lliruuir gritedjeÜTonnuit Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken t nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD. t BINNENLAND. Aardschokken in ons land ABONNEMENT: p kwartaal ln Leiden en In plaat- i waar 'n agentschap gevestigd Is ƒ2.35 anco per post 2.35 portokosten. r week ƒ0.18 or het Buitenland bij wekelijk se zending „4.50 ksche zending ,5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7Vi cent pdagsbli ad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breesfriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3819 MAANDAG 21 NOVEMBER 1932 iDVüBTEN,1EN Van 1 tot 5 regelsIA7V! Elke regel meer Irgez. Mededeelingen van 15 regels Elke regel meer.. 0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan t bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang kenmerkende vrees den zou haast kunnen zeggen: de taal is tisch Het Volk; want waarlijk, het Lltje, dat de roode pers voert, teekent klaar t gansche karakter der roode strijdwijze veroordeelt deze. Jet bewijs daarvoor ligt weer duimen dik gestapeld in een hoofdartikel, dat gewijd aan het liberale initiatief-wetsontwerp be- jffende de Winkelsluiting en dat, volgens l opschrift in~dë roode pers slechts dient oor de gunst en recommandatie" der kie- lean best waar wezen en wanneer het jar is, dat men dieven met, dieven vangt, q is hier een expert van rang en talent ji het woord; in politieke reclame-artike I is de roode winkel beter gesorteerd, dan jke ook. jvij zullen de waarheid van deze stelling d ook niet ontkennen; de historie van de itste jaren geeft wel grond aan het ver leden, dat de liberale verkiezingsactie lie j den kiezers stroop om den mond smeert. 0 te handelen volgens het recept: bitter den mond, maakt het hart gezond. bver de zaak zelf hebben we al 'n enkel ord gezegd, doch e indiening van het jrstel geeft o. i. op zich zelf de roode pers in recht om tegen de liberale Kamerfrac- te keer te gaan op een wijze, welke Het ilk aan zijn taal doet kennen. (Iet het opschrift boven het artikel gaat nogal, gelijk we zagen. Maar als de (rijver zich langzamerhand tot kookhitte gewonden heeft, dan komt hij tot de ont iking, dat de „valsche oorsprong" van het tsontwerp duidelijk blijkt; ja, dat het „een inbeeld is van politieke oneerlijkheid" en 1 „de voorstanders zich anders voordoen, zij in werkelijkheid zijn". Zij fleemen gunst en recommandatie der winke- en al met al is het „een echt huichel- tig stukje wetgeving", die taal, welke gansch Het Volk is, «kt echter vrees. .ers, de parlementaire geschiedenis van laatste jaren en maanden, geeft de voor* jlden te over, diat de soc.-democratische merfractie met initiatief-wetsontwerpen iam, welke enkel en alleen te verklaren iri»n uit de zucht om de recommandatie r kiezers te winnen: Mr. Duys en de Zui- rzeevisschers; Van der Sluis en de Pacht- kt en de voorstellen van Ir. Albarda over wapende korpsen. Vooral de eerste twee jpen van politieke reclame in veel ster- r mate dan dit van de liberale fractie. Dit klemt te meer, omdat ronduit toegege- a wordt, dat de redactie het „met de strek- ig van het liberale wetsontwerp volkomen is is". De conclusie ligt dan ook wel heel iht voor de hand, dat de S.D.A.P. het be urt, zelf niet met een wijziging gekomen 'zijn. En dan zou het niet om die gunst en iommandatie te doep zijn, dan was het it huichelachtig, maar oprecht als de duif een toonbeeld van politieke eerlijkheid. De vrees, welke de roode pers voor het Rsontwerp koestert, is dus wel zeer ken- trkend. Maar de motieven, waarom de re- ctie met de strekking accoord gaat, zijn i evenzeer. Het blad toch Is van oordeel, dat er op meer gelegenheid moet zijn om en genotmiddelen te koopen en dal Joodsche winkeliers die op Zaterdag slui- ook recht van klagen hebben. „Beide in de wet, zijn volgens Het Volk, gevolg hiervan, dat de wet is uitgegaan een rechtsche regeering, die zich daarin tot sociale regelingen beperkt heeft, ervan gebruik heeft gemaakt om haar ienstige opvattingen aan de bevolking te leggen." Want, „de Zondag Is voor de groote massa aangewezen dag voor ontspanning. Door dien dag het verkrijgen van feestelijke t- en drinkwaren te bemoeilijken, werkt sn de Zondagsontspanning, die een groot ciaal goed is, evenzeer tegen als door het ermatig beperken van den treinendienst. larenboven schaadt men de winkeliers, «r wie de Zondag bij uitstek de dag is >r een goeden omzet." [oe eenzijdig hier geoordeeld wordt, blijkt Jldoende, als men naast deze uitspraak legt apodictische verzekering enkele regels ooger, waar zonder bewijs aanvaard wordt, li „de avondsluiting geen enkel economisch jideel bracht". Vele winkeliers denken daar anders over, laar in dit geval luistert men er zelfs niet aar. Uit alles blijkt wel zeer duidelijk, dat de !>ode pers zich eenerzijds door concurrentie- rees en anderzijds door afkeer van Chris- Slijke beginselen laat leiden. In beide gevallen kan men spreken fenmerkende vrees. k* opheffing gezondheids commissies? •Indien we ons niet al te zeer vergissen fcuurt de Regeering om bezuinigingsredener. Jrnstig aan op groote inperking, misschien wel gcheele opheffing der Gezondheidscom missies. Het blijkt toch, dat Ged. Staten der ver schillende provincies aan de dagelijksche besturen der gemeente een vragenlijst heb ben ingezonden, waarvan de strekking is oi de Gezondheidscommissies in onzen tijd het geld nog wel waard zijn. Ook is ons bekend, dat eenige colleges deze vraag reeds ontkennend hebben beant woord. Raadsleden, welke er belang in stel len, kunnen bij de behandeling der begroo ting wel eens bij Burgemeester en Wethou ders informeeren. Het zal wel een lapsus van een departe mentsambtenaar zijn geweest, om captie te maken op de begrooting van Muiden, omdat daarop een post voor de Gezondheidscom missie was uitgetrokken. Want Muiden be hoort tot het district Amsterdam en B. en W. brengen ambtshalve, volgens voorschrift, zoo'n post op de begrooting. Maar uit het geval kan toch wel blijken, dat de Reeeering ernstig denkt over inperking of opheffing. Ook deze ambtenaar was misschien iets voorbarig. Hoe het zij, nauwlijks wordt bekend, dat het bezuinigingsmes dreigt, of de Gezond heidscommissies komen in actie om haar noodzakelijkheid te betoogen. Geef ze ongelijk; de zucht tot zelfbehoud is een respectabele eigenschap, zoowel van commissies als van menschen. En wanneer wij aanvankelijk neigen tot de uitspraak, dat deze commissies voor 't grootste gedeelte of totaal zonder eenig be zwaar voor de volksgezondheid kunnen ver dwijnen, dan schuilt daarin volstrekt geen kleineering yoor de commissies of haar leden. Alleen maar, de werkelijkheid is deze, dat de taak der Gezondheidscommissies in de laatste jaren voor 't overgroote deel is over genomen door andere instituten. Een kwarteeuw geleden b.v. kon iedereen, die zich eenigermate in het openbare leven bewoog, zonder veel moeite constateeren, dat de Gezondheidscommissies zegenrijk werk verrichtten. Maar toen waren er nog geen woningdiensten en uitgebreide rijksbureaux voor de volksgezondheid; toen waren er nog geen Keuringsdiensten en schoolartsenkrin- gen; toen waren er geen commissies of bu reaux voor Drinkwatervoorziening en tegen waterverontreiniging enz. Ook nu nog worden de Gezondheidscom missies over dergelijke dingen gehoord. Het wettelijk voorschrift luidt nog steeds: De besluiten van de gemeenteraden betref fende de volksgezondheid worden niet aan gevuld, gewijzigd of ingetrokken dan nadat de'gezondheidscommissie is gehoord. En liet betreft dan voorziening met drinkwater, keu ring van melk en ander voedsel, vervuiling van water en bodem, bestrijding van besmet telijke ziekten enz. Ook bij de uitvoering der Woningwet heb ben de Gezondheidscommissies nog een taak; zij moeten o. a. altijd gehoord worden over de bewoonbaarheid of onbewoonbaarheid van een huis, dat voor bewoning ongeschikt werd geacht en nu al dan niet opgeknapt is. Maar overduidelijk blijkt, dat al deze din gen reeds door andere deskundige bureaux, ambtelijk en serieus zijn onderzocht en als verdediging van de Gezondheidscommissies blijft er dan alleen over, dat haar oordeel naast dat der overheidsdiensten toch waar de houdt. Wij zouden het niet gaarne ontkennen; maar voor de huidige omstandigheden staan op deze verdediging de Gezondheidscommis sies wel zeer wankel. Er moet meer vallen, dat meer onmisbaar is. Nu geven we echter direct toe, dat hier een tegenstelling ligt tus- schen stad en platteland. De moderne dien sten der groote gemeenten heeft men op het platteland nog niet; al gelden b.v. Keurings diensten voor een geheele streek en al be- hooren voor de gezondheidszorg op school vele gemeenten tot één district Het is dus mogelijk, dat geheele opheffing vooral schade voor het platteland zou kun nen beteekenen; maar wanneer er niet veel meer te doen is, dan eens te kijken naar een onbewoonbaar verklaarde bewoning, wat zelfs de. uitvoering van een besluit vertra gen kan, dan gelooven wij niet, dat de be zuiniging op de Gezondheidscommissies de volksgezondheid merkbaar schaden zal. Ein in dat geval is bezuiniging geboden. OFFICIEELE BERICHTEN Lodder, dii Machinefabriek Werkland, wonende te Itieuw- Weerdioge (gemeente Emmen). AUDIËNTIE De audiëntie van den minister van "W-ater- taat zal a.s. Woensdag 23 dezer niet plaats TWEEDE KAMER Mr. C. P. M. ROMME TOT LID BENOEMD Nu ook mevrouw A. Steemhoff geboren Smulders voor haar benoeming heeft be dankt heeft de voorzitter van het Centraal Stembureau thans in de vacature-Guit tot lid van de Tweede Kamer benoemd ver klaard den heer C. P. M.' Romme te Am sterdam. BEGROOTING VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN werkverschaffing In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer inzake de begrooting van Binnenlandsche Zaken voor 1933 geeft de Minister te kennen, dat van hem geen voor stellen zijn te verwachten t.o.v. het vraag- stug van den zomertijd. Het betrekking tot het dansvraagst.uk hooDt de minisler fti staat te zijn van zijn voornemens tot wettelijke regeling daarvan hinnenkort te doen blijken. De minister herhaalt nog eens zijn reeds vroeger geuite zienswijze, dat. althans on der de werking van het huidige stelsel van evenredige vertegenwoordiging, de z.g.n. stemDlicht behouden moet blijven. Het oordeel van de leden, die meenden, dat de werkwilligen hier en daar te veel worden beschermd, kan de minister geens zins onderschrijven. Van andere zijde werd ©pgemerkt, dat bij de staking bij de firma Smit te Rotterdam te weinig bescherming is verleend. Op grond daarvan meent hij te mogen concludeeren, dat de burgemeester van IJsselmonde zich buiten het conflict heeft cehouden en iuist heeft gehandeld Omtrent de samenvoeging van kleine ge meenten is een ambtelijk onderzoek loopen- de. Voor het nemen van het initiatief tot een grondige herziening der gemeentelijke indeeline door de regeering. acht de regee- rinc vooralsnog geen termen aanwezig. Zooals bekend mag worden verondersteld, is een voorstel tot wijziging van de grenzen der gemeenten Rotterdam, Rhoon en Ponrtu- gaal en opheffing der gemeenten Pernis en Hoogvliet in onderzoek. De wensohelijkheid, daarbij ook de gemeente Overschie te be trekken, is den minister vooralsnog niet ge bleken^ Steun aan gemeenten. De vermeerdering van den post: onder stand aan noodlijdende gemeenten, met f 175.000 ten opzichte van het vorig dienst- jaar, berust op een zéér krappe raming. Het is evenwel niet doenlijk om een bedrag aan to geven, waarvan reeds thans vaststaat, dat het de werkelijkheid meer nabij komt. De aandrang van de regeering, om de loo- nen voor productieve werken onder de ge wone uitgaven te brengen, geldt alleen voor werken, welke bij -wijze van werkver schaffing worden uitgevoerd. Het optreden van de regeering ten op zichte van gemeenten, die op onderstand uit 's Rijks kas zijn aangewezen, wordt ge leid door de gedachte, dat uit de algemeene middelen niet meer mag worden bijgedra gen voor locale behoeften dan strikt noodig is. Rationeel is, dat de begrooting van de betrokken gemeente aan een nauwkeurig onderzoek wordt onderworpen. Voor de ge meente Emmen zijn de eisohen niet stren ger dan voor andere gemeenten. Voorts wordt niet toelaatbaar geacht dat een ge meente onderstand uit 's Rijks kas zou ge nieten, terwijl zij niet ten minste aan gelijke eischen van bezuiniging heeft voldaan, als welke het Rijk zelf heeft vervuld. De in verband niet de gemeente Emmen genoemde eisch van verlaging der wedden en loonen van het gemeentepersoneel is in zoover"*' verzacht, dat bij nader schrijven is te kennen gegeven, dat met invoering van de verlangde korting van 3 pet. kan worden gewacht, totdat de Kroon zal heb ben beslist ovlr de door de gemeente ver zochte verklaring bedoeld in de Kortings- wet. De werkverschaffing. Ten aanzien van de loonen, welke bij de werkverschaffing worden betaald, zij opge merkt. dat werkverschaffing slechts een aan vullend middel, eern vorm van hulpverlee ning, is. Het werk in het vrije bedrijf moet steeds de voorkeur hebben boven de hulp, welke de Overheid verleent Dat de loonen bij de particuliere ontginningen lager zou den zijn dan bij de z.g. Rijkswerkverschaf fingen is den minister niet bekend. De vraag, or de regeering bereid is vol wassen alleenstaande vrouwen, ook indien deze jonger zijn dan 35 jaar, in de algemeene steunregeling op te nemen, meent de regee ring, althans in het algemeen, ontkennend te moeten beantwoorden. Zij is echter bereid op korten termijn te doen nagaan, of de leef tijdsgrens van 35 jaar niet eenigszins ver laagd kan worden. De minister kan niet de billijkheid erken nen van de ondersteuning van bij hun ouders inwonende volwassen personen. De miinister kan zich voorstellen, dat vele leden meenen te moeten aandringen op een vorm van contact tusschen het Rijk en de gemeenten, in zake aangelegenheden, de werkverschaffing en de steunverleening be treffende, Credleten woningbouw. Ook de minister betreurt de stagnatie in het' bouwbedrijf. Dat echter het Rijk hier niet vrij zou uit gaan, berust op een misver stand. De stagnatie was te wijten aan de vermindering van vertrouwen bij het pu bliek, waardoor de hypotheekbanken haar pandbrieven niet meer vlot konden plaatsen. De regeering heeft getracht een uitweg uit deze moeilijkheden te vinden; tot haar leed wezen is deze poging niet geslaagd. Tegen verlaging van de 6 pCt rente voor nog loo- pende voorschotten bestaat bezwaar. Verla ging van annuïteiten kan de regeering tot haar leedwezen niet bevorderen. Een aanzienlijk tekort aan arbeiderswonin gen is naar de meening van den minister nog niet te duchten. De groote vraag naar de woningen met lage huur. die hier en daar bestaat, leidt lichtelijk tot stijging van huren voor die woningen. De regeering ziet daarin evenwel geen grond voor wederinvoering van huurwetten. Met betrekking tot de credlietverleening voor woningbouw wordt het volgende opge merkt. Voor vereenigingsbouw is 20 millioen beschikbaar. Pogingen om voor den particu lieren bouw kapitaal beschikbaar te stellen, TE MIDDERNACHT DREUNDE DE AARDE Kort voor middernacht is een groot ge deelte van Nederland opgeschrikt door eenige heftige aardschokken. Het juiste tijdstip, waarop dit voor Nederland zoo zeld zame versohijnsel zicih voordeed, kunnen wij op dlit oogenblik moeilijk bepalen, aange zien de diverse waarnemingen in d«it opzicht eeniigezins verschillen en het Meteorologisch Instituut in De Biilt, waarschijnlijk hiertoe gebracht door een overmatig aantal telefo nische aanvragen uit verschillende deelen d«ee lands, geen gehoor meer gaf. De meeste stemmen noemen echter vier vijf minuten voor twaalf uur het tijdstip, waarop de aard schokken zich deden gevoelen. Een inwoner van Amsterdam, die met vijf personen in de kamer om de tafel zat, heeft de aard schokken duidelijk waargenomen. De lamp zwaaide heen en weer Hij kreeg een gevoel, alsof hij een klap op het hoofd had gehad, of een lichte hersen schudding had bekomen. Zijn huisgenooten meenden allen plotseling duizelig te zijn ge worden. De lamp zwaaide vrij hevig heen en weer en het dienstmeisje, dat een verdieping hooger sliep, werd met een schrik wakker. Toen men eindelijk realiseerde, wat de oorzaak vam deze verschijnselen was, vluchtte men naar buiten, maar bemerkte daar ai spoedig, dat alles rustig bleef. Het merkwaardigste is, dat maar zeer weinig personen in de hoofdstad iets van de aard schokken gemerkt heeft. Van nog sleohts één andere zijde in Amsterdam konden wij bevestiging krijgen van het doordringen dei- schokken in de stad. Hier zijn de menschen naar de deur geloopen, om te kij ken, wie etr zoo aan het bonzen was. In de meening, dat straatjongens aan het werk waren geweest, is men toen weer met zijn bezigheden voortgegaan. De meubelen dansten op en neer Anders ging het in het Zuiden de6 lande. Tn een café in Den Bosch bespeurde men, eveneens om vier minuten voor midder nacht een hevig dreunen, dat ongeveer vijf seconden aanhield. De meubelen dansten op en neer, ruiten rinkelden, deuren rommel den en schilderijen zwaaiden langs den muur. Vol sohrtik snelden de menschen naar buiten," waar zij nog lang nadien de „aard beving" bleven bespreken. Tail van personen, die naar bed waren gegaan, en die wakker geworden waren van het dreunen, hadden zich weer aangekleed en waren naar buiten gekomen, velen in de overtuiging, dat er gens in de stad een hevige ontploffing moest hebben plaats gevonden. De commandant van politie, Alexander- veldte Den Haag, vertelde ons, dat om precies vier minuten voor middernaoht het geheele ge-bouw op zijn grondvesten stond te dreunen. Het merkwaardige was hier, dat de agenten, die beneden zaten, niets van een aardsohok hadden bemerkt, en dat ook in Soheveningen geen enkele waarneminr dienaangaande was gedaan. Centrum van de schokken in Nederland? Hot blijkt wel, dat de aardschokken hoofd zakelijk in het midden en Zuraden des lande zijn voorgekomen. Het is zelfs, voor zoover ij op dlit oogenblik kunnen nagaan niet onwaarschijnlijk, dat het cenrtum van het vereöhijneeil op Nederlandech grondgebied heeft gedogen, aangezien de vereohiMende be richten, die ons in den loop van den naoht bereikten, uitwijzen, dat in Den Bosch, Hefl- mond, Roermond, Nijmegen, Arnhem, Sat- tand hevige aardschokken gevoeld zijn. Naar het Westen schijnt het vereohijnsed zioh binnen Brahantsohe grenzen te hebben ge houden. Althans de plaatsen in Zeeland, die wij in den loop van den naoht opbelden, kon den ons niets vertellen over een aardschok, hoorden er zelfs vreemd van op. Naar het Oosten en Noorden schijnt de beving ook vrijwel te zijn opgehouden in de grenzen ven Gelderland. Op de Veluwè werd niets vernomen en ten Oosten en Noorden van Hengelo, evenmin in de plaats zelve, heeft niemand iets van aardschokken bespeurd. Slapende menschen uit bed gevallen Hetgeen ons te meer versterkt in de ver onderstelling, dat het centrum van de beving in Nederland gelegen heeft, is het verhaaJ dat onze correspondent te Helmond ons deed. In de geheele stajl werden de men schen opgeschrikt. Zoo hevig waren hier de schokken, dat hem verschillende gevallen ter oore kwamen, dat menschen, die reeds wa«ren gaan slapen uit bed waren gevallen. Uit Veghel, Den Dungen en verschillende andere plaatsen in het Zuiden bereikten ons berichten, dat reeds om half tien daar aard schokken zijn gevoeld. In Den Dungen 6oheurdie toen in de R.-K. pastorie op tal van plaatsen de muur. Ook om eenige minuten voor hallf één werd wederom in tal van plaatsen in Bra bant een aardschok bespeurd. Het is uitge sloten, dat men hier met suggestie te doen zou hebben. Volkomen onafhankelijk van elkander waarschuwden ons verschillende betrouwbare personen, diie door de eerst.' schokken heen geslapen hadden, maar die om half één wakker waren geworden door het dreunen van den grond. In Den Bosch heerschte dam ook een ware paniekstemming zijn mislukt. Thans is een ander denkbeeld in studie. Zoolang het onderzoek daarvan niet is afgeloopen, kunnen daarover geen mededeelingen worden verstrekt. Leidt hot onderzoek tot een vast plan. dan zal aan de Kamer daarvan mededeeling worden ge daan, casu quo de medewerking van de Sta- ten-Gcneraal worden gevraagd. Een inwoner van Kerkwijk bij ZaJtbommel deelt ons vanmorgen mede, dat hij om 5 minuten voor 12 vannacht, de beving heeft waargenomen. Het heele huis stond te kra ken en men lei te schudden in bed. Na-dat men was opgestaan, bemerkte men, dat op de waechtafel de diimgen nog stonden te slingeren. Met groote stelligheid verspreidde zich het gerucht, dat de Hembrug in de lucht ge vlogen zou zijn en dat de ramp onafzien baar was. De schokken zouden zijn veroor zaakt door de ontploffingen van kruit en ammunitie. Gelukkig kon dit gerucht spoe dig worden tegengesproken. Menschen in doodsangst In café Van Haaren op den weg naar Den Dungen (N.-Br.) scheurde tijdens de aard schokken een zware granieten vloer over de volle breedte door. Aan de beide buitenzij den scheurden ook de muren van het dak tot in het plafond toe. Onmoodig te zeggen dart het publiek in doodsangst door aille mo gelijke en onmogelijke uitgangen naar bui ten stoof. Persoonlijke ongelukken kwamen gelukkig niet voor. Het café staat nog over eind. Vrees voor instorten schijnt nog niet te bestaan. Bij Veghel (N.-Br.) scheurden eveneens muren van een gebouw. De menschen vluchtten im den grootstcn angst naar buiten Ook te Enschedé, Winterswijk, Maastricht en andere plaatsen in Limburg zijn 6ohok- ken gevoeld De schokken in Duitschland In die richting van Duitschland schijnt hevigheid der schokken langzamerhand te zijn afgenomen. Uit Essen in Duitschland vernemen wij, dat aldaar tegen middernacht twee lichte aardschokken, die ongeveer drie seconden duurden, werden waargenomen. Hier wend de beving van een dof gerommel begeleid. Dit schijnt in Nederland niet te zijn waargenomen, al vertelden verschillen de personen ons wed, dat de grond gedreund had. Rommelen echter werd niet gehoord. Tn velschillende andere plaatsen in het Ruhr gebied, zooals Gelsenkirohen, Bochum, Reck- linfhaueen, Dus^cldorf, enz., .verden dezelfde schokken opgemerkt. Nergens echter schijnt materieels schade te zijn ontstaan. Verdere plaatsen in Duitsohdamd, waar de aardschok ken bespeurd zijn, zijn o.a. Aken, Gladlbach- Rheydt, Eeohweiiler en Koblenz. In Koblenz was de beving zoo sterk, dat de ruiten rin kelden en op verschillende plaatsen de meu bels kraakten, terwijl de schilderijen aan de muren in beweging kwamen. In EscliweiQer schijnt de beving zoo krachtig geweest te zijn, dat verscheidene personen angstig de straat opgevlucht zijn. Ook in Dortmund werd de beving geobserveerd. Hier ontstond groote ongerustheid, daar men meende, dat een mijnontploffing had plaats gevonden. Geen vulkanische verschijnselen Het K N M I te De Bilt deelt mede, dat hedennacht om 11,37 uur 5 sec. Gr. T. of 11,56 uur 37 sec. Ameterdemsche tijd, te Te Bilt een sterke naburige aardbeving werd opgeteekend, drie in verschillende plaateen hier te lande is gevoeld. Het Perebureau Vaz Dias verneemt vam bevoegde zij-de, dat men de beving die Ln den afgeloopen naoht zoovelen in ons land deed opschrikken, vooral niet moet verwar ren met verschijnselen van vulkanischen aard. Men heeft hier te doen met een zgn. tec- tonische aardbeving, ontstaan door span ningen in de aardkorst, dde gewoonlijk ge paard gaan met verschuiving van groote aardschollen. Het vorige jaar in den naoht van 6 op 7 Jund is een dergelijke beving in Nederland waargenomen. De haard lag toen in de Noordzee. Thans schijnt deze in het Zuidoosten des lands te moeten worden ge- zocht. Eigenaardige verschijnselen. Op onze vraag hoe het kwam, dat men in verschillende plaatsen, zooals bijv. Eindho ven, gelegen tusschen andere waar de schokken zeer hevig weiden gevoeld, zoo weinig van de aardbeving had bemerkt, zeide men ons, dat, wanneer dit geen toe vallige omstandigheden waren, nil. dat wij toevallig personen zouden hebben gespro ken, die door een of andere oorzaak niets hadden bemerkt, men de verklaring wel moest zoeken in meer soliditeit van den bo den, waard-oor de schokken zich minder krachtig voortplantten. Het is tevens moge lijk, dat een lamp in de ecne kamer gaöt slingeren en in de andere rustig blijft han gen. Dit ligt dan aan de slingerwijdte due toevallig al dan niet correspondeert met de aardtrillingen. Ook de meer of mindere soliditeit van de huizen kon van invloed zijn op de waarneming van de aardbeving Het is echter uitgesloten, dat er een „stille zóne" zou zijn geweest, waar cle trillingen in het geheel niet zouden zijn waargeno men, terwijl rondom deze zóne de grond heeft getrild. Onze correspondent te Venlo meldt cms nog, dat ook aldaar de lichte aardschok werd waargenomen. Te ruim 3 minuten voor 12 uur voelde men twee sohokken, die elk ongeveer 10 seconden duurden. Ruiten rinkelden, huizen trilden en velen vluchtten in nachtgewaad de straat op. Persoonlijke ongelukken hebben zich mist voorgedaan. Uit Budöl wordtt cms gemeld, dat ook daar te 5 minuten voor 12 uur eenige a? schokken werden gevoeld. (Blz. 1) Verschenen is de Memorie van Antwoord lan de Tweede Kamer over de begrooting ran Binnenlandsche Zaken. In een groot deel van ons land is heden nacht een aardbeving waargenomen. (Blz. 2) Hitiers onderhandelingen met Von Hin denburg. Duitsch-Amerikaansche besprekingen te Genève over de ontwapeningsconferentie. Japans critiek op het Lytton-rapport. Hoover zal de December-betalingen van de schuldenaar-staten eischen. NEDERLAND-EXPRES De speciale boott-reon mot post en passa giers, in aansluiting op het m.6. „Marnix van St Aldegon-de" zo.l morgen om 10,20 van Genua vertrekken. Aankomst Woensdag morgen om 7,05 te Zevenaar. 7,57 Arnhem, 8.4-8 Utrecht (C S). 9.49 Oen Haag (SS). 9.32 Amsterdam (W P). 9,51 Amsterdam (C S) en 10 uur Rotterdam (Maas). Voornaamste Nieuws, biz. a Te Den Haag is de jaarvergadering ge houden van het gewest Holland van het Ned. Chr. Gymnastiekverbond. (Blz. 5) Economische Problemen. Donkere wolken aan de suikerhemel. De gemeenteraad van Amsterdam heeft de behandeling van de Gemeentebegrooting voortgezet. (Blz. 8) blz. 9 Vergadering van de Holl-, Mij .van Land bouw AANKOOP ..ONZALIGE BOSCH" NOG ƒ40.000 NOODIG! Nog steeds ontvangt de vereemgisng tot Behoud van Natuurmonumenten in Neder land degelijks vele blijken van instemming met de plannen tot aankoop van het On zalige Bosch. In een week tijds zijn de be- dragen aan giften en rentelooze voorschot ten toegezegd, gestegen van ongeveer 42,000 tot ruim 52,000. Belangstellende vrienden d-er vereeniging hebben collectes voor dit doel georganiseerd en de vele bijdragen van 0,50. 1, 0.25 en zelf6 van f 0,10 beteekenen een niet te on- d-e«rscbaitten 6teun. Met dankbaarheid wordt gewag gemaakt van een schenking door Prinses Juliana toe gezegd Het nog ontbrekende gedeelte van den koopsom is reeds geslonken tot ruim ƒ40 000; bet bestuur vzrtrouwt, dat, indien nog van vele zijden blijken van belangstel ling inkomen, de aankoop verzekerd kan' worden. Het adres dar vereeniging is Heerengrachifc 510, Amsterdam, postgiro 32391. ANTl-TREKHONDENBOND Zaterdag heeft de Anitd-trekhondenband le Den Haag zijn jaarvergadering gehouden onder presidium ran Mr J. S. Brouwer Blijkens het jaarverslag is het ledental van 5617 achteruitgegaan tot 4226, hetgeen te wijten is aan de buitengewone tijds omstandigheden, waarvan de trekhond in- tusschen de dupe wordt. De verslagen werden goedgekeurd. Her kozen als bestuurslid werd met acclamatie de heer J. Karres Bij de bestuursmededeeüingen klaagde de secretaris over tegenwerking van sommige gemeentebesturen. De betrokken minister verleent geen medewerking. Over een aan tal schandalen zal binnenkort een brochure verschijnen. KIEZERS. LET OP! STEMMEN BIJ VOLMACHT De laatste wijziging vam de Kieswet heeft het mogelijk gemaakt, dat do kiezer, wiens beroep of werkzaamheden medebrengen, dat hij herhaaldelijk of althans gedurende het gedeelte van het jaar, waarin de stemming gewoonlijk valt, uit zijn woonplaats afwezig is (schippers, hamdelsreizigeis, marktkoop lieden. enz.) bevoegd is om bij volmacht te stemmen. Ook de vrouw, welke gehuwd is met een kiezer, da-e in aanmerking kan komen om bij volmacht te stemmen, kam van deze be- voegdlheid gebruik maken, wanneer zij met haar man in verband met diens beroep of werkzaamheden afwezig pleegt te zijn. Zij, dde van deze bevoegdheid kunnen en willen gebruik maken voor de in 1933 te houden Tweede Kamerverkiezing, welke wordt gehouden in do eerete week van de maand Juli vam dat jaar, moeten vóór 1 Jan. a.s. een daartoe strekkend verzoekschrift indienen aan het bestuur dor gemeente, waar zij op dien datum woonplaats zullen hebben. Formulieren voor het aar^het gemeente bestuur zijner woonplaats iirte dienen ver zoekschrift zijn tot en met 31 December o.s. koeteloos verkrijgbaar te-r Secretarie van iedere gemeente. INBRAAK IN EEN KERK Te Wijk by' Duurstede is ingebroken in de R.K. kerk. Gestolen ziin een gouden rozen krans en een portefeuille met inhoud van den kapelaan. In de R.K. kerk zyn de offerbussen geledigd. EEN AKELIGE ONTDEKKING. Een autobestuurder vond op den weg by Groot Schermer (N.-H.t een auto midden op den weg staan. Toen hy ging kijken wat de oorzaak kon wezen, dat deze auto niet uitweek, von hij achter het stuur Dr. van Lceu ven. arts te De Rijp. die bleek te zijn overleden. Een beroerte had een eind aan zyn leven gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1