WOENSDAG 2 NOVEMBER 1932
BUITENLAND
DE ONTWAPENING
NIEUWE ENGELSCHE PLANNEN?
Naar de „Daily Telegraph" uit Parijs ver
neemt, zal de voledige tekst van het Fran-
sche ontwapeningsplan pas eind-November
in de zitting van de hoofdcommissie der
ontwapeningsconferentie worden bekend
gemaakt.
Volgens de „News Chronicle" venvacht
men in politieke kringe.n dezer dagen een
mededeeling over nieuwe Engelsche ontwa
peningsvoorstellen.
In politieke kringen te Genève heerscht
de opvatting, dat ook Frankrijk thans het
tot stand komen van de vier mogendheden-
conferentie ter besprekine van de Duitsche
pariteitseischen wenscht.
Frankrijk zou van oordeel zijn, dat in
verband met het nieuwe ontwapenings- en
veiligheidsplan en den omkeer, welke (Dien
tengevolge in den internationalen toestand
is ingetreden, de Duitsche aanspraken voor-
loopig. ten minste tlieoretihisch, ingewilligd
zouden kunnein worden.
Te Genève venvacht men thans, dat de
vier-mogendheden-conferentlie nog vóór de
bijeenkomst van de hoofdcommissie der ont
wapeningsconferentie bijeengeroepen
kunnen worden.
Engeland en de tank.
De Engelsche minister van oorlog, lord
Hailsham, heeft klaarblijkelijk met het oog
op het nieuwe Fransche ontwapeningsplan,
een rede gehouden over de beteekenis van
het Engelsche territoriale leger, dat het
Engelsche ministerie van oorlog voor een
der voornaamst onderdeden der Engelsche
defensie houdt.
In de hoop, een goed voorbeeld op het ge-
bdei der ontwapening te geven, heeft Enge
land zijn leger zooveel verminderd als maar
©enigszins met de veiligheid van het land
was overeen te brengen. Een andere reden
voor de vermindering van het leger in Enge
land was de wijze, waarop het moderne le
ger was georganiseerd en de invoering van
de mechanisatie, dlie van Engelschen oor
sprong is en oa. de tank heeft opgeleverd.
Er zijn menschen, zoo zeide lord Hails
ham, die de tank als aanvalswapen beschou
wen; de tank is echter het eenige middel,
om infanterielinies tegen de moderne snel
vuurgeweren en andere aanvalswapenn te
verdedigen.
Simon niet naar Genève.
De besprekingen inzake de Engelsche ont-
wapeningspolitieik zijn Dinsdag in een ka
binetecommissie voortgezet. Het gaat er om
tot overeenstemming te komen voor wat be
treft de militaire en politieke eisohen. De
militaire Instanties zouden, naar verluidt,
niet bereid zijn toe te geven.
In verband hiermede is het niet mogelijk,
dat air John Simon naar Gnève vertrekt
In zijn plaats zal de onderstaatssecretaris
van het ministereie van Buitenlandsche Za
ken. Eden, te Genève aan de ontwapenings
onderhandelingen deel nemen.
Verlenging der wapeningsvacantie.
In de resolutie van de hoofdcommissie der
ontwapeningsconferentie van 23 Juni was
den deelnemenden regeeringen aanbevolen,
de reeds het vorig jaar gesloten bewape-
ningsvacantie voor vier maanden van den
eersten November af te vernieuwen.
Tot dusver hebben 4G staten het volken
bondssecretariaat medegedeeld, dat zij met
de voorgestelde verlenging accoord gaan. On
der deze staten bevinden zich aa. Rusland,
Italië, >»jnkrijk en Groot-Brittannië.
Duitschland zal, zooals bekend, op dit
voorstel der hoofdcommissie niet antwoorden
voordat de kwestie der gelijkberechtiging
is opgehelderd.
DUITSCH-DEENSCHE ECONOMI
SCHE ONDERHANDELINGEN
GEEN OVEREENSTEMMING.
De Duitsch-Deensche economische onder
handelingen zijn Dinsdag beëindigd. Het
volgende gemeenschappelijke communiqué
werd uitgegeven:
„De tusschen een Duitsche regeerings-
delegatie en •vertegenwoordigers van de
Deensche regeering en van den landbouw
gevoerde economische besprekingen zijn
gister besloten. De Duitsche delegatie heeft
de meening harer regeering nopens de con-
tingenteering uiteengezet. De Deensche ver
tegenwoordigers hebben hun principieel be
zwaren tegen de contingenteering kenbaar
gemaakt. De Duitsche delegatie zal haar
regeering rapport uitbrengen betreffende het
verloop en het resultaat dezer besprekin
gen".
De Duitsche delegatie zal vandaag on
der leiding van Dr. Walter naar Berlijn
terugkeeren.
Er is dus geen overeenstemming bereikt
Uit Berlijn wordt nog aan de „Tel."
meld:
De Deensche onderhandelaars hebben
hun principieelen afkeer van het contingen-
teeringssysteem betuigd en in het bijzonder
gewezen op de onmogelijkheid voor Dene
marken, om de door Duitschland gewensch-
t« contingenten o-i slachtvee, slachtafval en
kaas te aanvaarden.
POLEN EN DANTZIG
PROTEST VAN DANTZIG WEGENS
SCHENDING DER ECONOMISCHE
VERDRAGEN DOOR POLEN.
De Senaat van Dantzig heeft den diiplo-
matieken vertegenwoordiger van Polen, Dr.
Papeé een door den Senaatspresident Dr.
Ziehm geteekende nota overhandigd, waar
in geprotesteerd wordt tegen de schending
door Polen van de economische verdragen
met Dnntzig. Aan de Poolsche grens wor
den goederen uit Dantzig alleen toegelaten
wanneer den Poolschen douane-Instructeur
een invoervergunning wordt voorgelegd, en
ook wanneer de Pod'sche douane-beamb'on
toegeven, dat de goederen niet onder het
invoerverbod vallen, wordt de invoerver
gunning van een Poolsch douane-instruc
teur geëischt, waardoor de invoer uit Dant
zig afhankelijk wordt van de willekeur
der Poolsche douane-autoriteiten. De nota
verzoekt de garantie, dat het goederenver
keer van Dantzig naar Polen zal kunnen
geschieden volgens de officieele overeen
komsten.
DE VOLKENBOND
De nieuwbenoemde Duitsche ondersecreta-
ris-genoraal van den Volkenbond is te Ge
nève aangekomen, waar hij zoo spoedig
mogelijk in zijn nieuwe functie aan 't werk
zal gaan. Hij had een vertrouwelijk onder
houd met den nieuwbenoemden secretaris
generaal van den Volkenbond Avenol, met
wien hij speciaal de kwestie besprak, op wel
ke wijze hij het beste de controle op de
economische en financieele indeeling zoo
spo©dig mogelijk kon overnemon, evenals
de teer belangrijke voorbereiding der Eco
nomische Wereldconferentie te Londen. Zoo
lang Sir Eric Drummond nog niet weg is
zal Avenol tot Juni a.s. officieel de leiding
deze beide afdeelingen houden. Men
fceemt echter aan, dat Trendelenburg reeds
thans deze afdeelingen overneemt.
SCHEEPSRAMP
BIJ SPITSBERGEN?
Uit Oslo wordt gemeld: Aan de Westkust
van Spitsbergen is een Russisch stoomschip
gestrand, dat 126 mannen en vrouwen aan
boord iheeft. die te werk gesteld zouden wor
den bij de Russische mijnen op Spitsbergen.
De lading van het schip vertegenwoordigt
een waarde van bijna een millioen gulden.
Een Noorsch bergingsvaartuig is uitgeva
ren om assistentie te verleenen, doch kan
het schip eerst over drie dagen bereiken.
Volgens de laatste berichten staat het
voorschip reeds geheel vol water. De schroef
as is gebroken.
Blijkens een nader Reuter-telegram uit
Oslo is de naam van het Russisch stoom
schip „Tovaritsch Stalin".
DE 16 JONGE GOTHLANDERS GERED.
STOCKHOLM. 2 November. In den afge-
loopen nacht te ongeveer halfeen heeft het
Duitsche s-s. „Bothilda Russ" de 16 vermis
te jeugdige Gothlanders, die Zondag met
een motoiboot waren uitgevaren om ma
noeuvres van Russische oorlogsschepen van
dichtbij gade te slaan, en die men reeds ver
loren ihad gewaand, gered en aan boord ge
nomen.
HET RAPPORT-LYTTON.
Behandeling ln Volkenbondsraad
op 21 November.
Tusschen het Volkenl>ondssecretariaat en
ide Jaipansche delegatie schijnt overeen
stemming te zijn verl egen om de behan-
DE HONGERMARCHEERDERS TE
LONDEN
HUN LEIDER GEARRESTEERD.
Rechercheurs hebben Dinsdag te Londen
een onderzoek ingesteld in het hoofdkwar
tier der leiders van den „hongermarsoh" te
Londen.
De voornaamste leider van de organisatie,
Hannington. is in hechtenis genomen.
Onder beschuldiging van oproerige propa
ganda te hebben gevoerd onder de stedelijke
politie van Londen, heeft hij gistermiddag
voor het politie-tribunaal terecht gestaan.
De uitspraak werd acht dagen uitgesteld,
lntusschen blijft Hannington in hechtenis.
Toen 's middags bekend werd, dat Han
nington was gearresteerd, wilden eenige
honderden demonstranteji de politie-court
bestormen. Zij werden evenwel door de
agenten uiteengejaagd.
„Massa-aanval van „hongerm&rcheerders1
op het parlementsgebouw" was Dinsdag
avond te Londen het slagwoord.
De „hongermarcheerders", die voortdu
rend met roode vlaggen door de straten
trokken, verklaarden dat zij het parlement
Dinsdagavond zouden dwingen, hun eischen
aan te hooren en kennis te nemen van
hun, door een millioen menschen ondertec
kend verzoekschrift. Zij hadden het parool
uitgegeven zich om halfacht voor het par
lementsgebouw te verzamelen.
In pamfletten werd er bij de politiebe
ambten op aangedrongen, geen gebruik te
maken van den gummistok.
De politie had inlusschen maatregelen ge
troffen, ten einde de bedreiging der .hon
germarcheerders" te verijdelen.
In de omgeving van het parlementsge
bouw -werden duizenden politiebeambten ge
concentreerd. Er mochten geen demonstra
ties plaats vinden binnen een zekeren af
stand van het parlementsgebouw.
In het lagerhuis zelf zou men van de
werkloozen-aangelegeniheid in 't geheel niets
gemerkt hebben, ware het niet, dat tijdens
de debatten over Ottawa een galeriilbezoeker
een interruptie de zaal in had geschreeuwd:
„Namens een millioen werkloozen eisch ik,
dat hun deputatie ontvangen word tl Laat
Hannington vrij!" riep hij.
De man werd onmiddellijk buiten de deur
gezet.
In de avonduren moest de politie nog
herhaalde malen in de omgeving van het
parlement ingrijpen en de menigte uiteen
drijven.
In Whitehall, waar zich de ministeries
bevinden, speelden de relletjes zidh af bij
den Cenotaaf.
Op de Thameskade werden twee automo
bielen door de manifestanten omvergewor
pen.
HET PRUISISCHE MINISTERIE VAN
FINANCIËN.
Officieel wordt te Berlijn medegedeeld dat
de Rijkskanselier Prof. Dr. Popitz in zijn
functie van waarnemend Rijkscommissaris
voor het land Pruisen voor de financiën
gister zijn nieuwe functie heeft aanvaard.
Hij hield een toespraak tot de verzamelde
ambtenaren, beambten en arbeiders van het
departement, waarin hij er op wees, dat h.j
niet als vreemdeling het Pruisische ministe
rie van financiën betrad, doch dat hij er
door Jarenlange samenwerking in Pruisi
sche en in Rijksdienst reeds mee in relatie
had gestaan. Tenslotte wees hij op de be
langrijkste taak van beden, om te zorgen
dat de financiën van het lan4 Pruisen en
van de daartoe behoorende gemeenten weer
een stevige basis zouden krijgen.
HERFSTSTORM BOVEN NEW YORK
80 week-end-huisjes verwoest.
New York en omgeving ziin door een buiten
gewoon noodweer geteisterd. Storm en regen
hebben overal groote verwoestingen aange
richt. In het bijzonder werden de weekend
huisjes op Long Island getroffen; Tachtig
dezer huisjes zyn door het water verwoest.
PROLETARISCH EENHEIDSFRONT
IN DUITSCHLAND?
Tijdens een soc-dem. verkiezingsvergade
ring te Berlijn voerde afgevaardigde Stani-
fer het woord, waarbij hij o.a. zeide, dat na
de verkiezingen de Soc.-Dem. Partij zich tot
de communistische partij zou wenden met
de vraag, hoe zij zich de vorming van een
^proletarisch eenheidsfront voorstelt.
DE DUITSCHE RIJKSHERVORMING
Het Beiersch verzet.
In een verkièzingsvergadering van de
Beiersche volkspartij te Bad Toelz uitte de
voorzitter der partij, staatsraad Schaeffer,
zijn afkeuring over den door de regeering-
von Papen uitgeiokten strijd om de grond
wet en verklaarde, dat, bij een personeele
unie tusschen het rijk en Pruisen, in den
rijksraad de -landen ongetwijfeld in een hoek
zouden worden gedrukt.
Staatsraad Schaeffer kondigde in verband
hiermede een nieuw plan tot rijkshervor
ming aan, waarmee Beieren het initiatief zal
nemen in den strijd der landen om hun zelf
standigheid.
Na de verkiezingen zal het plan bij den
landdag worden ingediend.
In den strijd oim zijn recht zal Beieren ech
ter eerst de binnenlandsche eenheid bereikt
moeten hebben.
BRITSCH-INDIE'S VERDEELDHEID
De aa. Ronde Tafel-conlerentie
BOMBAY, 1 Nov. Het bestuur van de In
dische kamer van koophandel heeft gister
avond met 16 tegen 10 stemmen een resolutie
aangenomen waarin afkeuring wordt, uitga
sproken over het feit dat sir Thakurdas, een
vooraanstaand Indisch aakenman, de uit-
noodiging heeft aanvaard, om deel te
aan de Ronde Tafel-conferentie.
In deze resolutie wordt voorts verkliaard,
dat Thakurdus niet mag worden beschouwd
als een vertegenwoordiger der kamer van
koophandel, welke geweigerd heeft aan de
conferentie deel te nemen.
RACKETEERING EN DE DROOGLEGGING.
Nu met de mogelijkheid van een eindigen
van de drooglegging ook de winsten van de
dranksmokkelaars worden bedreigd, schij
nen deze hun krachten vereend op het
„racketeering" te gaan toeleggen. Gordon
Hostetter, de voorzitter van den bond van
werkgevers van Chicago, heeft een desbetref
fende waarschuwing doen hooren, zeggende,
dat op het oogenblik het gevaar, dat de
gangsters in iedere belangrijke industrie
een machtigen rol zullen gaan spelen zeer
®rnstig is geworden. Hierbij haalde Hostetter
aan, dat zijn bond in Chicago thans in een
verbeten strijd is gewikkeld met de bende
van Murray Humphries, de opvolger van Al
Capone, die poogt den melkhandel te „orga-
niseeren". In vier jaren, aldus Hostetter,
heeft men in Chicago 500 bomaanslagen op
bedrijven gezien, terwijl de jaarlijksche kos
ten van deze racketeeringspractijken geschat
worden op 150.000.000 dollars. De totale reke
ning, die door deze heeren jaarlijks aan de
Vereenigde Staten gepresenteerd
schat spreker op het fantastische getal van
11.000.000.000 dollars.
HET BANDITISME IN MANDSJOERIJE.
Onderdrukking zal op zijn minst
2 3 jaar duren.
Uit Mandsjoerije teruggekeerd, verklaarde
de Japansche Minister van Oorlog, dat de
onderdrukking van het banditisme in
Mandsjoerije niet minder dan 2 k 3 jaar zal
duren en dat Jiet te dien einde noodig
nog vijf Japansche divisies naar Mandsjoe
rije te zenden.
ACHTHONDERD JAAR GEVANGENIS
STRAF UITGEDEELD.
Officieel wordt medegedeeld, dat de recht
bank te Tokio in het massaproces tegen 189
communisten vonnissen heeft gewezen,
waarbij S00 jaar gevangenisstraf is uitge
deeld. In het vonnis wordt o.a. gezegd, dat,
de communisten het Japansche leger wilden
destrureeren. Bovendien komen de idealen
van het communisme niet overeen met den
iest van het Japansche volk,
BANDIETENOVERVAL TE MÜNCHEN.
Zak met steungelden gestolen.
Op klaarlichten dag hebben bandieten gis
termorgen te München een brutalen overval
gepleegd. Twee gemeentelijke kassiers wer
den voor het bureau voor socialen steun in
het Noorden der stad door twee mannen
aangevallen. Een der kassiers werd tegen
den grond geslagen en een zak met tien
duizend Mark in eilver, die bijna 100 K.G.
woog, afhandig gemaakt. De tweede kassier,
die eveneens eenige krachtige slagen opliep,
kon zich echter verweren, zoodat hem de
tweede zak met geld niet afhandig kon wor
den gemaakt Voorbijgangers, die do kas
siers wilden helpen, werden met revolvers
in bedwang gehouden, waarop de beide ban
dieten, die tusschen 24 en 30 jaar oud wa
ren, er met hun buit in een in den loop v
den nacht gestolen auto vandoor gingen.
HERRIOT TE MADRID
De president der Spaansche republiek
heeft Dinsdag aan Herriot een dejeuner aan
geboden. Talrijke leden der regeeringe zaten
mede aan.
Na afloop van den maaltijd overhandigde
Zamora aan Herriot het grootlint van de re-
publikeinsche orde van Spanje.
Des voormiddags bracht Herriot een be
zoek aan het Escuriaal.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
ngenomen: Naar Berkenwoude, cand.
A. G. van Wyk te Den Haag.
Bedankt: Voor Dinteloord, J. Bakker te
Bleiswyk.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te 's-Gravenzande, B. Oosthoek
te Kampen en J. W. van Ree te Barendrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Grand Rapids (Michigan.
Noord-Amerika), M. Heikoop to Utrecht.
HULPPREDIKERS
De heer S. G. O e g e m a, Theol. cand., ie
Kampen, die einde September benoemd werd
tot hulpprediker by de Geref. Kerk van Kol-
horn voor Evangelisatie-arbeid onder de Zui-
derzeearbeiders, heeft voor deze benoeming
bedankt.
De heer H. C. Leep, Theol. cand., te
Amsterdam, heeft de benoeming tot hulppre
diker by de Vrye Evang. Gemeente te Gouda
aangenomen.
PROF. J. W. GEELS
Zondag was het voor de Chr. Geref.
Gemeente te Hilversum en voor haar leeraar,
Prof. J. W. Geels, een bijzondere dag.
Gedachtenisrede.
In den morgendienst trad Prof. Geels voor
een groote schare op en leidde zyn rede in
door te wyzen op „Eben-Haczer". Ook dit
mocht Spr. op dezen dag, die met zilveren
letters door God Zelf in zyn levensboek was
opgeteekend. ervaren.
Laat ons, aldus Spr., het Woord Gods zien,
dat de vreugdetonen van ons hart vertolkt, en
daartoe verwijzen naar 2 Sam. 7 18b. Spr.
wilde wyzen op: „Een danklied by den zil
veren mijlpaal", en beluisteren: 1. een toon
van stille aanbidding, 2. van diepe veroot
moediging, 3. van hoopvolle verwachting.
De rede. die geheel overeenkomstig thema
en verdeeling werd ontwikkeld, stond in het
teeken van gedenken. In stille aanbidding
werd een blik achterom geslagen en gezien het
werk Gods, dat Prof. Geels zyn geheele leven
had mogen opmerken en dat voor Spr. zóó
groot was, dat hy dit onmogelijk in woorden
weer kon geven. Uit dezen aanblik werd een
diepe verootmoediging geboren, welke hem
klein maakte voor God. Doch, aldus Spr., niet
alleen gedenken, doch er is ook een hoopvolle
verwachting, want God, Die mij bij dezen
gedenkzuil heeft geplaatst, blyft dezelfde, Die
voor Zyn eigen werk, dat Hij begon, zal
instaan. Zoo is er dan een hoopvolle verwach
ting voor de naastby zijnde toekomst, daar ik
tot hooger ambt ben geroepen, doch ook et
hoopvolle verwachting voor de eeuwigheid.
Afscheid.
In het avonduur nam Prof. Geels afscheid
van zyn Gemeente te Hilversum en legde
tevens zyn ambt als predikant neer.
In zijn voorwoord wees Spr. er op, dat er
ontroerende contrasten zyn, waardoor het
leven zich kenmerkt. Licht en schaduw wis
selen elkander af, vreugde en droefheid gaan
hand aan hand. wieg en graf behooren bij
elkander. Deze feestdag is tevens een dag var
afscheid. Met de vreugde heerscht er wee
moed in het hart bij de gedachte, dat in deze
ure de band wordt verbroken, die de Heere
zoo kennelijk heeft gelegd. Het waren slechts
twee jaren waarin we in uw midden mochten
aibeiden. Maar niet alleen de Gemeente, maar
ook ikzelf word geroepen tot het brengen van
een offer. We willen in deze ure echter hooger
opblikken en ons door Gods Woord laten
onderwijzen en troosten.
Als tekst koos Spr. Hebr. 13 20 e
waarvan hy de strekking omschreef: „De vol
making der Gemeente". De afscheidsbede wijst
ten deze Gods werk aan: a. naar zyn ryken
inhoud; b. naar zyn hechten gTond; c. naar
zyn verheven doel.
Na de ontwikkeling dezer gedachten wendde
Spr. zich in het byzonder tot den Kerkeraad,
Gemeente, catechisanten, vereenigingen en den
vertegenwoordiger van Hilversums predikan
tenkring Ds. S. Schulte, Ev. Luth. predikant.
Na het dankgebed sprak de heer P. Dekker
namens Kerkeraad en Gemeente Prof. Geels
hartelyke woorden toe cn noodigde uit tot het
zingen van Ps. 90 2, waarna Prof. Geels
hartelijk dankte voor al de liefde, die hy in
EMERITAATSGELDEN
*nd,e «Wekker" 's een" en andermaal de
noodklok geluid voor de kas der emeriti-
predikanten der Chr. Geref. Kerk.
Thans wordt in dit iblad door een inzen
der den volgenden voorslag gedaan:
1. De nalatige Gemeenten met den mees
ten aandrang op hunne verplichtingen
wijzen, tot het geregeld houden der collec
ten; de ervaring leert, dat indien een col
lecte behoorlijk wordt bekend gemaakt en
op tijd gehouden, er geen oud ijzer, doch
geld binnen komt.
2. Alle predikanten stellen een vrijen
Zondag af ten bate dezer kas, d.i. plm. 70
maal 25 .gulden is f 1750.
3. Ten tijde van b.g. spreekbeurt wordt
een extra-collecte gehouden, opdat de ge
heele Gemeente tevens de gelegenheid
hebbe, gemeenschappelijk met den predi
ker het offer der liefde uit te reiken voor
een en hetzelfde doel, d.i. ook plm. 70
maal 25 gulden is f 1750.
Stellen wij de opbrengst der nalatige
Gemeenten op f 500, dan kom ik tot een
totaalbedrag van rond f 4000.
AI deze cijfers moet men als een raming
beschouwen.
Zou deze gang van zaken niet aanbeve
lenswaardiger zijn dan een soort hoofde
lijke omslag?
Prof. J. J. van der Schuit voegt den voor
steller toe:
„Ik zal mij over hem verblijden^ wanneer
ook hij begonnen is niet met schrijven of
ramingen te maken, maar met het doen".
IN ZES TALEN.
Te S oer aba ja (Java) is opgericht een
Comité tot Interkerkelijke Samenwerking.
Voorzitter is geworden Ds. D. F. Bartlema,
predikant der Prot. Kerk te Soerabaja; secre
taris Ds. H. A. C. Hildering, Geref. predikant
in Hersteld Verband; voorts zyn als leden
toegetreden Ds. K. Kostelyk, pred. der Prot.
Kerk; Ds. P. Veenihuizen, Geref. predikant;
Ds. S. A. van Hoogstraten, zendeling van het
Ned. Zendelinggenootschap; J. W. Rumbajan,
pandita der Maleische Gemeente; en Mas
iMartoatmodjo. goeroe-ingjil der Javaansche
Kerk. Uitgenoodigd zijn nog enkele voorgan
gers van andere Kerken, alsmede een officier
van het Leger des Heils, allen te Soerabaja.
Het eerste optreden naar buiten van dit
comité was Zondag 30 October j.l., toen men
een gezamenlyken Hervormingsdienst hield.
Er werd in zes talen gesproken: Nederlands;h,
Maleisch, Javaansch, Chineesch, Bataksch en
Engelsch.
KERKORGELS.
Te Maarsbergen (U.) zal in de kerk-
7Aal der Stichting „Valkenheide" een kerk
orgel worden geplaatst, met 2 klavieren, pe
daal en electrische windvoorziening. Aan de
N.V. Standaart's Orgelfabrieken te Schie
dam is de levering opgedragen.
Schoolnieuws.
PROF. C. FELDMANN.
Aan Pref. C. Feldmann, hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool te Delft, is door
rector en senaat van de Technische Hoch-
schule van Darmstadt, op voorstel der af-
deeling Electrotechniek, de graad van dr ir.
honoris causa toegekend. De uitreiking van
het diploma is Zaterdag j.l. te Darmstadt
geschied.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
Bij Kon. besluit is aan Dr. J. H. Z a a ij e r,
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
Rector-magnificus der Rijksuniversiteit te
Leiden gedurende het studiejaar 1932—1933
en is als zoodanig voor het overig gedeelte
van dit studiejaar benoemd Prof Dr. J.
Huizinga.
Als secretaris van den Senaat zal Prof
Huizinga worden opgevolgd door Pref. Mr.
D. van Blom, thans plaatsvervangend as
S. S R.
Het nieuwe bestuur der S. S. R., afdeeling
Utrecht, is als volgt saamgesteld: J. Veer
man, praeses; R. G. Hoff, ab-actis; mej. E.
M. v. d. Poll, fisca; P. J. Hoekstra, vicarius
H. C. van der YVoerdt
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Prof. Dr. J. Versluys aanvaardde gis
teren het ambt van buitengewoon hoog
leeraar in de Economische Geologie en Mi
neralogie aan de Gemeentelijke Universiteit
te Amsterdam met een rede over „Economi
sche geologie en mineralogie".
In het Psychologisch Laboratorium der
Universiteit, Heerengracht 196 te Amster
dam, is de eerste der onlangs aangekondig
de reeks, ook voor het publiek toegankelijke
universitaire voordrachten gehouden over:
„De uitdrukkingswijze der wetenschap".
De spreker van. dezen avond. Prof. G. M a n-
noury, begon met uiteen te zetten, dat de
bedoeling van de cursus (die niet van een
vereeniging uitgaat, doch door onderling
overleg van de betrokken docenten tot stand
is gekomen) in hoofdzaak deze is, aan de
allengs groeiende belangstelling voor ken-
nistheorethische problemen tegemoet te ko
men en in het licht te stellen, dat deze pro
blemen zich weliswaar in de verschillende
wetenschapsgebieden in onderscheiden vorm
voordoen, doch in wezen en oorsprong groo-
telijks overeenstemmen.
Prof Mannoury handelde over het onder
werp: „De signifische methode van taal- en
begrippenonderzoek".
De volgende voordlracht van deze reeks
zal op Maandag 14 November gehouden
den. Spreker zal zijn Prof. Dr. H. J. Pos
over: „De symbolische functie van de taal
in verband met het begrip adacquatie".
TUINBOUWSCHOOL TE NAALDWIJK.
Bij Kon. besluit is, te rekenen van 1 Octo
ber, onder gelijktijdige toekenning van eer
vol ontslag als leeraar aan de Rijkstuin
bouwschool te Boskoop, benoemd tot direc
teur van en leeraar aan de Rijkstuinbouw-
winterschool te Naaldwijk Ir. J. G. W.
Ignatius, te Boskoop.
HOOFDBENOEMINGEN
Kootwijkerbroek (gem. Barneveld),
J. L. van Rheenen, ond. te Amsterdam (Dr.
Woltjerschool).
Hillegersbeug (Wilhelmina-Bewaar-
school, Lischbloemstraat)mej. M. Kool, ond.
f.° P°tterdam-Zuid (Ds. O. G. Heldringschool).
Aang.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Oldenzaal (Herv. School, hoofd H.
Hogeweg). J. van Bruggen te Kampen.
Boskoop (M.U.L-O.-School, Rozenlaan),
G. van Veelo te Rotterdam. Als tijdelijk
leeraar Engelsch M.O.
TTTL^vn?.er,a^ ^yez" (School in de
Waal), B. de Jong te Leerdam. Voor tydeLyk.
Alt e veer by Hoogeveen (Geref. School,
hoofd R. Dykstra), W. Koopman te Oldekerk.
Noordwy k-Binnen (School der Dr.
vlr\ Willem van den Berghstichting, dir. J.
Juch H.Rzn.), W. Eelsing te Nunspeet.
Haarlem (Instituut „Oranje-Nassau",
Zwolle B' ^r' Bulten)' E- Vonk te
Gendringen (Chr. Nat. School, hoofd
J. Kamerbeek), G. A. W. Boerkoel te Doesburg.
I* C. SCHREUDERS
Uit Ede (G.) schryft men ons:
De heer L. C. Schreuders, hoofd der Ned.
Herv School aan de Bergstraat alhier, heeft,
nadat hy meer dan 46 jaren het Chr. Onder-
wys gediend had, afscheid genomen in intie-
men kring.
De heer Schreuders werd, na genoten onder
was op de Chr. Kweekschool „de Klokkenberg"
te Nijmegen, op 1 Mei 1886 onderwijzer aan
de Chr. School te Huizen (N.-H.) en, in Maart
1890 hoofd der Chr. School te Berlikum (Fr.).
Deze laatste plaats werd op 1 Mei 1891 verwis-
voor die te Staphorst. Van dezen datum
af maakt hy naast zyn drukke werkzaamheid
op schoolgebied zich bekend door zyn werken
op politiek terrein. Nadat de Vry-Anti-Rev.
Kiesvereemging hem tot leider had gekozen,
werd hy in 1901 afgevaardigde van die party
naar de Prov. Staten in Overijssel, voor het
district Dalfsen. Hard heeft de heer Schreu
ders aldaar voor de A.-R. Party gewerkt, en
hieraan had de heer Duymaer van Twist voor
namelijk zijn zetel te danken in het district
trict Steenwyk.
Ook de School te Staphorst heeft veel aan
hem te danken. Ook was de heer Schreuders
leeraar aan de Chr. Normaallessen te Meppel
en voorlezer-voorzanger in de Ned. Herv. Kerk
te Staphorst. Ook heeft hy tjjdens vacatures
de godsdienstoefeningen geleid.
Toen hy 1 April 1905 naar Ede vertrok, viel
het afscheid hem en de zynen zwaar, doch ter-
wille van de gezondheid van zyn vrouw werd
dit offer aanvaard.
Zyn arbeid te Ede is niet vergeefs geweest.
Wel moest hij zich onthouden van politiek,
maar op schoolgebied is hy een stuwkracht
geweest. Met wijlen den heer Eygenraam heeft
hy de Chr. Normaallessen, die in kwijnenden
toestand waren geraakt), weder gereorgani
seerd. Hij mocht het zien, dat tal van onder
wijzers door middel van deze lessen in het be
zit kwamen van de akte. Velen zullen hem ii.
liefde gedenken. Ook was hy als examinator
voor het M.U.L.O.-diploma gezien. Heel wat
jongelui heeft hij daartoe, alsmede voor het
toelatingsexamen op Gymnasium, H.B.School
of Kweekschool opgeleid.
Zyn werk als hoofd der school heeft vruchten
mogen opleveren. Meermalen moest de school
worden vergroot. Van vier lokalen in 1905 is
de school uitgebreid tot tien lokalen.
Zijn functie als voorlezer van Staphorst
heeft hij ook te Ede weer opgevat. Als zoo
danig mag de heer Schreudens ook terugzien
op een diensttijd van 42 jaren.
De heer Schreuders hoopt zyn rustjaren in
Ede te mogen doorbrengen.
SCHOOI JUBILEUM.
Te Berkum (Zwollerkerspel) werd Maan
dagavond j.l. het 25-jarig bestaan der Chr.
Nat. School feestelijk gevierd in een volle zaal
van het Gebouw voor Chr. Belangen.
De Voorzitter, de heer J. Dunnewind, gaf
in historisch overzicht. De heeren Van
Leussen, Visser en Dunnewind gaven den
stoot tot Schoolstichting. Op 1 Maart 1906
trad wijlen de heer P. Brouwer in een eerste
vergadering op: „Waarom een School met den
Bybel?" Op 3 Nov. 1906 werd een definitief
bestuur gevormd, waarvan sindsdien de heer
ff. Dunnewind voorzitter is. De heer Aalberts
gaf gratis bouwterrein. Ds. H. Visser. Ned.
Herv. pred. te Zwolle, legde 12 Juli 1907 den
eersten steen. Tot hoofd werd benoemd de
heer R. Dykstra, thans Ned. Herv. predikant
te Amsterdam. Op 1 Dec. 1907 trad het tegen
woordige hoofd, de heer A. Wapenaar, als
letterkundige in heel ons land bekend, in
functie als onderwijzer. Begonnen met 60
leerlingen, klom dit getal tot 180, toen er in
Haerst een tweede school werd gebouwd.
Verwelkomd werden Burgemeester U. P.
Cavaljé en Wethouder ff. Kloosterziel, van
Zwollerkerspel.
Ds. H. Visser, die 15 jaren zijn adviezen
gaf, werd als huldeblijk aangeboden Dr. B-
Wielenga's „De Bybel als boek van schoon
heid", terwijl de heeren Aalberts en Visser,
ook 25 jaren bestuurslid, eveneens gecompli
menteerd werden.
Burgemeester Cavaljé was erkentelijk voor
het zuinig beheer der School, sprak van een
daad van geloofsvertrouwen en wenschte Gods
zegen toe.
Ds. R. Dykstra, ^-an Amsterdam, hield de J
Weerbericht.
Hoogste stand te Lvon 771.3.
Laagste stand te Thonshavn 744.1.
Stand vanmorgen halftwaalf 763.9.
WEERVERW ACHTING
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Inst. te De Bilt)
Zwakke tot matige Z. tot W. wind, neve
lig tot zwaar bewolkt, weinig regen, weinig
verandering in temperatuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De depressie in het N.W. vormde een
nieuwe secundaire bij de Farör, maar op
IJsland stijgt de barometer en het hoogs
drukgebied, dat zoolang in liet Z.W. stand
hield, schijnt zich nu naar Midden-Europa te
verplaatsen. Voorloopig vervalt daardoor de
kans op zware regen ,en is tamelijk zacht
weer met veel mist te waohten.
Op de Britsche eilanden valt op vele
plaatsen regen, hier en daar met krachtigen
wind. In Zuid-Scandinavië valt regen of
sneeuw en nam de vorst af. Ook'in het
Noorden is het minder koud, maar bleef
de vorst, in het binnenland nog streng, ter
wijl de hooge druk nog toenam.
In Oost-Duitschland kwam lichte vorst
voor. In het Westen is evenals in ons land
en West-Frankrijk de temperatuur flink ge
stegen hij betrokken lucht of lichte regep.
In Zuid- en midden-rFankrijk komt fraai
herfstweer met ochtendnevel voor.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 11.0 C.
3 NOVEMBER
Zonsopgang 7.01 u.; Zonsondergang 4.26 u.
Maansopgang 1.18 u.; Maaivsonderg. g.ig u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 4.56 u. tot 's morgens 6.03 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig Heden Vorig
Wal shot 3.12 3.18 Canp 4 3.28 3.30
Basel 1.24 1.30 Em2.34
Huningen 0.00 0.00 Coblenz 4.31 4.36
Relhnweiler -0.50 - 0.46 Trier 3.70 3.91
Kehl 3.34 3.32 Keulen 4.75 4.78
Maxau 4.24 3.98 Rahrort 3.90 3.74
Dledesheim 1.36 1.42 Wesel 3.90 3.74
Mannheim 4.04 3.82 Emmerik 4.86 4.71
Lohr 2.55 2.45 Dusaeldorf 4.23 4.14
Malnz 1.72 1.66 Maastricht 3.10 3.16
Bingen 2.79 2.80 Venlo 15.64 15.23
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
3 November
(Oude Amsterdamsche töd)
Delfzjji 2.07 14.41 Hellevoetsl.6.04 18.23
Terschelling 11.49 Willemstad 6.54 19.1G
Harltngen 0.08 12.36 Broawersh. 5.16 17.35
Helder le 6 60 10.28 ZIerikzee 5.4118.07
Idem 2e 19.24 22.30 WemeJdinge 6.09 1*31
IJ muiden 6.03 18.26 Vllsslngen 408 16.39
H.v. Holland 5.16 17.33 m
Wcheveningen 6.26 17.43
Rotterdam 7.16 19.49
feestrede. Na herinnerd te hebben aan de
loyale en aangename samenwerking tusschen
Hervormden en Gereformeerden,' sprak hij
2 Tim. S 14, dit Schriftwoord toepas
send ook op onderwijzers en leerlingen.
Hierna spraken Ds. H. Visser, Ds. J. H.
Kuiper, J. Wynbeek, allen van Zwolle en het
Schoolhoofd A. Wapenaar.
Volgende week volgen nog twee intieme
feestvergaderingen voor ouders en leerlingen.
HONGAARSCHE BELANGSTELLING
VOOR CHR. ONDERWIJS IN NEDERLAND.
Prof. Dr. J. Waterink te Amsterdam
vraagt ons plaats voor het volgende:
„Sedert eenigen tijd vertoeft in Nederland
de heer S z k e 1 y, gymnasium-1 eeraar uit
Hongarije. Deze heer is naar Holland geko
men met het oog op het feit, dat er in Hon-
gaarschc positief-christelijke kl ingen behoef
te bestaat, om zich in de zaken van het on
derwijs vanuit Nederland te doen voorlicht
Nog ca. een half jaar hoopt de heer S. in
Nederland te vertoeven. Om zijn doel te
kunnen bereiken heeft hij echter een bedrag
van ca. f 300.noodig. Mag ik voor het
bijeenbrengen hiervan een beroep doen op
de hulp van onze vrienden van het Christe
lijk onderwijs?"
Het adres van Prof. Waterink is: Vossius-
straat 21, Amsterdam (Z.) (Postgiro 62961).
EXAMENS
PROMOTIES
rom?,LF^r7E.RSITElT TE AMSTERDAM. Ge-
Dordrecht he" A' H' P' irob. le
ACADEMISCHE EXAMENS
TE LEIDEN Gesl -
rndiech RechL cand.-ex.. de heeren Soenltfln
wi'fl l be,den te Lelden.
y -r, v Natuurkunde A: cand.-ex de heer
J. Braber te Den Haas; ld L: cand -ex d,
heer H. C Nanniog te Den Haaf?; ld. cand
mei- C. Gerreta te Den Haai.
ArnhNn,6 meJ> A" M" Jan*en. te
GcS=RSITFT TE UTRECHT. Gesl.-
veen 17 i i' cand.-ex., de lieer A. v. Wena-
Bredae' belden Utrecht: en A. Th. M. Wlerex,
fi,nR",KSENIVERSITElT TE GRONINGEN: Ge-
?r&rt etS.'kBo«t: "e h°*"a C- 1
EXAMENS-MACHINIST
EXAMENS-BOEKHOUDEN
dofs:of".kp„td"Toe°tte?ote!;OUta?.wtI!oHaS;
Vere.niglng van Looraron In do Handoliweton"
enr„ J Yer5en Behouden op Maandag-
Dinsdag 20 Dec. en Woensdag 21 Dec
IfS P'aatsen l„ het lend DÏ
sJuit 3 December. Het prospectus
^teur-'3HraR?Jsrkrüffx?ar bt' den ad-
Broeders. Nassauk-tiie n 7 c
dan, en den boekhandel 378,
