IliritMir ifHïtsrJ(£<ntntttl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ABONNEMENT?
Per kwartnnl In Lekten en In plant-
Ben waar n agentschap gevesiigd is f 2.35
Franco per p<«sl 1 2.35 portokosten.
Fex week f 048
Voor het Buitenland bij wekelijk-
Bt-he zending 4 50
Bjj dagenjksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
me. Zondagsblad 7Vi cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3854 MAANDAG 2 JANUARI 1933
ADVZBTEN.\EN
Vao 1 tot 5 petrels...—.............. 1.1
Elke regel meer0.22Vi
Ir.gez. MrdnteellngeD
van 1—5 regels 2.30
Elke regp) meer0.45
Bij contract belangrijkp korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend f 0.10
12e Jaargang
Oit nummer bestaat uit TWcE bladen
EERSTE BLAD.
AAN HET BEGIN VAN
DEN WEG
Nu w j de eerste schreden zullen gaan
zetten op den jaarweg van 1933, volgen
wij de sinds lang door ons in toepassing
gebrachte methode en werpen een blik
op wat men vaak het voertuig der pu
blieke meening noemt, de Pers.
Gehesl juist is deze betiteling niet,
wanneer men daarmede bedoelt de mee
ning van het publiek over de vraagstuk
ken van den dag. Wanneer men rond
ging vragen naar de opvattingen van de
afzonderlijke menschen, die dan het pu
bliek moeten vormen, men zou een staal
kaart krijgen zonder een enkele lijn.
Een enkele maal, bij volksbewegingen
bijvoorbeeld, is eens een gemeenschap
pelijk doel te bespeuren, maar ook dan
nog is de vaste hand, welke de leiding
grijpt, noodig, zal er ook maar iets be
reikt worden.
Over 't algemeen kan beter gezegd
worden, dat de samenstellers van boek
en geschrift, en niet het minst van de
krant, hun meening naar voren bren
gen en deze dan gaarne voorstellen de
gangbare overtuiging te vertegenwoor
digen Dit nu keil ook zeer vaak het
geval zijn. Gemakzuchtig als de door-
sneê-nensch is, en gaarne geneigd zich
zonder onderzoek neer te leggen bij wat
opgecischt wordt, moet een geschrift al
puur tastbare onzin bevatten, zal het
niet menschen vinden, die de opvattin
gen ervan .onderschrijven. Meestal blijkt
dan spoedig, dat de inhoud het moet af
leggen zelfs tegen licht opgebouwde cri-
tiek en van het geschrevene beklijft
niets,
Zijn de schrijvers menschen van het
Vak en hebben zij terdege studie ge
maakt van de eigenaardigheden en
V*»M- Aa dor.
groep menschen, waaronder zij willen
werken, dan wordt er méér blijvend
coriUct geschapen. De schrijvers voelen
dan terdege aan wat leeft in hun pu
bliek, zij het vaak onbewust. Zij fatsoe
neeren dit; geven er vorm aan; zoeken
naar de omzetting in de daadbestrij
den, wat er tegenover aangevoerd
wordt; verwijderen de zwakke en min
houdbare deelen, en formuleeren zóó als
het vare min of meer los naast elkaar
te voorschijn geschoten gedachtenflitsen
als één toonbaar en bruikbaar geestes
product.
Zonder een ordenende geest bij den
schrijver, zonder een bepaalden geeste
lijken ondergrond bij de lezers, kan ner
gens van een stuk publieke meening ge
sproken worden. Zijn die beide factoren
aanwezig, is het onderling begrijpen en
aanvoelen er, dan kan er op deze wijze
groote invloed uitgeoefend worden. Niet
de, mtar één publieke meening is bezig
.zich baan te breken tusschen de vele
andere, welke een door cultuur verza
digd menschdom naar buiten stoot.
Dat nu het dagblad in onzen jach-
'tigen tijd, waarin zich zoo ontzettend
veel aanbiedt, het grootste aandeeel
neemt in het aanbieden van en in het
vormen van de publieke opvatting,
spreekt vanzelf. Zeker, er kunnen boe
ken verschijnen, welke een enorm op
zien baren en ook verandering brengen
in een bepaalde zienswijze, maar zal de
invloed blijvend zijn, zoo moet de krant
het werk verder voortzetten.
De meeningen van Lenin, van Marx,
van Adam Smith, van Mussolini, van
Hoover, van Briand, van Hitler,, van
Kuyper, van Lohman, van Col ij n of van
Aalberse, moeten voor het volk begrij
pelijk worden voorgesteld door de krant
en in allerlei vorm, zelfs zonder telkens
den naam van den vader der gedachte
te noemen, uitgedragen. Dan pasjan er
sprake zijn van het vormen van een
stuk der publieke meening.
Men zou er verbaasd van staan, in
dien men wist hoe gering het aantal
exemplaren meestal is van het werk,
waarin een meester zijn meening neer
schrijft. Voor verlaagden prijs wordt
het vaak snel van de hand gedaan.
Kan nu zulk een mening steunen op
een deel der pers, dan wordt het werk
voortgezet. Het leem'is er. De dagblad
schrijver is de pottenbakker, die het
kneedt en vorrnt en geschikt maakt voor
zijn doel.
Da Costa had wel gelijk, toen hij van
de Pers zei, dat zij een macht van de hel
kon zijn, maar ook den weg naar den
hemel kan wijzen.
Wat hoort men niet reis op reis als
een vaste overtuiging uitspreken, dat de
wereld veel gelukkiger zou zijn, wan
neer niet één enkele krant verscheen.
Ontegenz ggelijk hebben de kranten on-
helpben de onderlinge verhoudingen tus
schen de volken wel eens zóó verkan
kerd, dat deze volkomen bereid waren
het laatste woord aan het zwaard te ge
ven. Zij hebben op gebied van handel en
arbeid de meest zelfzuchtige houding!
als de juiste verdedigd. Zij hebben per-J
sonen afgemaakt, op een wijze, zóó in-
tens gemeen, dat een lynchpartij er ge-J
nadig bij afstak.
Maar zij hebben ook, en dat is de'
goede zijde, het verkeer tusschen de vol-1
ken bevorderd. Ook den vrede gediend,
wanneer de oogen daarvoor open waren I
gegaan. Zij hebben ook in perioden van I
verslapping vaderlandsliefde gekweekt.
Zij hebben van de welvaart gemeengoed
gemaakt; de vruchten van de weten
schap in eenvoudiger vorm den lezers
voorgezet. En vooral, zij hebben begin
selen uitgedragen, die in den grond dei-
zaak steunden op de geschreven en op
de ongeschreven Wet Gods.
En singulier, zij, die op een bepaald
oógenblik elk krantenproduct zouden
willen verwijderen van den aardbodem,
grijpen er toch direct naar, wanneer zii
dit of dat moeten weten en hun eigen
kennis te kort schiet.
Want de krant is samengeweven met
de tegenwoordige maatschappij. De
laatste is zonder de eerste niet meer te
denken. Evengoed zou men de electrici-
teit kunnen beproeven te verwisselen
met de flambouw der Batavieren; het
moderne kleedingstuk met de genaaide
huidenden autoweg met het slingerpad
door de maagdelijke bosschen.
Wat men ook afkeurt in onzen tijd,
en waarlijk de christenen staan niet vol
aanbidding voor alle nieuwe dingen,
want zij zien de schaduwzijden volko
men, de primitieve toestanden komen
niet terug.
Trouwens, is anders te verwachten
sedert God den mensch uit het Paradijs
nam met de opdracht den aardbodem te
bouwen? Tot aan het eind der dagen zal
de mensch, zonder smarten te ontzien,
de aarde aan zich beproeven te onder
werpen. Uitvinding zal op uitvinding
volgen. Door innerlijken drang voort
gedreven kan en zal hij niet anders.
In dat proces van doordringing tot
bet-.cmisekpndii,-van verovering yan.-wat
onbereikbaar schijnt, speelt het dagblad
een groote rol. En evenmin als nu de
christen zich onttrekken kan aan het
gebod Gods, den aardbodem te bebou
wen, mag hij het terrein van de pers
onbetreden laten.
Integendeel moeten van de beste
krachten gereserveerd worden voor den
arbeid tot vorming der publieke over
tuiging op de basis van de grondwet
voor alle tijden en alle volken, het
Woord Gods.
Aan dezen arbeid zal de Nieuwe
Leidsche Courant in 1933 zich weder
in getrouwheid beproeven te wijden.
VOORUITZICHTEN VOOR 1933
Voor zijn Oudejnarsnummer heeft het
So er. Hbl. enkele Nederlanders, die in
het economische leven een plaats van be-
teekenis innemen, laten interviewen. Tot
de geïnterviewden behoort Dr. H. Colijn.
Zijn op\atting en die van Dr. Nederbragt,
chef van de economische afdeeling van het
Departement van Buhonlandsche Zaken,
worden op hetzelfde oogenblik gepubliceerd,
waarop hun beschouwingen in In'dië het
licht zien.
Dr. Colijn ziet de naaste toekomst som
ber in. Hii meent, dat 1933 nog verergering
van den toestand zal brengen, daar de oor
zaken van de depressie hun uitwerking
nog niet ten volle hebben gehad. Hij ziet
geen nieuwe verschijnselen die een tegen
wicht kunnen vormen tegen de fac'oren,
welke den achteruitgang bewerken. De
groote fout is, naar zijn meening, geweest,
dat men te veel heeft vastgehouden aan de
onjuiste meening. dat wij te doen hebben
met een conjunctureele crisis, zooals de
wereld sedert 1857 met min of meer gere
gelde tusschenpoozen heeft gekertd. Dr.
Colijn herinnerde aan een itede, die hij 9
November 1922 in de Kamer gehouden had.
„Het is niet prettig in dergelijke dingen ge
lijk te krijgen", zoo merkte hij op. „en lie
ver had ik geen aanleiding gehad, op, dg
toen gesproken woorden terug te komen".
Na dit uiteengezet te hebben, besprak
Dr. Colijn de vraag, wat dit alles voor In-
die beteekent.
De - algemeen verminderde koopkracht
moet natuurlijk ook haar uitwerking doen
gevoelen op de tropische producten. Hij zal
het minst zwaar drukken op artikelen voor
de algemeene c.onsümptie, voor zoover deze
niet elders kunnen worden voortgehrarlit.
Thee Ji.v. zaï minder te lijden hebben dan
suiker. De suikerindustrie op Java zal er,
naar zijn meening, ernstig mee rekening
moeten houden, dat ze eenige jaren aeh'e**-
een zich tot 50 pet. van haar productie zal
moeten beperken Juist de agrarische ont
wikkeling van F.uropa maakt het in hooge
mate onwaarschijnlijk, dat de bietenteelt
belangrijk zal worden ingekrompen. De
uitbreiding van de suikercultuur op de
Philipnijnen en Hawaii en de toenemende
bie'enteelt in Amerika zelf zijn de oorzaak
er van. dat de afzet van Cuba in Amerika
sterk vermindert. Cuba en Java samen
moeten het dus hebben van de betrekkelijk
kleine, nog vrije suikermarkt. Deze is 'e
kleiner, omdat Britseh-Indië het invoer
recht sterk verhooird heeft en men dus ook
daar op uitbreiding van de inheemsche
produc'ie moet rekenen.
Dit alles heeft weer zijn uitwerking op
het transportwezen in den Archipel, co >ie
hoeveelheid loon voor de Inlandsche bevol
king, terwijl de winsten der Europees-'he,
orreeTneTningu
iphg minimaal -brij en.
..SLOEPSGASTEN"
OP PASSAGIERSSCHEPEN
Zooals bekend is. is 1 Jan. de nieuwe
Schepenwet van kracht geworden, welke
steunt op de Intern. Conventie voor de Be
veiliging van Mensohenlevens op Zee. (Lon
den 1929). In de andere landen zijn dus de
wettelijke voorschriften hiervoor hetzelfde
als bij ons.
In deze nieuwe Schepenwet is o. m. be
paald dat op alle passagiersschepen „sloeps-
gasten" moeten zijn, in verband waarmede
van Staatswege een diploma is vas gesteld.
Waar nu veJen onzer meer eenvoudige zee
lieden niet voldoende kennis bezitten om
aan de gestelde exameneischen te voldoen,
heeft de C. V. Uitgeversmaatschappij „Zee
vaart" te Amsterdam op verzoek van belang
hebbenden een hoekje doen verschijnen, dat
den titel draagt van „De Sloepsgast" en
waarin, als handleiding voor het verkrijgen
van het diploma, op beknopte, practische en
overzichtelijke wijze de geheels ma:erie ter
verkrijging van het sloepsgast-dii*oma is be
handeld. De schrijver van dit b lekje is de
heer C. A. G. van der Boom, Inspecteur voor
de Scheepvaart en voorzitter van de Commis
sie tot examineeren van sloepsgasten te
Amsterdam, een bij uitstek deskundige dus,
fiie er daartoe in de gelegenheid gesteld
door cliché-materiaal van den heer A. P.
Schat te Utrecht en de firma's Duwaer en
Van Ginkel en Becht en Dyserinck te Am
sterdam mede zorg voor heeft gedragen
dat de tekst verlucht is met een groot aan
tal bijzonder duidelijke teekeningen.
PROF. MR. R. FRUIN
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
vol ontslagen commiezen bij het Departerr
van Defensie A G. H. üpscholtens en R.
der Tempel, alsnog de persoonlijke titel
hoofdcommies toegekend.
is verleend de eere-medaiLle der orde
Oranje-Nassau: a. in goud aan den eersten i
kenaar bij het bureau Scheepsbouw
Departement van De ■«- «-
(bij bevordering)
Kon. Mari
aan den si
J. Holstvoogd, beiden bij het Dej
bij de
N'euijei
M. Haakm
bij I
kking va
i den min.
W.
Ie rzeediens tkaze>rne
AUDIËNTIE
6 Jan. 1933 niet plat
1 op Donderdag
Bij K. is beno»
Oranje Nassau, E. L. Völli
van het Residentie-Orkest te Den Haag,; en W.
A. Millenaar. chef der afd. Peisoneel bij het
Gem. Telefoonbedrijf te Amsterdam;
is toegekend de eere-medaille d«-r orde van
Oranje-Nassau. in brons, aan J. F. de Mare.
portier, tevens suppoost, van den Stadsschouw
burg te Anisterdr— SÊBt
Bei Ierland.
Rijks H.B.S. te'üud-
RIJKS ARCHIVARIS
Bij K. B. is benoemd tot Rijksarchivaris in
Utrecht. Jhr Mr B. M. de Jonge van' Ellemeet,
thans Rijksarchivaris in Noord-Holland te
VERLAGING VAN PASSAGE
TARIEVEN
De N.V. Stoomvaart Mij. Nederland en de
N.V. Rotterdamsche Lloyd deelen mede, dat
ingaande met de schepen die na 7 Januari
1933 uit de laatste Europeesche of Neder-
landsch-lndische havens vertrekken de pas
sage-tarieven tusschen Europa en Neder-
landsch-Indië en Singapore verlaagd zijn
De retourreductie voor terugkeer binnen
twaalf maanden is verlaagd van 25 tot 29%.
Deze verlaging beteekent een aanmer
kelijke reductie der passagetarieven naar
en van Nederlandsch-Indië, welke to.v. de
bestaande tarieven te en 2e kiasse neerkomt
rtoamlijk veel kwaad gebrouwen. Zy j op een verlaging vaa 15 tot 34».
Dr. Nederbragt meent, dat de wereld is
vasfgeloopen in een warnet van handelsbe
lemmeringen. Men vervalt voortdurend van
kwaad tot erger. Ieder ziet reeds long in,
dat de kunstma'ige belemmeringen, waar
mede een iegelijk zichzelf tracht te helpen,
het voor allen nog slechts moeilijker ma
ken op dien weg; ten minste niet voor de
volken elk afzonderlijk.
Een algemeene afspraak op een economi
sche wereldconferentie zou kunnen helpen.
Maar daarvoor staan nog veel moeilijkhe
den in den weg. Intuschen blijven de be
langhebbende groepen in de verschillende
landen telkens nog nieuwe, verderfelijke
maatregelen eischen, en fcij oefenen een
druk uit op de openbare meening, waarte
gen blijkbaar geen regeering bestand is.
Het ware een zegen als niet slechts de re
geeringen, maar ook de volken zelf gingen
inzien, waar dit alles ons heenhrengt, en
dat de h and elshelemm erin aen als remedie
de kwaal slechts erger maken.
Het is nog niet te voorzien, wanneer de
omstandigheden de wereldconferentie mo
gelijk zullen maken.
De taak van de Nederlandsche regeering
is in dit tijdsgewricht van tweeërlei aard.
Ten eerste moet zij even voorzichtig blijven
als zij totnogtoe geweest is met haar han
delspolitiek, en de toepassing van nood
maatregelen. Ten tweede moet zij tegen
over hel buitenland het denkbeeld, dat ue-
lichaamd is in de overeenkomst vanOuchv,
zoo krachtig mogelijk propagandeeren. Dit
depkheeld zal. als het mogelijk is. tot een
element in de besprekingen ter economische
conferentie gemaakt moeten worden.
Prof. mr. R. Fruin, aan wien met ingang
van 1 Januari op zijn verzoek eervol ont
slag is verleend als algemeen Rijksarchha
ris, is geboren in Dordrecht op 22 November
1857. Hij bezocht achtereenvolgens de H.B.S.
te Dordrecht en het gymnasium te Rotter
dam en studeerde vervolgens te Leiden ui
de rechtswetenschap, waar hij in 188G pro
moveerde. De heer Fruin werd spoedig be
noemd tot commies-chartermeester van het
Rijksarchief te Utrecht. Gedep. Staten diei
provincie belastten hem met de ordening
van de oude Gemeentelijke en Waterschaps-
archïeven in Utrecht. Drze arbeid duurde
tot 1894, in welk jaar mr. Fruin zich be
noemd zag tot Rijksarchivaris in Zeeland
Van 1910 tot 1912 bekleedde hij aan de Am-
sterdamsche Gemeentelijke Universiteit liet
ambt van hoogleeraar in de encyclopaedic
van het recht en het oud-vaderlandsch recht.
2::a' Jaren-,ijn jgjo wer(j prof. Fruin tot Algem. Rijks-
archivaris beuueiml. fsmds Tangen lijd n
hij onk voorzitter van 's Rijks geschicdkun-
kundige publicaties.
Tallooze publicaties zijn van de hand van
prof. Fruin in den loop der jaren versche
nen, o.m. een handleiding voor het ordenen
en beschrijven van archieven, welke hij sa
menstelde met mrs. S. Muller Fz. en J. A.
Feith. Deze handleiding is in vele talen ver
taald. Zijn verdere werken zijn o.m. De
Keuren van Zeeland; Inleiding tot Neder
landsche steden in de 16e eeuw; de gestie
von dr. R. C Bakhuizen v. d. Brink als ar
chivaris des Rijks enz. In velerlei tijdschrif
ten verschenen artikelen van hem.
Naar wij vernemen heeft prof. Fruin even
eens ontslag gevraagd als voorzitter van de
Nederlandsche Commissie voor Ikonographi-
sche Documentatie. Wel blijft hij voorzitter
van de Commissie voor 's Rijks geschied
kundige publicaties.
RIJKSOPVOEDINGSWEZEN
AFTREDEN Mr. TH. M. G. TREUSSART
Gisteren heeft mr. Th. M. G. Treussart
ridder van Rappard zijn functie neergelegd
als inspecteur van' het Rijkstucht- en Op
voedingswezen.
Ten einde hem bij zijn afscheid te huldi
gen, heeft zich een comité gevormd, waar
in zitting hebben de heeren dr. B. Gerner,
voorzitter van liefdewerk voor kinderbe
scherming te Nijmegen, mr. A. de Graaf, in
specteur van den Bond van Christelijke phi-
lantrophische instellingen, G. H. Honing,
hoofd-directeur van de vereeniging Hulp
voor onbehuisden te Amsterdam, rector J.
van Rijt, directeur van de gestichten der
zusters van bami hartigheid te Maastricht,
J. Samuel, voorzitter van de Bergstichting
te Laren, en (Is. A. W. Voors, directeur van
de Martha-Stichting te Alphen aan den
ROOM-INVOER IN BELGIE
STRENGE CONTRöLE
Naar de „Peuple" meldt zal voortaan
strenge contróle worden uitgeoefend op den
invoer van versche room, die bij groote hoe
veelheid uit het buitenland snoHo»1
Nederland ftéiu iugevueru, om in België te
boter te worden verwerkt. Terwijl in 19.' i
de invoer slechts 469.590 kilo bedroeg, wpid
alleen in November 1932 359.900 kite inge
voerd. Eén douane-inklaring in December
te Antwerpen liep over 300.000 kilo. Maat
regelen worden bestudeerd om deze omzei
ling van de botercontingenten onmogelijk >e
maken.
Aangezien de besturen van een aantal
vereenigingen en genootschappen, alsmede-
particuliere personen gaarne van den nfge
treden algemeen Rijksarchivaris afscheid
willen nemen, heeft deze er in toegestemd
op Zaterdag 7 Januari 1933 in Hotel Paulez
te Den Haag van vier uur tot half zes daar
toe gelegenheid te geven.
C. L. BRESSERS t
Gisteravond is te Dongen (N.-B.) over
leden in den ouderdom van 76 jaar de heer
C. L. Bressers, oud-lid van Ged. Staten
van Noord-Brabant, oud-lid der Eerste
Kamer, Commissaris der Ned. Bank, Ridder
in de Orde van Oranje Nassau, Ridder in de
Orde van den Ned. Leeuw en Commandeur
in de Orde van den H. Gregorius.
VICE-ADMIRML J. SOUTENDAMt
Zaterdag is in den ouderdom van 67 jaar
overleden de gepensionneerde vice-admiraal
J. Soutendam. In de laatste jaren der mobi
lisatie was hij commandant van de marine
te Willemsoord, tevens commandant van de
stelling Den Helder. Bij K. B. werd hem met
1 Jan. 1922 eervol ontslag verleend.
VOOR HET CRISISCOMITE
De N.V. Gebr. Gerzons Modemagazijnen
heeft aan de plaatselijke Crisis-Comité's in
de steden, waar haar filialen gevestigd zijn,
giften doen toekomen in totaal voor een
drag van 3000.—.
AMSTERDAM
NIEUWJAARSREDE VOORZITTER
KAMER VAN KOOPHANDEL
De voorzitter van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken, de heer Gottfr. H.
Crone, heeft heden in een openbare zit
ting van de Kamer van Koophandel te Am
sterdam de gebruikelijke Nieuwjaarsrede
uitgesproken.
Aan deze uitvoerige rede ontleenen wij
het volgende:
Allereei-si wordt geconstateerd dat de In
ternationale economische toestand nog
duister is, zij het ook dat zich hier en daar
varechil in ontwikkeling begint af te tee
kenen, waarbij het merkwaardig is, dat uit
het sterk verarmde Duitschland de berich
ten het duidelijkst op een verbetering der
situatie schijnen te wijzen.
Doordat de prijsdaling der gronds'offen
is tot staan gekomen, daarentegen de uit
haar aard tragere aanpassing van de prij
zen der eindproducten en diensten voort
gang heeft gehad, is nog wel geen even
wicht bereikt, doch althans een betere ver
houding is ontstaan, die. hoe gevoelig ook
voor nieuwe tegenslagen, toch een beteren
grondslag voor een herstel biedt, dan vóór
dien aanwezig is geweest
De verhooging van een aantal prijzen op
de wereldmarkt werd weder door een ne
langrijke daling gevolgd, doch van meer
blijvenden aard was de verbetering op de
effectenbeurzen, waarbij in het bijzonder
het wantrouwen in de staatsfondsen zich af-
teekenend in ui'erst lage "noteeringen, voor
een belangrijke appreciatie en terugkeererid
vertrouwen heeft plaats gemaakt.
Ernstige zorg hairt de binnenlandsche
economische toestand. On'e volkshuishou
ding heeft de zware schokken, die haar
werden toegebracht, tot nu toe doorstaan,
dank zij de reserves in de reeks van voor
spoedige jaren, die aan het uitbreken van
de crisis vooraf gingen, gekweekt Aange
zien de economische structuur van ons land
in overwegende mate afhankelijk is van
de handelsbetrekkingen met het buitenland,
wordt Nederland in zijn grondvesten be
dreigd.
Na de algemeene beschouwingen daalt de
heer Crone in verschillende onderdeelen af,
als het bankwezen, den in- en uitvoer, de
handelspoitieke betrekkingen, de verzwa
ring der belastingen, de crisisinvoerwet en
de contingenteering, om daarna te behan
delen de toestanden in Ned.-Indië en ten
slotte die van Amsterdam.
LAND- EN TUINBOUW
HAAGSCHE GROENTE- EN
FRUITMARKT
Velen wonen de plechtigheid bij
DE EERSTE „VEILING" VOOR HET
CRISIS-COMITÉ
Onder groote belangstelling van autoritei-
-tc-A '-li va-. v.uLiR.KHAxwuui'Lligers van handel
en marktwezen is Vrijdag de nieuwe alge
meene uroci.ie- en Fr■uitmarkt op het ter-
rein nabij de Hoefkade officieel geopend.
Met den burgemeester jhr. mr. L. H. N.
Bosch ridder van Rosenthal, waren
aanwezig de wethouders Quant (Marktwezen
enz.), Marchant en Vrijenhoek en voorts de
heeren Verbeek, Kropveld en mr. Claring-
bould van de Kamer van Kooph., vele
raadsleden, hoofden van nagenoeg alle dien
sten en bedrijven der gemeente en deputa
ties van Vereenigingen op het gebied van
groente-, aardappelen- en fruithandel, markt
wezen enz.
De openingsbijeenkomst had plaats in de
ruime cantinezaal, vanwaar men een fraai
uitzicht heeft over het geheele complex van
gebouwen en hallen en de bijbehoorende
haven, van welk complex wij 29 November
j.l. een uitvoerige beschrijving hebben ge
geven en waarvoor wij bij dezen naar die
beschrijving verwijzen.
De lieer Quant opende de bijeenkomst
met woorden van welkom aan de autoritei
ten en genoodigden en wees er op, dat nug
kort geleden dit terrein in den Z.O.-hoek
van onze stad een complex weilanden was.
Spr. gaf een historisch overzicht van de
Haagsche groentemarkt, die aanvankelijk
reeds eeuwen geleden op de Groenmarkt
werd gehouden en nadat in 1642, toen de
Prinsegracht gegraven was, daarheen werd
verplaatst, waar zij bleef tot ongeveer de
helft van de 19e eeuw, om later te worden
overgebracht naar de Vecnkade.
Op 2 Januari 1926 werd met medewerking
van den Gemeenteraad in beginsel besloten
een terrein, groot 24 H.A.. te bestemmen als
groente-, aardappel- en fruitmarkt, van wel
ke terreinen thans 1/3 gedeelte van dit
nieuwe complex in gebruik kan worden ge-'
nomen: de rest blijft voorloopig nog voor
sportdoeleinden beschikbaar. De raming van
de kosten dezer nieuwe marktinstallatie
heeft 2 millioen bedragen; werkelijke kos
ten zullen echter vermoedelijk niet meer
bedragen dan 1.750.000.
Hulde bracht spr. aan den technischen
Voornaamste Nieuws*
(blz. 1)
De Mij. Nederland en de Rotterd. Lloyd
verlagen de passage-tarieven.
(Blz. 2)
Nieuwjaarstoespraken van Von Hinden
burg en Von Schleicher.
Nieuwjaarsboodschap van Mac Donald.
Een Nieuwjaarsboodschap van Hitier.
Nieuw Bulgaarsch Kabinet
Opening der vijandelijkheden tusschen
Columbia en .Peru?
Zondagnacht heeft bij Abcoude een spoor
weg ongeval -«laats gehad.
(blz. 5)
De oudejaarsavond-rede van den gouver
neur-generaal van Ned. Indië- Mr. B C de
(blz. 7)
De valuta in Zuid-Afrika.
Verschenen is het prospectus van de nieu
we 4 pCt Staatsleening 1933, groot
296.000-000.—Koers 100 pCt. Datum van
inschrijving Woensdag 11 Januari.
(blz. 8)
Ons Parlement in 1932.
Kerkelijk Leven in 103*2- L
Man en vrouw zijn één
in hun lof over „Zij"-crêmt; Zij is inderdaad
even onmisbaar voor de verzorging van huid
en teint der vrouw, als voor den man ilie
op pijnloos, spiegelglad en onberispelijk sche-
gesteld is. In prijzen van 20—75 cent
dienst van gemeentewerken, die in belang
rijke mate heeft medegewerkt aan de tot
standkoming van dit geheel. De gemeente
's-Gravenhage, bekend als het mooiste dorp
van Europa, krijgt meer en meer beteekenis,
niet alleen als internationaal centrum, maar
ook als plaats van handel en industrie.
In de nieuwe uitgaven van de gidsen
voor het Vreemdelingenverkeer zal s-Gra-
De heer A. G. Verbeek, voorzitter van
de Kamer van Koophandel, bracht hulde en
dank aan het gemeentebestuur voor de
schitterende wijze, waahop hier aan de ver
langens van groente-, aardappel- en fruit
handel zijn bevredigd. Spr. uitte de hoop.
dat dit complex tot een zoo voorspoedigen
bloei van dezen handel mocht leiden, dat
bet ovar_eenis0jn tijd alw«<te*-tA- litoin ial
blijken te zijn en clat ook het reserve-terrein
in gebruik zal moeten worden genomen.
De heer M. van Steenbergen sprak
als voorzitter van de Ned. Bond van Han
delaren in Aardappelen zijn hartelijke ge-
lukwenschèn uit met de totstandkoming
van dit prachtige complex. Berlijn moge
zijn markthallen hebben, Londen en Parijs
hun illustere markten hebben, 's-Graven
hage kan thans de vergelijking op dit ge
bied niPt de genoemde wereldsteden ten vol
le doorstaan. Spr. besloot met de wensch,
venhage thans ook moeten worden genoemd
als belangrijk centrum voor den groente- en
fruithandel.
dat spoedig de benarde tijden van tegen
woordig tot het verleden zouden behooren.
Daarna voerden nog het woord de heeren
Van Zaaien namens de Haagsche Ver
eeniging van handelaren in aardappelen;
Van der Lans, als voorzitter van het bin
nenlandsch koopliedenverbond en Hout
koop c r namens de Centrale van Vereeni
gingen voor den aardappelen-, groente- en
fruithandel.
Toen men zich hierop naar het veilingge
bouw begaf reed onder langdurig gefluit de
eerste trein het marktterrein op, bestaande
uit een locomotief en een wagon producten,
welke 's morgens was gearriveerd, 't Was
heel eenvoudig, maar toch leverde het dam
pende spoortje, met eenige vlaggen en wat
groen opgetuigd, een aardig effect.
In het veilingsgebouw, waar allen zich in
de amphitheatersgewijs gebouwde banken
een plaatsje zochten, werd nog een kort
woord gesproken door den heer Houtkooper,
waarna gelegenheid werd gegeven tot aan-
koopen van kleine partijen eieren en fruit
door middel van het electrisch afmijntoestel
ten bate van het Crisiscomité. Door een
druk op de knop werd de burgemeester voor
f 7.20 kooper van 24 eieren. Ook wethouder
Quant offerde op deze wijze eenige rijksdaal
ders en nog velen volgden de goede voor
beelden van onze magistraten.
Daarmede was de opening een voldongen
feit
OPENING NIEUWE HAAGSCHE GROENTE- EN FRUITMARKT
De Haagsche Burgemeester houdt de openingsrede.