Schoolnieuws.
SCHAAKRUBRIEK
fa
i
!u
JU
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1932
-Frai
Kerknieuws
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Poortvliet, cand. J. Spelt
te Stoutenburg. Te 's Heer Arendskerke,
A. Oskamp te Buurse. Te Tienhoven (U.),
R. J. D. Beerekamp te Heelsum en Doorwerth.
Te Usselo, H. C. Touw te Kage (Z.-H.).
Te Balk (toez.), D. Bouman te Molkwerum.
Bedankt: Voor Charlois (Rotterdam-Zuid
vac.-H. Stolk), J. F. Roth te Zoetermeer-Zeg-
waard. Voor Uithuizermeeden, Dr. A. Steen
beek te Surhuizum.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Enschedé, K. G. van
Smeden te Haarlem-Noord.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Men schrijft ons:
Ds. C. B a r g e r Ezn. nam Zondag jl. af
scheid van de Ned Herv Evangelisatie te
Hoorn, sprekende over Hebr. 13 8: „Jezus
Christus is gisteren en heden dezelfde en in
der eeuwigheid."
Na afloop van de prediking werd Ds. Bar-
ger toegesproken namens de drie aanwezige
collega's door Ds Visser, van Enkhuizen; en
namens de Evangelisatiekring door den heer
Nooteboom, voorzitter van het Bes'uur.
De toespraken getuigden van hartelijke
waardeering. In een Gemeentevergadering,
de vorige week gehouden werd Ds. en Mevr.
Barger een fraai cadeau namens de gemeente
aangeboden.
D s. F. A. Hofman hoopt Zondag 1
Januari 1933 te Gameren afscheid te preeken
en Zondag 15 Januari d.a.v. bij de Geref. Kerk
te Waarder (bij Woerden) intrede te doen, na
bevestiging door Prof. Dr. H. Bouwman, van
Kampen.
JUBILEA
Ds. J. Timmerman, predikant der Vrij-
Evang. Gemeente te Enkhuizen, hoopt Woens
dag 30 November a.s. zijn 40-jarige ambtsbe
diening te herdenken.
Geboortig van Dedemsvaart (22 Sept. 1863),
bezocht hij, naar de „Amst." in zyn levens
bericht meldt, de Theol. School te Veldhuizen
(graafschap Bentheim, Duitschland) en daar
na te Dordrecht de Opleidingsschool voor Vrij-
Evang. predikanten. Zijn eerste Gemeente was
Ierseke. Een jaar later ging hij naar Win
schoten, waar hij 13 jaar arbeidde. Nog een
jaar langer stond hij te Leeuwarden, waar hij
onder veel belangstelling zijn zilveren ambts
jubileum vierde. Sinds 13 Maart 1921 is hy
predikant te Enschedé, in welke stad hy in
vroeger jaren zich ook aan anderen arbeid gaf.
Zoo was hij o.a. bestuurslid van de A.-R. Kies-
vereeniging, van de afd. van Patrimonium en
van de Chr. Oranjevereeniging.
In den Bond van Vrije Evangelische Gemeen
ten mocht hij veel pioniersarbeid verrichten.
Zondag a.s. hoopt de jubilaris een gedachte
nisrede te houden. Woensdag 30 November zal
het jubileum in een gemeentelijke samenkomst
worden herdacht, waarby Ds. P. B. Müller, van
Nyverdal, als feestredenaar zal optreden.
EMERITAAT
Ds C. J. Schweitzer, predikant der
Ked. Hervormde Gemeente te Amsterdam,
wien reeds een- en andermaal enkele maan
den van rust is verleend, is, naar de „Stand."
verneemt, voornemens zijn ambtsbediening
neer te leggen en zich metterwoon te Hil
versum te vestigen. Hij is 45 jaar oud en
diende de gemeenten van Leimuiden, Maas
sluis, Workum en sinds 1929 Amsterdam.
GEREF. KERKEN IN HERST. VERBAND.
Te Amsterdam is gister de vergadering ge
houden van de voorloopige Classis Amsterdam
der Geref. Kerken in H.V.
De vergadering werd te 10 uur geopend door
de praeses der roepende Kerk, Ds. W. E. van
Duin, van Amsterdam-West.
Naar aanleiding van een schrijven van den
Kring Leeuwarden, werd mededeeling gedaan
betreffende den arbeid van verschillende de-
putaatschappen, die goed blykt te vorderen,
bijv. de arbeid aan het huwelijksformulier en
den liederenbundel.
Besproken werd de beteekenls van het hou
den van Kringvergaderingen. Aan deputaten
voor de orde der Kerken werd opgedragen
twee maanden voor de volgende Classisverga-
dering hun rapport, waarin ook de kwestie der
Kringvergaderingen behandeld wordt, in te
dienen. De Kringvergaderingen zullen het van
te voren kunnen behandelen.
De uitgave van den liederenbundel is binnen
kort te wachten.
Rapporten inzake Kerkvisitatie werden uit
gebracht en gaven stof tot dankbaarheid en
hoop voor de toekomst.
Er is veel gedaan voor de Kerken in het
Hersteld Verband, die in crisis-moeilijkheden
verkeeren.
Als redacteur van „Het Kerkblad" is in de
bestaande vacature benoemd Ds. H. C. van den
Brink, em.-pred. te Hilversum met ingang van
1 Januari 1933.
Ais roepende Kerk voor de vofgende maal
werd Haarlem aangewezen. Tegen half Mei
zal de Classis samenkomen en alsdan twee
dagen duren.
MINAHASSA-KEBK
In de Minahassa-kerk, op wier zelfstandig
heid door het Bestuur der Prot. Kerk in Ned.-
Indië wordt aangestuurd, Is men ernstig onte
vreden over de wjjze waarop deze zaak zich
ontwikkelt. In een door 1500 menschen be
zochte vergadering werd onder daverend ap
plaus een motie aangenomen, waarin uitge
sproken wordt dat men geen tusschenvorm wil,
maar een geheel autonome Minahassa-kerk. De
predikant, die met de verdere organisatie is
belast, Dr. E. A. A. de Vreede, biedt huns in
ziens niet de daarvoor vereischte waarborgen.
Zy verzoeken de Regeering en het Prot. Kerk
bestuur vernietiging van de willekeurige han
delingen en besluiten van Dr. de Vreede en
vragen voor de gewenschte organisatie een
Commissie, wier leden gekozen worden door
leden van de Prot. Gemeenten in de Minahasea.
VERKIEZINGEN
In de Ned. Hervormde Kerk:
Amstelveen. Voor 5 Gemachtigden (4
aftr. en 1 vac.) tot het Kiescollege. Uitge
bracht ongeveer 656 geldige stemmen. Herko
zen en gekozen de 5 candidaten van „Onze
Herv. Kerk" (confessioneel), van wie één 413
stemmen verkreeg. Het hoogste aantal stem
men op een der candidaten van den Geref.
Bond bedroeg 423.
Delft. Wegens verkiezing voor het Kies
college bij enkele candidaatstelling, zulks ter
yermijding van onkosten, ihad hier geen stem
ming plaats.
W 1 e r d e n (O.) Voor het Kiescollege zijn
herkozen de aftredende rechtzinnige leden.
NlfJ. HERV. KERKVOOGDIJEN
IN ZEELAND.
Te Goes werd Dinsdagmiddag een druk be
zochte vergadering gehouden van Ned. Herv.
Kerkvoogdijen in Zeeland. De vergadering ging
uit van het hoofdbestuur der Vereeniging van
Kerkvoogdijen in Nederland, stond onder lei
ding van den heer J. A. Dominicus te Wemel-
dinge en was voor alle Kerkvoogdijen in Zee
land toegankelijk. Slechts enkele Kerkvoog
dijen hadden bericht gezonden niet te sympa-
thiseeren met bovengenoemde Vereeniging en
met het doel der vergadering. Verreweg de
meeste hadden zich laten vertegenwoordigen
of zonden bericht van instemming.
De Voorzitter verwelkomde de vele aanwezi
gen, in het bijzonder de heeren Mr. A. de Jong
te Dordrecht en C. van Harderwyk te Tilburg,
resp. secretarie en penningmeester van de
Vereen, van Kerkvoogdijen. Daarna gaf hij een
uitvoerig overzicht van de historie van het be
stuur en het beheer der kerkelijke goederen.
We moeten deze scheiding nu eenmaal aan
vaarden. Het is in den loop der jaren, vooral
der laatste jaren, gebleken, hoe noodzakelijk de
Vereeniging van Kerkvoogdijen is. Telkens
moet er over beheerszaken door de Synode e.a.
overleg worden gepleegd. Maar er was vóór
geen lichaam, dat dit voor de Kerkvoog
dijen doen kon. Veel heeft de Vereeniging kur.-
doen en veel is er nog te doen. Spr. noemt
als vraagstukken van den laatsten tyd de pacht
ties, de aanslag van den Raad van Beheer,
Hierna voerde de heer Mr. de Jong het
woord. Deze wees er op, dat de Vereeniging in
een groote behoefte voorziet, maar pas het
maximum geven kan, als er provinciale orga
nisaties zijn. De Vereeniging is geen klachten
bureau, maar wil opbouwenden arbeid verrich
ten. Het Maandblad geeft gewaardeerde voor
lichting en bovendien kunnen de leden steeds
allerlei aangelegenheden gratis advies
inen. Spr. noemt o.a. het onderhoud van
het kerkhof, de betaling van het kerkelyk per
soneel, restauratie van kerkgebouwen, den
hoofdelyken omslag, de aanslagen van den
van Beheer, de regeling van de admini
stratie, de verhouding tot predikant en kerke-
raad, de zitplaatsengelden, den orgelbouw, enz
In overwoging is de oprichting van cm kerke
lijke bank. Wat betreft het reglement op de
predikantstractementen, zei spr., dat de Ver
eeniging dit langs legalen weg gewijzigd wil
krijgen. Een nieuw concept is opgemaakt, dat
wel behoudt het minimum-traktement voor de
predikanten, maar niet den kindertoeslag en
de periodieke verhoogingen. Ook niet de ver
plichte bijdrage aan de centrale kas.
De heer Van Harderwyk weea op het groote
belang van een goede kerkelijke administratie.
Er zal nu een eenvormig, kerkelyk bevolkings
register komen, bestaande uit personen- en ge-
zinskaarten.
Besloten werd één provinciale organisatie te
stichten. Een voorloopige commissie werd be
noemd, waarin personen uit de verschillende
deelen van Zeeland worden aangewezen en
in stad en platteland zullen zijn vertegen
woordigd. Dit werkcomité zal in Januari wor
den saamgeroepen, om de organisatie verder
uit te werken.
HERDENKING
In ons blad van gisteren maakten wij
reeds melding van de Maandagavond gehou
den Gemeentevergadering, waarin werd her
dacht dat het 21 Nov. jl. 75 jaar geleden was
dat de Geref. Kerk te Bergen op Zoom in
•haar tegenwoordige^ Yorm werd geïnstitu
eerd.
Aan het door den heer J. 7. Boon gegeven
historisch overzicht is het volgende ontleend
Vrij spoedig na ae Reformatie van meer
dan drie eeuwen terug, werd ook in Bergen
op Zoom de Kerk geplant In den bloeitijd
der Republiek bereikte ook de Kerk een on-
gekenden bloei. Echter ook hier oefende de
inzinking der 18de eeuw en de verkillende
Fransche Revolutie haar nadeeligen invloed
uit en toen bovendien de regeeringsmaat-
regel van Koning Willm I in 1816 werd af
gekondigd, was spoedig de reformatie vol
komen en vierde het Modernisme hier
zwjgtij.
De Afscheiding vond hier in 1842 reeds
navolging. Verschillende personen gaven
kennis aan den Raad der Ned. Herv. Gem.
zich te onttrekken aan de N. H Kerk, om zich
te voegen bij de Afgescheidenen. Him aantal
nam langzaam toe. Men kwam samen in de
Dubbelstraat in dé z.g. Potmakerskamer,
daarvoor verkregen door bemiddeling van
Nicolaas Vetten, tot men door politie
maatregel uiteengedreven werd. In de Brui-
nevischstraat zocht men toen een onder
komen voor het houden van de godsdienst
oefeningen. Echter het politieverzet luwde,
de kring breidde zich uit en op 21 Nov. 1857
kon officieel kennis worden gegeven aan
B. en W. van Bergen op Zoom, dat de gods
dienstoefeningen voorlaan geregeld zouden
worden gehouden in de Potmakerskamer in
de Dubbelstraat 66 en twee diakenen W. L.
van Dordt en N Vetten werden bevestigd.
Men zocht eerst steun bij de Chr Afgeschei
den Gemeente van Tholen, trachtte in com
binatie met deze Gemeent en prdikant te be
roepen. Toen dit niet lukte combineerde men
zich met de Gemeente te Rilland. Na een
tweetal vergeefsohe beroepen wilde men het
liever zelf probeeren. Men moest echter 8
maal beroepen voor het gewenschte resul
taat bereikt werd en men op 4 Dec. 1881 in
Ds. J. M. Remein den eersten predikant
ontving. Al die jaren was Nicolaas Vetten,
als eenige ouderling sedert 1863 tot 1881,
werkzaam, en werd sedert 1881 tot 1885 ge
steund door zijn medeouderling, den in Zee
land welbekenden A Tholens. Onder de lei
ding van Ds. Remein, die de Gemeente tot
Febr. 1885 diende, leefde de Gemeente
weer op.
In de Ned. Hervormde Kerk waren ook
nog versoheidenen achtergebleven, die niet
breken wilde met die Kerk, doch ook geen
vrede hadden met de moderne prediking.
Deze begonnen Evangelisatiesamenkomsten
en kochten voor dit doel een gebouw in de
Moeregrebstraat. Toen de Doleantie in ons
land begon door te werken, kwam men In
dien kring, na eerst bij den Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente op reformatie, zonder
succes, te hebben aangedrongen, op 15 Juni
1889 tot institueering van een Nederd. Geref
Gemeente. Aanstonds zocht men samenwer
king met de Chr. Geref. Gemeente. Een sa
menwerking die spoedig door samensmelting
zou zijn gevolgd, als niet de Classis der Ne
derd. Gemeenten hiertegen bezwaar had ge
maakt en adviseerde de vereenigingsbeslui-
ten der Generale Synode af te wachten.
Intusschen werd 31 Augustus 1891 door de
Chr. Geref. Gemeente cand. A. H van der
Kooi beroepen, die dit beroep ook aannam
Al kon men dan niet vereenigen als beide
plaatselijke Kerken, men besloot dan toch
samen godsdienstoefening te houden In het
gebouw in de Moeregrebstraat, waar dan ook
29 Nov. 1891 Ds. A. H. van der Kooi zijn in
trede deed Zoodra in Juni 1892 de Synodi der
Kerken tot Vereeniging besloten, kwam de
plaatselijke ineensmelting tot stand en werd
een nieuwe Kerkeraad gekozen, waarin de
leider der Evangelisatievereeniging en de
Ned. Geref. Gemeente, de heer C Rübsaam,
een vooraanstaande plaats bekleedde. Meer
dan 32 jaar heeft Ds. van der Kooi de Ge
meente van Bergen op Zoom gediend en aan
haar zijn beste krachten gewijd. De Gemeen
te groeide onder die leiding in uitwendigen
zin door uitbreiding in zielenaantal, en ook
in geestelijk opzicht door zijn opbouwende
Schriftuurlijke prediking en zijn trouwe aan
sporing tot gehoorzaam gebruik der Sacra
menten.
De vestiging der Zeeuwsche stióhting „Vre
derust" onder de gemeente Bergen op Zoom
opende ook voor de Geref. Kerk nieuwe
perspectieven. Een gedeelte van het perso
neel behoorde kerkelijk tot haar en de uit
breiding der Geref. Kerk is mede daaraan
toe te schrijven.
Ook in de Classe Tholen nam de Geref.
Kerk van Bergen op Zoom een geziene plaats
in en Ds. van der Kooi was een predikant
wiens leiding werd gewaardeerd en die
steeds werd afgevaardigd naar de Part. Sy
nodes en wien belangrijke deputaatschappen
werden op id ragen.
Na 1920 begon de gezondheid van Ds.
Van der Kooi minder goed te worden. Op 31
Maart 1924 nam hij na bekomen eervol eme
ritaat afscheid en genoot slechts een korte
>oos, tot 22 Juli 1927, te Amersfoort een wel-
erdiende rust.
Na een tweetal vergeefsche beroepen te
hebben uitgebracht beproefde men Ds. W. M
le Coin're te Woubrugge aan Bergen op
Zoom te verbinden. Wat gelukte. Op 23 Nov
1924 deed deze zijn intrede. Een nieuw tijd
perk voor de Geref Kerk brak aan, een tijd
perk van opleving en bloei, oa. merkbaar
hieraan, dat het kerkgebouw in de Moere
grebstraat, ook na eenige verbouwing, te
klein bleef. Door krachtig werken werden
reeds spoedig (Nov. 1927 en 26 Dec. 192S) resp
nieuw pastorie en nieuw kerkgebouw aan
de Ooster Boulevard in gebruik genomen.
Ook de liefde en belangstelling der Gemeen'e
voor allerlei arbeid in Gods Koninkrijk werd
levendiger en zoo kan thans na 75 jaren niet
anders worden getuigd dan dat God door veel
moeiten heen Zijn Kerk hier heeft willen
bouwen en in standhouden, waardoor oot-
moedigen dank past
Te Kloosterhaar (O.) Is Zondag-
iddag in een plechtige dienst het feit her
dacht van het 40-jarig bes'aan der Ned. Herv
Gemeente aldaar. Deze dienst stond onder
leiding van Ds. W. Th. Hoek, van Harden-
burg, die als tekst voor zijn predikatie had
1 Cor. 1 17.
De voorganger der Gemeente, de heer Fre-
deriks, sprak naar aanleiding van Ps. 4S 10
Verschillende sprekers, w.o. predikanten
uit de omgeving voerden het woord.
OVERGANGEN
TeHilv ersum heeft de Kerkeraad der
Evang Luth. Gemeente aan alle Luth. Kerke
raden een mo'ie verzonden betreffende het
al te gemakkelijk overgaan tot het beroepen
in niet-Luthersche predikanten.
DIACONIE
Het zoo juist verschenen Oct.Nov.-nummer
in het „Diaconaal Correspondentieblad voor
de Geref. Kerken in Nederland" (uitg. J. H.
Kok, Kampen) wordt geheel in beslag genomen
door het Verslag van de 43ste Centrale Diaco
nale Conferentie, 21 September 1.1. te Den Haag
gehouden. Het bevat bespreking van gestelde
actueele vragen en van het referaat „In Crisis
nood" van het Kamerlid Smeenk (over werk
loosheid, steunregelingen, diaconale plichten
en in extenso de rede van Dr. C. Bouma:
„Innerlijk bewogen". In een later nummer zal
nog opgenomen worden de toelichting van den
heer Smeenk van de door hem geponeerde stel
lingen. Voor de Diaconieën heeft dit nummer
groote beteekenis. De by na dagelijks weerkee-
rende vragen, waarmee tal van Diaconieën
„zitten", worden hier op haar prmcipieele en
practische waarde getoetst en voorzooveel mo
gelijk opgelost.
KERKZANG
Te Groningen zal a.s. Zondag in de
Der A-kerk der Ned. Hervormde Gemeente
samenkomst worden gehouden om te bespre
ken, wat gedaan kan worden tot verbetering
van den kerkzang. Na den dienst zal Dr. J. C.
Roose, predikant, een kort woord ter inleiding
spreken, terwyl de organist, de heer Cor Ba
tenburg, de zaak zal bespreken en toelichten.
Het ligt in de bedoeling, wanneer de Gemeente
belangstelling toont enkele malen achtereen
zulke samenkomsten te houden.
KERKKOOR EN SPREEKKOOR
Prof. Dr. F. W. Grosheide oppert in
„Noord-Holl. Kerkblad" ernstige bezwaren te
gen invoering van kerkkoren in de Geref.
Kerken. We moeten, aldus schrijft hy, geen
zanguitvoering hebben, maar een godsdienst
oefening met een zooveel mogelijk zelfstandig
optredende Gemeente. Eerder ware te overwe
gen of de Gemeente niet zelf haar geloof be
lijden kon. In de Engelsche Kerk bidt de Ge
meente zelf het Onze Vader. Zoo „zou kunnen
worden nagegaan of de Gemeente niet zelf
geheel in spreekkoor de Twaalf Artikelen des
Geloofs kan opzeggen. Dat ware inderdaad
verbetering van onze Godsdienstoefeningen".
GIFTEN EN LEGATEN
Te Nieuwleusen (O.) ontving de Dia
conie der Geref. Kerk van wijlen mevr. Douai
rière Mr. J. W. Baron van Dedem-Geertsema,
onlangs te Den Haag overleden, een legaat van
f2.000, vry van rechten.
waarby op een geldstraf van 100500 dollar
subsidiair gevangenisstraf, ten strengste ver
boden wordt, om bij de benoeming van onder
wijskrachten aan de Openbare Scholen naar de
religie van den sollicitant te vragen of in dit
verband over religie te spreken. Dit besluit
werd uitgevaardigd naar aanleiding van het
feit, dat een R.-K. sollicitante aan een school
te New-York wegens haar religie niet werd be
noemd. Zoodoende ie er onder de R.-K. in
Amerika zeer veel voldoening over deze uit
spraak. In New-York werden de R.-K. sollici
tanten door Protestantsche meerderheden vry
regelmatig geweerd. Dit zal nu een einde ne-
BIJBELSCHE GESCHIEDENIS OP SQHOOL
Gaarne vestigen we de aandacht op een uit
gekomen overdruk uit het „Paedagogisch Tijd
schrift" van een bijdrage over „Het onderwijs
in de Bijbelsche Geschiedenis op School", door
J. H. Franken, directeur der Herv. Kweek
school te Zwolle. Het onderwerp en de wijze
behandeling verdienen bestudeering van
deze bijdrage door het personeel onzer Chr.
Scholen.
HOOFDREKENEN MET DE TEENEN
Op een dorpsschool, waar 's zomers nog al
eens bloote voetjes onder de bank bengelden,
gaf de meester eens een som op om uit het
hoofd te rekenen. De meeste kinderen zaten
gauw op hun vingers te tellen, omdat er meer
dan tien uit moest komen, raakten zij toch in
de war. Maar een klein ventje wist wel raad!
Hij zat alleen erg heen en weer te wiebelen, en
toen de meester eindelijk vroeg: „Wat voer je
toch uit, jongen? zit toch stil!", zei een van
de meisjes: „Hy rekent 't op zijn teenen uit,
Prof. Mr. R. FRUIN 75 JAAR
Prof. Mr. R. Fruin, Rijksarchivaris en oud-
hoogleeraar te Leiden is gister 75 jaar gewor-
Daar hij eerst sedert kort zoo goed als her
steld is van zyn ziekte, werd de viering tot
intiem en kring beperkt. Aan het AJg. Ryks-
archief complimenteerden de ambtenaren hem
gisterenochtend, terwyl Prof. Fruin te zijnen
huize een groot bloemstuk van de hoogere
ambtenaren van het Archief mocht ontvangen.
Onder de vele telegrafische gelukwenschen was
er een van Minister Terpstra.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
By Kon. besluit is met ingang van 1 Januari
aan Prof. Dr. J. H. Bonnema, hoogleeraar
in de Geologie aan de Rijksuniversiteit te
Groningen, wegens opheffing van zijn betrek
king eervol ontslag verleend, met dankbetui
ging voor de belangrijke, in die betrekking
bewezen diensten.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
De Glind, by Barneveld (School der Ned.
Herv. Gemeente, hoofd T. J. de Haan), mej.
A. Klokke te Zeist, thans tydelyk aan die
School werkzaam.
N i e u w-W eerdinge (hoofd J. H.
Meyer), A. Raap te Duurswoude.
Koudum (hoofd A. H. van Dijk), mej. S.
Dykstra te Minnertsga.
Leidflchendam (Chr. N~L School, hoofd
B. Kupérus), J. Meilof te Leiden. Voor tyd.
ONDERWIJZERS VERGADERINGEN
Te M e p p e 1 wordt morgen, Donderdag
avond 24 November, in „Timotheiis" een ver
gadering gehouden van de afd. Meppel en Om
streken der Vereen, van Chr. Onderwijzers,
waarin de firma W.. Versluys, van Amster
dam, haar leermiddelen ten toon stelt e
heer T. Gielstra, van Rotterdam, zal referee-
ren over: „Het Taalonderwijs in nieuwe ba-
OPHEFFING.
Te Me gen (N.-Br.) zal met ingang van
1 December a.s. de Openbare School worden
opgeheven en omgezet in een Bijzondere
Roomsch-Kath. School.
OPENBARE SCHOLEN EN RELIGIE
Franklin Roosevelt, pasgekozen als president
der Vereenigde Staten van Noord-Amerika,
heeft in zyn kwaliteit van gouverneur van den
Staat New-York een besluit uitgevaardigd,
KAFTEN VAN SCHRIFTEN
A. D. schrijft in de „Blindengids" het vol
gende:
In het jaarverslag van „Bartimeus" te Zeist,
lezen we, dat de blinde leerlingen der school
kaften gebruiken. Men heeft een verzoek ge
richt in een der Chr. Schoolbladen in de hoop,
dat vele pakken met blauwe schrift-omslagen
zouden worden gezonden. Helaas werd weinig
resultaat bereikt. Wel hebben sommige kinde-
n geholpen en voegden aardige briefjes bij.
Het komt mij voor, dat de hulp veel alge-
eener zou zyn, als de zaak meer bekend was.
Onbekendheid met het feit, dat schriftenkaf-
voor de blinden waarde hebben, zal wel
de oorzaak zijn, dat „Bartimeus" niet
zendingen ontvangt. De jongens en meisjes
van de Zeisterschool maken hun schriftelijk
werk op deze omslagen. Het stevige blauwe
papier leent zich zeer goed voor de puntjes
het braille-schrift.
ig ik dus in dit blad den wensch van den
heer Laansma hekend maken?
'k Hoop, dat hy aan zijn adres: „Beeklust'
te Zeist, veel pakken met schriftenkaften zal
ontvangen.
DE UNIECOLLECTE
Vier en vijftigste jaarcollecte voor
de Scholen met den Bijbel
LijBt 14
Transport van lljat 13 43.622.05
Aduard 114.25
Kloosterburen 100.26
Winschoten 356.14
Augiisttnuaga ^35.
Pingjum
Sn eek
Keileren (Horv. Kerk)
Westervoort
De Bilt (U.>
Alblaaservjam
Leerbroek
Ouderkerk a. d. IJ&sel
heventngen (nagiften)
202.77
45.—
105.20
447.95
290.50
150.05
115.—
216.21
286.81
46.50
23.56
ACADEMISCHE EXAMENS
R.K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TILBURG.
Gesl.prop ex.. de heeren H. J. P. Oude Groe-
eger te Nijmegen en E P .M. van Gisbergen te
t Oedenrode.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Geel.:
lis- en Natuurkunde, hooldv. Dierkunde: doet.
x.. de heer L J. J. Pop te Den Haag.
Indologie: econ. doet ex., de heer W. P. H.
Plas te Leiden
OEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
ie®l.: Germaansche Taal vDuitsch): cand.ex., de
eer S. L L. Beem: doet. ex., de heer J. A.
leberle.
Apothekersassistent, de dames H. M. Florijn
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Goal.Wis- ón Nat"urk»nde hoo.llv. Pharmacie:
doet ex.. do heer W. Meijerlng.
EXAMENS-MECHANICA
DEN HAAG. 22 Nov. M.O. Akte K2. Geëx. 1
cajnd.. niet geslaagd. Deze examens zijn afge-
loopeu.
EXAMENS-NED. TAAL
AMSTERDAM. 22 Nov. M.O. Akte K7. G*ëx. 2.
geel. 1 cand., nL de heer P. H. Llgtenberg te
Amsterdam
EXAMENS-GESCHIEDENIS
AMSTERDAM. 22 Nov. M.O. Akte K8. Geëx. 2
cand., ges!, geen.
EXAMENS-STAATSINRICHTING
AMSTERDAM. 22 Nov. M.O. Akte Kil. Geëx.
4. gesl. 2 cand., nl. de heeren L. A. Hes te Tlel
en F. P. Danktoff te Den Haag.
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG. 22 Nov. L.O. Art. 86. Geëx. 3.
gesl. alle 3 cand., nl. de heeren: J. K. Veurman
te Haarlem, G. J. Vossers te Doetlnchem en P.
H. E. Wassen berg te Maastrloht
EXAMENS-MACHINIST
Te Oud-Gastel (N.-Br.) is djVonr
onbekende oorzaak in den nacht brand uilL^g
broken in de woning van P. Huis en inbot
gingen geheel verloren. Verzekering ipl
slechts gedeeltelijk de schade.
Men meldt ons uit Helmond:
Nadat 's nachts de slagerswerkplaats
De Wi'de in de Heistraat in vlammen ji
opgegaan, brak 's avonds omstreeks nes
uur plotseling brand uit in de werkplaats L
den motor- en rijwelhersteller van RoojJ
den Steenweg. De werkplaats brandde ge)
uit. Twaalf motorrijwielen, eenige rijwia^^
benevens diverse gereedschappen werden f
prooi der vlammen. De brandweer hoao:,.
zich slechts toe beperken, erger te voorkoijli
Te Lithoyen (N.-Br.) is de klom)
makerij van P. v. d. B. met de aanwoj
machines tot den grond toe afgebrand,
groote voorraad klompen ging eveneens
loren. Ook het woonhuis werd een prooi
vlammen. Van het huisraad kon niets nc=
worden gered. De naburige woning van vL v
liep eveneens ernstig gevaar door het f
aangetast te worden, doch kon worden bei
den. De oorzaak van den brand is onbeken
Verzekering dekt de schade. Vc
Te DenHelder brak door het omva6e'
in een petroleumlamp brand uit in het Pen>
m Wendel aan de Achterstraat. Door fetud
feilen wind liet de brand zich eerst en^jng
aanzien, doch door het optreden van de brL
weer, gesteund door de marine, kon het r0VJ
tot het perceel beperkt blijven. Huis en inyoln
varen verzekerd. Jen
EXAMENS-VISSCHERIJ
ils schipper op
3e heeren
IJmuiden
DEN HAAG. 22 Nov. Gesl.
stoomzeevlsBchersvaartutgen.
Vooys en R. Perisutte, beiden t
Gemengd Nieuws
D00DELIJKE AUTO-ONGELUKKEN
Men meldt ons uit Apeldoorn:
Maandagmiddag ongeveer kwart over twee
heeft alhier een ernstig auto-ongeval met
doodelyken afloop plaats gehad. Mevr. Dijken
reed op haar fiets over den Zutfenschen
Straatweg naby het Isr. Krankzinnigengesticht
Achter op den bagagedrager was haar J 0-jarig
dochtertje gezeten. Zij reed aan de rechterzijde
van den weg en was op weg naar een harer
kennissen, die aan den linkerkant van den
weg woonde. Ter hoogte van de plaats van
bestemming gekomen, sprong het kind eens
klaps van de fiets en stak den straatweg
over. Mevr. D. wilde even later nog op haar
fiets zittende hetzelfde doen, doch werd door
een uit de richting Apeldoorn komende
vrachtauto, bestuurd door den heer R. uit
Borculo gegrepen en tegen den grond geslin
gerd. Zy is kort na het ongeval aan de beko
men verwondingen overleden.
De Apeldoornsche verkeerspolitie stelt een
onderzoek in.
Het 12-jarig zoontje Hubertus van den
heer C. Koon en, hoofdambtenaar bij 's rijks
belastingen te Valkenswaaxd, kwam bij de
autogarage Jonkers onder een rijdenden auto
bus terecht. Het kind was op slag dood.
Te Apeldoorn is de bekende rietmeubel
fabriek en -winkel van de firma Van de Vaart
aan de Stationsstraat afgebrand. Verzekering
dekt de schade.
EEN ZONDERLING INTERMEZZO.Öers
Op den Monsterscheweg tusschen Mon
's-Gravenzande stonden twee inwofn e
van Naaldwijk in gesprek'met een meisjgvelk
Monster. Op een zeker oogenblik kwam lens
auto in volle vaart aangereden en stopte
de plaats, waar de Naaldwykers stonden.
Een van de automobilisten ging een zektracl
I. uit Naaldwijk te lijf, slingerde hem overfen,
weg en gaf hem een flinken duw in den ien
Direct daarop vertrokken de automobilil
met hun auto. I. bemerkte, dat er bloed l^11-
zijn lijf liep en dat er op zijn rug een dfren
wond aanwezig was. Hoe dit geschied is, jet
hij later niet verklaren, doch vermoed|oor
beeft een van de automobilisten hem met i
scherp voorwerp verwond. De verwond! Lo
die later door een dokter verbonden viel i a
bleek niet van ernstigen aard. Het sch< He
voorwerp moet op een rib afgestuit zyn. e)
INBRAKEN. "a[']
Te Amsterdam hebben door het OL
schuiven van een keukenraam, dieven, toer
bewoners afwezig waren, zich toegang
schaft tot een woning aan den Ransdorper^escl
Zij namen als buit mee een aantal gou,n
voorwerpen ter waarde van f 200 benei
f 100 in contanten.
ken by de weduwe K. De inbreker sloeg le
ruit in en kwam zoo in de huiskamer. Er veen
een klein bedrag aan geld gestolen benei Mc
verschillende gouden en zilveren voorwerjjCn
De dader is nog onbekend.
Uit Oost-lndie
'Ijl,
INDISCHE ONDERWIJSBEGROOTIN|
Men meldt aan Aneta-Holland.
Op voorstel van de door de Vereen. Ia v<
Nederland ingestelde commissie in zake \y
Indische onderwijsbegrooting 1933, om
commissie aan te vullen met een deskunr
op het gebied van het middelbaar onderve
is daarin alsnog door het hoofdbestuur.ood
vereeniging benoemd de heer C. Harthaa
inspecteur van het O. in Ned.-Ineco
Da
^ins
thans met verlof hier te lande.
Redacteur: W. J. H. CARON, Haarl emmer m e e r straat 168, Amsterdam-W.
Men wordt verzocht correspondentie over deze rubriek aan bovenstaand adres te richten.
Probleem no. 332
Van: A. ELLERMAN
m
i
I
m
u
y//
i
i
t
i
Si
HF
86
Pi
a b c d e t g h
Wit begint en geeft ln twee zetten mat
Wit (10): Ka7, Df4, Ta6, Tb2, Lal, Lg8, Pb6,
Pc8, pi.h4, h6
Zwart (11): Kf6, Dc5, T<i7, La4, Le7, pi.b7,
c4, c7, e3, f5, f6
Probleem no. 83S
Van: A. BALJEU, Delft
Wit begint en geeft in drie zetten mat
Wit (14)Kh7, Dh6, Tb2, Tc7, Lal, Lfl, Pe7,
Pg5, pi.a3, c2, e6, f2, f4, g3
Zwart (11): Kd4, Dd3, Ta7, Lbl, Lh8, Pc3,
pi.b6, c5, d7, f3, g6
Men wordt verzocht de oplossingen binnen
acht dagen in te zenden. Voor een tweezet is
de sleutelzet voldoende. Voor een driezet kan
men volstaan met sleutelzet, voornaamste ant
woorden van zwart (ook met gewichtige pion
nen), benevens telkens den tweeden zet van
Oplossing van probleem no. 330
Van: J. J. O'KEEFT
Wit (5): Kg8. Dg5, Td5, Lf7, La5
Zwart (7): Kc4, Tf2, Lhl, Pa3, Pc2, pi.a4, e2
Mat in twee zetten
Sleutelzet: 1. Dg5—d^
Oplossing van probleem no. 331
Van: S. LOYD
Wit (8): Kfl, Dd8, Te5, Th7, LgS, Lg4, Pd4,
pi.d7
Zwart (9): Kd6, Ta6, Te6, Lg7, Lg8, Pa5,
Tpi.a7, b7, c5
Mat in twee zétten
Sleutelzet: 1 Dd8e3
Goede oplossingen ontvangen van: Adr. Bal-
jeu (330, 331) Delft; H. T. Nieuwhuis (331)
Amersfoort; M. Opbroek (330, 331), H. C. J.
Spier (330, 331) Den Haag; K. van der Stege
(330, 331) Rotterdam; C. D. Poortman (330,
331) Maassluis; A. van Wyngaarden Jr. (330,
331) Giessendam.
CORRESPONDENTIE
A. B. te D. Wit kon nog Ta7a8 probeeren
in Eet eindspel.
SPAANSCHE PARTIJ
Gespeeid te Bern, Juli 1932
Noten van Spielmann, Wiener Schachztg.
Wit: Dr. ALJECHIN Zwart: H. GROB
Wit: Zwart:
1. e2e4 e7e5
2. Pgl—f3 Pb8c6
3. Lfl—b5 a7a6
4. Lb5—a4 PgS—f6
5. 00 d7—d6
6. c2—c3
Tot de eigenschappen van den wereldkam-
pien behoort ook, dat hy zich voor iedere tour-
nooiparty grondig voorbereidt en daarby met
de persoonlijkheid van zyn tegenstander in de
hoogste mate rekening houdt. Hier kiest hy
een in de practyk nog weinig beproefde voort
zetting en weet daaraan in den volgenden zet
een nieuwe zijde te ontdekken.
6Lc8g4
6PXe4 7. d4 is eerder voor wit
voordeelig,
7. d2—d4!
Een opmerkenswaardige versterking met de
idéé op Lx f3 met den pion terug te nemen,
want wit behoeft het openscheuren van zyn
koningsvleugel niet te vreezen.
De „Nachtrag Zum Bilguer" overweegt
slechts de tamme speelwijze d3, benevens Tel
en Pbl<12fl
7b7b5
8. La4b3 Lf8—e7
9. Lel—eS 0—V
10. Pbl—d2 d6d5
Deze zet, met voorliefde in de Spa
party door Rubinstein gespeeld, is hier r
op zyn plaats. Beter lykt de opbou
Tschigorin met 10Pa5, eventueeiewt
volgd door c5 en Dc7. 'an
Wel ie waar wordt zwart na h3 tot afruion(j
f3 gedwongen, maar dit zou te dragen zyn
11. e4Xd5 e5Xd4 no8'
Op onmiddellijk PXd5 kon evenzoo Dbl' Da
gen, waarby nog pion e5 „hangt". trijzi
12. c3Xd4 a h
12. dxc dXe 13. fXe Lc5 zou gunstig f
zwart zyn. ',lni
12Pf6Xd5 *rt<
13. Ddlbl!
de zet bevat bovendien een val; waar z/eir
precies inloopt. *usj
13f7—f57 Irik
Ziet er verleidelijk uit, daar De4 verhing n
wordt en f5f4 dreigt, maar is in werke
heid de beslissende fout. Overigens ziet i w
13 PXe3 14. fXe er minder prettigletei
maar 13Pf6 kop beproefd wordenji
14. a2a3!
De pointe! Want f5—f4 is slechts een scf
dreiging, daar De4 kan volgen. Nu ecfels
heeft zwart tegen Da2 geen toereikende v« De
diging. ilet
14. KgSh8 oo
Ook 14Pa5 16. La2 helpt niet*
15. Dbl—a2 Pd5b4 'Jkt
Vertwijfeling, want 15Pf6 zoujPge
gens 16. Pg5 te laat komen. -jeo
16. a3xh4 Pc6Xb4
17. Da2—bl f5—f4
18. PfS—e5 Lg4f5 n°e
19. Dbl—dl f4xe3 laac
20. f2Xe3 Pb4d5 Ivcr
Tegen Pf7f helpt ook DeS niet; byv. iV
Pf7f TXf7 22. LXf7 DXf7 23. e4
21. Pe5—c6I Pd5Xe3 eUe
22. Pc6Xd8 Pe3Xdl |Hj
23. Pd8c6 iom
Wint minstens twee lichte stukken voor;cn
2 3Le7g5 Pur
24. TfIXdl! fijn
Niet 24. TalXdl? wegens Le3f 25.
Lxd2 26. Txd2 Lc2!
2 4Lg5Xe3f
25. Kgl—hl Lf5g4 1
26. Pd2—fl Lg4Xdl J
27. TalXdl j
Ook de volgende zuiver-technische per
der party wordt door den wereldkampioen
de grootste nauwkeurigheid behandeld.
27Le3—f4
28. Lb3d5 Ta8—eS
29 Ld5—f3 Tf8—f6
30. Khl-gl g7—g6
31. Tdl—al a6g5 H,
Of 31Ta8 32. Pe7 Ta7? 33. P<£
32 h2kS Lf4—e3f
33. PflXe3 Te8Xe3 Ei".
34. TalXa6 Te3—b3
35. Lf3d5! Tb3Xb2
36. Ta 6aSf Kh8—g7
37. Tag—gSf Kg7h6 l
38. Pc6—e5 Kh6—h5
39. Tg8g7 Kh5—h4 e
40. Kgl—h2 h7h6
41. Ld5—f3 Tb2d2
42. Tg7—g6I
En zwart gaf na eenige onbelangrijke j
Afri
