STATEN-GENERAAL
Radio Nieuws.
Rechtzaken.
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1932
EERSTE KAMER
Commissies
Adres van Antwoord
Gistermiddag 2 uur kwam de Eerste Ka
mer bijeen om commissies te kiezen en het
Adres van Antwoord op de Troonrede ter
tafel te brengen.
In de
Huishoudelijke commissie
werd herkozen de heer v. Lanschot (i\k.)
In de vacature-Rink werd gekozen de heer
H. Polak (s.d.).
In de gemengde
Commissie voor de Stenografie
werd herkozen de heer Janssen (r.k.).
Aan de orde was daarna voorziening in de
vacature-Polak van genoemde commissie.
De heer Polak (s.d.) verklaarde, dat, nu
hij in de huishoudelijke commissie is geko
zen, hij niet in aanmerking wenscht te ko
men voor een herbenoeming in de gemengde
commissie voor de stenografie. In deze vaca
ture werd daarna gekozen de heer D e V e e r
(a.r.). Herkozen werd voorts in deze com
missie de heer Slingenberg (v.d.).
De voorzitter benoemde tot leden
van de
Commissie voor de verzoekschriften
de heeren De Gijselaar (c.h.), v. Emfa-
den (v.d.), Mendels (s.d.); Blomjous
(r.k.) en Diepenhorst (a.r.).
De Kamer ging vervolgens in de afdeelin-
gen tot onderzoek van het ontwerp-adres
van Antwoord op de Troonrede.
welzijn wèl en niet elscht. zich naar alle waar
schijnlijkheid scherp tegenover elkander zullen
afteekenen.
N'u echter de algemeene overtuiging bestaat,
dat de toestand, waarin de oeconomische en
financieele wereld-ontreddering ook ons land
en zijn bevolking heeft gebracht, ingrijpende
voorzieningen vordert, is overleg èn in eigen
boezem èn met de Regeering meer dan ooit
geboden. Dit overleg zal slechts mogelijk zijn.
indien men zich niet bü voorbaat blind staart
op eigen aanvankelijk oordeel. Brengt staats
manswijsheid niet mede. dat men tracht ook
een open oog te hebben voor andermans in
zicht, faet goede daarin op te sporen en in eigen
opvatting te verwerken? Hetgeen te gemakke
lijker wordt, indien men zich bewust is. dat
ook in den politieken tegenstander de begeerte
leeft om naar beste weten en naar eerlijke
overtuiging de belangen van 't land te dienen.
Ondanks het tijdelijk karakter, dat een deel
onzer beslissingen wellicht zal dragen, behoeft
onze arbeid geen onvruchtbare te zijn. Want in
z(jn diepste wezen is en blijft hot gemeenschap-
goed doen de stoffelijke belangen van het volk
hoe sterk die thans ook mogen spreken, mede
aan zjjn zedelijke belangen te toetsen.
Hopen wU, dat de menschheld spoedig de
diepe inzinking waaraan zij ten prooi is. zal
weten te boven te komen. Slechts moeizaam
zal de weg naar een betere toekomst kunnen
worden gebaand. Maar als het sterk ontwik
kelde voortbrengingsvermogen ook gevolgd
wordt door de overwinning van het beginsel
van betere ordening van den arbeid en van 't
oeconomische leven, zal met Gods hulp. de
volkswelvaart zich geleidelijk kunnen herstel-
land leeft in
TWEEDE KAMER
Mr. v. Schaik aanvaardt het voorzit
terschap Commissies en afdeelin-
gen Herziening der L.O.-Wet niet
op de agenda De Bedrijfsraden vct
komt aan de orde
OVERZICHT
Vergadering van 22 Sept. 1932.
Mr. v Sohaik heeft het voorzitterschap der
Tweede Kamer, waartoe hij met algemeene
stemmen werd gekozen, aanvaard met een
korte redevoering. Hij maakte daarin en.ele
niet onbelangrijke opmerkingen omtrent de
taak der Volksvertegenwoordiging in ,n tijd
waarin vermeend en waar volksbelang op
van verantwoordelijkheidsbesef getuigende
wijze tegen elkaar moeten worden afgewo
gen. Overleg, onderling en met de Regeering,
is daartoe noodig. Of het echter in overeen
stemming was met de groote en in omvang
ongekende onzekerheden od ieder gebied, om
nog vrij sterken nadruk te leggen op het
pogen om te midden van het onrustig be
weeg waarin wij leven, nieuw recht te vor
men, meenen we te mogen betwijfelen. Het
ial moeilijk zijn voor dat recht de vereischte
constante basis vormen, nu we er op be
dacht hebben te zijn om zooveel mogelijk te
redden van het vele dat in den loop der laat
ste decenniën verkregen werd. Nieuwe ver
beterde inrichting der maatschappij naar
menschelijke theorieën behoort zeer zeker
nu tot die soort experimenten, waarvan wei
nig heil is te venvachten Indien deze zware
tijden ons iets kunnen leeren, dan is het
ook dit, dat we sociaal en economisch, on
danks alle wetenschap, uiterst weinig met
zekerheid te weten. Telkens weer komen de
dingen volkomen anders uit dan onze wel
gesloten theorie deed verwachten. Vermeende
voordeelen blijken soms tastbare nadoelen.
Daarom zal het goed zijn vooral rekening te
houden met 's voorzitters wijzen raad om de
stoffelijke belangen van het volk, hoe sterk
die thans ook mogen spreken, mede we
zouden wilden zeggen: vooral aan zijn
zedelijke belangen te toetsen.
Allerlei huishoudelijk werk hield vervol
gens de Kamer geruimen tijd op. We heb
ben daarover niets te zeggen dan dat van
de vier aangevraagde interpellaties er drie
werden toegestaan. Het z.g. wereldcongres
tegen den oorlog een zuiver communis
tisch zaakje werd verschoven naar de be
grooting.
Bij de regeling van werkzaamheden, werd
eenige strijd gevoerd tusschen hen, die met
de Regeering nog voor de behandeling der
Rijksbegrooting voor 1933 de herziening der
Lager Onderwijswet wenschten af te doen
en degenen, die aan behandeling van de
Bedrijfsradenwet de voorkeur geven.
Om uiteenloopende motieven vonden de
geheel e linkerzijde met de Katholieken -—
behalve de president elkaar in preferentie
voor het Bedrijfsradenontwerp. Dat kwam
dus op de agenda en de L.O.-wet bleef er af.
Dit eerste verzet tegen de wenschen der
Regeering is wel teekenend. De tegenstan
ders van Onderwijsbezuiniging, waarvan er
ook in de Katholieke fractie verscheidene ge
vonden worden, hebben hun zin.
Intussohen is daarmee niet gezegd, dat de
samenwerking van Katholieken en socialis
ten Je door hen gewenschte Bedrijfsraden
wet zal opleveren. Minister Verschuur is er
ook nog.
Mocht de gisteren gevallen beslissing voor
bode zijn van wat nog te wachten staat dan
zal de minister-president geen gemakkelijke
taak krijgen en is de vrees niet denkbeeldig,
dat 's lands belang in gedrang kan geraken,
bij het lonken naar wat voorheen wel aan
geduid werd als „zekere Junigebeurtenis-
sen."
Op 4 October komt de Kamer terug voor
het onderzoek der Rijksbegrooting-1933; op
13 October zal zij haar openharen arbeid aan
vangen
VERSLAG
De VOORZITTER hield de volgende rede:
beseffend, dat ons
tlonaal verband, als
inzen blik gericht
houden op den scheppenden nationalen arbeid,
de toekomst geroepen
leiding
ipnieuw te aanvaarden.
Applaus volgde op deze staande aangehoorde
De VOORZITTER benoemde tot leden der
commissie voor Baitenl. Zaken.
ldc-m tot leden
commissie voor de Rijksuitgaven
Ook werden door he
Ier vaste commissiën: a. v
■echt: b. voor belasting»
Waarin het oude
roor de publieke
ak, de taak niet
als het moet verdedigii
der rechtmatige volksbelangen. Maar nu de
omstandigheden dwingen jjggg g*
woordelijkheid hebben te dragen,
willen doen gelooven.
aat ons een parlementair jaar te wach-
riu de mcenlngen over hetgeen V lands
c. voor openbare
keers- en waterstaatsaangelegen-
voor overleg met de Regeering
omtrent vraagstukken en maatregelen, betrek
king hebbende op_ aangelegenheden van han
delspolitieke!
leden der
Huishoudelijke Commissie en de
Gemengde Commissie voor de
Stenografie.
In eerstgenoemde commissie werden her
kozen de aftredende heeren Dr. Beumer en
Vliegen; in die voor de Stenografie de aftre
denden Aalberse, Snoeck Henkemans en Mar-
chant.
Het vragenuur
werd bepaald op Vrijdagmiddag te kwart voor
Tot leden van de
commissie voor de verzoekschriften
werden benoemd de heeren Bakker, Cramer,
Suring. Dr. \os en Amellnk.
Nadat de Kamer geruimen tüd ln de afdee-
lingen was geweest, werd de vergadering her
opend en deed de VOORZITTER mededeellng
van de gekozen
voorzitters en ondervoorzitters
der afdeelingen.
Voorzitters wur'en de heeren Snoeck Henke
mans. Albarda, Beumer, Knottenbelt en Aal
berse; onder-voorzitters de heeren Slotemaker
do Bruine, Kuiper, v. Wijnbergen, Vliegen en
Marchant.
Zonder discussie werden toegestaan
de interpellaties
van den heer KUPERS (s.d.) omtrent de voor
nemens der Regeering inzake de verlaging van
de uitkeeringen aan de werklooze arbeiders in
de vier groote steden en van mevr. DE VRIES-
B RUI NS (s.d.) over de opheffing van de Rijks
kweekschool voor vroedvrouwen te Amsterdam.
Die van den heer DE VISSER (comm.) om
trent het beperken
ooit
ioefte
woorden had verwijderd. Deze werden
omdat ze een oordeel inhouden, door den voor
zitter misplaatst geacht.
De interpellatie-DE VISSER (comm.) om
trent de houding der Regeering ten aanzien
van het wereldcongres tegen den oorlog, dat
27. 28 en 29 Augustus te Amsterdam is ge
houden, het weigeren van personen, die een
/isum behoefden, speciaal de gedelegeerden uit
de Unie der Socialistische Sovjet Republieken,
waaronder Maxim Gorki, werd met 85 tegen
2 communistische stemmen door de Kamer niet
aanvaard. Zulks op voorstel van den VOOR
ZITTER, die van meening was, dat nu het con
gres voorbi) is. de zaak zeer wel bü hoofd
stuk I der Rijksbegrooting ter sprake kan
worden gebracht.
.Volgde de
regeling van werkzaamheden
De VOORZITTER deelde mede. dat op 4 Oct.
het afdeellngsonderzoek zal beginnen van de
Rijksbegrooting voor 1933 met aanverwante
wetsontwerpen. Na gehouden overleg met de
Regeering stelde hij voor de
herziening der L.O.-wet
op de afdoening waarvan ds Regeering den
mensten prijs stelt hoezeer ze ook gaarne de
Bedrijfsradenwet nog wil behandelen ook op
genda te plaatsen. Behandeling is mogelijk
De heer AALBERSE (r.k.) zou liever de
Bedrijfsradenwet
»p de agenda zien. Die kost minder tijd
De heer KETELAER (v.d.) was het daal
eens. Ook achtte hij beter niet op 11, maa
IS October te beginnen, omdat één week
.fde-elingsonderzoek t
De bezuinigingen uit de L.O.-wet zullen pas
n een vrü verre toekomst effect hebben. Ook
;(jn er allerlei onzekerheden en daarom is het
beter de behandeling der L.O.-wet uit te stellen.
De heer ALBARDA (s.d.) sprak in gelijken
geest, evenals later de heeren MARCHANT
(v.d.) en KNOTTENBELT (lib.).
De heer COL1JN (a.r.) steunde het voorstel
van den Voorzitter. De Regeering hoopte reeds
per 1 Juli van dit jaar op de bezuiniging
deling in Februa:
Juli 1933 nog niet werkt. De finai
stand des lands noopt om «Ie Regeei
volgen.
De heer SNOECK HENKEMANS (c.h.) hield
overeenkomstige beschouwingen. Z.i. behoert
de Bedrijfsradenwet niet zooveel tijd te kosten.
Nadat de VOORZITTER h^d gerepliceerd,
stelde de heer AALBERSE voor In plaats van
de L. O.-wet.
Do VOORZITTER deelde mede, dat hü de
Kamer op Donderdag 13 October weer zal bü-
eenroepen en sloot daarna de vergadering.
STAATSBEGROTING 1933
RAMING DER HOOFDSTUKKEN
BINNENtANDSCHE ZAKEN
Mbailor aangevraagd i 2046.368
Voor 1932 werd toegestaan voor den ge
wonen dienst f 32.790,711 en voor den ka-
pita aldienst f 160.500.
Voot 1933 wordt geraamd f 30.S04.4S3 voor
den gewonen dienst en f 100.360 voor don
•kapdtaakliensit, zoodat minder wordt aan
gevraagd resp. f 1986.228 en f 60.140 (d'it
Jaatste wegens mindere verstrekking van
kapitaal aan de Landsdrukkerij).
Mee'r wordt gevraagd voor: afd. II Bin-
nenlandisch bestuur f 56.793; afd. VI Werk
verschaffing en steunverleening f 61.909;
iruitruder wordt geraamd voor aid. I Departe
ment f 11.894; afd. II Bevolking f 340.860;
afd. IV Krankzinnigemvezen f 63.822; afd.
V Armenwezen f 56.279; afd. VII Nederland,
sohe Staatscourant enz. f 74.613; afd. IX
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling f 140.975; afd X Volksgezondheid
f 1404.237; afd. XI Pensiotenui.tga/en enz.
f 7000; en afd. XII overige uitgaven f 5250.
De vertioogingen 'betreffen in hoofdzaak
de volgende posten: onderstand aan pro
vinciën, die buiten staat zijn in alle of
sommige kosten harer huishouding behoor
lijk te voorzien f 200.000; idem aan derge
lijke gemeenten f 175.000; bedrage aan de
N.V Vuilafvaeomij. f 60.000 en bijdragen
aan gemeenten 7 Woningwet) en bijdra
gen voor huisvesting van keet- en krotbe
woners f 143.550.
NATIONALE SCHULD
Voor 'don gewonen dienst 1 10.633,811 meer
Aangevraagd wordt voor het dienstjaar
1933: voor den geheelen dienst f 85.367,217,
waarvan voor den ka pi taaldienst f 780.000,
en voor den gewonen dienst f 84.587,217.
Voor 1932 is daartoe ondersoheidelijk toe
gestaan f 374.155,406, f 300.252,000, f73.903,406
Derhalve wordt voor den gewonen dienst
van 1933 méér aangevraagd f 10.683.811.
Deze vermeerdering vindt in hoofdzaak
haar verklaring in de wijziging en vergroo-
ting de*r gevestigde schuld.
De 6 pets. schuld, groot rond f 300 mill.,
is vervangen door in 1932 uitgegeven f 500
mill. 4, 4, 4 en 5 pet. rentende schuld.
Hoewel ee>nerzijds door voortgezette amor
tó salie, zoowel als door conversie der 6 pets.
leeningen, de rentelast der staatsschuld
werd verlicht, heeft anderzijds de consoli
datie van f 200 mil'Hoen schuld een toene
ming daarvan ten gevolge gehad, zoodat
wegens rente der gevestigde schuld f9485.886
mééT wordt aangevraagd.
De toeneming der voor amortisatie ge
raamde bedragen met f 4497.025 is veroor
zaakt, naast den aanwas met vrijgevallen
rente, doordat voor 1933 voor de eeiïhe
maal gelden worden aangevraagd voor
amortisatie der in 1932 uitgegeven leenin
gen.
Voor rente der kasvoorzienlngen in daar-
f 2.624.100 minder uitgetrokken.
WET OP DE MIDDELEN
Inkomsten- on Vermogensbelasdog
Blijkens de memorie van toelichting op
de wet op de middelen worden de middelen
voor het dienstjaar 1933 geraamd als volgt:
gewone dienst f 518.223.483, kapi taaldienst
f 22.503.093, geheele dienst f 540.826.576.
Voor het dienstjaar 1932 zijn de middelen
geraamd als volgt: gew, dienst f 544.268 092,
ka pita al dienst f 275.658,415, geheele dienst
f 819.926.507, zoodat in vergelijking met 1932
wordt geraamd: voor de gewone middelen
minder f 26.044,609, voor de kapitaalmidde
len minder f 253.055,322, zijnde per resto
minder dan voor 1932 f 279.099,931.
Onder artt 195197 is geraamd voor 1933
wegens ontvangsten betreffende de uitvoe
ring der Drankwet f 180.000 tegen f 178.350
voor 1932.
Ingevolge de bepalingen van de gewijzig
de Drankwet, welke met 1 April 1932 in
werking is getreden, wordt tihans ook een
verlofsrecht geiheven van f 25. Hiervan
wordt de helft aan het rijk afgedragen. Ook
voor de hotielvergunininigen moet thans een
vergunningsrecht worden betaald, dat ten
hoogste f 25 bedraagt en waarvan eveneens
de helft aan het rijk wordt afgedragen. Op
grond van een en ander kunnen de ont
vangsten voor 1933 op f 180.000 wonden ge
steld.
Adt. 206 geeft de oniüvangsten van de
Rijkskweekschool voor vroedvrouwen te
Amsterdam. Deze bedroegen in 1931:
f 99.302, in 1932 f 49.000. De raming voor
1933 bedraagt f 48.575.
Als grondslag voor de raming der vei-
pleeggelden is hier genomen het bedrag van
de opbrengst oveir het 1ste kwartaal 1932.
In verband met de toenemende werkloos
heid en de daaruit voortvloeiende geringere
draagkracht der patiënten gaan de ontvang
sten in dalende richting.
Onder art. 470 wordt de opbrengst der
grondbelasting geraamd op f 23.371.00.
Onder art. 472 raamt de mi nistor de op
brengst der inkomstenbelasting op f 50 mil-
lioen, zijnde 25 millioen beneden de raming
voor 1932.
In art. 473 raamt de minister de op
brengst der vermogensbelasting op f 10 mil
lioen, zijnde 4 milioen beneden de raming
voor 1932.
worden, dat de Minister in verband met de
crisis de heffing van 4 pro mille ten behoeve
van de geneeskundige verzorging der arbei
ders, achterwege heeft gelaten.
Waar de verhouding tusschen de prijzen van
de landbouwproducten en de industrieartikelen
thans zoo verstoord is, dat men algemeen lijdt
onder het euvel van overproductie of onder
consumptie (wat vrywel op hetzelfde neer
komt), ziet men overal reikhalzend uit naar
een stijging der prijzen van eerstgenoemde,
doch moet men dan niet vergeten, dat een
daling van de prijzen der fabrikaten een goede
verhouding evenzeer helpt herstellen. Dat ons
land in dit opzicht met zijn goud-valuta een
zwaren dobber heeft, weten wij allen maar al
te goed, doch dit mag geen reden zijn om met
alle pogingen tot verlaging der productiekos
ten aan te wenden en vooral die maatregelen
te weren, die daaraan in den weg staan.
Ter vergadering waren mede aanwezig Jhr.
Dr. A. R o 11, Commissaris der Koningin in
Noord-Holland en M r. J. R a m b o n n e t, bur
gemeester van Velzen.
Het bestuur stelde voor te benoemen in de
•acature-Van Dorp: J. Heringa, te Leiden; in
Ie vacature-Van Leeuwen: Ir. W. H. van
Leeuwen; in de vacature-De Kanter: Ir. H.
C. Wesseling, te Vlissingen; in de vacature-
Valstar: H. A. Crommelin, te Rotterdam; in
de vacature-Van Rossem: Dr. H. P. Heineken,
Amsterdam; in de vacature Koning: B. A.
PaulsWilkens, te Veendam; op voorstel van
den heer H a e x werden deze leden bij accla
matie gekozen verklaard.
Na afloop had een officieele ontvangst
plaats door het Gemeentebestuur van Velsen,
waarna de Velsener-leden van het Verbond een
thee aanboden in het park Velserbeek. De ge
meenschappelijke maaltijd werd te Bloemen-
daal gehouden.
DE CRISIS IN HET NEDERLANDSCHE
BEDRIJFSLEVEN
Rede van den Voorzitter van het
Verbond van Ned. Werkgevers
BESTRIJDING DER WERKLOOSHEID
DOOR REGELING VAN DEN ARBEID
Op de jaarlijksche algemeene ledenvergade
ring van het Verbond van Nederlandsche Werk
gevers, welke gisteren te Velzen plaats had,
heeft de Algemeene Voorzitter, de heer H. P.
Gelderman C.M.zn., een rede gehouden,
waarin hij allereerst releveerde, dat de eco
nomische toestand verre van rooskleurig is.
Hoewel ik u niet met cijfers vermoeien wil,
aldus Spr., wil ik er enkele noemen ter il
lustratie.
Het
indexcijfer der werkloosheid
bedroeg in Mei 1932 nog 22,6 tegen 10,7 in
Mei 1931 en 12,8 in September 1931. Het in
dexcijfer yan de koersen van aandeelen was in
Sept. 1931 nog 39, om in Juni jl. 24 te notee-
ren.
Een groote slag voor het geheele bedrijfs
leven in ons land was het loslaten van den
gouden standaard in Engeland, spoedig ge
volgd door de Scandinavische landen, Spanje,
Portugal en Griekenland, eenige Zuid- en
Midden-Amerikaansche Staten, zooals Argen
tinië, Bolivia, Columbia, Chili, Mexico en Peru;
verder Britsch-Indië, Australië, Siam, terwijl
in December, last not least, Japan zich hierbij
aansloot.
Tot overmaat van ramp kondigde Engeland
korten tyd hierna prohibitieve invoerrechten
voor vele eindfabrikaten af, alsof na den
pondenval de concurrentie van het buitenland
nog evenzeer gevreesd moest worden.
Naast bovengenoemde monetaire gebeurte
nissen werd de internationale handel steeds
meer belemmerd.
Inplaats van een verhooging van invoer
rechten toe te passen, vond men het middel
van contingênteering uit, een systeem, waarbij
men een bepaald percentage van den invoer
toestaat en de rest eenvoudig afsnijdt.
Naar ik meen, is het een Fransche uitvin
ding, die veel navolging vond. in andere lan-
pasten een „Devisen-Sperre" toe, zoodat
bij eventueelen invoer geen of maar gedeelte
lijke betaling kreeg. Onnoodig te zeggen, dat
elke maatregel in meerdere landen weer tegen
maatregelen uitlokte, zoodat het op dit oogen-
blik op economisch gebied in de geheele wereld
een ware chaos is, zóó erg, als men niet ge
dacht heeft, dat ooit mogelijk zou zijn.
Wat Nederland deed.
Onze regeering heeft ook gemeend inzake
afweermaatregelen niet achter te kunnen blij
ven. Wy hebben, sedert 23 December 1931 een
crisis-invoerwet, waarbij een bepaalde invoer
gecontingenteerd kan worden en verder een
clearingwet, waarmede men de betaling aan
het buitenland kan beperken. Tot nu toe is
van de Crisis-invoerwet voor een aantal arti
kelen gebruik gemaakt, terwijl de Clearingwet
nog niot toegepast is.
Spr. wees er vervolgens op, dat een klein
land als het onze, voor zyn industrie-afzet in
hoofdzaak op het buitenland is aangewezen, en
dat de sociale maatregelen onze industrie in
haar vrijheid hebben beperkt.
Ik geloof, aldus Spr., dat het niet overbo
dig is, dat ik van deze plaats eens duidelijk
zeg, dat door de werkgevers in Nederland ge
durende de laatste twee jaar heel wat gedaan
is om werkloosheid zooveel mogelijk te voor
komen, Het is jammer, dat cr geen statistiek
bestaal van de enorme bedragen, die opgeof
ferd zijn en nog wor "?n om de arbeiders maar
aan werk te helpen of die het verlies weer
geven, dat geleden is op orders, welke, uit
sluitend aangenomen worden om werk te ver
schaffen. Hoeveel bedrijven werken verder niet
met zooveel mogelijk arbeiders vier of vijf
dagen per week, terwijl een 48-urige werk
week met een kleiner personel in de meeste
gevallen toch veel voordeel!ger zou zyn.
Men moet naar de oorzaken zoeken, welke
deze werkloosheid hebben gestimuleerd.
Bestrijding der werkloosheid.
Een algemeene 40-urige werkweek is niet in
te voeren, daar internationaal dergelijke rege
lingen niet te maken zijn.
Hoe in concurreerende landen met de 48-
urige werkweek, voor zoover zy is ingevoerd,
wordt omgesprongen, is daar een duidelijk be-
Het gaat er dus alleen om de 40-urige werk
week als ti'delijken crisismaatregel te bekij
ken. De eerste vraag is, hoe gaat het met het
uur- of stukloonen de tweede, is een er
der technisch mogelijk.
A.an verhooging van uur- en stukloon,
dat het weekloon gelijk blijft, valt in deze
tyden, nu zooveel bedrijven met verlies
ken, niet te denken. Wat de technische moge
lijkheid betreft, zal dat voor verschillende be
drijven en verschillend soort werk, ook
schillend zyn; in vele gevallen gaat het zeker
Een meer aanbevelenswaardige wijze van
werken ter voorkoming van verdere uitbrei
ding der werkloosheid, èn voor de bedrijven, èn
voor de arbeiders lijkt my, dat men eer
deelte van de arbeiders om de week in ploe
gen laat werken, althans voor zoover dat tech
nisch mogelijk is.
Indien men 1000 arbeiders heeft en met
200 en 200 om de andere week werkt en met
de resteerende 600 gewone tijd, kan men allen
aan de fabriek verbonden houden, terwy'l
niet meer produceert dan met 800, terwijl
er anders 200 had moeten ontslaan. (Hierop
zijn natuurlijk vele variaties: 2 weken werken,
1 week staan, enz.). De arbeiders hebben dan
het voordeel, dat zij voor ontslag gevrijwaard
zijn; bij eenige opleving kan men 2/3 van de
400 laten werken, dus maar om de twee
weken een week naar huis sturen, terwijl, als
de toestand weer normaal wordt, allen weer
geheel kunnen blijven werken. De weken, dat
de arbeiders thuis zijn, trekken zy steun en
hoewel de Rijksregeling voor dergelijke metho
den niet bedoeld was, laat zy het t°e en zijn
deze practijken, nu de toestand zoo ernstig
wordt, m.i. ook moreel wel te verdedigen, ln
vele bedryven wordt dit systeem reeds met
succes toegepast.
Naast de 40-urige arbeidsweek propageeren
anderen de z.g.n. „Planwirtschaft".
Voor zoover ik heb kunnen nagaan, wil men
de productie in dit nieuwe stadium regelen
naar de consumptie, om zoodoende te groote
uitbreidingen in goede jaren te voorkomen,
waardoor men in jaren, dat minder geconsu
meerd wordt, het bedrijfsleven minder behoeft
in te krimpen.
Om een dergelijk plan internationaal door
te voeren, wat tot gevolg zou hebben, één
economischen dictator over de geheele wereld
aanstellen, zal voorloopig wel tot de vrome
wenschen blijven behoooren.
Het is zeer te betreuren, dat onze handel
met Duitschland sterk afneemt. De ligging
van ons land, aan de uitmonding van den Rijn,
maakt Nederland tot een natuurlijken leve
rancier en afzetgebied van Duitschland.
In normale jaren werd dan ook ruim 25%
van onzen handel met Duitschland gedreven.
Men beweert wel eens, dat ons land zich an
ders moet gaan oriënteeren en zeker, wy
kunnen daartoe gedwongen worden maar
laat men toch niet vergeten, dat men zyn na
tuurlyke ligging niet kan veranderen. Het ii
te hopen, dat onze regeering er op den duur
nog in zal slagen, de economische verhouding
tot Duitschland te verbeteren.
Wat
onze sociale verzekering
aangaat, ware mJ. nog veel te bezuinigen,
zonder af te breken. In de eerste plaats ware,
zooals door ons a> meer betoogd eenige
differentiatie gewenscht in de uitkeeringen
volgens de Ziektewet. Dat een kostwinner
80% van zijn loon ontvangt, zal niemand een
onbillijkheid achten.
Dat echter jonge arbeiders(sters), niet-kost-
winners, ook S0% moeten ontvangen, terwijl
hun loon voor het gezin een bijkomende ver
dienste is, is geldverspilling. Een verlaging
van dat percentage zou ongetwijfeld velen be
drijven zeer ten goede komen, zonder dat daar
bij het doel van de Ziektewet hoegenaamd ge
schaad wordt.
Met voldoening mag overigens geconstateerd
UIT HET SOCIALE LEVEN
ZILVEREN JUBILEUM
Een gedenkschriit
Op 28 September 1907 is de Nationale Vak
groep van Handelsreizigers en -agenten in de
Ned. Vereeniging van Chr. Kantoor- en Han
delsbedienden gevormd. Het deel van de vor-
van deze instantie in genoemde veree
niging was hierdoor de behartiging van de
maatschappelijke belangen der leden-handels
reizigers beter tot haar recht te doen komen
en deze in eersten aanleg door handelsreizi
gers zelf te doen geschieden.
Op 28 Septembèr e.k. viert deze vakgroep
derhalve haar zilveren jubileum. Ter gelegen
heid hiervan wordt op genoemden latum te
Ajieldoorn een jubileumbijeenkomst gehouden.
Om echter van dit jubileum een aandenken
van blij venden aard te kunnen bewaren is in
opdracht van het bestuur der Nationale Vak
groep, door den secretaris, den heer H. J.
Vermeulen, een gedenkschrift samengesteld,
waarin een overzicht wordt gegeven van de
geschiedenis der Vakgroep gedurende deze
kwarteeuw.
Na een „woord vooraf" volgen in dit Ge
denkschrift een zestal hoofdstukken, m
van de titels achtereenvolgens iuiden: Het
resultaat van langdurigen en moeizamen
arbeid; Van strijd, stoeren arbeid en rustige
ontwikkeling; Van mobilisatie wee en oorl<
winst; Van bezinning en activiteit; Van
wendigen stryd en het wederkeeren van
vrede; Jaren van gestagen arbeid en ont
wikkeling-
Een kort „naschrift'' besluit dit historisch
overzicht.
In een viertal bijlagen zijn allerlei bijzon
derheden vermeld als: de namen der be
stuursleden, die de Nationale Vakgroep in
deze vyf en twintig jaren hebben gediend;
de namen der plaatselijke vakgroepen met
bijzonderheden omtrent haar oprichting, etc.;
het verloop van het ledental gedurende het
bestaan der Nationale Vakgroep; de bedragen,
welke gedurende het laatste tiental jaren uit
de fondsen aan de leden zyn verstrekt.
Een aantal foto's verhoogen de aantrekke
lijkheid van dit gedenkschrift, netwelk door
Drukkerij „Edecea" te Hoorn is vervaardigd
en een soberen, doch waardigen indruk maakt.
WERKVERRUIMING
De alluminiumfabriek Hoogeveen, die vroe
ger toebehoorde aan „Hanindo", wordt per 1
October a.s. in gebruik gesteld. De verkoop
van de produkten van de firma is overnomen
door de firma J. Francken.
DE WERKLOOSHEID
IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Uit allo plaatsen van Zeeuwsch-Vlaanderen
komen berichten over vermeerdering van het
aantal werlcloozen. De oogstwerkzaamheden ?l)n
reeds achter den rug en het rooien der aardup-
pelen eh bieten zal hoogstens nog een, maand
vrijdag 29 september
Hilversum VARA: Orgelspel
Huizen KRO:
j H 1 1 v
i VARA: Orgelspel
i R.: Radiokoor
pi M
i H 11 v
i VARA: i
L> B.C-orl
u'm. VPRO.
KRO.
VARA Gramol
m. VPRO. Cursus iterkges
in. VPRO. Cursus m®atscl
22.15 Hilversum. VPRO Voordracht
19.30 Hulzen KRO: Politieberichten
Huizen. KRO Persberichten.
Hilversum. VPRO Persberichten
Hilversum. VPRO Persbei*chten
i september.
8.00 H 11 v
8.00 H u 1 z
i.00 H u z
2.20 Lane
.4.00 Hui;
.4.30 Hll v
5.15 H i 1 v
.5.50 K a 1 u
16.00 H u i z
17 00 Hilv
17.05 Dave
17.15 H u i z
17.20 Lani
17.20 W a r i
PI u i z
Hul*
19.25 Davt
20.00 Huiz
6.00 Hilv
7.45 Hilv
8.10 Huiz
b u m VARA Gramofoonm
KRO Morgenconcert.
nofoonmuziek
r y Militair ork.
KRO. Orkest
KRO Weekover;
K r x d i
sum. VPRO Moi
VARA. Fam. de Boer
voedings- en genotmiddelen heeft, in navolging
van in vorige Jaren gehouden soortgelijke ver
gaderingen. besloten wederom ln verschillende
deelen des lands districtsvergaderingen te be-
De besturen van de 70 afdeelingen van dezen
bond worden in gewestelijke bijeenkomsten op
geroepen in de eerste twee weken van October
en wel te Amsterdam, Haarlem, Leeuwarden,
Breda. Amersfoort. Schiedam en Almelo.
zuin" het orgaan van deze organisatie wordt
gewag gemaakt van het feit dat de 3000 leden
bijna bereikt zijn.
DE VERGIFTIGINGSZAAK
TE BERGEN (N.-H.),
In Nov. van het vorige jaar werd de
vrouw van een rentenierend landbouwer ie
Bergen (N.H.) gearresteerd, verdacht van
vergiftigingspogingen jegens haar man, met
wien zij in onmin leefde. Medeplichtig aan
deze pogingen was een fabrikant te Alk
maar.
Tijdig en medisch ingrijpen wist den dood
van den man te vookomen.
Conform den eisch werden beide verdach
ten tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Behandeling in hooger beroep werd uitge
steld, omdat liet slachtoffer thans her
steld als getuige wilde worden gehoord.
In een invalidenwagentje werd hij het Ge
rechtshof te Amsterdam binnengereden.
Opgeroepen waren twaalf getuigen ft dé
charge.
Volgens een deskundige zou de vrouw
achterlijk zijn.
De vrouw erkende, dat zij met den fabri
kant wilde trouwen. Daartoe zou ook de fa
brisant zijr vrouw vergiftigen.
e hoofdgetuige, de vergiftigde man.
wenschte onder eede gehoord te worden. Hij
kwam langzamerhand tot do overtuiging,
dat zijn vrouw het met den fabrikant hield
en hij meer en meer verlamde. De fabrikant
heeft een zeer slechten invloed op zijn
vrouw gehad cn getuige riep voor zijn
vrouw het medelijden van het gerechtshof
in. Aan scheiding denkt getuige niet
De fabrikant zeide hierop: „Ik wil hier
ruiterlijk bekennen, dat ik tegen B. vreesè-
lijk heb misdaan, ik smeek hem om vergif
fenis, maar niet wegens poging tot moord,
want dat heb ik niet gedaan. Dat zweer ik.
O, zoo valt hij zich zelf in de rede, ik mag
niet zweren, want ik ben Doopsgezind.
De vergiftigde man werd nogmaals ge
hoord. Aanvankelijk, aldus de man, heb ik
het den advocaat en den dokter zeer kwa
lijk genomen, dat zij toch tegenover de jus
titie hebben gesproken. Later heb ik het
vergeven, omdat zij handelden in het be
lang van het kind. (De vrouw breekt in
snikken uit).
Vervolgens leest de president de verkla
ring voor van een dienstbode, die bij de fa
milie B. in dienst is geweest te Bergen. Vol
gens haar verklaringen was er herhaalde
lijk ruzie tusschen man en vrouw, meestal
was dat de schuld van de vrouw, die heel
weinig van den man kon hebben. Op zeke
ren dag kwam B. ziek van de markt terug,
hij braakte en ging naar bed. Na dien tijd
was hij steeds ziek geweest Hij dronk veel
melk en het zoontje Pietje mocht nooit eten
of drinken van wat de man overliet
Na een langdurig verhoor van deskundi
gen over Parijsch groen cn kopervitriool,
verklaarde de vrouw, dat zij op advies van
den fabrikant haar man iederen dag een
theelepeltje Parijsch groen ingaf.
ln zijn requisitoir concludeerde de procu
reur-generaal, dat de vrouw vrijwel volmon
dig bekend heeft, wat met den fabrikant
niet het geval is. De procureur-generaal
eischte bevestiging van het rechtbankvon-
nis en de veroordeeling van beide verdach
ten tot zes jaar gevangenisstraf. Misschien,
dat het hof rekening houdt met den wensoh
van het slachtoffer, dat clementie voor zijn
vrouw inroept.
Na de pleidooien werd de uitspraak be
paald op 6 October.
ECONOMIE EN FINANCIEN
COMITé PONDENLEENING NED.-INDIë
De procedure komt 11 October
voor de rechtbank.
Het Comlté-Pondenleenlng Ned.-Indlë schrijft
Op 10 September J.l. werd ten verzoeke van
een van de deelnemers in het Comité ter Be
hartiging van de belangen van bezitters van
Ned.-Indische Ponden-obligaties de rechtsper
soon N'ed.-Indië, tezamen met de Ned. Handel
Mü.. Hambros Bank Ltd. cn Lazard Brothers
en Co. Ltd. gedagvaard voor de Haagsche recht
bank op gronden ln de dagvaarding i
omschreven en o.m. hl
pond
litgifte dei
obliga;
nde, dat
van de
«at. hoi
king van de zgn. wisselkoersen op Ei
wordt gevorderd, dat de rente-betalin
aflossingen der obligation zullen moe
wisselbaar pond sterling, uitmakende
•rwü! i
J. W. Dek-
BUITENLAND
DE PARIJSCHE OLIE-CONFERENTIE
Overeenstemming bereikt
Te Partis Is dezer dagen een Internationale
petroleum-conferentie gehouden, welke zeer
vlot is verloopen. Na afloop werd het volgend
..De Roemeensche petroleum-Industrie, die In
principe de besluiten der Parljschc p.-troleum-
conferentie van Juli J.l. had aanvaard, had om
ophelderingen verzocht omtrent eenige punten
van do overeenkomst en eeulge wijzigingen
gewild. De Roemeenscho delegatie was daarom
naar Parlls gekomen om met de gedelegeerden
de Internationale groep te overleggen.
Eenige vriendschappelijke b«
voldoende om met den wensch der l
che gedelegeerden rekening te houd.
Roemeensche delegatie, daart
meensche Industrie gemachtigd, heert dan
de definitieve ratlflcecrlng der P&rtjschc
eenkomst kunnen berichten. De ovcreenk
zal ln werking treden zoodru Roemenië
maatregelen heeft kunen treffen die voo
goede werking van het plan noodig z(Jn."
DE BANK VAN ENGELAND
Winst 675.777 (v. J. •T5.7Ö*.)
