2i iCIHITlSJllLtSl
kTERDAG 17 DECEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
tot Z!
CHT
t aldj
•lie^td
k|
het s
frc
Azoi
empei
pretrai
Pooh
elden
tieersd
trekk
t ree
:h na
in o:
volkii
Onze kerstbijlage, welke ter perse is, zal in hoeveelheid over
eenkomen met 'n boekuitgave van ongeveer honderd bladzijden.
De samenstelling geschiedde onder redactie van den redacteur
P. J. Risseeuw, die zich verzekerde van de medewerking onzer
beste auteurs.
HET LICHT IS ER. Onder dezen welbewusten titel schreef een
der medewerkers, de heer A. Wapenaar, een kerstverhaal, dat
vooral in dezen tijd, waarin moeite en crisis veelal het Licht
dreige.i te verduisteren, zal getuigen, dat ondanks alles, het
Kerstji.Lst een feest van het Licht is.
HET LICHT IS ER.
Ook de wereld maakt van het Kerstfeest een „lichtfeest".
Laten wij door het verspreiden van goede, christelijke lectuur,
onze roeping op sociaal terrein waarmaken.
Op veelvuldig verzoek willen wij ons Kerstnummer daartoe
dienstbaar stellen.
Dit nummer bevat bijdragen voor hoofd en hart.
Uit de inhoud noemen we slechts enkele artikelen, om u een
indiuk te geven van wat hier, in de geest van ons Zondagsblad,
geboden wordt.
Na de meditatie volgen kerstverzen van Hèlene Swarth en
Jan Ietswaart.
Mevrouw Sevensma-Themmen schrijft over „De stilte van
Kerstmis".
G. Mulder verhaalt van „Een mobilisatie-Kerstnacht".
Voorts bijdragen van A. M. Wessels, Phé Wijnbeek,
G. Sevensma, S. Williams en anderen.
Voor de jeugd schreven W. G. van de Hulst en Greeth Gilhuis-
Smitskamp boeiende verhalen.
Goede illustraties verlevendigen de tekst.
Door verspreiding van dit nummer kunnen onze lezers een
nuttig, laten we hopen, gezegend werk verrichten.
Op Zondagsscholen om mee naar huis te geven voor ouders en
familie; uitreiken in ziekenhuizen, soldatenkamers, politieposten,
evangelisatie-samenkomsten, scholen, vergaderingen van de-
jeugdbeweging, treinen of op schepen, kantoren of fabrieken.
Socialisten en communisten zullen het Kerstfeest weer
aangrijpen om het evangelie van den haat te prediken. En
dat gaat er helaas gretig in in deze moeilijke tijden. Stellen
de Christenen hiertegenover wel voldoende hun Evangelie
De prijzen stelden wij zóó, dat verspreiding in ieders bereik
ligt. Dit is voor zoover wij weten de goedkoopste Kerstlectuur-
verspreiding. Wij hopen, dat Gods zegen moge rusten ook
op dit werk.
Zaaien aan alle wateren en dan de uitkomst in Gods hand geven.
De prijs van 10 exemplaren is per stuk 10 ets.; van 10—25 ex.
9 ets.; van 25—50 ex. 8 ets.; van 50—100 ex. 7 ets.; van
100—250 ex. 6 ets.; van 250—500 ex. 5i/> ets.; van 500 en
meer 5 ets.
De levering zal franco zijn. Waar de prijzen zoo laag zijn, ver
zoeken wij vriendelijk de betaling tegelijk te doen plaats hebben.
Wij verzoeken dringend zoo spoedig mogelijk te bestellen.
Men kan betalen aan ons Bureau, per postivissel of over ons
gironummer.
DE DIRECTIE.
Vori NED. HERV. KERK
0 ijang en o m e n: Naar Voorthuizen, J. van
8 ijtel te Groot-Ammers.
•3 1.1
4 GEREF. GEMEENTEN
I-je dan kt: Voor 's-Graverapolder, M. Hei-
O.'ip te Utrecht.
u.l VERKIEZINGEN.
I n'i de Ned. Herv. Kerk:
t. J o h a n n e s g a. Voor het Kiescollege
7M<jkozen zijn alle aftredende confessioneele
Tlidaten. Voor den Kerkeraad zijn eveneens
jConfessioneelen gekozen,
is.ll aarden (N.-H.). Voor het Kiescollege
19.0 bij de herdenking alle rechtsche candida-
'ï-jf gekozen en wel met 338—343 stemmen te-
jinj 315—322 op hun vrijzinnige tegenstan-
i^'l. Van de 714 stemgerechtigden zijn er 50
n.ljsgebleven.
17.il
ERDENKING VAN DE AFSCHEIDING
!rof. Dr. A. G. Honig, in de „Bazuin"
19 oKjvende over een herdenking van de Af-
ao.oeiding in 1634 en het brengen van een of-
181< der dankbaarheid in het herdenkingsjaar,
JgJekt de hoop uit, dat de Generale by node
1713» 1933 het initiatief neme tot een buitenge-
lS.oje inzameling voor een Kerkelijk belang.
17,5j denkt daarbij in 't allereerst aan hulpbe-
vende en te institueeren Kerken in plaat-
waar het grootste deel der bevolking tot
eloof, socialisme en communisme verval-
is. Een gift ineens zou in zulk een omge-
ül g, waar de geestelijke nooden zoo schreiend
ot zijn, tot kraclitigen arbeid in staat stel-
Zelfs als er slechts een ton inkwam, zou-
twintig Kerken met een gift van vijf dui-
I gulden tot schulddelging, of voor den
v van een eenvoudige kerk of pastorie of
ngelisatiegebouw of voor het tractement
een te beroepen predikant (een geldelijk
zwakke Kerk zou dan gedurende meer dan
jaren op f500.per jaar kunnen rekenen
eerste bijdrage voor het tractement) ge-
sen kunnen worden."
GODSDIENSTONDERWIJS
n Nieuw e-T o n g e is in de vacante Ned.
rv. Gem. benoemd tot Godsdienstonderwij-
de heer J. Overweel, Godsdienstonderwij-
te Herkingen.
KERKGAAN
)e „Zondagsbode voor Sliedrecht en Omstre-
i" wijst er op, dat de bewonen? vji de Al-
ssenvaard over 't algemeen bekend staan
.kerksche menschen": trouwe kerkgangers,
wjjl het omgekeerde van wat in de groote
iden te zien is, de jeugd van eiken leeftijd
grootst aantal zitplaatsen in de kerkge-
ven bezet.
n Sliedrecht zijn de avonddiensten nog
bezcht dan de morgenbeurten. Het blad
emt verder voor deze plaats enlce'e cijfers;
Nemen we aan, dat in de Ned. Herv. Kerk
Zondags kerken (dn? in 2 diensten) 1500
'onen. In de Geref. Kerk 1200, Chr. Geref.
j erk 1000, Geref. Gemeente 800, Evangelisatie-
bouw (l maal) 500, Lok. Statlonsw. 800.
>k. Vergeer 70, Anost. gem. 80, R.-K. 50, en
s we er 'n 200 bijtellen van hen die in „ge-
j elschappen" bijeenkomen, dan komen we tot
een getal van 6000. Dit aantal is te hoog, doch
als we er een 1000 afdoen, (byv. die we bere
kenden by de Kerkgenootschappen, uitgezon
derd de Ned. Herv Kerk), dan is een getal van
5000 wel aan te nemen. Onze gemeente telt
pl.m. 13.000 inwoners. Tellen we daarvan af
de ouden van dagen en de jonge kinderen, dan
komen we ongeveer tot de conclusie dat c.a.
de helft van onze gemeente kerkelijk meeleeft,
of ruimer gezegd, die zich aangetrokken ge
voelen tot het Woord Gods.
„Wellicht zijn de door ons genoemde cyfers
aanvechtbaar. Doch laten we ook niet vergeten,
dat de samenkomsten die in de week gehouden
worden, druk bezocht worden en onder die
kerkgangers velen zijn, die des Zondags om
een of andere reden geen gelegenheid hebben
ter kerke te gaan.
„Voorts hebben we nog niet vermeld de
groep die samenkomt in het oude Gemeente
huis (Vrijz. Hervormden), waarvan het aantal
ook wel op ruim honderd kan worden gerekend.
„Resumeerende komen we tot de conclusie:
de helft der bevolking van Sliedrecht mogen
we rekenen tot Kerkelijk medelevenden.
„Zou dit ook van de groote steden gezegd
kunnen worden? We vreezen".
KERK EN KASTEEL
Te Ellecom is in ue giotcxavond gehou
den vergoueruig van uumatcn aer j\ea. nerv.
vjemeeiue o.a. meegeueexu, üat uit net ivyks-
arciuei is geoieaen, dat ten minste i'/ peicee-
ien van it/id op net kauuster ten name neu-
uen gestaan van de Koscery, pastorie en de
«.erk der Ned. Herv. Gemeente te Ellecom,
waaronder kerk en kerknoi, boerenwoning,
lAvee weilanden en grond.
In 1913 is wyzigaig der ten-name-stelling
verzocht, zoodat deze goederen sindsdien ten
name van Graaf Bentinck van Miudachten
staan. Het toenmalige College van Kerkvoog
den en Notabelen, die eraan hebben meege
werkt ofschoon geen der van dit College
thans nog levende leden zich kan herinneren
een dergelijk daartoe strekkend stuk te hebben
geteekend, hebben aan Middachten thans
verzocht om voor 1 Januari a.s. met een mil
der voorstel te komen. Er zal eventueel geen
proces worden gevoerd, doch een historisch
onderzoek zal worden ingesteld, waarna een
arbiter uitspaak zal doen, welke uitspraak
voor beide partyen bindend zal zijn.
KERK EN CRISIS
Te St. Johannesga (Fr.), waar door
den val der landpachten, de inkomsten van de
Ned. Herv. Gemeente Herv. gedaald zyn, zal
men moeten overgaan tot het heffen van een
hoofdelijken omslag om het tractement van
den predikant te kunnen uitkeeren.
KERK EN ECHTSCHEIDINGSVRAAGSTUK
Betreffende de gronden voor echtschei
ding werd bij de Synode te Kaapstad der
Ned. Geref. Kerk in Zuid-Afrika door Ds.
J. Rabie een beschrijvingspunt ingezonden,
waarin hij verzocht dat de Synode zou be
palen. dat alleen overspel als een we'tige
grond voor echtscheiding zou beschouwd
worden.
De Synode nam ten deze aan het volgen
de advies van den Raad der Kerken*
(1) Dat daar deur die Heilige Skrif een
duidelike grond vir egskeiding aangegee
word, naamlik owerspel (Matt. 19 4, 6, 9;
Mark 10 2—12: Luk. 16 18).
(2) Dat wat die grond vir egskeiding
weens geloofs- en godsdiensverskil (1 Kor.
7 15) betref, daar groot verskil van me
ning bes+aan. En aangesien hierdie saak
(geloofsvt»skil) niet van dringende aard in
die Gefedereerde Kerke is nie, en die me
ninge so uiteenloop, kan die kommissie
hiercor nie 'n besliste en duidelike uit
spraak doen nie.
(3) Dat wat kwaadwillige verlating (1
Kor. 7) betref, dn ar verskil van mening ts
of hieroor as rede vir egskeiding duidelike
Skrif t'uurlike grond bestaan,
(4) Dat die burgelike owerhede, wat ook
dienaresse van God is, in alle ohristelike
lande kwaadwillige verlating as wettige
grond vir egskeiding aanneem; dat die Geref.
Kerke hulle deurgaans by hierdie beskouing
neergelê het; en dat dit dus cok vir ons
Kerke gerade is om hierdie gedragslyn te
volg.
(5) Dat op die punt van kwaadwillige ver-
laling die burgelike wetgewing heeltemal te
laks is, en die Kerk derhahve op strengere
wetgewing moet aandring.
(6) Dat lede van ons Kerk, wat om andere
redes as hierbo gemeld, mag skei en tot 'n
nuwe huwelik oorgaan, as voorwerpe van
kerklike tug moet beskou word.
(7) Dat by die toepassing en duur van
kerkelike sensuur in geval van 'n nuwe hu
welik na 'n egskeiding, waarmee sig die
Kerk nie kan verenig nie rekening moet ge-
hou word deur die kerkelike besture met
die anleidende oorsake van die skeiding en
met die gedrag en gesindheid van sodanige
lede.
KERK CONTRA DANS EN KAARTSPEL
De Kaapsche Synode der Ned. Geref. Kerk
in Zuid-Afrika kreeg in behandeling ver
schillende voorspellen inzake dans en kaart
spel. Na veel bespreking is aangenomen een
„meerderheidsrapport", luidende:
„Die Sinode spreek dit as sy diepgevoelde
oortuiging uit dat kaartspel o.a. die toene
mende dobbelgees in die hand werk, en dal
dans 'n skadelike uitwerking het op die
godsdienstige ie we van dié, wat daaraan
deelneem; en aangesien ons Kerk dans en
kaartspel nog al yd afgekeur het as euvvels,
wat nadelig inwerk op die sedelike, godsdien
stige lewe, oordeel die Sinode dat die chris-
tenbelyder hom daarvan behoort te onthou"
DIACONIE
In het „Diac. Correspondentieblad" voor de
Geref. Keiken, afl. 12 van den 30sten jaar
gang, geeft de redacteur Mr. A. J. L. van
Beeck Calkoen het advies nog vóór het jaar
eind het hart te verwarmen en het hoofd te
verrijken met de lectuur van het Verslag der
belangrijke 43ste Centrale Diaconale Confe
rentie, waar de discussies ryk van inhoud
waren en leiding geven in zaken van het dia
conale leven, juist nu van bij uitstek practisch
belang, en het licht der Deginselen doen
schijnen waar de Diaconieën zich op practisch-
economisch gebied bewegen, terwijl het teeaer
hetoog van Dr. C. Bouma tegelijk practische
en stichtelijke waardij heeft.
Mr. R. van Maare bespreekt verder de be
langrijke prae-adviezen der Ned. Vereen, voor
Armenzorg en Weldadigheid.
Dr. J. Hoek geeft advies in zake „het zit
ting nemen van Diakenen in het Burgerlijk
Armbestuur". Een diaken kan z.i. wel lid zijn
van het B.A. Echter onthoude een Kerkeraad
resp. een Diaconie er zich van een dubbeltal
voor het lidmaatschap van het B.A. te stellen.
Verder wordt d^ slotaflevering van den loo
penden jaargang dezer periodiek met nog en
kele diaconale adviezen verrijkt.
KERKGEBOUWEN
Te Nieuw e-T o n g e is dezer dagen voor
kerk en pastorie der Ned. Herv. Gem. een in
stallatie voor centrale verwarming aange
bracht. Zij voldoet zeer wel.
Te Blaricum is voor restauratie van het
kerkgebouw der Ned. Hervormde Gemeente
door particulieren een bedrag van ruim f 11.000
bijeengebracht. Men hoopt dat door medewer
king van den Gemeenteraad in het a.s. voor
jaar het werk aangevangen kan worden.
Te Ochten (Bet.) zal door de Geref.
Gemeente a.s. Maandag een nieuw kerkgebouw
gebruik genomen worden. Dts. J. R. van
Oordt, van Zeist, zal daarby voorgaan.
CALVINISME EN LEVENSVRAGEN
Prof. Dr. D. Maclean heeft bij de opening
eener School te Edinburg (Schotland) een rede
gehouden over het onderwerp: „Geeft Calvy'n
oplossing voor de vraagstukken die tegen
woordig aan de orde zijn?" Hij gaf daarop on
geveer het volgende ten antwoord:
„Het Calvinisme in breeden zin mag om
schreven worden ah het geheel van theolo
gische, zedelijke, wysgeerige, maatschappe
lijke en politieke denkbeelden, uitgedacht,
gerangschikt en toegepast door Calvijn. Deze
denkbeelden hebben een overwegenden in
vloed geoefend op de Protestantsche landen,
en hebben een blijvend stempel nagelaten op
de godsdienstige begrippen, maatschappelijke
orde en politieke inrichtingen van deze lan
den. Het Calvinisme is niet slechts een leer,
zooals some wordt voorgegeven; het is niet
koud verstandelijk, waarvan het wordt be
schuldigd. Het is ook praktijk. Het is, zoo
als ook terecht is opgemerkt, godsdienstig,
zedelijk, sociaal, politiek, wetenschappelijk
en aesthetisch leven. Leer en leven vormen
er geen tegenstelling in. Ook is het niet in
de eerste plaats leer, en déarna leven. Het
is tegelijkertijd leer en leven. Ze staan naast
elkander, oefenen een wederzijdschen invloed
en geen van beide dingt naar den voorrang.
Het is geloof met werken.
„Het Calvinisme is rijk, ingewikkeld en
veelzijdig. Er is deze juiste verklaring van
gegeven: het is het hechtste en meest har
monieuze Christendom. Het bestaat uit vele
leerstukken en zyn kracht bestaat niet daar
in, dat het de gevolgtrekkingen van Gommige
van deze leerstukken aanvaardt, maar dat
het die aanvaardt van alle. Het vertoont een
bijzonder karakter niet hierin, dat het tracht
meer dan eenig ander systeem sommige van
deze leerstellingen te verbreiden, maar dat
het tracht Alle te verbreiden. Het Calvinis
me ontmoedigt daarom elke poging om zijn
inhoud kort samen te vatten of om geeste
lijke grootheden saam te dringen in een for
muleering van mcnschelijke vinding. Want
omdat we den Goddelyken gedachtengang
aangaande de verhouding der onderscheiden
leerstukken niet kunnen nagaan, staat het
niet aan ons het eene leerstuk aan te ne
men en het andere te verwerpen. Alle hebben
gelijk gezag als openbaring Gods. Liever
buigen we ootmoedig het hoofd voor een ver
borgenheid waarvan het logisch verband aan
ons beperkt verstand en inzicht ontsnapt en
waardoor ons geloof in wat God gesproken
heeft op de proef gesteld wordt, dan rust te
zoeken in een ontkenning die ons verstand
bevredigt zonder ons geloof op de proef te
stellen".
Medegedeeld wordt, dat deze rede in Schot
land groote beroering gewekt heeft. De tegen
woordige Schotten zijn zulke taal niet gewoon
te hooren.
KERK EN JONGELINGSVEREENIGING
Naar aanleiding van de beschouwing die Ds.
G. H. Kersten in de „Saambinder" gaf over
de Jongelingsvereeniging, waarvan wij in ons
blad melding maakten, meldt de heer G. C.
Tromp Czn. te Lisse ons, dat in weerwil daar
van Jongelingsvereenigingen by de Geref.
Gemeenten volstrekt geen zeldzaamheid meer
zyn. Hy schryft als volgt:
„De oudste Jongelingsvereeniging, die te
Vlaardingen, viert heden zelfs haar 21en ver-
Jaardag. Sinds jaar zijn de J.V.'s der
Geref. Gemeenten georganiseerd in een Bond,
waarby thans een twaalftal J.V.'s met ruim
een Daar honderd leden zyn aangesloten. Te
vens zijn er misschien nog evenveel J.V.'s der
Geref. Gemeenten die nog niet bij dezen Bond
zijn aangesloten. Het le en 2e voorzitterschap
van dezen Bond wordt bekleed door een twee
tal predikanten der Geref. Gemeenten, n.f. Ds.
A. Verhagen te Middelburg en Ds. R. Kok te
Veenendaal. Meerdere predikanten bekleoden
het eere-voorzitterschap eener J.V. Alle J.V.'s
die by den Bond aangesloten zijn, staan
onder toezicht van den plaatselyken Kerke
raad. In het algemeen is de verstandhouding
tusschen J.V. en Kerkeraad by de Geref. Ge
meenten uitstekend.
,.Het spreekt echter vanzelf, dat de actie der
Jongelingsvereenigingen bij een kleine Kerk-
groep als die der Geref. Gemeenten zich nim
mer zoo breed zal kunnen ontplooien als dat
bij groove re Kerkgroepen het geval is. Toch
wordt in breede kringen der Geref. Gemeen
ten het werk der J.V. met dankbaarheid gade-
treslagen"
VAN DOOPSEL EN OLIESEL
Onlangs heeit nr. Feiix Otten in net apo-
lOgeiisca maandsoiuirt mecgeueeld, dat ue
•iwuuinscne Jxerg dij overkomst van oeKeerhn-
gen met „overdoopi", wanneer deze in een
oiiuere Hern, een „geldig doopsel" heuDen ont
vangen.
Den Gereformeerd predikant te Amsterdam
schrijft ons nu, dat in de practijk zich meer
malen gevallen voordoen, dat de R.K. geeste
lijkheid een dergelyken „wederdoop" toedient.
Uit eigen practijk verhaalt de predikant
van twee gevallen uit den jongsten tyd, een
jonge vrouw, van wie beslist vast te stellen
was, dat ze geldig gedoopt was en die toch
overgedoopt werd en haar aangenomen kind,
van wie zij aan den pastoor positief verklaar
de zeker te weten, dat het gedoopt was en die
door den pastoor „toch ook maar" tegelijk
gedoopt werd. De vraag rijst, of de geestelijk
heid zulke gevallen wel altoos aan den bis
schop voorlegt, gelyk Dr. Otten schreef dat
noodzakelijk is. Gebeurde dit, dan zouden bo
vengenoemde gevallen zich naar de door Dr.
Otten uiteengezette leer der Roomsch-Kath.
Kerk niet mogen voordoen.
Tevens, aldus de bedoelde Amsterdamsche
predikant, zou ik uit dezelfde f; milie, even
eens uit den jongsten tyd, een ander eigen
aardig geval willen noemen: „Voor enkele
weken is de schoonmoeder van bovengenoemde
vrouw overleden. Hoewel de dood reeds een
half uur geleden was ingetreden en het lijk
was afgelegd, heeft de Roomsch-Katholieke
geestelijke haar met een: het zal nog wel
gaan, toch nog het laatste oliesel toege
diend. Deze bediening is toch zeker wel in
strijd met de Roomsch-Katholieke leer? De
handeling greep de schoondochter zoo aan,
dat ze weer uit de Roomsch-Katholieke Kerk
terugkeeren wil. Zoodoende kwamen ook de
genoemde gevallen van wederdoop ter myner
kennis.
INWENDIGE ZENDING
By Drukkerij „De Tampon" (Gebr. Groene-
meyer) te Utrecht, verscheen thans deel III
van „Inwendige Zending" door J. de Jager,
evangelist te Wedde.
In dit deel worden drie afdeelingen gegeven.
De eerste geeft een overzicht van wat er ge
daan wordt om de jeugd te behouden, op te
voeden en te verzorgen. In een 17-tal hoofd
stukken wordt tamelijk breedvoerig vermeld,
wat er geschiedt op de terreinen van de be
waarschool, het Chr. Onderwijs, de Zondags
school en de Jongelingsvereeniging; het werk
onder en voor de vrouwelijke jeugd; kerkelijke
activiteit onder de jongeren; kinderverzorging
in vroeger tijd; Dr. Bernardo en zijn stichtin
gen; leven en werk van George Müller; net
werk van Ds. Bost onder de Franische kinde
ren; Van 't Lindenhout en Neerbosch; de zorg
voor blinden, doofstommen, gebrekkigen en
misraaakten; kinderzorg van heden; het Door
gangshuis te Hoenderloo; de Martha-stichting
te Alphen a. d. Ryn; Valkenheide te Maars-
bergen; en de Rudolphstichting te Achterveld.
Een volgende afdeeling verhaalt treffend
van een merkwaardig drietal: Heldring, Jo
sephine Butler en Dr. Pierson.
De afdeeling Redden, Opvoeden en Onderwy
zen geeft een overzicht van het werk op a<
Heldringgestichten van thans.
Onze Christelijke stichtingen van opvoeding,
onderwyis en barmhartigheid, leert men uit dit
deel nader kennen.
De samensteller van dit werk heeft blykbaar
goed de bronnen nageslagen en overal ter
plaatse zyn licht opgestoken.
We vinden hier alles by elkaar een overzicht
van een geweldig stuk werk, dat door geloo-
vige Christenen in ons land ondernomen en
voortgezet is, dikwijls met zeer grooten zege»
Daarvan te lezen in deze niet enkel zakelijke,
maar ook dikwijls levendige beschrijvingen,
moge de liefde voor al dezen arbeid vermec
deren. Dat is ook het doel van den schrijver.
ZENDING
„DeMacedonië r". De laatste aflevering
in 1932 van dit Zendingistijdschrift bevat een
uitvoerig eerste gedeelte van een belangrijke
studie van Dr. B. J. Esser over „Ambt of po
sitie van een missionair-predikant in de Geref.
Kerken in NedeiJand en de opleiding daartoe".
Ze is een "welgeaocumenteerde verhandeling,
die principieele lijnen bedoelt te trekken.
Vervolgens treffen we aan een bijdrage
Ds. W. J. J. Velders over: „Jodendom en Jo-
denheid", waarin in het kort de verhouding
van Spinoza's philosophic en het Jodendom in
zyn synagogaal U staan geteekend wordt.
Ds. D. Pol biedt vele en belangrijke Zendings
berichten in de ii briek „Van myn Uitkijk".
Zending onder de Joden. By
het Bureau van Administratie der Joden-Zen
ding, Oostduinlaan 47, te Den Haag, is ver
schenen een zeer lijvig Verslag van de 1ste
Conferentie van Commissies voor Zending on
der de Joden, uitgaande van de Geref. Kerken
in Nederland, gehouden te Amsterdam 2628
Juli '32
Hiermee is voldaan aan een op de zoo uit
nemend geslaagde Conferentie geuiten wensen
om het gehoorde vast te leggen. In dit boek
kan men nu het gesprokene naslaan. Er zyn
uitvoerige excerpten van redevoeringen en
«soms ook referaten in extenso in opgenomen,
benevens de daarop gevolgde gedachtenwisse-
ling.
Waar de Joden-Zending almeer de aandacht
trekt en ook liefde verwerft, late men dit Ver
lag, dat zoo oriënteerend is, niet ongelezen.
Schoolnieuws.
PROF. L. LINDEBOOM
Naar wy vernemen, is in den toestand van
Prof. L. Lindeboom, emeritus-hoogleeraar aan
de Theol. School te Kampen, geen merkbare
verandering gekomen. De patiënt is erg zwak
doch leeft in alle dingen nog mee.
PROF. Dr. H. WOENNIO
Dr. H Moennlg, hoopleoraar aan de Ve**-
lirtsenijkundige Facult«>it van de Universi-
teti Ie Pretoria, he.kend paraaitoloog, is kort
geleden in Nederlan! aangekomen, met de
bedoeling gedurende vijf maanden werk
zaam te zijn als east aan het Instituut voor
Parasitaire- en Infectieziekten van de Vee
artsenijkundige Faculteit der Rijks Univer
siteit te Utrecht Hij zal zich in hoofdzaak
bezig houden met de bestudering van worm
ziekten bij verschillende dieren.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
N at u u r-f i 1 o s. Faculteit. Woensdag
j.l. vergaderde de Natuur-lilosofische Facul-
teitsvereerugmg aan de Vrye Universiteit in
de collegezaal voor Scheikunde in het nieuwe
Laboratorium aan de Lairessestraat.
Als spreker trad op Prof. D r. J. Coops,
met het onderwerp: „De structuur van kool-
stofringsystemen".
FRIESCH STUDENTENCONGRES
Te Leeuwarden zal Vrydag 23 Decem
ber a.s. het 2e Friesch Studentencongres ge
houden worden. Sprekers zullen zijn de heeren
Dr. I. H. Gosses te Den Haag en J. Algra te
Leeuwarden.
HOOFDBENOEMINGEN
Stolwijk (bij Gouda), Johs. de Jong te
Ridderkerk (1ste ond. School Kerkweg 7,
hoofd J. Noorlander).
isse (Herv. Kleuterschool), mej. A. van
der Hilst te Velsen-Noord.
Hilversum (School voor C.V.O.-, A. Ba-
rendse, hoofd te Ter Aa (by Nieuwersluis).
~k artsluis (Herv. School), E. Jong
stra, hoofd te Onstwedde.
ONDERWIJZEHSBENOEMINGEN
Nieuw-Beyerland (hoofd P. J. La-
moré), mej. W. M. Vlieg te St. Annaland.
isse (Herv. Kleuterschool), mej. C. de
Graaf te Zoeterwoude.
Appeltern (hoold J. W. Kalmyn), mej.
C. M. Pol te Winssen (G.).
Vriezenveen (de Pollen, hoofd J. Gia-
zenburg), H. Mullink te Almelo.
"riezenveen (Westeinde, hoofd J. Ko
ning), J. Stolmeyer te Vriezenveen, thans tij
delijk aan deze Schooi.
"r imp en a. d. IJ s s e 1 (School I, hoofd
J. H. Battenberg), H. Zevenbergen te Rotter
dam, thans werkzaam te Hoek van Holland.
CHR. ONDERWIJZERS IN BELGIE
In Vlaanderen is een afd-eeling van de
Vereeniging van Chr. Onderwijzers en On
derwijzeressen in Nederland en de Over-
zeesche Gewesten opgericht
Er sloten zich 13 Chr. onderwijzers aan,
werkzaam in verschillende plaatsen.
HUWENDE ONDERWIJZERESSEN
In Rh eden (G) besloot de Gemeente
raad aan onderwijzeressen die vóór haat
45ste jaar in het huwelijk treden, eervol ont
slag te geven
NICO HOFMEYR f
Met het overlijden van N. J. Hofmeyr op
21 November is een bekende figuur in'Kerk
en journalistiek van Zuid-Afrika heenge
gaan.
Hij was de derde zoon van den bekenden
predikant Prof. N. J. Hofmeyr, van wien hij
in ruime mate begaafdheid en talent had
ontvangen, die zich reeds op het Victoria
College had onderscheiden.
Na in 1SS3 het proponentsexamen te Stel-
lenbosch te hebben afgelegd, vertrok hij
naar Europa en ontving daar een beroep
van de gemeente Warrington in de Kaap,
waar hij op 18 April 1885 werd bevestigd
door Ds. Mei ring. Na zes jaren het predik
ambt te hebben vervuld, trad hij uit den
dienst, om zich aan de journalistiek te wij
den en hij werd onder-redacteur van rte
Bloemfonteinsche courant „The Express".
Na eenige jaren ontvinj; hij een benoeming
als docent aan het Opleidingscollego te Pre
toria, om vervolgens Inspecteur van Scho
len in Transvaal te worden.
Op commando tijdens den vrijheidsoorlog
legde hij zich vooral toe om gegevens voor
een geschiedenis van den oorlog te verzame
len en als zoodanig is zijn werk: „.Kykies
in ons Geskiedenis" bekend. Reeds had nij
tevoren geschreven: „Kijkjes in de Geschie
denis van Zuid-Afrika" en ,J)c Afrikaner
Boer en do Jameson-inval", welk laatste
boek in uitstekend Nederlandsah geschre
ven veel opgang heeft gemaakt.
De Briteche Overheid zette Hofmeyr als
ongewenschte In 1900 uit Transvaal en deze
begaf zich naar Stellenhosch, om kort daar
na redacteur van de pas gestichte „Oudts-
hoornsche Courant" te worden, waarin Lan-
genhoven veel geschreven heeft, die hem op
gevolgl heeft, toen Hofmeyr als Inspecteur
van Scholen andermaal in Transvaal werd
aanges'eld. In 1919 trad hij met pensioen af
en wijdde zich verder geheel aan de letter
kunde.
Als zijn pennevruchten zijn o.a. hekend
„Fannie" en ,.Op die Wale van die Vaal".
Minder bekend is het. dat Hofmeyr de
schrijver was van het nu zoo Jjokondo lien
.„Afrikaners Landgenooten", aanvankelijk
als een studentenliedje gezongen, dat zoo
veel opgang maakte, dat het wijd en zijd
door de Unie bekend werd en thans gere
geld na nationale bijeenkomsten wordt ge
zongen.
De heer Hofmeyr bereikte den leeftijd van
72 jaren.
TOELATINGSLEEFTIJD
In antwoord op de vraag van verscheiden
leden der Tweede Kamer, of de Minister van
Onderwijs door het verhoogen van den toe
latingsleeftijd voor de Lagere School ook
nog andere voordeelen hoopte te bereiken
dan alleen bezuiniging, heeft Minister Mr J.
Terpstra in de „Memorie van Antwoord" er
oo gewezen, dat het zi. uit paedagogisrh
oogpunt in den regel geen nadeel is, dat
een kind wat later naar de school gaat.
Maar bovendnen, indien mag worden aan
genomen, dat het voorschrift na 15 Juli 1935
zal worden verlongd. zal in de toekomst een
betere aansluiting bij het Nijverheidsonder
wijs worden verkregen en zullen voorts de
leerlingen na het doorloopen van het zeven
de leerjaar de school mogen verlaten, terwijl
anders vele van hen voor de tweede maal
ie zevende klasse zouden moeten doorloopen
of wel de achtste klasse zouden moeten vol
gen.
Eveneens wordt de gaping tusschen het
tijdstip van het einde der leerverplichting
en den leeftijd van 14 jaar, beneden welken
volgens dc Arbeidswet 1919 geen arbeid
mag worden verricht, op deze wijze kleiner.
OPHEFFING
Te Wie rum zal de Visscherijschool in
gevolge besluit van den Gemeenteraad van
Westdongeradeel worden opgeheven.
SCHOOLTOEZICHT
Onder de rubriek Binnenland is vermeld
het Kon. Besluit betreffende ontslagen en be
noemingen bij" de Inspectie van het Lager On
derwijs, in verband met een in te voeren reor
ganisatie.
Daarbij wordt ook vermeld, dat voor het
"'erst benoemd is een Inspecteur voor de oplei
ding van onderwijzers en onderwijzeressen en
wel de beer J. J. 't Hart. thans inspecteur
L.O. in de inspectie Dordrecht.
SCHOOLADMINISTRATIE
Bij X. Sam som te Alphen a. d Rijn kwam
an de pers de „Administratieve Gids l9od'
oor Bijzondere Scholen (gèwoon en u.l.o),
Scholen voor Buitengewoon Onderwijs en
Bijz. Kweekscholen.
Ditmaal zijn ook aanwijzingen opgenomen
met betrekking tot de rijks vergoeding aan
scholen voor B.L.O. en de rijksbijdrage aau
Kweekscholen.
Om tc controleeren of al de vcreischte
werkzaamheden inderdaad zoowel door
schoolbestuur als schoolhoofd zijn verricht,
bestaat als waardevol hulpmiddel een re
gister (1686). dat ook t a.z. \an andere za
ken der schooi u.tste-kende diensten kan be
wijzen. Uit register, geheel in overeenstem
ming met de tegenwoordig van kracht zijn
de voorschriften, is allen schoolbesturen en
-hoofden ten zeerste aan te bevelen. Vooral
\oor hen, die voor de eerste maal als hoold
eener Byz. chool voor L.O. betrokken wor
den in de administratie, is liet volgen van
de daar gegeven voorlichting noodzakelijk.
De Adm. Gids bevat na de vermelding van
niet minder dan 125 aangegeven werkzaam
heden nog een opgave van 118 belangrijke
beslissingen aangaande de toepassing der
L.O.-Wet 1920 tot en met 1932.
Zulk een gids voorkomt „ongelukken" en
geeft een groot gevoel van veiligheid. Dezo
Samsom-uitgave is beslist onmisbaar.
EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE HEIDEN. Gepro-
ovöcrd id lot Doctor in de Geneeskunde.
proefschrift, getiteld: „De loop van de achler-
Ungelha-rd, geb. te Amsterdam; op proefschrif
„Hodular invarianta". de heer D. E. Rutherford
'1. Sc. geb. te Sterling (Schotland), en op proef-
LK-SC
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gepro
moveerd zijn tot Doctor in de Dotteren en Wijs
begeerte: de heer T. S. Jansma. geb. te Amster
dam. od proefschrift: „Raad en rekenkamer In
n Zeeland tijdens Hertog Philips
bevolking in Nederland, bijdrage
s van de sociale mobiliteit en de horiion-
nigratle van de plattelandsbevolking". Do
olie van laatstgenoemde "geschiedde „met
ACADEMISCHE EXAMENS
R. K. HAN DEDSHUUGESCHUOD TE TID-
BURG. GesJ.: Handelswetenschappenprop. ex..
de heeren A. C. Gooskens te Kludihoven en A.
P. B'. Verballen te Oss.
NED. H
DAM. Geel.: Handels*
NED. HANDEDSHOOGESCHOOL TE ROTTER
lelswotenschap: tand. ex.. do
Blng en J. Kuiper.
Edelman te Amsterdam (met lof) te A'dam, J.
W. Hofman te Nijmegen. \V. J. Koning te Tc-
Nijmegen en A,
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Goal.
Godgeleerdheid, doet. ex.. de heer E. Postma to
cand. ex., de heer W. E. Heyboer to
Middelburg.
Geschiedenis: doet
hage te Den Haag.
lej. H. L. Falken-
Ned. Letteren: cand. ex., mej. A. M. Nijkamp
te Den Haag.
Arische Letteren: doet. ex.. de hoer Th. P,
van Evordlngen te Buren en R. I. van Wen
sen te Lelden.
Indisch Recht: taalk. oand. ex., de heer W*
Hazevoet te Haarlem.
Gen«ieakunde: artsex.. mej. Z. C. Caslmlr en
do heer J. M. Appelman, oeiden te Den Haag;
semi-artsex.. de heeren H. J. B. van Wel te Dor
drecht. J. C .Cool en J. W do Groot, belden to
Den Haag.
Apothekersexamen: 1ste pract. gcd.. mej. W.
C. Roodxant te Noordwljk en de heeren J.
Exler te Rotterdam.
Apothekersassistente, de dames F. A. Patti-
waal van Westerloo en C. A. F. Keiler, bolden
te Den Haag.
sj. D.
Sociale Geographic: d<
Dijkhuis en mej. J. R. Jonkmi
de heer H. T<
mej. S. S. van Grlothuy-
Apotheke:
en te Noordgouwe (Z.) en do heer J. A. Elxirr
ra te Groningen.
Geschiedenis: cand. ex.. mej. A. J. M. i
Tandheelkunde: lsto theor. ex.. de heer Dr. K-
Haas; 2de theor. ex.. de hooren H. Kraak. J. D.
Teenstra, W. G. Knap, E. J. Ruitenberg en mej.
A. Kluit.
THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN. Ge
slaagd: Godgeleerdheid: prop, ex., do heeren A.
Krljtenberg te Snoek en A Bos te Groningen.
Geneeskunde: doet.
de heer D. E. Nai
EXAMENS-WIS KUNDE
DEN HAAG. 16 De\ M.O. Akte K 5. Hoogero
Wiskunde.
H. J. van der Stok te Der
L.O. Art. S6. Geëx. 3, g«
te Dlchtenvot
tid. nl. de hoer W.
allé 3 cand.. n.l.
«rdam en de h«M?-
H. A. H. Spaan
EXAMENS-STAATHUISHOUDKUNDE-
DEN HAAG. 16 Dec. M.O. Akte K 10. Geëx. 3
cand.. geslaagd geen.
EXAMENS STAATSINRICHTING
DEN HAAG. 16 Dec. M. O. Akte K 11. Opge
roepen 4. niet opgek. 1, geüx. 3 eu gesl. 3 cand.,
nl. do hoeren: A. Smit te Rotterdam, J. D P.
M. Teyesen te Groosbeek en J. Schipper te Hen
gelo.
EXAMENS ENGELSCHE TAAL
De openbare mondelinge examens (luisterda-
gen) worden afgenomen te Groningen. Univer
siteitsgebouw, op 21, 22 en 23 December, telkens
te kwart voor 10 en kwart voor 2. en op 24 De
cember. te kwart voor 10.
EXAMENS-ITALIAANSCHE TAAL
lakker tc Oostorbeek.
EXAMENS-ARCHIEFAMBTENAAR
DEN* HAAG. 16 Dec. Gesl. voor arrhlefambte-
inar 2e klasse, de heer J. P. vun der Weolc to
Rotterdam.
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG. 15 Dec. Gesl. voor 3den stuurman
rr «toomv, d- heeren J. M. Grasman. J. Tlm-
EXAMENS-M4CHINI8T
DEN HAAG. 16 Dec. Geel. voor het theor. ge -
?~UetV°or diplom» C. de hecrcu D ComelUee
EXAMENS-HOOFDAKTE
De totaal-ultslng van de In dit Jaar gehou-
I geslaagd 1337
