Het Kabinet-Von Schleicher
voorloopig veilig
WOENSDAG 7 DECEMBER 1932
EEPSTE BLAD PAG
BUITENLAND.
FRANSCH-ENGELSCHE
BESPREKING TE PARIJS
T-Iet meest verrassende internationale
nieuws is, dat MacDonald naar aan
leiding van een telefonisch gessprek mei
de overige leden van zijn kabinet, besloten
heeft gisteravond tesamen met Herriot naar
Parijs te vertrekken, waar hij den Engel
srhen kanselier van de Schatkist, Neville
Chamberlain zou ontmoeten. Heden en Don
c'erdag zal zoo zegt een bericht Mac
Donald op de Britsehc ambassade te Parijs
belangrijke besprekingen hebben met Cham
berlain over de onderhandelingen over de
Engelsch-Amerikaansche sehuldenkwestic,
die van zoo groot belang is, dat alle andeiv
vraagstukken ervoor moeten wijken. Mae
Donald hoopt Donderdagavond weer uit
Parijs te vertrekken en Vrijdagmorgen te
Genève terug te keeren.
Een bericht uit Londen geeft een toelich
ting, die „Engelsch-Fransche besprekingen
noemt als het doel, van MacDonalds plotse
ling vertrek uit de conferentiestad, zegt, dat
die besprekingen niet de betalingen van lf>
December aan de Vereenigde Staten betret-
fen, maar de toekomst der overeenkomsten
van Lausanne, want zoo zegt het berichi
indien de betalingen aan Amerika hei-
vat moeten worden, is het duidelijk, dat
men de mogelijke onmiddellijke gevolgen
overwegen moet en het is mogelijk, dat men
het noodig acht, de conferentie van Lausan
ne opnieuw bijeen te roepen.
De Engelsche draadlooze dienst deelt non
mede, dat ook de Fransche minister van
Financiën, Germain Martin, aan de beraad
slagingen te Parijs deelneemt. Het gaat on.
de overeenkomsten van Lausanne. De En
gelsche regeering is er zeer op gesteld, dat
het te Lausanne verrichte werk niet onge
daan gemaakt wordt, maar in haar nota
aan de Ver. Staten heeft zij op liet eevaui
gewezen, dat ontstaat door de houding van
de Ver. Staten ten aanzien van de betalin
gen van 15 December.
Men legt er den nadruk op, dat deze be
sprekingen te Parijs niet de vorming van
een gemeenschappelijk front ten aanzien
van de oorlogsschulden beteekenen.
Van Fransche zijde wordt bevestigd, dat
de vermoedens over samenwerking tusschen
Frankrijk en Engeland niet gerechtvaardigd
zijn, maar het „Petit Journal" deelt mee,
dat Herriot en MacoDnald niet slechts in
bet bijzijn van den Minister van financiën,
doch ook van andore deskundigen over de
steeds urgenter wordende kwestie van den
vervaldatum der schulden zullen onderhan
delen.
Dit zou dus toch op een gemeenschappe
lijk front inzake de schulden wijzen.
Wat iv precies aan de hand is, mogen we
op het uogcnblik blijkbaar nog niet weten.
Onze nieuwsgierigheid zal echter wel spoe
dig bevredigd worden, want de vervaldatum
nadert snel en Hoover blijft betaling eischen,
al zegt hij nog naar een -middel te zoeken
om met die betaling zoo weinig mogelijk
schade aan ie richten voor de valuta en
handel.
Hoe demonstratief het vertrek van Mac
Donald naar Parijs in scène gezet schijnt te
zijn, alsof het erom te doen was, de heerci.
te Washington wakker te schudden en de
oogen te openen voor de gevolgen van de
gevaarlijke politiek, die zij volgen men
moet toch aannemen, dat we hier niet met
vertoon te doen hebben maar met een ern
stige poging om tot een besliste en beslis
sende houding in deze kwestie te komen
Al is de overeenkomst van Lausanne, die
aan de Duitsche cijnsplicht een einde maak
te. omdat hij niet vol te houden was, niet
geratificeerd, er kan geen sprake van zijn,
dat op Lausanne wordt teruggekomen.
Het moet dus zonder twijfel den kant uit,
■dien Engeland en Frankrijk sturen, n.l.
naar de opheffing ook van de schulden die
de overwinnende staten aan Amerika heb
ben te betalen. Het Amerikaansche Congres
weigert dit nog wel, maar bet moet daartob
op eenigerlei wijze komen, hetzij nu reeds
of na de betaling van 15 December.
In Frankrijk is de stemming reeds zoó,
dat men liet zou toejuichen, als Engelam
zou weigeren op 15 December het verval
lende bedrag te voldoen, omdat men dan tot
eensgezind optreden kan koipen.
Anderzijds verwacht men van Herriot, dai
hij zich niet door MacDonald zal laten ovei-
halen om te betalen.
De publieke opinie in Frankrijk verzev
zich steeds meer tegen betaling.
De Amerikaansche politiek wint inmid
dels de laatste dagen niet aan helderheid.
Hoover heeft, door zijn moratorium vai.
verleden jaar begrip getoond voor den drei
genden financieelen toestand in Europa. De
eenige begrijpelijke consequentie is nu, dat
dit moratorium in een definitieve kwijt
schelding van schulden verandert, want
hervatting der betalingen onder de huidige
invoerbelemmeringen kan slechts den econo-
mischcn toestand verergeren. Toch eischt
Hoover thans die betalingen.
Een anderen, nog zonderlinger, kijk op de
Amerikaansche politiek krijgt men wannee.
men erop let, dat Hoover de schuldenkwes
tie aan het ontwapeningsproblcem heeft ge
koppeld: geen ontwapening, dan ook geen
schuldenvermindering. Toch heeft geduren
de de laatste dagen de Amerikaansche ver
tegenwoordiger te Genève, gelukkig tever
geefs, gepoogd de Ontwapeningsconferentie
tot 1936 te doen uitstellen. Hoe dit met el
kander te vereenigen is, zal voorshands wel
een raadsel blijven.
GEEN STEMMING OVER MOTIES
VAN WANTROUWEN
Ook neen onmiddellijke regeerings-
verklaring
WAARSCHIJNLIJK VERDAGING TOT
15 JANUARI
HOOVERS BOODSCHAP AAN
HET CONGRES
In de hoodschap, welke Hoover Dinsdag
tot het Congres heeft gericht, heeft hij de
Engelsche en Fransche nota's inzake de oor-
loesschuldcn niet besproken, noch heeft hij
de kwestie der prohibitie behandeld.
Na gewezen te hebben op de medewerking
welke Amerika bij de ontwapeningsconfe
rentie heeft verleend, zeide de president o.a
Het welziin van ons volk hangt af van ons-
succes inzake de oplossing van de groote
vraagstukken zooals de kwestie van de"
wereldvrede, de ontwapening cn het gem
ganisrerd herstel van de wereldeconomie en
het is nicl te veel gezegd, als men beweert,
dat thans meer dan ooit het welzijn van de
wereld afhangt van onze oplossing van deze
kwer'^Deze oplossing kan niet worden
bereikt zonder vriendschap, vertrouwen en
eerbiediging van de wederzijdsche overeen
komsten, totdat de laatste met wederzijdsch
goedvinden zijn gewnzigd.
Het program van Hoover tot herstel van
het economisch leven in de Vereenigde Sta
ten omvat hot in evenwicht brengen van de
begrooting en de algeheele en onmiddellijke
reorganisatie van het banksysteem in Ame
rika. De begrooting voorziet in de voltooiing
van die openbare werlcen, waarmede reeds
een aanvang is gemaakt en in de voortzet
ting van het systeem, dat verleden jaar door
de regeering is begonnen en dat neerkomt
op de organisatie van de vijïdagige werk
week.
Dit voorbeeld, aldus Hoover, zou moeten
worden nagevolgd.
Het hoogstbelangrijke resultaat van den
eersten zi t.ingsd?g van den nieuwen Duit
srhen Rijksdag is, dat het kabinet-Vnn
Schleicher \oorloopig veilig in het zadel
schijnt te zitten.
Het in dien eersten dag nie' gekomen tot
een stemming in geenerlei vorm tegen do
regeering. Het zal daar in de vergadering
van heden ook niet toe komen. En als er
geen verrassende dmgen gebeuren, zal op
Vrijdag a.s. de Rijksdag verdaagd worden
tot midden-Januarl.
Zooals we in ons vorig nummer reeds
hebben te verstaan gegeven, konden de
na'ion°al socialisten zich de weelde niet
meer veroorloven van een groep, die slechts
eischen stelt en het desnoods laat aanko
men op alweer nieuwe verkiezingen. Het
Mené Tekel van de laatste Rijksdagverkie
zingen heeft zich Zondag j.l. voor hen nog
eens nadrukkelijk hij de Raadsverkiezingen
in Tbiiringen herhaald.
Hitier en de zijnen hebben diinderdaad
verstaan. Zij hebben een conflict met het
kahinet-Von Schleicher stelselmatig verme
den. door te stemmen »egen de communis
tische motie van wantrouwen en het so
ciaal-democratisch voorstel, dat ten slo'te
op hetzelfde neerkwam, nm vandaag een
progrnmmaliseh debat te houden, met een
soortgelijke stemming 'ot slot
Blijkbaar streeft Hitier dus thans naar
een compromis.
Terloops kan hier worden opgemerkt, dat
dit zijn faam hij de radicnals'en van zijn
nartij onmogelijk ten goede kan komen.
Maar hij wordt er door de feiten nu een
maal toe gedwongen.
Hoewel dit alles niet verrest, doet het
toch goed het als feit te kunnen consta-
teeren.
Het nationaal-socialisme, dat nog slechts
enkele maanden terug 'n onkeerhare vloed
golf scheen, die het Dui'sche politieke leven
zou overspoelen zoekt zijn plaats in de ge
lederen der "politieke partijen, of heeft die
eigenlijk al gevonden, n I. naast het Cen
trum en de Beiersehe Volkspartij. Daar
naast heef» zich nu ook de nieuwe groep
der middencarthen geschaard, onder lei
ding van Dingeldev van de Volkspartij,
waardoor een parlementaire meerderheid is
ontstean, die den eersten dag van de Rijks
da erbij eenkomst althans de pogingen van
links om het kabinet-Von Schleicher W
beentje te lichten heeft weten te voorkomen
Die groep der middenpartijen is een
streep door de rekening van den Duitseh
nationalen leider Hugenberg, die in den
nieuwen Rijksdag de sleu'elnositie dacht in
te nemen, doch thans terzij-de is gesteld,
omdat de Dingeldev-groen in zijn plaats op
de wip is gaan zitten. Het is wel pijnlijk
voor de groep, die met zooveel overtuiging
opkomt voor het autoritair regeersvsteem.
dat door Rijkspresident Von Hindenhurg
slerh»s als noodmiddel is aangegrepen, doch
dat' men ook in regeeringskringen liever
zou zien plaats maken voor een samenwer
king van regeering en Rijksdag tot ophou
wenden arbeid in het belang van -het I)uit-
sche volk
DE OPENINGSZITTING.
Lang voor het begin van de Riiksdagzi1-
ng waren alle tribunes en loges reeds
dicht gevuld Even na drie uur verschenen
de ateevaardigden in de zaal. De nationaal-
socialisten waren in S. A.-nniform en mar
cheerden in gesloten gelid de zaal binnen,
oorafgegaan door den fractievoorzitter Dr
Frick.
De regeeringshanken hieven leeg.
Toen de Seniorenprertdpnt, generaal Litz-
mnnn, de ziaal binnenkwam en zich naar
voorzitfersgestoelte begaf, werd hij door
de nntionaal-socialic»en stormachtig toege
juicht en met „heiT-geroep begroet, wat
door de communisten met een „Nieder"
werd beantwoord.
Nadat voorz. gen. Litzmann geconstateerd
had, dat hij het oudste lid van het Hui?
was en zoodoende het recht had om deze
tting te presideeren, koos hij vier voor-
loopige bijzittendp leden van het presidium
en opendp den Rijksdag met een korte rede.
rin hij o.a. zeide, dat de machthebbers
zich in de laatste veertien jarem, ruim
schoots moeite hadden gegeven om het volk
aan teleurstellingen te wennen. De laatst0
••-•ipiirotplli'V'en waren die van 1.1 Aug po
25 Nov. Mpp had de verwachting, da» de
Rijkspresident na zijn jarenlange vruchte-
looze experimenten tot de bevrijdende daad
zou overgaan en den te'der der sterkste po-
li'ieke beweging in Duitsrhland met de lei
ding der regeering zou belasten. De keus
zou dan zijn gevallen op den eenigen man
die in ste-at zou zijn geweest het vaderland
te redden. Applaus hij de nationaal-socia-
listen gelach en „Nieder"-geroep bij de com
munisten).
Terwijl de Rijkspresident een Hermann
Miiller, een Bruening en een Von Papen
7iin volle vertrouwen had geschonken, had
hij dit den man geweigerd, in wien milli-
oenen Duitschers den grootste en beste der
levende Duitschers zien. Achttien jaar gele
den vond hij Lodz de groote slag plaats,
dip de doorbraak maak'e. die den gelukki
gen koers bracht en waaraan de B;'kspre-
sident zijn veldmanrschnlkstaf dankt Thans
gaat het om iets belangrijken?, en wel dat
de Rijkspresident de historische vloek ont
gaat. dat hij bet Duitsche volk tot wanhoop
zou hebben gedreven en aan het bolsjewis
me zou hehben uitgeleverd. Of de grnndwe'
zal bliiven bestaan of niet, neemt niet weg,
<-'°t artikel 1 ervan begint met de woorden:
,J)e sten'smacht gaat van het vnik uit".
De openingsrede werd hcrhaaldeliik door
communistische interrupties onderbroken en
werd na afloop vooral door de nationaal-
sncialisten toegejuicht.
Vervolgens werden de namen der afge
vaardigden afgeroepen, wat ongeveer een
ha'f uur in beslag nam.
Afwpzi> bleek het ouda»e lid van den vo-
rigen Rijksdag Clara Zetkin.
Gcerlng weer voorzitter
Nu werd overgegaan tot keuze van den
vnorzi tter.
De nationaal-socialist Goering werd weer
gekozen met 279 s'emmen. In totaal warpn
545 stemmen uitgebracht. Goering had al
dus de absolute meerderheid. Zijn verkie
zing werd met stormachtigen bijval door de
n"t.-soc. begroet. Hii nam de leiding van de
zit'inc onmiddelliik over en stak de tweede
nationaal socialistische speech in deze ope-
ningsvergadering af.
CöRING
Hij zeide o.a. het zeer te betreuren, dat
door de benoeming van den Rijksweermi-
nister tot Rijkskanselier de weermacht is
berokken in den politieken strijd. De weer
macht behoort aan het geheele volk. Haar
werkingssfeer ligt buiten de grenzen en
nooit mag zij worden gebruikt als binnen-
lanilsche politie.
Rijkspresident, die bedenkingen had
tegen het \erleenen van vers rekkende be-
oegdheden aan den leider van een derde
deel des volks, heeft thans een nog veel
verder gaande macht toevertrouwd aan één
enkel persoon. De nationaal-socialistischo
beweging strijdt voor be! bestaan van het
volk en in dien zin zal ook hij, Goering, zijn
ambt uitoefenen ten dienste van dat volk
Deze uiteenzettingen werden door de
nationaal-socialis en met groote geestdrift
toegejuicht. Doch ook van de linkerzijde
klonken herhaaldelijk goedkeurende uit
roepen.
Bij de daarop volgende verkiezing van
den eersten vice-president van den Rijks
dag, steunde I.oobe dan ook he' nat.-soc.
voorstel om den vorigen vice-president E*-
ser (Centrum) te herkiezen.
i Centrum afgevaardigde, F.sser, werd
herkozen als eerste vice-president met 445
an de 544 stemmen. Töger (K.P.D.) kreeg
93 stemmen.
Bij de verkiezing van een tweeden vice-
president heeft de eerste stemming geen be
slissing gebracht, daar geen der candidaten
een absolute meerderheid verkreeg. Bij do
herstemming tusschen den soc.-dem. Loehe
Rauch, van de Beiersche Volkspartij,
1 Rauch gekozen met 255 stemmen
Loebe verwierf 202 stemmen, terwijl 95
stemmen ongeldig waren.
Loebe derde vice-president
De verkiezing van den derden vice presi
dent bracht sportief gesproken een
spannenden eindstrijd. Ook hier bleek her
stemming noodig tusschen den soc.-dem.
Loebe en Dr. Hugo, van de Duitsche Volks-^
partij. De uitslag was: 205 tegen 205! ten
minste dit verkondigde vice-president Es-
ser. Het lot zou dus beslissen en dit viel
op Dr. Hugo. Nadien bleek er echter een
telfout begaan. Hugo had slechts 204 stem
men gekregen en Loebe, de oud-Rijksdag
president, werd als derde vice-president ver
kozen verklaard.
De agenda van heden
Na de verkiezing van het presidium heefi
de Rijksdag beraadslaagd over de vaststel
ling van de agenda van heden.
Een communistisch voorstel, de moties
van wantrouwen op de agenda te plaatsen,
verwierf alleen de stemmen \ian de com
munisten.
Ook een sociaal-democratisch voorstel, om
vandaag de regeeringsverklaring te doen
plaa's hebben, werd verworpen met alleen
de stemmen van de communisten en so
ciaal democraten voor.
De Rijksdag zou zich dus heden bezig
houden met de wetsontwerpen betreffende
de vervanging bij verhindering enz. van
den Rijkspresident, betreffende verandering
van het sociaal-politieke deel van de nood
verordening van 4 Sep ember en met de
voorstellen inzake amnestie, werkverschaf
fing en hulp in den winter.
Nadat gistermorgen in de Hedwigskerk te
Berlijn in het bijzijn van leden der centrum
fractie en van de Beiersclie volkspartij een
hoogmis was gecelebreerd, is gistermiddag
in de Domkerk een Evangelische kerkdienst
ter gelegenheid van de opeoingszitting van
den rijksdag gehouden, die werd hijgewoond
door Rijksdugleden van tal van partijen en
wel van de Duitsch-nationale fractie, van de
nationaal-socialistische, van de Duitsche
volkspartij cn van den Christelijk-socialen
volksdicnst, alsmede door tal van vertegen
woordigers der rijksministeries en andere
hooge autoriteiten.
Te 12 uur precies verscheen rijkspresident
von Hindenburg in gezelschap van zijn
staatssecretaris Dr. Meissner.
In het voorportaal van de Domkerk werd
hij ontvangen door de predikanten Burg-
hart, Richter en Doehring, die hem naar de
eereplaats voor het altaar geleidden.
De eerste predikant dr. Burghart preekte
naar aanleiding van I.ukas 12 vs. 49.
Toen de Rijkskanselier de kerk verliet,
werd hij door een groote menigte luide toe
gejuicht
ONTWAPENINGSCONFERENTIE
NiET VERDAAGD MAAR VOORTGEZET
Voorloopige principieels overeenstemming
Uit Genève wordt d.d. gisterenavond ge
mold:
Het zonderlinge Amerikaansche plan om
de ontwapeningsconferentie tot 1936 te ver
dagen, nadat tevoren in de grootste haast-
zoo mogelijk nog vóór Kerstmis, een eerste
onbeteekenende conventie gos.oten zou zijn,
is gisteravond gelukkig,opgegeven nadat von
Neurath, na vooiatgaand overleg met Von
Schleicher, dit Amerikaansche plan heel
stellig voor onaannemelijk had verklaard.
De hierop volgende besprekingen hebben
zooals het na alloop gepubliceerde Engel
sche communiqué verzekert, een nuttigen
>oruitgang gebracht.
Onder voorbehoud van een later definitief
Duitseh antwoord schijnt men het gister
avond dus in beginsel eens te zijn geworden-
dat de ontwapeningsconferentie de gewone
normale voortzetting zal verkrijgen, zooals
ook voorzitter Henderson bepleit heeft, en
dat bij den aanstaanden terugkeer van
Duitseh land in de conferentie een plechtige
verklaring zal worden afgelegd, dat de in
den wereldoorlog overwonnen staten, bij t
beëindiging van de ontwapeningsconferentie
de rechtsgelijkheid zullen verkrijgen, doch
dat dan de ontwapeningsconventie een be-
redigende oplossing van het veiligheid!
vraagstuk zal moeten brengen. Het wordt
dus een gelijk oversteken tusschen Duitseh-
land en Frankrijk.
Gisteren is men weliswaar nog slechts tot
principieele overeenstemming, en Jat nog
slechts voorloopig, gekomen en het uitwer
ken van den preciesen tekst van de plechigr
verklaring zal natuurlijk nog heel wat moei
lijkheden met zich brengen doch men mag
toch wel aannemen, dat thans de moeillijk
ste stap op den weg naar een schikking zo<
vel door Herriot als door Von Neurath ge-
et is.
ROOSEVELT EN HET DRANK
VERBOD
Dinsdagmiddag heeft Roosevelt de tern;
reis naar New-York aanvaard. Hij uitte zijn
teleuisteMdng ovei het besluit van het Con
gres inzake het a-locoholverbod.
Het is n-i-et waarschijnlijk, dat het Congres
in zijn tegenwoordige samensted-ing het lse
a-cLdiitioneele grondwetsartikel, dat betrekking
-lieert op het verbod, za.1 intrekken.
Daarentegen wordt het steeds waarschijn
Mjker, dat Roosevelt, na zijn ambtsaanvaar
ding, zij het tegen zijn wil, een buitengewone
congreszitting zal bijeenroepen tot het ver-
ainderen vam het alcoholverbod alsmede ter
itnil-e-iddng van de hulpmaatregelen voor den
landbouw.
DE VOLKENBOND EN OOST-AZIE
In de buitengewone Vol ken bonds verga do-
rimg heersohte gister voor het eerst
klrarne steimming ven optimisme over
mogelij-kihieid van een oplossing van het
Chiineesoh-Jeipansche gesohil.
Dit optimisme is hierop gegromd, dat de
Japansohe gedelegeerde Mateo-oika vandaag
im zijn redevoering in de Vatkembondsverga
diering mi et meer herhaald heeft, wat hij
steeds in den Votkenbondsraarl verklaard
had, ml., dat -geen oplossing voor Japan aan
nemelijk zou zijn, die niet de erkenndng
Mansjoekoeo zou inhouden.
Weiilicht zou men verkeerd doen, aan dit
stnn-zwij.sren over dit belangrijke punt ad te
groote beteekenis toe te kennen, doch in be
voegde krincren meent men toch wel hierin
°en aanwijzing te mogen zien, dnt Japan
tens'otte nrsschien toch nog wel met zich
zaü laten spreken.
DE VALSCHE VAN GOGHS
De tweede strafkamer van het Landgericht
te Berlijn heeft den kunsthandelaar Wacker,
die er van beschuldigd wordt, 30 valsclr"
Van Goghs in den handel te hebben «e
bracht, in hooger beroep veroordeel to
1 jaar en zeven maanden gevangenisstraf.
Wacker was in eerste instantie veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf. Van dat
vonnis waren zoowel de verdediger als h.-t
openbaar ministerie in hooger beroep ge
gaan.
De uitspraak van het Landgericht luidt:
hert. beroep va-n den tferdaoht-e wordt ver
worpen. Ten aanzien vam het beroep van het
openbaar ministerie wordt hert von-nis in
eeiste instantie vernietigd en Wacker wordt
wegens voortgezet bedrog, gedeeltelijk in
verbinding met voortgezette ernstige verval-
sohing en wegens pandbreuk, veroordeeld
tot 1 jaar en 7 maanden gevangenisstraf, tot
30.000 R.M. boete eubsiJiaor 300 dagen ge-
vamigenisstnaf, en tot 3 jaar eerverlies. Bo
vendien wordt hij i-n de koeten veroordeeld.
In aansluiting op die uitspraak is Wacker.
volgens besluit vam het gerecht in hechtenis
eenomen. daar mat het oog op de zwaarte
vam de straf rekening wordt gehouden met
de mogelijkheid van ontvluchting.
door den heer L. A. Wynia, namens de Evan
gelisatie te Hoorn (op Terschelling). De zang-
vereeniging „Sursum Corda" zong eenige lie
deren. Na het uitspreken van den zegen werd
door de Gemeente Ds. Visser nog Psalm 121
4 toegezongen Er wa.s na afloop van den
dienst nog in „Ons Huis" gelegenheid tot per
soonlijk afscheid nemen, waarvan zeer velen
eebruik maakten.
Ds. W. L. VAN DEN BERG
By Kon. Beshrt was tot predikant bij de In
dische Kerken benoemd Ds. W. L. van den
Berg, Ned. Herv. predikant te Helenaveen, die
uanvankelijk van plan was nog dit jaar naar
indië te vertrekken Naar de „Ned." verneemt,
tn den Be-g op dit hesluit gehrel en
al teruggekomen er blijft hy derhalve predi
kant te Helenaveen.
Ds. B. DIJKSTRA f
Te Steenwykerwolu is Zaterdag jl..
58 jaar oud, overleden Ds. Berend Dijkstra,
leven predikant by de Ned. Hervormde Gem.
aldaar.
Ds. Dijkstra werd in 1902 door het Prov
Kerkbestuur van Utrecht tot de Evangeliebe
diening toegelaten. Op 21 Januari 1903 aan
aardde hy het predikamt te Hoiysloot (N.-H.)
zoodat hij bijna 30 jaar in het ambt gediend
heeft. In 1910 vertrok hij naar Longerhouw ei
Schettens, in 1921 naar Harich en Kuigahuize.i
i sinds 21 December 1930 was hij verbonden
m de Gemeente van Steenwykerwold.
De begrafenis is bepaald op morgen, Donder
dag, te Steemvijkerwold. In het kerkgebouw
heeft vooraf des morgens een rouwdienst
plaats.
ZENDING
Afscheid Dr A. C. Kruyt. Dr. A. C.
Kruyt en mevrouw hebben afscheid genomen
van hun arbeidsterrein in Posso (Cele'
waar zij zoo veel en zoo lang gewerkt hebben.
Volgens de vliegmail moet het afscheid diep
ontroerend zyn geweest.
Dr. en mevr. KruytMolyn zijn 16 Novem
ber per „Kota Nopan" uit Indië naar Neder
land vertrokken.
Nadat zij jarenlang op Posso gewerkt had
den vóór de eeiste bekeerling zich meldde, la
ten zij er thans een Zendingsveld met onge
veer 30.000 Christenen achter, voor een belang
rijk deel reeds in zelfstandige Gemeenten ge
organiseerd en onder wie thans 8, weldra 9
zendelingen werken en tal van inlandsche
leeraars.
Van het levenswerk van dit Zendingsecht
paar geldt, wat het kamponghoofd van Pendolo
bij het vertrek getuigde: „Later zal het in de
geschiedenis van Midden-Celebes tot in lengte
van dagen luiden: het was het Hollan^sche
echtpaar KruytMolijn, dat tot onze voor
ouders kwam en hen uit angst en onwetendheid
leidde tot het licht".
Dr. Kruyt, die bestemd is om in Nederland
het directoraat van 's Rijks Ethnologisch mu
seum te Leiden op zich te nemen, hoopt in
Nederland zijn boek over de West-Toradja's
dat voor land- en volkenkunde van den Archi
pel, gezien de kennis en ervaring van Dr. Kruyt
buitengewoon belangrijk zal zyn, te kunnen
voltooien en in het licht te geven.
D s. D. Crommelin, Zendingsdirector
te Oegstgeest vanwege het Ned. Zendeling
genootschap, is na een verblyf van 8 maanden
in Ned.-Lndië, gedurende welken tyd Ds. Crom
melin alle Zendingsgebieden behalve Nieuw-
Guinea (een ongesteldheid verhinderde dit)
bezocht, 16 November per motorvrachtschip
„Kota Nopan" te Tandjong Priok naar het
vaderland scheep gegaan en kan dus weldra
worden terugverwacht.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Oegstgeest is door wylen mej. A.
Koning, volgens de „Stand.", een som van
totaal f3100 gelegateerd aan: Geref. Kerk en
Evangelisatie te Leiden, Vrije Universiteit,
Zending Geref. Kerken, Zending onder de Jo
den, Vereen, voor Chr. hulpbetoon aan blinden
(Sonneheerdt) en Brusselsche Evangelisatie.
Matige, aan de kust tijdelijk krachtigeL,'d
W. tot N.-O. wind, gedeeltelijk bewolkt, fjjggi
licht eenige sneew. lichte vorst tot tenj^n
ratuur om het wriespunt.
BUITENLANDSCH WEERBERICH
De hooge drukking heeft zich voi
Scandinavië sterk uitgebreid. De
.tuur daalde in het N. tot meer dan 25 t
onder nul. zoodat in verband met tie depk
sie in de Golf '*an Biscaye de \orstkaifc
stijgen. Er is nog weinig sneeuw geval
maar het N.O.-waarts aftrekken van c"~
pressie bij IJsland duidt aan, dat de I
druk nog zal toenemen
de depressie uit Duitsehland verdrij de
De lucht is nog zwaar bewolkt, alleeni
Scandinavië plaatselijk helder geworden.»
mist is tot Dnitschalnd beperkt, in hei gai
alt daar sneeuw. In de Golf van Bis» 15
voedt een O. storm. Op de Britsche ei 1 anjer
s in het N. de temperatuur tot 8 gr. vj
gedaald. H'
TEMPE" a pTTUR |nog
Stand vanmorgen halftwaalf 4.0 C. Ejj1'*
8 DECEMBER [tel
Zonsopgang 7.58 u.; Zonsondergang
Maansopgang 1.14 u.; Maansonderg. 8-°dhe
VOERTUIGEN MO^EN HUN LICHT J1)
OP HEBBEN:
Van 's avonds 4.15 u. tot 's morgens 7.2^
ijkt
WATERSTANDEN RIVIERE^
Heden V
DE BRITSCHE OLIECONCESSIE IN
PERZIE
De actie der Perziscne regeering met be-
CrekKing tot het opzeggen der concessie der
•ivngio-ireizische Olie niciatscnappy op 27 No
vember heeft aanleiding gegeven tot een aan
tal vragen aan den Britschen minister van
lduiteniandsche Zaken.
De onderstaatssecretaris, Anthony Eden,
verklaarde in zyn antwoord, dat de Britsche
regeering alle oms.andigheden goed kent en
ook weet, dat de concessie definitief voor den
tijd van zestig jaren, ingaande 191)1, was ver
leend.
Den 2en December heeft de Britsche gezant
te Teheran in opdracht der regeering stappen
gedaan bij de Perzische regeering, waarby hy
op den ernst van het geval heeft gewezen en
de hoop uitsprak, dat de zaak in der minne
zon worden geregeld De Britsche regeering
zou anders niet nalaten alle wettige maat
regelen te nemen ter bescherming van haar
rechtvaardige en onbetwistbare belangen. De
Perzische regeering is er tegelijkertijd van op
de hoogte pesteld, dat de Britsche regeering
niet zal dulden, dat eenige schade wordt be
rokkend aan de belangen van maatschappijen,
die in Perzië het bedrijf uitoefenen.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Wester-Schell'ng
(Terschelling), cand. J. W. van Swigchum,
hulpprediker te Terneuzen.
AFSCHEID. BEVESTIGING. INTREDE
Men schryft ons:
Cand. W. van Oest, hulpprediker by
de Ned. Herv. Kerk te Usselo (O.), is voor
nemens Oudejaarsavond van deze Gemeente
af,scheid te nemen, om op Zondag 8 Januari
1933 als predikant zijn intrede te doen te Oot-
marsum, na bevestiging door Da. J. I. van
Schaick, van Soest.
D s. M. J. C. Visser, nam Zondag jl.
afscheid van de Ned. Herv. Gemeente te Wes-
ter-Schelling, wegens vertrek naar Leeuwar
den. De scheidende leeraar had tot tekst Joh.
3 30. Na afloop van de prediking hield hij
toespraken tot verschillende personen en col
leges en werd hijzelf hartelijk toegesproken
door Dis. J. J. T. Spaargaren, van Midsland,
namens den Ring Franeker. die liet toezingen
Gezang 224 1 en 5; door Ds. W. I. Fle'scher,
Doopsgezind predikant te Wes»er-Sehelling;
door Rurgcmeester J. A. H. Rynders; door
ouderling Van Soest, namens de Gemeente; en
Schooltiieuws.
PROF. L. LINDEBOOM
Naar wij vernemen, is in den toestand van
Prof. L. lindeboom, emeritus-hoogleeraar aan
de Theol. School te Kampen, geen verandering
gekomen. De patiënt is nog helder en toont
voor verschillende zaken belangstelling.
•HOOFDBEN OEMJNGEN
S u a m e e r, D. Sanges, ond. aan deze School
Voor tydelyk.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Harderwp (Israelsstraat, hoofd H.
Veenhof), H. J. Verdonk Azn. te Alphen i
Rijn.
GEEN KEUZE
Te Beetsterzwaag heeft voor de
cante betrekking van hoofd der Herv. Chr.
School slechts eén sollicitant zich aangemeld.
NIEUWE CHR. SCHOLEN
Te O u d-B eij e rl a n d heeft het Centraal-
Bestuur der Vereen, voor Geref. Lager Onder
wijs het voornemen in 1933 over te gaan tot
de stichting van een Chr. Bewaarschool.
BEVOLEN MEDEWERKING
Te Stellendam moet de Herv.
School er komen! Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland hebben reeds in 1930 verklaard,
dat de gevraagde medewerking tot stichting
eener Bijzondere Lagere School der Neder-
duitsch-Hervormde Gemeente te Stellendam
alsnog door de gemeente Stellendam moest
worden verleend. De Raad heeft by herhaling
geweigerd, de door de wet aan de gemeente
opgelegde uitgaaf op de begrooting
brengen.
Thans hebben Gedeputeerde Staten beslo
ten. op de begrootincr van Stellendam voor
1932 een post van f 25911.92 voor genoemd
'teel te plaatsen en aan den Raad van Stellen
dam te verzoeken, voor deze uitgaaf de noi
dige dekkingsmiddelen aan te wijzen.
SCHOOLT» Ao VOOR ZTTID- ROTTERDAM
EN HET EILAND IJSSELMONDE
Dezer dagen kwamen in de Bethel-chool
aan het San dl mgenplein te Rotterdam b
vertegenwoordigers van Schoolbesturen in Zu:d
Rotterdam en op het eiland IJsselmonde, bene-
vpns verscheidene hoofden van Scholen, ten
einde te bespreken de mogelijkheid en noodza
kelijkheid van een Schooldag, zooate die in on
derscheidene deelen des lands wordt gehouden
ter versterking van den onderlingen band
ter bespreking van vraagstukken, die in t
band staan met het onderwijs met den Bijbel.
De verryidering was op initatief van de Ver-
"en'ging van L. en U.L.O. op Geref. Grondslag
te Rotterdam-Zuid voorbereid en samengeroe
pen door de heeren H Buesink en J. van
Wild. Niet minder dan 28 Hervormde en Geref.
"redikanten betuigden hun adhaesie met het
olan en moedgevende bewijzen van instemming
worden vernomen uit den boezem der vergade
ring.
Unaniem was men overtuigd van de noodza-
Wnishnt
Hnsrt
Ilnnlngen
UHhnweilei
leden Vorig
1.95 2.05
0.00 0.09
0.00 0.00
-0.00 -T.75
2.38 2.40
&93 3.99
2.1'
1.3?
lam
lelm 1.42 I.fi7 Wh,
Emmerik
Du-Heldorf
Mrtitstriehi
HOOGWATER NED. ZEEHAVE
llelfzü' -
-helling 4.33 17.17
Harllngen 5.22 18.01
ter te 12.60-.-
nlen". 12^01
Holland 11.13 23.37
veilingen 11.23 -j3.47
irdain 0.43 12.55
/erah. 10.59
zee 11.14
•l'llng' 11.4
ngen 10.09 he'
scl
kelykheid van een jaarlykschen „toogdag" s
met algemeene stemmen werd besloten,
voor den eersten keer te houden in het vil
jaar van 1933. um
Verblijdend was ook de hartelijke eensgez^
heid, waarmee de tei vergadering aanw^
zijnde voorstanders van Christelijk VolksonB
wijs, Chr. Nationaal Schoolonderwijs en Gk
formeerd onderwijs besloten, de handen iw
te slaan, om gezamenlijk op te treden. Op a
wijze bestrijkt de Schooldag een gebied, was"^
tot dusver zijn gevestigd 69 Scholen onde?
Besturen.
Het voorloopig comité, voor de helft best
de uit Hervormden en voor de helft bestaa
uit Gereformeerden, door de vergadering
gewezen, wordt gevormd door de heeren
Buesink, te Rotterdam-ZuidP. 't Hart te lrs
low; Van Hatten te Feijenoord; Ds. J. j
gens te Heerjansdam; L. Sparreboom te Rii
kerk; en A. van der Tooien te BarendrefJ11
(De heer J. van der Wild kon wegens dn, b
werkzaamheden zich niet langer beschikt j.
stellen).
De voorbereiding van den Schooldag, die s
maal te Rotterdam-Zuid wordt gehouden, is 1
legd in handen van een commissie onder leii
van den heer L. Boomsma, hoofd der Sdpe'
voor U.L.O. „Eben-Haëzer".
ste
EXAMENS
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE LETDEN. Gepro
veerd la tot Doctor in de Ueneoakunde, op pr
schrift, getiteld: „Over geboortebeperking, n 1
In verblind met de theorie (In ino-Knaus", d"
D. M. Levy, geboren te Zutphen.
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DEI
Gesl.: Werktuigkunde: cand.ex.. de heer G. J
Blletz te Borgerhout (Belgiö): Ingen.ex..
heeren J C. Heine te Vlisslngen, F. H. van
Mark te Zutphen en H. J. Wolkute te Kunt
Gesl.: Germaansche Taal (Dmtsch); doet. e:
heer T. A. Rompelman (n.et lof).
Apothekersassistent, mej. C. E. Waal te
sterdam.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Romanneche Taal (Frnnsch)- doet. ex., de
a. T. A. Cools te Eersel (N -b.)
Rechtswetensch. p: doct.ex., de heeren M.
Vliftigsoi- Id or W J. M. M. H. Merkelbach,
den te Nijmegen.
Theol.-maatschappelijke afdeellng: dlpl
de heer H L. G. M. Thh->sen te Nlimegen.
RTJKSUNIVERSTTEIT TE GRONINGEN.
Rechtswetensch.: doet. ex., de heer W. Tone
Wis- en Natuurkunde (hoofdv. Schelkui
EXAMENS-AARDR'JKSKUNDE
gesl. 1 ca.nd..
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG. 6 Deo. M.ü. Art. SB, OeÖx.
cand.. nl. de heeren H. J J. Majoor le
EX A MENS-M A CHTNTST
1 HAAG fi Deo. M.O. Gesl. voor dl
•ren A. Tnlmon te Alblasserdam e
