HET GELD
BINNENLAND.
Waar „De vliegende familie"
gevonden werd
De Cheddar Gorge van Somerset
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 193*
TWEEDE BCAD PAG. 5
ECONOMISCHE PROBLEMEN
INFLATIE EN DEFLATIE
N.*l
Vermeerdert de hoeveelheid ruilmiddelen
5n een bepaald land, zonder dat deze ver
meerdering door de handelsouistandigheden
gewettigd is, dan zullen de geldprijzen stij
gen. Wij hebbem dit in ons vorig artikel
eesiigszins toegelicht; is er een bepaalde
hoeveelheid goederen en een bepaalde hoe
veelheid geld, dan vormt zich in verband
hiermede een bepaald prijsVerloop. Blijven
de goederen dezelfde en vermeerdert de hoe
veelheid geld, dan zal deze hoeveelheid geld
voor die goederen geruild worden (wij stel
len het geval zoo eenvoudig möigelijik, om
dat de werkelijkheid heel wat gecompliceer
der is) en men zal voor een zeker kwan
tum goed meer geld hebben neer te tellen.
ï>it is hetzelfde begrip als prijsstijging,
want stijgt de prijs, dan heeft men meer
geld voor het een of andere artikel te beta-
i len dan vroeger.
j Prijsstijging verhoogt de energie; er wordt
harder gewerkt en de ondernemingsgeest
j neemt toe. Het buitenland wensoht van die
I prijsstijging gebruik te maken cloor te ver-
koopen en het provenu, dat het buitenland
voor die verkoopen ontvangt, kan worden
overgemaakt a Immers het land heeft nog
den gouden standaard; zou door de groote
vraag naar buitenLandsohe betaalmiddelen
de wisselkoers op het buitenland boven het
goudpunt stijgen, dan zal het goud het land
I verlaten. Hoe meer goud verdwijnt, hoe
meer geld in omloop.moet worden gebracht,
tenzij de financieel© autoriteiten maatrege
len nemen om het evenwicht te herstellen.
Doen zij dit niet, om welke redenen dan
j ook, en gaan zij door met het in omloop
j brengen van ruilmiddelen ('bankbiljetten,
crecJietimdddelen etc.) dan begint de inflatie.
De prijsstijging gaat door, het goud begint
weg te stroomden, tot er op een gegeven mo-
1 ment geen goud meer is, om te kunnen
i exporteeren. Het buitenland zal nog eenigen
tijid met verkoopen doorgaan, maar op dé.t
moment begint de munt-eenheid in waarde
te verminderen. Immers men kan geen goud
I meer afgeven; het buitenland kan dus niet
meer rekenen op het ontvangen van goud,
wanneer dit gewenscht wordt, de verbinding
j tusscben het eigen geld en dat van andere
landen (de gouden standaard) is verbroken.
I Prijzen zullen verder stijgen in verhouding
S tot de waardevermindering van het eigen
j geld (wil men immers van het buitenland
j de goederen betrekken, die men voor ne
i onmisbare behoeften in het binnenland noo-
dig heeft, dan zal men de risico-premie, die
Ihet buitenland vraagt voor eventueel ver-
dere depreciatie van de munt hebben op te
IV stond in ons blad van 14 Sept.
brengen) en een stijgend binnenlandsch
prijsniveau eisdht opnieuw een grootere cir
culatie van ruilmiddelen. Voor het bestaande
loon kan de arbeider niet meer leven, hij
verlangt loonsverhooging en dit zal mei
worden geweigerd, omdat de ondernemers
hoogere winsten makun in binnenlandsch
geld, vermoedelijk iets hooger dan de waar
devermindering bedraagt. De koopkracht
van het geld echter neemt af, naarmate
men het land met nieuwe biljetten over
stroomt, de ondernemers, de werknemers
ontvangen weliswaar steeds méér geld,
maar voor dat geld kunnen zij steeds min
der koopen dan vroeger, en dit zal leiden
tot telkens opnieuw verhoogde prijzen en
loonen.
In den beginne bemerkt men niet, dat de
stijging niet reëel is, dus aan de interne
waardevermindering van het geld ligt. De
ondernemingsgeest wordt geprikkeld door
de schijnwinsten, niet alleen door binnen-
laridsohe vraag, maar ook door de buiteu-
landsche; immers hoe sneller de waardever
mindering van het binnenlandsche geld
doorgaat, hoe meer de verhouding met hei
buitenland gaat veranderen. Was het in den
aanvang voor het buitenland voordeelig goe
deren te verkoopen door het hoogere prijs
peil en het kunnen betrekken van goud in
normale muntverhoudingen, naarmate de
gouduitvoer wordt gestopt, verminderen
deze voordeelen. Op een gegeven moment
maakt de depreciatie van de munt het zelfs
aanlokkelijk om niet meer te verkoopen
maar in het betrokken land te gaan koopen.
Men heeft dan wel het hooge prijsniveau te
betalen, doch de munt is dan sterker ge
daald dan de prijs gestegen is. De uitver
koop naar het buitenland begint men her
imiere zich de situatie in DuitscJhland in
1922/3 de bedrijvigheid wordt hoe langer
hoe meer geprikkeld, want de vraag naar
goederen stijgt ontzettend, tot men op een
gegeven moment tot de conclusie komt, dat
men zoo verarmd is, dat niet meer kan wor
den doorgewerkt. In Duitschland destijds
werden een billioen 1.000.000.000.000 ge
lijk met den ouden mark van zestig cent en
men kam zich hieruit een denkbeeld maken,
hoe tal van kleine kapitalisten, die van een
kapitaaltje moesten leven, de meeste groote
ondernemingen, die niet tijdig hun midde
len in buitenlamdsche valuta hadden be
legd en de arbeiders, geleden hebben! Maar
en wij moeten dit in het lioht stellen,
er heerschte al die tijden geen werkloos
heid, integendeel, er kwamen handen tekort;
de inflatie-periode met al haar zware zor
gen kende niet het spook van „werken
willen, maar niet kunnen"; in den beginne
bestond er zelfs algemeene welvaart, zij het
ook schijn, doch zoolang men dit niet aan
den lijve ondervond, deerde dit niet, tot ein
delijk de debacle uitbrak.
Het herstel van een inflatie-tijdperk is
uiterst moeilijk en vol ellende, want er ls
te veel verwoest, dat ndet direct kan gaan.
functionneeren.
Het omgekeerde beeld.
Deflatie is bet omgekeerde beeld; het geld
wordt schaarscher en stijgt in koopkracht;
prijzen dalen. Zij, die over vaste inkomsten
beschikken, kunnen royaler leven, want zij
kunnen met hun geld méér koopen dan vroe
ger. De ondernemer daarentegen ziet zijn
winstmargers slinken; bovendien heeft hij op
zijn voorraden af te schrijven, terwijl hij
steeds minder gaat ontvangen (in geid)
dan hij voor zijn geproduceerde goederen
heeft uitgegeven. Lang blijft hij daarmede
niet doorgaan; hij begint arbeiders af te
danken, die werkloos worden en die door
den Staat (tenminste, wanneer men over
een sociale wetgeving beschikt) moeten wor
den ondersteund. Gelijkelijk begint de koop
kracht verder te dalen, de vraag naar goe
deren vermindert, zoodat de bedrijvigheid
hoe langer hoe meer gaat stagneeren. Ge
volg verder aanbod van goederen en min.
dere vraag, dus verdere prijsdaling, grootere
verliezen voor de ondernemers, vermindering
van de energie, verslapping en stijgende
werkloosheid. De staatsbegrooting begint in
wanorde te geraken, want aan de eene
kant Vloeien de inkomsten trager, terwijl de
uitgaven voor crisis-ondersteuning toene
men. Het bedrijfsleven nadert op een gege
ven moment een betrekkelijken stilstand en
dan is ook de werkloosheid op zijn hoogst.
Het beschikbare geld is ruim, want de in de>
bedrijven gestoken kapitalen vloeien naar
de geldmarkt terug, doch men durft dit geld
niet op langen termijn te beleggen (wan
trouwen) terwijl het bedrijfsleven niets aan
gelden heeft, die op korten termijn beschik
baar zijn. Draait de toestand, dan is het her
stel over het algemeen vlug; de ellende in
een deflatie-periode geleden, is oneindig veel
grooter dan die in een inflatie-tijclporK,
maar de naweeën daarentegen zijn veelmin
der zwaar.
Het was niet onze bedoeling om diep op
deze 'verschijnselen in te gaan; wij wilden
de problemen slechts even aanduiden. Im
mers er bestaat bovendien nog een groot
verschil tusschen inflatie- en deflatie in een
bepaald land én een dergelijken toestand
over de geheele wereld. Bestaan er slechts
economische banden (dus schakelen wij po
litieke verhoudingen uit) dan zal een econo
mische evenwiichtsverstoring 'in één lana
door den invoed der andere landen in be
trekkelijk korten tijd worden opgeheven.
Hiervoor zorgt de goederenruil en de gou
den standaard! Want het aan elkander kop
pelen van de munteenheden der verschil
lende landen middels het goud werkt als
rem. Deze rem hapert slechts zelden, ten
minste en wij kunnen daarop niet genoeg
de aandacht vestigen wanneer slechts
economische factoren aan het woord zijn.
Een wereldinflatie of deflatie vertoont we
ner een ander beeld, al is het principe het
zelfde.
De drieheid, in ons vorig artikel genoemo:
stabiliteit van het binnenlandsch prijsni
veau, handhaving van een internationale
muntbasis, stabiliteit van het buitenlandsch
prijsniveau houdt elkander in zeker even
wicht. Is de eene verstoord, welnu, dan zul
len de andere de balans weer in den ouden
stand trachten terug te brengen. Treden
daarentegen andere dan economische facto
ren naar voren, b.v. doelbewuste politieke
handelingen, militaire- of economische oor
log, dan wordt het geheele normale econo
mische systeem buiten werking gesteld. Is
deze buitenwerking-stelling van tijdelijken
aard, dan zal na beëindiging der verwon
dende omstandigheden het evenwichts-appa-
raat weer gaan werken. Heeft men het ap
paraat echter totaal vernietigd, of blijkt het
dat het apparaat niet deugde, dan zal men
een nieuw moeten vervaardigen, waaraan
niet meer de fouten van het vroegere
kleven.
OFFICIEELE BERICHTEN
CONSULAIRE DIENST
de heer C. A. Hel
consul de-r Nederlai
a). Met^
de heer F. P arret Genitil.
POLITIE
Bij K. B. ls aan C. Koppejan, commissaris van
isólitie te Kampen, teven scommissaris van Rijks
politie, op zijn verzoek eervol ontslag verleend
Uit belde genoemde functies.
ONDERSCHEIDINGEN
Bij K. B. is verleend de eere-medaille, ver
bonden aan de Orde van Oranje-Nassau, in goud
aan J. A. D. Jimkes, te Bergen op Zoom.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
DOORVOER VAN VISCH DOOR ONS
LAND?
De heer Drop heeft den Minister van Eco
nomische Zaken gevraagd te willen onderzoe
ken of nog steeds via Hoek van Holland en
IJmuiden in vrachtvervoer versclio zeevlsch uit
Engeland naar Prank rijk
dat reeds op 3 Sept.
j OctoberJanuari was gelsverd
op z.g. voorschot, terwijl een derde ongeveer
uit Engelamd was aangevoerd per vrachtschip,
indien het gevraagde o^
oercontingent, een einde moet worden ge-
'erdier vroeg de heer Drop aan denzelfden
lister of het waar is dat de laatste weken
ir België behalve een vermindering van het
:tingent voor invoer van versche zeevisch
ook de bepaling ls gemaakt, dat geen zeevisch
mag worden ingevoerd kleiner .dan 40 c.M. Wil
en overleg tusschen de Belgische en Neder-
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
DE STEUNVERLEENING OP URK.
Op de vraag van den heer Peereboom
of er op Urk rekening wordt gehouden met
de godsdienstige overtuiging bij het uitrei
ken van steun, heeft de Minister van Wa
terstaat ontkennend geantwoord.
ECONOMISCHE SAMENWERKING
De Minister van Koloniën heeft gisteren
de onlangs door hem mede namens de
Ministers van Economische Zaken en van
Financiën ingestelde Commissie van advies
nopens bevordering der economische samen
werking tusschen Nederland en Ned-Indië
geïnstalleerd.
In zijn installatierede deed de minister uit
komen. dat, nu Nederland en Ned.-Indië op
een zoo gevoelige wijze in de thans over
bijna de geheele wereld heerschende econo
mische crisis zijn gewikkeld, zoodat het
bedrijfsleven in ernstige mate is geschokt
en hier en daar zelfs in zijn voortbestaan
wordt bedreigd, allerwegen wordt uitgezien
naar voorziening ter verkrijging van uit
komst. of althans van tijdelijke verlichting.
De ondervoorzitter der Commissie, deken
J. H. Hi 11 en heeft bij afwezigheid van den
voorzitter Prof. Bru ins, de rede van
Minister beantwoord.
ANNEXATIE HAARLEMMERLIEDE
SCHADELOOSSTELLING.
In 1927 heeft de gemeente Haarlem een
gedeelte van de gem. Haarlemmerlied^ en
Spaarnwoude geannexeerd. De laatste ge
meente heeft daarvoor aan Haarlem een uit-
keering gevraagd van f 33.791), volgens art.
19, eerste lid, sub A en f 3000 volgens art.
19, eerste lid, sub. C. Gedep. Staten van
Noord-Holland hebben dezer dagen beslist
dat Haarlem aan genoemde gemeente slechts
heeft te betalen f 5670, vermeerderd met ren
te volgens art. 21, eerste lid Annexatiewet.
DE WERKLOOSHEID IN
AUGUSTUS
In de week van 22 tot en met 27 Augus
tus waren van 119 werkloozenkassen, om
vattende 507.868 leden, opgaven ingekomen
bij den Rijksdienst der werkloosheidsverze
kering. Hiervan waren 113.799 mannen en
2725 vrouwen de geheele week werkloos en
42383 mannen en 2129 vrouwen een gedeelte
der week werkloos. In de bouwvakken wa
ren 29.328, in de metaalnijverheid 2S.445 en
in de fabrieksnijverheid 13.742 personen
werkloos. Het percentage geheel werkloozen
bedroeg 22.9, dat van gedeeltelijk werfkloo-
eoffelrijmen.
Werkgelegenheid
Als een reus met argusoogen
Speurt de arbeids-inspecteur
Naar de zonden van den kleinen
Arbeidswetboeksaboteur.
Met z'n duimstok en sfn passer
Treedt hij breed de werkplaats in;
Tiaar is heel veel niet in orde,
Daar is weinig naar z'n zin:
Hier een arbeidslijst die scheef hangt
Daar een kaart, een week verjaard
Of een raam dat niet kan schuiven
Of een stoffer die verhaart;
Hier ontbreekt wat kapstokruimte,
Daar mankeert wat anders weer;
Maak het maar héél gauw in orde
Anders ben je zuur, meneer!
Maar, gewichtig groote eischen,
Oók verankerd in de wet,
Worden nog maar al te dikwijls
Vrij op non-actief gezet:
Let eens op de havensteden
Als het Zondagsarbeid geldt,
Daar ligt voor de Rijks-inspectie -
Een geweldig arbeidsveld:
Schepen die er binnen vallen,
Waar volstrekt geen haast mee is,
Maakt men schijnbaar nog bij voorkeut
Juist op Zondag even frisch;
Dat de ambtenaar van toezicht
Er zijn Zondag mee verspeelt,
Dat er méér hun Zondag missen
Als de arbeid wordt verdeeld,
Schijnt volkomenlijk toelaatbaar,
Ofhet ivordt niet opgemerkt
Dat de arbeidswet geen zès, maar
Zéven volle dagen werkt
Engeland! een prachtig voorbeelds
Daar ligt alles Zondags stil;
Daar weet tastbaar de inspectie
Wat hij moet en wat hij wil.
(Nadruk verboden.)
leo lens
zen 8.8. In de overeenkomstige week van
1931 waren deze percentages resp. 10.5 en
4.3. In de week van 4 tot 9 Juli 1932 waren
deze percentages resp. 23.6 en 7.7, van 2530
Juli 24.6 en 7.4 en van 8 tot 13 Aug. 24.1 èn
6.2. Ingeschreven bij de arbeidsbeurzen wa
ren op Zaterdag 29 Aug. 1931 bij 217 orga
nen 68650 en 46650 personen; op Zaterdag
9 Juli «1932 bij 211 organen 136050 en 83700
personen; op Zaterdag 30 Juli 1932 bij 221
organen 138500 en 84700 personen; op Zater
dag 13 Augustus 1932 bij 219 organen 140450
en 85650 personen.
Smeltend ijs aan den Zuidkant der Angmar
salikhaven (Groenlands Oostkust), waar „de
Vliegende Familie" en haar beschadigd toe-,
stel werden opgepikt.
De Cheddar Gorge, een volgens de wetenschap ingestorte i
wonderen van Somerset in En
een der schitterendste natuur-
Op het Alexandervéld hield de Haagsche
politie een ruiterfeest. Tijdens den wedren
met hindemissen moesten er aan 'n tafeltje
-pijpen worden gestopt.
De Duitsche Aeroclub heeft aan tweehonderd jongens gelegenheid gegeven
gratis een vliegtochtje te maken. De enthousiasten wachten op hun beurt.
