TWEEDE KAMER
Radio Nieuws,
VOENSDAG 30 NOVEMBER 1932"
e gestrafte matrozenteiders Lou
Visser maakt herrie en wordt uit
ndelen gestuurd Wijziging L.O.-
et aangenomen Binnenlandsche
Zaken 1933 De Zomertijd
OVERZICHT
Vergadering van 29 November 1932.
-e— n» heer" Louis de Visser had het gisteren
eens op z'n heupen en maakte het zoo
dat hij op voorstel van den voorzitter
gjUior één dag de laan uitgestuurd werd.
gebeurde reeds kort na den aanvang
■nd »r vergadoring.
De lieer Albarda had een motie ingediend
li aan marineschepelingen, naar aanlei-
jg van hun optreden in verband met de
Nov.-demonstratie, opgelegde straffen te
rzien. De voorzitter stelde voor deze motie
een nader te bepalen dag te behandelen,
loglfe hec gewoons. Dat was den communist
uer niet radicaal genoeg. Hij wilde on-
Z. ddellijke behandeling en het kon hem
wajets schelen of de straf nog in appèl zou
Dneu worden herzien. Op die goudkragen
icnten? Neen hoor, snel recht; communis-
hebben daarover hun eigen opvattin-
hin fawel, zei de heer Duys zachtjes: dian wor-
seci n ze dadelijk neergeschoten. Mr. Joekes
thi hetzelfde hardop. Toen vatte de heer ae
rei sser vlam, sprak van „onbeschaama-
nt Uilen" en bleef daarvan spreken, ook nadat
gis voorzitter hem een en andermaal tot de
is v de geroepen en ten slotte het woord ont
orden had tusschen hamergeroffel en com-
)ceaunistisch geschreeuw in. Met een grove
bij raatslij persterm verklaarde de buiten zicli-
mt|f geraakte bolsjewiek, dat hij zich daar
n niets aantrok en schold ondertusscheu
n heer Ketelaar voor „schoelje". De vooi-
tn ter maakie er toen een eind aan en stelde
nd or den heei de Visser dien dag het bijwo-
n der vergadering verder te ontzeggen,
t voorstel werd aangenomen; alleen de
c -dem. (behalve de heer Schaper, ondei-
wrzitter der Kamer) stemden er tegen, ter
ijl de beide communisten weigerden te
>mmcn. Het hevige tumult was inmiddels
",o iuwd. De vergadering werd voor een kwar-
8 's geschorst De heer de Visser verdween
am, dien tusschentijd uit het gebouw en nam
jjn vriend Wijnkoop mee, zoodat deze ook
rder t/rijaf had.
Het is de tweede maal, dat de vertegen-
oordiger van Moskou onvrijwillig de straat
gestuurd is. De heer de Visser had dit
er wel kunnen voorkomen. Voor zijn op-
inding was geen reden. Maar hij heeft daar
5'ii laatsten tijd meer last van. De veronder-
jelling is misschien niet al te gewaagd, dat
ae incidenten niet geheel zonder opzei, al
i het dan misschien niet op last van Mos-
°ou, worden uitgelokt Der soc.-dem. slap-
9 Sjêid hierbij zij zijn immers voorstanders
8 Wen krachtig gezag! is volkomen ver
ft jlaarbaar. Hun onvervalscht revolutionaire
u ij (komst verloochende zich .ditmaal niet. De
Dais genegeerde familie werd bij deze galo-
mheid de hand boven het hoofd gehouden.
FA Met een woord van waardeering voor den
eer Schaper, die zijn zelfstandigheid wist
bewaren, nemen we van dit conflict af-
Naliervattlng der vergadering is het voor-
4 liel van den voorzitter zonder stemming
ingenomen. Rustig kon vervolgens worden
istemd over de wijziging der L. O.-wet 1920
i 'achtgeldartikel en leerlingenschaal wer
i; en met bi rechtsche tegen 38 linksche stern
en goedgekeurd. Van links week alleen de
leer Braat af. Het wetsontwerp zelf werd
tongenomen met 52 tegen 38 stemmen, door
dat de heeren Zandt en v. Dis vlak voor de
ieliemming de zaal uitliepen, het aan den
mi|eer Kersten alleen overlatende om voor de
e toet zijn stem uit te brengen.
De Kamer is daarna aan de begrooting
ian Binnenlandsche Zaken begonnen. Voor
ins overzicht leverden de vele sprekers geen
(tof. Slechts zij melding gemaakt van een
ingediende en verworpen motie-Zandt om
eind te maken aan den zomertijd. Veel
ïtoeer dan een gebaar was deze motie niet.
Men weet, dat indertijd de Eerste Kamer
initiatief-voorstel van den heer v. d.
Heuvel verworpen heeft. De Tweede Kamer
zich sedert in meerderheid op het
jtandpunt, dat ten deze het initiatief van de
Regeering moet uitgaan en minister Ruys
je Beerenbrouck blijft, zoolang geen nieuwe
leiten zich voordoen, de voorkeur geven aan
tijn gematigde toepassing van den zomertijd.
JcEr gebeurt dus niets. En daarom had een
:efcotie geen zin en was verwerping te voor-
'Ijen. We vinden dat niet zoo erg; liever za-
dofcen we, dat de minister aan dezen meer
jchadelijkcn dan nuttigen maatregel voor
goed een eind wilde maken.
In de Avondvergadering is rustig gepraat
liver Buitenlandsche Zaken.
VERSLAG
Bö de „Ingekomen ötukken" voerde de heer
ALBARDA (s.d.) het woord naar aanleiding
i^jVan een telegram van den Bond van Marlne-
echepellngen met een protest tegen de aan do i
lOeftoordbestuursleden opgelegde disciplinaire straf
fen. Hö weee er op. dat deze menschen gestraft
waren, omdat ze hun vrouwen hadden aange
spoord om, In hun plaats, nadat deelneming
hun verboden was. doel te nemen aan de s<
llstische demonstratie van 8 Nov. Het Is
sluitstuk der regeerlngecatie tegen deze der
stratle. meende de heer Albarda.
Do VOORZITTER merkte op. dat slechts
fdoenlng van dit stuk sprak.
zou kort zll
ht Een mol
de Kamer te doen uitspraken,
herziening van de opgelegde
stralfen gewenscht
__1 op een nader te bepalen dag
worden behandeld, stelde de VOORZITTER v<
I DE VISSER (comm.) maakte da
tegen bezwaar; z.i. kon er wel dadelijk een i
spraak worden gedaan. Aan de Regeering m
onmiddellijk worden gezegd, dat de Kamer
dergolöke mishandeling door militaire auti
Iten lilet gedoogt.
De heer BOON (11b.) merkte op. dat nog hoo-
ger beroep mogelijk ls, zoodat het verk J
m nu over de zaak te gaan spreken.
De heer ALBARDA verklaarde zich
oorzitters voorste^ te kunnen vereenigen. In
ertrouwen, dat de motie spoedig zal wor-
t de brav<
H willen af-
unlsten hebben hun eigen
•chts-opvaltlng.
De heer JOEKES (v.d.): Dai
neer. (De heer DUTS zei ook Iets dergelijks
,aar zachter).
De heer DE VISSER: Deze onbeschaamdheid...
De VOORZITTER hamert en roept den heer
do Visser een en ander maal tot de orde er
itneemt hem vervolgens het woord.
De heer DE VISSER: Wat kan mij datverd..
De VOORZITTER: Ik stel voor den heer De
Isser voor den dag van heden van het verder
bijwonen der vergadering
Do heer DE VISSER; Zulk een onbeschaamd
heid...
De heer KETELAAR (v.d.): En tooh ls het
nog i
n den VOORZITTER werd
net 69 tegen 23 stemmen. Tegm
behalve de heer Schaper) en d
i wettelijke regeling der crematie. Zö breidt
op Jaar uit en neemt ln onze zeden steeds
r plaats ln. Verder besprak ht) de enorme
daling van de waarde van den bodem ln Drente
Gevolg ls. dat de Inkomsten der bevolking en
in de gemeenten een catostrophale daling
srtoonen. De belastingen zijn ondragelijk ge-
orden en de gemeenten kunnen toch haar
idgetten niet sluitend krijgen. Het kan zoo
let langer gaan. Met de nu toegepaste sanee-
ng woidt de gemeentelijke autonomie aange-
•den opleggen,
der_ gemeenten
den behandeld.
Wtjnkoop te
De vergadering werd geschorst
Te vUf voor twee volgde heropening.
De heer De Visser bleek vertrokken et
iem de heer Wijnkoop.
handelen, werd z.k.st. goedgekeurd.
L.O.-wet 1920
Van de behandeling van het wijzlglngsont-
werp der L.O.-wet 1920 waren een drietal f'
tnlngen overgebleven. Allereerst
bet wachtgeld-
artikel.
Het werd aangenomen met 54 tegen 38 i
Tegen soc.-dem.. vrfjz.-dera. en liberalen plus
de leerlingenschaal
erp zelf werd aongenomen m>
52 tegen 38 stemmen. Vlak voor deze stemmlr
liepen de heeren Zandt en v. Dis de zaal u
en lieten hun leider alleen zitten.
Aan de orde was daarna do begTootlng vs
Binnenlandsche Zaken
Mevr. DE VRIES—BRUINS <s.d.) betoogd'
dat krankzinnlgenzorg naar gezondheidszorg
moet worden overgebraoht
De heer ZANDT (s.g.p.) wees op de bezw
van den zomertijd en diende de zooveelste z<
tüd-motle ln.
Dr VOS (lib.) ondersteunde het betoog
de eerste spreekster. Het departement gaat
mee met de maatschappelijke en wetensc
pelUke ontwikkelnlg ten aanzien van de
geesteszieken.
Ook de heer v. d. HEUVEL (a.r.) drong krach
tig aan op afschaffing van den zomertijd. De
bezwaren voor onderwijs; vlsscherU, lond-
tulnbouw en allerlei andere kringen van
maatschappelijk leven worden steeds sterker
gevoeld. Vooral de onderwljabezwaren krtJgen
voor velen steeds meer beteekenls. Het Initia
tief zö echter aan de Regeerlng.
Nadat nog de heer BRAAT (plattel.) op zön
wöze over den zomertöd geklaagd had en de
heer KETELAAR (v.d.) beklag had gedaan
over z.l. onvoldoende toelichting der begroo
ting. beantwoordde min. RUYS DE BEEREN-
manler ln omvang toenemen. Dat heeft i
mt van dis
groot.
De zomertöd la al 16 Jaar
puut.
Over de belangen van de kinderen zön de
deskundigen het niet eens. Bekende medici
slaan den zomertöd hoog aan voor de klndi
ren; ook In de drie Scandinavische landen ls
dat het geval.
Het voorstel-v. d. Heuvel Ls lndertöd door
de Eerste Kamer verworpen. Zoolang geen
nieuwe feiten zich voordoen ls van
ter geen nieuw voorstel te wachten.
De krankzlnmgenzorg bü Volksgezondheid
voldoet sinds 1918. Ook minister Kan vond, dat
zö bü Binnenlandsche Zaken thuis behoort,
mede met het oog op het nauwe verband tus
schen Armenzorg en Krankzinnlgenzorg.
het laatste geen onderdeel van het eerste.
de wetenschappelke en geneeskundige
wikkeling wordt bö de verpleging ten volle
rekening gehouden.
Het punt zal bö de eventueele reorganlsath
der departementen nogmaals onder de oogt
worden gezien.
De inotie-ZANDT In zake den zomertöd werd
verworpen met 54 tegen 22 stemmen. Voor de
3 s.g.p. en de heeren Braat (plattel.), Truyen
Loeracfcer en Surlng (r.k.), 8 c.h., Blerema (llib)
v. d. Sluis, v. d. Helde en Schaper (s.d.)
antl-rev. de Wilde, Vlsscher en D. v. Twl
Bü ..Blnnenlandsch Bestuur" verdedigd
ITALIË—v. EMBDEN (v.d.) wijziging der
Begrafeniswet, teneinde
telüke regeling te verkrögen. Daar zön ge<
steekhoudende godsdienstige bezwaren tegen.
blÜkena^de praktök van godsdienstige groepen
:ns open op tafel leggen; dan komt er ook
in einde aan het gestook.
De komende persdienst zal veel aandacht
oeten schenken aan de verhouding tot Dultsch
land. waar men tegenwoordig zeer natlonalls-
sch is en alle kwaadsprekerü over het bulten-
•nd gelooft.
Opheffing van de afd. Economische Zaken
>u niet zoo bezwuarlük zön, indien de mlnia-
ir kon verzekeren, dat de voorlichtingsdienst
in het buitenland niet ln hot gedrang zou
De lieer v. d- BILT (11b.) miste bö den mlnls-
:r een krachtig beleid.
Met Balglë kan slechts, met vasthouden aan
werkloosheldszorg i
der werd aanbevoh
an de Inkomsten van het G
iou de uitkeerlngen kunnen
de jaren 1930—193."
andere verde»
Gewezen werd op het ontbreken van vol
doende recherche ten plattelande. Dat ls
ernstig gpmls, waaraan misschien door samen
werking van gemeenten zou kunnen worde"
igemoet gekomen.
Dr VOS (lib.) besprak de samen voeging vt
lelne gemeenten. Men ga daarbU niet al
snel te werk. want practlach loopt het veelal
uit op belangrök hoogere uitgaven. Mi
kan vereenlglng noodlg worden, bv.
band met de noodzaak van voortgaande Indus
trialisatie, die ook ten plattelande voortgang
moot kunnen hebben.
Voor benoeming tot burgemeester behoe
penslonneerden en Indische ambtenaren t
worden uitgesloten, maar zö verdienen r
de voorkeur. Soms zal men menschen met andere
ikomsten moeten nemen, omdat niet altöd het
urgemeestersambt voldoende wordt gesala
Bö 'benoeming moet niet teveel op de poli
tieke kleur der candidaten worden gelet.
De heer v. d. HEUVEL (a-i.) waarschuwdi
tegen den aandrang tot vereenlglng van ge
eenlen. Vaak blükt van de voorgespiegeld'
fzuinlglng niets te komen, maar wel zön vee
grooter uitgaven het gevolg.
eveel gepenslonnee.rden moeten tmr ge
worden. maar men kan ook geen werk-
urgemeester maken. Tal van kleine ge
wenschen vaak een burgemeester, dl-
dere Inkomsten beschikt. Ingezetenen
voor benoeming niet worden uitgeslo
ten. als ze geschikt zön.
De toepassing der Trekhondenwet zö niet al
te gestreng. De mensch Is meer dan de hond.
Mevr. BAKKER-NORT (v.d.) bestreed den
..jer v d. Heuvel ten aanzien van dit laatst»
punt De politie houdt te weinig de hand aar
de naleving der Trekhondenwet.
MeJ. MEYER (r.k.) vroeg maatregelen op d<
openbare dansgelegenheden en beter controle
n bioscopen. Herhaaldelök worden ongekeur-
etukken van films toch gedraaid. Gevraagd
ird dit punt bü de Centrale Filmkeuring aan
hangig te maken en meer contact tusschen de-
plaatselijke commissies te bevorderen.
De heer VLIEGEN (s.d.) drong aan
en sneller vereenlglng van kleine ge
Daarna poogde de heer Vliegen te betoogen,
dat de koersen der obligaties van de groote
meenten tot aan de crisis elkaar niet veel
Hepen, maar dat na de crisis Rotterdam
mee8t van de crisis
-dem. wethouders
de koers-inzinking niet te maken.
j de uitkeerlngen aan de gemeenten ls
de crisis zwaar getroffen Elndhove
slecht aan toe, dat deze misstand uit den
weg geruh
De heer
lüke erkenning der lükverbranding. klaagde
over het voorbögaan van Jonge bevoegde men
schen voor burgemeesterbenoemingen spe-
Stedum werd genoemd en sloot zich
inzien van den trekhond aan bö hen, die
;e sentimenteel willen zön; echter moe
mishandeling der dieren worden tegenge«aaji.
Do JaRrlüksche speech van den heer VAN
ZADÏÏLHOFF (s.d.) tér beströdlng van het sub
sidie voor burgerwacht en landstorm geleek als
twee druppels .water op die van het vorig; Jaar
Het protest ging er vooral tegen, dat op dez
uitgaven niet bezuinigd Is. Moet er op de yverk-
loozen worden geschoten? zoo vroeg hü op
tlmenteel-pathetlsche wöze.
De heer BAKKER (c.h.) pleitte voor de nood
lijdende gemeenten; besprak de benoemingen
vaa een gemeente-secretaris te Terschelling -
tftamproy
AVONDVERGADERING
In de avondvergadering kwam de begrootlng
Buitenlandsche Zaken
-handelln
De heer BONGAERTS (r.k.) huldigde den
minister voor Ouchy. maar zag bö de onder
handeling met België een weifelend beleid. De
minister late zön geheimzinnigheid varen.
Do regeering wake voor een uitzetting
van de Rönvaartacte tot zood.inigen
dat zö
aantast. In Brabant
aanvang gemaakt met die werken.
welke in Ieder kanalenplan passen
bant van belang zön.
Dr. KORTENHORST (r.k.) had den indruk,
dat door Economische Zaken aan Buitenland
eche Zaken en door het departement van Eco
nomische Zaken veel diubbel werk wordt ge
daan. De afdeeling aan Buitenlandsche Zawen
kan wel vervallen; dat voorkomt vertraging
ln de werkzaamheden.
Een amendement werd ingediend ten einde
de zuiver economische bemoeiingen
landsche Zaken
te brengen.
De hoer KRIJGER (c.h.) was slecht te spre
ken over 's ministers beleid In de Belgisch»
kwestie. De minister zwügt en zwögt nog ee
en als hö spreekt, zegt het niets en maakt
de ongerustheid grooter. Het werd betreurd,
dat het Belgische vraagstuk niet tot een op
lossing ls gebracht. Hoe staat het er nu mee?
Wat zön de belangröke vorderingen,
de minister spreekt?
Ten slotte verklaarde de heer Krüger elk
verdrag, dat aan onze waardigheid tekort doet.
te zullen beströden en Blechts bereid te zön eer
verdrag te steunen, dat blöft binnen de grenzei
der scheldingsregellng.
De heer VLIEGEN (s.d.) betoogde, dat d'
daadkracht van den Volkenbond door het ont
breken van sancties wordt geremd. Het vraag
stuk der. vooral economische, sancties zal dien
tengevolge meer op den voorgrond m.
treden.
Gehoopt werd, dat Dultschland zön afwözen-
de houding ten aanzien van de ontwapenings
conferentie zal laten varen, opdat mislukking
worde voorkomen.
Met België zön we na 5 Jaar geen stap t
der gekomen. De heer Vliegen meende. da(
schil meer was Laat de minister maar voor
dag komen met Iets, dat eenlgszlns afwükt
het oorspronkelöke Moerdtjk-kanaal. 't Neder-
landsche volk Biaat niet zoo afwijzend als de
heer Krüger meent. Laat men de kaarten
ng bre
ichte meer openhartigheid.
Over ..Economisetie Zaken" werd vrüwel het
tandpunt van den heer Kortenhorat gedeeld,
Dr. Lovlnk (c.h.) vond het betoog van Dr.
Kortenhorst over „Economische Zaken" wat
>md en onduidelijk. Buitenlandsche Zaken
kan niet buiten personeel, dat met econoi
:he zaken vertrouwd Is. zoolang het depai
ent bö de handelspolitiek betrokken blürt- Op
vlotte en deskundige wijze worden er de zaker
lehandelo. Het amendement-Kortcnhorst kat
liet worden gesteund.
De heer SNOECK HENKEMANS (c.h.) be-
iprak de economische conferenties te Genèv»
vaar door den Nederlandschen vertegenwoor
diger duidelijk ls uitgesproken, dat geen ver
betering var. de tc»?stttnd la te verwachten, in
dien alle landen bib Ven staan op hun eng elgen-
Metf'betrekklng tot België schönt Iets
anderd; sedert verleden jaar schijnt een oplos-
Uderd te zön. Meer licht
noodlg.
idacht moet worden geschonken
de beströdlng door Dultschland van onze i
dels politiek
Wat België betreft ts het nu wel bekend, dat
s heer Col Ui van Kerstmis 1929 tot Paschen
1930 de ond«-rhandelingen heeft gevoerd.
Elk verdrag, dat tegemoet zou moeten k
in Belgische wenschen, die uitgaan vai
eerde tekortkomingen onzerzöds, is tot
lukking gedoemd. Uitgangspunt zal moete
belai
jt verleden. W-
land gezien, dan ls resultaat niet uitge
sloten.
verkregen uitkomst zou ln Nederland
:ken der onderhandelingen
»rs denken dan de minister
uil voeren van een stuk kanaal,
Bongaerls bepleitte, ls nle
ïen van de -Mvp" bü^.
Zakelijk hoort ouzt
1 s Zaken
i bü 1
Buitenlandsche Zaken verleent op
bied toch hulpdienst, waarvoor het behoorlijk
politiek niet los Ls va
tiek.
De minister zal wel willen aantoonen of de
bestaande outillage niet te groot ls. Daarna
kan het amendement-Kortenhorst worden be
oordeeld.
De heer WIJNKOOP (comm.) gaf den Mos
kouBchen kök op het Nederlandsch buitenland
sche beleid. Anderen en ook wü spannen
tegen Rusland.
Nadat ook nog de heer JOEKES (v.d.) zön
licht had laten sohönen en o.a. aangedrongen
had op meer openbaarheid ln <ie onderhande
lingen mot België, kwam de
minister van Buitenlandsche Zaken
aan het woord.
Deze verklaarde o.a. de Directie van Econo
mistdie Zaken niet te kunnen missen. De ln
richting van het departement van Buitenland
sche Zaken is zoodanig, dat de minister anders
de verantwoordolökheld niet zou kunnen drag»
idelspolltiek li
De minïster hecht meer aan het moreel ge
zag van den Volkenbond dan aan mllttali
sancties.
Wat Ouchy betreft, het verdrag ls nog wel
niet aan de orde. maar doordrongen van
bezwaren, moet de minister opmerken, dat h
van het opcenten-ontwerp nooit een bewond»
raar ls geweest Maar daaruit volgt, dat hö
hiervan nooit een gevaar voor het verdrag van
Ouchy heeft gezien. Alles moet worden gedaai
om het verdrag ln veilige haven te brengen
Door de houding van de Engelsche regeering
zön do Belgische en Nederlandsche regeeringen
niet uit het veld geslagen; zö zullen haar
trachten te overtuigen van haar ongelök
minister heeft dienaangaande hoop.
Wat
de onderhandelingen met België
betreft, deze raken een Europeesche kwes
Er zön eoh ter vele moellökheden te overwlni
Een herzieningsverdrag behoort van een 1
lementalre meerderheid redeltkerwüze ve
kerd te zön: een herhaling van wat hier ge
beurd ls, ware noch in Nederland, noch ln
België wenschelük.
Bovendien zal tegen een tractaat altöd
groot aantal tegenstanders bestaan, in beid»
De eerste periode van 's ministers beleid ts
afgesloten met het Witboek van Juni 1929. Hö
ls nooit van meening geweest, dat de ondei
handelingen geheel vastgeloopen waren. Daarom
ook heeft hö wel eens gevreesd, dat de p>
ischt Is geweest o
an vastgeknoopt.
het 1
i het
Witboek kwam de mii
fegeoring overeen, dat de publicaties voldoende
waren en er vertrouwelök verder onderhand-
zou worden. Zoo ls eenlge Jaren een vertrouw
lüke. niet offlcleele bespreking door vertri
wensmannen gevoerd. Met groote toewijding
hebben dezen van weerskanten zich van
taalt gekweten; ondanks de moeilijkheden li
ke de verbinding van Antwerpen met den Rüi
Er zön dienaangaande allerlei onjuiste berich
ten verschenen; do Regeering kon die niet te
genspreken zonder Nederlands positie te v«
zwakken. De onderhandelingen gingen dus doi
Men achtte het gewenscht, deze af te wikkelen
vóór de verkiezingen. Wat d<
ken hadden? Het Kabinet achtte het bedenke-
Hjk als do verhouding tot België zou kunni
ACTIEVE HANDELSPOLITIEK
OPENBARE VERGADERING
IN DEN HAAG
De Vereenlglng voor Actieve Handelspoli
tiek hield gistermiddag onder voorzitter
schap van het Eerste Kamerlid Prof. Mr. P.
•penhorst een openbare vergade
ring in De Twee Steden Palace te Den
Haag.
Aanwezig waren o.a. enkele Kamerleden
en eenige vertegenwoordigers van ministe-
rieele departementen.
Prof. Diepenhorst sprak over
Het tractaat van Ouchy
Deze conventie geniet, bij het stilzwijgen
van Genève en oen killen geest van Oslo
'eler sympathie. Ouchy is favoriet. In Juni
tusschen Nederland, België en Luxem
burg door de vertegenwoordigers van deze
mogendheden gesloten, werd dit verdrag bij
etsontwerp van 22 November j.l. door dc
Nederlandsche Regeering aan de Staten-Ge-
neraal ter bekrachtiging aangeboden.
In vele persorganen is de to'standkomlng
van dit verdrag met vreugde begroet, even
als in parlementaire kringen, in de kringen
van werkgevers en ln de Vereeniging voor
den Vrijhandel. Van de persorganen vormde
het Utrechtsch Dagblad een uitzondering
In het gezelschap der toejuichenden; rilt
blad beschouwt Ouchy als een te zeer toe
geven aan Belgische verlangens in de kwes
tie Nederland-België.
Intusschen, het verdrag van Ouchy mag
'orden beschouwd als een sympathieke
overeenkomst.
Met het verdrag van Ouchy geeft ook
Nederland het oude meestbegunstigings-
siandpunt prijs.
Evenwel komen wij met onze zeer lage
invoerrechten tegenover de andere staten
wel in een schrille verhouding te staan; on-
commercieele zelfverdediging wordt als
't ware vermoord. Ook hier behoort de re
gel „voor wat hoort wat" te gelden.
Opmerkelijk is de aanwijzing van de prln-
cipieele frontverandering, waarvan Ouchy
getuigt
Voor ons blijft, aldus spr., waakzaamheid
tot het voeren van actieve handelspolitiek
geboden.
De noodtoestand in Twente
Mr. G. Vixseboxse, directeur der N.V.
Katoen-Mij v/h Gebr. Scholten te Almelo,
sprak daarna over de noodtoestand in
Twente.
Spr., die vrijhandelaar Is, zeide, den ernst
in den toestand in Twente niet te willen
verbloemen. Van de weverijen staat 2/3
stop; de buitenlandsche markten hebben
rijvvel opgehouden te bestaan. Vooral in
de kringen der jeugdige arbeiders heerscht
werkloosheid. Sprekende over de middelen
die tot verbetering kunnen leiden, betoogde
Spr., dat veel eerder en veel meer tot con-
tingenteering van textiel had moeten wor
den overgegaan. Japan voert hier te lande
afgewerkte fabrikaten in tot prijzen, waar
door nauwelijks de waarde van de grond
stof kan worden goedgemaakt Toch treft
niet in de eerste plaats de Regeering een
verwijt; zij wilde wel eerder contingenteeren,
doch door onderlinge meeningsverschillen in
Twente bleef do contingenteering te lang
uit.
De zwakke plek van Twente is evenwel
een te groot percentage van eenvoudige pro
ductie-artikelen bij een arbeiderscontingent
an hooge ontwikkeling en groote kundig
heid, waardoor deze eigenschappen niet vol
doende kunnen worden benut Twente late
die eenvoudige productie liever aan de oos-
tersche volken over en het richte zich zelf
op de fabricage van meer kunde vereischen-
de goederen.
Het werkloosheidsvraagstuk kenmerkt
WOENSDAG 80 NOVEMBER.
Conetrun, CD]
00 Halzen. NCRV. Gramofooumuzielc,
20 Hilversum. VARA. Orkest.
.20 Kalundborg. Trlo-eonale.
20.20 Hilversum. VARA. Orkest.
V a r s c h a u. Viool-recital.
•0.30 Huizen. NCRV. H O V.
'.35 Daventry. Elgar-cenccrt.
.05 Warschau. Poolach kwartet
1.20 Londen R. Militair orkest.
1.30 Hulzen. NCRV H.O.V.
ix. Hilversum. VARA. Orkest
1.30 Hulzen. NCRV. Grnmofoonmuzlek.
12.30 H 11 ve --**
23.00 Hll ve
worden een element ln den verklezlngrsströd. De
minister heeft ln Januari doen weten te Brus
sel dat als het tractaat niet vóór Pasohen J.l,
kon worden geteekend. het zou moeten worden
uitgesteld tot na de verkiezingen. Men weet
dat het mislukt ls; dit betreurt deze regeeerlng
en de Belgische.
De Kamer zal nu de redenen blllöken, waar
om ln de onderbreking der onderhandelingen
moet worden berust
Bö de behandeling der artikelen trok de heei
KORTENHORST (r.k.) zön amendement ln.
De heer WIJNKOOP verzette zich tegen de 814
ton voor den Volkenbond en vroeg stemming.
Dio zal heden worden gehouden, evenals
de begrooting zelf.
Te half drie keerden we huiswaarts.
amofoonmuzlek.
Hulzen. NCRV. Causerie A. Stapelkamp.
IS.30 Huizen. NCRV. Cursus Engelsch.
1.00 Hulzen. NCRV. G. van Kavenzwaaö:
Protestantsche kerkmuziek.
Politie- en Peisberlflhtea
9.30 Huize» NCRV. Politieberichten,
9.45 Hulzen. NCRV. Persberichten.
22.20 Hilversum. VARA. Persberichten
Hulzen. NCRV. Persberichten.
DC.\) JERDAG 1 DECEMBER.
Concerten, eni.
8.00 Hulzen. KRO. Morgenconcert
6-01 Hilversum. AVRO. Gramofoonmuzlek
01 Hilversum. AVRO. Gramufoonmuzlek,
10.00 Hulzen. NCRV. Gramofoonmuzlek.
10.15 Hilversum. AVRO. Gramofoonmuzlek,
30 Hilversum. AVRO Solistenconcert
.46 Hulzen. NCRV. Gramofoonmuzlek.
11.00 Hulzen. KRO. Gramofoonmuzlek.
11.20 Langtuberg. Populair Concert
Kalundborg, Strökorkest
11.30 Hilversum. AVRO. 8olietenconcert
12.01 Hilversum. AVRO. Klein orkest
12.15 Hulzen. KRO. KRO-boys.
:.20 Londen-lt. Studio orkest
J50 Daventry. Or gelei
14 30 Hl
u ra. AVRO. Hollandsch halfuur
u m. AVRO. Gramofoonmuzl-ik.
berg. Vesperconcert
16.25 Daventry. Moschetto's orkest
17.00 Hulzen. NCRV. Plano-duetten.
17,00 Hilversum. AVRO-Kinderkoor.
17.20 Warschau. Pop. concert.
1730 Hilversum. AVRO. Gramofoonmuzlek*
17.45 Hilversum. AVRO. Kamerorkest
19.00 Hilversum. AVRO. Kamerorkest
19.20 Warschau. Populair concert
19.20 Kalundborg. Verdt'z „Requiem".
11.00 Hilversum. AVRO. Kookpraatja
14.00 Hulzen. NCRV. Fraaie handwerken.
15.00 Hilversum. AVRO Naaicursus.
16.00 Hulzen. NCRV. Vrouwenuurtje.
i.00 Hilversum. AVRO. Ziekenuur.
17.46 H u 1 2 e n. NCRV. Handenarbeid.
18.15 Hulzen. NCRV. Dr. J. C. v. d. Doees
Monument van Lodewük van Nassau.
18.45 Hulzen. NCRV Knippen en stofversieren
19.00 Huizen. NCRV. Weekoverzicht.
19.20 Hilversum. AVRO. Engelsche les.
Kerkdiensten, enz.
10.16 Hulzen. NCRV. Morgendienst De. J. v,
d. Woude.
1015 Hilversum. AVRO. Morgenwijding.
16 00 Hulzen. NCRV. BübeUezing Ds. G. J4
Waardenburg.
NCRV. Politie!
zich ln Twente nog door deze eigenaardig
heid, dat de werkloosheid in erge mate
heerscht in de spinnerijen, weverijen, ver
verijen enz. en bijna niet in de confectie
bedrijven, waarin vooral meisjes werkzaam
zijn. Men ziet nu, dat tal van vaders en
zoons werkzaam zijn, terwijl de dochters
als kostwinsters fungeeren. In vele gevallen
vervangen dan nog Duitsdhe en Oostenrijk-
sche meisjes de taaie van de kostwinsters
ln de huishouding.
Spreker besloot met het uiten van den
wensch, dat Twente op zeer korten termijn
door de Regeering zou worden geholpen en
dat het verder met eigen kracht zich geheel
moge herstellen.
Dultschland en wij
Mr. H. van Haastert, secretaris van
den Kath. Boeren- en Tuindersbond, sprak
tenslotte over Duitschland. Deze spr. komt
tot de conclusie dat er nu genoeg woorden
gewisseld zijn en dat men nu eindelijk da
den moet zien.
Totstandkoming van een clearingverdrag
met Duitschland zou reeds veel kunnen hel
pen. Duitschland is op export aangewezen;
de economische afsluiting van iederen staat
moet op den duur op een volkomen fiasco
uitloopen; toetreding van Duitschland tot
het verdrag van Ouchy zou tot belangrijke
consekwenties kunnen leiden.
Hierna werd de vergadering huishoudelijk*
AVONTUREN
PIETJE ROET
45. VVoefI zei Hektor Hij vloog met een
geduchten zijsprong het stuk vleesch achter
na. Het gevolg was, dat Joosje, Pietje, en de
heele menigte die er achteraan kwam, over
elkaar en over het wagentje struikelden. Het
was een paniek van belang, en van het
heele mooie wagentje bleef natuurlijk geen
stuk heel.
46. Doodelijk verschrokken door de vree-
sclijke herrie van al die vallende en
schreeuwende menschen, liet Hektor echter
het heele stuk vleesch in den steek en ging
er in volle vaart vandoor, de Jammerlijke
overblijfsels van het karretje moesleepend*
(Wordt Vrijdag vervolgt)]
FEUILLETON
HAAR SCHULD?
EEN DORPSVERHAAL door F. L.
;ebrek
INHOUD VOOS NIEUWE LEZERS
In e«n eenvoudige woning achter den zwaren
Jvlerdljk woonde Jacob Kleiweg met vrouw en
nderen. Toen de kinderen klein
et altijd mogelijk geweest 't
deur te houden. Maar nu ze gi
ordeh en mee verdienden, was 't gezin tot be-
i tftrekkelijke welvaart gekomen.
De oudste zoon. Willem Kleiweg, waa verloofd
inet Greta van Hoven, dochter van een kippen
en konljnenhandelaar, die op "t zelfde dorp
hoonde. Zijn zaakje ging den laatsten tijd nog
*1 naar wensch en daardoor ging zijn vrouw
ijltieenen. dat 't geld niet op kon. Men ging In
r«en groot hula wonen, de kamera moesien
•hleuwe meubelen hebben enz, maar ln werke
lijkheid moest al die grootschheld op 't eten
"JjWorden uitgespaard.
Natuurlijk was 't vrouw Van Hoven heelemaal
'u'niet naar den zin. dat haar dochter omguiig
had met zoo'n gewone boerenjongen, maar zoo
Iets liet zich nu eenmaal moeilijk dwingen.
Zoo waren Willem en Greta dan verloofd en
vol vroolljken moed gingen zij de toekomst
tegen.
't Was In dezen tijd, dat WlUems ouders de
I zilveren bruiloft vierden. ZIJ hielden alet van
W feesten, maar toch werd 't een blijde dag. waar-
■M op familie, buren en kennissen toonden, dat zij
i-jj Kleiweg en zijn gezin een goed hart toednoegon
p Van Joost van Hoven en zijn vrouw was
r.t er een bloemstuk gekomen, dat zeven gulden
J vijltig had gekost. Vrouw van Hoven dacht
hiermede een record te vestigen. Het ging
ze wel aan haar hart van haar drie rijks-
daaJders, maar zij wilde niet op één lijn
staan met de „gewone menschen". Onttrek
ken kon zij zich ook niet, nu Greta eenmaal
aan dien jongen begonnen was. Ook had zij
hoofdpijn voorgewend, wat eveneens als
bewijs moest dienen, dat zij tot een hoogeren
stand behoorde. Van Hoven zou „misschien
vanavond nog komen".
Haar mooie bloemen droegen intusschen
niet weinig bij om het vertrek een feestelijk
aanzien te geven, en toen dan ook 's avonds
alle plaatsen bezet waren, roemde iedereen
de prachtige „rozen".
Het waren allen eenvoudige menschen,
die daar bijeen waren. Zij waren binnen
gekomen en hadden, zooals het op een dorp
de gewoonte is, bijna woordelijk denzelfden
gelukwensch uitgesproken. „Wel gefelici
teerd Kleiweg en vrouw Kleiweg, en ik hoop
dat je nog lang voor elkaar gespaard moogl
blijven", of anders: „Dat Je nog veel pleizier
van elkander en van je kinderen moogl
beleven".
Alleen Hendrik Langeveld, de timmerman
die ouderling was en die vanmiddag al ge
weest was, had ln zijn gelukwensch ge
sproken van de goedertierenheden des Hee
ren, welke woorden Kleiweg en zijn wouw
van harte beaamd hadden.
Ook dominee Steenbrink was vanmiddag
al geweest en had een uurtje gezellig tre-
praat met zijn trouwe gemeenteleden. Hij
was blijde met deze blijde, degelijke men
schen. menschen uit den geringen stand en
nochtans kinderen des Allerhoogsten, arm
naar de wereld, maar rijk in God.
Vanavond was het meer een gemengd ge
zelschap; het waren allen eenvoudige lieden
die alleen maar wisten te spreken over de
gewone dingen uit het dagelijksche leven.
Bram Zeeman was ook weer teruggeko
men. Hij had zijn vrouw meegebracht De
aanwezige vrouwen haastten zich, om voor
vrouw Zeeman wat „op te schikken", terwijl
er voor Bram in het midden van de manne
lijke gasten een plaats gemaakt werd. Zee
man werd altijd met eenige onderscheiding
behandeld.
„Wel heb iik van m'n leven!" was zijn
eerste uitiroep, „wat een prachtbloemenl
Zooiets heb ik nog nooit gezien. Ik wist niet
dat er zulke dingen waren".
„Bram, Bram. wat sla je weer door", zei
Kleiweg.
„Ja, maar het is de waarheid", zed Bram,
„zulke bloemen heb ik nog nooit gezien.
Lieve menschen, het is tegenwoordig toch
anders dan vroeger, toon ik nog jong was.
Als iik dan kijk naar dien benauwden tijd
toen ik getrouwd ben. weet je het nog,
vrouw?"
„Och, man, laat die oude tijd toch nisten"
antwoordde zijn vrouw. „Drink liever eens,
kijk die meisjes ons eens van alles voor
zien!"
Dat was waar. Vrouw Kleiweg had ge
zorgd, dat er niets ontbrak. „Op zoo 'n dag
kun men zoo nauw niet kijken", zei ze. Er
was wijn, en wie daarvan niet hield, kon
thee of limonade krijgen, terwijl bakker en
winkelier gezorgd hadden, dat er ook nog
wat aan te snijden was.
„Ik zal drinken", zei Zeerman, „maar ik
moet eerst vertellen. Toen ik getrouwd ben,
dat is al drie en dertig jaar geleden, toen
wisten wij nog niet, wat ecn*auto was, toen
wisten we ook nog niet, wat een rijtuig was.
Bloemen? Als je ze zelf in een weide wilde
gaan plukken.
Mijn bruid woonde een uur gaans hier
vandaan. Je kunt het haar zelf vragen, daar
zit ze. Ik moest natuurlijk eerst een UUJ
loopen, om mijn aanstaande vrouw te halen
en daarna moesten wij samen weer een uur
terugloopen. Na een half uur loopen was
mijn vrouw al erg moe en wij waren wat
blij, dat wij achter ons een kar hoorden. Ik
was vast besloten te vragen of wij mochten
meerijden. Het was d© huifkar van Klaa
Valk, zijn zoon komt nog elke week hier
voorbij aJs hij met eieren naar de stad gaat
„Klaas, kunnen wij niet meerijden?" vraag
ik. „Ja, vooruit maar", zegt hij, „klim er
maar in; waar moet je heen?" „Naar 't ge
meentehuis". zeg ik, „wij gaan trouwen,
kun je ons daar niet afzetten?"
Dat deed hij. De man maakte er nog een
omweg voor. Ik wildo hem er een kwartje
voor geven, maar hij wou er niets voor
hebben. Zoo ben ik getrouwd. Er was nie
mand anders bij, want wij waren allebei
mondig. Tegenwoordig gaat het er een beetje
anders naar toe.
Dit zeggende knikte Bram zijn vrouw
vriendelijk toe, nam zijn gLas en dronk het
in één teug leeg.
Allen lachten, behalve zijn vrouw, die al
maar het hoofd zat te schudden, alsof zij
zeggen wilde: „wat ls het weer mis. Hij is
weer op zijn stokpaardje".
„Is dat nu echt gebeurd, Zeeman!" vroeg
Willem.
„Dat is echt gebeurd. Er is geen woord
teveel bij", zei Bram. „Ja jongon, zulke
dingen, daar weten jullie niet van. Het is
tegenwoordig heel rat anders kd 'c, het
is net. of de lucht nog wil opklaren".
Inderdaad was er in het Westen een gele
lichtstreep te zien. De wind was iets toe
genomen; er vielen nog maar enkele kleine
druppels.
De jongelui hadden wel zin, om eens
buiten te kijken. Zoodra het geheel droog
was, gaven zij aan hun voornemen gevolg.
Het was ook zoo prettig wandelen langs de
rivier! Alleen Willem bleef, omdat Greta
niet best gemist kon worden.
De ouderen kregen het nu een beetje
ruimer en zooals het gewoonlijk bij
zulke gelegenheden gaat, van lieverlede
kwamen de tongen los. Er werd over al-les
en nog wat gesproken. Het waren op enkele
uitzonderingen na, allen bejaarde arbeiders-
menschen, die nog met zekeren trots spra
ken over de armoede, die zij in hun jeugd
hadden geleden. Want het was toch on-
tegcnzeggo.'ijk waar. dat deze menschen een
ovugang hadden meegemaakt.
Heel het maatschappelijk leven was ver
anderd. Nederland was door den oorlog rijk
geworden. Dat kon men aan alles zien. Ook
onder den arbeideipstand was de welvaart
toegenomen, hoewel niet in die mate als in
andere bedrijven, maar deze menschen wa
ren al spoedig tevreden, want ze wisten nog
van de .schrale tijden" van vroeger, doch
de ontevredenheid zat meer ln de jongeren.
Die begonnen het werk op het platteland tc
verachten, omdat er ln de steden loonen
verdiend werden, waarmee menig gezeten
burger blij zou geweest zijn, en waarnaar
menig gestudeerd persoon snakte.
Maar Willem Kleiweg behoorde niet tot
hen. Hij hield van het landwerk en hij
luisteixle altijd grea^. wanneer o dere lieden
1 daarover hadden, want het is wel eigen-,
aardig, zij praten nergens liever over dan
over hun arbeid.
„En ik zeg je," zei een oude buurman*
„dat het zoo niet kan blijven. Ze doen tegen
woordig precies, of er nooit een eind aan
het geld zal komen, maar let er eens op,
naar komt weer een benauwde tijd over
heen. En werken, ho maar. In de steden
eindigen ze al om vijf uur nieuwen tijd, dat
is vier uur, en dan een groot ".'ockgeld, hoe
kan dat nu stand houden? Don hebben wij
toe.) anders de handen uit de mouwen moe
ten stoken".
„Ja, maar Pieters, vroeger was het oolc
schande", zei d& dertigjarige broer van Lena
„ik heb mijn vader wel eens hooren zeggen,
dat ze s morgens om vier uur op het werk
moesten wezen tot 's avonds zeven uur en
dat ze dan negentig centen verdiend had-,
den. Dan vind ik het nu toch beter".
„Vroeger", zei de lange Koos Rietveld, dia
in do stad een baantje had, „vroeger was
het heeleonaal niks. Van het landwerk is
nooit iets anders overgeschoten dan een
blanke spa en een' kromme rug, dat zeg ik".
De gasten, de vrouwen incluis, metsten
toch even lachen om die „raro Koos".
„Wat praat je van vroeger" zei Bram
Zeeman, die zag. dat hij ln Koos een mede
dinger had gekregen, daar zal i k je eens
wat van vertellen. Mij vrouw hee/t wel eens
een uur bij het kippenhok zitten wachten,
totdat er een kip gelegd had. om d..n gauw
het ei te verkoopen, en voor die centen een
halve liter melk te halen voor de kofffie,
want zij had geen halve cent meer in hoac
knip
XWordt vervolgd.J
l
