Dagelijks verschijnt rid Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
(G, ABONNEMENT;
11 '^>pr kwartaal In f;oi«|f»ri on In plant-
Li wiiiir n nuMitSchnp gevestigd Is f2 35
r»^r p«.sl f 2.35 portokosten.
|*ei week f 0 18
Lo(ir Iipi Buitenland bij wekelijk-
alRlrliP zending n 4 50
dageiijksrlio zending „5.50
Alios bij vooruitbotaling
Losse ndtntnors 5 cont
Diol Zondagsblad 7l/2 cent
lei k)
ïntrioiidagslilnd niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 2 DECEMBER 1932
AOV..RTEN, E N
Van I tol 5 rebelsf t I'M
Elke tv stel meer0.22V?
Ir.pez Mede.leelinpon
Van 1—5 repels 2.30
Elke repel meer3.45
Bij contract belancriike korting.
Voor hel bcvrag-n aan 'I bureau
berekend
f 0 10
No. 3829
12s Jaargang
uit 'IE
iet ZonJagsblar
duik
Tijverhi
'aref DE I>ERDE AANVAL
'oorj Met verbeten woede richt de Centrale Com-
lerëaiissie voor Bezuiniging der Ned. Mij voor
lijverheid en Handel zich ten derde male
de kleine gemeenten in ons land, wei
hoe eer hoe liever, allecen ter wille
st Jan de bezuiniging, van den aardbodem ver-
enejëlgen wil.
J Deze laatste aanval is, door de onbeholpen-
^pjeid, en de ruwheid, waarmee ze geschiedt,
•tscjfel de minst bcteeke ïende van de drie.
Blijkbaar kan de commissie het niet heb-
^enien, dat haar eerste voorslag zoo van alle
'lijden critiek ondervond en nu schrijft zij
'o|en verweer, dat wel uit de hoogte is, maar
[een diepte heeft,
aiL f We zullen voor dit bewering eonige be-
vafijzen aanvoeren.
De Commissie laat alle critiek onbespro
[en en richt zich alleen tegen den heer J J.
"falsma, burgemeester van Kamerik en Zeg-
!d, die in het Maandblad „Gemecntebe-
uur" een doorwroohte studie schreef en de
issie ten laste legde, dat zij zonder
ig wetenschappelijk onderzoek naar de
irische, geographische en economische
n de bewering neerschrijft, dat wat
h Friesland kon, ook in Zuid-Holland of in
pdere provinciën mogelijk is",
lüat de Commissie zich tot deze critiek al
pen bepaalt, is nu wel bijzonder vleiend voor
:n heer Talma, maar maakt haar eigen po-
Z Jtie niet sterker. Vooral niet, waar het een
iderwerp geldt, dat zoo heel veel kanten
:eft, waaronder elk geval gelijk pas mi-
"lister Buys nog schreef op zich zelf be-
(eken moet worden.
Echter, dat de critiek, niet alleen door den
|eer Talma, maar in gelijke zin door vele
(deren uitgeoefend, juist was, bewijst de
mm issie zelf.
Haar was ten laste gelegd, dat zij met de
iTAjke verscheidenheid en.de historie geen of
weinig rekening hield. Welnu, zoo ruw
lelijk zegt de Commissie, dat deze critiek
ün fjiist is. Immers, zoo luidt het, bij de indee-
ig der gemeenten „zou men slechts moeten
en naar een logisch beloop der grenzen
tevens de eischen van bestuursefficiencv
h het oog zou moeten houden".
J Alleen rekening houden met logisohe gren
en en voordeel ig bestuursbeheer; want „dat
n Jij dergelijk onderzoek historische factoren
E™en roi van eenige beteekenis zouden mogen
pelen, acht de Commissie inderdaad ver-
®™terpelijk Een gemeente is geen monument.
pet s aatkundig pendant van „natuurmonu-
Hb8hentjn" is nu eenmaal in ons land onbe-
Later komt de Commissie op die stoute
rovottelling wel even terug, als zij „aan de his-
r. brie een wil geven", erkent dat de Friesche
!'out|elrieente n'et 's een theoretisoh bedenksel,
deniie; is een of ander product van een gemeen-
Elijk-socialistisch programma, niet is een
Schepping van de studeerkamer, maar een
irganisme, dat reeds eeuwen bestaat en zich
bnag meten met de Hollandsche plattelands-
eyJemeente".
pfoiDeze laatste erkenning neemt echter do
0nTerste ruwe verwerping van het historische
piet weg: de commissie rekent slechts met
B»|le historie, als het in haar kraam te pas
're®pomt.
t, Hiermee is voldoende aangetoond, dat er
piet deze commissie niet te ploegen of te
praten valt. Zij wil decreteeren, maar niet
Emoeken naar de beste oplossing,
emtj Dit is jammer; want er is natuurlijk op
P^it gebied wel iets tc doen.
h4 Niet ten onrechte beroept de commissie
a'lich op argumenten, welke de Regeering
aanvoerde voor de samenvoeging van b e
pfcaalde gemeenten. Die samenvoeging kan
[sh*aak doelmatig en goedkoop zijn.
hj We wijzen slechts op tweeling-gempenten
ptfl|n Utrecht als Lopik en Jaarsveld en in
'sb«uid-Holland op Stompwijk en Veur, welkp
eeplontegenzeggelijk op elkaar zijn aangewezen,
[vroeger naar wij mecnen ook één gemeente
vormden en thans door een personeele unie
■tTfan burgemeester en secretaris verbonden
Een eventueele vereeniging doet dan ook
historie geen geweld aan.
os»' De commissie behoeft waarlijk niet ong*
rust te zijn. Er is op dit terrein nog genoep
nan1* docn' Maar a,s ziJ er 200 rüchtsichlos Op
atdnhakt, doet zij haar eigen zaak schade aan
BURGEMEESTER DE VEER
DE-BURGEMEESTERSBENOEMING
TE MIDDELBURG
Mr A. A. rle Veer. lid der Eerste Kamer
is benoemd tot burgemeester van Middel
burg.
Deze benoeming heeft in den kring van
hen. die tot de rerhtsche groepen gerekend
worden groote voldoening gewekt.
EERSTE KAMER
EEN KORTE VERGADERING.
De Eerste Kamer kwam gistermiddag on)
uur even bijeen om van den voorzitter de
Wjlnedpdeeling in ontvangst te nemen ,dut de
Fontraio Afdeeling besloten heeft, onmiddel
lijk na de vergadering in de afdeelingen een
aantal wetsontwerpen te onderzoeken, w.n.
het invoerrechten-ontwerp en dat betreffen
de U'tkceringen ten behoeve van verbouwers
ptan fruit en warnioezerijgewassen.
Hedenmorgen 11 uur is er weer openbare
Vergadering.
KAMERKIESKRING LEIDEN
VERGADERING
VAN AFGEVAAARDIGDEN
PRINSES JULIANA TE
ROTTERDAM
Kort nadat de heer P. Dumon Tak dn
tegenwoordige burgemeester zijn ontslag
bad aangevraagd, betoogde de vrijzinnige
Middr-lhurgsche Courant, dat een liberaal
burgemeester, die niet bepaald vijand/g
stand tegenover de Christelijke groepen hel
nicest in Middelburg op zijn plaats zou zijn.
Men moet echter weten, dat de Vrijheids
bond te Middelburg één (van de 17) raads-
zetels bezet, de vrijz- dem. partij twee en
de bczuinigingspartij (politieke kleijr soms
twijfelachtig, soms links) één. De A R. par
tij bezet vier zetels, de GEI. drie, /le R K. 1
en de S.D.A.P. vijf- De minister/kon blijk
baar in deze verhouding geen reden zien
een liberaal te benoemen
De, heer De Veer mag-zeker een bij uit
stek bekwaam man worden genoemd, die
behalve in rechtsche ook la linksche knn
gen zeer vvxirdt gerespecteerd. Sedert 1899 is
hij lid van den Middclliiirgsohen gemeente
raad en sedert 1918 wethouder. Als wethou
der van finaprriën (en teyons van de Bedrij
en). slaat hij reeds eenige jaren voor de
noeilijkc taak de financiën van Zcelands
hoofdstad, welke In zulken penihelcn toe
stand rerkecvcn. in evenwicht te houden.
is dus geheel op de hoogte van het ge
meentebeleid, van de M/d/lf 1 h u rgsche he
lang-vn in het hijzonder en niet het minst
ran rip crisis-moeilijkheden, die Middelburg'
zoo teisteren. Het zal .voor het overgroot»
deel van de burgerij, pen geruststelling zijn.
dat het MiddPlhurgsch scheepje voortaan
worden bestuurd,door den tcgenwoordi-
gon wethouder van financiën-
Bekend is wel dat de heer De Veer „zijn
mannetje staat". Als hij meent voor een
rechtvaardige zaak te staan, gaat hij voor
niemand uit den weg Hij is een vaardig,
logisch'spreker, die over groote kennis van
zaken beschikt an een vaardig debater. Hi;
verdedigt, zijn voorstellen op rustige, zake
lijke wijze zonder zich schuldig te maken
uan breedsprakigheid, waardoor de Raad
«ui Middelburg een zekere bekendheid heeft
gekregen.
Ook buiten den kring van het gemeente
bestuur is dp hoer De Veer over-bekend. Van
1898 tot 1922 maakte hij de»l uit van de
Prov. Staten van Zeeland. Vanaf laatstge-
lemil jaar is hij lid der Eerste Kamer.
De heer l>e Veer is een meelevend lid der
Ned. Hcrv- Kerk en bekleedt daarin een in
vloedrijke .positie. Hij is voorzitter, van het
Alg. College van Toezicht en tevens van 't
College van toezicht op het beheerder
kerkelijke goederen en fondsen.
n zijn overige functies noemen wij o.a
het voorzitterschap van den Raad van Be
roep voor de dirertp belastingen, voorzitter
schap van de Ambachtsschool, en directeur
schap van de Zeeuwsche Hypotheekbank en
do Chr. Militairen Bond.
De heer De Veer is 12 Oct- 1871 geborervtn
Hagestein en kwam al zeer jong op Walciie-
waar zijn vader eerst predikant bij d3
Ned. Herv. gemeente te St. Laurens en daar
na jaren te Middelburg is geweest.
Hij doorliep te Middelburg de lagere school
i het gymnasium en na volbrachte studie
vestigde hij zich in 1890 als advocaat aldaar
later werd hij directeur van dp Zeeuwsche
Hypotheekbank, wat hij nog is. Ook bekleedt
hij de functie van rechter-plaatsvervanger
bij dp rechtbank te Middelburg.
Ongetwijfeld zal de heer De Veer bedan
ken als lid: van den Raad en in ieder geval
ntstaat er een vacature van wethouder. De
raag komt nu naar voren hoe daarin znf
cordon voorzien. De Raad bcstixit, zooals
gezegd, uit acht rechtsrhe, acht linksche
leden en dpn bezuiniger Jeronimus.
Tot nu toe was er naast den hepr Dp Veer
als tweede wethouder een socj-d emoe raat.
de h?er. Onderdyk, en de vrijzinnige burge
meester.
.ar verluidt zal de hepr De Veer bedan
ken als lid der Eerste Kamer, doch zal hij
lirecteur blijven van de Zeeuwsche Hypo
theekbank.
CLEARING
NEDERLAND-DUITSCHLAND
In verband met de publicatie van de Nc-
derlandsche Kamer van Koophandel voor
Duitschland inzake een clearing-overeen-
komst tusschen Nederland en Düitschlan.i
komt ons tei oore, dat een regeling naar
het voorbeeld der Zweedsch-Duitsche over
eenkomst door de belanghebbende groepen
uit industrie en handel zeer gewcnscht
wordt. Onk de betrokken departementen
mden sinds geruimen tijd sympathiek je-
•ns deze kwestie slaan, doch om bepaalde
redenen deze voorloopig hebben laten rus
ton. Thans zouden echter binnen niet al ip
langen tijd de besprekingen" tusschen de
heide regeëringen een aanvang kunnen
nemen. Of deze op handen zijnde besprekin-
Tn de sociëteit „Ons Genoegen" te Gouda is
gisteien de ver: adering gehouden van afge-
vaardigden der A.-R. kiesvercenrgingen in de
Kamerkieskring „Leiden". De kiesvereenigin- j
gen waren goed vertegenwoordi- d. Bjj afwe-
zigheid van den heer H. Nieuwenhüijèen, van
Zegwaart, stond de vergadering onder leiding i
van den vice-voorzitter, D s. E. H. Broek
stra, uit Rijnsburg, die na opening op de,
gebruikelijke wijze
een kort openingswoord
sprak. Daarin richtte 6pr. zich voorts tot den
afgetreden president van den Kamerkieskring,
den heer W. Warnar Van Sassenheim, wien
hij onder hartelijke bijval van de aanwezigen
dank bracht voor het vele werk, dat hij voor
de partij als vporzitter van den Kieskring
heeft verricht. D-s, Broekstra wees er voorts
op, dat ook in onzen kring de gevol- en van
de geestelijke ontwrichting worden opgemerkt.
Dat moet ens aansporen om des te meer
trouw te zij5i.
A's leden wan het stembureau voor de ver
kiezing viyn 18 bestuursleden, 9 uit de Staten-
kieskring Gouda en 9 uit die van Leiden,
werden door den Voorzitter aangewezen de
heer Veenendaal uit Leiden, Haring
uit Eoskoop en Boulogne uit Voorburg.
Vervolgens werd overgegaan tot de behan
deling van het concept reglement. Ingekomen
was een voorstel van de kicsvereeniging te
W addlnxveen, dat nogal ingrijpende veran
deringen behelsde. Na ampele discussie werd
besloten het voorstel te renvoyeeren naar het
bestuur, dat het voorzien van een praeadvies
zal zenden naur de kiesvereenigingen, waarna
er binnen een jaar een extra-vergadering van
de C'entra'e zal worden gehouden, om een defi
nitieve beslissin" te nemen over het voorstel.
Tegelijkertijd zullen dan ook de andere amen
dementen die zijn binnengekomen, worden
behandeld. Het concept-reglement werd ove
rigens voorloopig aangenomen. Alleen art. 21
werd gewijzigd. Het nieuwe artikel bepaalt,
dat wijzigin- en in het reglement kunnen wor
den aangebracht, mits de vo'strekte meerder
heid der afgevaardigden zich er voor ver
klaart.
Daarna werd vastgesteld een groslijst ter
verkiezing van een lid van het Centraal Comité
voor den Kamerkieskring leiden.
De rest van de mórgénver adering ging
heen met de behandeling van het voor tel van
het bestuur om de vierjaarlijksche bijdrage der
Kiesvereenigingen aan den Kieskring te'oepa-
len op 50 cent per lid en hiervoor o.m. aan de
kiesvereenigingen doelmatig propaganda
materiaal te verstrekken bij de komende
Kamerverkiezing. Er was een voorste] inge
komen van de kiesvereeniging te Leiden (u«j
1100 'eden telt) om de bijdrage te stellen op
een hedra" van 50 ct. per lid voor de eerste
500 leden en op 10 ct. per lid voor het aantal
aat boven 500 uitgaat Tegen dit voorstel rees
ernstig verzet en het werd verworpen. Wel
verklaarde het bestuur zich bereid eventueel
niet het bestuur van de kiesvereenigingen in
overleg te treden.
Te ongeveer 1 uur werd de vergadering ver
daagd tot 2 uur.
MIDDAGVERGADERING.
In' de middagvergadering kwam aan de orde
een voorstel van het bestuur tot geregelde
uitgifte van „De Koerier", maandblad ten
dienste van het organisatie'even der A.-R.
partij binnen den Kamerkieskring „Leiden" en
het verplichte abonnement voor elk lid der
kiesvereeniging te stellen op 25 cent per jaar.
De heer Karstens lichtte het voorstel toe,
dat na bespreking met zitten en opstaan werd
verworpen.
In behandeling kwamen daarna de voorstel-
n van het Centraal Comité. Het verkiezings-
manifst werd onveranderd goedgekeurd.
Als tweede voorstel van het Centraal
Comité kwam aan de orde het voorontwerp
tot wijziging van het Program van Be- inselen.
Enkele leden hadden bezwaar tegen het
artikel inzake de handelsbelemmeringen,
waarbij de vrijhandel als principe in het
Program wordt opgenomen. Het groote ir.ee-
rendeel der vergadering ging echter met het
artikel accoord.
Mr. J. A. de Wilde was intusschen ter ver
gadering gekomen en met app'aus begroet.
Na nog eenige bespreking werd met het
Voorontwerp zonder reserve instemming uit-
Rede Mr. J. A. de Wilde.
M r. J. A. d e W i 1 d e, van Den Haag. hield
laarna een opwekkende rede.
Spr. bec on met er op te wijzen dat nog zes
in de verkiezingen,
n in deze maarden
het onze taak
maanden ons scheiden
te
De lijstaanvoerder.
Het derde voorstel handelde over de wijze
an de candidaatstelling voor de verkiezing
van leden voor de Tweede Kamer. Hierojj
kwam aan de orde een motie van de kiesver
eeniging van Hazerswoude (Rijndijk) om Dr.
H. Coljjn op alle lijsten no. 1 te plaatsen,
zoowel om nraetische als om tactische redenen.
Een dergelijk voorstel was van Wassenaar in
gekomen. Door leden van andere kiesveree-.
mgingen werd verdedigd het 1 ij stenstelsel,
waarbij in de verschillende kieskringen ver
schillende lijstaanvoerders worden gesteld.
Ook de kiesvereeniging van Hazerswoude kreeg
echter bijval. De heer Karstens lichtte htt
ver'oop van de zaak toe. Het bestuur, hoewel
het geen dogma van deze zaak wil maken,
kan zich met het voorstel van het Centraal
Comité vereeniren. Volgens dit voorstel wor-
den de kieskringen Den Haag en Leiden tijeen
gevoegd, terwyl aangenomen mag worden dat
voor deze verbonden kieskringen Mr. de 'Vilde
als lijstaanvoerder zal optreden.
Na nog eenige bespreking werd met meer
derheid van stemmen besloten aan het Cen
traal Comité te adviseeren Dr. H. Co'ijn voor
het geheele land als no. 1 te plaatsen.
Het voorstel om de candidntenlijst voor de
Tweede Kamer voor de tot één g-roep verbon
den Kieskringen Leiden-Den Haag, minstens
12 "amen te doen bevatten, waarvan vanaf
Wo. 6 (de z.g. aanvullingsplaatsen) beurte-
®.s. J:en candidaat door den Kieskring
„Leiden en eén candidal door den Kieskring
„Den Haag wordt aangewezen, ondervond
geen bezwaar, evenmin als het voorstel om,
ter voorziening dezer aanyu'Iende plaatsen,
door het bestuur, in overleg met den Kies
kring „Den Haag", een adviesljjst te doen
tot een clearing overeenkomst zullen
leidon. staat uiteraard nog niet vast. In zoo
verre is het bericht van de Ncderlandsrhe
Kamer van Koophandel in Duitschland dus
ecnigszins voorbarig.
rij met een zoo gi ooi
logelijk aantal stem-
-nen uit den stiyd
omen. Er is wel
leven in deze Kamer-
ieskring, maar toch
ijn er nog zwakke
dekken en die
;en versterkt worden
Van de te- enpartij
vLl men de A.-R.
art ij wel eens
ntwoordelijk stellen
voor de daden van de
tegenwoordige regeering. Dit moet spr. ten
-tel'igste tegenspreken. We hebben met het
kabinet-Ruys de Beerenbrouck niets te maken.
T)it moet tegenover ds kiezers voorop gesteld
wordén. Het kabinet regeert onder rarnp-
.spoedi- e omstandigheden. Er is door de oorlog
een ontzaglijke verschuiving gekomen op aller
lei gebied en doze verschuiving is nog niet tot
rust gekomen. Hoe lang dit nog za.' voort- aan
kan niemand berekenen. Wij moeten echter ten
krachtigste bestrijden de opmerkingen w
in. het kapitalistische stelsel beschu'digd
v ordt de oorzaak te zijn van de huidige crisis.
Alleen het vasthouden aan de ordinantiën
Gods ook voor het maatschappelijk le"en,
kan ons uit de impasse brengen. Wij heLben
echter ook de taak daden te stellen. In de
eerste plaats most 80 van de bevolking
naar een 'a- er levenspeil. Als het getij ver
loopt, moeten wij durven de bakens te ver
zetten. Het zal ook noodig zijn door versobe
ring en bezuiniging te komen tot een "oedkoo-
per productiewijze, opdat wij de mogelijkheid
v an concurrentie met het buitenland scheppen.
De roeping van versobering komt niel alleen
tot de bevolking, maar ook tot de Ke6eering.
Het Nederlandsche volk wordt gedrukt door
een enorme schuld van ongeveer 5 milhaid.
Deze kan de gemeenschap op den duur niet
dragen. Uit de begrooting 1933 blijkt, dat het
Neder'andsche .volk 90 millioen minder draag
kracht heeft. Ei- enljjk moest in dezelfde mate
worden verminderd op de uitgaven, maar dat
zou niet mogelyk zyn. Integendeel moet de
belasting nog met 63 millioen worden ver
zwaard. Wat een ellende is er alleen reeds
in de Kieskring Leiden!
Waar moet het heen? Gelukkig: dit wordt
niet door menschen, maar door God epaald.
Er geschiedt niets bij geva', maar alles komt
ons toe uit Gods Vaderlijke hand Die croep
van de bevolking is zedc'.yk het sterkst die
leeft uit geestelijke beginselen. Het libera
lisme en socialisme heeft geen eigen zedeleer
en is als een riet dat door den wind heen en
weder bewogen wordt. De democratie is. als
ze niet gedragen wordt door juiste beginselen,
tot den ondergang gedoemd.
Een ding is ge'ukkig: Colijn en de heeren
Aalberse en Snoeck Henkemans hebben zich
bij de begrooting uitgesproken, dat er krach
tig moet ingegrepen worden, dat het stuur
van de staat in vaste hand moet komen. Wij
als anti-revolutionairen moeten leven uit de
beginselen van de Heilige Schrift. Wy moeten
diebben een politiek die ingaat zoowel tegen
bet socialisme als het fascisme. Het gezag
tnoet gehandhaafd worden. De aanslagen op
de vrijheid van onderwys moeten worden
afgesla- en. De ondermyning van het huwelyks
.even moet ernstig worden bestreden. De per-
soonlyke vryheid moet worden beschermd.
Dit zy ons by ailes tot troost: Lo<is wegen
«ijn hooger dan onze wegen. Wij hebben in
Nederland nog voorrechten, financieele »n
economische. We hebben ook nog een geeste
lijke reserve. Wc moeten uitdragen de kracht
"iizer bëginselën. Zyt sterk en hebt goeden
moed!
Na een korte rondvraag werd vervolgens
de vergadering gesloten.
Bestuursverkiezing.
Tot bestuursleden van het Karnerkieskring-
bestuur werden gekozen, uit den Statenkies-
kring Goiidn do hëpren E. A. Po'ef 'van Gouda
fe.ftr.), C. J. Foogend'jk te Ouderkerk a. d.
IJssel (aftr.), P. v. d. Bas van Moordrecht
Yaftr.), O. M. Herngreen van Alnhen a. d.
Rijn (aftr.), J. Burggraaf van Bodegraven,
H. N'euwenhuizcn van Zegwaart (aftr.), Mr.
Y. Lnnghout te Voorbur" (aftr.), C. van Ba-
cpTi te Zevenhoven (?flr.) on P. Sn-ov te
Ni°u\vveën (aftr.) en uit den StatenHos'-ring
Leiden de hoeren J. Karstens te ï/vden (aftr.).
D-. C. Pe'l-erv'n.mn te Le'den, A. J. Schone
nd te T4>"den. f»*. E H Rro-Utm te R:?n--
("f rA. P. Poof Jr. te T*'den fa'f .V .T.
W. Pond?, te 0"~steeert (aftr.), W. Warnaar
te Passerhcim (af'r.), H. v. Zonneveld te Sas
senheim (aftr.) en W. J. Buurman te Hillegom
(aftr.)..
DE M30RD OP DE SCHIEDAM DIJK
ÏE ROTTERDAM
VERMOEDELIJKE DADER NA
RE1S OM DE HALVE WERELD
GEARRESTEERD
Sterke aanwijzingen in zijn nadeel
HIJ HERINNERT ZICH NIETS
Rotterdam, 2 December.
In den nacht van Zaterdag 17 op
Zondag 18 September werd, naar nn:n
zich zal herinneren in een pand aan
den Schiedamschen Dijk de 32-jarige
publieke vrouw W. Krisman op lie
derlijke wijze vermoord. Het is vrij
zeker, dat men thans den dader geval
heeft. Deze, de 20 jarige Duitsche ma
troos H. R. H., die reeds enkele dagen
na den moord verdacht werd, wist zich
aanvankelijk door een reis naar Zuid
Amerika aan arres atie te onttrekken,
doch is gisteravond hij aankomst van
het s.s. „Baldur" te IJmuiden aangehou
den en hier in arrest gesteld.
Het onderzoek.
Direct na de ontdekking van de moord en
het coiislateeren van de doodsoorzaak
de politie last gegeven de voorkamer op Je
tweede etage van het pand Schiedamsche
dJijk 197 te verzegelen, opdat niemand deze
kamer z >u kunnen betreden alvorens te
deskundigen hun onderzoek hadden tnge
steid
Het onderzoek werd voortgezet en nu vond
men een stille geiuige, die van veel waarde
kon zijn. Half onder het vloerkleed ges-li.-
ven lag een nieuwe waschknijper van een
eenigszins van het normale afwijkend
nuxle.l.
Deze waschknijper werd terstond verge
leken met andere in huis zijnde wasch knij
pers en het bleek, dat dit de eenige van die
soort was, welke in huis te vintien was.
Op het spoor.
Deze mededeeling werd ook gelezen d«mr
een paar winkeljuffrouwen van de Hema.
de eenheidspiïjzcnwinkel van de Kvir'e
Hoogstraat.
Den volgenden morgen werd inspecteur
Kalkman opgebeld door de Henia mei »te
mededeeling, dat een winkeljuffrouw wel
iets van den dader van den moord t.m
weten te vertellen. De inspecteur, die n-eifs
bergen van dergelijke mededeellngcn had
ontvangen, die steeds niets ie beteekoiicn
bleken te hebben, besloot toch een onder-
z ek in te stellen. Al spoedig kwam hij tol
de ontdekking, dat de winkeldames hem
7.per waardevolle gegevens konden verstrek
ken.
Wat was het geval»
Zij vertelden, dat op Zaterdagavond twee
mannen, waarvan er een volkomen beant
woordde aan het signalement, dat door de
politie van den verm ledelijken dader was
verspreid, in de zaak waren gekomen en
daar geruimen tijd hadden vertoefd. De
mannen spraken tegen elkaar Duitsch, maar
;egen het winkelpersoneel Iiollandscli. Zij
brachten ook een bezoek aan de lunchroom
en dronken daar zoo vpel bier, dat ze een
weinig „h »vcn hun theewater"' kwamen.
Als gevolg daarvan stelden zij zich wat
dwaas aan.
Zoo koelden zij in de speelgoedaf teeliug
een kindcrautmnobieltje. Dat moest met
worden ingepakt, maar wel vroegen zij om
een touwtje, dat aan de aut moest worden
vastgebonden. Geruimen tijd uadden ztj er
•:k I»
l dit
voortgetrokken aan 't touw, door de lunch
room te rijden.
De mannen nadden echter ook nog andere
ink.iopcn gedaan, waaronder ook
w a s c h k n ij p e r s en zij hadden verzm-h:
alles samen in een pakje samen te pakken
Men had daarop de verschillende inkpopen
gewikkeld in een bruin papier. Nu
zal men zich misschien nog herinneren, dat
de man, die met „Blonde Mien" het pand
aan den Schiedamscnen Dijk binnen g.ng
ook een pakje onder den arm droeg, ge
wikkeld in gelijksoortig papier.
Door de vreemde gedragingen van de
twee mannen had het winkelpersoneel van
de Heraa hen wat scherper dan gewoonlijk
geobserveerd en de dames kon lei een nauw
keurige beschrijving van hen geven. De
een had volkomen beantwoord aan het sig
nalement. dat reeds was opgegeven, Je
ander was langer geweest, werd Hans o,
Hansen genoemd en deze had sluik haar en
drceg een schipperspet-
Ontdekking in een cafétje.
Dienzelfden avond zwierf een der recher
cheurs van het bureau Paauwcnsteeg v.. ,i
de zooveelste maal over den Dijk, op zoek
naar den dader en voor de zooveels e m iai
schoot hij een kr» egje binnen in de huurt
van de plaats, waar de vrouw vermooiü
Daar zat een gezelschap van 4 Duitsche
zeelieden en de rechercheur geraakte al
siioedig met deze menschen op goeden vont
door een rondje weg te geven. Men kro.-g
het over de rare dingen, die dronken men
schen kunnen uithalen en langs z'n neus
weg zei de rechercheur: „Ik heli er wel pcp«
een met kinderspeelgoed zien sjouwen!' De
slag was raak, want de buffe:juffrouw ant
woordde direct: „Da's waar ook: Zaterdag
avond hebben wij hier nog een paar van
die gekken gehad, die met een speelgoed
autotje bezig waren."
De rechercheur pilste nog eens verder »n
kwam er spoedig achter (hij informeerde
voorzichtigheidshalve naar den langen man
en niet naar den verdachte) wie dat ge
weest waren. Het waren twee Duitsche »,«e-
lieden geweest, die Maandagmiddag met -en
schip naar Antwerpen waren vertrokken
De rechercheur ging nu haastig naar ,et
hureau. deelde zijn bevindingen mede en
nam een gelijksoortig autotje als door d-n
verdachte in de Horna was gekocht, rm e
naar het café. waar he: herkend werd.
Intusschen had inspecteur Kalkman zi.-h
in verbinding geste'd met de reederij van
ae „Baldur". het schip, waarop de vennoe-
Vcomaarnste Nieuws*
(blz. 1)
De Tweede Kamer heeft gister de behande
ling voortgezet van de bcgroolirigon van Bin-
ncnlandsche Zaken en Economische Zaken
en Arbeid.
De verdachte van de moord te Rot
terdam in de nacht van 17 oji 18 September,
is bij zijn terugkomst uit Zuid-Air, ika ie
Amsterdam aangehouden.
De inhoud van de Engclsche nota inzake
de schu'den aan de Vorccnigde Stalen. F.en
beloog waarom de betalingen moeten worden
uitgesteld.
Eischen van het Duitsche Vakverbond in
verhand met de onderhandelingen van Von
Schleicher.
Zullen de besprekingen te Genéve verdaagd
worden omdat Harriot weigert de schulden-
en nntwapeningskwesties aan elkander ie
koppelen?
Ernstige autobotsing onder Wassenaar.
(blz 7)
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
Het hijblad LAND. EN TUINBOUW be
vat om.:
Praatuurtje.
Gedroogde suikerpulp.
Bespuiting met ruchtboomearboll-
neum.
delijke dader had gemonsterd. Het h'eek,
dat het srhip naar Vlissingon vertrokken
was om te hunkeren en daarna een reis
naar Buenos Aires en terug te maken.
Gevlogen.I
Reeds werd alles gereed gemaakt om met
getuigen naar Vlissingon te vertrekken -n
daar den dader te knippen, toen Dinsdag
se- nd telegrafisch bericht binnenkwam, (at
de Baldur bereids Vlissingon had verlaten
on in voile zee was, op weg naar Zuid-
Amerika.
De vogel geknipt
Verschillende plaatsen deed de Baldur in
Zuid Amerika aan en zijn verschuivingen
op de wereldkaart werden nauwkeurig ge
volgd. Eindelijk werd Rosario verlaten en
het srhip was in volle zee. op weg naar Am
sterdam in plaats van naar Antwerpen zoo
als de bemanning vermoedde
De kapitein was echter telegrafisch van de
verandering van de plaats van bestemming
op Ie hoogte ges eld. Hem was nok verzocht
op te geven of leden van de bemanning in
Zuid Amerika waren gedrost en toon het tc-
legrnf;sch antwoord binnenkwam dat inder
daad twe 'eden van de bemanning te Bue
nos Airts waren eerlesprtcerd. meende de
Rnterdamsrhe politie, dat dit s cllig de
moordenaar en de vriend zoudén zijn.
Desondanks vertrok gisteravond de inspec
teur Kalkman vergeze'd van den recher
cheur Zandhergen. die in het opsporingswerk
zulk een eervolle rol heeft gespeeld, naar
IJmu'den en toen de „Brldur" in de sluizen
lag. begaven zich de politiemenschen aan
boord.
In ove-leg met den kapitein werd het eerst
de ma'roos Hans op de brug geroepen. Hem
werd gevraagd met wie hij op de Zaterdag
avond vóór 1 t vertrek van het schip uit
Rotterdam was wezen passagieren. Deze
deelde onmiddellijk mede. dat dit een andere
matroos H was, die zich nog aan boord be
vond.
Dezj, de thans gearresteerde, werd zonder
opzien te verwekken ontboden en onder
vraagd
l'i zijn pas bleek, dat hij was de 20-jarige
matroos H R. H. uit Hamburg. Hij ver
klaarde met zijn langen vriend Hans aan het
passagieren te z jn geweest.
Bij zijn zwerftocht over de Schiedimsche
dijk was hij deze vriend echter kwijtgeraakt
en verder kan hij zich niets meer herinneren
ook niet dat hij met een vrouw was mee ge-
wees' cn hoe hij weer aan boord \an de
Baldur was gekomen.
De man was echter zeer verward in zijn
verklaringen, legde nu eens een halve be
kentenis af en trok die dan weer in.
F.e:i ulerzoek in zijn kleerkas* ingesteld
leverde echter sterke aanwijzingen op, dat
men hier inderdaad met de dader te doen
had Men vond nl. een paar zwarte laksrhoe
nen met bruin lexier afgezet, van precies de
zelfde soort als 'en nadeele van de timmer
man K uit het pand aan de Srhiedan.sche
dijk werd meegenomen en vanmorgen heeft
K dit paar schoenen pertinent als zijn eigen
dom herkerd.
DOODSLIJKE VAL
De 12-jarige I. D ui' Venraav (T„) kwam
ezer dagen uil school, toen ri-n klomp nni-
loeg Met lievige pijnen begaf hij zieli naar
nis. waar men dacht dat I. l „wel weer
ver ZOU gaan" Na vier dagen m.-c>| men
den dokter wan schuwen. overbrenging
het ziekenhuis noodig oordeelde Daar
ia de jongen nu na een week overleden
