AG,
IAANDAG 21 NOVEMBER 1932
DERDE BLAD PAG. 9
Uit de Pers.
NG
SOCIAAL-DEMOCRATEN
VRAGEN OM LICHTT
DE h het „Grafisoh Weekblad" van den Alg.
1. Typ. Bond weet een inzender niet den
[JNL^ met een voor hem groote moeilijkheid.
uit het onderschrift blijkt, kan de re-
leur, de heer v .d. Wal hem ook niet het
le di^jge licht schenken.
)logtS(
Wie ontsteekt het licht?
van 't Is Zaterdagavond, 'k Heb ingescha-
eoroltfceld op Hilversum en de omroeper van
Afdde V.A.R.A. kondigt aan, dat C, v. d.
bleeLende van het N.V.V. eenige medodeelin-
Oost-fcen zal doen over den Dinsdag a.s. te
houden z.g. „rooden Dinsdag". En hoor,
het wat alzoo is verricht en gedaan moet wor
3en om deze betooging te doen slagen,
n vieDm daardoor te doen zien (dat is .één van
ilt gede redenen, waarvoor wordt gedemon-
omenïtreerd), dat men het raport-Welter niet
momelust. Het rapport Wel ter met zijn aange
Er iiondigde loonsverlagingen! En in ge-
zie ik ze gaan, de rijen mannen
pn vrouwen om daarvan te getuigen.
En peins verder en kan het maar niet
denmet elkaar in overeenstemming brengen:
De tide partij demonstreert tegen elke loons
warnjverlaging, en de partij keurt de loons
van de in haar dienst zijnde
wordiypografen goed.
•dschc En dan overdenk ik nog eens alles wat
te daarover is geschreven en hoe langer ik
toespBins. hoe minder mijn typografemkop
r. varhet kan verwerken. Dus peins ik niet lan-
hokkger en neem een courant (niet Het Volk)
teerdco het eerste wat ik lees laat ik hier vol-
on hiKen:
Ibevii
che ipET AFTREDEN VAN ZES GRONINGER
agrat STATENLEDEN GEEISGHT
levinBoor d« eigen partij genooten
.reept Naar we destijds hebben gemeld, heeft
;ijd vgeQ zestal leden van de Prov. Staten van
berepnwdngen, behoorende tot de SD.A.P. in
vken de laatste Statenzlttlng gestemd voor een
voo^°°rstel t°t verlaging van de salarissen
der provinciale ambtenaren
gro'oi Dit voorstemmen heeft in de gelederen
jnlijFer S.D.A.P. ontstemming gewekt. Ook het
orgaan kantte zich tegen de
dezer leden.
In de op 19 en 20 November te Gronin
gen te houden gewestelijke vergadering
uitscfcal deze kwestie aan de orde komen en
paar het N.v-h.N. meldt, zal hierbij in be-
opspreking worden genomen een voorstel
istretvan de afdeeling Groningen, waarin o.m.
ierdewordt gezegd: dat de houding van deze
'er ltoartijgenooten in lijnrechten strijd is met
Q, dcde geheele politiek van de partij ten aan
moesjien van de ioonsverlagingscampagne van
de bezittende klasse en door een derge-
'gistrüijke houding het prestige van de partij in
ovfaooge mate is geschaad,
i min Geëischt wordt dat de partijgenooten
rd vanm mandaat ter beschikking stelleen van
yan de partij en aftreden als leden van
in vale Provinciale Staten."
haat
En weer peins lk. De S.D.AJVsche sta-
- lenleden van Groningen, die niets anders
lebben gedaan, dan de directie van „De
\r bed derspers", moeten hun mandaat ter
>eschikking stellen en worden tot aftre-
WT, gedwongen (evenals de drie raads-
1 ni eden in Amsterdam); de andere S.D.A.
sahe loonsverlagers blijven in fimctie,
fceeri> er80r n°g. edhrijven er weetr lils-
op los: „Front gemaakt tegen, élke
'i oonsverlagtngl"
P Maar hoe ik mijn hersens ook martel-'
n ppl kon de loglca dezer dingen niet
p Bnappen. Dat zal wel hieraan liggen, dat
PidPT het aog noolt v*rder heb kunnen bren-
dan tot typograaf. En dus ook maar
voor n tyP°Kra^enverstand heb. Waarmee ik
rpfrp?""€s moet beoordeelen. en daardoor wel
„t 7L 3 te kort schiet Of zou het dan toch
waar wezen, wat mij door vakgenooten
jfi-D-A.P.-ers wel eens is toegevoegd, dat
^^nen, om deze en andere dingen te snap-
m™iiPen' moet ge'oovon? En dan natuurlijk
de leer der S.D.A.P.! lp welks bijibel
als tekst no. 1 staat: „Let op mijn woor
den, maar zie niet naar mijn daden!"
Dankbaar zal ik hem zijn die in de
■donkerte van dit gepeins, hét licht der
aanvaardbare .verklaring voor mij ont-
Steekt
Arnhem, 0 November 1932.
O. H. HE3NEN
(Dat er vele Inconsequenties worden be
gaan is zeker. Maar <le S.D.A.P. is geen
homogeen lichaam, wat uit al deze din
gen blijkt v. d. W.)
pand
en Tuinbouw.
m KON. NEDERL. LANDBOUW COMTTE.
•bóoftP vergadering van de eerste afdeeling
t te P het Kon. Ned. Landbouw-Comlté ward o.m.
t volgende behandeld:
Invoerrecht op landbonwtVekkeBs. Besloten
Zond™ alsnog nader te onderzoeken of het niet
keufSeHjlc zaJ zUn. dat ook ln de toekomst de
han(oer van landbouwtrekkers vrU van rechten
1 kunnen plaats hebben.
_elfarwewet 1931. Mededeellng werd gedaan van
aarit ^fwU2®0^ antwoord van den Minister van
t pnomlsche Zaken en Arbeid op het telegram
,.h de drie Centrale Landbouw-onganlsatïes,,
Kvarbü deze aandrongen op maatregelen, op-
t de in uitzicht gestelde tarwerlchtprüs van
kalf gulden per 100 kg. doorsnee kwaliteit
frdt bereikt en geen beperking van de tarwe
idlest voor te sohrüven.
catGoedgekeurd werd, dat ln samenwerking met
'üs, confessloneele centrale landbouworganlea-
Uitis, een nadere uiteenzetting aan den betrok-
ierb® Minister zaJ worden gezonden
Werkverschaffing. Na breedvoerige besprè-
en ln aanwezigheid van den hoofdlhspec-
der RUkswerkvorschafflng werd besloten
te gaan tot het adresseeren aan den Min.
BlnnenL Zaken met betrekking tot de be-
tJdlng der werkloosheid.
Verplichte atlerenkeurlng. Aangaande 't voor-
Rundvee Stamboek om te
RtJkewege
srband mot hot feit, dat verêohtl-
aangesloten organisaties, welke deze be-
"hgrUke aangelegenheid ln BCudle hebben ga
lmen, daarmede nog niet gereed z(jn, werd
ploten de beslissing tot «en volgende verga-
fflng aan te houden.
BUITENLANDSCHE BOTER
Dr Vervoerver gunning
lca'Met lnganig
«j EXPORT VAN MELKCHOCOLADE
ju, De Crlsls-Zulvel-Centrale brengt nader
es'ennla van belanghebbenden.
an 20 Nov. 1032.
r^aald ten aanzien
r;rt4elk chocolade, eveneens restitutie zal _kun-
Drden verleend van de heffli
in gecondenseerde melk.
locolade, voorzoover bestemd voor export
deze restitutie aal uitsluitend kunnen
vinden op grond van een certificaat, af-
n door de Crlsls-Zulvel-Centrale.
,;„J.I>lt certificaat dient door den exporteur van
"Melkchocolade te worden aangevraagd bU de
'lsls-Zulvel-Centrale (Laan van Mee
irt 81. te Den Haag), door middel van
,rtoe bestemd formulier, hetwelk gTatis
'Ugbaar wordt gesteld.
CRISISAANGELEGENHEDEN
VERGADERING HOLLANDSCHE
MAATSCHAPPIJ VAN
LANDBOUW
VERSCHILLENDE PRAE-ADVIEZEN
Heden kwam in het gebouw „Diligentia"
te Dèm Haag in buitengewone vergadering
bijeen xdo Holl. Mij. van Landbouw.
Na het openingswoord van den voorzitter
erden een zevental onderwerpen alle op
dë crisisomstandigheden betrekking heb
bend behandeld. Om leiding te geven bij de
bespreking waren over d;ze onderwerpen
prae-adviezen uitgebracht door verschillende
terzake ,kundigen. Wij geven deze prae-
adviezen hier verkort weer en hopen mor
gen nadar verslag te geven van deze ver
gadering.
Tarwewet. InL Ir. T. P. Huisman.
Het Hoofdbestuur zal gaarne zien, dat de
Alg. vergadering op dit punt haar stand
punt bepaalt en wel inzake den prijs van
oogst 1932, het maulpercentage en de voor
geschreven beperking tot een derde van het
bouwland. Als leidraad moge wel hot vol
gende dienen.
De prijs oogst-1932.
De tarwewet heeft tot doel de prijs der
tamve te steunen. Met de opbrengst per be
drijf en per H.A. wordt geen rekening ge
houden. Hij, die het meeste oogst en van de
beste kwaliteit, ontvangt het meeste. Hel
jaar 1931 gaf bij een richtprijs van f 12.50
een slechten oogst, zoodat de steun per H.A.
gemiddfeld zeer tegen is gevallen. Dit risico
hebben de tarweverbouwers gedragen. Het
jaar 1932 heeft een goeden oogst gegeven. De
richtprijs is inmiddels tot f 12— verlaagd,
doch de praktijk is geworden, dat gemiddeld
f 10.is gegarandeerd en meer niet
De groote oogst zou, als er f 12.per 100
K.G. zou worden betaald, dit jaar eenig voor
deel aan vele tarwetelers hebben kunnen
brengen. Intusschen brengt het stroo f 50.—
per H.A. minder op dan bij de totstandko
ming der Wet. Gezien ook op de fatale
aardappelprijzen en de slechte prijzen der
andere gewassen, zal dit jaar nog slechter
zijn dan het vorige. De Regeering hoopte
met de tarwewet de landbouwbedrijven
gaande te kunnen houden; dat is zooals nu
toestand is onmogelijk.
Al deze opmerkingen moeten tot de con
clusie voeren, dat een royalere prijs te ver
dedigen is.
Het maalpercentage.
Een betere prijs is te bereiken door den
Vitaprijs te verhoogen of door het maal
percentage te verhoogen. Dit laatste acht het
H.B. juister en mogelijk. Het wettelijk maal
percentage dient' aanmerkelijk verhoogd te
wonden.
De beperklhg.
Nu de toestand troosteloozer ls dan ooit, is
het noodzakelijk, wil men de bedrijven gaan
de kunnen houden, de tarweteelt vrij te la^
ten en door veirhooging van het maalper
centage goed te steunen. Het ls zeer ge-
wenscht, dat de veenkoloniale rogge wordt
gesteund, opdart, ln die streken tarwe zaaien
innoodig wordt.
Verlenging der Wet
De verlenging der tarwewet dient op zoo
danige wijze te geschieden, dat de bedoe
ling, haar te doen eindigen, als de laatste
tarwe vian ftet laatst gesteunde oogstjaar in-
dei*daad,-ls Afgenomen, wordt bereikt; Het
ivan liet H.B., gewenscht
zifn~g b einddatum te noemen, doch vast
te leggen, dat de tarwe van het laatst te
steunen oogstjaar volledig moet worden af
genomen.
CrlsiszuivelweL Inl. de heer K. Kuiper
Kuiper.
Crisis VaikehswfeL Inl. de heer A. N.
Vaandrager.
De Regeering en de Ned. Varkens Centrale
zijn Binds de laatste gehouden vergadering
aan eenige belangrijke wenschen tegemoet
gekomen, zoo inzake den invloed der zware
mesterij en de huisslachting. Toch zal er
de organisatie en uitvoering nog wel Iets te
zeggen zijn, terwijl er voor gewaakt moet
worden, dat de onevenredigheid ln steun
aan de baconprijzen en de prijzen der zware
varkens in de toekomst zooveel mogelijk
worden voorkomen. De zware varkens behoo
ren in prijs" boven de baconvarkens uit te
komen.
De Suikerbietenteelt, Inl. de heer B. B i e s-
heuvel.
De steun aan de suikerbietenteelt is steeds
onvoldoende geweest. Dit blükt ook wel uit
het feit, dat gelegenheid is gegeven om 80
van de normale oppervlakte bleten in Ne
derland in vroegere jaren verbouwd, te steu
nen, terwijl deze 80 ln de praktijk lang
niet is bereikt. Het gevolg hiervan is, dat
veel minder werkgelegenheid is ontstaan
voor landarbeiders, schippers en fabrieks-
personeel, terwijl het doel, met dezen steun
de akkerbouwbedrijven gaande te houden,
niet wordt bereikt.
Verbetering in den prijs is dan ook !n het
algemeen belang dringend noodzakelijk.
De Schapenhouderij. Inl. die heer E. Go-
vers.
Op de schapenhouderij ls veel verloren, al
leen de beperkte export naar Frankrijk gaf
bevredigende prijzen. Daar de inkoop op de
Nederlandsche markt als regel tegen de ge
wone zeer lage marktwaarde geschiedt,
waardoor ook in het binnenland België enz.
afzet "is' te vinidien, is de winst op den Fran-
schen export niet aan de schapenhouders
ten goede gekomen. De Regeering heeft op
dezen export een heffing toegepast, om zoo
veel mogelijk de te groote winstmauge aan
de exporteurs te ontnemen. Deze heffingen
zijn gestort in een fonds, dit fonds is be
stecid voor de Nederlandsche schapenhou
derij. Nog steeds is niets beslist over de
wijze, waarop dit fonds voor dit doel kan
worden aangewend. Van steun aan den wol-
prijs door de C. O. voorgesteld, is tot heden
niets gekomen.
De Aardappelonltnur. Inl. de heer A. de
Haas van Dorsser.
De catastrophale aardappelprijzen, welke
in de aordappelverbouwende streken tot een
ramp leiden, hebben aanleiding gegeven tot
bespreking in onze organisatie, onze zuster
organisaties en ln het. K. N. L. C. over de
mogelijkheid deze ramp af te wenden. Hier
bij stuit men op groote moeilijkheden, welke
o. m. voortvloeien uits
le. do grootte van heft overschot In ons
land.
2e. d'e grootte der productie In de ons om
ringende landen.
3e. de moeilijkheid van nauwkeurige taxa
tie der voorraden op boerderijen en elders.
4e. de moeilijkheid der controle op het
vervoer.
Een en ander zal ter vergadering nader
worden toegelicht.
Het H.B. acht het wenschelijk, dat de Over
heid - een flinke som-beschikbaar stelt om
den afzet van consumptieaardappelen voor
andere doeleindeft dan consumptie te bè-
vorderen.
Credlet. Inleider de heer P. Stapel.
Voor dit onderwerp kan het best verwezen
worden naar den inhoud van het Crediet 1
rapport, hetwelk in ons Orgaan wordt ge
publiceerd.
De drie volgende punten zijn van veel be
lang:
1. iedere belemmering van executie of fail
lissement, iedere verstrekking van crediet
zal zonder uitwerking blijven, Indien de be
drijven verlies blijven geven. Loon.ende
prijzen zijn daarom noodzakelijk; daar
naast is het volgende onontbeerlijk.
2. Executies van hypotheekboeren en ln
het algemeen het gedwongen verlaten van
de bedrijven door de boerengezinnen, die
door de crisis ten onder gegaan zijn, moeten
zooveel mogelijk worden beperkt.
3. Aan de Boerenleenbanken moet door
staatsgarantie gelegenheid worden gegeven
met de verstrekking van bedxijfscrediet ver
der te gaan dan thans mogelijk is.
CRISIS-ZUTVELBESLUIT
De Crlsls-Zulvel-Centrale vestigt de aan
dacht van belanghebbenden op het K.B. van
3 Nov. 1932 Stsjbl. no. 532, dat op 20 Nov. a.s.
In werking treedt en dat onder meer op na te
noemen punten een wijziging brengt ln de be
palingen van het Crisis-Zulvel-BesliUt II 1932
Sts.bl. no. 319.
1. Boter mag niet zonder merk worden ver
voerd. verkocht of afgeleverd door of ten be-
2. Margarine, hetz() A of B, mag
handen z(Jn tenzl) de samenstelling en de ver
pakking voldoen aan de door den Minister van
Economische Zaken en Arbeid gestelde elschen,
waartoe Weldra ook een speciaal merk zal be
de houder ls Ingeschreven bU de Crlsls-
Zulvel-Centrale. Ieder, die een karn heeft, ook
hll. die alleen voor eigen gebruik karnt, ls der
halve verplicht Zich te doen Inschrijven. Ver
zoeken om te worden Ingeschreven als houder
dienen te worden gericht tot het contröle-sta-
tlon binnen welks gebied de houder woonplaats
heeft (zie onderstaande ltlst). of tot de Centrale
Laan van Meerdervoort 84, den Haag.
Houders van Inrichtingen tot het bereiden
die reeds In het bezit zfln van
rekt.
geacht bü de Centrale 1
zUn
houders
van bovenbedoelde Inrichtingen nog tot en met
27 November a.s. gelegenheid te geven om zich
t» doen inschrijven. Degene, die, hoewel houder
zijnde, hlet vóór 28 Nov, a.s. van de geboden
gelegenheid gebruik heeft gemaakt, zal dU9 ln
overtrédlng zUn.
Ressorfen der Contröle-Statlcne: Prov. Fries
land, afd. .zulvelcontróle der Crlsls-Zulvel-Cen
trale,te Leeuwarden, Zuldergrachtswal 4; prov.
Groningen, Idem. te Groningen, Martinikerk-
tröle der Crlsls-Zulvel-Centrale. te Ri
prov. Zuid-Holland. Idem, te Den Haag. Laan
van Meerdervoort 56; prov. Utrecht. Idem, te
Utrecht, Westerstraat 16: prov. Noord-Holland
Idem, te Alkmaar, Landbouwhuls.
ONGEKEURDE POOTAARDAPPELEN
Uitvoer tot 1 Maart 1933
De waarnemend directeur-generaal van den
Landbouw brengt ter algemeene kennis, dat 't
ln de bedoeling ligt de. bU wUze van over
gangsmaatregelen toegeatand uitzonderingen op
't verbod tot uitvoer van ongekeurde pootaardap
Eelen. bedoeld In art. 2 van het PootaardappeJ-
ealult 1932, na 1 Maart 1933 niet te besten
digen.
DE MOEILIJKHEDEN VAN DE BOLLEK
KWEEKERS.
Teeltvoorschotton gevraagd.
Door de besturen
i de drie bloem
tvellln
o».. ln het Westland ls aan do gemeentebestu
ren ln die stree-k, nl. NaaldwUk. Monster. 's-Gfa
veazande, De Lier, Wateringen en Maasland,
een verzoek gericht, om medewerking tot het
verleenen van kleine teeltvoorsohotten aan de
bollenkweekers.
De uitkomsten van die bedrijven zö.n niet
bijster gunstig te n
H zfln.
De bedoeling is, dat vla de veilingen gelden
worden verstrekt, waarbü de gemeenten garant
illen blijven voor de terugbetalingen. Deze
DE VEIUNGOMZETTEN IN T WESTLAND
Belangrijke teruggang
Nu geleidelijk de beteekenende aanvoeren
aan de veilingen "ln het Westland teneinde zijn
kan met eenige betrouwbaarheid de balans op
gemaakt worden van de omzetten ln het afge-
loopen selzoerL
En zooals viel te verwachten, er een vro
belangrijke vermindering waar te nemen.
De grootste veiling ln het Westland. die te
Poeldijk, had vorig Jaar medio November een
omzetcijfer van f 3.473.881.63, dat op heden ls
teruggeloopen tot f 2.571.326,54, alzoo een ver
mindering met bijna fl mlllloen.
De andere elf veilingen ln het Weetland heb
ben alle eveneens een meer of minder grooter
bedrag minder omgezet, al naar de grootte der
V€In dén teruggang deelen zelfs ook de bloe-
lllngen «ln de streek. Uit de verschillende
bM.al, vergeleken met dlr
1931, een verminderd*
uui*ec »°u mlllloen gulden" bestaat.
Hierbij kan nog worden vermeld, dat ln het
vorig Jaar de totale vermindering ln vergelU-
klng met 1930, ongeveer f 1.350.000 bedroeg,
zc.odat sinds 1930 de verminderde omzet aan de
twaalf Westlandsohe veilingen op ruim f 5 mll
lloen mag worden gesteld.
Vermeld ztj. dat in 1930, het laatete Jaar dat
de omzetclifers een voortdurenden groei te zien
gaven, een omzetcUfer van 1 20.402.293.47 werd
bereikt.
Na de vermelding van deze clJfere. moet ech
ter worden opgemerkt, dal de toestand niet zoo
ongunstig ls, als uit de cUfera men wel zou
kunnen opmaken.
Immers is van de omzetcijfers der gToenten-
veillngen een gedeelte overgegaan naar de
bloembollen- en bloemenveilingen. Voorts he®'"
ln de jaren 1929-'30 een beteekenende teelt-
ultbreldlng plaats gehad, die ln het afgeloopen
jaar volledig tot Btllstand Is gekomen.
Voorts zll opgemerkt, dat de algemeene ex
ploitatiekosten van de bedrijven belangrijk zUn
verlaagd, zoodat met vermindering van de ont
vangsten, ook die van de uitgaven daalden.
Over hot algemeen wordt dan ook wel aan
genomen. dat 1931 de grootste doling ln het
toHioi- wol w.a.l hAihhnn gegeven en de sta-
terug gaat komen.
Kunst cn Letteren.
NEDERLANDSCHE ORGEL-
FABR1CAGE
Op het onverwachtst zet het leven den
dagbladschrijver soms iets heel bijzonders
voor zijn nieuwsgierigen neus en dwingt
hem daarover te schrijven.
Met dat laatste heeft hij ln verhouding de
minste moeite wanneer or over het onder
werp een min. of meer geheimzinnig waas
hangt en daardoor zijn belangstelling gaan-
do wordt gemaakt.
Zoo'n geval deed zich deze week voor toen
de directie van de N.V. Standaart's Orgel-
fabrieken ons uitnoodigde tot een excursie
om eens een weidsch woord te gebruiken
naar haar werkplaatsen.
Wat een orgel is een kerkorgel, concert
orgel of een bioscooporgel, weet ongeveer
iedereen in deze dagen van veelzijdig radio-
genot. Wij hooren zo schier dadelijks en
ergoren ons eraan of genieten ervan, ai
naar gelang we zworen bij het ouderwetschc
kerkorgel en de daarbij behoorende klas
sieke muziek, of ons aangetrokken gevoelen
DE NIEUWE PRESIDENT
Franklin D. Roosevelt, de nieuw gekozen Amerikaansche President, had in New York
een geestdriftige ovatie van partijgangers in ontvangst te nemen. Rechis van den
President xijn zoon Elliot.
tot de moderne (modern hier ïn speclaleD
zin bedoeld) jazz-effecten van bioscoop
orgels.
De journalistieke belangstelling, die naar
een bekend woord van Charles Boissevaln,
universeel moet fcijn als ze aan haar doel
zal beantwoorden, omvat deze beide in de
practijk zoo wijd uiteenliggende tereinen.
En daarom was dit bezoek aan de bekende
orgelfabriek te Schiedam, waar kerkorgel
en bioscooporgel, het .koninklijk instru
ment" en de „bibbermachine" elkander als
het ware de hand geven van journalistiek
oogpunt bezien, e^n buitenkansje
Er is ook wel aanleiding om in dezen tijd
op de Nederlandsche orgel fabricage in de
Nederlandsche pens de aandacht te vestigen.
Het Nederlandsche fabrikaat maakt over
het algemeen een goed figuur en dit mag
zeker ook gezegd worden van de Nederland
sche orgelmakerij, die al van ouds een zeer
göeden naam heeft en we hebben er
ons van overtuigd bij Standaart ook in
dézen tijd de vergelijking met die van het
buitenland met glans kan doorstaan, daar
ze met haar tijd weet mee .te gaan en uit
hedendaagscho technische mogelijkheden
de profijten weet te trekken, die daar in
Zitten.
Met nog enkele andere collega's werden
wij door de heeren van de directie van
Standaarts orgelfabrieken in de Burgerzaal
van het Rotterdamsche Raadhuis ontvangen.
De beteekenis hiervan was, dat men er prijs
op stelde ons in een voor het doel buiten
gewoon geschikte ruimte een Standaart-
orgel te demonstreeren- dat eenige jaren ge
leden geleverd is en, zooals algemeen be
kend is, uitstekend voldoet.. De organist van
het Raadhuis, de heer J. G. van Doorn, deed
ons hier eenigen tijd van de kwaliteiten van
het orgel en tevens van zijn bekwaamheid
als organist genieten. De president-commis
saris van de N.V, Mr. >V- A,, Hoek, vertelde
de aanwezigen over de internationale repu
tatie van het product van eijn firma. Hij
wees op de levering van niet minder dan
ongeveer 258 instrumenten, waaronder ver
scheidene in het buitenland (Engeland,
Frankrijk, België, Duitsohland, Zuid-Afrika
en Britsch-Indië) en gewaagde van het en
thousiasme, dat door vooraanstaande orga
nisten en andere toonkunstenaars voor het
Ned. orgelproduct getoond wordt zooals door
Prof. Alfred Sittard, Edward Eigenschenk,
Reginald Foort (de bekende radio organist),
Carl Schuricht en niet te vergeten- de Ne
derlandsche orgelvirtuoos Pierra Palla.
Bij onze aankomst ten kantore van de N.V.
aan de Nieuwe Haven te Schiedam kregen
we wel even de keerzijde van de medaille te
zien. Daar wees de directeur de heer A. Stan
daart ons namelijk op de moeilijkheden, die
door de tariefmuren waren geschapen voor
den uitvoer ook van dit Nederlandsche pr-
duct en het daartegenover staande schrijnen
de feit, dat de invoer van orgels en orgel-
onderdeelen in ons land volkomen vrij ls Ge
volg hiervan is, dat de bona iftide 'Nederland
sche orgel fabrikanten, de mensdien, die een
orgel naar de eischen van den tijd kunnen
bouwen in hun productie ten zeerste belem
merd worden, omdat door zoogenaamde or
gel fabrikanten van deze omstandigheid ge
bruik wordt gemaakt door de orgelonderdoe-
deelen kant en klaar uit het buitenland,
vooral uit Duitsohland, te laten komen en
ze dan, soms zelfs volgens een bijgeleverd
schema, zooals men zelf een radiotoestel kan
maken, in elkaar te zetten. Als men weet,
dat Engeland 33^, Frankrijk 35, België 22
en Duitscliland practisch 26 procent invoer-
rechten heft, op orgels en orgelonderdeelen,
terwijl de invoer van deze voorwerpen uit
die landen geheel vrij is, dan kan men zich
voorstellen, dat de goede Nederlandsche
orgel fabrikan ten, nu hun de leveringsmoge
lijkheid naar het buitenland practisch beno
men wordt, zich gevoelen te verikeeren in de
positie van het veronachtzaamde stiefkind.
In de fabrieken hebben we met veel be
langstelling kennis genomen van verschil
lende zaken, die verband houden met de
orgel fabricage. We zagen hoe hier alle onder
deelen zoowel voor kerkorgels als voor con
certorgels ter plaatse worden vervaardigd,
zoodat de hier gebouwde orgels voor onge
veer 85 procent Nederlandsch fabrikaat kun
nen worden genoemd. Groote belangstelling
viel uiteraard ten deel aan de afdeeling
pijpen-gieterij. Hier worden de platen gego
ten waarvan de pijpen worden gebogen. Het
orgelmetaal, waarvan de pijpen worden vcr-
vardigd, wordt naar men ons mededeelde,
samengesteld naar een recept, dat reeds
meer dan 150 jaren in het bezit der firma
is. Aardig was te zien hoe men na het gie
ten aan de kristallisatie-figuren, die op de
metaalplaat verschijnen, het tingehalte kan
beoordeelen. Verder viel de voor den goeden
klank zoo belangrijke wanddikte der pij
pen op.
Een mechanisch, (dus ouderwetsch ge
bouwd) en een „rein-electrisch" orgel, in de
fabriek bespeelbaar opgesteld, werden met
'belangstelling bezichtigd en tot voldoening
gedemonstreerd. Buitengewone aandacht trok
ken uiteraard de verschillende ingenieus be
dachte instrumenten, die bepaalde geluiden
in de bioscoop-orgels moeten voortbrengen.
Het zou ons te ver voeren, wanneer we zou
den trachten, daarvan beschrijvingen te
geven.
Alles met elkander was dit bezoek aan Stan
daarts Orgelfabrieken zeer instructief. We
maakten er gaarne eenigszins uitvoerig mel
ding van.
Niet het minst omdat we daarmee de pu
blieke aandacht kunnen vestigen op een Ne
derlandsche industrie, die verdient, dat ze
gewaardeerd wordt, inzonderheid in dezen
tijd, nu ze voor l.aar bestaan binnen de
grenzen van ons land heeft te vechten.
VAN EEN 200-JARIG ORGEL.
Men schrijft ons:
Den 4en December van het jaar 1732 werd
de Groote Kerk der Ned. Hervormde Ge
meente te Maassluis begiftigd met een orgel
grootsch van bouw en uitvoering.
Eén van Maassluis' inwoners, Govert van
Wijn, schonk geheel uit eigen middelen dit
prachtig orgelwerk met tegelijkertijd een
som gelds, waaruit Kerkvoogden al die 200
jaar onbelemmerd en onbezwaard, bespeling
en onderhoud hebben kunnen bekostigen.
Dit feit wenschen Kerkvoogden van Maas
sluis in dankbaarheid met de gemeente te
herdenken, door den 7en December a.s. een
orgelconcert te laten geven door den heer
Jan Zwart, van Amsterdam, van hunnent
wege daartoe uitgenoodigd.
Van nog grooter beteekenis is hun mede
werking aan de uitgave van 'n geilhistreerd
Orgelboek, dat de heer Zwart samenstelt,
en dat bij deze gelegenheid alles bevat wat
er in den loop dezer twee eeuwen gepas
seerd is om en bij het orgel hunner kerk.
Begin December verschijnt düt orgelboek,
dat in een aantal hoofdstukken, gewijd aan
het orgel, zijn maker en zijn verschillende
bespelers, een beeld zal geven van de ont
wikkeling onzer Nederlandsche Protestant-
sche Orgelcultuur, na den tijd dor Refor
matie.
Wat een vies weer
en daarbij die
verkoudheid!
Neen. zoo gaat
bet niet langer!
Liever naar
buis en direct
ASPIRIN.
Uïtslaitend verkrijgbaar in de oranje-band
buisjes van 20 tabletten na fL .70 en
oranjezakjes van 2 tabletten k E .10.
Gemengd Nieuws.
EEN ROOFOVERVAL OP EEN
ECHTPAAR
DE DADER GEARRESTEERD.
Zaterdagmorgen vroeg werd by de familie
Bakx aan den Nispenschersweg te Roosen
daal een oven-al gepleegd.
Te circa half 6 in den morgen werd de
vrouw wakker en zag zaj in het slaapvertrek
een schaduw. De vrouw wekte haar echtge
noot. De indringer hield hen echter dadelijk
een revolver voor en dwong de vrouw het bed
te verin ten en het geld en de sieraden uit de
kastladen af te geven. Alleen het geld een
bedrag van ongeveer 4 gulden werd door
den man meegenomen.
Tegen zeven uur in den morgen kreeg de
politie bericht van een inbraak in hotel
„Neerlandia" op het Stationsplein. Hier had
men om half zeven bemerkt dat ongenoode
gasten een bezoek aan de inrichting hadden
gebracht. Door een bovenlicht aan de achter
zijde van het gebouw was men de zaak bin
nengedrongen. Uit het café, de eetzaal en den
kelder waren sigaren, ter waarde van f 50,
zilver, flesschen likeur, een groote pendule,
tafelkleedjes enz. ontvreemd, terwijl in de
toiletten een weegschaal was opengebroken,
waaruit eenig geld was genomen. De gestolen
voorwerpen zijn later in de kalkloods van een
in aanbouw zijnd huis, in een groot tafelkleed
geknoopt, teruggevonden.
De man, die van den overval en de inbraak
verdacht wordt, is te Calmpth in België
ROFFELR1JMEN.
't Zusterke
In het schemerige weten
Van den ziekenhuispatiënt
Is ze altijd zorgend bezig,
Is ze nacht en dag present;
's Morgens komt ze hem verfi-isschen
En ze wascht hem, handig-zacht,
En ze ijvert zoo bedrijvig
Dat-ie door tin leed heen lacht
En dan brengt ze gauw ivat lekkers.
Dat-ie eet, al lustrie tniet
,jHij zal zien hoe dat 'em opknapt",
't Is zoo, ook al ziet hij 't niet;
Als de grauwe morgen doorbreekt
En de mist hangt kil en mat
Voor z'n raam, dan zegt ze oolijk:
„Lekker in je bedje, wat?"
Hij begint het ook te vinden,
Ziet het haast zoo mooi als zij;
Vlugger door haar vlot bewegen
Gaat de lange dag voorbij;
Als-ie slaapt is ze verdwenen;
Als-ie opkijkt staat z? er weer;
Nu is hij „haar beste jongen",
Dan weer heet-ie: „waarde heer";
En, wanneer er „hoog bezoek" komt,
Vader, moeder, zus of broer,
Vindt zij 't fijn en dan verdwijnt ze
Voor een uurtje van de vloer;
Als het heele huis ter rust gaat
Legt z'em netjes voor de nacht
En betrekt bij 't schemerlampje
Op de gang de lange wacht
In zijn schemerige weten
Is ze nacht en dag present,
't Zusterke, dat in hun lijden
Al „haar mannetjes" verwent.
(Nadruk verboden). LEO LENZL
Radio Nieuws.
WAA7FDAG II NOVEMBER.
Conoerten. est
18.60 Londen R. Populair orkest
19.20 Kalundborg. Moiart-concert
19.80 Hilversum. AVRO. Oramofoonmuzleh.
20.00 Hulzen. NCRV. Mannenkoor.
20.05 Hilversum. AVRO. Kon. MIL Kapel
20.55 Hilversum. AVRO. Zangdeclamatle
Marietta Serll
21.20 Londen R. BBC-orkeet.
21.80 Huieen. NCRV. Gramofoonmuxlek.
21,55 Daventy. Strijkkwartet
22.00 Hilversum. AVRO. Gramofoonmuilek.
32.15 H 11 v et r b u m. AVRO. Kovacs L&Jos.
32.40 Hulun. NCRV. Gramofoonmuilek.
23.05 Hilversum. AVRO. Gramofoonmuxlek.
23.15 Hilversum. AVRO. Kovacs Lajos.
Lea 1 n r e n. Cursussen, e n x
18.20 Hulzen. NCRV. Vragenuurtje.
19.00 Hilversum. AVRO. Boekenhalfuur.
31.00 H u 1 x e n. NCRV. P. van Reen: Neutral»
geschiedenis.
Politie- en Psriberlohtsx.
19.80 Hudtn. NCRV. Politieberichten,
19.45 Hul «en. NCRV. JPersberlohten.
20.01 H 11 v
32.30 Hul»
AVRO. Persberichten.
NCRV. Persberichten,
sum. AVRO. Persberichten.
DCf.SDAG M NOVEMBER.
AVRÖ. Gramofoonmunlek.
Hulitn. KRO. Orsmofoonmualek.
Hilversum. AVRO. Gramofoonmuxlek,
Hilversum. AVRO. Soltstenconcert
Hilversum. AVRO. Gremofoonmuxlek,
Kalundborg. Strijkorkest.
H 11 v e r urn. AVRO. Sollstsncoocert
Hilversum. AVRO. Gramofoonmuxlek.
H u 1 x e n. KRO. Sextet
Langenberg. Orkest
Daventry. Orgelconcert
Hilversum. AVRO. Concert
Hilversum. AVRO. Gremofoonjnuxlek.
Londen R. Studio-orkest
Hilversum. AVRO. Oramofoonsnuxlek,
Hilversum. AVRO. Plsno-voordrsuAt
Langenberg. Kamermuslek.
Hullen. KRO. Gramofoonmuxlek.
Hllrtrium. AVRO. Kinderkoor.
Hllvetsupn. AVRO. Drealorgelmuxlelei
Halten. KRO. Orkest
Hilversum. AVRO. Grsmofoonmurleki
Hul* en. KRO. Orkest
Hilversum. AVRO. Koveos Lejos.
Warsohau. Populair concert
De ven try. Militair orkest
Lsilngen, Cursussen, enii
Hilversum. AVRO. Knipcursus 1
Hulitn. KRO. Modeoursus.
H u 1 e n. KRO. Cursus sper&nto
Hulun KRO. Prof. M. Mulder: De Mld
deleeuwen.
Hilversum. AVRO. ®n*#l»che les.
Politie- en Pereberlc
11.01 Hulien. KRO. Polltteberlchteu.
19.30 Hulitn. KRO. Polltleberlabten.
WAARSCHUWING.
Een „chemische fabriek", die cich noemt
nu eens „Voorwaarts", dan weer „Ons Doel",
doet een verpakt schuurmiddel langs de
hulzen aanbieden, waarop de mededeeliiig
voorkomt, dat 6 cent van elk pak wordt af
gestaan aan de tubeirouloee-vereoniging „Zou
nest raai". Dit schuurmiddel eahijmt verkocht
te worden voor een kwartje, doch zou
slechts een waarde hebben van enkele
centen.
Het bestuur van „Zonnestraal" deelt mee
dat het met genoemde fabrie-k geen enkele
connectie heeft noch met het leuren lrtngs
dé huizen, waarom hiertegen gewaarschuwd
wordt.
AVONTUREN VAN J00SJE PINDA EN PIETJE ROET
Joosje trok en Pietje trok; op *t laatst
begonnen ze elkaar zelfs te stompen en ze
wrikten en sjorden om het hardst, om het
regenscherm in hun macht te krijgen. Krak!
daar ging de stok al in tweeën, en eenige
oogonblikkcn later staken de baleinen naar
allo kanten uit en hing de stof er aan flar
den bij.
40. Van schrik hielden de jongens ineen»
met vechten op. Wat nu te doen? Maar
Pietje, die altijd de dapperste was, zei: „We
moeten 'n nieuwe voor hem koopen!" Ze hol
den den professor achterna, en voordat de
verschrikte man een woord kon uitbrengen,
zei Pietje: „We zullen dadelijk een nieuwe
voor U koopen, meneer? Gaat U maar even
mee!
(Wordt Woensdag vervólgd.);
