De Duitsche Rijksdag ontbonden DONDERDAG 2 FEBRUARI 1933 EERSTE BLAD PAG. 1 BUITENLAND HEIL, HITLER! Het besluit van het nieuwe Duitsche ka binet om den Rijksdag te ontbinden, omdat hij geen arbetdskrachtige meerderheid voor hanr bliikt te bevatten en de gelijktijdige regeeringsoproep tot het Duitsche volk, die eigenlijk niets anders is dan een uitgebreid verkiezingsmanifest, onthullen het feit, «lat de regeering, welke den naam van Adolf Hitler draagt, althans begint met de me thode. die door Von Panen reeds met nega tief cevolg is ingevoerd en tracht een niet voorhanden zijnde meerderheid te schennen. Het Is niet onmogelijk, dat de opzet thans slaagt, vooral omdat het programma, dat de nieuwe regeering ontvouwt, sterk op de verbppldincr van de massa moet werken. Toch bevat dat program slechts weinig waaraan men houvast heeft. Het sterkst is het in de bewering, dat Duitschlnnd zijn huidige ellende slechts heeft tc wijten aan de z.g. „vervullingspolitiek". Deze beschul diging maakt een eenigszins wonderlijken indruk, want dat Duitschlnnd op hetoogen- blik feitelijk weer als vrije natie onder de natiën der wereld staat, is aan die ver smade politiek te danken. En het is in elk geval dn vraag hoe het zou zijn wanneer de Duitsche regeeringen na 1918 zich onhan delbaar en onwillig tegeno\er hun schuld- eischer» hadden betoond. Het manifest van Hitler. Von Papen, Hugenberg c.s. maakt in dit opzicht dan ook den indmk van eenzijdigheid Het meest-opvallend gedeelte van den oproep bestaat in de felle aanvallen op ..het communisme". Dit belooft een onverbidd» lijken strijd tegen „de communisten", die toch de dragers van het communistisch be ginsel zlin Het is te hopen, dat die strijd niet door Willekeur doch door strikte rechtvaardig heid gekenmerkt zal worden. De herinnering aan Hitiers vergoelijking van den walgelijken moord op oen commu nist te Beuthen door nationaal-sorinlisten gevoegd hij de schorsing van politie-man- nen te Homberg, gisteren door Goering be volen, om-dt zij in een straatgevecht enke le nazi's doodelijk hebben getroffen, zijn een paar voor de hand liggende gebeurte nissen. die ons in dit opzicht met vrees vervullen. Hoe dit alles echter ook zij, het is zake- een handige daad van het nieuwe kabinet om maar onmiddellijk verkiezingen uit te schrijven en daar een soort van mandaat voor vier jaren aan te verbinden. Wie weet welke wonderen Hitier weet te bedenken om het Duitsche volk er weer bovenop te brengen. Slaagt hij niet dan is inderdaad de kans niet gering, dat de communisten daarna gelegenheid krijgen het op hun manier te probeeren. Daarom: Heil Hitier! DE VOLKENBOND EN JAPAN De commissie van negen heeft besloten Vrijdag a.s. de grootera commissie van ne gentien bijeen te roepen ter hespreking van de belangrijkste hoofdstukken. Binnen 'acht a tien dagen zal dan de buitengewone vol kenbondsvergadering bijeen worden ge roepen. Van welingelichte zijde wordt medege deeld, dat bij de tot nog toe streng vertrou welijke besprekingen duidelijk een stem ming is tot uiting gekomen om in het Lyt- ton-rapport de afkeuring van Japans hou ding nr\j aanzienlijk te verscherpen. Vooral onder invloed van de kleine mogendheden wordt aangestuurd op wijziging van het rapport in den zin van een ondubbelzinni ge veroordeeling van de houding van Ja pan en het niet erkennen van den Mand- sjoerijschen staat Mandsjoekoeo. In allo kringen is men echter zich ervan bewust, dat een dergelijk rapport Japans onmiddel lijke uittreding uit den volkenbond betec- kent. Oproep der Hitier- regeering aan het Duitsche volk EEN VIER JAREN PLAN Strijd tegen het Communisme INTERNATIONALE VREDE EN GELIJKE ONTWAPENING BLOEDIGE GEBEURTENISSEN TE HOMBERG Politie door Goering geschorst Te Homberg aan den Bijn ontstond gis termorgen een hevige vechtpartij tusschen communisten en nationaal-soclalisten, die zich tot een waren slag ontwikkelde. De nat-socialisten trokken 2ich in hun hoofdkwartier terug en schoten van daar uit op de landjagers, die liet vuur beant woordden. Het is komen vast te staan, dat een „Landjae^rmelster" en drie nationaal- socialisten zijn gedood en vier landjagers zijn gewond. De politie te Homberg berichtte over het gebeurde het volgende: „Hedenmorgen werd op grond van het bericht, dat van Hochheide komende werke- loozen aan de grens van Homberg door troepen der N.S.D.A.P. werden lastig geval len. een afdeeling politie derwaarts gezon den. Een man werd gearresteerd, die de po litie met een knuppel bedreigd had. In ver band met deze arrestatie schoolden onge veer 150 personen samen. De politie tracht te de straat te ontruimen. Hierbij kwam het bij de kruising van de Wilhelmstrasse tot een schietpartij, waarbij land jager Pliens door verscheidene schoten in het hoofd werd gedood. Verscheidene andere landja gers werden, deels zwaar, deels licht ge kwetst. Aan den anderen kant werden, vol gens tot dusverre bekende gegevens, 2 per- sonen doodelijk en een persoon zwaar ge wond. Het onderzoek is nog niet beëindigd. De moordcommissie Dusseldorf is in Hom berg bezig met het verhooren van de schul digen en getuigen. De commissaris van het Rijk voor het Pruisische ministerie van Binnenlandsche Zaken, Rijksminister Goering, heeft di»*p' een zeer streng onderzoek bevolen en totdat deze aangelegenheid zal zijn opgeklaard den commandant der plaatselijke politie, zoome de allle landjagers, die op de nat-socialisten hebben geschoten uit den dienst geschorst. DE GRIEP TE BERLIJN De griep breddt zich de laatste dagen te Berlijn steeds meer uit. Volgens een opgaaf der ziekenfondsen bedroeg het aantal nieuv/e gevallen gisteren 572 tegen 393 op Maandag In het geheel zijn 39 scholen gesloten. MOTIE VAN GENERAAL SMUTS VERWORPEN De Kamer te Kaapstad heeft met 83 tegen 36 de motie van generaal Smuts, waarin het aftreden van Hertzog geëischt werd, bene vens de vorming van een nationale regeering, verworpen. De Rijksdagontbinding De Duitsche Rijkspresident heeft het vol gende decreet uitgevaardigd: „Nadat gebleken is, dat een tot werken in staat zijnde parlementaire meerderheid niet te vormen is, ontbind ik op grond van art. 25 van de Rijksgrondwet den Rijksdag, op dat het Duitsche Volk door de verkiezing van een nieuwen Rijksdag stelling kan ne men tot de nieuwgevormde regeering der nationale concentratie. Berlijn, 1 Februari 1933." Bij een verdere verordening van heden wordt bepaald dat de verkiezingen voor den nieuwen Rijksdag op 5 Maart 1933 zullen worden gehouden. De nationaal socialistische Landdaggroep heeft een voorstel tot ontbinding van den Pruisischen Landdag ingediend. In verband hiermede heeft de voorzitter van den Land dag errl, den Landdag 4 Febr te 11 uur bij eengeroepen ter behandeling van het voor stel. De Rijksdagfractie van het Centrum publi ceert de door haar aan de Rijksregeering ge richte vragen, waarop zij tot nog toe geen antwoord heeft ontvangen. Deze vragen lui den: le. Het Centrum wenscht nauwkeurig te worden onderricht over het werkprogram der regeering. 2e. Van bijzonder belang acht zij het ant woord op de volgende afzonderlijke vragen: a. welke garanties kan de Rijksregeering geven, dat haar maatregelen binnen het ka der van de Grondwet zullen blijijven; b. is de Rijksregeering in het bijzonder bereid bindende toezeggingen te doen, dat niet op grond van den z.g. „noodtoestand van den staat" met de Grondwet in strijd zijnde maatregelen zullen worden genomen? e. is de Rijksregeering bereid, den spoe- d>igen terugkeer von normale grondwette lijke verhoudingen in Pruisen toe te zeggen en op welke wijze wil zij dat tot stand bren gen? d is de Rijksregeering bereid in het be lang van do borenbevolking en ook uit volk en nat ionaal-pol i tie'ke overwegingen de bin nenlandsche kolonisatie op groote schaal te 'hervatten en tegen elk verzet in ten uitvoer te brengen? e. is de Rijksregeering bereid de hardste sociale bepalingen der noodverordeningen op te heffen en welke speciale maatregelen denkt zij daartoe voor te stellen? f. is het juist, dat het ministerie van Ar beid zal worden ingekrompen, en dat belang rijke deelen van zijn bevoegdheid zullen over gaan aan den nieuw benoemden crisisminis ter? g. denkt, de regeering het verenigings recht in zijn huldigen omvang te handha ven? h. zal de Rijksregeering medewerken aan de handhaving van de Duitsche sociale ver zekering en het recht der collectieve arbeids overeenkomsten i. denkt de regeering een juist evenwicht tot stand te brengen tussöhen de eischen van de Duitsche binnenlandsche markt en den noodzakelijken uitvoer? k. is de Rijksregeering bereid waarborgen te geven, dat elke vorm van inflatie achter wege zal blijven en dat financieele experimenten, die van bepaalde zijde woixien gepropageerd collectief zullen worden bestre den? Uit Berlijn wordt gemeld, dat bij de onder handelingen tusschen Hitier en het Centrum eerstgenoemde deed doorschemeren, dat hij voor een heel jaar den Rijksdag wil uit schakelen. Daarop heeft dan het Centrum be Bloten de regeering als het standpunt van de partij te kennen te geven, dat zij wel is waar geenszins aan de regeering overbodige moeilijkheden in den weg wenscht te leggen, maar dat zij niet zou kunnen stemmen voor een machtigingswet Na deze verklaring van het Centrum achtte de regeering het geraden den Rijksdag onmiddellijk te ontbinden en zij hoopt, dat de nieuwe verkiezingen, gelijk Funk het ook formuleerde, „een aanzienlijke toeneming zullen brengen van de stemmen dergenen, die bereid zijn zich achter de na tionale aaneensluiting te stellen." DE PROCLAMATIE De regeering van Hitier heeft zich gister avond met een proclamatie tot het Duitsche volk gericht. Het stuk dat door alle ministers is onderteekend, is tevens het manifest voor verkiezingen welke op 5 Maart zullen plaats hebben. Het werd door Hitier gister avond om 10 uur voorgelezen voor de radio De proclamatie kondigde scherpen strijd aan tegen het communisme, steun aan den landbouw, krachtige bestrijding der werk loodheid met behoud van het particulier ini tiatief en zonder monetaire experimenten. Op internationaal gebied heet het: „thans meer dan ooit hebben de volken vrede noo- dig". Wat de regeering van plan is te doen met een onwillige Rijksdagmeerderheid, zegt de proclamatie niet. De tekst De inhoud van do proclamatie die gister avond 10 u. over allo Duitsche zenders werd verspreid, luidt alse volgt: „Meer dan veertien Jaren zijn verloopen, sinds den onzalige» dag, waarop, door bin nen- en buitenlandsche beloften verblind, het Duitsche volk de hoogste goederen van ons verleden, van het Rijk, van zijn eer en van zijn vrijheid vergat cn daarbij alles verloor. Sinds deze dagen van ver raad heeft de Almachtige ons volk zijn zegen onthouden. Tweed ra dht en haat hebben hun intrede ge daan. In diensten kommer zien millioenen der beste Duitsche mannen en vrouwen uit alle levensstanden de eenheid der natie verzinken en overgaan in een ohaos van po litiek egoïstische mecningen, van economi sche belangen en van tegengestelde wereld beschouwingen. Zooals zoo dikwijls in onze geschiedenis biedt Duitschland sinds dezen dag der revo lutie het beeld van een hartverscheu rende oneenigheid De beloofde ge lijkheid en broederschap hebben wij niet ge kregen. Maar de vrijheid hebben wij ver loren. Want op het venal Nan de geestelijke eenheid en de eenheid van wil van ons volk in het binnenland, volgde het verval van zijn politieke positie in de we reld. Diep doordrongen van de overtuiging, dat het Duitsche volk in het jaar 1914 in den grooten strijd trok, zonder eenige gedachte aan een eigen schuld en slechts vervuld van den last der zorgen het aangevallen Rij'V de vrijheid en het bestaan van den Duitschen mensch te moeten verdedigen, zien wij in het ontstellend noodlot, dat ons sinds November 1918 vervolgt sledhts het resultaat van ons binnen land sch verval. Alleen worclt ook de overige wereld sindsdien niet minder door crises getisterd. Het opgeheven historische evenwicht van krachten, dat eens niet wei nig bijdroeg tot het begrip voor de nood zakelijkheid van een binnenlandsche soli dariteit der naties met alle daaruit voort vloeiende gelukkige economische gevolgen is verdwenen. De waanidee van over winnaars en overwonnenen ver nietigt het vertrouwen van natie tot natie en daarmede ook het bedrijfsleven op de wereld. De ellende van ons volk is even wel ontzettend. Het werkloos geworden hon gerende millioenenproletariaat der industrie wordt gevolgd door den tot de ellende ge dreven geheelen midden- en handwerkers- stand. Indien dit verval zich ook definitief uitbreidt tot de Duitsche boeren, zullen wij staan voor een catastrophe van on- afzienbaren omvang. Want dan zal ook een tweeduizendjarige menschelijke cultuur en civilisatie ten onder gaan. Dreigend verkondigen de verschijnselen ons het voltrekken van dit verval. In een ongehoorden stormloop van wil en geweld tracht de communistische metho de van den waanzin het in zijn binnen ste geschokte en uitgemergelde volk defini tief te vergiftigen en te ondergraven, ten einde het te drijven naar den tijd, waarin de beloften der communistische woordvoer dors van vandaag door nog ernstiger teleur stelling zullen gevolgd worden dan de be loften der zelfde apostelen in November 1918. Veertien jaren Marxisme heb ben Duitschland geruïaeerd. Eén jaar bolsjewisme zou Duitschland vernietigen. De thans rijkste en schoonste cultuurgebieden der wereld zouden in een chaos en een puinhoop worden veranderd. Zelfs het leed van de laatste jaren zou niet vergeleken kunnen worden met den jammer van een Europa, in welks hart de rooide vaan der venietiging zou worden opgeridht De duizenden gewonden, de gntelbare dooden, die deze binnenland sche oorl9g van nu Duitschland kost, mogen een waarschuwing zijn voor den 6torm. In deze uren van overmachtige zorgen om het bestaan en de toekomst der Duitsche na tie, riep ons, mannen van nationale partijen en organisaties, de grijze leider van den wereldoorlog op. om nog eens, zooals aan het front, thans iri het vaderland in eenverbondenheid en trouw onder zijn lei ding te strijden voor de redding van hel Rijk Daar de eerwaardige Rijkspresident ons in dezen grootschen zin de handen tot een ge- meenschappelijken bond deed aaneensluiten, willen wij als nationale leiders God, ons geweten en ons volk be loven de ons daarmede opgedragen missie vastbesloten en volhardend als nationale re geering te vervullen. De erfenis welke wij overnemen is ver schrikkelijk. De taak, welke wij moeten ver vullen is de moeilijkste welke Duitschen staatslieden sinds menscheniheugenis is ge steld. Het vertrouwen van ons allen is onbgrensd, want wij geloo- ven aan ons volk en zijn onvergankelijke gemeenschappelijk de bouwsteenen leveren waarde. Boere, arbeiders en burgers, gij moet voor het nieuwe Rijk. De nationale regee ring zal 't als haar hoogste en eerste taak beschouwen de geestel ij ke eenheid an willen van ons volk te her tellen. Zij zal de fundamenten waarborgen en ver dedigen, waarop de kracht van onze aatie berust Zij zal het Christendom als basis van onze gemeenschappe lijke moraal, de familie als kiem cel van ons volks- en staats lichaam in hechte bescherming nemen. Zij zal boven standen en klassen uit ons volk weer het bewustzijn brengen van zijn volks- en politieke eeniheid en van de daaruit voortvloeiende verplichtingen. Zij wil de eer van ons groot ver leden, de trots van on ze oude tra dities maken tot de basis voor de op voeding van de Duitsche Jeugd. Zij zal een onbarmhartigen strijd aanbinden tegen de geestel ij ke politieke en culture el e „nihili- se e ring". Duitschland mag en zal niet erzinken in een anarchistisch commu nisme. Zij zal In de plaats van turbulente In stincten weer de nationale discipline ver heffen tot den regent van ons leven. Het vier Jaren plan De nationale regeering wil het groote werk der reorganisatie van het bedrijfsleven van ons volk oplossen met twee groot Vderjaren plannen. Redding van den Duitschen boer tot ver krijging van een basis van levensonderhoud en levensvreugde voor de natie. Redding van den Duitschen arbeider door een geweldigen en veelomvattenden aanval tegen de werkloosheid. In veertien jaren hebben de November partijen den Duitschen boerenstand geruï neerd. In veertien jaren hebben zij een leger van millioenen werkeloozen geschapen. De nationale regeering zal met ijzeren vastbeslotenheid en de meest taaie volhar ding het volgende plan verwezenlijken: Binnen vier jaren moet de werkloosiheid aan de ellende worden onttrokken. Binnen vier paren moet de werkloosheid definitief overwonnen zijn. Parallel hieraan loopea de voorwaarden voor het opbloeien van het overige bedrijfs leven. Met deze gigantische taak der saneering van ons bedrijfsleven zal de nationale re geering verbinden de taak en de ten uit voerlegging van een saneering van het Rijk en van de landen en van de ^haeenten uit een oogpunt van bestuursteohniek en be lastingtechniek. De gedachte der federatieve organisatie van het Rijk en die van arbeidsdienstplicht en kolonisatiepolitiek, behooren tot de grond pijlers van het program. De zorg voor het dagelijksche brood zal evenwel ook de zorg zijn voor de vervulling van sociale plichten bij ziekte en ouderdom In de zuinigheid van haar bestuur, den eisch van arbeid, de instandhouding van on zen boerenstand, zoomede de ten nutte ma king der initiatieven van de individuen ligt tegelijkertijd de beste garantie voor het ver mijden van ieder experiment, dat onze va luta ia gevaar zou kunnen brengen. De buitenlandsche politiek. Wat de buitenlandsche politiek betreft, zal de nationale regeering haar hoogste missie zien in de handhaving der levensrechten en daarmede in het wederverwerven van de vrijheid van ons voik. Daar zij vastbesloten is een ©inde te ma ken aan de chaotische toestanden in Duitsch land, zal zij er aan medewerken in gemeen schap der overige naties een staat te voe gen van gelijke waarde en daarmede zeer zeker ook van gelijke rechten. Zij is daarbij doordrongen van de grootte van haar plicht, met dit vrije, in rechten gelijke volk op te komen voor het behoud en de consolidatie van den vrede, welke de wereld thans meer dan ooit tevoren noodig heeft. Moge ook het begrip van alle anderen er toe bijdragen dat deze. onze oprechtste wensch voor het welzijn van Europa, ja, van de wereld, in vervulling ga Hoe groot onze liefde voor ons leger als drager van onze wapenen en als symbool van ons groot verleden ook zij, toch zouden wij ons gelukkig prijzen, indien de wereld door een beperking van haar wape ning een vermeerdering van onze eigen be wapening nimmer meer aoodzakelijk zou maken. Wil Duitschland evenwel dezen politieken en economischen wereldopbloei weer bele ven en zijn verplichtingen tegenover d- an dere naties naar geweten vervullen, dan stelt zulks een beslissende daad tot voorwaar de: De opheffing der communistische onder gravingsactie ia Duitschland. Wij mannen van de regeering, voelen voor de Duitsche geschiedenis verantwoor delijk voor het herstel van een geordend staatsorgaan en daarmede voor de defini tieve overwinning van den klassenwaanzin en van den klassenstrijd. Wij ziien geen standen, maar het Duitsche volk, de millioe nen van zijn boeren, burgers ea arbeiders, die of gemeenschappelijk de zorgen van de zen tijd moeten overwinnen of er anders ge meenschappelijk aan te gronde zullen gaan. Vastbesloten en trouw aan onzen eed zul len wij daarmede met hel oog op de onge schiktheid van den huidigen Rijksdag de zen arbeid te ondersteunen, het Duitsche volk zelf de taak voorhouden, welke wij behartigen. De Rijkspresident, generaal-veldmaar- schalk von Hindenburg, heeft ons geroepen met het bevel door on&e eensgezindheid de natie de mogelijkheid van den wederopbloei te brengen. Wij doen derhalve thans slechts een be roep op het Duitsche volk, deze daad van verzoening zelf mede te onderteekenen. De regeering der nationale verheffing wil werken en zij zal werken. Zij heeft niet veertien jaren lang de Duitsche natie ten gronde gericht, maar wil haar weer omhoog leiden. Zij is vastbesloten in vier jaren de schuld van veertien jaren weer goed te maken. Doch, zij kan niet de arbeid van den we deropbouw afhankelijk maken van de goed keuring van hen, die schuldig zijn aan de ineenstorting. De partijen van het Marxisme en hun meeloopers hebben veertien jaar de tijd gehad; het resultaat van hun werk is een ruïne. Trouw aan het bevel van den Rijkspresi dent willen wij nu beginnen. Moge de Al machtige God ons werk in genade aanne men. Zijn gerechtigheid laten gelden, ons inzicht zegenen en ons gelukkig maken door het vertrouwen van ons volk- Want wij willen niet voor ons, maar voor 'ïuitschland werken. De oproep was onderteekend door al de ministers. Verbod van betoogingen De Berlijnsche president van politie heeft wegens de aansporingen tot de algemeene staking alle betoogingon en optochten dei communisten onder den blooten hemel vpr boden- Hierdoor kornt dus ook de betooging te vervallen, die de communisten Vrijdag a.s. in den Lustgartcn wilden houden. Ook te Lübeck zijn wegens de aldaar plaats gehad hebbende ongeregeldheden alle optochten en betoogingen verboden. Blomberg aan de rijksweer De nieuwe minister van de Rijksweer zegt: Met vertrouwen van rijkspresident en op perbpvelhebber Hindenburg heeft mij aan de spits van de rijksweerbaarheid geplaatst Het is mijn bedoeling de rijksweer als machtsinstrument van den staat te behou den. staande boven alle partijen en slechts ten dienste van het geheele volk. Moge het mij gegeven zijn. in afzienbaren tijd de weermacht weer ontwikkeld te zien tot wat hij wezen moet: de volledige waarborg voor de veiligheid van het rijk! Bij verschillende firma's te Frankfurt hebben de Russische autoriteiten hestellin gen gedaan tot een bedrag van 65 milliocn mark Voor de Russische olie-industrie zijn ca. 70.000 ton pijpen en machinerieën be steld. Onder garantie der Duitsche regeering hebben de industrieelen aan Rusland een crediet van 48 maanden verleend. BERLIJN, 2 Febr. De „Lokal Anzeiger" meldt, dat de leider der Duitsch-nationale Volkspartij, Hugenberg, na de mededeeling van de ontbinding van de Rijksdag de lei (Iers zijner partij heeft bijeengeroepen voor een partij-congres, dat op 12 dezer te Berlijn zal plaats hebben. DEMONSTRATIE-VERBOD VOOR DE COMMUNISTEN IN HEEL PRUISEN. BERLIJN, 2 Februari. Rijksminister Göring heeft in zyn functie van Rijkscommissaris voor het Pruisisch Ministerie van Binnen landsche Zaken een demonstratieverbod uitge vaardigd voor de communistische partij en haar nevenorganisaties in geheel Pruisen, dat terstond in werking treedt. GEESTDRIFT TE BERLIJN HET KANSELIERSCHAP VAN ADOLF HITLER EEN HISTORISCHE WENDING VOOR HET DUITSCHE VOLK (Van onzen Duischcn correspondent) Het zou kinderachtig, krenterig en klein zielig zijn, wanneer wij Adolf Hitler, den leider der nationaal socialisische beweging het behaalde succes niet van gansoher harte zouden gunnen. Wij begroeten het feit, dat hij van agitator werd bevorderd tot kanse lier, dat hij zijn arbeidsveld van het Sport palast heeft verlegd naar de Wilhelmstrasse Wij verheugen ons met de tienduizenden, die hem jaren achtereen door dik en dun gevolgd hebben, dat de vervulling hunner stoutste wenschen thans eindelijk werkelijkheid ge worden is. Wij belpven met het na'ionale deel der Duitsche bevolking een historische wending, welke voor de naaste toekomst der gansche wereld van ingrijpende beteekenis zal blijken. Toen per radio des middags de groote ver rassing binnenliep: Hindenburg heeft Hitler tot rijkskanselier benoemd!, spoedde ik mij naar Berlijn, om het effect met eigen oogen vast te stellen. Ik greep den geuniformeer den colporteur het eerste nummer van den „Angriff" uit de hand en las in dikke letters het opschrift: „Reichskanzlei Hitier!" Dr Goebbels' hoofdartikel luidde: Schoon schip maken!, een pleidooi ten guns'e van den lel der der N.S.D.A.P, geschreven, voordat de beslissing van Hindenburg bekend geworden was. Reeds enkele uren later werd een twee de editie van Goebbels' lijfblad verspreid met de mededeeling, dat op dezen histori schen avond een fakkeloptocht door het Brandenburger Tor, Unter den Linden en de Wilhelmstrasse gehouden zou worden. „De triomf der volharding" moest gevierd worden Ik begaf mij per onderaardschen trein naar de verschillende volkswijken der stad en zag. hoe verschillend het nieuws op de verschillende mensrhon van uitwerking was* vreugde, vrees, on'steltonis en haat kwamen tot uiting. Met nauwelijks verheten woede keken de communisten naar de overal uit gestoken roode vlag met het hakenkruis Voor de stamlokalen der S.A. en S.S.-man nen had men op het bord. waar anders de verschillende gerechten worden aangediend met krijt geschreven: Hitier Reichflkanzler! In de lokalen had de vreugde reeds de ge daante van spon'ane geestdrift aangenomen en hoorde men staande naar de liederen der N.S.D.A.P. Waar kwamen midden op den dag al deze jongens vandaan? Hoe was hun mogelijk, zoo spoedig hun arbeidskiel met de bruine uniform te wisselen? In Char- ïottenburg ontmoette ik den gevreesden Storm 33. die bij vele vechtpartijen een voor aanstaande plaats bekleedde en menigen echupo tot het benutten van den gummi knuppel dwong. Over de verbitterde gezich ten dezer stramme kerels lag thans een glans van blijdschap, want het einddoel, dat door de pessimisten onbereikbaar geach' werd, lag plotseling vlak vóór hen: de. marsch der tienduizenden door de rijks hoofdstad, door de middenpoort van het Brandenburger Tor. Tegen het invallen van den vroegen avond groeide de belangstelling zienderoogen. Op de Wilhelmplatz s'onden reeds honderden kijklustigen geduldig te wachten Hoe klein is de afstand van Hotel Kaiserhof tot de Rijkskanselarij en hoe lang moest het duren voordat Hitier het paleis mocht binnengaan waar zoovele kanseliers hun uiterste besi gedaan hebben om Duitschland in eere te henstellen. Met ontróerenden eenvoud hoor de men verzekeren, dat Hitier zal bereiken wat aan geen ziiner vorgangers tot dusver mogelijk bleek. Menschen. die door de diep ste diepte dei maatschappelijke ellende ge gaan zijn. gelooven aan een betere toekomst nu hij. die dertien moeilijke jaren voor hun behangen vocht, aan de macht gekomen. Tegen 7 uur nam het gedrang een beden kelijke omvang aan Men hoorde de bereden poli'ie kommandeeren: Strassen frei!, maar de betrekkelijk smalle Wilhelmstrasse stond nronvol belangstellenden, die den rijkspresi dent en den kanselier wilden huldigen. Unter den Linden konden de omnibussen niet meer verder en in de Friedrirh Ebe^strasse ston den honderden auto's achter elkaar geduldig of mopperend te wachten. Handige kooplie den boden kleine hakenkruisjes voor tien penning aan en deden goede zaken. Ook „SalzstAngel" en andere broodjes vonden bij de wachtenden aftrek Groote opschudding wekt een speciale editie van de socialistische „Vorwarts", een enkele pagina, die gratis verspreid werd Het „Kabinet der Groot-Kapitalisten" wordt als een verraad van het Duitsche volk aan gediend en Hindenburg wordt als de eenig verantwoordelijke aangevallen. Met hoonge lach scheuren de nazi's dit pamflet in snip pers en nationale liederen worden met ont- blooten hoofde aangeheven. Op den Pariser Platz begint de glorieuze intocht der Bruinhemden, die Am Knie uit alle deelen van Berlijn zijn samengestroomd Het Fransche gezantschap ligt in het duister en voor het venster krijgt men FranQoi Poncet niet te zien. Aan den overkant volgen de gasten van Hotel Adlon met spanning den gang van zaken. Unter den Linden zijn alle banken en hoornen beklauterd Reeds hoor' men zingen „Der Tag für Freiheit und fllr Brot bricht an!" Oude marschen en nieuwe liederen weerklinken uit de verte. Een ge voel van ontroering maakt zich van allen meester. Hoeden en pe'ten worden afgeno men, veler handen gaan de hoogte in en met Heil Hitier worden de eerste colonnes toege- jubeld. Zulk een eerlijke geestdrift heeft Bertijn sedert vele jaren niet beleefd. Ik schaar mij in de tweede groep der S.S. mannen en wandel mee naar de Wilhelm strasse. De fakkels werpen hun licht op de massa, op de huizen, waar alle vensters dicht bezet zijn. In den noordeliiken vleugel van het oude kanselier-paleis staat s'oer d° grijze generaal-veldmaarschalk Hij staat ge heel alleen en maakt een korte buiging voor de duizenden, die hem toejubelen. Hel DuPschland-lied woedt aangeheven en met bliksemlicht wordt dit moment vereeuwigd In de aangebouwde helft van de kanselarij is Hitler met Göring verschenen voor hel or>en venster. Een ondeelbaar oogenblik wordt het stil. men verwacht van hem een paar woorden, maar hij heft den rechterarm en neemt met ernstig gelaat de huldiging zijner trouwe volgelingen in ontvangst H'i beseft, dat het werk pas gaat beginnen, dat hij waar moet maken, wat hij zooveel jaren als de eenigste oplossing hepft aangekon digd. Reeds heeft hii de bruine uniform uit getrokken en stelt hii zich in donker amlVs gewaad aan het Duitsche volk voor. Hii is niet alleen meer de leider eener sterke partii Hij is rijkskanselier en :noet de belangen van het gansche volk behartigen. Achter hem staat von Papen, die door Hindenburg als garantie naast Hitier werd benoemd, om dezen hardon e.iseh tot waarheid te maken Tot overdenken wordt ons helaas de tijd niet meer gelaten. Wij moeten verder, want duizenden S.A mannen willen hun leider zien en Hindenburg danken voor ziin staats j beleid. Op hen volgt nog de Staalhelm, wan' het „Habsburger Front" is in eere hersteld I Hoogste s'iand te Toulouse 7 Laagste stand te Röst 719.5. Stand vanmorgen halftwaalf 754.6. WEERVERWACHTING (Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorol Instituut te De Bilt) Matige tijdelijk afnemende meest W. wind gedeel'elijk bewolkt weinig of geen regen 's nachts koude, overdag zelfde temperatuur BUITENLANDSCH WEERBERICHT (Medegedeeld door het Kon. Nod. Meteorolj Instituut te De Bilt) De gisteren, genoemde depressie bij IJslam heeft zich naar het O. verplaatst en ligt ni J met een lage barometerstand van 71 m.m voor de Noorsche kust, waar zij etormach tige wind brengt. Aan de W zijde van dez( depressie is de luch'druk over IJsland en d< Britsche eilanden stijgende. Bij het passee ren der secundaire drukdaling heeft het n nacht in onze omgeving flinl: gewaaaid, me zware neerslag Het schijnt echter niet, da f de 6tijging in het W. een afsluiting der de pressie vormt, want in het W.Z.W. teeken zich een nieuwe depressie af Tusschen beid» depressies zal morgen het weer jiog goed zijn r met weinig of geen neerslag, terwijl dei ,_t nachts de temperatuur aanzienlijk kan da' Ier. Het woei hedenmorgen flink in Noord Frankrijk en W.-Duitschland Over rGot-Brittanië en Ierland klaarde d<,1JU heme' op Over Z.-rFankrijk, waar de hooge druk stand hield, komen nog temperaturen rond het vriespunt voor. Met uitzondering de. Britsche eilanden en de Noorsche kust is de temperatuur overal flink gestegen Vorts kwam alleen nog voor In Scandinavii en Finland THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen halftwaalf 6.0 C. STORMWAARSCHUWINGSDIENST Geseind van de Bilt om 9.20 u aan alR posten: Stormsein neer! 3 FEBRUARI Zonsopgang 7.40 u.; Zonsondergang 4.48 VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTE! OP HEBBEN: Van 's avonds 5.18 u. tot 's morgene 7.09 WATERSTANDEN RIVIEREN Heden Vorta Walshnt 1.50 1.47 Haflei -0.64 -0.59 IInningen 0.00 0.00 Kelhnweiler -0.00 -0.00 Kehl 0.(0 0.00 Mnxau 3.00 2.95 Dieileflheim 0.73 0.72 Mannheim 1.5) 1.44 Lohr .it. 1.10 2LH6 Mainz 0.43 0.40 Coh%ru 2.84 3.09 1.16 1.1 1.22 ati 0.45 0.53 vei 0.64 0.511 0.80 0.95 Emmerik 0.02 0.121 Dmwridorr 0.03 ai3_ Maastricht 2.02 2,Cm~ V.-nlo 10.35 9.90 HOOGWATER NED. ZEEHAVENS^ Delfzijl Terschelling i.ze i».r>» llarimgen 2.10 14.40 D. n Helder l2.2u - UuiuiUeii 8.42 21.13 II.v Holland 7.45 80.17 .-cheveilingen 7.55 *.0.27 Ko terdam 9.->6 22.21 3 Februari 4.12 16.17 HellevoetBl. 8.24 ?0.66| 1.26 13.69 Willemstad 9.22 21.66 2.10 14.40 Brouwerub. 7.86 *OU8lj 12.20-.— Zlerikzet 7.64 Sü^Ohi, Wetneldlnge 8.21 0.67L, VIn fi.di 1925 Vlisemg. n 6.419.35p Terneuzen 7.19 10.56| Hansweeri 7.47 20.25j en de burchtvrede met de Duitsch-nationalen werd onderleekend. Wij beleven een Duit- sclien avond, zooals de republiek hem niet kende Adolf Hitler is de eerste kanselier, wien sedert de omwenteling zulk een eer te beurt vtel en vrij begroeten den tokt, waar mede hij Hindenburg in deze huldiging liet deelen. STRENGE MAATREGELEN TEGEN KOMIDATJIS De Bulgaatsclte minister van oorlog, ge neraal Kissloff, lieeft strenge maatregelen gelast tegen de omitadjis, die eenige dagen geleden nabij Belitza een trein hebben aan gehouden en drie personen uit dien trein hebben gehaald om hen door de rechtbank der Macedonische revolutionaire organisa tie ter dood te doen veroordeelen. Er zijn troepen afgezonden om de Komi- :adjis te achtervolgen en gevangen te ne men, daar men hun optreden beschouwt als een beleediging voor de regeering en leger, aarvoor de oKmitadjis tot dusver nog eer bied hadden getoond. De Komitadjis beklagen zich thans bij den Volkenbond over de politieke terreur der regeering te Belgrado- In de Belgische Kamer is het Woensdag tot een hevig tumult gekomen, veroorzaakt door de socialisten, die ontstemd waren over een rede van den minister van oorlog Devèze, waarin deze uiteenzette, dat het socialistische blad „Le Peuple" in de kazer nes nu verboden was wegens revolution- na ire propaganda, aansporing tot verzet en desertie. DE SPOORWEGSTAKING IN N.-IERLAND Naar uit Belfast vernomen wordt, is de eenige sneltrein van het traject Dublin- Belfast. die gister in bewpging kon worden gebracht, hij Castle Bellingham aan do grens van Noord- en Zuid-lerland door het envijderen van een stuk rail tot ontspo ring gebracht- I)e locomotief en drie wagens stortten van den spoordijk in een diepe solot. De hoofdconducteur werd gedood. De machinist, stoker en drie passngiprs wer den gewond. Te Dundalk werd een aankomende trein door stakers bestormd, die den machinist en den stoker van de locoin.itief werpen en de vuren doofden. Men vreest, dat de staking zich over den geheelen vrijstaat zal uitbrei-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1933 | | pagina 2