ft
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1932
EEPS E BLAD PAG.fE
BUITENLAND
CHRISTENEN EN POLITIEK
IN DUITSCHLAND
Dezer dagen betreurden wij de verdeeld
heid der Duitsche protestanten in politicis.
Die verdeeldheid viel ons nog eens te ster
ker op toen wij lazen hoe een der redacteu
ren van de Reformierte Kirchenzeitung, Dr.
Kolfhaus, een brochure van zekeren Ds. A.
Schmidt, ter verdediging van de Duitscl
protestantsche partij de Christelijke Volks-
dienst, bespreekt. Dr Kolfhaus noemt het
n.l. „tragisch", dat een achtenswaardige, be
wust Evangelische groep zich meer verwant
gevoelt aan het Centrum dan aan de zooge
naamde rechtsche partijen, die zich meer in
het Protestantisme thuisgevoelen.
De twee stroomingen onder de Duitsche
Evangelischen, waarop wij de aandacht ves
tigden, zijn hier duidelijk te onderkennen.
De ecne is vooral anti-roomsch en wil op
politiek gebied liever saamwerken met en
steunen op degenen, die vóór alles niet
roomsch-kathohek zijn, wanneer ze zich ove
rigens maar niet al te onchristelijk voor
doen, zooals socialisten en communisten.
De andere zweeft meer het ideaal voor
oogon van een samenwerking van positief
Christelijke groepen tegen de ongodisten
van alle gading.
Wij in Nederland kennen die beide gees
tesgesteldheden en ieder anti-revolutionnair
weet wel tot welke opvatting van deze beide
hij zich, krachtens overtuiging en traditie,
het meest aangetrokken gevoelt.
Een beschouwing over het uiteenvallen
der Evangelischen in deze beide hoofdgroe
pen is meer actueel dan men oppervlakkig
zou denken.
Van het standpunt der Evangelische kerk
uit gezien, in de eerste-plaats, want de na
tionaal-socialisten hebben liet er, na hun
politieke successen, op gezet „de kerk te
veroveren', zooals zij dat noemen. Half No
vember a.s. hebben de verkiezingen voor de
raden der Evangelische kerken plaats en de
volgelingen van Hitler worden nu door na
drukkelijke bevelen ertoe gedwongen zich
en hun onderhoorigen te laten inschrijven
ou de kiezerslijsten en er toezicht op te hou
den, dat dit werkelijk gebeurt. Zij laten
zich in het kerkelijke leven natuurlijk niet
openlijk als „nationaal-socialisten" aandui
den. maar hebben hier den naam „Duitsche
Christenen" op gevonden.
Het program der „Duitsche Christenen"
laat in deze echter geen twijfel, daar het
strijd aankondigt tegen het marxisme en
zijn „christelijk-sociale slippendragers", te
gen de rassenvermenging, tegen de zending
onder de Joden (uit het oogpunt van lici
gevaar van het Joodsche bloed voor het Duit
sche ras) .tegen huwelijken tusschen „Ariërs"
(iees Duitschers) en Joden, tegen het „wan
begrip" van een Christelijke wereldburger
schap, tegen het pacifisme enzoovoort.
Dit programma der „Duitsche Christenen"
heeft geen commentaar noodig, omdat wij
bij onze lezers voldoende oordeel over deze
dingen mogen veronderstellen.
Wat is echter van de actie der „Duitsche
Christenen" te verwachten?
Hebben de nationaal-socialisten eenmaal
de kerkeraden veroverd, dan komen het vol
gend jaar successievelijk vanzelf de provin
ciale synodes en later ook de algemeene sy
node in hun macht en men zal dan Hel
wonderlijk schouwspel kunnen beleven, _dat
de „Roomsch-Kuthohek" Adolf Hitler, leider
van een beweging, die, volgens den natiu-
naal-socialistischen Rijksjeugdleider Baldur
von Schirach, door de übermensch-ideeën
van Nietsche „bevrucht" is, de feitelijke
zeggenschap over de Pruisische protestant
sche kerken heeft gekregen.
Bij de overweging van de mogelijkheid
hiervan duizelt het ons wel eeni'gszins.
Practisch mogen wij, zooals we reeds eer
der hebben geschreven, het opkomen van
een anti-bolsjewistische macht als die van
het nationaal-socialisme zeer zeker waar-
deeren. Maar met het verschijnsel dat we
hier behandelden voor oogen, stellen we toch
de vraag of het middel niet erger dan de
kwaal zou kunnen blijken te zijn.
Wij hebben onlangs de hoop uitgesproken,
dat de groeiende anti-communistische volks
gedachte in Duitschland door de Christelijke
levensidealen bevrucht zou mogen worden.
Ook in Evangelische kringen, die met het
nationaal-socialisme sympatliiseeren, vinden
wij deze gedachte uitgesproken. Prof. Dr.
Wilhelm Knevels schrijft n.l. in een speciaal
aan het Nationaal-socialisme gewijde bro
chure dat de nationale beweging zonder de
in het Woord Gods neergelegde beginselen
het Duitsche volk niet tot blijvenden zegen
kan zijn en dezelfde Dr. Kolfhaus, die een
samenwerking van Evangelischen en Cen
trum verafschuwt, beveelt dit geschrift van
harte aan. Hij zou zelfs verbreiding ervan
op groote schaal wenschen.
Hieruit moet men toch wel opmaken, dat
er onder do Protestantsche Christenen in
Duitschland toch wel eenige onbehaaglijk
heid en onzekerheid heerscht ten aanzien
van de komende dingen.
Hiermee komen we nu meer op het gebied
der politiek en we denken dan aan de plan
nen, die aan den tegenwoordigen Rijkskan
selier Von Papen, na diens bekende rede te
Münster, worden toegeschreven om een
nieuwe partij op te richten, die als het ware
de bedding zou leggen voor de strooming,
die nationaal maai- tevens „christelijk-con-
servatief' wil zijn.
Deze nieuwe partij, die de huidige presi-
diëele regeering een ruggesteun zou kunnen
verschaffen, zou op de basis van de verec-
niging van frontsoldaten, de Staalhelm, wor
den opgebouwd. De groote parade van en
kele dagen geleden, gehouden op het Tem-
pelhoferveld, en die door de regeeringslei-
ders officieel werd bijgewoond, zou in die
richting wijzen. Von Papen's doel zou zijn
roomsch eh onroomsch in zijn nieuwe partij
saam te brengen, die een gevaarlijke con
currente van het Centrum zou «orden.
Uit deze voornemens wordt verklaard, dat
Von Papen den katholiekendag te Essen
heeft vermeden, doch dat zijn vriend freiherr
von Lüninck zich op die bijeenkomst open
lijk tot tolk maakte van allen die weigeren
liet Centrum te beschouwen als vertegen
woordiger van de roomsch-katholieke of zelfs
maar van de Christelijke gedachte.
Wij weten niet hoe de dingen zich in
Duitschland op practisch-politiek gebied
den eersten tijd verder zullen ontwikkelen.
Men leest in de kolommen hiernaast, dat
na de besprekingen van bet Rijksdag-pre
sidium met Von Hindenburg de onzeker
heid aangaande de houding van de Regie
ring, de Nazi's en het Centrum weer heb
ben doen toenemen
Hoe dit alles zich evenwel ontplooien
moge. het zal goed zijn dat we de mogelijke
ontwikkelingen op het gebied der Duitsche
partij-politiek in het. oog houden. Want deze
kan binnenkort van groote beteekenis wor-
HET RIJKSDAGPRESIDIUM BIJ
VON HINDENBURG
THANS AFWACHTENDE TACTIEK
VAN NAZI'S EN CENTRUM?
Rijkspresident von Hindenbung ontving
Vrijdagmorgen te half 'twaalf het nieuwe
Rijksdagpresidium, bestaande uit Rijksdag
president Goering en de vice-presidcnlen Es-
ser, Graef en Rauch. Het bezoek, dat werd
I bijgewoond door den staatsseeretrais Dr.
Meissner, duurde ongeveer 20 minuten. De
heeren werden aan den Rijkspresident voor
gesteld en na de gebruikelijke formaliteiten
begon Goering oivier den politieleen toestand
te spreken, waartegen de Duitsch-nationaaJ
Graef onmiddellijk protesteerde, aangezien
het niet gebruikelijk is bij dit formeele be
zoek politieke kwesties te bespreken.
Niettemin ontwikkelde zich een politiek
gesprek, waarin de drie andere heeren den
Rijkspresident er op wezen, dait deze de mo
gelijkheid had om met den Rijksdag in zijn
huidige samenstelling te werken. Tenslotte
uitten zij den wensch en het verzoek, dat de
Rijkspresident alvorens eenige beslissing le
nemen nogmaals contact zou zoeken met de
leiders der groote partijen. Rijkspresident
Von Hindenburg behield zich een beslissing
De Duitsch-nartionale persdienst meldt,
dat Goering na de voorstelling opmerkte,
dat er in dien Rijksdag een meerderheid is,
die tot parlementaire arbeid in staat is en
dat de Rijksdag zich niet laat uitschakelen.
Goering betoogde, dat hij zich tegen het stre
ven daartoe te weer moest s'ellen. Hij had
opdracht van den Rijksdag dit tot uiting te
brengén.
De Duitsch-nationale vice-president Graef
sprak deze beweringen op scherpen toon t.j-
gen. Hij meende, dat het Rijksdagpresidium
niet bevoegd is, het staatshoofd politieke
voorstellen te doen. Graef meende, dat de
vorming van een werkelijk van de partijeu
onafhankelijk kabinet een vooruitgang is,
waartegenover de terugval tot het parlemen.
tarisme en het coalitie-spel van nat-.socia-
listen en centrum een volkomen misgreep
zou zijn.
Volgens de Telegrafen Union, wier goede
betrekkingen met de Duitsch-nationale par
tij voldoende bekend zijn, zou de Rijkspresi
dent te verstaan hebben gegeven, niet be
reid te zijn tot het doen van concessies ten
opzichte van een wijziging in de samenstel
ling van het kabinet, evenmin wenschte
Hindenburg te scheiden van den rijkskanse
lier en de overige leden der tegenwoordige
regeering. Het is waarschijnlijk, aldus het
zelfde persbureau, dat de Rijkspresident ge
volg zal geven aan den wensch van het
presidium van den Rijksdag om de leiders
der groote partijen te ontvangen, teneinde
van alle door de grondwet geleden mogelijk
heden gebruik te maken.
Dat de besprekingen met de partijen resul
taten zullen opleveren, verwacht men niet.
Opmerkelijk was, dat de leden van het
presidium van den Rijksdag zich gister niet
samen naar den Rijkspresident hebben be
geven, maar in twee auto's. In de eerste,
die met swastika-vlaggen getooid was, z>at
president Goering, de vice-presidenten kwa
men een paar oogen'blikken later in da
tweede auto aan.
Hindenbrug noodigt partijleiders uit.
Nader wordt gemeld:
Rijkspresident von Hindenburg heeft den
voorzitter van den Rijksdag laten weten,
dat hij bereid is Dinsdagmiddag twee ver
tegenwoordigers van het centrum, twee van
de nationaal-söcialistische partij en een van
de Duitsche volkspartij te ontvangen in te
gemvoordiigheid van staatssecretaris Meiss
ner.
Onder deze omstandigheden verwacht men
dat de debatten in den Rijksdag over de re-
geeringsvèrklaring tot Woensdag uitgesteld
zullen worden.
HET FRANSCHE ANTWOORD
AAN DUITSCHLAND
AFWJZEND EN WAARSCHUWEND
LONDEN, 10 September. De Parijsche cor
respondent zoowel van de „Times" als van
de „Daily Herald" weet mededeeling te doen
van den inhoud van het Fransche ant
woord op de Duitsche eisohen inzake de
gelijkheid van bewapening. Het antwoord
zou de volgende punten bevatten:
le. Met beroep op art. 164 van het Ver
drag van Versailles verklaart Frankrijk, dat
het niet kan ingaan op afzonderlijke onder
handelingen tusschen Frankrijk en Duitsch
land, de aangewezen plaats hiervoor is de
Volkenbondsraad.
2e. Frankrijk maakt bezwaar tegen de op
heffing door Duitschland van de ontwape
ningsclausule van het Volkenbondsstatuut.
3e. Frankrijk heeft reeds stappen in de
richting van vrijwillige vermindering der
bewapening gedaan en zal deze voortzetten.
4e. Frankrijk verzet zich tegen een weder-
bewapening van Duitschland, die in strijd
zou zijn met den geest der verdragen en de
Ontwapeningsconferentie.
5e. Duitschland wordt herinnerd aan de
verdragen, die het ondierteekend heeft
6e. Frankrijk keert zich tegen de oorlogs-
zuchtigen toon van de leden der Duitsche
regeering, die in hun verklaringen in het
openbaar klinkt.
PARIJS, 10 September. Met vrij groote
zekerheid wordt verwacht, dat het Fransche
antwoord in den loop van hedenmiddag aan
de Rijksregeerinig zal worden overhandigd.
Marcel Ray zal hedenmorgen uit Londen
terugkeeren en de regcering uitvoerig in
lichten omtrent het standpunt van Enge
land.
De nota zal pas gepubliceerd worden wat
ditmaal uitsluitend via de Quay d'Orsay zal
geschieden, wanneer men in de Wilhclm-
strasse tijd heeft gehad om haar tot in de
tails te bestudcercn, zoodat publicatie op
zijn vroegst Zondagavond zal geschieden.
DR. REINHARD MUMM t
DE LEIDER VAN DE DUITSCHE
CHR.-SOCIALE VOLKSDIENST
OVERLEDEN
EEN LEVEN VOL VRUCHTBAAR WERK
IN DIENST VAN STAAT EN KERK
EN VOLK.
(Van onzen Duitschen Correspondent).
Met weemoed gaan mijn gedachten terug
naar een propaganda-avond tijdens de laat
ste presidentsverkiezingen. Wij begaven ons
naar het clubgebouw van de Berlijnsche pers
aan de voorname Tiergartenstrasse. Een
paar honderd belangstellenden waren ver
schenen om naar D. Mumm en Simpfendör-
fer's uiteenzettingen over het streven van
den Christelijken-socialen volksdienst te
luisteren. Ik zat aan tafel met geheimraad
prof. D. Adolf Deismann, den toenmaligen
rector der Berlijnsche universiteit, sedert
het heengaan van Adolf von Harnack de
meest representatieve verschijning aan de
Berlijnsche theologische faculteit. Hij was
gekomen uit persoonlijke belangstelling voor
het werk van den Volksdienst, trachtte mij
echter duidelijk te maken, dat de kerk beter
doet, buiten het politieke leven te blijven,
een opvatting, welike in rappante tegen
stelling tot de katholieken in Evangeli
sche kringen in alle deelen van het Duit
sche rijk nog steeds instemming vindt. Wat
later op d.?n avond deelde ik deze ziens
wijze van officieele kerkelijke zijde aan
Mumm mede. Zij was hem niet vreemd. In
Duitschland zijn de opvattingen en verhou-
VEERTIEN MILLIOEN
WtRKLOOZEN IN DE VEREEN.
STATEN
Volgons een statistiek van de Amerikaan-
sche Federatie van den arbeid bedraagt het
aantal werkloozen in de Vereen. Staten nu
14 millioen Hiervan zijn 800.000 spoorweg
arbeiders. Het te New-York gevestigde bu
reau voor werkloozenondersteuning heeft be
rekend dat alleen reeds voor steun aan te
New-York wonende werkloozen gedurende
den a.s. winter 250 millioen dollar benoo-
digd zullen zijn. De steunkassen zijn volko
men uitgeput.
Dr. MUMM
dingen nu eenmaal anders dan in Nederland
In Evangelische kringen gaat men uit van
hej standpunt, dat de kerk en het geloofs
leven een streng particuliere aangelegenheid
zijn, dat zij, die in dienst van de kerk ar
beiden, zich buiten de politiek hebben te
houden. In den keizerlijken tijd, toen er nog
geen scheiding bestond tusschen kerk en
staat, was dat begrijpelijk. Pas na de om
wenteling, toen de katholieke partijen zien-
deroogen aan invloed toenamen, begon men
er anders over te denken. Vele Protestanten,
die zich in de Duitsch-nationale volkspartij
van geheimraad Hugenberg niet meer op
hun plaats voelden, vormden op initiatief
van Mumm en Simpfendörfer den Christe-
lijk-socialen Volksdienst en streefden er
sedertdien naar, naast het katholieke een
evangelisch centrum tot stand te brengen.
De laatste rijksdagverkiezingen hebben be
wezen, dat men in dit streven slechts zeer
ten deele is geslaagd.
Mumm's ganscho leven was christelijke
volksdienst in den waren zin des woords,
een leven vol vruchtbaar werk in den dienst
van staat en kerk en volk. Tot in de laatste
dagen van zijn ziekte heeft hij zich nog
bezig gehouden met het omvangrijke christe
lijk-sociale werk zijner partij. Zijn dood zal
een leemte in het kerkelijk-sociale en het
politieke leven achterlaten, welke niet ge
makkelijk kan worden aangevuld.
Ruim dertig jaar stond hij in de voorste
gelederen van hen, die voor het geloof stre
den, meer dan twintig jaar van 1912 tot
1932 was hij lid van den rijksdag, waar
hij zijn geestelijke en lichamelijke krachten
geheel in den dienst van zijn volk stelde.
Tot in den nacht bevond hij zich vaak in
het Wallothuis, om er de cultureele belan
gen met de verschillende fracties te behan
delen. Hij ageerde tegen het misbruik van
den alcohol, tegen de toenemende zedeloos
heid in de film, het kunstleven en de lite
ratuur. Hij was de vaak geridiculiseerde
strijder tegen „Schmutz und Schund", een
formuleering, welke onder zijn invloed
spreekwoordelijk geworden is. Hij streed
voor de confessioneele school en keerde
zich tegen den toenemenden invloed van het
centrum.
Naast de binnenlandsche had ook de
buitenlandsche politiek zijn volle belangstel
ling. Hier wierp hij zich op de schuldvraag
en de schande der tributen. Zijn onvergete
lijke nationale verdienste zal het blijven, dat
een voorstel van Mumm en zijn geestverwan
ten tot herziening van het Young-plan werd
doorgezet.
In zijn groote studeerkamer, waar ik
menigmaal van zijn voorlichting in kerke
lijke en politieke aangelegenheden mocht
profiteeren, hing een groot olieverfportret
van zijn schoonvader Adolf Stöcker. Diens
werk gaf aan Mumm's leden de vaste rich
ting op kerkelijk en sociaal gebied. Als mede
werker en schoonzoon van Stöcker was het
zijn ideaal, diens werk met al zijn krachten
voort te zetten, maar ook Mumm werd de
kroon op dit werk niet gegund.
Friedrich Wilhelm Reinhard Mumm werd
den 25en Juli 1873 als de zoon van een fa
brikant in Dusseldorp geboren, bezocht hier
het Koninklijk Gymnasium en studeerde
aan de universiteiten van Bonn, Halle, Ber
lijn en Utrecht. Aan dien Utrechtschen tijd
dacht hij met ingenomenheid terug. Hij
kende ons volk goed, hield zich bezig met
onze geschiedenis en hield zich ruim tien
jaar geregeld op de hoogte van mijn werk
voor onze Christelijke pers. Hij werd in
licentiaat der theologie en ontving later van
de theologische faculteit in Greifswalde zijn
eervolle promotie tot doctor. Sedert 1900
was hij directQur van den Kerkelijk-socialen
Bond en redigeerde hij de „KirchMch-soziale
Blatter". Na den oorlog diende hij de kerk
als „Sozialpfarrer" voor West falen. Van
1919 af was hij ononderbroken lid van de
Pruisische Generale Synode en voorzitter
der sociale commissie. De groote waardee
ring, welke Mumm in alle kringen genoot,
blijkt uit de woorden, welke de meest uit-
eenloopende organen aan zijn nagedachtenis
wijden. Zijn echtgenoote ontving telegrafi
sche condolaties van rijkspresident von
Hindenburg, Rijksminister jhr. von Gayl,
van Simpfendörfer als rijksvoorzitter van
den Christelijk-socialen Volksdienst, van den
Evangelischen Oberkirchenrnt, van Buiten
landsche Zaken en andere officieele organi
saties en instellingen.
Een belangrijk deel van het Evangelische
Berlijn heeft zich naar Stahnsdorf begev
om D. Reinard Mumm de laatste eer te
bewijzen.
KETELONTPLOFFING OP EEN
VEERBOOT
TALRIJKE DOODEN EN
GEWONDEN
Gistermorgen ontplofte aan boord van een
stoomboot, de „Observation", die als veer de
verbinding onderhoudt over de East River
naar Rikens Island' te New York, midden
op de rivier een ketel.
Aan boord bevonden zich ongeveer twee
honderd werklieden.
Zeven en dertig lijken zijn reeds uit de
zee opgevischt, terwijl nog twintig personen
worden vermist en drie en zestig overleven-
dien gewond zijn.
De opvarenden waren grootendeels bouw
arbeiders, die naar hun werk gingen, een
nieuwe gevangenis in aanbouw.
Over het ongeluk wordt nog gemeld:
Van den oever af zag men het schip in
een dichte rookwolk verdwijnen. Toen de
rookwolk was weggetrokken, was ook het
schip verdwenen maar een groot aantal
menschen zag men in de golven met den
dood worstelen.
De berichten der overlevenden geven een
huiveringwekkend beeld van de catastrophe.
Talrijke arbeiders werden hoog de lucht
ingeslingerd en stortiten daarna neer in de
diepte tusschen de brokstukken van het
door de explosie vaneen gereten schip en
hun met den dood worstelende kameraden.
Bovendien was liet gloeiende water uit
tien ketel in zee neergestort, zeodat de zwem-
menden voor het meerendeel ernstige brand
wonden opliepen.
Een ooggetuige wil gezien hebben, dlat de
ketel van de veerboot als een raket de lucht
inschoot.
Een man werd in een grooten boog ver
over den oever der rivier in het raam van
een krachtstation, dat ongeveer 50 M. van
den oever verwijderd licht, geworpen; één
slachtoffer kwam op de brug van een schip
in de buurt terecht; ergens anders werd een
stuk wrakhout gevonden, met drie paar
daaraan vastgeklemde handen.
Eenige overlevenden zijn van meening,
dat de ramp niet door een ontploffing van
den ketel, maar door een andere ontplof
fing midscheeps veroorzaakt is.
DE FRANSCHE SCHULDEN AAN
AMERIKA
15 Dec. a.s. alleen betaling van de rente?
De „Echo de Paris" is van meening, dat de
Fransche regeering de 15 December a.s. ver
vallende jaarlijksche schuldenbetaling aan de
Vereenigde Staten van plan is na te komen,
echter alleen voor de rente.
PARAGUAY EN BOLIVIA
Paraguay beschouwt zich in staat van oorlog
De regeering van Paraguay deelt mede, dat
zij zich in staat van oorlog met Bolivia be
schouwt, hoewel de oorlog nog niet ver
klaard is.
Een conferentie van vertegenwoordigers van
ArgentiniëBrazilië, Chili en Peru, heeft
voorgesteld teneinde het conflict tusschen
Bolivia en Paraguay op te lossen, Bolivia toe-
j te verschaffen tot den Stillen Oceaan,
Fangs de Noordgrens van Chili.
Teneinde Chili schadeloos te stellen, zouden
de Vereenierde Staten dit land dan een lee
ning verstrekken waarvoor Bolivia en Para
guay garant blijven.
Zonder schadeloosstelling.
De Spaansche Nationale Vergadering heeft
in een nachtzitting een aanvullend wetsont
werp op de agrarische hervorming aangeno
men, waarvan de juiste tekst nog niet be
kend is, doch waarin o. a. wordt bepaald,
dat alle landgoederen der voormalige Gran-
des van Spanje zonder schadeloosstelling
worden onteigend.
AUTONOMIE VOOR MANDSJOERIJE.
Het Lytton-rapport zou volgens inlichtin
gen uit een blijkbaar goede bron te Tok;,-,
erkennen, dat een terugkeer tot den status
quo in Mandsjoerije onmogelijk is en advi
see ren. dat Mandsjoerije zou worden gemili
tariseerd en autonomie zou verkijgen met
hulp van Japansche raadslieden. De sou-
vereiniteit over het land zou in naa.ni aan
Cliina blijven.,
AANSTAANDE CHINEESCHE AANVAL
TSJANGTSJOEN
Het Japansche oppercommando deelt mede,
dat de berichten over een te verwachten Chi-
neeschen aanval op Tsjangtsjoen door de of
ficieele Mantsjoerijsche en Japansche instan
ties worden bevestigd. De regeering heeft
150.000 man geconcentreerd. De aanval kan
ieder oogenblik worden verwacht. De Japan
sche autoriteiten nemen de noodige maatrege
len om den Chineeschen aanval tot staan te
brengen.
TREINEN DOOR CHINEESCCHE
BANDIETEN GEPLUNDERD.
De Directie van den Oost-Chineesclien
spoorweg deelt mede, dat ongeveer 400 K.M.
ten oosten van Charbin een personentrein
door Chineesche bandieten tot ontsporing
is gebracht en vervolgens geplunderd. 100
passagiers, waaronder eenige Russen, wer
den gevangen genomen.
Bij Kao-Liang werd een posttrein geplun
derd, waarbij verscheidene postzakken wer
den buitgemaakt. De pantsertrein, die den
posttrein escorteerde, werd door de ban
dieten in bedwang gehouden.
DE STAKING IN LANCASHIRE
Bespreking op het Arbeidsministerie
LONDEN, 10 September. De Engelsche Mi
nister van Arbeid, Sir Henry Batterson,
heeft thans, zooals wend venvacht, de bij het
textielconflict in Lancashire betrokken or
ganisaties van werkgevers en werknemers
uitgenoodlgd tot een gemeenschappe 1 ijke
bespreking met de bemiddeling van het Mi
nisterie van Arbeid. De bespreking zal Dins
dag a.s. te Manchester 'orden gehouden.
Eerst thans wordt bekend dat zich Maan
dag j.l. op een vooruitgeschoven Fransche
post in Marokko een bloedig incident heeft
voorgedaan. Een gekleurd korporaal kreeg
tengevolge van overmatig alcoholgebruik
een vlaag van waanzin en loste uit zijn
dienstrevolver verscheidene schoten op sol
daten in zijn omgeving. Twee Fransche offi
cieren, die hem wilden ontwapenen werden
door de revolverkogels getroffen en waren
op slag dood.
HEVIGE BRAND TE MALMEDY.
In de papierfabriek Stein-bach brak Vrij
dag eeji geweldige brand uit, welke verschil
lende magazijnen tot aan den grond toe
verwoestte.
MISLUKKING VAN DE POOLSCHE
BOERENSTAKING.
De aanstichters gearresteerd.
De Poolsche politie heeft een aantal per
sonen, die bij het organiseer® van de boe-
renstaking de leiding hadden, gearresteerd.
Niettemin trachten de boerenorganisaties de
staking voort te zetten en den aanvoer van
levensmiddelen naar de steden te verhinde
ren, teneinde hoogere prijzen voor de land
bouwproducten te kunnen bedingen. Deze
pogingen hebben echter weinig succes en
zijn op tal van plaatsen reeds mislukt
Uit Oost-lndie
AARDSCHOKKEN
AMBOINA, 10 September (Aneta). Heden
nacht werden talrijke hevige aardschokken
gevoeld, welke allerwege groote opschudding
veroorzaakten. Verscheidene grootere en
kleinere aardschokken werden geconsta
teerd. Zij hielden tot heden aan. De kam
pongbevolking bleef den gaheelen nacht
buiten. Er werd geen schade aangericht.
VEROORDEELD WEGENS OPHITSING
TELOK BETONG, 9 Sept. (Aneta). De
voorzitter van de P. S. L, afdeeling Meng-
gala, is wegens ophitsing door den Land
raad veroordeeld tot een gevangenisstraf
van twee jaar. Beklaagde werd verdedigd
door den heer Tjokroaminote.
Gemengd Nieuws.
EEN SMOKKELSCHIP MET
GEDISTILLEERD!
DE DOUANE SLAAT EEN
GOEDEN SLAG
4000.accijnsrechten achterhaald
De ambtenaren van het douanevaartuig
„Zeemeeuw" hebben bij den Helder beslag
weten te leggen op een 'voorraad van 1000
liter gedistilleerd, welke verborgen was aan
boord van een garnalen-droger der N. V.
Chemika, geheel achter in de haven.
De douane waakt....
Reeds geruimen tijd trok het de aandacht,
dat de Noordzee werd bevaren door allerlei
kotters, welke met restitutie van den accijns
groote voorraden gedistilleerd naar het bui
tenland uitvoerden. Bedacht op de moge
lijkheid, dat men een poging zou wagen
langs de eenzame Noordzeekust tusschen
IJmuiden en Den Helder een gedeelte van
de lading op visschersschepen over te laden
en heimelijk weer in te voeren, hetgeen in
zonderheid langs Den Helder door het bree-
de en ook des nachts goed beivrbare Mars
diep best kan geschieden, hebben de amb
tenaren reeds heel wat diensten in deze
richting geklopt.
Het is ons niet mogen gelukken, er achter
te komen, welke directe aanleiding er be
stond om onverwachts handelend op te tre
den in de Buitenhaven in Den Helder.
De vlet gestreken?
We zagen, dat in de vroegte ineens van
het rustig aan den wal liggende douane
vaartuig Zeemeeuw de motorvlet werd ge
streken en de bemanning, onder aanvoering
van den inspecteur, den heer P. H. Pesmaji,
zich begaf naar een geheel achter in de ha
ven liggend schip, dat in gebruik is bij de
garnalendrogerij de N.V. Chemika. Alleen
bij hoog water is het mogelijk aan boord
van dat schip te komen, daar het bij laag
water droog ligt. Voor smokkelaars dus een
prachtige gelegenheid voor berging van hun
smokkelwaar.
Aan boord van dit schip, dat van behoor
lijken omvang is. werd niemand aangetrof
fen. Een deel van de bemanning voer daar
op terug naar den wal, om den eigenaar
van het visschersvaartuig op te halen.
Daarna begon
De inspectie-tocht.
In de duistere hoeken werd het licht van-
el ectrische zaklantaarns geworpen, maar
aanvankelijk ontdekte men geen contra
bande. Tot men bij het openen van een dek
sel van een mangat in de diepte bussen zag
in den kettlngbak. De toegang daartoe bleek
echter niet mogelijk. Er was geen deur en
geen opening waardoor men den ketting-
bak kon bereiken. Maar na lang zoeken ont-
dekte men een luik, dat voor het oog zoo
goed als onzichtbaar was en in het tusschen-
dek van het schip sloot. Bij het openen
daarvan kon men zich in de ruimte begeven,
waar vijftigliter bussen waren opgeslagen
Controle van den inhoud bracht aan het
licht, dat hier een duizend liter gedistil
leerd van 98 pet. was binnengesmokkeld,
waarvoor bij normalen invoer ongeveer
f 4000 accijnsrechten hadden moeten wor
den betaald.
De eigenaar van het bedrijf, de heer IJ.,
toonde zich ten hoogste verbaasd over de
vondst en onikende ten stelligste te weten
dat er smokkelwaar bij hem aan boord was.
De douane heeft op het vaartuig en op
den inventaris beslag gelegd.
ERNSTIGE ONTPLOFFING
op 't kantje af gebed-
Men meldt ons uit Gouda:
Gistermorgen om 4 uur heeft zich aan
boord van de sleepboot „de Haarlemmer
meer", liggende aan den Veerstal in den
IJssel, een ongeluk voorgedaan, dat nog ge
lukkig afgeloopen is.
Op dat uur vloog met een kracht van is
atmospheer plotseling het deksel uit het
mangat van den stoomketel. Hierdoor ont
snapte alle stoom en deze vulde in een oogen
blik tijds geheel het vertrekje, waarin de
kapitein P. Versteegh uit Moordrecht sliep.
Toen de kapitein, die door den knal wak
ker geschrokken was, wilde vluchten, kon hij
door den stoom den uitgang niet meer vinden.
Hij sloeg daarop de ruit van het lichtraam
door en met veel moeite wist hy het lichaam
halverwege dit raam naar buiten te hijschen.
Hij 'slaagde er echter niet in zich geheel en
al te bevrijden Op zijn geroep is de machi
nist A. Welsenis, uit Gouda, hem ter hulp
gesneld en deze heeft zijn kapitein door de
nauwe opening getrokken. De kapitein, wiens
armen en beenen met brand- en snijwonden
waren overdekt en wiens kleeren geheel aan
flaiden l asen gescheurd, heeft zich bij de
Wijkverpleging moeten laten verbinden. De
schade aan boord is gering.
AAK DE VERWONDINGEN OVERLEDEN.
De 65-jarige molenaar Wijnakker te Haren,
bij Oss, die Zondagavond door een 25-jarigen
landbouwer, uit Berghem met een mes werd
aangevallen en ernstig verwond, is aan d(
komen verwondingen overleden.
Weerbericht.
Iet dunne pültje geeft don vorigen ataD A.
Hoogste stand te La Coruna 761.4. Vj
Laagste stand te Vestmanór 740.5.
Stand vanmorgen halftwaalf 756.2.
WEERVERWACHTING #mi
Matige, tijdelijk toenemende Z.W. tn 1
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, dv*
kans op regen of onweer, later opklare -H
koeler kaï
BUITENLANDSCH WEEHBERIC#
01
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteoroli
Inst. te De Bilt) j
De nieuwe depressie bij IJsland heefve
snel tot over Noorwegen uitgebreidze
brengt op de Britsche eilanden regelde
wind, die zich in de volgende 24 uuf d
over onze omgeving zullen uitbreiden, src
na weer opklaring volgt. In ZwedeJte
West-Duitschland valt nog regen vai*
uitlooper der vorige depressie, die gisté8e
weinig regen en plaatselijk onweer onP.
passeerde. nl
Aan de Noorsche kust begin het te v*
men. Oost-Duitschland heeft nog fraaeCl
zeer wann weer met later kans op oi£n
Ook in het Oosten van Frankrijk is dn,
weerslcans nog groot. a
In verband met de orkaanachtigedi
sie aan de Oostkust van Amerika is 'y
du ring van het ongestadige weer nog i
schijnlijk.
fs
TEMPERATUUR m
Stand vanmorgen halftwaalf 19.6 C. n t
11 SEPTEMBER
Zonsopgang 5.28 u.; Zonsondergang 6* fa
iMaansopgang 5.36 u.; Maansonderg. Ojbe
12 SEPTEMBEE ld
Zonsopgang 5.30 u.; Zonsondergang 6,'n'
Maansojpgang 5.49 u.; Maansonderg. 21A
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICï
OP HEBBEN
Zomertijdjj-
11 SEPTEMBER
Van 's avonds 7.54 u. tot 's morgens 6ec
12 SEPTEMBER t;
Van 's avonds 7.52 u. tot 's morgens 6^
WATERSTANDEN RIVIERÉe
Heden Vorig HedenC?)
Walshut i 2.10 2.45 Canp 1.7»
Basel 0.45 0.45 Ems l.lfcjj
Hunlngen O.'O 0.00 Coblenz 1.7Ï!
Rheinweiler -1.46 -1.51 Trier 0.1?
Kehl 2.52 2.55 Keulen t 1.4Pn
Maxan 4.04 4.01 Ruhrort O.Ob®
Wledesheim 0.00 0.00 Weael O.'l
Mannheim 2.73 2.81 Emmerik 0.
Lohr 1.01 1.0) Dusseldorf 0.8&f
Malnz 0.f0 0.60 Maastricht i.7ur
B.ngen 1.58 1.66 Venlo lO.ör
HOOGWATER NED. ZEEHAVË
11 September
(Oude Amsterdamsche tfldl
Delfzijl 8.26 21.13 Hellevoefsl.
Terschelling 5.42 18.24 Willemstad
Harllngen 7.41 20.12 Brouwersh.
Helder le 1.42 4.0.) Zierikzee
Idem 2e 14.02 i7.< 9 Wemeldinge
IJmuiden 0.07 12.48 Vllsslngen
H.V.Holland (.24 13.00 Terneuzen
Schevenlngen 0.13 Hansweert
Rotterdam 1.25 13.47
12.3^
ïi.sht
il.ïko
11.5ft
12 September.
H. v. Holl. 1.14 13.45
Schevenlng. 0.34 13.10
Rotterdam 2.32 14.43
Zierikzee
Wemeldlng
Vllsslngen
ZWAAR ONWEER
Gistermiddag omstreeks vijf uur ontn
zich boven den Gelderschen Achterhoek^
kort doch hevig onweer, gepaard gaandik
zwax-e regens. Op vele plaatsen sloeg delg
sem in. Te Laren (Geld.) sloeg de blikser
de kapitale boerderij van Huize Beei t
Alles,brandde af. Inboedel en oogst geil
verloren. Drie varkens kwamen in de vlaié
om. Verzekering dekt de schade. i
1
BLIKSEM INGESLAGEN. S
Tydens een hevig onweer is te Af
Vrijdagmiddag de bliksem ingeslagen L
woning van den heer A. Dalhoven aai't
Wanschersweg. De woning brandde gehe^
Van den inboedel werd zoo goed als j(
gered. De bewoners bleven ongedeerd.
was verzekerd.
BRANDEN 3'
Te Rosmalen brak brand uit in de boee
van Korsten. Het vuur nam zoodanig in iff
heid toe, dat de kapitale boerderij met
del en landbouwgereedschappen gelief
vlammen opging. «Ook een tegenoverlig]
voorraadschuur werd een prooi der vlan
De schade is aanzienlijk, mede door dfe,
geheele wintervoorraad graan, haver en;,
door het vuur werd vernietigd. Het vee
gered.
ontploffing van een vat cai('
Arbeider zwaar gewond.
In de smederij van de firma Den Oud(
Domburg te Woerden heeft gistereiil
ernstig ongeluk plaats geha.d De lasschu
kwam n.l. met de vlam van een laschjjzti
dicht in de nabijheid van een vat carbid,
gevolg hiervan was dat een ontploffing*
stond en P. den afsluitdeksel van heli.
tegen het hoofd kreeg- TI ij sloeg achterovjj
bleef bewusteloos liggen. Ook zijn kld
hadden inmiddels vlam gevat, doch ij©
toegeschoten personeel mocht er in slagfl
vlammen spoedig te dooven.
Nadat de eerste geneesk 'ige hulp
Dr. v. d. Giessen verleend was, were
slachtoffer in bewusteloozen toestand
het R.-K- ziekenhuis overgebracht,
vreest voor zyn leven.
