7",
3RIJDAG 25 NOVEMBER 1932
-P
DERDE BLAD PAG. 9
TWEEDE KAIViER
ledietverleening voor de haring-
visscherij tot ÏVi millioen
Wijziging der L.O.-Wet
De ieerlingenschaal, enz.
DEFENSIE
Vergadering van 24 November 1932.
OVERZICHT
Pot de bedrijven, die aan den invloed der
Komische crisis niet zijn kunnen ontko
h behoort ook de harlngvisscherij. Voor
koor de sterke verhooging van de invoer-
jiten in Duitschland is een belangrijke
jrkt voor een groot deel verloren gegaan.
i ernstige prijsval stond dientengevolge te
fthtcn en dus klopten de reeders bij de
keering aan Dat is zoo de gebruikelijke
g Aanvankelijk wenscheen ze een steun-
feling, maar daar was de regeering niet
fr te vinden: er was geen voldoende aan-
|ing voor. Wel was zij bereid medewcr-
j» te verleenen tot een credietrcgelmg,
floopig alleen voor 1932, waardoor de ge-
gen haring niet gedwongen snel verkocht
toefde te worden, maar de voorraad kon
[den opgeslagen. Afbraakprijzen zouden
[den voorkomen door het uit de markt
lien van haring.
lm dezen opslag, welke door de Reeders
eeniging zal geschieden te kunnen finan-
fen de reeders krijgen voor de van
I afgenomen haring een zeker voorschot
jetaald was de Regeering bereid 2y2
Jioon besohikbaar te stellen.
(et heeft lang geduurd eer over dezen
m van steun overeenotemming was ver
gen met de belanghebbenden. De Kamer
ft voor een zeer snelle behandeling go
ed. Er was weinig bezwaar tegen. Slechts
[heeren Drop en Schouten spraken er-
r De minister van Economische Zaken
[de gowenschte ophelderingen, waarna
Kamer zich z.h.s. met het wetsontwerp ver
|f ze te zich daarna aan de behandeling
I het veelbesproken beknopte we je tot
kiglng der Lager Onderwijswet, waarin
voornaamste bezuinigingen uit het groote
Werp tot herziening dier wet waren op-
omen. De daarvan te verwachten be
ring van 5 6 millioen kan de Regeering
i missen. 4
e voornaamste rots der ergernis in het
werp was de leerlingen-sol laai, die een
tiening brachl van de geldende schaal
de bedoeling het aantal ouderwijzers
iunnen beperken. Over de andere punten
het ontwerp werd betrekkelijk weinig
broken. Een enkele schonk aandacht aan
wachtgelders.
tat de Ieerlingenschaal betreft, was er
fel verzet bij de soc. dom. Het was sterk
I-dreven en had meer van agitaüe dan
argumentatie. Men doet alsof we te mid-
van een grenzenlooze welvaart leven,
ie liberalen beleefden weer een ooge,nblik
Ihun wel meer overkomt, nl. dat zij, als
op daadwerkelijk krachtig bezuini-
aankomt en te pas te onpas
teeuwen ze daar om juist weer iets
jers willen dan aan de orde is gesteld,
Wësterman was ditmaal de tolk van
'wonderlijk politiek beleid. De leerlingen
tal zou bij 'haar nog wel gaan, maar ue
v lister deed niets om onnoodige school
Ving sohoolsplitsing te voorkomen,
n y en daarom de Vrijheidshond te
stemmen.
sm- "felijk de heeren Zijlstra en Suring later
uw- "toonden was dit thans een heel zon
ling begeereoi. Die zaak is maar niel zoo
nde hvoudi8- Men wil eenvoudig tegenstem
ii1- Het eenige liohtpunt van de liberale
iternaF was misschien de erkenning, dat de
aan„j)olsplitsing voornamelijk bij het open
viel onderwijs tot het ontstaan van onnoo
ras zu* en te kleine scholen heeft geleid. Dat is
we Winst. A1s nu de jarenlang herhaalde
oifc'ie beschuldiging op dit punt aan het
ziin es van het bijzonder ondei-wijs maar uit
Ripereld isl
Dg &n de sprekers der rechterzijde wees
Lren Pn v- Wijnbergen er terecht op, dat te
aliger ure onder minister Waszink be
ongujngnigen ongedaan wareji gemaakt. Nu
dmc pien er mee. De heer v. Wijnbergen bleek
|aa« zoo absoluut voorstander der 45 schaal
sta'het rapport Ru gers, dat hij tegen de
nals F den minister ten slotte voorgestelde ge
schaal zou stemmen. Overi
oi8 hij met het wetsontwerp mee.
Is een onvermijdelijke noodzakelijkheid
an aai'd dit verder verdedigd door de heeren
ptra en Suring. Vooral laatstgenoemde
a het er met kracht voor op, ook tegen de
van zijn hooggeachtcn partijge
3%t v. Wijnbergen,
den jandaag gaan we met dit kluifje verder.
1 de Avondvergadering werd voortge
1W 'kl aan de begrooting van Defensie.
VERSLAG
Kamer beg-oi
tleven, welke de min
'slissend. Immers, de oorzaken
n bedrijfstoestand, die hl) aang
i oo kvroeger reeds. De bedrU'
nleldlng is.
vaardt. zUn
an van den
ft. be-
afzetgebied de vloi
de reeders. Het 1
Voor de reedei
i toch
erbeperklng ten
groote
Dor hun
nlglng
werken. En toch profiteer
gellng. waartoe behoort het
irljs, dien de bul
rluk Js het hei
a dragen van dat risico. Het heele bedrüf pr
Itoc-i t toch van de regeling.
MINISTER VERSCHUUR merkte op. dat i
icht
og niel
lecht.
het
iletdi
er haring en de sterke verhooging
hten door Duitschland een crcdlet
naken. De hurlngreeders stuurden
Bteunrogellng en het heeft lang
)e Regeering wenschte echter
ring bepualdcn prUs; i
missarls zal toezicht w
blUft er voor den Staat rh
de Re-
egeerlngs-
uden. Toch
t dienst voor. Is e
Staat te dekken,
rne toepassen.
ikend op de fac
Het algemeen m
gemakkellik ziin,
Ichtlng werkzaam
Z.h st werd het
Aan de orde wa
lekelln.
9 der Lager-Onder
de
de minister wil ln dl
wijziging der L.O.-wet
e artl-
n 1878
il 191,
i houden en den termijn, gesteld In
•ste lid, der Eager-Onderwljawet 1!
mder-
lal teHBRIPlBB
2e. eveneens opnieuw te verlengi
Un. gesteld voor het ln stand hooiden van de
bevoegdheid, de ln eenzelfde gebouw gevestigde
scholen voor gewoon en voor uitgebreid lager
onderwijs een gemeenschappelijk hoofd te doen
hobben. ook al tellen belde scholen te zamen
meer dan 350. doch niet meer dan 500 leer
lingen.
Het komt den minister niet wenschelljk vor
ïing
:al toer
Lager-Om
rwösi
de alg
1920
herzie
lOgeUJk te bespoedigen.
Daartoe strekt het tweede lid van artikel XIII
van dit wetsontwerp, waarbü de verplichting,
bit het benoemen van hoofden en onderv
van openbare lagere scholen wachtgeldi
laten voorgaan, algemeen ls gesteld er
wordt beperkt tot de zoogenaamde eigen
gelders. Evenwel Is er één verschil met de be
paling. zooals die ln 1927 werd vastgesteld.
Aangezien kan worden verwacht, dat 't aantal
onderwijzers op wachtgeld na vier jaren weer
normaal zal zlin, Is de werkingsduur van deze
bepaling thans beperkt tot vier jaren, dus tot
1 Januari 1937.
Tenslotte wordt wijziging voorgesteld
bepalingen betreffende het getal ondei
dat aan de openbare en gesubsidieerde
dcre scholen voor gewoon en voor uitgebreid
lager onderwijs ten minste moet verbonden zUi
DP rUks
gem
i schoolbe8t
Mej WESTERMAN (11b.) besprak de ooi
:hteruitgang der openbare
ichool. O.
ichen Bond
ln de groote steden daar
toe krachtig bU.
De vergrooting der klassen
zuinlglng te komer
naar beperking
gegeven werd. d
middel geacht
liet. In dc
>0ntal schc
leeft tevee
alen kunm
scholen zUn nog
odlg is
igen te
i slecht
i onmatig gegroeid. De mink
n één richting gezocht: de llbe-
hem daarin niet volgen en zi
lotstandkomlng van het wets
Zooals
te duur zijn. Gevraagd w
moer bewegingsvrijheid i
den bc
3-Colenbra.nder i
ln afwachtin;
De
eer K. TER LAA°N °(s.d.j kwaï
gelijke
i heer DROP (s.d.) betoogde, dat er -
Dit nëod-ontwerp heeft eigenlijk tot i
naamste artikel, dat bü aanzienlijke daling
het aantal leerlingen eener school de min
van OnderwUs het verplicht getal onderwl -
voor de school lager kan stellen dan ln art. i8
L.O.-wet is bepaald.
Van het grootsche plan van Dr. de Visser li
niets terecht gekomen dan de stichting van ge
bouwen voor het bijzonder onderwijs. Het on-
iet de leerllnj
ilden en terug te keeren tot de 1
lii.genschual van 1920.
De heer v. WIJNBERGEN (r.k.) sprak
de leerllngenschual.
r behai
leid
delUke daad. Men meende, dat er geld genoeg
ds. maar binnen vier jaar is gebleken, dat
en zich In 1928 jammerlijk heeft vergist.
De nu voorgestelde gedifferentieerde schaal
.1 ongunstiger werken dan de uniforme 45-
haal, aanvankelijk door den minister voorge-
eld. maur teruggenomen nadat er een storm
gen was opgestoken. Men gaat echter inzien,
dat de 45-schaal nog zoo slecht niet ls. De heer
Wijnbergen zal niet voor het nu voorgestelde
tlke) stemmen.
De .stautscummls8le-Rutgers heeft die uni
forme 45-schaal voorgesteld in haar rapport.
Hulde werd gebracht aan den voorzitter, die
zich zoo groote persoonlijke moeite heeft ge
troost. dat de commissie haar omvangrijke en
moeilijke taak ten einde hoeft kunnen bicngen.
Het splitsen van scholen heeft voornamelijk
Fteraam plaats gehad. Wie kleine scholen wil,
werkt splitsing In de hand, vooral als dan nog
een gedifferentieerde schaal geldt. Op deze
wijze wordt het onderwijs onnoodlg duur, waar
m op den duur weer gevaar dreigt voor de
ui moeilijk bevochten vrijheid van onderwijs
i van schoolstichting.
De heer ZIJLSTRA la.r.)
DROP (s.d.) de vierde sc
ord voerde, peuterde wat aa
irder bracht hU het geval
ter sprake en vroeg of de n
at van het Ingestelde onderzi
En ovcrigeni
ngekoi
I de f 100.000 af I
iigd
noemde de
pening ovei
zijn geestvi
sscherrnjng der koopvi
Dote waarde,
rruagstuk van opleldlni
HU wet
:cl bei
aifvaard. d;
n staan
nkele jai
instemi
are het
ocllUkh'
de ke
■I inde
Rcgeerlng kon ve
de
ook tot nadeel vt
Zal de voorgesteld
die bil do Alt
scholen,
ulnlglng br
t de VrUhel
i tot bezulnigin;
zl bi) de soc -
>to offers?
is In het belang van het onderwijs, dat
staatsfinanciën gezond blijven. Lnat men
dan komt straks een iHmp ook voor het
onderwijs Tifdlg bezuinigen Is In het belang
het onderwijs en z.lin fundament. Wie niet
werkt schaadt het onderwijs ln ernstige
van dM
schaal. Idei
le onaannemelijkheid betoc
slag op hel onderwijs, voon
nd. Dat doet de nieuwe lee
moet daarbij niet te vast worden gerekend.
De heer KEESTRA (r.k.) betoogde, dat ook
op den scholenbouw de regeerlng invloed zou
De nieuwe Ieerlingenschaal zal er toe leidon,
dal gemeenten meer boventallige onderwijzers
zullen hebben te betalen.
De heer SURING (rk.) achtte de bezuiniging
op het onderwtls onvermijdelijk. ^Hü bestreed
Laan! ^>ok het denkbeeld onderwijs rijkszaak
kan niet redden. Het Is niet zoo eenvoudig.
Wat de minister voorstelt Is de c-enJge manier
(jksuitgaven te bezuinigen. BU de
jes werd de vergadering
AVONDVERGADERING
In de avondvergadering werd voortgegaan
Defensie
De heer K. TER LAAN (sd.) bleek nog steeds
voorstander van eenzijdige nationale ontwape
ning. HU betoogde, dat de soc.-dem. legerorga-
msatle beter zal zUn. dan wat we nu hobben.
Verder als v. Zadelhoff op J.l. Dinsdagavond.
We kunnen niets en het beste zijn we nog af
mot de veiligheidswacht, die de soc.-dem. willen
juist omdat ook hun het belang van het vader-
Dat de heer ter Loan van den Bllz. VrUwllll-
gen Landstorm niets hebben moest, kon van
hem als goed revolutionair niet anders worden
verwacht
We hebben veel te veel officieren, die ten
deelo allerlei toezicht uitoefenen, dat zeer wel
door onderofficieren kon geschieden. Maar we
houden dat teveel met het -,og op mobilisatie.
van gr
Het
opleidt
Een sc
•oudlg dan sommigen denken.
:elUk op te lossen
.1 op den duur on-
handhaveri zun. Ten slotte werd
'HAPER (s.d.. de zesde) kwam nog
jten. dat we voor Defensie teveel
uitgeven en dat In den afgeloopen zom
jtlltH.ll -
d. HOUVEN (s.d.,
streed de plai
jende) be-
heff'en en behandelde daarna enkele per-
1-aangelegen heden.
heer MARCHANT (v.d.) wees op het ge-
Üke der particuliere wauenfabi leuge en
istte de waarde der cUfers over Denemar-
Het feit blUft In leder geval, dat onze
sle onvoldoende Is. Wie andera meent
zich over aan oen gevuarlUken sch|jn.
t dc heer Schaepman manmoedig gesproken
jver een te betrekken ander huis. had den
Marchant verheugd. HU
I r om d
wil zü
ndere organisatie f
,-oldo<
-Weiter geciteerd en besproken.
Een rij van sprekers
In de stilte van den nacht werd het woord
nog gevoerd door de heeren ZANDT (s.g.p.),
BOON (lib.), AMEL1NK la.r.), l'EEREÜOUM
Ih.g.s.) LANGMAN (c.h.) en KLORIS VOS
van welke
brok geen verslag kunnen geven.
Daarna kwam, diep in den nu.r.ht
Minister Dockers aan het woord.
HU wees er op, dat we. zoolang we e
macht hebben, deze zoo goed mogelUk i
De werf te Hellevoetsluls Is voor m<
niet noodig; de reparaties kunnen ge
met alleen te Willemsoord, doch ooi
particuliere werven, wuarover de tege
mobilisatie de beschikking heeft.
De minister is innig overtuigd van i
zakelijkheid der opheffing van deze ve
Wat betreft de verdeelIng van de ko
vloot tusschen Indië en Nedoriand ls de tUd
ongeschikt om een goede
Wat het gel
iet ware bet
ter niet aan
•oorzlchtlng i
tuurders van
t v ooroef en lngs-Instituut blUft den ml-
r zeer ter harte gaan. Spr. brengt lof aan
Uver van den groepscommandant te Am-
mciuam die zelfs mogelUk lets te hard van
stapel ls geloopen. WUz'ging $er toepassing
itweigerings\
regeerlng.
skwestle heeft
Radio Nieuws.
VRIJDAG 25 NOVEMBER
tie ls volledig verzekerd, mede
stügend peil van de resepve-of-
ak van het beroepskuder bU de
e Is zuiver organisatorisch. De
eedheid gaat spr. zeer ter harte;
werk liever hebben neergelegd,
•aar te laten brengen.
Inperking
Opheffing van een regiment on
ille-1 ie acht spr. volkomen verant\
In het nieuwe stelsel komen de
efeningen zeker niet In het gedrai
ai.d tusschen dienstplichtig kndei
Land- en Tuinbouw.
TEELTVOORSCHOTTEN AAN BLOEMEN-
EWEEKERS
ivillet
die in moeilijkheden verkeeren. De bedoeling ls
dat de vijf gemeenten ln deze streek voor to
taal f 30.000 garant zijn, verdeeld naar het aan
tal kweekers in iedere gemeente. De voorschot
ten zullen dan worden terug ontvangen via
Inggelden die in het volgend Jaar worden
Ingel
De Lier
OVERTREDING ZUIVELWET
De strallen voor de overtreders
Naar wij vernemen, Is door den Minister v
Iconomische Zaken en Arbeid op een desl
reffend door de Urlsls-Zu.1 vel-Centrale gei
en gelet op de tegen
ig'hebbei
lepschrlf-
mliltuiro organisaties: dit ls
varing. De militaire Over
ipdrucht, het openlijk deelru
ïgen van de marlne-opleldlng
re duur en zou aan Indië veel
•ut gaat In dezen tUd niet
neer "s lands financieel belnng zich er tegen
vei zet, gepn gebruik maken. Doch gelet op het
in nd' n i ntCiinnl Is de bouw wel gewenscht
Bil de zeemacht zullen slechts afvloeien de
genen die voor zoogenaamd vol pensioen ln
Ook de minister berteurt dat soms voor het
aanvaarden van een ambt gevorderd wordt vrU-
dum van militairen dienst; voortdurend Is hü
daartegen opgekomen. Nog Is hU In overleg met
sommige gemeenten; van particulieren heeft
spr. gelukkig steeds atUgende medewerking. De
genoemde tegenwerking door de spoorwegen
lei te worden. De dienstverlatlng van hc
oepspersoneel zal voor de betrokkenen zoo
ig mogelUk onaangenaam worden ge maak
sinister zal iien steunen bU liet zoeken
en burgerlllke betrekking.
Het lot van menigeen die vroeger bü de v
nacht diende, Is gelukkig verbeterd.
Het reglement op de krUgstucht Is zo
Hel
- SCHAEPMAN (r.k.) wa
bv. de opl<
ligt toch h
In<
iigd, u
e voor indië noodig ls. En daar
iwaartepunL Gevraagd werd een
oo.» o... dit te onderzoeken.
Met de voor het leger voorgestelde reorgnnl-
tle was de heer Sohaepmun het eens. We
oeten om economische redenen goedkooper
oefening Verkleining van de llchtingei
afgewezen. Bü de vooroefeningen beho<
lofkskader te worden werkzaam geste
de minister er beroepskader bU Indee.
wordt het Instituut noodeloos duur en
lalr.
De Indeeling der dienstplichtigen m<
veel mogelUk geschieden in garnizoen.
bU hun woonplaats. Men Is er nu va
weken op ergernis gevende wUze. Ve
werd. dat op dien maatregel zal wordei
In Denemarken ls het be
geringer dan ln Nederland
L ln ge\
italr karakter dei
>eken In dienst
wat m
denken dat allei
en onderofficieren vloeken; doch bovend
Iedere mindere zich over vloeken door eei
deie beklagen; dit Is In het mllltulre levi
kor nog dan ln de burgersamenleving.
de vuisten vechten? Moet i
in 1914 de I
veest, zou genei
»rdelükheld heb
le maréchaussée
i leger ls alle.
tak redelijk kunm
als zulvelprodueent voor een drietal hier ti
lande gevestigde zuivelbedrijven, welke In
trekking voor de drie bedoelde bedrijven li
vastgesteld op reap. 3, 9 en 6 maa.nden, ?ulki
In verband met overtredingen, welke door deze
bedrijven ten opzichte van de naleving der
Isls-Zulvelwet werden begaan.
Deze overtredingen bestonden voor
•rneming In het afleveren van botei
Brk en voor de belde andere onde.rn
plegen van fra
De
«dm
•alle'
af mm
ZWARE VARKENS-AANKOOP
welke zij nooddg
eigen leverlngeorg
ie boeren. Niet geheel
nde ring kome
•let Ingang van Maandag 28 November zal de
s'ederlandsche Varkenscentrale aJ de door ha£
lenotidigde varkens rechtstreeks van de boere
betrekken Aankoopen op de markt zullen de
af dien dag niet meer plaata heb be
Gemengd Nieuws,
VERDRONKEN.
Te Polsbroek is de olfdste inwoner vai
plaats. J. v. d. Horst, vermoedelijk door de
duisternis misleid, te water geraakt en aan
de gevolgen overleden. Hjj bereikte den leeftijd
84 jaren.
NCRV. Orkest,
sum. VPRO. Concert,
i b e r g. Populaire muziek.
r y. Orkest.
NCRV. Gramofoonmuzlek.
s u m. VPRO. Gramoluonmui
s u m. VARA. Gramofoonmui
en. NCRV. A. J. Herwig: Roa
én. NCRV. W.'van RUswUk: Half-
s u m. VPRO. Causerie c
l Hulictj NCRV. Politieberichten.
Hilversum. VPltO. Persbericht!
i Huizen. NCRV. Persberichten,
i Hilversum. VPRO. Persbericht
ZATERDAG 26 NOVEMBER.
.00 Hulii
00 H 1 1 v e
IC.üo Hulzi
12,00 H i 1 v e
2.15 li u i z i
.2 20 D a v e
14.00 Hllv«
15.10 H I 1 v
15.50 H 1 1 v e
16.00 H 1 1 v c
1G.20 Lang
IC 25 H 1 1 v
16.30 H i 1 v
17.00 Hulz
17.05 Dave
19 30 H I 1 v
19.45 Hulz
19.50 L o n d
n. KRO. Morgenconcert.
•su n VARA. Uramufoonmuzlék.
n. KRO. Gramofoonmuzlek.
d b o i g. Sirukof ktst
r s u m. VARA. De Notenkrakers.
g. Mnndollneci
VARA. Gram
VARA. De f
sum. VARA. Volksliederen.
i KRO. Orkest,
i. KRO. Orkest
h a u. Pop. concert.
s u m. VARA. Gramofoonmuzlek.
KRO. Gramofoonmuzlek.
g R. Orkest
t I n z e r. Cursussen ene.
14.30 Hulzen. KRO. Klnderuurtjee.
Politie- eo Parsber
DE P. C. HOOFT
BERGING DOOR WEISMULLER.
Naar wy vernemen heeft de directie van de
Maatschappij „Nederland" aan het bureau
Weiamuller te IJmuiden de berging opgedra
gen van de ,,P. C. Hooft". Inmiddels is er
reeds bergingsmateriaal uit IJmuiden aange
komen om met de voorbereidingen een aan
vang te maken. De bedoeling is het schip
zoover leeg te pompen, dat het vlot komt,
waarna het in het droogdok zal worden
geplaatst voor een nader onderzoek.
TUSSCHEN KAMRADEREN VERBRIJZELD
In de Azote, de ammoniakfabriek te Sluia-
kil (Z.), heeft een ernstig ongeluk plaats
gehad. Een 25-jarig werkman werd door een
hyschkraan gegrepen en geraakte tusschen de
kamraderen, zoodat het lichaam van den
ongelukkige op niet minder dan tien plaatsen
verminkt word.
Het gelukte eenige arbeiders ten slotte met
hulp van den onmiddellijk uit Sas van Gent
toegeschoten fabrieksarts het totaal verbrij
zelde lichaam uit het kamraderstel los te
werken. De ongelukkige bleek reeds overleden.
AVONTUREN VAN JOOSJE PINDA EN PIETJE ROET
43. Do menigte groeide hoe langer hoe
meer aan; alles rende schreeuwend en tie
rend achter de arme Hektor aan, die van
louter angst nog veel harder begon te hol
len. De arme slagerjongen wist niet, wat
hem overkwam; hij stond duizend angsten
uit, en meende elk oogenblik Hektors tan
den in zijn kuiten te zullen voelen.
44. Maar wacht, daar kwam hij op 'n
idee! Ja, zoo zou hij het snuivende monster
daar achter hem zeker kwijtraken! Tusschen
de heerlijkheden, die hij in zijn mandje hud,
lag onder meer een sappige biefstuk, die
voor mevrouw van den dokter bestemd was.
Hij pakte iict stuk vleesch, en gooide het
achter zich op straat
(Wordt Maandag vervolgd.)
sen=
FEUILLETON
HAAR SCHULD?
SEN DORPSVERHAAL door F. L.
- [VVat zou je dan gevraagd hebben, als ik
boot niet moest hebben. Zeker vijf
Kien?"
Heden Neen, Bram, ik zal je drie gulden geven
a igooi ze dan gauw in de mand, want ik
li'on F1 weg".
Ij'"teen haar op m'n hoofd, dat daaraan denkt
2o!27)-$poit zal denken," zei Bram. „Ben jij een
12.72 fpman?"
Ml ,Jk zal er nog een kwartje bijdoen, maar
niet-om ia liet uilei.ste> Vooruit sla toe, ik heb
12.67^ vjjf minuten".
fen.ta- P'1 eens eerlijk wezen, Joop?" hernam
Z. 27.s» Rrri. „Ik wilde je eerst eens hooien bieden
•es. u.üG tar voor drie en halve gulden mag jij ze
bie o.yt» ienemen, maar ook geen halve cent min-
1,1 r. Hebben? Ja of neen! Man, kijk eens.
u 47 80 P een beesten. Ze dammen uit bet beste
It van de provincie. De jongen heb ik
ur bij Willem Kleiweg gekocht. Je weet.
MET'1 daar vandaan komt, is allemaal prima
lar".
Zonea't Kan ejgenlijk niet. maar rvmdat jij het
neerd ^i" ze' van Hoven. „Geef maar hier. Ik
fUn ,hi vanavond wel afrekenen".
Hij haalde een mand van zijn wagen en
Brp de dieren er vrij onzacht in. Zoo zijn
rineera) Adelaars. Zij hebben geen greintje hart
r kg. füOpj. ([q beesten. Als ze er maar aan ver
dienen kunnen. Ze letten meer op hooge
winst en lage inkoopsprijzen, dan op goede
behandeling.
Bram stond- op het punt, om er wat van
te zeggen, maar hij hield zich in. Het hielp
immers toch niet meer. De gewoonte had
dien man wat ruw gemaakt. Hij was anders
nog zoo kwaad niet. Daar ging hij.
„Hij moet zich haasten, om de boot nog to
hebben", mompelde Bram. „Wat een magere
hit heeft hij. Je kunt de ribben tellen. Het
beest zal wel schrikken, als het nog eens
een zak haver te z.ien krijgt. Maar enfin, de
man heeft het taai genoeg, al zcu je het
nan zijn vrouw niet zeggen. Die doet precies
of het er op een paar honderd gulden niet
on aankomt. Kom, ik zal eens kijken, of
mijn oudje er al uit is. Ik wil onder de
hand ook wel eens eten".
Ziin vrouw was er uit
„De konijnen zijn weg, vrouw. Joost heeft
zo mee. Ik heb er nog aardig geld voor.
Maar hij zal er toch wel wat aan weten te
verdienen, 't Is op het oogenblik schraal met
zulke boutjes en in de stad weet hij wel
adressen, waar hij zie van de hand kan doen
Mtt het komende voorjaar zal ik we! weer
andere opdoen. Kunnen we nu gaan eten9'
Zeeman leefde van een klein pensioent'e
Vroeger was hij ook landarbeider geweest
maar door een ongeluk kon hij niet gne
meer werken on was hij op een klein pen
sioen gesteld. Daar hij en zijn vrouw hoven-
dien nog ouderdomsrente „trokken", konden
zij zoowat „wegscharrelen", zooals hij dat
noemde.
„Joost kan zooveel vordiene,n als hij wil"
zei vrouw Zeeman, terwijl zij de tafel ge
reed maakte, „zijn vrouw weet er wel raad
mee en zijn dochters ook, vooral de oudste
Wat een drukte hobben die rnenschen toch!
Zij willen stand voeren tegen den rijksten
burger op.
Ik heb wel eens hooren zeggen, dat z<
er zoo schraal mogelijk van eten, enkel
maar om groot voor den dag te kunnen
komen. Zulke stumperds zijn eigenlijk diep
te beklagen".
„Dat zal waar zijn", hernam Zeeman,
„schraal zal liet er wei zijn, tenminste als
je de hit bekijkt, weet je al genoeg. Joost is
andera wel een goeie korel, maar de man
heeft niets in te brengen. Hij danst hecle-
maal naar de pijpen van moeder Aagt Hij is
als een wezel zoo bang van haar".
„Dat Willem Kleiweg, die goeie jongen,
nu juist een oogje moest krijgen op die
jongste dochter, op Greta, zooiets had ik toch
nuoit gedacht", merkte vrouw Zeeman op.
„Ik ook niet", antwoordde 2ceman, „muar
de liefde is dikwijls blind, hoewei hot waar
moet zijn, dat Greta heel anders is dan
haar moeder en buar zuster. De jongen is
wel een goede vrouw waard em Jacob Klei
weg een goede schoondochter. Wat een ge
lukkig gezin is hel daar toch. Als ik me
niet bedrieg, zijn ie dit jaar daar vijf en
twintig jaar getrouwd. Dat zal aanstaande
Mei zijn. Wat die tijd toch voortsnelt! Het
is heusch geen wonder, dat die jongens
naar een meisje g&an omzien. Willem is
reeds lang drie en twintig. Daar kan nie
mand wat van zeggen. Tegenwoordig be
ginncn de meesten vroeger. Maar je jongens
kunnen ook niet altijd thuis blijven. Doch
kom, laten we een boterham eten. Ik hen
al hard aan het werk geweest met al die
sneeuw weg te scheppen. Als ik g*xd kijk,
krijgen wij vandaag de zon nog; die zal een
mooie opruiming houden, want het is al in
Februari".
HOOFDSTUK III.
Wanneer men den rivierdijk in Zuidelijke
richting uitliep en bij de twee noteboomen
rechts omsloeg, kwam men in een straat,
due slechts uan één zijde bebouwd was.
Aan het einde van die straal woonde Joost
van Hoven, of zooals Bram Zeeman Jikwijls
placht te zeggen, daar woonde vrouw van
Hoven en Joost lag bij haar thuis.
Het huis, dat er nog nieuw uitzag en
volgens een latere bouwverordening gebouwd
was, was niot zoo heel groot, maar men kreeg
toch onwillekeurig den indruk, dat, wat
hier woonde „meer was dan rechtuit".
Achter liet huis en eenigszins ter zijde,
stond een steencn schuur met twee grooi
deuren en boven die deuren was een zwart
bord aangebracht, waarop helgele letters dit
guven te lezen: „Handel in Dluimvee, Wild
en Gevogelte. J. van Hoven".
Dat was het deftigste opschrift, dat Aagje
van Hoven geboren de Wit, voor het uit-
hungbord had kunnen bedenken.
Dat pluimvee ook gevogelte was en dal
gevogeltje ook wel eens wild kon zijn, was
blijkbaar iets, waar vrouw van Hoven zici
weinig om bekommerde. Voor haai was hei
genoeg, dat men den indruk kreeg, dat hier
allerlei fijne dieren, als hazen, fazanten en
patrijzen, tegeQ hooge prijzen verhandeld
werden, ln werkelijkheid bestond do nering
meer van oude kippen en konijnen en ook
eieren.
Nu moet gezegd worden, dat sinds een,
paar maanden de zaken beter gingen dan
vroeger. Er was trouwens zoowel in groot
als in klein vee een levendige hardel. De
wereldoorlog was ccnigcn tijd aciiter den
rug en in ons land, beroemd door zijn land
bouw en veeteelt, was veel vraag zoowel
naar fok- als naar slachtmateriaaJ. En 7.o<
was het van Hoven ook al eens gelukt, om
behalve zijn gewone zaken in klein vee, ook
eens een koe of een schaap „om te zetten".
Het was wel een heel waagstuk, want hij
had bij tegenslag niets om bij te passen,
maar hij had het gewaagd, wel niet zonder
zijn vrouw geraadpleegd te hebben, (dat
had hij niet durven nalaten) eu het was
enkele malen goed uitgekomen.
Toen dan ook, kortgeleden, dit mooie huis
»e huur kwam, vond vrouw van Hoven, dat
zij ai voldoende op de maatschappelijke lad
der gestegen waren, om te trachten het to
huren. Het was gelukt en zoo vinden wij do
familie van Hoven op den hoek van deze
wel stille, maar mooie straat
De boomknoppen begonnen reeds te
bc steh; de bessenstruiken hadden reeds
gioene blaadjes.
Het was vaak nog wel koud, maar er be-
eon zoo nu en dan al een milde dag door-
'.ren te loopen. De lente kwam, wel o zoo
li.ngzaam, wel door wintorschc dagen tel
kens terupgeworpen, maar zij kwam steeds
nader.
Vrouw vt n Hoven achtte dan ook thans
di tijd gdomen, om mot de groote voor
janrsschoonmnak te beginnen. Zij brand-!?
M>n veria.u-en, om haar mooip huls een
goede beurt tt geven, want op reinheid was
zij gesteld, dat moet tot haar eer gezegd.
worden, al moet er bijgevoegd, dat zij het
iegelijk deed om tegenover de buitenwereld
haai huis en haar inboedel zoo rijk en voor-
melig mogelijk voor te doen.
Op dezen zachten voorjaarsmorgen met
b.-rif beloken lucht, treffen we het gezin aan
tijdens het ontbijt
Als Bram Zeeman het gecicn had, zou
hij .<-ch hi-l-ben moeten toestemmen, dat het
ei niet zoo schraal uitzag, als hij gedacht
had.
Ki stond van alles op tafel, kaas, gesneden
xicosch, eieren, zelfs een kurton, waarop
.Ferste s.-ort Roomboter" te lezen stond.
En toch had Bram Zeeman golijk. toen
hi, beweerde, dat op liet eten zuovcol inoge-
;..il bezuinigd werd, want er werd van
ei die lokMTiiijen niets gegeten.
Het stond er alleen maar te pronk; men
kon nooit weten; als er onverwacht eens
i> mand kwam, een koopman, of de dominA,
wat een effect zou dat alles dan sorteeren!
Natuurlijk moest na eenigen tijd de voor
raad wel eens vernieuwd worden; op den
dag, dat zulks geschiedde, had men dan een
gevoel uls een reiziger, die na eou reis door
het schrale zund een oase bereikt had.
„Nou, Joost," zei vrouw van Hoven, ,Je
trekt er vandaag maar waar eens flink 'op
uit Kom maar niet te gauw terug, want wij
kunnen je hier niet gebruiken. Z e maar
eens een fijnken slag te slaan. Ik heb hard
nieuwe stoelen noodig in de voorkamer, wij
hebben nu ivn mooi huis, maar wat heb je
daaraan, ais hot niet naur de eischen de»
tijds gemeubileerd is".
ordt vervolgdX
