt Sinterklaas

De begrootingsvoorstellenstroom neemt
hand over hand toe en is blijkbaar niet te
stuiten. Er zijn er thans 72, twee en zeven
tig. Er zijn er enkele door rechtsche raads
leden ingediend, maar het overgroote deel
is natuurlijk van rooden huize. De heer van
Eek, die al een heele serie heeft ingediend,
komt thans opnieuw met zeven voorstellen
aanzetten. Hij stelt voor evenals in 1932 ter
ondersteuning van de plaatselijke drankbe-
strijdersvereenigingen f 600 uit te trekken,
de bijdrage voor de Leidsche Hout op f 500U
te houden en ook voor de Vereeniging het
Nederlandsche Wegencongres, de Vereeni
ging tot bevordering van de instandhouding
van eigen autowegen voor snelverkeer in
Nederland, het Comité van Actie voor hei
maken van propaganda voor een goed bruik
baar wegennet in Nederland, de Vereen.ging
Hendrik de Keyser, het Instituut Stad en
Landschap van Zuid-Holland, hetzelfde be
drag als in 1932 uit te trekken.

De heer Kooistra stelt hetzelfde voor voor
het Nederlandsch Instituut voor Volkshuis
vesting en Stedenbouw, de heer Koole voor
de zweminrichting De Zijl; de heer Verwev
voor het Leidsche Muziekcorps en voor het
Nederlandsch Schoolmuseum.

Heeft de s.d.a.p altemet al eens iets van
de crisis vernomen? Het is mogelijk, maar
uit haar voorstellen blijkt het niet.

GEEN SPREEKUUR

De Wethouders van Onderwijs, van Finan
ciëm en Bedrijven en voor Sociale Zaken,
zijn, in verband met de behandeling van de
gemeentebegrooting, verhinderd morgen
spreekuur te houden.

VERDUISTERING

Door de politie is aangehouden de 16-
jarige C. S., wonende alhier, als verdacht
van verduistering van geld in dienstbetrek
king gepleegd.

NOG WAT TE GOED

Door de politie is aangehouden de I.eitöe-
naar J. v. E., die nog 14 dagen gevangenis
straf moest ondergaan.

KNOLLEN VOOR CITROENEN

Bij de politie is kennis gegeven van dief
stal van een aantal bussen, waarin de die
ven vermoedden, dat zich benzine bevond.
De diefstal had plaats op een werk in de
Bosch- en Gasbuispolder. Het koelwater van
een tractor had de aannemer De R.. die
nachtvorst vreesde, in benzinebussen laten
aftappen. Dat water is door de dieven mee
genomen. Het zal hen niet meegevallen zijn
toen zij de inhoud der bussen controleer
den.

BURGERLIJKE STAND

i J Onruat

P'wek

S Wal

I INGI

in. G

GEHUWD; AI Wollc

GEBOREN: Salomon z v I Stouten cn H
d Mee Cornells Marinua z v H H Boei
M Remmelzwaal Kntalin Amalia Maria
C M van Zoen Sara ChrU
v W de Bres en S FlandrUi
Cornells Daniël z v VV Zandvliet

Ella Johanna d v K F R Salbei
Swlebel Johanna Gcertrulda d - .T
G Kooien Annelize Herta 1

F E MUller en I H Brabec Johan G«

J G RtJff en M C van der Ghag Ple
B de Best en E Zandbergci
A Feeleus en G Schu'
itonla d v W Helvi

ng Henrlcus Mm

Chr M Vorst Maria Elisabeth Johann
G J Bots en C P Hulsebosch Heri
oobus z v H J Tuinhof de Moet
loos Johahnes z v I Zitman en
paan Coinelia Adriana Maria d v

-pstel en J Verwater Elisabeth
in en C J Doove

OVERDEDEN: J M Sampion—Kok

C LulliiartSpaa. wede, 77 J. M de Rep' 'st

Hollander, wede. 83 J K Rietkerken*"
Oostwal. wede, 66 J. J Geuke, dr 19 J. -
82

Uit den Omtrek

ALKEMADE

ARBLIDS^EURS

Bij de airbeidebeure ailttrier ©taan 205
bektere ingeeo.«reven en wel 157 landa.rb
d'ens, 8 metaaiTb-werk ons en 3 arbeiders
hoorende tot diverse beroepen.

lU RfiRni.UKR STAND.

EEVALLEN: J M van der Wereld— v
J C de Wit—van den Knüff
de Jong d -

J Kle«eue'
Uersbergen helai

M Volwi
thof—van Blokl:

Krüger—van Leeuwen z J M Hoi
van der Meer z. f1."*

ONDERTROUWD: W J van Kleef 27 Jr., «ing
P Engel 26 J. A de Groot 24 J. en C VuUWj]h
21 Jaren jjptr{

Kant

ALPHEN AAN DEN RIJN U

AFBRAAK VAN „DE LAETSTE STUIJVEl{ie z

Als echte bewoners van de Rijnstreken
hebben we altijd een zekere voorliefde vexttrag
het „oude", iliet alleen de geschiedenbnze
maar vooral ook de enkele overblijfseleftuit
van huizen en buitenplaatsen, die herinnen i
ren aan het verleden en waaraan in vecaai
gevallen een geschiedenis is verbonden. Nfe g1
1900 heeft Alphen ruik een groote verandiler
ring ondergaan dat hier van een herkeipnze
ning van het oude geen sprake meer is e*vori
men zich moeilijk een en ander .kan voo^erv
stallen. Zooals velen van onze lezers bekenpaa
zal zijn is de heer J Tolk thans bezig in <Fraa
Emmalaan af te breken de woningen aapebl
.De Laetste Stuijver" wegens de wegvefn^8
breeding LeidenUtrecht. Dit gaf ons aarfn
leiding een bezoek te brengen bij den g#P°c
meente-archivaris den heer W. M. C. Re{fou'
over het verleden van deze huizen. Door dr".pf
welwillendheid van den heer Regt zijn wpls
in staat iets over dit verleden aan onze
zers door te geven. H?"

In de geschiedenis aldus de heer Reg*1!"

wordt in 1790 voor het eerst melding ger01;
maakt van „De Laetste Stuijver". In dir11
dagen was er een vrij doorzicht van de PostPn
brug tot de brug bij Oosthoek; alleen dreeï
eenvoudige woningen aan „de L. S." en eeran
Kaagberg (kleine boerderij) ter hoogte vai|w?J
de Voorstraat en de kleine huisjes bij di
brug van Oosthoek zag men aan de Westr®
zijde van den liandweg. Alle bebouwing wau^-
tusschen Rijn en Dijk aaii de Oostzijde. Iir^'
het weiland in de omgeving van de StecnPL
straat waren wel de sporen van tuin en vij^eri
ver van de wéleer groote buitenplaats „Brit*. r
tenrust" maar bebouwing als het genoemds
was er niet weï

In Napoleons dagen werd de weg bestraa^en
en voor velen was ,De Laatste Stuyver" een»ez
huisje om even binnen te wippen. HoeweKej.
de verkoop van sterken drank in die dagpr^j-,
vrij was sprak men schertsenderwijze steed^n
van „De Laetste Stuijver" als van een gele-^ag
genheid waar men Zaterdags of na de kerk-pij,
mis het laatste geldstuk maar moest op-j^j
maken. Ais een aardige herinnering aan diteer
huisje vertelde de heer Regt ons van een be-pie
woner in 1850, n.1. Sas van Dorn, die toenjde
voor dit huisje een zware boom moest wor-we
den gerooid die het verkeer belemmerdejen
zeer ernstig bezwaar hiertegen maakte entui
steeds maar riep: „O, mijn boompje! O, mijndei
iboompje!" Op het laatste moment omklemdelpk
hij met beide armen den boom, zoodat het I
werkvolk hem naar binnen moest brengen,we
maar na het vallen van den boom bleek, datvei
in een holling ervaneen mud centen ge-va
borgen waren. Onwillekeurig dachten we:
wat zullen de werklui van thans vinden!

Tegenover „de L.S." was een in de geheelohe
Rijnstreek bekende smederij van Schouten
en Noppen, die zich bijzonder toelegde op
vervaardiging van brandspuiten en in welke
smederij in 1852 voor den bouw van eenko
nieuwen hoofdingang der Ned Herv. Kerk

die 7 April 1916 verbrand is doordat
knechtje van loodgieter Baarslag op het dale
een ongelukje maakte de duizenden roode
baksteenen met de hand op de slijpsteenen
werden bewerkt met schuine kanten
ronde hoeken.

Door de afbraak van de huisjes gaat weer
een stukje van het oude verdwijnen; niette
min wordt het op prijs gesteld dat de tegen
woordige eigenaar, de heer Tolk, de steeën
zal doen afbikken en schoonmaken en de
gevel in haar oude stijl zal opbouwen, voor
twee huisjes die blijven staan.

NED. HERV. KERK.

De gehouden extra-collecte voor de dia
conie der Ned. Herv Kerk aan de Juliana-
straat heeft opgebracht, het mooie bedrag
van 361.11.

ERNSTIG ONGEVAL.

Gistermiddag omstreeks drie uur heeft in
de Gnephoek 'n erns'ig ongeval plaats gehad.
Bij het rooien van boomen werd de 50-jarige
P. uit Honselaarsdijk door een vallenden
boom ernstig aan gelaat en rechteroor ver
wond. Hoewel P. was gewaarschuwd kwam
hij te dicht bij den vallenden boom. Eerste
hulp verleende Dr. VV. die daarbij ook con
stateerde dat een linkerrib gescheurd was.
Na bij omwonenden te zijn binnengedragen
werd P .later naar zijn woning vervoerd.

WEEKDIENSTEN.

Oud Goref. Gem. Woensdag 7.15 uur De
heer Sohoonderbeek van Ederveen.

EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN.

Hoewel de afd Alphen aart den Rijn van
de Ned Vereen. „Eerste Hulp bij Ongeluk
ken" slechts een half jaar bestaat, verricht
zij zeer veel nuttig werk en mag zich in ge-
s'adige bloei ve-heugen. Het actieve bestuur
heeft besloten Maandag 20 Febr. in het Nuts-
gebouw een Propaganda avond te houden
waar de heer H. Struve, consul en lid van
het hoofdbestuur der vereeniging een lezing
hoopt te houden over: „Het nut van reddend
zwemmen in verband met E.H.B.O. en het
toenemend verkeer".

Door lichtticeutrn wordt een en ander ver
duidelijkt en in de pauze zal gelegenheid be-

pli