\TERDAG 3 SEPTEMBER 1932
TWEEDE BEAD PAG. 5
IOE DENKT MEN OVER HITLER?
ET ..HARZBURGER FRONT"
VAT STAALHELM-OFFICIEREN
ZEGGEN
Ill (Slot)-)
Oen Stahlhelm am Rock und das
[Auge klar,
Wit stolzem, wehrhaftem Sinn,
So ziehn wir durchs Reich in end-
loser Schar
Kameraden, auf nach Berlin!
hoofdstad der Düitsche republiek zal
week staan in het teeken van den
tlhelm. Wij beleven den dertienden
-Front-Soldaten-Dag. Ruim vijf jaar ge-
marcheerden wij met de staalhelm-
men naar het Stadion, waar ondanks
tegenwerking der toenmalige regeering,
grootsche betooging met vlaggen, fak-
muziek en vuurwerk werd gehouden,
lans is dat anders. Wel zijn er organen
lijvoorbeeld het Berliner Tageblatt die
maar half goed vinden, dat ruim 160.000
itsoldaten hun nationale gezindheid zoo
dijk te kennen geven, maar de tegen-
rdige regeering denkt er anders over:
ikanselier "von Papen, rijksweerminister
Schleicher en de rijksminister voor) bin-
[andsche zaken hebben hun persoonlijke
wezigheid op een der staalhelm-dagen
'ezegd.
ok de rijkspresident gaf als eere-presi-
1 der organisatie zijn sympathie voor de
ilhelm-beweging duidelijk te kennen. In
tdeck werd een aantal staalhelm-studen-
die een marsch door Oost-Pruisen ge-
ikt hadden, door Hindenburg als volgt
-gesproken: „Mijn gedachten gaan uit
r Tannenberg, naar den tijd, toen er in
tschland nog eensgezindheid heerschte.
ins is dat, helaas niet meer het geval,
atst altijd het vaderland boven de par
ui Wanneer gij vasthoudt aan deze ge
ilheid, dan zal er ook voor ons weer een
ire tijd aanbreken!"
Staalhelm en Hakenkruis
jen niet over één kam geschoren worden
de dragen een nationaal karakter, haten
tun hart de grondwet, die onder Ebert's
sidium in Weimar van kracht werd en
ikeren naar den dag, waarop het Duit-
e rijk zijn verloren aanzien en macht
.er de volken van Europa zal herwinnen
de stellen hun geestelijke en lichame-
krachten voor dit nationale doel ter
ohikking.
loms zag het ernaar uit. dat de Staalhelm
't Hakenkruis arm in arm marcheerde.
II stond in ons blad van 29 Aug. j.l.
Twee jaar geleden gaven Hugenberg en
Hitier elkaar rencontre in Bad Harzburg,
hoorde men in gezwollen taal spreken over
het Harzburger Front. Maar de werkelijk
heid was anders. Hitier wilde den Staal
helm slechts aan het verstand brengen, dat
zijn nationalistische beweging het groepje
nationale frontsoldaten te allen tijde kan
opslokken; hij liet zijn legioenen langs de
tribune marcheeren en toen later de staal-
helm-mannen verschenen, was Hitier allang
verdwenen. Men had zich onnoodig aan een
blamage blootgesteld. Van. het Harzburger
Front hoorde men sedert dien geen woord
meer.
Tijdens de laatste presidentsverkiezingen
kwamen Staalhelm en Hakenkruis opnieuw
met elkaar in wrijving. Daar het centrum
in samenwerking met de sociaal-democraten
Hindenburg als kandidaat hadden aange
meld, geraakte de staalhelm-organisatie in
een uiterst precaire positie
Hindenburg, ook al was hij eere-voorzit
ter van den Staalhelm, kon onder deze om
standigheden hun kandidaat niet zijn; aan
Hitler, die den Staalhelm in Harzburg als
een quantité négligeable behandeld had, wil
de men deze eer niet toekennen. Zoo kwam
men op de rampzalige gedachte Duesterbeig
naast Hindenburg te plaatsen. Bij de her
kiezing moest deze zich als kandidaat terug
trekken en liet de Staalhelm het aan zijn
leden over, hun stem op Hindenburg of op
Hitier uit te brengen. Sedertdien heeft de
Staalhelm zich uit het actieve politieke be
drijf teruggetrokken, legt het den nadruk
op zijn „Loslösung von der Politik". Deze
scheiding van de politiek is slechts betrek
kelijk. Ik ken vele vroegere officieren, die
uit traditie weliswaar bij den Staalhelm
zijn gebleven, in hun politieke overtuiging
echter nationaal-socialistisch denken. In
Staalhelan-lcringen is de meening over Hitler
en zijn nationaal-socialistische beweging
sterk uiteenloopend. De meerderheid, vooral
de oudere generatie, zij, die den oorlog uit
persoonlijke ervaring kennen, kan ook nu
nog tot de Duitsch-nationale volkspartij van
geheimraad Hugenberg gerekend worden;
duizenden anderen echter, overwegend jon
geren, marcheeren vooralsnog mee in de
gelederen van Seldte en Duesterberg, „Iieb-
auggeln" terzelfder tijd met hun kameraden
in het bruine hemd. Men mag niet over het
hoofd zien, d'at het hier om twee nationale
organisaties gaat, die beide eenzelfde doel
nastreven: Duitschland's wederopbouw! Ik
zou niet omvallen van verbazing, wanneer
ter gelegener tijd uit practische overwegin
gen tusschen Hitier, Seldte en Duesterberg
een bondgenootschap werd aangegaan. Zoo
ver is men thans echter nog lang niet
Dat werd ik gewaar op den Pariser Platz,
waar de Staalhelm het statige huis gehuurd
heeft, dat in betere tijden als casino diende
voor de aristocratische officieren van het
l. Garde-Regiment te voet. Aan de over-
ijde ligt het Fransche gezantschap en ik
vermoed, dat Francois-Poncet de activiteit
van den militair gedrilde Staalhelm zijn op
lettendheid niet zal onthouden. Ook hem zal
het stellig opgevallen zijn, dat Hindenburg
den Staalhelm een waardeering toekent,
welke het Hakenkruis tot dusver onthouden
bleef. Over dit
opvallend verschil van waardeering
heb ik met meerdere vooraanstaande man
nen uit de Staalhelm-beweging van gedach
ten gewisseld. Men gaf mij ongeveer het
volgende te kennen: „De mislukking van 't
Harzburger Front ligt nog in onze herinne
ring. Weliswaar namen Hitier en Hugen
berg kameraadschappelijk naast elkander
plaats op de tribune, maar de Staalhelm
werd door den leider der nation aal-socialis
ten vrijwel geignoreerd. Wij zullen dat niet
vergeten. De verhouding tusschen Staal
helm en 't Hakenkruis is er sedertdien niet
beter op geworden. De organen der natio-
naal-socialisten brachten herhaaldelijk in
zeer hatelijken vorm ongemotiveerde aan
vallen op onze organisatie. Nog kort geleden
zag majoor von Stephani zich gedwongen,
een aanklacht wegen beleediging in te die-
men tegen dr. Goebbels, den verantwoorde-
delijken hoofdredacteur van den „Angriff".
Daar de brutale beschuldigingen op een
schromelijke vergissing berustten, is men
tot een vergelijk gekomen. Deze en soortge
lijke gebeurtenissen hebben ons bekeerd van
onze kameraadschappelijke gezindheid ten
opzichte van de Hi tl er-knapen. Toen wij aan
het front voor ons vaderland vochten, lagen
de meesten van hen nog in de wieg. Wat
verbeelden zij zich eigenlijk. Wat hebben
zij tot dusver gepresteerd? Hitier staat
allang niet meer met beide voeten op den
begaanbaren bodem. Zijn telegram aan het
'vijftal S.A.-mannen, die geheel terecht een
zware straf verdiend hebben ook al hou
den wij het doodvonnis voor te hard is
een nieuw bewijs voor zijn politieke kort
zichtigheid. Deze zelfoverschatting kan hem
duur te staan komen! Wanneer Hitler in
den inmiddels weer eens verboden „Angriff"
laat meedeelen, dat voor Berlijn een Bruin
Huis zal worden ingericht, d'an schudden
«dj het hoofd. Het Bruine Huis in München
waar het aanzien der nationaal-socialis-
ten danig geslonken is heeft indertijd
opschudding genoeg teweeg gebracht. De
luxueuse inrichting heeft
millioenen verslonden
Op wiens kosten? Dat zal ik zeggen, of
liever ik laat den „Angriff" zelf spreken:
De vereischte kosten voor het inrichten en
het in stand houden van het Bruine Huis
werden gespaard uit de gelden van het lid
maatschap der partij, zoodat thans onze
leden in geenerlei wijze belast behoeven te
worden. Let vooral op dat woordje „thans".
Hiermee wordt dus officieel toegegeven, dat
het moeizaam bijeengebracht geld der arme
Hitler-knapen, veelal werkloozen en onbe-
middelden, is gebruikt tot het aankoopen
en inrichten van volmaakt overbodige
Bruine Huizen. Dat zijn methoden, waar wij
niets voor over hebben. Wij begrijpen met
den besten wil niet, hoe de ellende van de
millioenen, die thans honger lijden, ver
eeen igd kan worden met het aankoopen en
inrichten van pompeuse paleizen!"
Het frappeerde mij, uit den mond van
staalhelm-mannen, ervaren frontofficieren,
dit afwijzend oordeel te moeten vernemen.
Het verhoogt voor mij tie beteekenis van de
historische „Stunde der Frontsoldaten". Wan
wij deze week Prins August Wilhelm
naast Goebbels en Strasser in den rijksdag
of den Pruisischen landdag zien plaats
nemen in bruin gewaad, dan zullen onge-
eer terzelfder tijd zijn prinselijke broers
Eitel Friedrich en Oscar in de grijze uni
form van den Staalhelm over het Tempel-
hofer Feld marcheeren. De mogelijkheid is
groot dat hun oudste broer, de voormalige
kroonprins, als gast plaats neemt naast
veldmaarschalk von Mackensen, generaal
von Watter, majoor von Sedenstern, majoor
von Morrowicz en ontelbaar vele andere
je officieren uit het voormalig keizer
lijk leger. Men beschouwt en behandelt
elkander als kameraden zonder onderscheid
an stand en rang, als mannen, die één zijn
in hun groote liefde voor volk en vaderland
één ook in de vaste overtuiging, dat moord
en doodslag wel tot een bloedigen burger
oorlog, maar nimmer tot de bevrijding van
Duitschland kunnen voeren!
BINNENLAND.
KONINGINNEDAG TE BERLIJN
Onze Düitsche correspondent schrijft ous:
Harer Majesteits gezant te Berlijn en gra
vin van Limburg Stirum hadden de Neder-
landsche kolonie in de rijkshoofdstad uitge
noodigd, den Koninginnedag in de Ranch
strasse te komen vieren. Door een zestigtal
dames en heeren was aan deze uitnoodigin;
gevolg gegeven.
Graaf Limburg Stirum begroette de aan
wezigen op Nederlandseh territorium, en
hield een rede, waarna een driewerf hoezee
op ons Vorstenhuis werd aangeheven
staande het Wilhelmus werd gezongen.
Hierna begon een concert, gegeven door
den heer en mevrouw Kever, viool met ac
compagnement, en mej. Pool, sopraan van
de opera te Aken. Wij werden vergast op
een sonate van Beethoven en een sonate van
César Franek. Mej. Pool zong twee aria';
enkele Nederlandsche liederen en in de oor
spronkelijke taal ter eere van den gast
heer, die ons land diende als gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië een Ma-
leisch minnelied. Na afloop van het concert
nam de avond 'n huiselijke wending en kon
van bet goed verzorgde buffet gebruik wor
den gemaakt. Zoo had de Koninginnedag
ook te Berlijn een geanimeerd verloop.
MARSCH-OEFENINGEN BIJ HITTE
Naar aanleiding van door het Tweede Ka
merlid den heer Schaper gevraagde inlich
tingen deelt de Minister van Defensie mede
dat door de regimenten grenadiers en jagers
op 11 en 12 Augustus de tweedaagsche
marschoefening gehouden is, welke overeen
komstig de bestaande voorschriften een on
derdeel moet uitmaken van het opleidings
programma bij alle infanterie-regimenten.
Deze marschoefening wordt bij elk regiment
tweemaal 's jaars gehouden éénmaal met
de voorjaarsploeg en éénmaal met de na-
jaarsploeg na voorafgegane systematische
training volgens een in overleg met den mi
litairen geneeskundigen dienst vastgesteld
schema van geleidelijke opklimming. In ver
band met de in den namiddag van 11 Aug.
plotseling intredende temperatuurstijging
zijn de voor dien dag en voor 11 Augustus
j.l. aanvankelijk voorgenomen marschen aan
merkelijk bekort. Op 12 Augustus werd bo-
endien zonder bepakking gemarcheerd.
Deze marschen kunnen in het opleidings
programma der infanterie niet worden ge
mist. Zooals ook thans is geschied wordt re
kening gehouden met de weersomstandig
heden.
DE STAATSLOTERIJ
De Minister van Financiën deelt zulks ii
antwoord op een vraag van 't Tweede Ka
merlid den heer K. ter Laan, mede, dat bij
hem voorshands niet het voornemen bestaat
over te gaan noch tot afschaffing noch tot
uitbreiding van de Staatsloterij.
Het geringer debiet van particuliere on
dernemingen schrijft de Minister toe aan het
scherper toezicht, dat meer dan één van die
ondernemingen als een verboden loterij heeft
doen beschouwen.
In hoeverre dit geringer debiet de conclu
sie wettigt, dat thans veel geld voor buiten-
landsche loten wordt besteed, kan hij, bij
gebrek aan betrouwbare gegevens dienaan
gaande, niet nagaan.
Oranje bitter-heid
AUTOMATISEERING TELEFOON
VORMING VAN NIEUWE DISTRICTEN.
In verband met de voortgaande automati
seering van den telefoondienst zullen met
ingang van 1 November a.s. worden gevormd
de telefoondistricten Alkmaar, Amsterdam,
Breda en Utrecht, waarvan de zetels in de
gelijknamige plaatsen gevestigd worden; het
ingenieurs-district Utrecht wordt tegelijker
tijd opgeheven. Het totaal-aantal gevormde
telefoondistricten beloopt alsdan 9
roffelrijmen.
O, wat zijn ze weer kwaadaardig,
Wat kwajongensachtig klein,
Onze rooide krantenschrijvers,
Nu ons feest zoo fijn mocht zijn!
Van een stad, die ik gezien heb
Vol van vlag- en feestvertoon,
Heet het: „hier en daar een vlagje
En de herrie als gewoon
Man, ze kunnen 't niet verbijten,
Maar de halve A.J.C.
En het gros der roode kiezers
Host met onze optocht mee
Desondanks en overmits ze
Rood zijn op de ruggegraat,
Kunnen ze niet binnen blijven
Als de vlag te waaien staat
En de A.J .C.-ers-bèenen,
Zoo op rood-zijn afgericht!
Worden door de feestfanfares
Zóó bewegelijk en licht
Dat ze om de feesttent dansen
Metoranje op de borst,
Schoon ze niet mógen gelooven
In een vaderland of vorst.
Daarom zijn de kranten nijdig;
Daarom geven ze een trap
Met de galgedrenkte woorden
„Openbare dronkenschap".
Aardig is 't niet voor den kiezer,
Voor den lossen kameraad,
Die zich graag, bij iéder gijntje
Aan de drank te buiten gaat
Morgen is 't weer: „liefje, liefje
Morgen is de man weer goed,
Omdat Rood het van 't rapalje
En de zelfkant hebben moét.
(Nadruk verboden.) LEO LENS
VERHOOGING MARGARINEPRIJS
Naar wij vernemen, zullen, in verband
met de verhooging van den accijns op mar
garine en de stijging van den prijs van dè
wettelijk bij te mengen natuurboter, de prij
zen van margarine eveneens een verhooging
ondergaan.
Draverijen te Zaandam Groote brand te Londen In de Düitsche Wijnbergen
ue nertogin van York verrichtte de doopplechtigheid Op den Rijksweg naar Breda kwam even buiten Tilburg een vrachtwagen in aanraking met de Een geweldige brand heeft te Londen gewoed, op d.
van een nieuwen motor-reddingboot „John and William boomen, waardoor de machine geheel vernield werd» historische plaats, ivaar 266 jaar geleden eveneens ecu.
Mudie ij/1, don doop maakte zij een tochtje met de groote brand uitbrak
boot voor. Arbroath
De politie in Berlijn heeft haar eigen Hollywood, waar
verkeersfilms worden gemaakt.
Middagrust van plukkers in de Düitsche wijnbergen. De wijnpers, die bij hen staat,
wordt meestal reeds op den berg in gebruik genomen.
Rechts: Tijdens de 25ste
Kampioen Handicap Dra
verij te Zaandam om h<
kampioenschap van Net
korte baan.
