Jiiruuir £riitsrljt (SLmrrnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
TOT II ©STOiiK
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
Kunst en Letteren.
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
per kwartaal In Lelden en In plaat
sen waar n agentschap gevestigd Is f2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week 0.18
Voor het Buitenland bij wekelijk-
sclie zending „4.50
Bij dageiijksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Y2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breest>"iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
No. 3769 DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1932
IDTDBTENitEN
Van 1 tot 5 regelsLl^VÏ
Elke regel meer..022V»
Ir.gez. Mededeellngen
van 1—6 regels 2-30
Elke regel meer^0-45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
EET geen halfgebakken broodjes:
Eet geen half gerijpte vrucht;
Drink geen half gezuiverd water:
Adem in gezonde lucht;
Kleed U naar het jaargetijde
Baad U in een helder bad,
En(als U geen abonnee bent):
Abonneer V op ons blad.
WIE ZICH HEDEN ALS LEZER OPGEEFT,
ONTVANGT DE TOT 1 OCT. A.S. VERSCHIJNENDE
NUMMERS VAN ONS BLAD GRATIS. - ABONNE'S
OP TE GEVEN AAN ONZE AGENTEN OF AAN DE
ADMINISTRATIE
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
STEMPEL-VERLOF
De Amsterdamsche wethouder van Sociale
Zaken heeft in een zwak oogenblik de werk-
loozen, die Dinsdag in den Haag wensch-
ten te demonstreeren, stempel-vacantie ver
leend. Zulks, nadat in den Raad de stem
men over deze aangelegenheid gestaakt
hadden.
Op gevaar af, dat de roode pers weer zal
gaan krijschen, dat wij geen hart voor de
werkloozen hebben, verklaren wij, dat dit
besluit mis is, heelemaal mis.
Dat deze wcrkloozen in den Haag wilden
profesteeren tegen te lage uitkeeringen en
demonstreeren voor verbetering der steun-
ngeling is voor ons van minder belang. De
zaak zelf deugt niet.
Noodlottig is de opvatting, dat een werk-
looze stempelt voor zijn uitkeering, gelijk
ander werkt voor zijn loon. Die mee
ning groeit en men zegt dan ook soms: met
stempelen verdien ik f 15.wanneer ik
voor arbeid nu slechts f20.ontvang, dan
werk ik feitelijk voor f5.— per week.
Natuurlijk, als men zoo redeneert, dan
moet een werklooze ook eens vacantie heb
ben en als hij dan naar den Haag gaat en
daar stempelt, dan heeft hij zijn plicht ge
daan: hij heeft namelijk niet gewerkt. Alsof
it een maatschappelijke misdaad is.
Heel die redeneering deugt niet Want
ion gaat vergeten, dat het abnormaal is
ils iemand zonder werken uitkeering krijgt
Stempelen mag geen vak worden.
Er zijn echter grooter bezwaren. Aan wie
de schuld, wanneer na zulke excessen op 't
pebied van steunverleening de stelling ver-
Idedigd wordt: 't is nog zoo erg niet met de
werkloozen? Ze reizen nog naar den Haag
(om te demonstreeren.
Maar op kosten van de gemeenschap.
Want de uitkeering gaat door.
Een malle overheid, die dit toelaat; erger
lie zulks aanmoedigt.
Wil men demonstreeren; men ga zijn
;ang, voorzoover de politie zulks geoorloofd
acht. Wil partij of vakbeweging het be
talen; zooals men aan kiezers, die van elders
komen, wel vergoeding geeft; we hebben er
geen bezwaar tegen.
Maar we achten het een groot kwaad voor
de steunverleening zelf, als werkloozen deze
onnoodige uitgaven doen en daarbij gehol
pen worden door t Gemeentebestuur; want
le dikke woorden op roode congressen ge-
iproken, dat „de werkloozen crcpeeren"
maken zóó al bar weinig indruk.
M«n versta ons wel: wij-moeten nog het
eerste woord schrijven over de wenschelijk-
heid van steunverlaging; maar wij beweren
nadrukkelijk: wanneer werkloozen zich
uitstapjes kunnen veroorloven, welke de
groote, overgroote massa der werkenden
zich ontzeggen moet en wanneer de Over
heid hierbij nog faciliteiten verleent, dan
brengt men de steunverleening in discre-iiet
cn schaadt men de belangen der werkloozen.
VAN WEINIG BELANG?
Wij schreven, dat wat nu met de Zuider
zee gebeurt,* het ergste van alles is. Met de
visscherij is het gedaan en de verdere in
poldering wordt blijkbaar gestaakt. Dus alle
nadeelen en geen voordeel. Nadeelen voor
de visscherij, maar ook voor den handel.
Toen onlangs de „Prinses Juliana" van het
Onderwijsfonds te Harderwijk kwam, kon
dit schip niet in de haven komen. Zelfs de
„Prins Hendrik", die hulp bood, zat gerui-
men tijd op hot droge. En de volgende mor
gen was het nog erger. Toen werden kinde
ren met een jol naar boord gebracht.
Zóó is thans de toestand van de 1. >:ns
aan de Zuiderzee. In Amsterdam, waar het
Pampus onlangs droog viel, weet men er
ook van mee te praten.
Nadeelen dus. En daarom schreven wij
thans moet men doorzetten. Is het geen ge
waagde onderneming, dan dient men nü aan
te pakken. Geld is er genoeg.
Dat is een simplistische voorstelling van
zaken; schrijft iemand in d e T ij d (r.k.).
Waarom? Wij zeggen niet, dat er welvaart
genoeg is; maar geld kan de Regeering wel
leenen. Dat is er in overvloed. Geld moet ei
toch wezen. Want armoe en werkloosheid
vragen steun.
Welnu,, het is beter honderd gulden pro
ductief te verwerken dan vijftig gulden aan
steun uit'te geven.
„Wij weten, zoo schrijft de r.k. Volks
krant, dat een groot deel van ons volks-
vermogen verloren ging en de kapitaalmarkt
nog zal- moeten worden aangesproken, om
Indic van geld te voorzien. Maar zou er dan
geen geld meer zijn, om productieve werken
in Nederland te financieren? Niemand zal
dit in ernst kunnen volhouden. De positie
van de Ned. Bank wijst uit, dat nog enorme
kapitalen renteloos zijn opgeborgen."
De man in de T ij d laat dit voorts rus
ten, maar betoogt, dat een eind „moet wor
den gemaakt aan het sprookje, dat de Zui-
derzee-gedupeerden zoo ontzettend gebaat
zouden zijn met voortzetting der inpoldering.
Deze stelling wordt ijverig gepropageerd
door lien, die bij de voortzetting belang heb
ben: de ingenieurs en hun staf van tech
nisch en administratief personeel, die er na
tuurlijk wèl zij bij spinnen."
Dit lijkt ons niet breed gezien. Dat de Zui-
nerzeevisschers er zoo „ontzettend" mee ge
baat zullen zijn, schreven wij niet; en dat
hun ondersteuning en vergoeding zoo royaal
is, beweerden wij ook niet De schrijver in
d e T ij d sleept dit er bij. Doch ten onrechte.
Wij beweerden niet anders dan dit: Nu
men toch doorgegaan is met de'afsluiting,
kan men het werk niet zonder schade stop
zetten. Dan had men het een jaar eerder
■moeten doen. Thans is doorzetten plicht.
Vooral met het oog op de werkloosheid.
Vinden weinig Zuiderzeevisschers plaat
sing bij de uitvoering der werken? Het zij
zoo. Doch dan stijgen toch hun kansen
elders werk te vinden.
Terecht merkt oud-minister van IJselsteyn
op: „Want het zijn niet alleen de werkers,
die op de Zuiderzeewerken zelf te arbeid
gesteld, maar ook de personen, die voor de
aanmaak van de materialen, machines enz.
elders noodig zijn."
En de Volkskrant, over de groote
erkloosheid schrijvend, zegt: „De regee
ring staat voor de keuze, om ze te beper
ken door nuttige werkverschaffing of ze
uit te breiden door ook nog productieve
werken stop te zetteA, waarmede reeds be
gonnen is. Deze keuze schijnt reeds gedaan.
In de verkeerde richting."
Omdat men bezuinigen wil. Doch wat men
hier bespaart, wordt straks voor steun uit
gegeven.
Is de Tij d van meening, dat de Zuider
zeevisschers zich terecht verongelijkt achten,
er meer voor hen gedaan moet wor
den; dan streven we samen naar verbete-
•ing; maar de dijk ligt er nu eenmaal en
met die werkelijkheid pioeten we rekening
houden.
Uit Oost-lndie
GELDSCHAARSCHTE
PAMEKASAN, 21 Sept. (Aneta). De gun
stige voedselsituatie op Madoera gaat samen
met celdschaarschte. Dit laatste wordt ge
ïllustreerd door het feit, dat kopergeld soms
agio doet ten opzichte van het zilvergeld,
en een gulden in enkele gevallen gewisseld
werd tegen 95 cents.
Aan de behoefte van kleinere muntroupu-
res wórdt tegemoetgekomen door ruime uit
gifte van de juist uit Holland aangekomen
halve centen.
DE BEGROOTING IN DE PERS
GEEN ONGUNSTIGE INDRUK
Niet alleen door bezuinigingen
De leelijke vlek in de Nota is, dat de
begrooting niet sluit; dat er een te
kort blijft van rond 22 millioen. Slechts
op één voorwaarde hebben we daartegen
geen overwegend bezwaar. Indien e
voor gezorgd wördt, dat in den loop van
1933 het (tekort op de spoorwegen ver
dwijnt. Tot dekking toch* van dat tekort
is op de begrooting voor 1933 een bedrag
van 20 millioen extra uitgetrokken moe
ten worden. Wordt dit tekort opgeheven,
dan is die verhooging voor 1934 niet meer
noodig en zou het begrootingstekort
22 millioen na 1933 kunnen verdwijnen.
Aangenomen natuurlijk, dat de oude
middelen -niet dalen beneden het
1933 geraamde bedrag, dat de nieuwe
middelen, voor zoover door verdere be
zuiniging niet overbodig geworden, ge
handhaafd blijven en het accres der uit
gaven wordt opgevangen.
Afwezigheid van critiek thans betee-
kent dus niet dat we geen critiek
hebben. Thans willen wij in het alge
meen slechts zeggen, dat de Minister van
Financiën, al moge hij dan niet met
sluitende begrooting komen, en al mo
gen tegen sommige voorstellen bezwaren
bestaan, zonder twijfel den lof verdient
van een hoogst ernstigen toestand cou-
rageus onder de oogen te hebben gezien.
Van afdingen op zijn voorstellen kan
o.i. geen sprake zijn. Wèl van vervan
ging van sommige maatregelen door an
dere, met gelijk of beter effect voor de
schatkist.
Een sluitende begrooting
kan men krijgen door minder uitgaven of
meerdier inkomsten of beide; zegt de
Nederlander:
De regeering wil de beide wegen gaan
en de beide middelen "toepassen.
Doch zij wil daardoor niet aanstonds
het geheele verschil overbruggen.
Immers wil zij omtrent 20 millioen
aanvankelijk ongedekt laten; een bedrag,
dat vrijwel overeenkomt met de som, die
het Rijk vopr de, spoorwegen storten
moet, nu de uitkomsten van het bedrijf
zóó slecht zijn.
Blijven rond 125 millioen
Ze worden gevonden door 71 minder
uitgaven en 54 millioen meer inkomsten
Deze verhouding is niet geheel onbe
vredigend; al kan men met reden vol
houden, dat meer op de uitgaven
moest worden gevonden opdat niet
zulk een groot brok geld aan nieuwe be
lastingen zoti moeten worden geheven
in een tijd, die door belastingverzwaring
zich zelf het economische herstel nog
moeilijker maakt
Het is geen kleine druk op de belas
tingbetalers; op alle. niet alleen op de
rijken. Het is geen kleine rem voor dc
vorming van het broodnoodige kapitaal.
Intussrhen is daaraan niet te ontko
men, indien men althans de uitgaven
niet nog veel meer drukt.
Thans drukt de regeering ze met 71
millioen, waarvan 57 door besparing en
14 door korting op de salarissen.
Ziehier het beeld.
Als slotconclusie
geeft De Maasbode o.m. het volgende:
Beziet men de Millioenen-nota in haar
geheel en houdt men voor oogen, wat
Regeering in de eerste plaats wil zoo
veel mogelijk handhaving en voor zoover
direct noodig herstel van het finai'
cieel evenwicht dan mag ge
zegd worden, dat^ zij blijkbaar getracht
heeft de lasten met eenige gelijkmatig
heid te verdeelen over de gemeenschap.
De anihtenaren hebben tenminste naast
de narigheid dezen troost, dat de korting
tijdelijk blijft en aan de kindertoeslagen
niet wordt geraakt. Dat de Minister er
blijkbaar niet aan denkt de religieuze
■leerkrachten in een uitzonderingspositie
te brengen (deze worden als ongehuwd
toch het zwaarst getroffen), en geen ver
kregen rechten (pensioenen e.d.) aantast,
stemt ons dankbaar.
Een ons aan het hart liggende zaak
zijn de uitkeeringen ten hate der werk
loozen. De Troonrede stelde „voortzetting
der werkloozenzorg" in uitzicht. Maar
fine wijst de Millioenen-nota op de te
zware lasten voor het Leeningfonds, die
„een gevaar voor de gaafheid van 's
Rijks financiën" veroorzaken. „Onder
deze omstandigheden", aldus de Minis
ter, „is het plicht en het voornemen der
Regeering, ook ten aanzien van deze uit
gaven al zoodanige maatregelen van be
sparing voor te bereiden als, in verband
met liet gedaalde indexcijfer, en zonder
de belangen, die hier behartiging verdie
nen uit liet oog te verliezen, oirbaar zul
len blijken".
Wij mogen dezen zin wel zoo lezen, dat
niet verder zal worden gegaan als oprui
ming van misstanden en misbruiken, die
gebleken zijn.
Een knap stuk werk
heid" der hoogere inkomensdeelen".
Naarmate die inkomensdeelen zich ster
ker van het bestaansminimum verwijde
ren, worden zij zwaarder getroffe.n, om
dat van die inkomensdeelen meer kan
worden gemist. Die „afnemenue nutt.g-
heid" nu geldt voor den enkeling, maar
geldt ook voor de natie als geheel. De
„nuttigheid" van het resteerend inkomen
der natie is door de daling in sterke
mate toegenomen. Zij kan er percent»
gewijze minder dan te voren missen voor
den fiscus. Is hier de Geer niet een Pier-
son redivivus?
Nog te optimistisch?
vraagt de N. Rott. Crt En het blad heeft
vooral bezwaar tegen de opcenten op de
fondsbelasting en tegen de verhoogde in
voerrechten.
Wat de opcenten op de fondsbelasting
betreft, om die voor te 9tellen zal mi
nister de Geer zich zelf geweld moeten
hebben aandoen. Niet eens, maar meer
malen toch heeft deze bewindsman als
zijn meening te kennen gegeven, dat aan
verzwaring van Inkomstenbelasting in
dezen crisistijd niet kon worden gedacht
Letterlijk houdt hij zich daaraan, maar
feitelijk komt een opeentenheffing op de
geincentefondsbelasting, die toch niets
anders dan een tweede inkomstenbelas
ting ter vervanging van de vroegere ge
meente-inkomstenbelasting is, op het
zelfde neer.
Ook ten aanzien van de invoerrechten
veranderde de Minister van gedachten.
Andermaal komt hij nu met een alge-
meene verhooglng van invoerrechten op
het appel, nadat verleden jaar was be
toogd, dat het toen ingevoerde tarief van
niet minder dan 10 pet het uiterste was,
dat nog een fiscaal tarief heeten mocht.
Aanvankelijk was het plan dat tarief
voor de heffing van 50 opcenten tot een
15 pct's tarief te verhoogen. Het wordt
nu 13 pet. doch principieel maakt dat
geen verschil, en de reserve, die bij de
onderteckening van het verdrag van
Ouchy werd gemaakt, en waardoor een
termijn, om tot fiscale verhooging van
ons tariel over te gaan, werd openge'hou
den, komt er wel mee Ln een zonderling
licht. Ook de passage in de Troonrede
over het, internationaal ruilverkeer, dat
de Regeering heet te willen bevorderen,
wordt door dit voorstel voor een goed
deel van zijn kracht beroofd. Woord
handeling schijnen niet met elkaar ih
overeenstemming.
DE ARBEIDERSPERS AAN HET
WELTEREN
Naar wij vernemen is het personeel van
de afdeeling Rotterdam van De Arbei
derspers, hetwelk, dus werkzaam is aan
het sociaal-democratisch dagblad „Voor-
waarts", Dinsdagavond in vergadering
bijeen gekomen in het gebouw van den
Metaalbewerkersbond aan den Hofdijk.
De toestand aan het bedrijf in verband
met de loonsverlaging bij de typografen en
de chemigrafen werd aan een breede bespre
king onderworpen, en zeer sterk becritiseerd.
Van uit het personeel werd een voorstel
ingediend om de zoogenaamde Medezegging
schap, welke, naar betoogd werd, toch maar
een wassen neus beteekende, op te heffen.
Dit voorstel werd vooral verdedigd door den
heer R 0 m e y n, voorzitter van de afdee
ling Rotterdam van den Alg. Ned. Typ. Bond.
Als bestrijder van dit voorstel trad op de
heer A. P1 e y s i e r, redacteur van d°
Voorwaarts, de overzichtschrijver van
de raadsvergaderingen, welk e ook bekend
staat als Mr Punch. Ten slotte werd het
voorstel verworpen met 46 tegen 32 stem-
EERSTE KAMER
DE VRIJHEIDSBOND
Naar wij vernemen, is het bestuur der Eer
ste Kamer-club van de liberale staatspartij
de Vrijheidsbond geconstitueerd als volgt:
mr. D. Fock, voorzitter; mr. H. Smeenge, on
der-voorzi iter; en de heer S. van den Bergh,
secretaris.
In haar groote lijnen echter lijkt ons
deze m'illioenennöta, juist om de ontstel
lende feiten, die zij te bestrijden had, een
knap stuk werk, zoowel in haar opbouw
als in haar verdediging.
In deze laatste proeft men in vrijwel
elke alinea de scherpe critiek op de voor
stellen, die door den heer Oudegcest wer
den gelanceerd. Werkelijk voortreffelijk
is minister de Geer in zijn betoog tegen
bel a strngve rzwar i ng, die nil. maatschap
pelijk bezien, in dezen crisistijd in strijd
acht met het beginsel der proerressivi-
teit. „De rechtsgrond der progressie im
mers was steeds: de „afnemende nuttig
NA HET INCIDENT IN DE
STATEN-GENERAAL
DE ECHO UIT HET LAND!
Naar wij vernemen ontving de Koningin
na terugkeer van de plechtigheid van de
opening der Staten-Generaal een groot aan
tal telegrammen, later gevolgd ,.oor brieven
uit vele deelen des lands, waarin H. M. tref
fende bewijzen van verknochtheid werden
gegeven.
PREMIEBETALING INVALIDI
TEITSWET
Bij Koninkl. Besluit van 3 Sept. 1932,
Staatsblad No. 455 is wijziging gebracht in
het Koninklijk Besluit van 21 Nov. 1919,
waarbij bepaald is, dat met ingang van 25
Sept. 1932, de premie, behoudens de met na
me uitgezonderde beroepen als volgt is:
14—16 jaar
1618 jaar
1821 jaar
21 jaar en ouder
Mannen Vrouwen
30 30
60
50
In het vervolg moet dus voor jongens en
meisjes van 1416 jaar in plaats van 40, 30
cent worden geplakt en is dus een nieuwe
leeftijdsgrens in het leven geroepen.
VISCH NAAR FRANKRIJK
CONTINGENT UITGEPUT
Het contingent zeevisch dat naar Frank
rijk kan worden uitgevoerd, is. naar wij
vernemen, than6 geheel uitgeput, zoodat tot
1 October as. er geen visch naar genoemd
ia nel kan worden verzonden.
DEN HAAG
DE GEVOLGEN VAN DE RELLETJES
De Hoofdcommissaris van Politie te Den
Haag verzocht ons mede te deelen, dat een
belooning van f 500 wordt uitgeloofd voor den-
gene, die zoodanige aanwijzingen verschaft,
die kunnen leiden tot de opsporing, aanhou
ding en veroordeeling van den dader van den
lafhartigen moordaanslag, gepleegd op Dins
dag 20 September, op den verkeersagent Baars
op de Heerengracht.
Hedenochtend was de toestand van den
agent van politie H. Baars, nog zorgelijk.
Met de door een revolverschot getroffen 24-
jarigen communist Eilers, uit Amsterdam,
die evenals Baars, in het Gemeente-Ziekenhuis
wordt verpleegd, gaat het thans nog al.
B. J. OUENDAG. t
Bijna 71 jaar oud is te Amsterdam over
leden de architect B. J. Ouendag, een knap
vakman, die aan de vorming van vele jonge
ren veel heeft bijgedragen. Van de groote
reeks, vooral utiliteitsgebouwen, die door
hem werden ontworpen, is het gebouw van de
Amsterdamsche Bank aan het Rembrandt-
plein, dat nog niet voltooid is, het laatste.
Staal, De Klerk en Piet Kramer behooren
tot zyn leerlingen. Het teekent den eenvou-
digen bescheiden mensch, dat op zijn jitdruk-
kelyken wensch niet op zijn graf zal worden
gesproken en hij ook geen bloemen wil. De
heer Ouendag was eerelid van den Bond van
Nederlandsche Architecten. De regeering
erkende zijn verdiensten door zijn benoeming
tot officier in de orde van Oranje-Nassau.
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
Persstemmen over de Millioenen nota.
(blz. 2)
De eerste bijeenkomst van het bureau dee
Ontwapeningsconferentie.
Regeeringscrisis in Hongarije.
Er schijnt veel kans te zijn. dat de Hin
does met de paria's en Gandhi het met elkan
der eens worden over het kiesrecht.
Diaconale Conferentie der Geref Kerken,
(Blz. 5)
Brief uit Tropisch Nederland.
(blz. 9 en 10)
Vergadering van het Verband van Antirev.
Propagandaclubs. Dr. H. Colijn spreekt over
de Millioenennota.
(blz. 10)
Een relaas van de avonturen van twee
jonge Engelschen die uit het Fransche
Vreemdelingen-legioen zijn ontsnapt.
Het bijblad LAND- EN TUINBOUW be
at o.m.:
Praatuurtje.
De werking van Thomasslakkenmeel.
De oogst in andere landen.
De iepenziekte.
HAAGSCHE CHR. ORANJEVEREEN.
JUBILEERT
..BIJBEL EN ORANJE" 60 JAAR
Vele gelukwenschen uit tal van
plaatsen
De Ha&gsche Chr. Oranjevereeniging „Bij
bel en Oranje", die 11 Juli j.l. 60 jaar be
stond heeft gisteren, onder groote belang
stelling in verscheiden vorm, dit heugelijk
feit herdacht.
Des middags recipieerde het bestuur in
„Twee Steden Palace", alwaar o.m. de vol
gende dames en heeren, hetzij als afgevaar
digde of als particulier de gelukwenschen
kwamen aanbieden.
Het aantal bloemstukken was eveneens
zeer groot. Behalve de meeste reeds ge
noemde vereenigingen en bonden waren er
ook bloemen van het regiment Grenadiers
en Jagers, den voorzitter der Nat. Land-
stormcommissie, den heer L. F. Duvmaer
van Twist; mevr. Betsy de Ridder Spaan
en Paul Pul.
Ds. Voorsteegh, bondsvoorzitter^ Ds. No-
mes, voorzitter der herdenkingsebmmissie
en Ds. v. d. Bosch, lid van de commissie
van bijstand van „Bijbel en Oranje" ont
vingen het eerelidmaatschap met oorkonde.
Nadat de eerewijn was rondgediend werd
te ongeveer 5 uur de receptie gesloten.
Herdenking in de Groote Kerk.
Reeds geruimen tijd voor het aanvangs-
uur hadden zich des avonds vele belang
stellenden voor de deuren der Groote Kerk
verzameld, om getuige te zijn van de plech
tige herdenkingssamenkomst En toen een
maal de plaatsen konden worden ingeno
men, bleef de toeloop zoo lang aanhouden,
dat eenige honderden moesten worden te
leurgesteld. Het kerkgebouw was versiprd
met palmen en bloemen, terwijl eenige
microfoons waren opgehangen om van deze
gebeurtenis het geheele land draadloos in
kennis te stellen.
Precies om 8 uur betrad de Koninklijke
Familie, verwelkomd door generaal Weber
en de heeren Spaa en Zwaai, de fraaie ka
thedraal, waarop de aanwezigen zich von
hun zetels verhieven en achterenvolgens
zongen Psalm 134 1 en twee coupletten
van het Wilhelmus.
Nadat vervolgens Ds. P. N om es had
gelezen Psalm 33 vanaf vs. 12 en in gebed
was voorgegaan, heette hij de leden van
het Koninklijk Huis, ministers en andere
hoogwaardigheidsbekleeders waaronder
de burgemeester alsmede de verschillende
afgevaardigden en de overige belangstel
lenden hartelijk welkom en sprak er zijn
bijzondere erkentelijkheid over uit. dat ons
Vorstenhuis de samenkomst met z'n tegen-
oordigheid had willen verecren.
Hierna richtte Spr. zich achtereenvolgens
tot H. M. de Koningin. Z. K. H. Prins Hen
drik en H. K. H. Prinses Juliana afzon
derlijk.
Dankbaar was Spr. voor den zegen, dien
God aan Nederland door Oranje heeft ge
schonken; ook door Koningin Wilhelmina.
Spr. bracht den Prins dank voor zijn wei-
illeniheid het beschermheerschap van
het eere-comité dezer herdenking te willen
aan\aaraen en zeide tot Prinses Juliana
ditie van het Oranjehuis mag worden aan
schouwd. Den burgemeester dankte Spr
oor diens bereidwilligheid het eere-presi-
dium \an het comité te hebben aangeno
Eenige oogenblikkcn werd nu stileestaan
Ibij de jubileercnde vereeniging, die met het huldigd.
oog op den somberen economischen toestand
haar 60-jarig bestaan slechts op sobere wijze
wilde herdenken. Eigenlijk vormen 60 jaar
voor een vereeniging niet zulk een heel hoo-
gen leeftijd, doch rekening houdend met
haar doel en karakter en zulks in d e z e n
tijd meende men over de vreugde van
het jubileum niettemin een waardig getui
genis te moeten afleggen. Deze herdenking
kan er toe bijdragen meerdere trouw, liefde
en aanhankelijkheid voor het Oranjehuis te
kweeken. Want daarin lag ook do oorsprong
van het oprichten van „B. en O.".
Met de bede dat God ook in deze donkere
dagen ons Oranjehuis wil blijven sparen,
eindigde spr.
Vervolgens werden eenige liederen ten ge-
hoore gebracht door een koor, gevormd uit
de jeugddienstkerkkoren van Den Haag,
Scheveningen en het N H. ICerkkoor te Rot
terdam (totaal pl.m. -400 zangers en zange
ressen). alsmede door het Jongenskoor o. 1.
v. Paul Pul en door mevr. Maartje Offers,
mezzo-sopraan. Voorts verleenden medewer
king de organist der Groote Kerk, de heer
Ad. Engels en de le concertmeester van het
Resideniie-Orkest. de heer Sam Swaap
(viool). Dat het gebodene op hoog peil stond
behoeft nauwelijks gezegd.
Ds. Voorsteegh, hierna het woord verkrij
gend, hield een gloedvolle feestrede, welke
hij aanving met de opmerking, dat de jubi
leercnde vereeniging een goeden klank heeft
in do Residentie.
Meer dan ooit bestaat er in dezen donke
ren tijd behoefte aan Oranjevereenigingen.
Deze massale opkomst is dan ook niet alleen
verheugend, doch tevens een spoorslag om
op den ingeslagen weg voort te gaan.
Onze Nationale Bond beoogt, het volle
licht te doen vallen op liet Vorstenhuis,
evenals de schijnwerpers dit doen op den
toren van het Vredespaleis. Er is echter één
verschil. In het laatste geval komt het liclit
van benoden. De Bond van Oranjevereeni
gingen streeft er naar, dit licht van bovenaf
te laten stralen. De driekleur en de Oranje
wimpel moeten in dat licht worden ge
plaatst. Zij doen ons Gods stem beluisteren
in de geschiedenis; zij doen ons de slem der
historie verstaan, zoowel in dagen van
vreugde als smart.
Vervolgens werden wederom eenige liede
ren ten gehoore gebracht, waarna een slot
woord gesproken werd door den heer P.
Spaa.
Spr. ze ide, dat wegens de ongunstige tijds
omstandigheden de herdenking sober was
gehouden, doch dat zij daarom niet minder
waardevol was.
Hartelijke gelukwenschen richtte hif in de
eerste plaats tot de leden van het Kon.
Uuis. tot de autoriteiten, het Herdenkings-
romitë en de andere aanwezigen. Met een
:rachtig en geestdriftig woord besloot hij
zijn toespraak.
Hierna zongen allen Gezang 504, waar
op de Kon. Familie uitgeleide werd gedaan
door ds. P. Nomes, generaal Weber en de
heer Zwaai. Dit geschiedde onder het zin-
•11 van Psalm 121 4.
Tijdens de machtige koralen van het or
gel stroomde de schare de kerk uit
Nader vernemen we nog. dat na afloop
der samenkomst het Ned. Herv. Kerkkoor
uit Rotterdam de heer Paul Pul heeft ge-
