V'
1
m
i
s
S!
Uil
B
Fj
i
i
IW
A
n
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. GEMEENTEN
tweetal: Te Gouda, R. Kok te Veenen-
daal en M. Heikoop te Utrecht.
Beroepen: Te Gouda, R. Kok te
Veeruenidaail, voorbeen te Gouda
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Charlois (aile Jmlppr.),
cand. A. W. T. NijenKuis, hulpprediker te
Schiedam
Aangenomen: Naar Ohaidoie (als
boilppred.), cand. A. W. T NijenlhuiB, hulp
prediker te Schiedam
Bedankt: Voor Wilniis. B. E. van Bun
nen te Heonelium (Fr.).
NED. HERV KERK
Beroepen: Te Arpben aan don Rijn
(vac.-J. G. L. Brouwer), W M A Kalkman
te Katwijk aan Zoe Te Dinteloord, J A
Klomp te Edie (G.) Te Avereeet (toez.), A
J W Grodiman te Wijnjeterp
Aangenomen: Naar Nijbroek, W.
Okken te Tienhoven (U.).
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Aalten, cand. W. Meijn-
hout te Haarlem.
BEROEPINGSWERK
Te Roewinkel (Dr.) stond bij dé Nöd.
Hervormde Gemeente met den beroeipen De
J. F. H. Engel te Nes en Wierum op twee
tal De G. J. Sanders te Ee (bij Dokkum)
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Door het Prov. Kerkbestuur van Drente zijn
nog tot de Evangeliebediening in de Ned.
Hervormde Kerk toegelaten de heeren P. J.
van Leeuwen te Winschoten, Theol. cand. aan
de Rijksuniversiteit te Leiden, en W. Oost te
Leeuwarden, Theol. cand. aan de Rijksuniver
siteit te Groningen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
Ds. P. ten Have hoopt Zondag 2
October a.s. voor de Ned, Herv. Gemeente te
Ootmarsum afscheid te preeken en Zondag 9
October d.a.v. te Noordlaren (Gron.) intrede
te doen, na bevestiging door den consulent,
Ds. A. Altena, van Groningen.
(KERKEN EN ONTWAPENING
Door het Bestuurscomité van den Wereld-
bond van Kerken is op zijn vergadering te Ge-
nève de volgende resolutie aangenomen
met algemeene stemmen:
„Het bestuurscomité van den Wereldbond
voor internationale vriendschap door de Ker
ken, kennis genomen hebbende van de verhan
delingen der wereldconferentie voor vermin
dering en beperiking der bewapeningen gedu
rende de maanden van Februari tot Juni 1932
en aandacht geschonken hebbende aan de ont-
werp-resolutie, die door het algemeene comité
van die conferentie op 23 Juli werd aangeno-
overwegende, dat de Wereldbond zich te
Praag en te Cambridge op krachtige wijze
voor algemeene ontwapening heeft uitgespro
ken, dat Christelijke Kerken, volgend de oproe
ping van den Wereldbond, sedert jaren van dt
juistheid van dit beleid overtuigd, in haar ge
beden voor deze gedachten opkwamen, flat lei
dende Christelijke organisaties haar instem
ming met dit beleid .door belangrijke publieke
verklaringen hebben betuigd,
geeft met diepe smart uitdrukking aan het
gevoel van bittere teleurstelling bij de geheele
Christenheid over het feit, dat de Ontwape
ningsconferentie, ondanks discussies die zes
maanden duurden, nog geen enkel voldoening
gevend resultaat bereikte,
geeft met een gevoel van diep leedwezen als
zijn overtuiging te kennen, dat een mislukking
van deze conferentie een verschrikkelijke scha
de zal toebrengen, niet alleen aan intemationa-
nalen handel en internationalen vrede i
ook aan de kerken en haar arbeid,
houdt aan zyn overtuiging vast, dat ter ver
krijging eener blijvende oplossing van het ont
wapeningsprobleem noodig zijn: ten eerste: de
aanvaarding van het beginsel, dat alle betrox-
ken staten als gelijk recht en verantwoordelijk
beid bezittende moeten beschouwd en ten 2.: dt
uitbreiding door onderlinge conferenties en an
dere daartoe dienende vreedzame middelen van
die maatregelen, die vredesverstoring beoogen
te voorkomen, teneinde aldus een op den duur
onwederstandelijk blijkend systeem van zede
lijke waarborgen voor de veiligheid op te bou-
stélt echter vast, dat met de Ontwerp-rese*-
lutie der ontwapeningsconferentie een stap
voorwaarts gedaan kan worden, teneinde, wan
neer de conferentie weder samenkomt, althans
vermindering van bewapening te bereiken,
doet daarom een beroep op de Kerken om
algemeene opinie in alle landen ten behoeve
van een onmiddellijke wezenlijke bewapenings
vermindering mobiel te maken,
en verzoekt de nationale afdeelingen var
den Wereldbond om door alle in haar macht-
zijnde middelen er bij haar eigen regeeringen
en regeeringsvertegenwoordigers ter ontwape
ningsconferentie op aan te dringen, dat zij
zonder uitstel de voorstellen, in de Ontwerp
resolutie vervat, verder uitwerken, speciaal
dat gedeelte, dat in een onmiddellijke en we
zenlijke besnoeiing, zoowel van de bewapening
als van de budgetten, voorziet, opdat de Ont-
•werp-rcsolutie een wezenlijk, effectief middel
ter vermindering der Jjewapening moge
den. i l.,.ii
KERKORGELS
Te Zegwaart wordt heden, Donderdag
avond 1 September, het nieuwe orgel in de
Geref. kerk in gebruik genomen. Het is ge
leverd door de firma G. van Leeuwen en Zo
nen te Leiderdorp. De organist J. J. de Vos,
van Rotterdam, zal het bespelen.
„FILIPPUS"
In vervolg op onze mededeelingen betref
fende de algemeene vergadering van het Ger.
Traktaatgenootschap „Filippus", te houden
Maandag 12 en Dinsdag 13 Sept. a.s. te Rot
te r d a m, kerkgebouw Ammanstraat, kunnen
wij nog berichten, dat als referent hoopt op te
treden'de heer N. Baas, van Amsterdam, wel
bekend als straatprediker; dat zoowel de bid
stond als de algem. vergadering gratis voor
ieder belangstellende toegankelijk is en dat de
uitgaven van „Filippus", waaronder nieuwe,
prachtig uitgevoerde tekstkaarten, geëxpo
seerd zullen worden. Ook de nieuwe catalogus
is daar verkrijgbaar.
ZENDING
Zendingsfilms. Het Zendingsbureau
te Oegstgeest deelt mede, dat het evenals an
dere jaren weer gaarne verschillende films
met operateur beschikbaar stelt. Aangeboden
worden de Warta-Sari, de Melawan-Gelap, de
jMentawei- en Sumatra-film. Bovendien heeft
het Zendingsbureau le beschikking over de
Borneo-film, die eRi meer medisch-cultureel
karakter draagt.
Van October af staan twee operateurs met
onze films gereed om het land door te reizen
Radio Nieuws.
S. S. R.
Het Bestuur van de Afd. Rotterdam dei
Societas Studiosorum Reformatorum deelt aar
belanghebbenden mede, dat voor het eerstvol- j
gend studiejaar de Novitiaats-Commissie als
volgt is samengesteld: mej. Cora Gielstra,
Willem Buytewechstraat 183c, te Rotter- i
dam-W.; mej. Ini Oosterveen, Geref. pastorie I
Barendrecht; H. de Jong, Willebrordusstraai I
'~i, Rotterdam; en A. J. van Raalte, Claes del
Vrieselaan 139, Rotterdam.
Graag worden alle gewenschte inlichtingen, j
zoowel van het S.S.R.-leven, als wat de studie
aan de Nederlandsche Handels-Hoogeschool be
treft, aan genoemde adressen, alsmede in het
Gebouw der Hoogeschooi op de inschrijvings-
dagen, gegeven.
Drs. J. E. MEETER.
Drs. J. E. Meeter, die een benoeming tot
hoogleeraar aan het Princeton Seminarie der
Presbyteriaansche Kerken in Noord-Amerika
aannam, heeft, toen hij voorheei» zelf te Prin
ceton studeerde, zich dermate onderscheiden,
dat zij die bezig zijn de werken van Dr. B.
B. Warfield te publiceeren, hem employeerden
om deze uitgave te completeeren, een taak die
nog niet klaar is. Negen deelen zijn uitgege-
n een tiende en laatste deel zal spoedig
het licht zien.
HOOFDBENOEMINGEN
Oastricum (te openen Chr. Nat. School)
J. Smit, hoofd Chr. Nat. School te Ouder-Am-
stel. Aang.
Heidenschap bft Workum (Chr. Nat.
School), A. van der Wijk, ond. te Vriezenveen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Harderwijk (Vischmarikt, hoofd G. J.
Huetink), G. Meijer te Zwolle (met ingang van
heden tijdelijk te Eindhoven). Voor vast. Ing.
1 Nov.
Zwolle (Kon. Wilh. school, hoofd P. Smit)
W. C. van den Bosch te Amsterdam en mej.
G. Post te Berkum (Zwollerkerspel).
Soest dijk (U.L.O.-School, hoofd S. Fok-
kens), F. Put, 1ste ond. Van Heemstraschool
te Hattum.
M e d e m b 1 i k, mej. R. J. Bakker te Lo*-
chem. Voor tijdelijk.
Ferwerd (U.L.O.-School, hoofd J. Ketel
lapper), J. P. Rebel te Amsterdam. Voor tij
delijk.
Sprang (Herv. School), H. Korteweg te
Rotterdam. Voor tijdelijk.
Voorburg (Emmaschool, hoofd W. Vis
ser), J. D. Fossen te Den Haag.
S. HAGEN
De heer S. Hagen, hoofd eener Geref.
School te Oldebroek, die heden, 1 September,
als zoodanig zijn zilveren feest viert, is 24
November 1880 geboren. Hij is, evenals zijn
echlgenoote, herkomstig van Reeuwijk bij
Gouda, en ontving, gelijk ook zij, zijn oplei
ding aan de Chr. Normaallessen te Bodegra
ven, onder leiding van wijlen den heer J. van
Andel.
Als onderwijzer was hij achtereenvolgens te
Oudewater, Ede en Den Haag werkzaam, en
sinds de opening der Geref. School te Olde
broek staat hij aan haar hoofd.
Buiten het onderwijs heeft hij zich ook vooi
verschillende andere organisaties verdienste
lijk gemaakt. Vele jaren heeft hij ook het
scribaat van den (Kerkeraad der Geref. Kerk
vervuld,
COMMISSIE VAN BEROEP
De uitslag van de door het onderwijzend
personeel der bij de Commissie van Beroep
den Schoolraad aangesloten Scholen met
den Bijbel gehouden stemming voor
plaatsvervangend lid in de vac.-wijlen R. P.
Offringa is, dat gekozen werd de heer M r. H.
ijleveld te Amsterdam, die deze be
noeming heeft aangenomen.
BEZUINIGING-LA NDBOUWCURSUSS EN
In verband met de noodzakelijke bezuiniging
op alle rijksuitgaven, zullen ook de landbouw-
cursussen hiertoe hun deel moeten bijdragen.
Voor den komenden winter moet er op gere
kend worden, dat de cursussen voor volwas
senen dienen te worden beperkt tot cursussen
in bedrijfscontrole en electriciteitsleer, alsme
de tot die cursussen, welke herhalings- en ver
volgcursussen zijn voor gediplomeerden van
algemeene landbouwcursussen.
Het honororium voor de cursussen voor vol
wassenen wordt teruggebracht tot f2.75 voor
de eerste 24 lesuren; f2.25 voor.de volgende
24 lesuren en f 2 voor alle verdere lesuren.
Voor verplaatsingskosten wordt geen ver
goeding meer verleend voor het gebruik maken
van een auto door de leerkrachten aan de cur
sussen. Voor afstanden van 10 KJM. (20 K.M.
heen en terug) en minder, wordt het gebruik
een auto niet noodig geacht en zal dus,
ook bij het bezit van een eigen auto, slechts
nog de tegemoetkoming voor het gebruik van
een eigen rijwiel (thans 2% cent per K.M.)
Worden toegekend. Indien bij slecht weer een
auto noodig mocht zijn, dan zal de betrokken
organisatie dat voor haar rekening dienen te
nemen.
DONDERDAG 1 SEPTEMBER
AVRO: Gramofoonmuzlek
19.30 Hilversum AVRO: Prof. van Loghem:
Tropische hygiëne
21.00 H ul i z e n NCRV: Dr G. Esselink: „Opvoe
ding en zieke kinderen"
VRIJDAG 3 SEPTEMBER
VARA: Septet
Hilversum VARA: Septet
Huizen NCRV: Harre
Hilversum VARA: Septet
SCHAAKRUBRIEK
Redacteur: W. J. H. CARON, Haarl emmer m eer straat 168, Amsterdam-W.
Men wordt verzocht correspondentie over deze rubriek aan bovenstaand adres te richten.
Probleem no. 322
Van; E. P. BELL
Hulzen NCRV: Trio v. d. Horst
Hulzen NCRV: Harmoniumconcert
Lang nborg: Orkest
Huizen NCRV: Tno v. d. Horst
1.30 NCRV: Concerl
r y: Orgelrecdtal
Hilversum VARA: Gramofoonmuzlek
NCRV: Gramofoonmuziek
NCRVGramofoonmuzlek
i VARA: Gramofoonmuzlek
i VARA: Vara-orkest
Delingen, Cursussen,
10.15 Hilversum VARA: Voordracht
17.45 Hilversum VARA: Voordracht
Kinderuurtje
16.30 Hilversum VARA: Knutselen
17.30 H u i z e n NCRV: Fotografie
18.00 Huizen NCRV: Handenarbeid
Wanneer geen leerkracht binnen den afstand
van 10 K.M. beschikbaar is en het afleggen
van dien grooteren afstand per rijvviel bezwa
ren oplevert, dan zal in den regel van de op
richting van een cursus moeten worden afge-
Het minimum aantal leerlingen voor een le
jaars-algemeene landbouwcursus wordt ver
hoogd tot 15.
Het honorarium voor de algemeene land
bouwcursussen wordt teruggebracht tot f 2 per
lesuur.
EXAMENS
EXAMENS NOT ARTAAT.
DEN HAAG. 31 Aug. Gesl. voor deel 11; do
heer K. GUnther, Heemstede.
EXAMENS-HOOFDAKTE
BREDA, 31 Aug. Opgeroepen 7. niet opgek.
geëx. 6. teruggetr. 1. gesl. 2 cand., nl. mej. W.
B. Wtllems, Den Bosch; en de heer M. de Rooy,
Capelle.
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG. 31 Aug. Akte L.O. Opgeroepen 3.
-niet opgek. 2, gcëx. 2. gesl. beide cand., nl. de
heeren: P. J. van der Horst, Vught; en P. A.
Römgens, Kerkrade.
EXAMENS-HE ILGYMNASTIEK
DEN HAAG. 31 Aug. Gesl. de dames: L. Duits.
Den Haag: Th. F. van Nes, Apeldoorn: J. Marx,
Bussum: C. Felders. Hilversum; F. C. Hanson.
Amsterdam; N. Ortt. Haarlem; G. A. van Lorae
van St. An ge Thieme. Nijmegen.
LICHAMELIJKE OEFENING
ZWEMMEN
Men meldt ons uit Honselersdyk:
Onder veel belangstelling zyn Woensdag in
het zwembad aan den Dijkweg vanwege de
N. Z. V. zwemwedstrijden gehouden. De uit
slagen van deze wedstrijden luiden: 2 x T"
.f
mfa.
m
k
k
i
k
m
k
k
-
m
éh
A
CORRESPONDENTIE
J. L. B. te S. U wilt mij problemen van
elders laten nazien en oplossen. Dat gaat
toch niet aan.
Wit begint en geeft in twee zetten mat
Wit (12): Kh4, Dal, Tb4, Tfl, Le7, Lhl, Pdl,
Pd7, pi.f3, g6, g7, h5
Zwart (10): Kf4, Td4, Pc4, pi.b5, b6, c5, d2,
I, f5, h6
Probleem no. 323
Van: J. C. J. WAINWRIGHT
k
m
Wit begint en geeft in v ij f zetten mat
Wit (7): Ka8, Lh4, Ph3, pi.a3, b5, d6, e5
Zwart (5): Kc8, pi.a6, b6, d7, e6
Oplossing van probleem no. 320
Van: F. G. TUCKER
Wit (5): Kh5, Dbl, Le6, Lf4, pi.e3
Zwart (8)Ke4, La8, Lf8, pi.d3, d7, e5, f3, h6
Mat in twee zetten
Sleutelzet: 1. Dblal
Niet 1. DbS wegens d7d6 en nu is 2.
DXa8 geen mat wegens d6d5.
Oplossing van probleem no. 321
Van: M. HAVEL
Wit (5): Kh5, Df2, Td8, Thl, La2
Zwart (7): Ke4, Tdl, Te6, Lc2, pi.f5, h4, h6
Mat in drie zetten
Sleutelzet: 1. Td8—d3
Varianten
1Txd3 2. Telf enz.;
1LXd3 2. ThX4f enz.;
1Kxd3 2. Th3t enz.;
1f4 2. De2f enz.
De namen der genen, die goede oplossingen
inzonden, zullen in de volgende rubriek ver
meld worden.
GEWEIGERD DAMEGAMBIET
Wit: RELLSTAB Zwart: SCHLAGE
1. d2d4
2. c2c4
3. Pbl—c3
4. Pgl—f3
5. Lel—g5
6. e2e3
Pg8—f6
e7—e6
d7d5
Lf8—e7
0_0
b7b6
Zwart bewandelt do paden van het verleden.
Zoo speelde reeds Tarra sch tegen Pillsbury in
het tournooi te Hastings 1895.
Zwart streeft naar een beslissend overwicht
op den dame-vleugel. Wit negeert dit en on
derneemt een mat-aanval op den konings
vleugel. In genoemde party won Pillsbury op
schitterende wijze, maar later heeft men voor
zwart een veel betere verdedigingsmogelijk
heid gevonden.
Met de dreiging c4c3
36. a2a3 Tc5a5
37. Kg2fl Td8d3
3S. Tfl—el c4c3
Gemengd Nieuws.
7. Tal—cl
8. c4Xd5
9. Lfld3
10. 0—0
11. Ld3bl
12. Pf3e5
13. f2—f4
Lc8b7
e6Xd5!
c7c5!
PbS—<17
a7a6
Pf6e8!
DOOR DE ZEE MEEGESLEURD
Dinsdagavond gingen drie meisjes aan het
strand onder de gemeente Nieuwvliet een
bad nemen. Door den eb-stroom werden zij
bij het paalhoofd zeewaarts getrokken. De
bijna 20-jar:ge M. du Bois uit Nieuwvliet
verdween in de dieyte. De beide andere
meisjes konden zicH redden.
VAN EEN ZOLDER GEVALLEN
Te Dale, gemeente Aalten, is het 15-jarig
dochtertje van den landbouwer \V. van den
zolder gevallen. Het meisje kreeg *en sche
delbreuk en een hersenschudding.
BLIKSEM INGESLAGEN
Dinsdagavond is te Urk tijdens een on
weer de bliksem in de woning van den heer
H. Bakker ingeslagen. De topgevel werd
zwaar beschadigd. In een muur is een gat
geslagen. De electrische lichtleiding werd
gestoord. De bewoners bleven ongederd.
Slechts met dezen zet, dien Teichmann ge
vonden heeft, dien Tarrasch echter toen niet
kende, kan men de zwarte stelling houden.
Nu dreigt Tflf3h3
schoolslag heeren: 1. A.; ten Brugge Cate 51
sec., 2. G. Heesem, 54 sec. idem dames: 1. A.
v. Dien, 1 min. 2 sec., 2. Mevr. OttoSchou
ten, 1 min. 8 sec., 3. W. Bolleurs 1 min. 9
sec. 40 M. rugslag dames: 1. A. v. Dien 45
sec.; 30 M. schoolslag jongens tot 15 jaar: 1.
D. P. Seelt 29 sec., 2. F. Poot 35 sec.; idem
meisjes tot 13 jaar: 1. M. Bolleurs 29 sec.
2. M. Middelburg 32 sec.; 2 maal 30 M. school
slag meisjes tot 17 jaar: 1. M. Verhoeff 1 min.
9 sec.; 40 M. rugslag heeren: 1. A. ten Brugge
Cate 33 sec.; hinderniszwemmen heeren 50 M.:
1. G. Heesen 51 sec., 2. G. Petri 1 min. 11 sec.;
idem dames: 1 A v Dien 1 min. 13 sec., 2.
M. Verhoeff 1 min. 28 sec., 3. M. Bolleurs,
1 min. 29 sec., 210 M. vrye slag dames; 1.
A. Schneider 4 min. 20 sec. 2. A. v. Dien, 4
min. 29 sec., 3. C. Schneider, 4 min. 55 sec.,
idem heeren1. J. v. Herwerden 3 min., 5 sec.,
2. H. Albas 3 min. 39 sec., 3. A. Ten Brugge^
Cate 3 min. 40 sec. Popduiken heeren: 1. M.
J. Schouten, 2. P. v. Dien. De burgemeester
heeft o.m. een gedeelte van deze wedstrij
den by gewoond.
Het beste is hier onmiddellijk f7f5, daar
wit nu dezen pion niet „en passant" kan
men, zooals dit een zet later geschiedt.
Een fout zou zyn 19Pf6 wegens 20
dXe DXe5 21. LX&6 en wit wint. Daarente
gen biedt 19TXf6 20. dXe Te6 een
voldoende verdediging. De tekstzet is echter
waarschijnlijk nog sterker en in elk geval in
teressanter.
20. g2Xf3 Pe8Xf6
21. Kglhl
Om de g-baan voor den toren vrij te maken,
21Tf8—f7
Zwart mag niet 21Ph5 spelen, want
wit antwoordt 22. LXg6 hXg 23. TXh5 gXh
24. Tglf Kf7 25. Dg6 mat.
22. LblXg6 Tf7g7
23. Lg6—f5 Ta8e8
24. e3—e4
De juiste zet is hier 24. Tel. Den tekstzet-
moest wit reeds uit positioneele overwegingen
nalaten, want nu komt Lb7 in actie.
Ook hier nog zou Tel—el op zijn plaats zyn.
26bó—b4
27. Lf5e6f Kg8-hS
28. Pc3e2 Pf6Xd5!
Een mooie zet. Zwart heeft nu als vrucht
zyner energieke en preciese partybehandeling
een winststand bereikt.
29. Le6Xd5
Na 29. eXd Dxe6 zou wit glad op verlies
staan.
I. eXd
30. Ld5e6
De snelste weg tot winst is 30. La8.
31. Th4—f4 De7—g5
32. Dh6Xg5 Tg7Xg5
33. Khl—g2 Tg5a5
34. Tel—al Te8d8
35. Tf4—f2 Ta£c5
HET INTERNATIONALE
POOLJAAR 1932-1933
Berichten uit het Hollandsche Poolstation
te Angmagsalik (Oost Groenland).
I.
Aan de brieven van twee der expeditie
leden de heeren H. P. Th. van Lohuizen en
K. L. van Schouwenburg, is het volgende
ontleend:
Na ons vertrek op 14 Juli uit Kopenhagen
zijn we nu 21 Juli omstreeks 9 uur vlak voor
IJsland en stoomt de „Gertrud Rask" een
fjord binnen naar Seydisfjord. De eerste aan
blik van het land is; rotsen met vrij veel
groen, op 300 400 meter nevels tegen de
bergen, zoodat de toppen niet te zien zijn.
Veel vogels en een enkele kleine walvisch
soort werden door ons opgemerkt. Ongeveer
11 uur zijn we voor Seydisfjord, een kleine
plaats met vervelooze houten huizen. Daal
de „Gertrud Rask" hier kolen voor Scores-
bysund moet innemen, kunnen wij den mid
dag besteden om het plaatsje door te loopen
en een rots te beklimmen, teneinde een beter
overzicht van de omgeving te krijgen: aan
drie zijden rots en aan den vierden kant de
fjord.
Het wordt den meteoroloog nu ook duide
lijk, waarom de IJslandsche stations op de
weerkaartjes vaak windrichtingen geven,
die niet bij de drukverdeeling passen,
's Avonds de fjord weer uitgestoomd naar het
Noorden. Den volgenden dag met nog steeds
kalme zee passeeren we can 12 uur
den Poolcirkel
Zaterdag 23 Juli zien we het eerste ijs,
lage schollen, vaak prachtig blauwgroen,
waar ze met het water in aanraking komen.
Om 10.52 de eerste botsing met het ijs; de
kapitein probeert zooveel mogelijk botsingen
te voorkomen. Om twaalf uur zijn we op
/o gr. N. B. en kunnen dus, zonder veel
tegenspoed des avonds Scoresbysund berei
ken. Flinke ijsbergen komen eerst, om 18 uur
in het zi9ht., dus eigenlijk al vlak voor de
kust, die we als het helder geweest was
al hadden moeten kunnen zien. Maar niets
van dait al. Eerst om 22 uur duikt de kust op
de wolken hangen tot ongeveer 400 M. bo
ven de zee; de bergen worden door de zon
verlicht; prachtig effect maar moeilijk voor
den kapitein, daar hij geen toppen kan zien
Plotseling echter ontdekken we eenige huis
jes die zich tegen een ijsveld afteekenen; de
kolonie is dit zeker niet, maar er is tenmin
ste leven.
Even later komen twee eskimo's met hun
kajaks aan boord, ze hadden ons van de kust
af al gezien. Prachtig gezicht dat kajakken
en die Eskimo-gezichten; zoo handig als dat
gaat, je krijgt zelf lust in een kajak. Wie
weet?
Spoedig werd de steven gewend en na drie
kwartier bereikten we Andrupshavn, de
eigenlijke kolonie aan de Scoresbysund Om
streeks 23y2 uur lagen we voor de kolonie, be
staande uit 1 kerk en 8 huizen (waaronder
het radiostation en het huis voor de Fransche
Poolexpeditie) en eenige eskimo-woningen.
Daar het theoretisch nog juist de tijd voor
de middernachtzon voor Scoresbysund was,
bleef het licht als normaal overdag, met
enkele wolken. Door de hooge rotsformaties
(tot 1400 M.) is het onmogelijk de midder
nachtzon hier nog in dezen tijd waar te ne
men.
Dinsdagmiddag 26 Juli kwamen de Fran-
schen aan. Zij waren 1 Juli uit Brest ver
trokken en hadden tot 24 Juli in Akureyri
(IJsland) gelegen. Op het bericht van de
snelle en voorspoedige overtocht van de
Gertrud Rask hebben zij het toen aange
durfd. Zij kwamen met twee schepen: de
„Pourquoi Pas", een schip van de grootte
van de „Gertrud Rask", iets minder ge
schikt voor het ijs en van geringer tonnage,
en de „Pollux" (een mijnenlegger, die de
geheele bagage aan boord had, evenals de
geheele expeditie).
Aan boord van de „Pollux".
's Middags kwam een officier van de „Pol
lux" even aan boord van de .Gertrud Rask"
en toen wij met hem in gesprek kwamen,
en vertelden dat we Prof. Dauvillier kenden
(op onze voorbereidende reis dezen winter
naar Finland hadden wij Prof. Dauvillier
reeds in Helsinki bij Dr. Keranen ontmoet),
was hij dadelijk zeer verrukt; ik spreek bo
vendien Fransch tegen hem! Met een der
Fransche motorsloepen gingen we daarna
naar de „Pollux" toe, waar we aan den
commandant werden voorgesteld, die En-
gelsch sprak, dat wel te verstaan was, en
die ons buitengewoon vriendelijk ontving.
Prof. Dauvillier werd dadelijk'gehaald, had
eenige moeite om in zijn geheuigen het vak
je te vinden, waar wij in zaten, doch toen
dat eenmaal gevonden was, was hij ook
zeer vriendelijk en kwam het tot besprekin
gen, waarbij tusschen de beide expedities
verschillende afspraken betreffende de ra
dio- en de Pool licht waarnemingen werden
gemaakt. De Franschen laten hier veertien
menschen achter, voor een programma, dat
wij met ons vieren zullen doen.
De volgende dagen hebben wij de om
geving van Scoresbysund onderzocht, te
voet en ook met een van de Watkins-expe-
ditie, die aan boord van de „Gertrud Rask"
was, geleende roeiboot de fjord naar ver
schillende richtingen doorgevaren. Ook ge
zwommen, althans gebaad in de fjord. Dp
koude valt erg mee en heerlijk is daarna in
wind en zon te laten opdrogen en vervol
gens in snel tempo terug te roeien. Dan
smaakt het eten nog eens extra goed en
slaap je 's nachts nog eens extra lekker.
Zoodoende gaan deze dagen hier in ledig
heid en prettig nietsdoen voorbij. De char
me van het roeien is nu veel minder ge
worden, omdat het ijs zoo snel wegsmelt.
Op enkele stukken na is de baai bijna ijs
vrij. Het was de eerste dagen zoo aardig om
te roeien en door goed commandeeren en
manoeuvreeren, nog juist tusschen twee ijs
vlakten door te slippen, maar nu roei Je
over een onafzienbare watervlakte, waar
geen kunst meer aan is.
In de kajak.
Wel heb ik twee dagen geleden in een
kajak gezeten. Watkins bood ons aan, dat,
als iemand het eens doen wou, we wel een
van hun kajaks konden leenen, wat ik on
middellijk graag aannam. Een kajak is een
kano van zeehondenhuid, die ook aan de
bovenkant is overtrokken en waar je alleen
een kleine opening in hebt, waardoor je
naar binnen moet en dan net in kan zitten.
Je kunt bovendien deze opening water
dicht om je lichaam afsluiten en de kunst,
die elke Groenlander moet kennen, i^, met
het ding omslaan en weer opkomen met
behulp van zijn peddel. Watkins kent dit
werkelijk uitstekend en doet het behalve
met zijn peddel, ook met zijn hand, een
vaardigheid, die slechts zeer weinig Groen-
landers bezitten. Kun je deze kunst trou
wens niet, dan verdrink je onherroepelijk
als je met het ding omslaat, want er uit
komen, kun je niet. Ga je het nu leeren,
dan moet je eerst oefenen je gewone even
wicht te leeren bewaren, waarbij er steeds
Iemand achter je in het verlengde van je
boot is met zijn kajak. Val je nu om, da:t
blijf je rustig hangen en sluit je handen
onder je kajak samen, zoodat ze dan boven
water uitsteken. De ander brengt dan de
punt van zijn kajak tusschen je handen eu
je boot en zoodoende kan je ja opdrukken.
Watkins was steeds achter mij en het eer
ste tochtje verliep uitmuntend. Het is na
tuurlijk een erg wankel bootje, maar als Je
er eenige vaardigheid in hebt gekregen, is
het een heerlijk middel van vervoer. Op het
oogenblik loopt iedereen te bedenken of hij
in Angmagsalik een kajak zal koopen (d. w.
z. laten maken, want die dingen worden op
maat gemaakt) of niet Ik voel er erg veel
voor. maar moet er nog eens over philoso-
pheeren.
Rivierberichten
Bacchus; st Willem: Borusria, Versluis;
Krabbebank, Hulsman; Lcmgfellow, Verwey;
Amicltia. Bolhuis; Drusus. Winter: Zuid Beyer-
land, de Haas; Westfaila, v. d. Werken; Wil
lemsbrug Meuwsen.
AMSTERDAM: st. Leo; Maria Stella. Meuwee-
sen; DORDRECHT: st Marlest Johanna; st
Badenia: Hlbernia. Leunis; Tartlnl. Meeuwsen;
VREESWIJK; st Vlgila; ARNHEM: st Expres;
HASSELT: srt Vitesse IT: Nellie. Siebenga:
Bastina Adrians. Visser; EVERDINGEN: Ex cel-
sfior. Nout: GOIDSCHALKOORDNeeltje, Rui
tenberg; VLISSINGEN: Govert Flink, v. d.
Bogert- IJMUIDEN: Wisand. Janssen; KW,
LEKKERLAND: Anna. Möhlig; SCHARDAM:
Onrust, Wormsbecker; SPAARNDAM: Owieco,
Spel: HEEMSTEDE: Rehoboth. Verdank;
BAREN: Esoerance, Blomberg; ARKBL: Lena,
Vogel: SCHIEDAM: Clamartudco, Snellens;
HUR WENEN: Marpie, Heurter: ALKMAAR:
Rival. Boertien; ELDEN: Actief. Konings: APEL
DOORN; Lamberts. Wilha., Mensink: ARNHEM:
Adria&n, v. DoodewaardBREEZAND; Alaska,
Sellenslagh; OUDENRIJN: St Antonlus, Boa-
man; WOUDRICHHMZeldengoed 3. Wynbelt;
BONGEN AAR: Mea Vota. Vonk; SPAARNDAM:
Eendracht Touwe; WORMERVEER: Theodor.
d'Hooge; Franzikkus. Keütt; Neptun 63. Hlehnle;
DUITSCHLANDst Prins Hendrik; De Hoor
Boschlapper.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM; st Dusseldorf; st 's-Hertogen.
bosch; st Petronella; st. Noldina; st. Theodora;
Mannheim 191, Schmitt; Rosa. Hoilmano; St
Asteroth 12, Westenburger; Noel Una, Versluis j
Trinitas 3. Hump; Cornelia, Krieeels;
DORDRECHT: st Valeria; st Trois Freres;
DOESBURG: st Vitesse; HTLLEGOM: Martj
Margaretha, Ohmer; DOESBURG; Eendracht
Liet; WOLPHAERTSDIJEPlonla PietornHla
Schippers; MAASTRICHTAnny. Krohne1,
UTRECHT: Walhalka. Meisen; ARNHEM: st
Frauenlob: DEN HELDER: Emanuel. Fern-
hout: VLIEREEDE: Wilna Sixdorf; NIJMEGEN
Watergeus. Hoefnagel- LEIDEN: Gerpetro
Ketelaar- DE KEMPEN: Eulalla Slmops: DOES
BURG Labcmto v. Hoek; UTTEKMEER: Hen.
rica Adrfana, Kalkenburg; WELSUM: Johanna,
SandersVLIEREEDE; Lelio, Westers!
RAVEN S WAAI JMartha. Nout
BELGIë: Alblas. Breur; NauUlus 9, KorstanJ^
La Reine de Haan: Maria, Koninck; Bdgnrt
Tinei v. Otra-erkerkElvira Talboom; Dora
Pauwels: Wipt Jiskoot; Francois, v. Praat
Aurore NauwelaertsNaphta 6. Peck: Raymond
v. Veen; Henny. Kerkhof: Thea, Oldenburg
Gaston, de Roo: st Gerahrd; Ouqree 2, Paap
d 6 Claeeens; Luc, Hansen.
DUITSCHLAND: st Meteor; st. Rotterdam.
DUITSCHLAND: st Colbert: Sani XIStrypi
Amsterdam. Bauers; Mont Blaac XL Ruck:
Henri. Mertens; Nima 2. Wassenaar; Cathalina
Baaien: Vryheid Last: st Greta; Ludegast
dracht. Steenbergen; Krimpen a. d. Lek. v. Dyk;
st Partout; Result, Wynon; st Jack: Goed»
gunst. Joele; D. A. P. G. 6, Ernst: ld. 7. Leutner;
st. Attractie; Tonny, de Blok; Jaheanja, v. San
ten; Energie, OostërwaalRisico. Meinee; Oon
Engel, Apollius; st. Kat ervoer; Rflval, Damming;
Colonia Bodingius: st Anna; Produent, v. d,
Meulen; Explorer, Haaaies; Barilla. Baumrieterl
Unilever 12. v. Lier; Broedertrouw, do Beyer|
Hendr. Maria, dé Beyer; Citerna, Bdlxhoven;
Jantina, de Jong.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st Johanna; Johanna, v.
Bon; Verandering, Vonk; Baden 61. Trick- Ver-
trouwen. Snippe; seta CornellsPrinaenhoofd.
Weisz; Excelsior Meinen; Phaedra, Doou; Diana
Flechman; st'Colmar; Stecnbank, Brandt;
Mvnha, Shonig; Stad Aarschot, Heek; Hlldegis,
Nieuwe zorg de PreeKlara Maria, Langen
Hollandla, Koenen-, Pylades, Cools; Prins e* Juli-
una. Veensma; St Antonlus. de Beyer.
HANSWEERT. 31 AUGUSTUS.
Gepnsseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Telegraaf 8. St.; Rival, Ventma
Vios. Boele; Trio, st.
AMSTERDAM: Zorg en viyt. FlutJt. Energie.
Baars; Amstel 7, st; Adrians, Jiskoot Stad Am
sterdam 4, st
BESEL: Adjo. Jfskoot»
OIRSCHOT: Ambulant, de Voogd v Straten.
LEIDEN: Spes. Schut.
TILBURG: Broedertrouw 10. tl.;
IJMUIDEN: Oome Hein. et.
DORDRECHT: Fourage. ®t.
PUTTERSHOEK: Eben Haëzer. Aarnoudsa.
DIEPENVEEN: Wim. Boer.
DORDRECHT: Vertrouwen. Schot
GRONINGEN: Hoop. Visser.
VECHEL: Bertha. Broeckaert
DUITSCHLAND: Rönscheldo 15. at: Anima,
Levering: Oso 4. Borgman; Vrachco. Llebe. Man
heim, Beckhaus: Noordster 4. v. d. Bosch; Amel
berga. de Roeck; Lisetotte, v d IleUden; Taunus
Kriesels; Alice, Verbeeck; Framar. v d Bossche
Toekomst. Meerman: St Anna 1. de l'Or. Marie
Jeanne. IJzerman; Amice. Capelleveen; Credo.
Jonkman; Vogel 37. v Delden; Isaak Isela. Tuhr
dè°Wa hteanSSeD' v Donï*n: Aquador,
FRANKRIJK: Flora, v Norden: Didero, Maat.
BELGIE: Merkur. st.; Telegraaf 6, at.; Auto
transport 1. st Maria. Kloeck; Rosa, v d Veld*:
Stad IV eenen. Brouwer; Psjo, S- hutte; Oso la.
Frabken; Hoffnung, Gernhnrt, Mathilde. Drle^
afk: Zoon Joseph, Bokstag; Jacobus, v Kaam;
v d Oever; Vertrouwen! v d Vliet
5. Roodlng; Hoop,
5 Gebroed"
Leopoldine. 000
Galcnkamp; Jjicobn. Tocher: Zeeland. Borge:
Ebenhaezer. Kuiper; Rival. Oechlet; Johanna
Geertje, v Trleht; Nooit gedacht, v d Whgers-
Neda. EUkelenboom. Resoluto 2.Rekkers; Anni^
