BINNENLAND.
MANDAG 21 NOVEMBER 1932
TWEEDE BLAD PAG. 5
ECONOMISCHE PROBLEMEN
ONKERE WOLKEN AAN DEN
SUIKERHEMEL
Java-Suiker Industrie krijgt een
harden dobber te verduren
Iet bericht, door Aneta aan de Locomotief
leend inzake de moeilijkheden, ontstaan
de nieuwe suikerregeling, heeft ons aan
i eenen kant verrast en aan de andere
iren wij er op voorbereid. Het zijn
groote tegenstellingen in deze wereld, die
economisch herstel bannen; niet alleen
tegenstellingen tusschen de groot-mach-
maar ook die lusschen de onderdeelen
1 bedrijfsgemeeiisc.aap beletten de sanee-
g.
Vat de Java-suiker-in 'ustrie betreft, wis-
wij' dat ie belangen vim de groi ie ctn-
ns niet steeds strookten met die der
ine ondernemingen. De groote mnat-
appijen staan èn financieel èn cultuur-
iinisch sterk; zij hebben middelen en
nschen genoeg om in het afzetgebied
koopskantoren op te richten en zij kun-
gemakkelijker van de geboden moge
heden profiteeren, dan de kleine, die bo-
idien jarenlange practijk missen, nu de
p. sinds 1917 den verkoop in eigen han-
heeft genomen.
Teveel aan suiker.
i meeste suiker-ondernemingen, welke
t aan bankgroepen behooren, zijn door de
standigheden aan hun geldschieters ge
iden. Hoe meer zij in het krijt staan, hoe
ider zij te zeggen hebben en hoe grooter
is, dat zij op een gegeven moment door
grootere lichamen zullen worden opge-
pt. Wanneer wij billijk zijn kunnen wij
recht niet aan de grooteren ontzeggen,
arom zijn deze groot geworden? Ten
le door zuinigheid en beleid- ten deele
>rdat zij direct geprofiteerd hebben van
positie en het prestige van hun mentors,
kleinere hebben niet altijd een vooruit-
ïde blik gehad; hebben menigmaal te
ge dividenden uitgekeerd en zij heb-
hun reserves in uitbreiding van hun
rijf gestoken, in stede van deze gelden
rt te houden Want ook op Java is het
ote euvel geweest: „onjuist inzicht in de
kelijke wereldverhoudingen... steeds
ar uitbreiden, zonder zich af te vragen,
die expansie in overeenstemming was
de toename van het verbruik niet al
maar ook met de expansie in andere
cergebieden." Nu achteraf blijkt, dat
r bescherming de Europeesche bieten
den hun bieten-areaal hebben vergroot
daardoor hun surplus aan landarbeiders
igszins te kunnen spuiennu blijkt
Amerika meer en meer zichzelf wil gaan
ruipen, nu Britsch-Indië een eigen sui-
cu'ltuur wil pousseeren en Cuba zien
nmin als Java heeft kunnen vrijhouden
expansie, nu bemerken wij, dat er een
eel aan suiker is en dat een groot ge-
'te van het areaal duurzaam moet wor-
verlaten.
ierbij kamt dat nieuwe variëteiten een
grootere productie pér eenheid hebben opge
leverd; wij hebben dus buiten een oneven
wichtige expansie een veel hooger rende
ment gekregen, dat het euvel dus aan twee
kanten verscherpte. Had Java een andere
lijn gevolgd, nl. om door verbetering van
het plantmateriaal de bestaande aanplant
productiever te maken, dan zouden wij niet
in een dergelijke impasse aangeland zijn.
Wie krijgt de leiding?
Hoe zal hierin een natuurlijke selectie
komen? Niet door van hoogerhand aan alle
partijen een even groote kans te geven, want
dan zouden de goede ondernemingen- juist
omdat zij door omstandigheden goed gewor
den zijn, terrein moeten verliezen aan rt<-
zwakkeren, die niet verstandig gehandeld
hebben. Wel door het afvallen van die fa
brieken, die niet meer tegen den stroom op
kunnen roeien. Deze mogen niet meer ge
steund worden, want het geld- dat daarin ge
stoken wordt, is, uit een algemeen oogpunt
bezien, oneconomisch besteed. Indien de Re
geering zich hiertoe leent dan begeeft zij
zich od een verkeerden weg. Dit moet dan
ook duidelijk naar voren gekomen zijn bij
de besprekingen in het Suiker-Werkcomité;
de bezwaren, die er tegen het nivelleerings-
stelsel bestaan waarmede wij bedoelen
het doen aanpassen van de belangen der
sterke ondernemingen aan die der zwakke
re moeten zoo groot zijn, dat men twij
felt aan het slagen ervan. Het punt, wéér
de scepter zal worden gezwaaid, hoe belang
rijk ook, zinkt bij dit probleem in het niet.
Of de macht in Bolland ligt, of in Indië
komt eerst aan de orde, wanneer de andere
kwesties deugdelijk zijn opgelost. De eerste
vraag is: „Wie krijgt de leiding?" Zijn het
de groote ondernemingen die daardoor de
kleinere kunnen dooddrukken? En al zou
leiding bij een gemengde commissie be
rusten, waarin zoowel de krachtige als de
zwakke ondernemingen zitting nemen, dan
nog is het feit beslissend: Welke schuld
hebben de zwakkeren aan de bankiers, - te
vens suiker-eigenaren?
De financieringskwestie.
De hoofdzaak van de suikerregeling ligt
niet in den verkoop maar in de kwestie
der financiering. Wij hebben dit gezien bij
de Kalibagor en de Poerwokerto, die een
groote schuld aan de Cultuur-Maatschappij
der Vorstenlanden hebben, welke laatste
maatschappij de credieten per uit. 1932 heeft
opgezegd. Ook de Gayamsche Cultuur Maat
schappij is op hetzelfde niveau aangeland;
ook bij deze maatschappij heeft de geld-
schietster, de Internationale Crediet- en
Handelsvereeniging Rotterdam het crediet
ingetrokken, zoodat de maatschappij in
liquidatie moet gaan. Niemand is, vanzelf
sprekend, bereid gevonden om de financie
ring over te nemen. Hoevelen zullen nog
moeten volgen, wanneer niet spoedig een
credietmaatschappij voor de financiering
van de Java-suiker wordt opgericht Zalmen
daartoe overgaan? Wij denken van niet,
want hieraan koppelt zich de kwestie van
de noodzakelijke reductie van het beplante
areaal. Wanneer de kleineren blijven be
staan dan moeten de grooten inkrimpen en
dit zullen zij nimmer doen.
In dit verband mag men niet vergeten,
dat Japan steeds minder suiker van ons be
trekt, Britsch-Indië* ons voornaamste afzetr
gebied, een eigen cultuur wil vormen terwijl
de Europeesche landen heftig met de Java-
suiker concurreeren, zoozelfs, dat de Java-
suiker in prijs moest worden verlaagd om
geen terrein verder te verliezen. Willen wij
het oude areaal behouden, dan moeten wij
onze suiker plaatsen in concurrentie met
Cuba. Entameeren wij dien strijd dan zul
len wij
een harden dobber
hebben. Afgezien van de vracht, die vooi
Cuba naar Europa lager is dan voor Java,
moeten wij rekening houden, dat de potcn-
tieele productie-capaciteit er heel wat hoo
ger is dan in ons Indië. Cuba kan, na eenige
eenvoudige voorbereidingen, gemakkelijk b
millioen ton suiker produceeren en hoe meer
zij voortbrengt hoe lager haar kostprijs zal
zijn. Cuba ligt uit cultuur-technisch oog
punt heel wat beter voor suiker dan de tro
pische gebieden.
Zooals de situatie er op het moment uit
ziet zouden wij overhellen naar het principe
van de „overwinning voor de sterksten".
Hieraan is niets te doen. Zakken de groote
ondernemingen naar het niveau van de
zwakke lichamen, dan wordt de geheele
Java-suikercultuur verzwakt Behalen de
sterke de overwinning, dan komt dit aan
het concurrentie-vermogen op de wereld
markt van de geheele Java-suikerindustrie
ten goede. Waar er zoo verbazend veel rijst
in Indië moet \vorden ingevoerd zal er wel
emplooi gevonden kunnen worden voor de
gronden, die aan de inlanders zullen moe
ten worden teruggegeven. Het is alleen jam
mer voor het kapitaal dat in de zwakkere
fabrieken is gestoken en dat nu onherroepe
lijk verloren gaat- tenminste wanneer ae
Regeering van inmenging afzijdig zal blij
ven, zoolang de Java-suikerindustrie zelf
geen homogene maatregelen neemt
NATIONAAL VERBOND
..GODSDIENST, GEZIN. GEZAG"
Comité te Amsterdam
Te Amsterdam heeft zich gevormd een
voorloopig plaatselijk Comité van het Natio
naal Verbond „Godsdienst, Gezin, Gezag" tot
bestrijding van revolutionaire invloeden in
Nederland en overzeescbe gewesten.
In het comité hebben zitting genomen ver
tegenwoordigers van onderscheiden gods
dienstige en politieke riohting. Het is samen
gesteld als volgt: Ds. A. G. H. van Hoogen-
huijze, voorzitter; H. R. Zijlstra, secretaris-
penningmeester; A. Assoher; G. Baas Kzn.,
H. Boerée; Pastoor van Breda; F. K. Lotge
ring; Mr. C. P. M. Romme; A. B. Roosjes;
Ds. J. L Schouten; W. Steinmetz; Prof. Dr.
J. Waterink; Dr. E. R. Wittig.
Groote nationale betooging
In samenwerking met het Plaatselijk Co
mité te Amsterdam organiseert dit Comité
een Groote Nationale Betooging op Dinsdag
22 November a.s. in de groote zaal van het
Concertgebouw te Amsterdam, waar als spre
kers optreden de heeren: Ds. A. G. H. van
Hoogenhuyze; Pater Borromaeus de Greeve
Mr. H. Bijlevel-d. De heer Jac. Ph. Caro
treedt op als solist, de heer Jac. Kort bespeelt
het orgel, terwijl de vergadering nationale
liederen zingt.
Doel van het Verbond
■-Het Verbond wil krachtige handhaving
van de goederen, ons als heilig pand door
onze vaderen toevertrouwd: Geloof in God,
een vrij en zelfstandig Nederland en trouw
aan het Huis van Oranje.
Het wil bewaring van het gezinsleven als
noodzakelijk onderpand voor een gezond
volksleven.
Het wil krachtig verzet tegen stroomingen
die het geloof ondermijnen, het gezag aan
tasten en onze duur gekoöhte vrijheden be
dreigen.
Het wil met alle wettige middelen, maar
onverzwakt, bestrijding van elke revolutio
naire beweging in Nederland en Overz. Ge
westen. inzonderheid van de Communisti
sche Partij, die slechts op bevelen van het
buitenland handelt.
Het Verbond beoogt geen partijvorming,
doch uitsluitend samenwerking van alle ge
zindten in één Nationaal Verbond tegen de
machten die ons land en volk bedreigen.
VEREEN. VOOR VOLKENBOND
EN VREDE
De „Vereeniging voor Volkenbond en
Vrede" heeft Zaterdag te Arnhem haar al-
gemeene jaarvergadering gehouden onder
leiding van Jhr. Mr. Dr. H. A. v a n K a r n e-
b e e k, commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuid Holland
Aan de openingsrede van den voorzitter
ontleenen wij het volgende:
Het wereldgebeuren, dat wij beleven is,
binnen het kader van den Volkenbond, zoo
rijk aan stof, dat ik
mij de beperking
moet opleggen, die
bij een openings
woord past. Mijn
conclusie is, dat er
thans meer dan ooit
reden is om aan den
Volkenbond vast te
houden en er schou
der aan schouder
achter te gaan staan
Men moet hem in
tusschen zien zooals
Jhr H
werk en de Volken
bond kan niet meer geven dan waartoe zijn
leden hem colletief in staat stellen. Maar
omgekeerd hoede men zich ervoor, d betee-
kenis van den Volkenbond te onderschatten.
Indien hij door mensohelijke verblinding en
onverstand kapot werd gemaakt, dan zou
hij terugkeeren, omdat hij naar mijn innige
overtuiging als permanent orgaan van geor
ganiseerd overleg wortelt in den tijdgeest,
die den onderlingen samenhang der wereld
belangen weerspiegelt. Hij is er omdat hij
er zijn moet. Zonder twijfel is in den Vol
kenbond beleid onontbeerlijk, want Volken-
bondswerk is staatkunde en internationale
staatkTrnde is kraakporselein. Het aan een
talrijk en heterogeen lichaam eigen gevaar
dat bij vraagstukken, die een diepgaande en
speciale kennis vorderen, schuilt in ondes
kundige bemoeiing, is daarbij niet denkbeel
dig."
Na de openingsrede van den voorzitter en
eenige mededeelingen van het hoofdbestuur
werd het jaarverslag van den algemeen-se
cretaris den heer H. Oh. G. J. van der
Man de re aan een bespreking onderwor
pen en goedgekeurd. De rekening en verant
woording van den penningmeester over 1931
uitgebracht door Mr. S. K. D. M. vanLie r,
werden goedgekeurd, terwijl de begrooting
voor 1933 werd vastgesteld.
Door het periodiek aftreden van Jhr. Mr.
Dr. H. A. van Karnebeek, die volgens de sta
tuten niet herkiesbaar was, werd tot voor
zitter gekozen Mr. W. van Lanschot,
lid van de Eerste Kamer, die zijn benoeming
aanvaardde.
De aftredende hoofdbestuursleden mej. L.
C. A. van Eeghen te Doorn, mevr. C. A. Kluy-
ver, Mr J Limburg; Prof. Mr. V. H. Rutgers
en Mr. A van Rijckevorsel, allen aftredend,
eerden herkozen
Mr. W. van Lanschot hield vervolgens
als voorzitter der Pan Europa Commissie der
vereeniging een inleiding over het rapport,
hetwelk is samengesteld door Mr. W. van
Lanschot. Dr. E. van Weideren, baron Ren-
gers, Prof. Mr. A. Anemia, Mej. Mr. E. van
Dorp, Prof. Mr. J P A Francois, Dr M D Hage
Ir. A. Plate en Mr. C P. van Wijngaarden.
Het advies van het rapport luidde, dat het
aanbeveling verdient een speciale „Commis
sie voor Europeesche Samenwerking" in te
stellen die plannen en voorstellen in studie
zal kunnen nemen en contact met de be
trokken lichamen zal hebben te bevorderen.
Tenslotte hield Prof. Mr. V. H. Rutgers
plaatsvervangend leider van de Nederland-
sche delegatie ter Ontwapeningsconferentie
en lid van het hoofdbestuur der „Vereeni
ging v. Volkenbond en Vrede" 'n rede over 't
vraagstuk der internationale ontwapenining
en de conferentie van Genève 1932.
Op do ingediende begrooting leverde hö
detailleerde crltlek. waarin hö op de zwakke
plekken in deze begrooting wees. Daar zst een.
groote kan3 op belangrijke tegenvallers ln.
deze begroottng. gezien ln het licht
begrooting.
in bet beleid.
Lpeutert wel hier en
r durft de bezuiniging niet ernstig
„„.kken.
Hö wil spreken niet de organisaties. Wie nu
uitstel wil. maakt straks veel ruwer ingröpen
noodzakelük- Men dient dit ook tegen het per
soneel open en rond te zeggen,
de wrange vruchten plukken
de
Zü zullen ook
.n deze politiek,
duidelök. Is
■stellers ook her-
iogelük? Dat kan men er niet uit
Maar onjuist ls. dat ln c
dere omstandigheden wore
eigenlijk de indiening van
een bewös Is van de aanw...,
zondere omstandigheden. Hij is nog niet bereid
aan deze motie steun te verleenen.
Dan neemt hö de koopkracht-theorie van de
sociaal-democraten even ln de maling. Als men.
eerst een millioen uit de zakken der burgers»
haalt uit allerlei verhoogde li
gebruikt
loonei
houden, dan Is dat toch een vl<
ls de koopkracht-theorie niets i
Noodlg Ls. bezuiniging
:ieuse cirkel en.'
Jan traseologiej
organisatie r
AMSTERDAM
DE GEMEENTE-BEGROOTING
Vervolg Algemeene Beschouwingen
Het College aan het woord.
'1 Bleef nog altöd mat De leider der midden
standera de heer WEISZ, had maar matige be
langstelling. Het ls bekend, dat deze fractie
geen Invloed heeft en bö de 3 pet korting in
het voorjaar een heel vreemde rol heeft ge
speeld.
Na hem kwam de nieuwe leider van de soc.-
demooratische fractie aan het woord. Hö is een
goed spreker en Iemand van breede opvatting.
Maar de heer WOUDENBERG was ditmaal niet
zoo goed als wö hem wel eens hebben gehoord.
In de eerste plaats sprak hö te lang over de
gemeentelüke autonomie en de houding van de
regeering. zoodat de begrooting van Amster
dam zelf ln het gedrang kwam.
HU had voorts nog een poosje noodlg om te
spreken _over de oude kwestie van de wegge-
"'zön rede behandelde hö de
Hö wtjst alle loonsver-
Dle geheel afwöze
durfde hö blökbaar niet.
kan. Maar steun
naar niet omdat
sverlaging ln zit
verleenen durfde hö ook
cr toch een eldment van
Dus proheerde hö te str
prae-advies.
De anti-revolutionairen hebben bö monde
van den heer BAAS eon vrü scherpe crltlek
doen hooren. In de eerste plaats wees hö er
op, dat de gemeentelüke autonomie een groot
goed ls. doch, dat men die slechts behouden
kan. wanneer men zelf orde op zaken durft te
steller;. Wie ln crisis-dagen niet regeert doch
op zien komen speelt, ls zelf oorzaak, dat
hooger instantie, krachtens wettelöke bevoegd
heid, zich met hem gaat bemoeien.
leentehulshoudine. het ophouden mee
om politieke redenen onjuiste school gel drege-'
lingen te handhaven, en, aanpassing van dd
loonen en salarissen aan de algemeene verhouV
dingen, waaronder wjj leven.
Vrödag ln den middag kwam het college aan
de crltlek nogal ge*
matigd was geweest
Hö meent dat de gevoerde pers-campagno
zeker aan Amsterdam kwaad heeft gedaan. Ala
de pers voort gaat met een verkeerden indruk
te wekken moet dit op den duur de beleggers
schuw maker». Tegenover den heer Bolssevairi
betoogde hö. dat er van Interen geen sprake »s„
Bovendien heeft men de belastingen regelmatig
kunnen verlagen.
De leenlngspolltlek ls altoos een stevige ge
weest en -alle crltlek hierop ls onrechtvaardige
Fel keerde hö zich tegen de aankondiging
van anti-revolutionaire zlide, dat i" -
begrooting waarschüalük geen
1 (ikheid kan dragen.
erantwoorde-
in sprak hU
PWB Pmhet college. Mét*
heeft de begrooting opgemaakt zonder^loons-
laging jr
'erlaging van de loon<
de meerderheid
ihter dei
De WETHOUDER vooi
verklaarde, dat B.
de ARBEIDSZAKEN
iwoaiU« geen bezwaar hebber*
spreken'met het georganiseerd overleg, doch
spreken moet. Voor de meerderheid van het
college staat echter vast, dat men over loons
verlaging niet spreken wil. Welnu, dan kan
men toch ook niet gaan praten. V-»
ktng met het Rök en andere i
moet
voorzichtig* zön- Niet alle functies
zön te vergel ken. Bovendien i
edrheid. dat zich yen
i hebben voor^fedaan
ÜPHÜP- omstandig
heden hebben voorg&daan als bö de besprekin
gen in het voorjaar werd bedoeld.
De motle-Romme acht de Wethouder duide
lök ze zou overgenomen kunnen worden,
dien niet uit den
de grootere gezlni
len zullen
i de mln-
De heer ABRAHAMS sprak 1
derheid. Hö graf aan waarin voor uw. -=» ua <vu-
dere-leden van 't coll. de nieuwe bflzondere om
standigheden bestonden. Op de meest noodzake
lijke uitgaven moest besnoeid worden. De sub
sidies moesten ingeperkt, nieuwe lasten aan de
burgerö oplegd. en trots dat alles was er een
tekort in het crisisfonds van millioen. Wan
neer komt men dan aan die bijzondere omstan
digheden toe. Was er geen aanleiding om met
de menschen te spreken? Vooral, omdat onze
loonregejing beter ls dan elders. Deze loon
politiek van de meerderheid voert ons in het
moeras en doet ons straks vastloopen, tot scha
de van de arbeiders en ambtenaren zelf. Hét
ls nog de meening van de minderheid, dat mea
ln het georganiseerd overleg over deze dingen
spreken moet Wanneer men de crlsislasten kan
dekken uit gewoon, dan wordt de positie»
Heel laat begonnen de replieken, die Dlnsdaff
worden voortgezet.
Een suggestieve foto van het vertrek van Amy Johnson,
voor haar recordvlucht naar Kaapstad.
De oude lantaarnopsteker, misschien de
laatste van zijn geslacht, hij de oude
kazernelamp te Maastricht.
Rechts: De klokken van Horst zijn op
nieuw verguld en staan thans aan den
torenvoet.
belangstellenden Verdrongen zich om het plein voor het nieuwe Parlementsgebouw van Belfast, dat door.
i Prins van Wales geopend werd. Tijdens de troepeninspectie door den koninklijken gast.
Studie in hout: „Notverordnung" en „Rübezahl", twee interessante hout-
snij-studies vm de bekende houtsnedeschool te Warmburnn.
Ouden vm dagen uit Schiedam maakten per ziekenauto's een uitstapje
naar Rotterdam*
De Prins van Wales inspecteert de eerewacht, bij gelegenheid van zijn,
eerste bezoek aan Belfast.
