TWEEDE KAMER
Gemengd Nieuws.
Radiö Nieuws.
DONDERDAG 27 OCTOBER 1932
DERDE BLAD PAG. 9
DE OPCENTEN OP DE INVOER
RECHTEN
DR. COLIJN VERKLAART ER
ZICH TEGEN
ZAL MINISTER DE GEER
TEGEMOETKOMING TOONEN
j Vergadering van 26 October 1932.
OVERZICHT
Met het ontiwerp van minister de Geer om
lons tarief van invoerrechten te verhoogen,
staat het er op 't oogeniblik niet al te best
voor. Feitelijk is dat te danken aan het in
grijpen van Dr. Colijn, die zich en we
meenen te weten namens de geheele anti-
rev. fractie verklaard heeft tegen de mi-
nisterieele plannen.
De rede van den anti-rev. leider be-
heerscht thans de situatie.
Dat de vrijz.- en soc.-dem. zich tegen de
tariefsverihooging zouden verklaren, was te
verwachten. Dat de heer de Visser ze zou
afwijzen was even natuurlijk als dat Dr.
Kortemhorst bereid was ze te aanvaarden,
zelfs al wenschte hij een nog veel grooter
„economisch effect" (lees: protectie) aan
ons tarief te geven. Ook zijn partijgenoot
,van Voorst tot Voorst zou voorstemmen, al
ïieklaagle hij zich dat de landbouw nog te
weinig beschermd werd.
Over de anti-rev. verkeerde men echter in
onzekerheid; althans ten aanzien van het
geen waartoe ze tenslotte bereid zouden zijn.
Eer Dr. Golijn sprak was uit een rede van
Mr. Rutgers v. Rozenburg gebleken, dat de
meerderheid der christ.-liist. fractie met den
minister zou meegaan. Namens de minder
heid verklaarde zich na Dr. Colijn de heer
Snoeck Henkernans er tegen op de door don
heer Colijn aangevoerde gronden.
Kort samengevat waren die de volgende:
de verhooging van 10 tot 13 pet. zal na een
'jaar onmogelijk gemist kunnen worden, om
dat 1934 financieel nog slechter zal zijn dan
1933;
met 13 pet. komen we in de sfeer der pro
tectie;
de opbrengst zal de geschatte 22 millioen
toiet halen;
de verhoogde heffing leidt tot prijsstijging
Zonder dat er een equivalent tegenover
staat;
het ontwerp is in strijd met den geest
!van het tractaat van Ouchy.
Vooral dit laatste woog den 'heer Colijn
zwaar, omdat we z.i. op deze wijze interna
tionaal onze eigen positie verzwakken in
den strijd tegen de hooge tolmuren en han
delsbelemmeringen, waarin we een belang
rijk aandeel nemen.
Tegen dit laatste bezwaar tradi de heer
Kortenihorst met een soort blikken sabeltje
op; hij meende, dat we maar een artikel uit
het ontwerp hadden terug te nemen en de
zaak -was gezond. Toetredenden tot het ver
drag zullen dan bij de periodieke verlagin
gen der tarieven te hunnen aanzien allen
vanaf 13 pet. worden bevoordeeld en niet in
teens van 13 op 10 pet komen. Zoo eenvou
dig staan de dingen echter niet en de heer
Schouten feliciteerde dan ook met een iro
nische interruptie den Iheer Kortenhorst met
zijn blijmoedig optimisme.
De rede van den heer Colijn riep de si
tuatie in Biet leven, dat voor het wetsont
werp een meerderheid kwam te ontbreken.
Zijn verklaring aan het slot nam allen
twijfel weg.
Tevens werd' den minister echter den weg
gewezen om vrijwel te verkrijgen wat hij
noodig heeft. Dat ware te vinden in verhoo
ging van de tabaiksbelasting, misschien een
couponbelasting en een op lange termijn te
verwachten technische herziening van het
tarief. Deze wenschen vinden in de Kamer
[wel weerklank.
Met de grootste aandacht was naar de hel
dere rede van den anti-rev. staatsman ge
luisterd. Hoe groot de aandachtspanning
wel was, ondervond de heej- Snoeck Henke
rnans. Het eerste deel van diens rede moest
worden uitgesproken onder de reactie van
'de tevoren zoo sterk geconcentreerde belang
stelling.
Zal er wat gebeuren? Kabinets- of mi-
ïiistercrisis? Allerlei veronderstellingen wer
den geopperd. We zullen ons in die richting
niet aan speculaties wagen.
O.i. behoeft minister de Geer zich niet tot
heengaan geroepen te achten, indien hij dit
Voorstel niet ongeschonden binnen krijgt.
Het is losgemaakt van de algemeene finan-
cieele plannen der Regeering en dus be
hoeft incidenteele afwijking niet al te zwaar
te worden opgenomen.
Het zou ons niet onverstandig lijken, in
dien de minister van Financiën in het de
hat de aanknoopingspunten vond om aan
de inderdaad ernstige be-waren van de over
groote meerderheid in de Kamer tegemoet
[te komen.
Het lijkt ons zelfs niet onwaarschijnlijk
dat het ook gebeuren zal. Zekerheid hebben
;we. echter niet»
Gaat het evenwel de goede richting uit,
«dan mogen we Dr. Colijn wel dankbaar zijn,
dat het zijn optreden is geweest, dat dan
'den stoot daartoe zal hebben gegeven. We
zullen dan eindelijk het soms al te gemak
kelijk aangegrepen middel der tariefsver-
hooging ter zijde moeten stellen tot teleur
stelling der protectionisten. Maar het „alge
meen welzijn" wordt o.i. gediend, indien
wordt nagelaten nog nieuwe mijlen met hen
op dat pad te gaan.
Heden zal minister de Geer het debat be
antwoorden.
VERSLAG
Wet:
1. Wijziging- van art. 15 en enkele andere artl-
kejen der wet op de grondbelasting;
2. goedkeuring
het i
25
1931
Angora tusschen Nederland en Turkije ges
handels- en scheepvaartverdrag. alsmede var
het daarbij behoorende onderteekeningsprotocol
3. conclusie van het verslag der Commissie
omtrent den Brief van den Minister van Kolo
niën naar aanleiding van de door de Kamer
aangenomen conclusie van het verslag van dc
Commissie omtrent de inlichtingen op het adrej
van J. J. Lenderik. gewezen adjunct-hoofd'
r»0litic in Ned.-Indië.
3ok een onderzoek te doen instr
van het aan adressant gegev<
5. conclusie van het verslag der Commissie
de Inlichtingen op het adres van C. G.
het St. Odulphu:
g. nouacnci-
gedurende 'de jaren 1919 tot 1930 zJ
genoten salaris worde uitgekeerd;
W etsontwerpen:
6. Onteigening
'•mi verkeers—•->-
7. wijziging
houdende beschikbaarstelling van een renteloos
voorschot uit 's Rijks kas ten behoeve van de
op te richten N.V. Waterleiding-Maatschappij
„Noord-Overijsel", gevestigd te Zwolle;
8. goedkeuring van den onderhandschen ver-
do gemeente 's Bosch van een perceel
nadene inlichtlngei
te Dubbeldam, hou
de inlichting
op het adres van K.
gemaakte kosten tiji
plichtige;
Wetsontwerpen:
11. Definitieve vas
rekening van uitgav<
oorend slotprotoool. alsmede van 't op 19 Juni
1931 to Genève geteekende additioneel protocol;
13. wijziging en verhooglng van het tiende
hoofdstuk der Rijksbegrooting voor 1931:
14. idem Rijksbegrooting voor 1932 (kosten
isis-instellingen);
15. wijziging van de begrooting van uitgaven
18. ontelgenin
Jutfaas-Vreesw:
gen. bedoeld
de echeepva
het gedeelte
27 Maart 1931.
rerd daarna de behandeling van
op den accijns op bier.
De heer OUD (v.d.) kon, ondanks alle wei-
Jaar zijn we met de verhooging van 8 op 10
>men tot wat door den heer ColUn is ge
ld de uiterste grens van een fiscale heffing.
-nationale lijn. In Genève is nog kort pe
il de heer Colijn opgetreden als boetpredi-
tegen de telkens weer nieuwe verhoogin
gen. die Ingaan tegen wat in Internationaal
Ook met ons optreden bij regionale overeen
komsten komen we telkens weer in conflict. Na
gden we van 8 op 10 en een- Ouchy
is geratificeerd gaan we van 10 op 13 Met
'aatste geven we aan 't verdrag van Ouchy
doodsteek, al verklaart de minister, dat
•r Juist eere aan brengen. Op de welwil
lendheid van derde staten zullen we moeilijk
pen beroep kunnen doen, nu we 30 opcenten op
dc bestaande rechten leggen.
IScn ander bezwaar gold de generale verhoo-
ing met 30 de fouten van het tarief werden
lardoor zeer verscherpt. In het bijzonder wer-
siï bezwaren ontwikkeld tegen de verhooging
in het recht c- j
iar verhoogd i
blijvi
icht, dai
i ministers uitlatingen, worden
e benzine buiten schot zou
genomen verhooging beteeken
der lasten voor industrie
Met Invoerrechten is de landbou-
helpen, maar hjj ondervindt
Een technische herziening
die meer geld kon opleveren e
ging brengt, werd aanbevolen.
dezen pesslmistlschen minlstei
Als het maar om één jaar gaat, zouden we
het er misschien wel op kunnen wagen; dan
waren we meteen van de wonderlijke navorde
ringsbepalingen af.
De bleraccjjnsverhooging ontmoette minder
bezwaar.
Gehoopt werd. dat niet zou behoeven te wor
den gestemd onder politieken dwang.
De heer RUTGERS VAN ROZENBURG (c.h.)
was van oordeel, dat men den minister niet
mag onthouden, wat hH in het belang van een
sluitende begrooting noodig acht. indien men
hem geen andere middelen, die evenveel op
brengen. aan de hand kan doen. Gezien den om
vang der economische wereldontreddcrlng la,
wat ons land doet od tariefgebied te verge
lijken bü het werpen van een druppel in een
leegen emmer. Elk land spuit zijn overtollige
produotle op onze vrije marlet.
Zou nu het ontwerp een grondige wijziging
in onze handelspolitiek beteekenen. dan zou dit
inderdaad zoo gek nog niet zijn. Wil 't buiten
land ons prtjzen. dan volge het ons in daden in
plaats van goedkeurende woorden te doen hoo-
ren. Het is overdreven, het voor te stellen of
dit ontwerp den genadeslag zou toebrengen
aan de vrijhandelspolitiek in de wereld. Neder
land kan zoo goed als niets doen
Ir. J. W. ALBARDA
iin weinig bewc
Voor de soe.-t
laken, ook niet
eele technische
Het wetsontw
reg van slechte
evollcing en is
;ebied der intei
linderd verbrui
erwül daarnaas
et kabinet zegt
'lllen brengen.
srder op den
«rlisstUging ontsta.
rst getroffen en toch i.
et meest voor de protectie
maatregelen ontkomen we nie
rstandaard omli
kTth.dfractk
ïlt. Met dezi
Men zegt:
.el. maar n
heffing? Hai
er zit geen protectie ln het i
aar ligt dan de grens voor fl
idel, landbouw, verkeer en ver
■nde tegen de
ich gebied. Zal
kennen, dan
ro wijze te
iggebied, di
Zij de 25 millioen
inden? Men bezuini
lleirlei denkbeelden.
verweging verdienen: scherpe contróle op be
lastingaangiften en opheffing bankgeheim.
traks trachten het fin;
e lossen. Maa
ijk. dan nog
noodzakelijk.
ook "let-
tellingen. Men zal
In 1934 zullen dus
oodig zijn; dat er d
rvallen, is n
belastingei
13 koi
wUl daartoe niet bestemd
De Regeering bedoelt, zal zij zeggen, een
éénjarige heffing van 22 millioen. Maar daar-
1 ondoelmatig. Het bedrag
ongunstige nevenwerkingen van prUsverhooging
waartegenover geen equivalent staat.
Reeds heeft de minister de toevlucht moete
nemen tot het niet onbedenkelijk middel d<
navordering. Daaraan kleven groote bezware
Zou de verhooging van het tarief maar
jaar blijven bestaan, dan zou men een groi
deoi van het Jaar rekenen met het afloopen
\an en e nvoer epei en zooveel maar mo0
equivalent. Wc hebbei
piijsverlioogingen mot
:t is niet mogeliik om
l gebeurtenis. omdat het
ik. waarin do wereld verkeerde. Hel
ste werkelijke stap ln de richting v;
Jolijn er geen overdreven v<
Enkele dagen, nadat het verdrag van Ouchy
vas ingediend te Genève. heeft de Regeering
de dolk gewet, waarmee het verdrag van Ouchy
als gebracht. Wel is
e redden
ichijnUjk-
istbegunsiiging geheel uit het handelsv<
r der volken verdwijnt. Ouchy poogde jul
te voorkomen. Doen we Ouchy mislukki
r hadden kunnen werken, omdat de wcrel
ils alleen internationaal op te lossen is
irden, tenzij het in Gods
le wereld naa
de ellende. De;
dan volgend jaar komen? Me
lijk laag: 35 millioen. Gerekend
landen: Engeland, Duitschland
opbrengst vaji 135, 85 of 55
couponbelasting ku:
beide heffingen
erkomeltjke moeilijkheden zijn.
n niet 1 Jan. gereed zijn, maar dan toch
het bedrag, dat het hii
wel 1 April.
Moet
geldt, li
Met het spoorwegtekort
mag men voorts niet als met een blijvend
tekort blijven rekenen. Dat moet voor 193:
verdwijnen.
De vorige maal heeft de heer Colijn gezegd
dat 10 dc nlterste grens was, waartoe lii
wilde gaan en bü heeft geen reden, ondauki
de Ietwat meesterachtige vermaning van dei
heer Oud, thans Iets anders tc zeggen.
De heer SNOECK HENKEMANS (c.h.) ont-
lkkelde ernstige bezwaren tegen de unifor
miteit der verhooging, waardoor ook halffabrl-
gelegen ln
ger is het politiek be
irtgaan op den weg van verhooging de
J. R. SNOECK HENKEMANS
tariefm/uren en aantasting van wat Ouchy
bracht Het Is onbegrijpelijk, dat de Ned. Re
geering dezen weg is opgegaan. Gehoopt werd
dat de Regeering in overleg met de Kamer be
reid Is. om andere wegen te zoeken. Want zij
Dr. H. COLIJN
internationaal èn
enDc(h'eer^KORTENHORST (rk.) maakte enkele
opmerkingen over den gebrekkigen vorm van
het ontwerp. Uit het oogpunt van Ouchy acht
aiet verwerpelijk. Tegenover wie
willen doen, kunnen we tege
moetkomendheid betoonen. waardoor het be
ier jongste verhooging wordt wegge-
Art 2 zou kunnen worden terugge-
dan vervalt alle bevoorrechting c-n be
ginnen de periodieke verlagingen voor alle
deelnemenden te loopen van het verhoogde per
ron tage af.
Als algemeen bezwaar van belastingheffing
werd gewezen op 't tp weinig rekening houden
s en bezuiniging. Belastingen moe-
op de structuur van een land.
Kapitaal zoekt zijn voordeeligste belegging en
wordt het daarin belemmerd, dan ontstaat
kapitaal,export. Wij zijn van Duitschland een
groot crediteur; daardoor wordt onzeeco-
sche positie sterk beïnvloed door wat
Duitschland doc-t.
Dat 't wetsontwerp enkel fiscaal is. was den
heer Kortenhorst een griof. Het behoorde op
economisch effect te zün ingesteld. Aan de
Regeering werd verweten, dat z(j té weinig
landacht schenkt niet alleen aan de vraag hoe
ins belastingsteisl moet worden ingericht, maar
iok hoe de economische krachten van ons volk
ot ontwikkeling moeten worden gebracht.
Speciale bezwaren werden genoemd ten aan
zien van thee, suiker, benzine en bier.
Nijverheid en landbouw moet men niet tegen
elkaar uitspelen. Het ware niet heelemaal
loyaal aan de nijverheid allen steun te onthou
den. nadat de landbouw krachtige hulp ver
kregen heeft.
Tenslotte werd onze positie op het gebied der
Internationale handelspolitiek besproken en de i
Dr. L. G. KORTENHORST
Gaat ministers plan door dan krijgen we
tusschen Invoerrechten en acciJnzeif een ver
houding van 98 en 143 millioen; het plan-Coltjn
maakt de verhouding 76 en 165 millioen. wat
geen goede verhouding is.
De heer v. VOORST TOT VOORST (r.lc.) be
sprak de landbouwbelangen. Er worden teveel
landbouwproducten buiten het tarief gehouden;
het voordeel gaat te eenzijdig naar de industrie
Wordt de landbouw bü een generale herziening
van het tarief geholpen, dan wil de heer Van
Voorst gaarne de Regeering steunen bij h;
sluitend budget. 1
sloot hu ziet
m.) sprak vo<
chil-
De heer DE VISSER
leege Kamer. Hö was van oordeol. d;
i, tot een dolhuis geworden
iontwerp helpt
do oorlossge-
Overlgens herhaalde de heer de Visser
schillende reeds breed besproken bezwaren
doen een sprong naar de des-organisattc
waai in de crislslasten
de kapitalisten door een herring ln eens. Een
tweede motie gold de cumulatie, een derde oen
heffing in eens ook van de goederen ln dc
doode hand.
De moties vonden echter geen ondersteuning.
Er was slechts één Kamerlid, de heer v. Poll.
die echter geen steun verleende.
Te 6.40 werd de vergadering verdaagd.
ERNSTIGE RELLETJES TE
HAARLEM
In ihet Bureau van het Burgerlijk Armbe
stuur, dat gevestigd is in het Proveniers
huis in de Groote Houtstraat to Haarlem,
hebben zich Woensdagmiddag ernstige rel
letjes voorgedaan. Een aantal werkloozen,
die om brandstoffen kwam vragen, trachtte
door te dringen tot de kamer van den di
recteur, welke op de eers'.verdieping ge
legen is. Beneden aan de trap stond een
agent, die den werkloozen den weg versper
de. Men drong echter zoo op, dat de agent
genoodzaakt was zijn sabel te trekken,
waarvan hij echter in de kleine ruimte geen
gebruik kon maken. Er ontstond een worste
ling, waarbij den agent zijn sabel ontrukt
werd. Met zijn gummistok probeerde hij nog
de menigte tegen te houden, doch tegen de
pvermacht was hij niet opgewassen. Ook de
gummistok werd hem afhandig gemaakt.
Met zijn eigen wapen werd hij verder bui
ten gevecht gesteld, en door de
werkloozen, die de trap opklommen, onder
den voet geloopen. Boven aan de trap stond
echter een tweede agent, die de opdringende
werkloozen met zijn sabel de trap afwerkte.
Twee hunner kregen hierbij zoodanig letsel,
dat zij naar het St. Elisabethgasthuis moes
ten worden overgebracht. Inmiddels was het
Hoofdbureau van Politie gewaarschuwd en
een sterke politiemacht heeft daarna het
Proveniershuis ontruimd en op straat de
menigte met de blanike sabel uiteen gedre
ven. Drie personen zijn gearresteerd, die ver
dacht worden de hoofddaders van de relle
tjes te zijn. In de wachtkamer heeft men
later de sabel van den agent teruggevonden.
Dc gummistok bleek echter verdwenen te
zijn. De agent, die onder den voet was ge
loopen, heeft zich in het ziekenhuis moeten
laten verbinden.
EEN HAAI OP DE KUST
Aan het strand bij het z.g. Eiland te Vlis-
singen spoelde een haai aan van ongeveer
2 M. lengte. Het dier, dat bij het aanspoelen
nog leefde, is spoedig gestorven. Het cada
ver, dat minder aangename geuren .ver
spreidde, is verwijderd
DONDERDAG 27 OCTOBER.
Concerten, en*
Hilversum AVRO. Kamerorkest.
Kalund borg. Omroeporkest.
Hulzen. NCRV. Giamofoonmuzlek.
j Hilversum. AVRO. Gramofoonmuzl
Hilversum. AVRO. Concertgeb.-ork
j Huizen. NCRV. Concert.
Daventry. Militair orkest.
5 L o n d e n R. Piano-recital,
Daventry. B.B.C.-orkcst.
Hilversum. AVRO. Kovacs Lajos.
I Huizen. NCRV. Gramofoonmuziek.
5 Hilversum. AVRO. Kovacs Lajos.
i knippen en
NCRV. C. A. Crayé; Weekoven
AVRO. Engelsche les.
19.45 Huizen. NCRV. Persberichten.
20.01 H i 1 v o r s u m. AVRO. Persberichten.
23.00 Hilversum. AVRO. Persberichten.
VRIJDAG 28 OCTOBER.
5 H u
5 r s u m. VARA. Gramofoomr
o n. NCRV. Gramofoonmuziek.
r s u in. VARA. Orgelspel,
e n. NCRV. Concert.
- r s u m. AVRO. Klein orkest,
n d b o r g. Strijkorkest.
0 n b e r g. Concert,
ntry. Orgel-recital
e n. NCRV. Concert,
n d b o r g. Instrumentaal ensombli
t s u m. AVRO. Gramofoonmuziek
1 r s u m. AVRO. Kamerorkest,
e n. NCRV. Concert,
e n. NCRV. Orgelconcert,
jrsum. VARA. Gramofoonmuziek
e n b e r g. Vesperconcert,
o n. NCRV. Gramofoonmuziek.
3 r s u m. VARA. De Notenkrakers
3 r s u ra VARA. Orgelspel.
r s u m. VARA. Orgelspel,
e r s u m. VARA. Do Piierefluitei
r s u m. VARA De Flierefluiters,
c b a u Symphonic-concert
o n. NCRV. Gramofoonmuziek,
e z I r
Hilversum. VARA. Voordrachten.
Hilversum. VARA Onze Keuken.
Hilversum. VARA. Voordrailiten
Hulrnn' B°tanisch halfuurtje.
Plaatjes °KV' C' A' Eeul' "-«ntaar»
NCRV. Handenarbeid
bemillPE. CRV' A J' Herfst,
tïi»..1 of=n' T°m de Bruin: „Litera.
tuur als getuigenis".
a tj ----- m. VPRO. Morgenwijding.
?an ReeeuwXRV- Morsendienst T. .0
I) Hilversum" VARA. Na schooltijd.1
Politie- en P e r s b e r i c h t e oJ
0 wüwiü" PoIitieberichten.
0 H u 1 z e n. NCRV. Politieberichten,
AARDAPPELEN EN... BLAUWE BOONEN
Een landbouwer in de buurtschap Man.
derveen onder Tu'bbergen (Ov.) wilde eon 1
kuil graven om zijn aardappels in te kuilen,
aoen hij met zijn spade op een ijzeren voor 1
Tuerp stuitte. Het bleek een ten deele ver
teerde ijzeren plaat te zijn, waaronder zich
een grootendeels vermolmd houten kistje
waarin zich ruim 2000 scherpe patronen be 1
ronden, waarschijnlijk uit den Duitschen 1
oorlog van 1870. De kogels zijn op last dei
politie vernietigd. i
EEN „MORGENGROET"
T,0en ?*e, van zekeren L. te Ros-
malen (N.-B.) s morgens bezigheden ver-
richtte, werd hij onverhoeds door een man 3
met een zwaar stuk hout op het hoofd ge
slagen. De tuinman zakte bewusteloos in
een en werd met gebroken arm en inwen
dige kneuzingen naar het ziekenhuis te
's-Hertogenibosch overgebracht In verband
hiermede heeft de politie zekeren C M. uit
Rosmalen aangehouden.
Waar zóó'n bord staat,
kijk daar dubbel uit I Daar is een
gevaarlijke wegkruislng en U
weet het: Rechts gaat vóór.
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE - Naar het Engelsch door ALMA
(153
Bij mijn zwaard! riep Mohammed. Wil
len de sterren mij een weg wijzen om de
haven te bemachtigen? Willen zij de keten
verbreken die den mond verdedigt? Willen
cij de vijandelijke vloot verbranden of doen
zinken?
Neen, dat zijn heldendaden die zij aan
mijn Heer overlaten.
Gij vergt het onmogelijke van mij.
De Vorst glimlachte. Is mijn Heer minder
bekwaam dan de kruisvaarders? Ik weet
dat hij niet te trotsch is om van hen tc
leeren. Teen zij tegen de Heilige Stad op
trokken belegerden zij Nicea, en begrepen
weldra dat zij de stad niet zouden kunnen
nemen, tenzij zü eerst het meer Ascanius
vermeesterden. Daarop sleepten zij hun sche
pen drie mijlen ver overland en brachten ze
.vervolgens te water-
Mohammed dacht een oogenblik na-
Als mijn Heer zijn kanonnen niet ver
deelt, als hij den aamal tot San Romanos
bepei'kt, kqn de vijand hem bij den beslis-
senden slag met de geheele bezetting achter
de bres opwachten. Erger nog, als de haven
in handen der Grieken blijft, hoe kan mijn
Heer dan de Genueezcn binnen Ga/Iata ver
hinderen om hen te helpen? Dit verraderlijk
volkje verschaft mijn Heer bij dag en nacht
alle gewensehtc inlichtingen, weet hij iets
van hetgeen 's nachts tusschen de twee
steden verhandeld wordt door middel van
booten? Als - ij de eene partij verraden, zul
len zij dan de andere trouw zijn? Zij zijn
Christenen, maar dat zijn onze tegenpar-
tijders ook.
De Sultan zette zich neder en de Vorst,
tevreden over den indruk dien hij gemaakt
had, 7.weeg wijselijk stil-
Eindelijk sprong Mohammed op, zag zijn
raadsman strak "aan en vraagde: Welke
sterren hebben u deze dingen verhaald?
Heer, het firmaoment behoort aan God
en de zon en de planeten zijn ons genadiglijk 1
door Hem ten gebruike gegeven- Maar ieder
van ons heeft een eigen firmament. In het
mijne is de Rede de zon, en van de sterren
zal ik er twee noemen: Ondervinding en j
Geloof. Bij het licht van deze drie slaag ik.
Weiger ik ze gehoor, een of alle drie, dan
geef ik mij over aan het toeval.
Mohammed greep het zwaard en speelde
met het robijnen gevest om de straalbre- j
kingen te zien; eindelijk zei hij: Vorst van:
Indië, gij hebt uesproken als een ProfeeL Ga
roep Kalil en Saganos
VIJF-EN ZEVENTIGSTE HOOFDSTUK.
De Madonna zal helpen.
De Sultan volgde de aanwijzingen van
den Vorst. Hij verdeelde zijn kanonnen over
de verschillende punten. Om de haven l<?
beheerschen wierp hij een batterij op in de
nabijheid van Galata. Vervolgens liet hij des
nachts een deel zijner vloot over de heuvelen
van Pera slepen en in de Gouden Hoorn te
water brengen. Konstantijn zond er onmid-
delijk een paar galeien op af onder bevel
van Giustiniani die echter teruggeslagen
werd. Een steenen kogel deed zijn schip
zinken, en hijzelf bracht er ternauwernood
het leven af- Het meerendeel zijner man
schappen verdronk, die gevangen genomen
werden, liet de Sultan mecdoogenloos op
hangen- Daarop verzamelde Mohammed een
groot aantal aarden kruiken, zooals zij heden
ten dage nog in het Oosten gebruikt worden,
maakte ze luchtdicht en sloeg er een brug
over naar den muur, die dem havenkant
beschermde.
Aan het uiteinde van deze vernuftig uitge
dachte hulpbrug plaatste hij een groot kanon
en zoo vernielend was het bombardement,
dat de Keizer vuurschepen afzond tegen
dc brug en de batterij. Maar de Genueezen
van Galata verraadden den toeleg, die daar
op door de Turken verijdeld werd. De ge
vangenen werden ten aanschouwe van
Grieken opgehangen, waarop Konstantijn
de hoofden van honderd zestig Turken op
de muren tentoonstelde.
Aan de landzijde was Mohammed niet
minder gelukkig. De zigzag-loopgraaf was
voltooid, de soldaten hadden vasten voet
gekregen in de gracht, van waar zij de
muren trachtten tc ondermijnen.
Hoeveel levens dit werk kostte wordt niet
vermeld. Er wei'd geen rekening mee ge
houden, daar de woeste horden de slacht
offers waren. Hun lichamen bleven onbegra
ven liggen op den met zooveel moeite ge-
baanden weg. Men zag de torens Bagdad en
S. Romanos bij den dag aftakelen. Geheele
brokstukken vielen in de gracht, waar de
vijand er een nuttig gebruik .van wist te
maken. Dag op dag regende het kogels,
pijlen, steenen- Niet zelden duurde het oor-
verdoovend rumoer van trommelslag, hoorn
geschal en verward geschreeuw tot diep in
den nacht-
De Grieken van hun kant boden dapper
tegenstand. De oude Grant voorzag de ver
dedigers van zijn onbluschbaar vuur. Kon
stantijn, uiterlijk altijd hoopvol, toonde zich
onvermoeid, bezocht geregeld de muren, en
stond des nachts Giustiniani bij in het ma
ken der noodige herstellingen. Eindelijk be
gon de voorraad oorlogsmateriaal sterk te
verminderen. De toelagen werden kleiner, en
het stond te vreezen dat de kanonnen op de
v. allen weldra bij gebrek aan kruit tot zwij
gen zouden gebracht zijn. Toen verdeelde de
Keizer zijn tijd tusschen de verdedigings
werken en de S. Sophia, tusschen de plich
ten van een opperbevelhebber en de gebeden
van een Christen, die op God blijft vertrou
wen. De diensten die hij in het oude kerk
gebouw bijwoonde waren naai' de Latijnsche
orde en regelen, hetgeen de ontevredenen
in de kloosters nog meer ontstemde, zoodat
zij aan de stervenden den troost hunner
tegenwoordigheid weigerden. Gennadius
nam bij afwezigheid van den Patriarch het
heft in handen, en bezat de macht en het
aanzien van een profeet De invloedrijke
Orde van Manganese, saamgesteld uit def
tige burgers en krachtige edelen, die in de
eerste rijen hadden behooren te strijden, be
schouwden den Keizer tuis in den ban ge
daan. Notaras en Giustiniani hadden telkens
oneenigheid, en de twist sloeg op hun vol
gelingen over.
Op zekeren dag, kort nadat de Turksche
schepen als uit de lucht in dc haven kwa
men valh-n, toen de voorraad buskruit bijna,
uitgeput was en de hongersnood de stad
bedreigde, kondigde de wacht de nadering
aan van vijf galeien uit de zee van Mar
mora. Maar ook de Turken hadden ze gezien
en maakten hun vloot slagvaardig. De hon
gerige bevolking snelde naar de muren- De
Keizer reed er haastig heen, terwijl Moham
med zich naar de zeekust begaf- Onder de
oogen der beide monarchen had de slag
plaats. Het Christelijk eskader zegevierde, be
reikte gelukkig de Gouden Hoorn en werd
veilig geborgen achter de keten, die de
haven afsloot Ze brachten koren en bus
kruit aan. Het scheen alsof de Voorzienig
heid gunstig tusschen beiden kwam en met
vernieuwde woede werd terstond het vuren
voortgezet. De vizier Kalil raadde Moham
med het beleg op te breken.
Wat! Nu opbreken? Nu de poort San
Romanos in puin ligt en de gracht opge
vuld is? riep de Sultan woedend. Neen, bij
mijn ®waard! Allah zond mij hier om te
overwinnen.
De omstanders schreven zijn onwrikbaar
heid aan godsdienstijver of eerzucht toe;
niemand vermoedde hoeveel gewicht zijn
verdrag met graaf Corti in de schaal legde.
Tot eeuwigdurende schande van het Chris
telijk Europa zijn die vijf galeien de eenige
geweest, die den heldhaftigen Keizer hulp
en troost kwamen brengen.
De ongelijke strijd werd voortgezet en met
eiken zonsondergang steeg Mohammeds
hoop. Hij liefkoosde en kuste het zwaard
van Salomo en zwoer er bij, en staalde zijn
wil aan het glinsterend metaal, terwijl aan
de zijden der belegerden mislukkingen, twee
dracht, waken en inspanning, ziekten en
door1, langzaam maar zeker tot wanhoop
voerden.
Zoo gingen de weken voorbij. April was
ten einde gespoed, en het is de 23ste Mei
geworden. Op den 29sten, dus over zes
dagen, zullen de sterren, zooals wij re
vernomen hebben, den Sultan toestaan,
stad te bestormen-
Het loopt naar middernalht Over de be
legerde stad hangen zware wolken. Bij tus-
schenpooeen valt een weinig regen, maar er
is geen wind. Duisternis is over de aarde
uitgespreid, maar nergens zoo dicht als over
de zeven heuvelen der oude hoofdstad. Duis
ternis en stilte en ledigheid hebben bezit
genomen van de straten en huizen. De stiilte
is drukkend. Waar zijn de menschen toch?
Om elkander te zien moet men van kelder
tot kelder gaan. Er zijn gewelven en kelders
en crypten onder kerken en aanzienlijke
huizen... diep, vochtig, ongezond, waar ge
heele gezinnen wonen. In vele districten
heeft het leven zich geheel ouder den grond
teruggetrokken. Het gezellig verkeer nam
reeds geruimen tijd geleden een einde, om
dat het onder zulke omstandigheden niet
bestaan kan, tenzij dan onder ratten en
kruipend gedierte. Maar de liefde is daarom
niet dood, zij uit zich echter niet meer in
lachen, maar in tranen, niet meer in gezang,
alleen in weeklagen; men zit hand in hand,
en als men niet ligt tc bidden, zit men te
luisteren: bleek door angst en ontbering
Luisteren, dat is gewoonte geworden, en de
.'chokken en uitroepen, waarmee de ai-me
schepsels het donderend geweld van Mo
hammeds geschut herkennen, verklaren de
herkomst van deze gewoonte-
In het middernachtelijk uur van den
gisten Mei wordt op twee punten der stad
de doodsche stilte verbroken
Wordt vervolgd.
