WOENSDAG 2 NOVEMBER 1932
TWEEDE BLAD PAG
Ook Amsterdam bespcuit het wassende water, zooals deze foto van de Ruysdaelkade duidelijk laat zienBij Spekholzerheide (L.) wordt hard gewerkt aan den au>Ueg van de spoorlijn SchaesbergSimpUveld.
ECONOMISCHE PROBLEMEN
DE NIEUWE DALING VAN HET
ENGELSCHE POND
De koers van het het Engelsche pond is
tweer aardig aan het dalen geweest en met
eenigc vrees vragen zij, die veel met het
Engelsche betaalmiddel te maken hebben,
zich af, waarheen deze daling zal kunnen
leiden. Toen het Britsche rijk van het gou
den anker werd afgeslagen, vermeenden
zwartgalligen al te zien, dat het inflatie
tijdperk nabij was, doch met de uiterste
krachtsinspanning hebben de Britsche finan-
cieele leiders hiertegen gewaakt In stede
van prijsverhóoging heeft men het binnen-
landsche prijspeil weten te verlagen en in
stede van loonsverhoogingen hebben wij
loonsverminderingen mogen constateeren. 't
Pond fluctueerde weliswaar sterk, maar in
het algemeen wist men de bewegingen be
trekkelijk te localiseeren. Om krachtiger te
kunnen optreden, werd bij de vorige be
grooting een valuta-stabilisatiefonds opge-
richt, een soort van goud'kemstandaard,
want de Regeering wilde bij stijging van
het Pond ten opzichte van de goudlanden
ponden afgeven en buitenl. deviezen koopen
en bij daling van het Pond de beweging be
perken door dezelfde buitenlandsche deviezen
weer af te geven. Over dh't stabilisatiefonds
lag een geheimzinnige sluier; in zekeren zin
was dit goed, want de psychologische in
vloed, alleen al van het bestaan van dit
reguleerende fonds, moest zoo hoog moge
lijk worden opgevoerd. Hoe minder naar
buiten ervan bleek, hoe meer maninulanten
er tegenop zouden zien hun pernicieuze in
vloed op het Engelsche ruilmiddel uit te
oefenen. Vandaar, dat niemand weet. hoe
het nu eigenlijk met dit fonds staat. Bezit
het nog voldoende buitenlandsche saldi of
is de deviezenvoorraad nagenoeg uitgeput?
Seizoeninvloeden verantwoordelijk
Wij zeiden reeds, dat het Engelsche Pond
ten opzichte van de goudlanden den laat-
sten tijd beduidend gedaald is. terwijl de
stemming nog steeds beneden het nulpunt
blijft. Ten deele zijn hiervoor seizoens
invloeden verantwoordelijk. Op het Noorde
lijk halfrond worden de oogsten September
•--October verhandeld en waar Engeland ten
opzichte zijner eerste levengbenoodigdheden
grootendeels op 't buitenland is aangewezen
[moet het in deze periode groote kwantitei
ten tarwe, katoen etc. koopen. Deze aan-
koopen dienen te worden betaald en dien
tengevolge worden sterling-wissels aange
boden. Toen Engeland nog den gouden
standaard had, vloeide in deze maanden
goud, voornamelijk naar Amerika, teneinde
de katoen-aankoopen te financieren.
Een andere factor voor de flauwe stem
ming van het Pond is de algemeene kapi-
taalsvluoht naar Amerika, Groote pakket
ten Amerikaansche aandeelen worden op 't
moment door het Continent gekocht. Hier
voor noemt men versohillendc redenen, die
wij natuurlijk niet kunnen nagaan. Ten
eerste venvacht men in Amerika eenige in
flatie. In het begin eener cnflatie-periode
stijgen aandeelen gewoonlijk meer dan met
de depreciatie van de valuta overeenkomt.
Eerst later, wanneer de algemeene verar
ming zich begint te manifesteeren, ziet men
het omgekeerde, maar dan zullen de inflatie
jagers hun bezit wel weer hebben gespuid.
Ten tweede is men bevreesd voor onrust op
het vasteland en ook in Engeland. Sinds
1929 heeft men eiken winter gezegd, dat
door de ellende de sociale vrede zou worden
verstoord, doch tot nu toe is deze vrees, ge
lukkig, nog altijd onjuist gebleken. Maar
hoe langer de crisis duurt, hoe grooter deze
mogelijkheid wordt. Ten derde is het niet
uitgesloten dat de ontwapeningsconferentie
zal mislukken, met gevolg, een algemeene
rush naar algemeene bewapening.
Welke redenen de beleggers in Amerikaan
sche waarden ook voor hun actie mogen
aanvoeren, het blijft een feit, dat ook deze
aankoopen moeten worden betaald. Er is
daardoor vraag naar dollars en aanbod van
ponden en andere Europeesche valuta. Waar
deze koopbeweging groote afmetingen heeft
aangenomen, is hierdoor de druk op het
Pond krachtig. Voegt men hieraan toe de
betalingen op de oorlogsschulden, die a.s.
15 December in Amerika dienen te worden
gedaan, terwijl bovendien ook cashbetalin-
gen op de voor aflossing aangeboden 5 pet
War-loan moeten worden uitgevoerd, dan
hebben wij een aantal redenen opgenoemd,
welke voor de daling van het Pond Sterling
verantwoordelijk gesteld moeten worden.
Daarmede zijn wij er echter niet.
Want er zijn ongetwijfeld symptomen, die
op een verzwakking van den Engelschen
economisohen toestand wijzen. Een ver
zwakking uit zich vanzelfsprekend in de
waardeering van de munt-eenheid. Bij hand
having van den gouden standaard en bij
aanwezigheid, in de kelders van de circu
latiebank. van voldoende goud, zal die ver
zwakking geen reden tot angsi opleveren.
Het eenige nadeel, dat een land alsdan zou
kunnen loopen, is een zekere drainage van
den goudvoorraad. Door tijdige rente-verhoo
ging kan men hieraan een eiind maken, om
dat rente verhooging saldi aantrekt, die voor
rente-arbitrage dienen. Nu Engeland echter
den gouden standaard heeft verlaten, werkt
deze veiligheidsklep niet meer, zoodat even-
tueele angst niet gemakkelijk is in te too
rnen, Men zou angst nog kunnen beïnvloe
den door de openbare meen'ing met de feiten
in kennis te stellen, maar dan zou men
buiten den waard der beroepsbaissiers ge-
rokend heblien. Beroepsmanipulanten, die
een bijzondere studie maken van alle fac
toren, die voor hun transacties gunstig zijn
zullen een verzwakte valuta niet met rust
laten. Zij richten hun aanval daarop en 't
is een kleine moeite om de verwording te
vergrooten.
Welke zijn nu de symptomen, die op een
verzwakking van den Engelschen economi-
schen toestand wijzen?
Door de protectionistlische maatregelen en
door de regeling van Ottawa zal het binnen-
landsche prijspeil in Engeland moeten stij
gen. Op het moment is dit nog niet 't geval,
want het jongste indexcijfer wijst nog op
een daling. Dit zal o.i. niet lang kunnen
uitblijven. Stijgt het groot-handels index
cijfer. dan moeten de kosten van levens
onderhoud ook gaan stijgen en zoodra dit
het geval is, kunnen loonsverhoogingen niet
uitblijven. De werkgevers, die in een her
nieuwde daling van het Pond werkverrui
ming zien doordat zij nog beter met ande
ren op de buitenlandsche markten kunnen
concurreeren, zullen zich met hand en tand'
tegen loonsverhooging verzetten, waarvan
weer het gevolg is: sociale onrust, stakin
gen en sterke daling van de bedrijvigheid.
Intusschen stijgt.het prijsniveau verder en
wanneer eenmaal* de vicieuze cirkel bereikt
is, kan zelfs een krachtige regeering niet
meer ingrijpen. Loonsverhooging, stijging
dér prijzen van de grondstoffen, zoowel in
het binnenland als in het buitenland (door
dat het'Pond Sterling een lagere goud-
waarde heeft, zal men meer ponden dan
vroeger hebben neer te leggen) doen den
kostprijs stijgen. Het concurrentie-vermogen
daalt, de afzet in het buitenland moet ver
minderen Engeland zal dus versoberen,
maar zijn toch al passieve handelsbalans
zal vermoedelijk nog passiever worden.
Dit is het gevaar, dat wij op het moment
voor het Engelsche Pond inzien en wij ge-
looven niet, dat wij de plank vér misslaan.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
TnT,
p. huds-
Laai
-ellen
GOUVERNEUR RUTGERS
IN ONS LAND
ZIJN MEENING OVER SURINAME
DE TOESTAND NIET ONGUNSTIG
ZEEDIENST
Bij beschikking von den minister van Defensde
zijn de volgende plaatsingen gelaat:
de kapL-luit. ter zee K. van Aller, eervol ont
heven van het bevel over hel vliegkamp de Mok
en geplaatst ln het J
te Willemsoord, met
der marine te WUler
met 3 Nov. de luit. ter zee der le kl. J. J. A.
bij het vliegkamp de
beschikking geeteld;
s lult ter zee der le kl. P. J. Hendrlkee
mp de Kooy;
ide. leider eener afdeeling bij N.
N.V. te Alphen aan den Rijn;
en de bronzen eere-medaille aan mej. R. H.
Hartholt, dienstbode bij den heer A. van de
Moer te Laren (N.H.l; aan E. Blaas, tuinman
in dienst van de N.V. Mij tot Expl. van and-
goederen en Gronden ToorenvUedt te Culem-
borg op de buitenplaats Toorenvliedt, te Koude-
kerke: aan mej. E. van der Valk. dienstbode bij
mej. A. H. M. Mohr te Utrecht; aan D. Douwes,
tn dienst van Mr I. A. M. BUnker te Amster
dam; aan J. Groenendijk, R. W. de Grauw en
J. P. de Groot, allen letterzetter bij N. Samsom
N.V. te AlpheD aan den Rijn; aan A. van Leeu-
loopknecht bij N. Samsom N.V. te Alphen
ej. P. Da-
Langerveld a.b. Hr Ms Z 2.
met 9 Nov. de officier van administratie dier
2e kl. N. B. Spoor, dlenei.de bij de
kazerne te Willemsoord, wordt ter b<
gesteld; de officier van administratie
J. M. Glel, bij de marinekazerne te WUlemsoord;
dheid der 2e kl. H. ten
a. b. van Hr Ms wacht-
jdheid der le kl. W. F. K.
Kooiman, is met dien datum op verzoek op noo-
t off.
M. Giel, bij
is de off. i
Have, 1 Nov.
schip te Willemsoord
vol ontslag vemleend als adjudg
dienst van H. M. de Koningin aan den majoor
van den Generalen Staf van het leger In Ned.
Indië C. A. van Kesteren, met gelijktijdige be
noeming van dien hoofdofficier tot adjudant in
buitengewonen dienst en tot officier in de orde
van Oranje-Nassau, met >epallng, dat het ver
siersel der orde zal zijn met de zwaarden;
en is benoemd tot adjudant van H. M. de Ko
ningin In gewonen dienst de adjudant ln buiten
gewonen dienst, generaal-majoor-titulair der
Inr. van het leger in Ned. Indië D. Q. C. F. de
Jonge van der Halen.
ALG. REKENKAMER NED INDIfi
Bij K. B. is met Ingang van 2 Nov. benoemd
7ltte.r van de Algemeene Rekenkamer
r Ir E. P. Wellenste-ln, thans
.ouiiiuor van ut commissie tot het nagaan en
verzamelen van gegevens, bet/rekking hebbende
>p de welvaart der inheemaohe bevolking.
RECHTERLIJKE MACHT
Bij beschikking van den minister van Justitie
s aangewezen in de enkelvoudige Kamer voor
le vereenvoudigde behandeling van strafzaken
voor de Arrondissementsrechtbank te Rotterdam
x>t plaatsverv. liid Mr J. Ovea-water, rechter.
GEEN SCHADEVERGOEDING
VERZANDING VAN „DE STROOPPOT"
Op de vragen van den heer Duys om mede
deeling wat door den minister van Water
staat is gedaan, naar aanleiding vai
door de Tweede Kamer aangenomen con
clusie in zake inlichtingen der regeering op
het adres van G. Rijsdijk, om vergoeding
van schade, geleden door verzanding van
„de Strooppot" ten gevolge van de uitvoe
ring der afdammingswerken, heeft miniister
Reymer geantwoord, dat na de uitspraak
van de Kamer overleg moest worden ge
pleegd, dat eerst onlangs is geëindigd. Mede
gedeeld kan worden, dat de overweging van
het verzoek der Kamer tot dusverre niet
heeft geleid tot inwilliging.
De gouverneur van Suriname, Dr. A. A. L.
Rutgers, die met verlof hier te lande is
aangekomen heeft gisteren in een interview
een en ander over den
economischen toe
stand van Suriname
gezegd. Op de eerste
vraag, of hij om
trent de toekomst
van Suriname hoop
vol gestemd is ant
woordde Dr. Rut
gers. „Ik ben in het
geheel niet gedepri
meerd tengevolge
van de ongunstige
economische verhou
dingen en heb ook
Dr A. A. u Rutgers niet het gevoel, dat
er van Suriname
niets te maken zou zijn. Integendeel er
zijn nog vele mogelijkheden van ontwikke
ling in Suriname, welke in staat zijn het
land een gezonde economische basis te geven.
Ik behoef nauwelijks te zeggen dat de tij
den buitengewoon ongunstig zijn. Maar door
een geleidelijke reorganisatie der- bestuurs-
huishouding hopen wij in staat te zijn aan
de financieele problemen het hoofd te bieden
„Kunt u ons enkele bijzonderheden omtrent
die reorganisatie der bestuurshuishouding
mededeelen?"
„In Suriname hadden alle ambtenaren vol
komen vrij pensioen en dat bij een pensioen
last van ongeveer 1 millioen op de begroo
ting. Nu hebben wij een pensioenpremie in
gevoerd, natuurlijk geleidelijk maar het zal
een aanmerkelijk verschil maken. Ook zal
de leeftijd van pensioengerechtigd zijn niet
langer op 50 doch op 55 gesteld worden. Wan
neer deze regelin doorgewerkt zal zijn, zal
de begrooting voor circa 4 ton ontlast
worden.
Op het Onderwijs bezuinigen wij door een
vergrooting van het leerlingenaantal per on
derwijzer. Dit belooft in de toekomst een be
zuiniging van ruim f 250.000.
Een belangrijke factor voor de Surinaam-
sche begrooting is ook dat er sedert 1930 niet
meer geleend wordt. Laat ik echter hier da
delijk aan toevoegen, dat er binnen afzien-
baren tijd geen sprake kan zijn van verdwij
nen der Rijksbijdrage".
„Langs welke lijnen denkt u den economi
schen bouw- van Suriname te versterken?"
„Ik volg daarbij het plan dat verschillende
voorgangers ook reed6 gevolgd hebben en
dat langzamerhand gemeen goed is gewor
den. Men kan dit samenvatten in een streven
naar bevolkingsvermeerdering; voorts in het
aanvoeren van werkkrachten en in het be
vorderen van werkelijke kolonisatie, d.w.z. er
voor te zorgen, dat er een landbou komt,
welke overschotten voor den uitvoer heeft
Thans bevorderen wij den wegenaanleg op
groote schaal, wij zoeken naar nieuwe pro
ducten en trachten de bestaande culturen te
verbeteren.
Suriname is verwend
„Suriname is zeer verwend, vervolgde Dr.
Rutgers.
„Kunt u dit wellicht nader toelichten?'
roffelrijmen.
November
November is begonnen
Met blauwe lucht en zon
Die gibbert om October
Z'n natte pantalon:
Haha! wat heb je nou gedaan:
Wat doe je door zoo'n plas te gaan*
En in de weiden soppen
De koeien in 't moeras;
Hun huid staat dertig dagen
Al in de natte ivasch;
Ze loeien over 't schaarsche gra
Zoo'n waterwas is ons te kras!
De straten geven spieglend
De lichtreclames weer;
De auto's schuiven slippend
Op 't asfalt heen en weer;
Een slaggeschreeuw van alle kantt
Dawr springt er weer een uit de band!
October heeft er schuld aan:
Hij plaste, heeft gesproeid,
Gepijpesteeld, gemiezerd,
De wegen glad verknoeid;
De Bilt alleen was zeer vereerd
Wéér een record
Ik dank je wél, October
Dat je bent heengegaan;
't Novemberzonneschijntje
Staat me veel beter aan;
Geef mij maar liever winterweer
Dan plensplasbuien elke keer!
(Nadruk verboden.). LEO LE
„Laten wij met het onderwijs beginnen.
Wanneer de kinderen van een Javaansc-ha
koelie, een analfabeet in Suriname komen,
vinden zij daar dadelijk een lagere school
waar zij heen moeten en een leerplicht, wel
ke reeds sedert 1876 bestaat
Kijkt u ook eens naar de volksgezondheid.
In Oost-Indië heeft men een medicus per
50.000 inwoners, in Suriname is er een me
dicus per 3000 inwonere. Vervolgens denk ik
aan de verzorging der lepra-lijders. In Suri
name zijn 50 pCt onder gebracht in ge
stichten, terwijl de overige 50 pCt. onder be
handeling van speciale medici zijn. In Oost-
Indie is nauwelijks 5 pet van de lepra-lijders
in gestichten. Men moet mij goed verstaan:
ik zeg niet, dat wij in Suriname te veel heb
ben. Maar wij kunnen het niet betalen en
men moet zich dan ook niet over een aan
zienlijke Rijksbijdrage verbazen.
Echter staat er een soberheid in de tracte
menten tegenover. In Indië heeft iedere
hoofdambtenaar een bezoldiging van f 1000.—
of meer per maand; bij ons heeft de hoogste
hoofdambtenaar f 1000.tractement"
Voorts werd nog gesproken over crisis
maatregelen, verminderde belastingop
brengst en belemmering van den uitvoer.
Op 5 November zal men in Engeland
veer Guy Faivkesdag" vieren, ter
herinnering aan het Buskruitver
raadvan 1605.
Rechts: „De Bruiloftspartij", het
schilderij van Jan Steen, dat men
verloren waande.
Het Brongebouw te Haarlem valt onder sloopers-
handen.
Toeschouwers bij de Londensche hongerbetoo-
ging die zich zelf op een voetstuk plaatsten.
