IHfuwf feihsdft Entrant
[BRAT!
ZEI
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor L eiden en Omstreken
T®TT II ©(TOISEÜ
H EERSTE BLAD.
De „Rotterdam" thuis
ABONNEMENT:
'er kwartaal In Leiden en in plaat-
in waar 'n agentschap gevestigd is ƒ2.35
'ranco per post 2.35 portokosten.
loor het Buitenland bij wekelijk-
lij dagenjksche zending
Alles bij vooruitbetaling
II
j Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Vfe cent
ILAA
mdagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar q y cj g
Bureau: Breeskiat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1932
IDTLSTES. «EN
Van 1 tot 5 regelsL17M
Elke regel meer0.22 Vy
Ir.gez, Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.<5
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Ruys
t274
rdair
WIE ZICH HEDEN ALS KWARTAAL
LEZER OPGEEFT, ONTVANGT DE
TOT 1 OCT. A. S. VERSCHIJNENDE
NUMMERS VAN ONS BLAD GRATIS
ABONNE'S OP TE GEVEN AAN
ONZE AGENTEN OF AAN DE
ADMINISTRATIE
lil nummer bestaat uit TWEE bladen
heil.
I ZONDERLINGE VERGELIJKING
I LJ Sedert het openbaar onderwijs wegens ge-
Öbrek aan belangstelling van de zijde der
voorstanders almeer in 't gedrang komt,
maakt men daar vaak zonderlinge vergelij
kingen.
Aan zulk een maakt thans het Hoofd-
II Bestuur der Alg. Vereeniging van Leeraren
II bij het M. O. zich schuldig. Dit hoofdbestuur
Zegt, „dat de commissie-Weiter het niet on
der stoelen of banken steekt, dat zij aan de
^■Igemeentebemoeiing op dit gebied een eind
,-wehscht te maken, teneinde door het verval-
len van vergelijkingsobjecten een gemakke-
doorvoering van centrale bezuiniging
te verzekeren en zij stelt daarom voor, zelfs
de grootste gemeenten het recht te ontne-
llin!inen* ze^ scholen te stichten en te onder
Ujhouden; maar zij wil dit recht, op 's rijks
'kosten, wel laten aan groepen en yereeni-
gingen van particulieren.
„Zelfs al stelt de commissie hier tegenover
=dat het bijzonder onderwijs zich zal hebben
jswjte richten naar de voorschriften van de cen-
vordtrale overheid, zij vergeet daarbij, dat zij een
ekkjvan de belangrijkste resultaten van jaren-
^Jjlangen schoolstrijd, n.l. vrijheid op het ge
bied van onderwijs, reeds door Groen van
iPrinsterer voorgestaan, ongedaan maakt. De
vo consekwentie van dit alles evenwel is: op-
=^'heffing van alle bijzondere scholen, die zóu-
jden moeten worden omgezet in staatsscho-
desgewenscht met een confessioneel ka
rakter."
eng ^en moe* ghmlachen om dit beroep op
Groen van Prinsterer. Zouden bedoelde
het wel ooit in hun hoofd gekregen
rfhehhcn om zich op dezen anti-rev. staats
man te beroepen, indien hun bevoorrechte
positie niet in gevaar was gekomen? Heb
ben zij het ooit opgenomen voor him col-
laah lega's bij het Christelijk NL O. in de groote
^«steden, wier positie afhankelijk was van het
,n bi rijkssubsidie en hebben zij toen wel eens
deeï gedacht aan de „vrijheid op het gebied van
}t '^.het onderwijs, reeds door Groen yan Prin-
rlsterer voorgestaan"?
r cir Worden de resultaten daarvan nu onge-
ff0 j daan gemaakt, omdat aan de gemeenten,
tJ volgens het rapport-Weiter, de vrijheid moet
no&j worden ontnomen zelf scholen te stichten.
'mcil Afgedacht van de vraag of het al dan niet
'igewenscht is, dat gemeenten zelf deze scho-
i len bouwen, is de vergelijking al even zon-
j derling als de consekwentie.
Men toont al weinig inzicht te hebben in
Ra) liet karakter van de schoolstrijd, wanneer
men gemeenten en schoolbesturen op één
plaatst Dat de gemeentebesturen zeer
1 acceptabele en honorabele motieven hebben
om tot schoolstichting over te gaan, geven
lr?ji sve griï toe. Maar de geestelijke drang,
Jj waardoor ouders gedreven worden, kan, ja
luid mag, bij de besturen der gemeenten niet
1 aanwezig zijn. Zij mogen geestelijke overtui
ging waardeeren en beschermen, doch geen
school voor een bepaalde richting exploi-
usli teeren.
Daarom valt de vergelijking ten eenenmale
in het water. En daarmee de consekwentie
ook. Die zou precies andersom kunnen lui
den. Denkbaar is n.l. ook liberalen spra
ken dit uit een toestand, dat er enkel
hizondere, door het rijk gesubsidieerde scho-
i vj len zijn. Maar dan moesten de geestverwan-
,dlT ten van deze leeraren evenveel particulier
iaH initiatief toonen als de voorstanders van
cirt .Christelijk onderwijs.
Want, al wordt aan de gemeenten
cJr< het recht ontnomen om zelf scholen te stich
ten; de vrijheid van onderwijs, dat schoone
resultaat yan jarenlange strijd, waaraan
déze leeraren nooit hebben
wordt déérdoor niet geschonden. De voor
standers van „neutraal" M. O. hebben even-
eel vrijheid om eigen scholen te bouwen,
als zij, die confessioneel onderwijs begeeren.
Zonderlinge vergelijkingen veranderen
daaraan niets.
KOYEMENTSACTIE
In Twente wordt op dit oogenblik een
heftige strijd gevoerd tusschen S.D.A.P. en
O.S.P. De eerste heeft, als zij van een loon-
conflict een stuk klassenstrijd wilde maken,
de fabrikanten vaak beschuldigd van brood
roof; zij hoort thans hetzelfde verwijt van
haar malcontente oud-leden en zelfs in de
families zet zich de vijandschap voort.
Wat toch is het geval? Om met een pam
flet van de O.S.P. te spreken; „de royements
woede van de lei.de r-s der moderne vak
beweging is overgeslagen naar Twente".
Dit beteekent, dat de leden der moderne
vakbonden, die zich voegen bij de O.S.P.
(en dus de S.D.A.P. de rug toekeeren) ge
royeerd worden.
En dit royement staat in vele gevallen
voor werklooze arbeiders, gelijk met
broodroof. Immers, georganiseerden heb
ben bij werkloosheid veel op ongeorganiseer
den voor, en een afvoeren van de ledenlijst
brengt dus den werklooze in moeilijkheden.
Volgens het strooibiljet worden de O.S.P.-
ers zonder eenige yorm van proces ge
royeerd.
„Als de leiders zien dat ze het op de
vergaderingen verliezen, dan probeeren ze
die vergadering in de war te sturen, ar
beiders woedend te maken, relletjes uit
te lokken, teneinde het normaal werken
der organisatie te beletten.
En als dit schandelijk drijven nog niet
Voldoende is om de wil van de leden te
breken, dan worden de woordvoerders der
oppositioneele meerderheid geroyeerd. De
revolutionaire arbeiders van de O.S.P. wor
den uit de organisatie gegooid.
Arbeiders, die de organisatie hebben op
gebouwd en versterkt, strijders die tien
tallen jaren tegen de fabrikanten hebben
gevochten en voor de organisatie hebben
geleden, werkers en bestuurders, zij wor
den er uitgegooid, zonder dat de leden
van de bond eenig recht van beslissing
hebben! Dat is de dictatuur van de min
derheid".
Of het zoo toegaat, als hier verhaald
wordt, weten wij niet. Maar de feiten zelf,
staan vast. Er is een royementsactie van dit
soort aan de gang.
Dit is een merkwaardig Verschijnsel,
waarbij ook wij onze aandacht behooren te
bepalen./Immers, S.D.A.P. en N.V.V. maken
hier een groote fout. Zij werpen iemand,
vanwege zijn politieke opvatting, uit een
sociale organisatie. Zij smelten politieke en
sociale actie derhalve door elkaar; en niet
ten onrechte heeft een hunner wetenschap
pelijke leiders nog onlangs op de gevaren,
welke hierin schuilen, gewezen.
Het staat dan ook vast, dat de publieke
opinie deze royementsactie afkeurt en dit
komt aan de O.S.P. ten goede. Ook de een
voudigste Twentsche arbeider weet, hoe de
moderne vakbeweging altijd gelokt heeft
met het argument: wat ook uw politieke of
godsdienstige richting moge zijn, gij kunt
bij ons terecht. En thans werpt men uit,
wie politiek slechts een geringe afwij
king vertoont.
Het wordt tijd om do tweede letter uit het
viertal initialen S.D.A.P., van welke de
derde reeds .vele jaren non-actief is, te
schrappen.
llit het Sociale Leven
SLAPTE IN DE TEXTIELINDUSTRIE
De textielfabriek „Java" der fa. H. ten
Cate Hzn. «Sc Co. te Almelo is thans geheel
stopgezet.
Bemanning weigerde pertinent naar Engeland te varen
Geen incidenten
Het geheimzinnige waas, dat gi6ter
en Zondag gespreid lag over de ge
beurtenissen aan boord van het s.s.
Rotterdam, is tihans weggevaagd. Het
schip is, na een pertinente weigering
van de bemanning om koers te zetten
naar Southampton, naar Rotterdam
op gestoomd en «laar vanmorgen 5 uur
aangekomen.
Het bleek, dat zióh aan boord geen
incidenten hadden afgespeeld.
Te Hoek van Holland was men gieter
avond nog in groote spanning over de voor
gevallen muiterij aan boord van de Rot
terdara. De door de autoriteiten gegeven
consignee van zwijgzaamheid leidden er
toe, dat de wildste geruchten de ronde de
den. Zoo werd „uit de beste bron" verteld,
dat zioh aan boord ernstige ongeregeldheden
hadden afgespeeld, dat er zoo zwaar was
gevochten, dat men van een waar bloedbad
kon spreken.
Zooals wij reeds hebben medegedeeld, is
Zondagavond de loodsboot 16 met groote
spoed naar de West Hinder vertrokken, met
een detachement mariniers aan boord. Hoe
wel ook hieromtrent weer groote geheim'
zinnigheid werd betracht, was het toch door
gelekt, dat deze loodsboot in de avonduren
terug zou koeren.
Bij het gebouw van het loodswezen ver
zamelden zich al spoedig eenige gr-epen
nieuwsgierigen en toen inderdaad tegen
half negen de loodsboot binnen kwam val
len, was men zeer gespannen op het ver
nemen van nieuws omtrent de Rotterdam.
De loodsboot kwam echter niet aan den
wal, een sleepbootje van L. Smit bracht een
aantal loodsen naar de 16 en deze vertrok
caarop weer full speed naar zee. Op Zon
dagavond was de boot zonder loodsen, doch
uitsluitend met mariniers aan boord uitge
varen en thams kwam men alleen i
langs om de loodsen voor het gewone werk
op te halen.
Er kwam eohter niemand vam die loods
boot af.
De geheimzinnigheid over het gebeurde
op de Rotterdam bleef dus haingen; men
sprak ovèir een mljnenlegger, die in
loop van den dag toet groote snelheid Hoek
van Holland was gepasseerd in de richting
van den West Hinder en natuurlijk werd
er verband gelegd tusschen de muiterij op
de Rotterdam en het passeeren van dlit sohip
Ook het feit, dat de mariniers niet'waren
teruggekeerd, werd als een ernstig teeken
uitgelegd.
Intusechen kwam in den loop van den
avond het bericht binnen, dat de Rotterdam
's nachts nog aan de Willielminakade kon
worden verwacht. Toen dit te Rotterdam
bekend werd, hebben honderden zich in de
omgeving van het kantoor der Holland
Amerika Lijn verzameld, terwijl het ook op
Katendrecht bijzonder druk werd.
Reeds vroeg in den avond is de politie er
toe overgegaan de geheele WilShelminakade
af te zetten en deze afzetting is tot heden
toe gehandhaafd.
Na het midd erna chten ijk uur werd het
heed wat stiller en bij den Parallelweg ston
den ten slotte nog slechts een honderdtal
menechen te wachten, waaronder vele fa
milieleden van opvarenden.
De aankomst van het schip
Tegen half vijf kwam de Rotterdam lang
zaam opstoomen naar Katendrecht.
Aan alles was te merken, dat het geen
gewone aankomst was: geen vroolijke lich
ten uit de salons en passagiersverhlijven
schitterden over het water, alleen in de ver
blijven van de bemanning zag men eenig
teeken van leven.
Met twee stooten op de fluit kondigde de
boot haar aankomst aan en direct daarop
weerklonk van den steiger aan den Katen-
drechtschendam een drievoudig hoera van
een aantal menschen, die blijkbaar de sta
kers wilden begroeten.
Van het 6chip kwam echter geen ant
woord, het bleef doodstil, een stilte, die door
de menschen op den wal, die definitief nog
niets ander wi6ten, dan eenige wilde geruch
ten, ais bepaald onheilspellend werd uit
gelegd.
Weer werd er hoera geroepen, maar van
de Rotterdam kwam geen ander geluid dan
het snerpen van commandofluitjes, waarmee
de sleep boo ten, die het sohip moesten om
trekken, tot de gewenschte manoeuvre wer
den gebracht.
„Er Is niets gebeurd!"
Te omstreeks 5 uur lag de Rotterdam
goed en wel voor den wal, maar het duurde
tot kwart over zes voor de bemanning van
boord kwam.
De Rivierpolitie was het schip wel reeds
tegemoet gevaren om de passen controle te
vergemakkelijken, maar toch duurde het
nog eenogen tijd, voor de menschen konden
vertrekken.
Zwijgend kwam ze, in plukjes, van het
zorgvuldig afgesloten terrein van de maat
schappij. hun plunjezak op den rug, ver
baasd kijkend naar de totaal verlaten Wil-
helminakade. Hoewel geen bepaalde leider
was aan te wijzen, heerschte er onder deze
menschen een vastberaden eensgezindheid,
die er op gericht was geen dwaasheden te
forceeren.
Bij de Parallelweg stonden nu eenige
hond ér den menschen hen op te wachten en
direct ging het consigne rond: „Jongens,
denk er om: geen Jan Klaaesen van hoe-
ra'tjos of zoo wat". De wachtenden hieven
eohter toch drie hoera'tjeö aan en een
groep begon de Internationale te zingen,
doch de mannen, die van boord kwamen,
bleven er kalm onder. Een vijftal leden van
de „contact-commissie" stonden hun ver
trouwensmannen op te wachten en rustig
werd verslag uitgebracht.
Met verschilenden van de opvarenden
hebben wij gesproken over de gebeurtenis
sen op de Rotterdam.
„Er is eigenlijk niets gebeurd", was
stereotiep hun antwoord op onze vraag. „Wij
hebben alleen geweigerd naar een andere
haven dan naar Rotterdam op te etoomen,
omdat we voor Rotterdam waren aange
nomen".
En dan werd verteld, hoe de situatie zich
zee had ontwikkeld. Vam het door de
contactcommissie aan de bemanning toege
zonden telegram over het uitbreken vam de
staking, had men eerst te Plymouth kennis
gekregen. Dit telegram moest volgens enkele
zegslieden 26 uur zijn opgehouden. Van een
poging om de Rotterdam naar New-York
terug te brengen, was hun toen nog niets
bekend. Men rook echter lont. toen aan de
passagiers per aanplakbiljet werd medege
deeld, dat allen te Boulogne van boord
moesten gaan, omdat de Rotterdam niet naar
Rotterdam zou doorgaan.
Direct is toen een vergadering gehouden
en men besloot niet naar Amerika terug te
gaan. Toen dan ook na het oponthoud te
Boulogne last werd gegeven de ankers te
hieuwen, heeft men eerst opheldering ge
vraagd, waar de reis naar toe ging. Pas na
dat kapitein Van Duiken op eerewoord, het
geen schriftelijk bevestigd werd, had mede
gedeeld naar Rotterdam te zullen opstoo
men, werd het werk verricht.
Spoedig merkte men echter, dat een ver
keerde koers uit werd gevaren en de kapi
tein deelde mede instructies te hebben ont
vangen naar Southampton op te etoomen.
De stokers en het verdere maohinekamer-
pen&oneel hebben toen dadelijk de vuren uit
laten gaan, zoodat het sohip langzamerhand
gebrek kreeg aan stoom en niet'verder kun
De kapitein heeft daarna op eerewoord ten
tweeden male beloofd naar Rotterdam tc
zuilen gaan en een briefje laten aanplak
ken: Gaan naar Rotterdam Van Duiken,
en weer heeft men toen het werk heiwat
de vuren opgestookt. Zondagmiddag te half
drie werd echter van boven naar vuurplaat
geroepen: „Jongens, we gaan weer den ver
keerden kant u t'*, en weer heeft toen het
machinekomerpeirsoneel gestaakt. De kapi
tein vroeg nog een half uurtje door te va
ren, om een beteren ankergrond te krijgen,
maar hieraan heeft men geen gevolg gege
ven. De vuren doofden langzaam geheel uit
en het schip ging voor anker.
De kapitein had de bemanning nog toe
gesproken en gezegd orders te hebben voor
Southampton en men nam het den „ouwe"
ook niet kwalijk, dat hjj zich trachtte te
houden aan de ordeis vam de maatschappij,
maar men bleef pertinent weigeren de vu
ren op te stoken, indien geen koers i
gezet naar Rotterdam.
Alleen de donckey-ketel werd nog gestookt
om de verlichting en verwarming op gang
te houden. Om eohter te demonetreeren, dat
men geen dienstweigering wilde in den ge
bruikelijken zin van het woord bleven de
stokers op de vuurplaat en de machinisten
bij de machines: alleen deden ze niets, zoo
lang hun eisch niet werd ingewilligd.
De kapitein heeft de bemanning herhaal
delijk gewezen op de bepaling van de mon
sterrol, dat ze gedurende 18 maanden ver
plicht waren te varen naar de haven, door
den schipper aan te wijzen, maar men achtte
het abnormaal gebruik van deze bepaling
niet gerechtvaardigd.
De mariniers aan boord
In den nacht van Zaterdag op Zondag te
omstreeks half drie kwam de loodsboot met
de mariniers langszij. „Die dachten blijk
baar", zoo zeide men ons, „dat er aan boord
een soort slachting had plaats gehad. Eerst
bescheen men ons met zoeklichten, draaide
toen nog een paar maal om ons heen, tot
ten slotte met groote omzichtigheid telkens
eenige mariniers in de jol werden overge
bracht. De overblijvende manschappen op
de loodsboot konden we zien 6taan met het
geweer in den aanslag naar boven, omdat
men op heel wat verzet dacht te stuiten.
Aan boord was het op dat oogenblik dood
rustig, de meeste menschen sliepen en al
leen de wacht was op het dek.
Zoodra de mariniers aan boord waren,
werden direct alle toegangen bezet; vijf
wachten van twee man werden geplaatst
bij de stookplaat, vier andere bij de stook-
kolen, niemand mocht naar boven of
beneden, maar al spoedig werd deze maat
regel ingetrokken.
Toen het dag geworden was werden
evenwel man voor man. met een marinier
voor en een marinier achter naar den kapi
tein gebracht. Te voren waren de officieren
al beneden geweest om er ons op te wijzen,
dat we desnoods met geweld gedwongen
zouden kunnen worden naar Southampton
te varen. Daarom raadden zij ons aan weer
aan het werk te gaan. Maar we bleven er
bij, ondanks alle machtsvertoon: we willen
wel varen, maar alleen naar Rotterdam.
Ook hij den kapitein hebben wij hieraan
vastgehouden, ook toen hij met de monster
rol elk persoonlijk waarschuwde voor de
gevolgen van muiterij.
Van alle leden van het personeel heeft
alleen een olieman en vijftien menschen van
het civiel personeel zich opgegeven om te
varen, mits ze geen stakingsbrekers zouden
worden. De koks zijn gewoon aan het werk
gebleven, omdat we toch allemaal eten moes
ten hebben. Ook de mariniers hebben het
best bij ons gehad.
Toen ze aan boord kwamen, hebben we
direct gezegd: die menschen maken on6
niet6 als wij maar niets doen en toen ze
hun plunjezak hadden uitgepakt en zich
hadden geïnstalleerd, bleek al gauw, dat ze
het best naar hun zin hadden en alleen niet
begrepen, wat ze hier moesten doen.
Zoo zijn we blijven drijven tot Maandag
middag. Om kwart over twee ging de loods
boot weer weg en de kapitein seinde te 3 uur
om nadere orders aan de reederij.
Te ongeveer half vijf kwam bericht bin
nen, dat opgeetoomd kon worden naar Rot
terdam. Omdat we met den kapitein al twee
maal bedrogen waren uitgekomen, wilden
we er eerst nog niet aan, maar toen is de
eerste machinist naar beneden gekomen
heeft gezegd: „Maken jullie nou geen kin
derwerk; ik geef je m'n eerewoord, dat we
naar Rotterdam gaan. Daar zijn orders voor
gekomen". Toen hebben we de vuren, die
waren uitgehaald, weer opgestookt en tegen
half negen hadden we stoom genoeg om op
den Waterweg aan te varen.
Een halsstarrige dame
Gelijk we reods eerder mededeelden, heb
ben alle passagiers bij aankomst te Boulogne
de mededeeling ontvangen, dat het schip
niet naar Rotterdam zou gaan.
Een Amerikaansche dame, diie met haar
zoon uit New-York was gekomen, nam ech
ter met deze mededeeling geen genoegen.
Haar zoon, die naar Frankrijk moest, debar-
queerde te Boulogne, maar zelf weigerde zij
halsstarrig van boord te gaan. „De Rotterdam
zal me naar Rotterdam brengen", antwoord
de zij op.alle vertoogen, „ik heb een ticket
voor Rotterdam en ga er te Rotterdam pos
af, al zouden we ook drie maal been en
weer varen en al zou ik een jaar op dit
schip moeten blijven".
Men heeft deze eerste-klas passégiere toen
maar aan boord gelaten en te midden var
alle onrust werd zij in baar but rustig be
diend en rustig sliep ze ook. toen vanmor
gen de Rotterdam voor den wal kwam.
Tien arrestaties
Terwijl de Rotterdam naar Rotterdam
voer is vannacht een boot ven de rivier
politie langszij gekomen en enkele inspec
teurs met den hoofdinspecteur, den heer v.
Binebengen aan het hoofd, hebben zich aan
boord begeven.
„Wat ons direct opviel", zoo zeide de heer
Van Binsbergen, dien wij vanmorgen spra
ken, „was de geweldige rust, die er aan
boord heerschte. Er was bijna niemand op
het dek te zien en men had heelemaal niet
de idee aan boord te komen van een 6cbip
met oproerige bemanning, dat de haven
binnenvoer. De heer Van Binsbergen had
zich naar de brug begeven en een gesprek
gehad met den kapitein en ook inzage ge
kregen van de scheepsjournalen. Over een
en ander wenschte hij zich verder niet uit
te laten. Er was echter aanleiding geweest
aanstonds over te gaan tot arrestatie van
den 27-jarigen Hollandschen stoker L. R.,
op verdenking van muiterij. Op de vraag,
of deze arrestatie geschied was op verzoek
van den kapitein, wenschte de hoofdinspec
teur zich liever niet uit te laten, voldoende
was, dat er aanleiding bestond voor de po
litie den man aan te houden, die ook tegen
over den kapitein bedreigingen schijnt te
hebben geuit. De justitie zou verder de zaak
hebben te onderzoeken.
Verder waren nog aangehouden 9 vreem
delingen, te weten 7 Duitschens, 1 Pool en 1
Bulgaar allen leden van de bemanning, die
zich solidair hadden verklaard met de ove
rige bemanning. Het leek den heer Van
Binsbergen ongewenscht, dat vreemdelingen
aan boord van een Nederla.ndsch schip de
wet overtraden en daarom wa6 voorloopig
tot hun aanhouding besloten, in afwachting
van de beslissing of zij door den vreemde
lingendienst over de grens moeten worden
gezet, dan wel weer kunnen worden losge
laten na proces-verbaal.
Ook hierover berust het laatste woord bij
de justitie.
De namen der andere, Hollandsche, leden
van de bemanning, zijn door de rivierpolitie
nauwkeurig genoteerd; later zal worden be
slist of tegen allen rechtsvervolging zal
worden gelast of niet
De H.A.L. zwijgzaam
De directie van de HollandAmerika Lijn
had vannacht consigne gegeven, dat geen
van de persvertegenwoordigers aan boord
of binnen de hekken mocht worden toe
gelaten.
Daardoor was het ons onmogelijk het oor
deel van den kapitein te geven. Later
bleek, dat de officieren last hadden gekre
gen de grootste zwijgzaamheid te betrachten
Schadeposten
Het uitgebroken conflict schijnt voor de
HollandAmerika Lijn van zeer nadeeligen
invloed te zijn. Jui6t de maand September
is de beste vain het jaar, omdat dan de
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
De „Rotterdam" is te Rotterdam aange
komen.
(blz. 2)
Het Duitsche herstelprogram in noodver
ordeningen gepubliceerd.
Het conflict in Lancashire.
Tbls. 3Y
De opening van de 27ste Nederlandsche
(Btz. 5)
Economische Problemen. Het Geld III.
(blz. 7)
Het jubileum van Dr. J. F. Reitsma, 'di-
VOORKOMT TAINPBEDEPF M
en poetst 's avonds en 'smorgens met y
Amerikanen, die Europa hebben „gedaan",
graag met een Hollapdsche boot naar hun
vaderland terugkeeren, wegens de uitste
kende verzorging, die men daar geniet.
Zoo i6 de Statendam, op haar laatste reis,
met ndet minder don 1900 passagiers aan
boord, waaronder 500 eenste klassers, naar
New-York gevaren.
Dat de booten van de H.A.L. thans worden
opgehouden, beteekent niet alleen momen
teel gemis aan passagegelden, maar vooral
ook. het kwijt raken van de klandisie. Alle
vraoht gaat nu met concurreerende lijnen
over. In plaats van geld te ontvangen, moest
men nu voor tienduizenden aan passagegel
den terug betalen en b.v, voor de reizigers
die van de Rotterdam kwamen nog de reis
van Boulogne naar Rotterdam vergoeden.
De Statendam en de Veendam zijn thans
nog op reis, maar zullen, tenzij het conflict
mocht worden opgeltet. ook wel bij thuis
komst worden stilgelegd.
De mariniers weer thuis
De mariniers, die aan boord van de Rot
terdam de wacht hadden betrokken, zijn
vanmorgen te kwart over zeven per auto
bus van de terreinen ven de H.A.L. naar
hun kazerne vertrokken.
Bij hun vertrek was alles ook op straat
volmaakt rustig.
De mariniers schijnen achteraf heel do
expeditie als een pleziertochtje te kunnen
beschouwen. Een van hen zeide nog wel ze
ven maanden op deze wijze te hebben willen
doorvaren. Men had uitstekende menage ge
had eneerete klas hutten.
Land- en Tuinbouw.
De directie van den landbouw deelt mede. dat
blijkens van den consul-generaal te Dublin ont
vangen telegrafische mededeeling de regeering;
van den Ierschen Vrijstaat een Invoerrecht heft
van 11 shilling 3 d. per stuk van alle schapen,
op of na 31 Augustus ingevoerd.
den geheven van alle levend gevogelte op of
na dien datum ingevoerd: onder levend gevo
gelte wordt verstaan hoenderen, kalkoenen.
Voorts zal als noodmaatregel een recht van
S4 sh. per cwt worden geheven van alle arti
kelen. welke bestaan uit of geheel of gedeelte
lij:: gemaakt zijn van vleesch of wild of tam
gevogelte en in een gesloten fles<sh, pot, blik
of dergelijke verpakking worden ingevoerd.
Vleeschextracten en soortgelijke praeparaten
zijn hiervan uitgezonderd, evenals soep.
Versche groenten, behalve tomaten en kom
kommers, zullen met een invoerrecht van 1 sh.
per pond worden belast.
Uit Oost-lndie
De bemanning van het s.s. „Rotterdam", die hedenmorgen na aankomst afmonsterde.
BERUCHTE BOEF GEARRESTEERD.
MALANG, 5 Sept. (Aneta). De politie ar
resteerde in Zuid-Malang een beruchten boef,
die verdacht wordt van ruim 200 diefstallen,
inbraken en overvallen. Hij oefende den
laatsten tijd een terreur uit in Malang, Djem
ber en Loemadjang.
BRAND.
BUITENZORG, 5 Sept. (Aneta). In de on-
derafdeeling Panekadjéne. in de nfdeeling
Pare Pare, Celebes en Ondorhoorigheden,
zijn 53 woningen afgebrand.
VERDUISTERING TE GOENOENGKIDOEL
DJOCJA, 5 Seot. (Aneta). Het eerste resul
taat van liet onderzoek, ingesteld naar do
administratie van den opperhoutvester van
Goenoengkidoel, den hoer J. Berkolie, wijst
uit, dat de verduisteringen ongeveer f90.000
bedragen. De verduisteringen schijnen ge
schied te zijn door het boeken van posten
voor werken die nimmer zijn uitgevoerd.
DE FRAUDE BIJ HET JAVAVEEM
BATAVIA, 5 Sept. (Aneta) De strafzaak
tegen den heer Coelijn, gewezen geëm
ployeerde bij het Javaveem, die van be
langrijke verduisteringen ten nadeele van
dit veem wordt beschuldigd, is heden naar
de terechtzitting venvezen. Do datum der
ziiling is nog niet vastgesteld.
