llktinrr jfri iisrljr
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ABONNEMENT:
per kwartaal In Leiden en In plaat
sen waar n agentschap gevestigd is ƒ2.35
Franco per post 2.35 portokosten.
Per week ƒ0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijk-
sche zending «4-50
Bu dageitjksche zending ,5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Vfe cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3807 MAANDAG 7 NOVEMBER 1932
ADVZRTEN.1EN t
Van 1 tot 6 regelsll'M
Elke regel meer0.22V}
Ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regels a 2.30
Elke regel meer0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor het^evragen aan t bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Oil nummer bestaat uit TWEE blader
EERSTE BLAD
IN STRIJD MET DE GOEDE
ZEDEN?
Onze crisistijd kent de al lang niet meer
ongewone figuur der noodlijdende gemeen
te, die, niet meer in staat om zelf in eigen
behoeften te voorzien, zich tot d-e Regeering
moet wenden om financieelen bijstand.
Dat de Regeering in dergelijke gevallen
waarborgen zocht, dat haar steun niet ver-
geefsch is, en dwingt tot ingrijpende maat
regelen, kan men niet misplaatst achten.
Deze inmenging is ook in een ander i_
val niet te veroordeelen: namelijk wanneer
een gemeente, die behoefte heeft aan vlot
tende middelen en er niet in slaagt deze
de geldmarkt te verkrijgen, zich ten slolte
wenclt tot het Rijk met verzoek haar aan J*
uoodige kasgelden te helpen.
Dat iemand, die een ander de behulp
zame hand biedt, aan deze steunverleening
sekere voorwaarden verbindt, valt in geen
enkel opzicht te misprijzen.
Natuurlijk kan daarbij het gevaar bestaan,
dat voorwaarden worden gesteld, die niet in
redelijke verhouding staan tot de hulp, die
geboden wordt, zoodat men van de nood-
positie van het slachtoffer gebruik maakt
om het in boeien te werpen.
Zoo warden dezer dagen door
Kamerleden vragen gesteld in verband met
de voorwaarden, die de Regeering ?ou heb
ben, verbonden aan het verleenen van finam
cieele' hulp aan de gemeente Nijmegen. De
persherithten bleken niet geheel juist ge
weest te zijn; doch indien de zaak zich wet
telijk zoo had voorgedaan, dan had men
iiier toch te doen gehad met de figuur, dat
ie hulpvragende gemeente van tevoren dui
delijk wist,, op welke voorwaarden
tij den gewenschten- steun zou kunnen ver
krijgen.
Zij had de eischen van het Rijk tegen de
vaarde dér' geldelijke hulp volledig kunnen
ïfwegen.
Geheel anders daarentegen is het geval
vaarvoor het gemeentebestuur van Opster-
and zich zag geplaatst.
Daar toch werd van het gemeentebestuur
liet gevraagd, dat het zich zou verbinden
rerschillende met name genoemde
maatregelen te treffen, maar dat het zonder
neer zou naleven de voorwaarden, welke
iet Rijk zal meenen te moeten stellen.
Het bedoelde artikel uit de concept-over-
lenkoryst luidt letterlijk: „De gemeente ver-
lindt zich de voorwaarden na te leven
velke door het rijk aan de eventueele bij
irago in de kosten der gemeentehuishou
ling w orden verbonden".
Dat het Rijk bij het verleenen van finan-
[ieelcn steun voorwaarden stelt, is niet al-
een zijn recht, maar zijn plicht doch dit
ngrijpen gaat te ver, wanneer men als
;ch stelt volledige abdicatie van het ge-
neentebestuur.
Dat Gedeputeerde Staten van Friesland
ich eveneens tegen dezen eisch hebben ver-
et, hoewel zij zelf zich herhaaldelijk schul-
lig maakten aan inbreuk op de gemeente-
ijke zelfstandigheid, strekt dit college tot
Wij zouden geneigd zijn de vraag te stel
en of bij het aangaan van een overeen-
omst op dergelijke voorwaarden niet aan
wezig is het begrip „strijd met de goede
eden", zooals ons verbintenissenrecht dit
cent
A DEMONSTRATIEF EN
DESTRUCTIEF
De lust tot demonstreeren, die zich onder
en druk van 'het communisme en van de
I. S. P. van onze sociaal-democraten mees-
er maakt, schijnt ook de leden van onder-
cheiden vertegenwoordigende lichamen te
ebben aangetast.
Vorige week Zondag (natuurlijk op Zon-
ag) werd althans te Amsterdam een de-
ïonsti-atieve algemeene vergadering gehou-
cn vanwege de Vereeniging van sociaal-
emocratische leden van Gemeenteraden en
de Provinciale Staten, waar gehandeld
werd over „het rapport-Weiter en de ge-
aeenten".
Uiteraard ontbrak ook hier de motie niet,
ie in deze kringen gebruikelijk is.
Zij kwam met kracht op tegen de in de
oorstellen van de Staatscommissie-Weiter
elegen verdere inperking van de vrijheid
er gemeenten bij de inrichting van haar
luishouding, waarbij de arbeidersklasse
werd opgeroepen ertegen te waken, dat ooit
leze voorstellen in wettelijke regelingen
worden omgezet.
Nu is het toch wel wat zonderling, als
.en in dezen kring het aandurft om ru-
noer te maken over de gemeentelijke auto-
lomie, temvijl men juist van sociaal-demo-
ratische zijde zich aanmatigde om uit te
naken, welke maatregelen socialistische
wethouders in hun gemeenten zouden heb-
jn te treffen.
Ook de voorstelling van den inleider op
eze vergadering, den heer Vliegen, is wat
il te gemakkelijk, als hij betoogt dat de be
antwoording der vraag, of cle gemeenten
haar autonomie met de beschikbare midde
len zullen kunnen handhaven, afhankelijk
is van de mate, waarin de Regeering den
gemeenten daartoe de middelen verstrekt.
Heelwat juister en kloeker ware het ge
weest, wanneer in deze vergadering wi
tuogd, dat de toekomst der plaatselijke zelf
standigheid vooral afhangt hiervan, of de
leidende figuren in onze gemeenten vol
doende verantwoordelijkheidsgevoel bezitten
en ruggegraat toonen.
Juist de roode wethouders zijn het, die
maar al te vaak miskennen dien hoeksteen
van het gemeenterecht, waarop zich de heer
Vliegen beriep: „Aan het hoofd van de ge
meente staat een Raad".
Wie werkelijkheidszin toont en den moed
der overtuiging niet mist, behoeft zich over
de gemeentelijke autonomie niet ongerust
te maken.
Het zijn de gemeentebestuurders zelf in de
allereerste plaats, op wie de beantwoordin.
rust van de vraag, hoe de autonomie zich
ontwikkelen kan.
In elk geval zou bij het aan de orde stel
len van dit punt eenige bescheidenheid den
socialisten wel passen.
Wat de vergadering dezer volksvertegen
woordigers ditmaal bracht, was meer de
monstratief en destructief dan juist.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
ONZE WERKLOOZEN
werk-
Men kan in onze kringen aan de
loozen, aan hen die tot de valide arbeiders
worden gerekend, niet genoegzame aandacht
wijden. Het is toch te verstaan dat bij lang
durige lediggang de energie verslapt en er,
vooral bij de ouderen komt een soort doffe
berusting, een zich schikken in een levens
peil, dat ver ligt beneden het normale, een
afglijden zonder verderen weerstand naar de
positie van armlastige.
De jongeren reageeren in den regel ander3.
Zij zien hun beste leerjaren voorbijgaan. Zij
voelen het bloed nog bruischend kloppen in
pols en aderen. Zij loopen meer gevaar op
standig te worden, de vuist te ballen en
het lot in eigen hand t; nemen En dat zijn
dikwijls de besten. Want wie zich op dezen
leeftijd al probeert aan te passen, toont een
ontstellend gebrek aan energie en werklust.
Er moet dankbaar geconstateerd, dat 'ie
zorg voor de werkloozen van heel wat be-
teekenis is geworden. Bij alle klacht, die er
wel eens is, mag niet vergeten, dat in geen
land ter wereld, zooveel voor de werkloozen
wordt gedaan als in ons land. Helaas blij
ven er wel gemeentebesturen achter. Maar
alle actie tegen wat men het regime Ruys-
De Geer noemt, ten spijt, er wordt van de
zijde van de Overheid veel gedaan, meer,
belangrijk meer dan overal elders.
Dat dit mogelijk is ligt goeddeels in de
ontwikkeling der vakbeweging en in die vak
beweging in de groeiende beteekenis der
werkloosbeidkassen. Daarvoor hebben de ar
beiders offers gebracht, waarvan zij profi-
teeren, zoowel in de uitkeering als in de
verhoogde steun bij de crisisregelingen.
Maar, al valt hier veel te loven, al is er,
laat ons toch ook hieraan eens denken, veel
waarvoor wij danken mogen, met de steun
van officieele zijde verleend komen wij er
niet. Bij langdurige werkloosheid is het ge
vaar van inzinking toch nog altijd heel
groot. De oprichting van het Crisiscomité
•wijst er reeds op, dat men dat ook in de
kringen van hen, die hier leiding geven,
wel verstaat.
Er zal dus nog altoos iets meer gedaan
moeten worden. En hier ligt zeker een taak
voor de Kerk, door het diakonaat te oefenen.
Wij zijn er volstrekt niet gerust op, dat in
onze groote steden, dit alles wel zoo loopt
al het behoorde. De afstand die onwillekeu
rig bestaat tusschen den een en den ander,
moge hier iets verklaren, een verontschuldi
ging mag dit toch nooit zijn.
Ook de vakbeweging lette in dit opzicht
op haar leden. Waar de groote aantallen het
onmogelijk maken, dat een bestuurslid alles
controleert, voere men maar zooiets als een
patronaat in. Dan kan men tenminste weten
of er werkelijk nood is, die gelenigd moet,
of er gevaren zijn, die in hare gevolgen voor
zulk een gezin funeste gevolgend dreigen te
hebben.
En voorts, dat ieder christen zijn plicht ten
opzichte van zijn naaste, zijn buurman, zijn
mede-arbeider, versta. Als deze uit eer- of
schaamtegevoel zwijgt, luide een ander de
noodklok. Zoo kan veel behouden, wat an
ders gevaar loopt onder te gaan.
Hoe belangrijk dit echter is en hoezeer
ook hier het natuurlijKe moet voorgaan, men
mag het toch bij deze eenzijdige zorg niet
laten. Ook in dit opzicht mag dankbaar er
kend worden, dat er reeds veel gedaan
De Amsterdamsche Christelijke Jeued-
centrale is verleden jaar begonnen met de
jeugdige werkloozen van christelijke belijde-
bijeen te brengen. In een daartoe afgestaan
schoolgebouw, kunnen feij zich heel den dag
bezig houden. Er is niet alleen voor ontspan
ning en sport gezorgd, al ontbreken deze
punten niet op liet program, doch ook voor
geestelijke ontwikkeling. En daar naast
wordt in breeder verband nog gewerkt voor
verbetering en voltooiing der vakopleiding
Ook hebben enkele vakorganisaties ten
behoeve van hare leden een zelfde soort
arbeid ter hand genomen. Zoo is ons be
kend, dat de christelijke kantoorbedienden
eenige cursussen Engelsche Taal en Boek
houden hebben georganiseerd en een serie
lezingen over vakonderwerpen geven in de
middaguren, speciaal ten dienste van de
jongere werkloozen en van iedere oudere
onder hun werklooze leden, die er van pro-
fiteeren wil.
Ook is verleden week weer de arbeid oer
Tehuizen begonnen. Het eerste is den 31en
October officieel geopend, het tweede zal
deze week geopend worden. Er is wel ge
bleken in een vorige winter hoezeer dit
werk op prijs wordt gesteld. Tot heden kon
men den arbeid volhouden zonder steun van
Overheid. Het ligt in de bedoeling van het
comité zoo mogelijk vrij te blijven. Dat kan
Gelukkig mag hier niet worden geklaagd.
In de tehuizen vinden onze werkloozen,
gezelligheid, spelen, een kopje warm drin
ken, een pijp tabak, lectuur, muziek en af
en toe een lezing of causerie. Hier wordt de
ledige dag voor zoover dat mogelijk is ge-
Hier wordt niet over de crisis gesproken,
maar tracht men iets van de huiselijke
sfeer te brengen. En hier is ook in het per
soonlijk gesprek de mogelijkheid om achter
den materieelen nood te komen of den gees
telijken nood te pei.on en wegen te zoeken
om het kwaad te bestrijden.
Toch is deze arbeid, hoe gewaardeerd, nog
maar gering in verhouding tot den nood.
Moge ons christenvolk ook in dat onziclit,
hoe langer hoe meer zijn roeping verstaan en
een licht zijn, ook voor hen die nog zitten
in de duisternis. Want er is nog iets te behou
den. Meer dan wij soms in pessimisme
denken.
AREND VAN AMSTEL.
BINNENLAND.
PROV. STATEN VAN Z.-HOLLAND
HET WEGZNPLAN. MONUMENTENZORG
Van een technische wijziging in het pro
vinciaal wegenplan voor Zuid-I-Iolland 1932,
die Ged. Saten aan Prov. Staten hebben
aangeboden, is tevens gebruik gemaakt om
eenige andere wijzigingen voor te stellen,
n.l. een ander tracé voor den weg Berkel—
Bergschenhoek omdat het tracé te lioope
kosten met zich zou brengen. Ook wordt
een kleine wijziging gewenscht geacht van
den nieuw aan te leggen weg Berkel-
Rijksweg Rijswijk—Rotterdam Deze weg
wordt uitgebreid met een zijtak naar de
veiling te Berkel.
Thans komt in totaal op het provinciaal
wegenplan een weglengte voor van 609.9
KAL
In 1931 is het bedrag voor Monumenten
zorg opgeloopen tot 119.000. In 1932 loopen
eenige belangrijke subsidies af en kan de
post met 60.000 verminderd worden.
Ter restauratie wordt voorgedragen de
Ned. Herv. Kerk te Naaldwijk. Het totale
bedrag der kosten bedraagt 240.000. De
Minister zal een rijkssubsidie van 50 pet.
bevorderen. Voorgesteld wordt, dat de pro
vincie een subsidie zal geven van 20 pet.,
dus 48.000, te verdeelen over de dienst
jaren 1933—1938. Een zesde gedeelte, n.l
8000 wordt derhalve op de begrooting van
1933 gebracht.
Verder stellen Ged. Staten voor aai
gemeente Schoonhoven 'n nader subsidie in
de kosten van restauratie van den toren
an de Ned. Herv. Kerk te Schoonhoven te
erleenen van 15 pet. van het bedrag, waar
mede de kosten dier restauratie de raming
van 300.000 te boven gaan en ten hoogste
50.000 en wel gedurende de jaren 1933'36
ten hoogste 2500 per jaar en voorts, gelij
kelijk te verdeelen over de jaren 1937'40
>or dit doel ten hoogste 40.000.
Voorts wordt nog voorgesteld, vooi
Groote Kerk te Dordrecht een nader sub
sidie te verleenen in de restauratiekosten
ten bedrage van 20 pet. van hetgeen de op
129.600 geraamde kosten van voltooiing
dier restauratie een bedrag vah 42 000 te
boven gaan en van ten hoogste 17.600 ge
lijkelijk te verdeelen over de dienstjaren
1933 en 1934.
Tenslotte wordt voorgesteld voor restau
ratie van den St. Janstoren te Schiedam een
nader subsidie te verstrekken van 20 pet.
van het bedrag, waarmede de kosten dier
restauratie de raming van 50.000 te boven
gaan, en ten hoogste 1000.
Gedep. Staten stellen aan de Staten voor,
de bogrooting voor 1933 van de Stichting
Rosenburg te Loosduinen, goed te keuren.
De raming voor dat jaar bedraagt in totaal
661.255, tegen een toegestaan bedrag van
734.320 voor 1932 en een uitgegeven bedrag
an 728.344,87 in 1931.
H. M. P. VAN EMMERIK t
Gisteren is te Hilversum overleden de heer
H. M. P. van Emmerik, directeur
dé Hilversumsche Autobus Onderneming
voorzitter van den Bond van Landelijke
Autobusondernemers. De heer van Emmerik
was voordien stationschef eerste klasse met
standplaats Hilversum en daarvoor ondcr-
stationschcf aan het Centraal-Station te Am
sterdam.
LOONSVERLAGING EN S.D.A.P.
OOK IN ENSCHEDE IETS AAN DE HAND
Nu de zaak van de loonsverlaging
houding der S.D. Statenleden in Groningen
aan de orde is en door verschillende afdee-
lingen in die provincie een houding wordt
aangenomen tegenover de consekwente
voorstemmers en deze allicht slachtoffer
zullen worden van hun plicht, evenals des
tijds de drie Amsterdamsche raadsleden,
lijkt het ons niet ondienstig te wijzen op het
geen de s.d. wethouder Sanders te Ensche
dé deed.
Ook Enschedé moest maatregelen nemen
om de begrooting voor 1933 sluitend te krij
gen, en, zooals te doen gebruikelijk is, B. en
W. de s.d. wethouder incluis togen
aan het werk.
Voorstellen tot verlaging der uitgaven en
erhooging der inkomsten bereikten den
Raad. Heel het College stelde zich
r achter!
Maar de verrassing kwam bij de stem
ming bij de stemming over den aftrek van
pensioenbijdrage voor het gemeenteperso-
De raadsfractie was er tegen en even vdor
de stemming verklaarde wethouder San
ders, dat hij zich volkomen verant
woordelijk stelt voor de maatregelen
thans door het College voorgesteld maar
hij zal tegenstemmen opdat zijn fractie een
•sloten geheel blijft.
De „bewusten" in Enschedé en elders
mogen nu zeggen, dat hun partij tegen elke
loonsverlaging is.
Ze slikken veel, maar dat ze deze incon-
sekwentie niet zullen verfoeien, wel, dat wil
bij ons nog niet ii
Of mag alles goed genoeg worden geacht
alleen wanneer ook van particulieren, mede-1 om tot aan do Kamerverkiezingen „de lei
werking op groote schaal wordt verleend. I schoon te houden"?
DE NIROM-CONCESSIE
EEN RAMP VOOR DE CHR.
OMROEP IN INDIE
Dezer dagen werd door Aneta vanuit
Ned.-Indië medegedeeld, dat de NI ROM
(Nederlandsch-Indische Radio-Omroen-Mij
met haar proefnemingen zóóver is gevor
derd, dat deze maatschappij op 1 Januari
a.s. haar uitzendingen hoopt aan te va
gen. Tevens werd bericht, dat de conces;
aan deze maatschappij binnenkort zal wor
den verleend.
Indien dit bericht volledig juist is
we hebben eenige reden om eraan te twij
felen zou hiermede, zoo schrijft Mr. v. d.
De ure in de OmroeDgids, in Indië de
roep voor jaren op het verkeerde spoor
zijn gebracht.
Als aandeelhouders van de NIROM tre
den op de PHOITI (Philips Omroep Hol-
land-Indië), de Vennootschap Radio-Hol
land en de firma Maintz Co. De beide
laatste handelsondernemingen hebben de
meerderheid der aandeelen en daardoor de
macht in handen.
Aanvankelijk zou de NIROM uit de staats
kas gesteund worden, maar thans schijnt ze
niets te ontvangen. Krijgt ze echter de
concessie, dan is de maatschappij opper
machtig. Van de f 41.50 radio-belasting per
toestel zou ze dan f 32 ontvangen en zóó
haar bedrijf financieren. Maar. schrijft Mr.
v. d. Deure, krijgt de NIROM^het monopo
lie. dan wordt hiermede aan de npkomen-
Te Indische radio-vereenigingen een ge-
oelige slag toegebracht. Immers, zij mo
gen wel blijven uitzenden, doch krijgen
geen enkele uitkeering uit de radio-belas
ting, terwijl toch haar leden, ook al luis
teren ze niet naar de NIROM, de jaarlijk-
sche f 41.50 aan belasting hebben te vol-
Zoo zendt onze zuster-vereeniging, de
NICRO (Ned.-Indische Chr. Radio-Omroep)
.1 sedert geruimen tijd kerkdiensten uit
an de Protestantsche Kerk, de Geref. Ker
ken en den Bond voor Evangelisatie, ter
wijl af en toe ook eigen lezingen en mu
ziek worden gebroadcast. Die uitzendingen
gaan over den P.M.Y.-zender te Bandoeng
(golflengte 58 M.). Ook is er overleg gaan
de om te BATAVIA en te Semarang kerk
diensten in den aether te brengen. De plaat
selijke zender te Medan, voor de verstrooi
de Christenen in Noord-Sumatra, was reeds
jaren in werking.
Door de zware, aan de NIROM te betalen
radio-belasting wordt nu aan de omroep-
vereenigingen het bloed afgetapt. Het gaat
hier als vroeger bij de Christelijke School
in Nederland. Allen betalen mede en
niet weinig aan den neutralen Gouver-
nements-omroep. En de Christenen, dre.
voor kerkdiensten als anderszins nog iets
méér of iets anders dan den Gouverne-
mentsomroep willen, kunnen dat krijgen,
mits zij hun Christclijken omroep, nadat
hun belasting aan d^ neutrale radio is vol
daan. geheel uit eigen zak betalen".
Waarschijnlijk heet dat in Indië nog
liberaal!
HERZIENING HANDELS
VERDRAGEN
VERGADERING DER COMMISSIE.
De Commissie voor de Herziening der Han
delsverdragen hield haar 104e, 105e en 106e
ergaderingen onder voorzitterschap.van dr.
J. A. Nederbragt Besproken werden
behalve het handelsverdrag met België
de handelsverdraghouding en de moeilijk
heden in het verkeer NederlandDuitsch-
land en de gevolgen van de Conferentie van
Ottawa voor de handelsbetrekkingen tus
schen Nederland en het Britsche Rijk.
De behandeling dezer onderwerpen wordt
voortgezet.
MR. ALEX H. WERTHEIM t
In den ouderdom van 68 jaar is te Am
sterdam overleden de heer mr. Alex H.
Wertheim, die in zeer veel kringen te
Amsterdam een groote bekendheid genoot
De overledene was in de eerste plaats di
recteur van de Compagnie d'Assurance Gé
nérale sur la Vie des Hommes en voorts
commissaris van de Bank-Associatie, presi
dent-commissaris van de Amsterdamsche
Diamantslijperij, president-commissaris van
de Madoera. Stoomtram, president-commis
saris der Amstel Hotel Maatschappij, lid
van het College van Regenten der Gevan
genis te Amsterdam, lid van het College van
Regenten der Prins Hendrikstichting te Eg
mond aan Zee, lid van het College van
Toezicht der Inriching van Stadsbestedelin-
gen, oprichter en voorzitter van de Vereen.
an Openbare Leeszalen en Bibliotheken,
lid van het Hoofdbestuur der Ver. „Hulp
voor Onbehuisden", tevens president van
het Mannen-Asyl, bestuurslid van de Ta
bakstichting en bestuurslid van de afdee-
ling Amsterdam van de Vereeniging voor
Volkenbond en Vrede.
LAND- EN TUINBOUW
TRUST VAN MEELFABRI
KANTEN EN BAKKERS
BOYCOT VAN BAKKERS DIE
BENEDEN DEN PRIJS GAAN
WIE ZAL DAT BETALEN?
BOOTTREIN ..SIBAJAK"
De bpottrein van het m.s. „Sibajak", dat
Dinsdag 8 Nov. a.s. te 8 uur te Marseille zal
aankomen, zal Woensdag 9 November te 7.1G
te Roosendaal, te 8,51 te Rotterdam
(D.P.) en te 9.2S tc Den Haag (H. S. Mi ar-
riveeren.
Uit Oost-lndie
DE BANDJIR IN ZUID-MA LANG.
MALANG, 5 November (Aneta). Bij de of
ficieele opname van de schade welke de
beide bandjirs in Zuid-Malang aanrichtten,
geconstateerd dat de polikliniek en 15
huizen geheel zijn vernield, terwijl vele hui
zen gedeeltelijk werden vernield. Drie brue-
n twee dammen zijn weggeslagen. De
kunstwerken van de irrigatie zijn intact ge
bleven. Alle wegen zijn zwaar beschadigd
Honderd/tachtig bouws sawah z'jn over
stroomd.
Het Algemeen Handelsblad weet mede te
doelen dat er tusschen de maalindustrie nl.
de Ned. Ver. van Meelfabrikanten, benevens
de uitgetreden Sioommeelfabriek „Holland"
te Amsterdam en de „aparte" Meelfabrieken
der Ver. Ned. Bakkerij (de z.g. Coöperatieve)
eenerzijds en de vier groote bakkersorgani
saties, te weten: cle Ned. Bakkersbond, de
R.K Ned Bakkersbond (van dezen bond moet
de algemeene vergadering nog de plannen
goedkeuren, wat ongetwijfeld zal geschieden)
de Chr. Bakkersbond en de Ver van werk
gevers in het bakkersbedrijf (cle broodfabrie
ken e.d.) aan den anderen kant, een voor-
loopig contract is gesloten, dat o.a. reeds
genomen is door de algemeene bestuursver
gadering van den (grootsten) Ned. Bakkers
bond benevens door het hoofdbestuur van
den R. K. Bond. De partij aan den anderen
kant, de meelfabrieken met inbegrip van de
„Holland" en de „Coöperatieve" hebben zich
eveneens mede vereenigd.
Een contract dus tusschen de Nederland-
sche bakkers en de Nederlandsche meelfa
brikanten. Dit contract nu behelst een eer
ste schrede op den weg der trustvorming.
Er wordt nl. in bepaald dat de meelfabri
kanten géén meel of bloem zullen verkoopen
aan bakkers die hun brood beneden een be
paalden prijs verkoopen. Aan den anderen
kant verbinden de bakkers zich. om géén
meel of bloem te koopen van meelfabrikan
ten die aan zulke bakkers tóch verkoopen.
Voor de uitvoering van een controle óp de
contraclsbepalingen zal te 's Gravenhage een
Centraal Bureau worden gevestigd, dat een
„geheimen dienst" zal organiseeren, ten
einde overtreders op te sporen en te straf
fen. Dit bureau zal voor het grootste deel
bekostigd worden door de meelfabrieken,
hoewel óók. de bakkers er iets aan zullen
meebetalen.
Bakkers die zich niet aan de bepalingen
willen onderwerpen, zullen alleen nog maar
meel en bloem kunnen betrekken via een
eveneens in te stellen Centraal Verkoopbu
reau en moeten dan méér voor het meel
betalen, b.v. 3 extra!
De bij herhaling reeds eerder gedane po
gingen van de bakkers om met de meelfa
brikanten een accoord te treffen en tot een
soort trustvorming te "komen zouden dus ein
delijk gelukt zijn.
Wij zullen afwachten wat de gevolgen er
van voor het publiek zullen zijn.
Dat de consument het loodje zal leggen
als geen afweermaatregelen getroffen wor
den gelooven we zeker.
Zaak is het, dat de Regeering. evenals de
regeeringscommissaris inzake de Tarwewet
nauwkeurig de gestes van deze trustee na
gaat en tijdig maatregelen treft tegen al te
willekeurig optreden.
Oppositie bij de bakkers
thans zoo lezen we nader in het
Hndbl., is een zeer sterke en vastberaden
oppositie in bakkerskringen ontstaan onder
leiding van Amsterdam, Gooi- en Eemland
en Amersfoort e.o. Deze oppositie is zóó
sterk, dat desnoods tot oprichting van een
nieuwen bakkersbond zal worden overge
gaan.
De opposanten hebben vooral vier „pro
grampunten", nl.:
lo. het is in het belang van het bakkers
bedrijf dat er een dusdanige saneering kome,
dat rekening wordt gehouden met het belang
van den consument. Daartoe zal per gemeen
te de broodprijs moeten worden vastgesteld,
na voorlichting te hebben ingewonnen van
een accountant in zake den gemiddelden
kostprijs in die gemeente:
2. de leiding en de zeggenschap der be-
drijfssaneering moet in handen komen van
de bakkerij zelf; zij mag in geen geval be
rusten bij de meelfabrikanten;
3o. de saneering ook al zou zij een over
eenkomst met de meelfabrikanten vergen,
zou niet mogen of kunnen leiden tot de
mogelijkheid, dat de fabrikanten haar ge
bruiken als middel om hun afzet te rayon-
neeren, hun productie te contingenteeren of
hun prijs op te zetten;
4o. de saneering moet zóó zijn dat de meel
fabrikanten, die veelal financieel geïnteres
seerd zijn bij groote bakkerijen, haar zullen
kunnen gebruiken ten gunste der groote en
dus ten nadeele der kleine Bakkersbedrijven.
De oppositie zal thans met alle middelen
trachten te voorkomen, dat over veertien
dagen tot onderteekening zal worden over
gegaan ondanks het feit, dat het contract
reeds door alle instanties op één na is aan
genomen!
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
Trustvorming tusschen bakkers en meel
fabrikanten. Onwillige bakkers geboycot.
Sterke oppositie.
Er zal voor een kwart millioen hyacin-
thenbollen worden vernietigd, ter inkrim
ping van de teelt.
(Blz. 2)
Bij de nieuwe Rij ksdagverkiezingen heb
ben de nationaal-socialis;en 35 zetels ver
loren. Met het centrum kunnen zij geen
meerderheid meer vormen. Sterke winst
voor de communisten en belangrijke toe
name van Duitsch-nationalen en Volkspartij
(blz. 3)
De voortvluchtige Amsterdamsche notaris
is te Wassenaar gearresteerd.
(Blz. 5)
Er is thans een beslissing genomen ten
opzichte van de Phohi-uitzendingen naar
Nedexi. Indië.
blz. 7
INKRIMPING HYACINTHEN-
TEELT
UITVOERING VAN HET
BEPERKINGSPLAN
VOOR EEN KWART MILLIOEN
BOLLEN VERNIETIGD
In ons blad van 13 October 1.1. maakten wy
melding van dë besluiten die genomen werden
door de vereeniging „De Hyacinth", een der
drie groepen van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur, om tot teeltbeper
king over te gaan. Langdurig is daarover
gehandeld en toen er een meerderheid was,
die over 85 der met hyacinthen beteelde
oppervlakte beschikte, was verkregen, werd
besloten de plannen uit te voeren.
De geheele met hyacinthen beteelde opper
vlakte bedraagt circa 475.000 R.R., zoodat,
zooals we reeds meldden, ongeveer op 400.000
R.R. de beperking zal worden toegepast.
Verder is bepaald, dat voor elke 100 R.R.
met hyacinthen beteelde oppervlakte 4 H.L.
bollen (wAarvan minstens de helft 12—18 cM.
moet zijn) vernietigd moet worden en dat ieder
die het contract teekent, tot 1 Nov. 1933 geen
zaken zal doen met iemand die geen contrac
tant is. We vermoeden dus, dat naderhand
zich wel meerderen zullen aangesloten hebben
en kunnen dus veilig rekenen dat ongeveer
18.000 H.L. hyacinthen van goede kwaliteit
vernietigd zullen zijn of nog zullen worden.
De uitvoering moet 1 Dec. a.s. haar beslag
hebben gekregen. Gerekend naar een gemid
delde prijs van f 15 zal dan dus voor ruim
f 250.000 vernietigd zyn.
Dit is echter slechts een schijnbaar verlies,
naar men hoopt, daar het gevolg van deze
maatregel zal zyn, dat er een kleine 20 mil-
lioen leverbare liyacinthenbollen minder aan
de markt zullen komen, zoodat vermoedelijk
de prijzen weer zullen stijgen.
We merken hierbij op, dat de tijden zóó zyn,
dat men weinig zekerheid heeft, dat genomen
maatregelen dezelfde uitwerking zullen heb
ben als men in gewone omstandigheden met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid
verwachten mocht.
Gemengd Nieuws.
Met den bouw van de bloemententoonstel
ling, welke Dinsdag te Poeldijk wordt geopend
door Minister Verschuur, is men thans volop
Aan deze tentoonstelling is een Japansche
Tuin verbonden, zulks in verband met het feit
dat de tentoonstelling in hoofdzaak is gewijd
aan de chrysanth, de bloem van Jar»nsche
oorsprong.
Des avonds wordt deze tuin met Umpions
verlicht.
Reeds hebben enkele reisbureaux uit Den
Haag enkele speciale tochten naar deze
tentoonstelling georganiseerd.
Naast het vaste gebouw der bloemenveiling
„Het Westland", waarin de tentoonstelling
wordt gehouden, is een bijgebouw geplaatst,
voor de zaken-stands, die zeer t.Mrijk zijn.
Voor het publiek zyn enkele attracties: de
1000ste bezoeker ontvangt b.v. een fraaie
bloemenmand.
De tentoonstelling wordt Dinsdagmiddag
n half twee in het St. Vincentiuagebouw te
Poeldijk door Z.Exc. Minister Mr. T. J.
Verschuur geopend, terwijl om vier uur de
tentoonstelling voor het publiek wordt open
gesteld.
IN VOLLE ZEE GEDOOD
Vechtpartij tusschen Chineezen op Ned.
stoomschip. De verdachte gearresteerd.
Op verzoek van de Haagsche Politie heeft
gistermorgen vroeg de Rotterdamsche Rivier
politie, direct na aankomst van de „Batavier"
te Rotterdam, aan boord van dit schip gear
resteerd de 45-jarige Chinees K. T. IJ. De man
is naar den Haag overgebracht en opgesloten.
Hy wordt verdacht aan boord van het tank
schip „Mitra" een anderen Chinees te hebben
gedood. De „Mitra" is verleden week te Lon
den gearriveerd. De kapitein deed daar bij de
I-ondensche polite aangifte, dat een lid van
zyn bemanning, een Chinees, gedood was na
een twist met een anderen Chinees. De Lon-
densche politie heeft onmiddellijk een onder
zoek ingesteld, doch achtte zich niet gerech
tigd tot de aanhouding van den verdachte over
te gaan, omdat de vechtpartij op een Neder-
landsoh stoomschip, dus op Nederlandsch
grondgebied had plaats plaats gehad. De ree-
dery van de „Mitra" is de Petroleum Maat-
schappy „La Corona", te 's-Gravenhage geves
tigd. De zaak werd dus bjj de Justitie te Den
Haag aanhangig gemaakt. De verdachte is
m Londen aan boord van de „Batavier" ge
bracht en onmiddellijk bij aankomst te Rot
terdam werd hij gearresteerd.
Rechtzaken.
IN DE SABEL GELOOPEN
Voor de Haarlen
echt do ■15-j.iri^e
opzettelUk met s
n xou hebben,
•olpenden du? ivi
nde, dut hll bedreigd
h:id gekri'iren, dn t *11 twwè'i