-^tïfcBAND WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1932 IjKtf het DE XIIIE IJZER-BEDEVAART EEN ONTROERENDE PLECHTIGHEID Meer dan 200.000 menschen te Diksmuiden (Particuliere correspondentie) Diksmuiden! Vleameoh stadje van nog geen vijftien duizend inwoners. Stil en ver geten ligt het daar te midden van het land van Gezel-Ie en, Rodenbaah, het wonder mooie Vlaamschè land, dicht bij het rivier- ke de Yzer. Wie Vlaanderen, wil leeren kennen en de Vlaamsohe volksziel wil trachten te be grijpen verzuihae niet het herbouwde stadje te bezoeken. Vooral de Bedevaart-dag is daartoe bijzonder geschikt. Voor den Vlaming is deze dag van groote beteekenis. De herdenking is in den loop der jaren uitgegroeid tot een geweldige nationale demonstratie, waarmede de Bel gische regeering heeft rekening te houden. Alles wat Vlaamsch is concentreert zich op 21 Aug., den 21sten Oogst zooels het hier beet, om het 52 Meter hooge kruis aan den Yzer, eymibocfl tegen den oorlog en voor de bevrijding van Vlaanderenland. Aanvankelijk stond de Belgische regeering vijandig tegenover deze herdenking. Doch met de jaren steeg het aantal deelnemers en nam de invloed van mannen als Prof. Deels, Borms en Vos toe. Het vorige jaar waren er al ver oveT de honderdduizend bezoekers. Bij deze gelegenheid kwam het nog tot incidenten met de gendarmerie. En de re geering verbood het overbrengen van het stoffelijk ovensdhot van Renout de Rudder, den jongen „Vlaamsdhe heilige" naar het Yzerkruis. Niemand kan ontkennen, dat vooral het laat6te jaar de toestand belangrijk ie ver anderd. De Gentsche hoogesohool is thans geheel vervlaamsóht- Ambtelijk heeft het Vleamsdh ook in het nog altijd door Walen bestuurde leger de Nederlandsche taal toekomende plaats naast het Fransüh, ingenomen. In de stad was het reeds uren voor de Kerknieuws. NED. HERV. KERK Drietal: Te Veenendaal (vac.-wijlen M. Jongehreur), J. v. Aanstel te Groot-Ammers, C. J. van de Graai te Nijkerk (G.) en C. Holland te Putten (G.) Beroepen: Te Wemeldinge, Dr J. J. Woldendortp te Stedum Te Oosterend (Texel), cand. A. W. Kok te Harderwijk Te Niezijl, H. Huizinga, te Waterlandkerkje. Bedankt: Voor Molenaarsgraaf, D. E. J. Hupkes te Qosterwolde (G.). CHR. GERÊF. KERK Beroepen: Te Aal ten. cand. A. M. Fra/nssen te Rotterdam Te Den Helder, cand. W. Meijmhout te Harlem. GEREF. KERKEN CANDIDATENOVERVLOED In Z u i d-A f r i k a is in de Kerkelijke pers een debat ontstaan tusschen emeriti predikanten, die zich verbinden in een be paalde Gemeente vasten hulpdienst te ver richten, en candicfaten. Er wordt door do Iaatsten op aangedrongen: „dat emeriti vir proponente moet plek maak". AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE. Men schrijft ons: Cand. H. van An del, van De Bilt (U.), werd Zondagmorgen j.l. bevestigd als predi kant der Geref. Kerk van Krommenie door zijn broeder Ds. H. W. H- van Andel, van Rotterdam-Zuid (Katendrecht), die Joh. 1 6 en 7 tot tekst had, en deed des namiddags intrede met 2 Cor. 4 7, eindigende met onder scheiden toespraken. Aan het slot werd hjj toegesproken door oud. H. Albers; den heer H. Klerk, Burgemeester; Ds. R. J. Aalberts, van Wormerveer. Toegezongen werd Ps. 134 3 Ds. W. van der Heide preekte Zon dag j.l., wegens vertrek naar Stadskanaal, afscheid voor de Geref. Kerk van Zoutkamp met 2 Cor. 11 2b, waarbij hij handelde over: 1. het voorwerp, 2. tien inhoud, en 3. het doel van de ambtsbediening. De ver trekkende leeraar werd toegesproken door: ouderl. A. Stoutmeijer, namens den Kerke- raad; Ds. K. Holwerda namens de Kerk van plwfctige herdenking een drukke bewt«mg Houwerzijl en de QukIs Warffum; ouderl. *- -*H Koning, namens de Kerk van Ulrum; Ds G Extra treinen en autobussen voerden uit alle hoeken van het Vlaameche land de be zoekers aan. Ook uit Nederland, uit Noord-Nederfland, zooels men hier ons land het liefst noemt, waren vele houder-j den naar Diksmuiden gereisd om te getui gen van de eenheid van den Dietschen 6taim. De stad zelf was een weelde van Vlaam 6che kleuren. Van bijna elke woning wap perde de Leeuwenvlag. Tal van groepen brachten bloemen en kransen mee als hulde aan de acfht gesneuvelden wier stoffelijk overschot in de doodenke-lders van den to ren zal worden (bijgezet Weer een bewijs van de voor de Vlamingen hoopgevende koerswijziging der Belgische regeering. Nu kan het Vlaamsdhe volk op de zoo ge liefde plek zijn jonge helden: Renout de Rudder, gebroeders van Raemdonck, Joe English (de zoo veelbelovende rijk begaaf de kunstenaar), Deprez, Kustens, Willems en van der Linden, (bezoeken en eeren. Een ontroerende plechtigheid De plechtigheid werd onder doodsche Stilte ingeluid door klokkenspel. Onmiddellijk na de doodenmiB weiden de hölsels van die YzeiheLden naar oud ge bruik in witte huifkarren, getrokken door ees paarden, naar het monument overge- braoht De honderden vlaggen en vaandels negenHet eltaarhelletje rinkelde. Het was voor de duizenden een ontroerend oogenblik. Na de bijzetting werd het dn een nde aan den voet van den toren aangehraohte ge- denJkteeken van Joe English onthuld. Prof. Da els voerde daarbij het woord en schetste den gevallen kunstenaar ais een engelbe waarder, die de eene hand reikt aan de ar beiders en landbouwers en de andere aan de studenten en geestesarbeadeas. Door English heeft Vlaanderens eeuwen-oud en heerlijk kunstverleden zich gehandhaafd tot aaji het front. Aan jong-Vlaanderen de taak dezen ar beid voort te zetten terwille van Vlaande ren en de Groot-Nederlandsdhe cultuur. Na de indrukwekkende rede van Prof. Daels werden nog toespraken gehouden door den kunstschilder Sam. De Vriendt, namens de kunstenaars van den Yzer en door den heer Van Soest namens Noord- Nederland. Aan het slot vande plechtigheid vond een internationale bloemenhulde plaats. Het platform van het monument was overdekt door kransen en bloemen uit Nederland, Duitschland, Engeland en tal van andere landen. De Vlaamschè wachters, geunifonmde en met 6tokken bewapende studenten en tur ners, hadden moeite de duizenden bezoe kers die de hloemensohat wilden bezichti gen, in goede orde te leiden. Deze jonge mannen komt een woord van hulde toe voor de wijze waarop zij hun zware taak hebben volbracht. Het is waar lijk geen sinecure om ruim tweehonderd duizend menschen in goede orde naar een betrekkelijk klein terrein te leiden en bo vendien nog de wegen te bewaken. Ten einde incidenten te vermijden deed de gen darmerie bij deze herdenking geen dienst Tot wijd in den omtrek wa6 geen gendarme te bekennen. Een bewijs te meer van de gewijzigde houding der Regeering, die, zij het misschien wel wat laat, toont te begrij pen, dat met een voflk, dat kan bogen op een roemrijk verleden, een volk met eigen taal en cultuur, niet valt te 6potten. Met verlangen wordt dan ook in gematigde Vlaameche kringen naar continuïteit in deze opvatting uitgezien. Lugtigheid'hamens de Kerk van Lecns; e Volbeda, als hoofd der Chr. School. Toege zongen werden Ps. 121 4 en Ps. 134 3. Cand. J. J. Poldervaart, van Driebor- gen-Rijscnburg, hoopt Zondag 2 October els intrede te doen als predikant der Ned. Herv. Gemepnte te Nigtevecht, na bevestigd te zijn door Ds. P. de Bruijn, van Driebergen. Ds. G. Samplonius, gekomen van Niekerk (bij Ulrum), werd Zondag j.l. beves tigd bij de Ned. Herv. Gemeente van Greven- bicht door Ds. H. C. J. Hoogendijk, van Sit- tard, met Rom. 9 16 en deed des namid dags intrede met een predikatie over Joh. 9 vs. 4. Aan het slot werd hij in toespraken verwelkomd door Ds. C. F. M. Deeleman, em. pred. van Grevenbicht; Ds. W. Bax, van Maastricht namens het Class. Bestuur Maastricht; den heer M J A B M "Koten, Bur gemeester; Ds. G. Mol, van Heerlen, nan den Ring Sittard; en Ds. G. Teensma, van Urmond, als consulent. Toegezongen wer den Gez. 224 1 en Ps. 121 4. Ds. P. Veenhuizen, gekomen van Oudega (W.), deed Zondag 7 Augustus jl. in trede als predikant der Geref. Kerk van Soe- rabaja, na bevestiging door Ds. H. Bergema, miss. pred. te Kcboemen, met een intree- predikatie over Rom. 1 11 en 12. Den avond te voren was er in de kerk een ontmoetings samenkomst ter kennismaking. DR. E. GROENEWALD Dr. Evert Groenewald, die aan de Vrije Universiteit te Amsterdam tot Doctor in de Theologie promoveerde, is de vorige maand te George in Zuid-Afrika teruggekeerd. Hei proponentsexamen werd reeds door hem afgelegd. Hij is beroepbaar bij de Ned. Geref. Kerk in Zuid-Afrika. SCHEURING Te St. Phildpslandis door een groepje uitgetredenen, uit de Oud-Geref. Gemeente, naar de „Z.Nsb. meldt, grond gekocht voor den bouw van een eigen kerk, terwijl v loopig godsdienstoefening wordt gehouden in een Leegstaande herberg. Pogingen tot Reformatio In de Presbyteriaansche Kerk in Noord- Amerika, omtrent wier Synodale vergadering we onlangs verschillende mededeelingen ga ven, willen sommige leiders en ook zeer velen van de Gemeenteleden tot reformatie komen. Reeds lang bestonden te dien aanzien voor nemens. Er was ontevredenheid en onrust. Lijdelijk bij de pakken gaan neerzitten en zich maar aan den gang van zaken onder werpen, ware het dan ook met veel klagen en critiseeren, aldus wordt gemeld wilde men niet, omdat men meende dat zulks niet mag. Er moest iets gebeuren. Eenige weken geleden is nu opgericht een „Reformation Fellowship" (Geme'enschap tot Reformatie), die rechtspersoonlijkheid heeft verkregen en een reglement met openlijke verklaring van doel, confessioneele beginse len en plan van voorloopige werkzaamheden bezit Men wil weer komen tot het absolute gezag van Christus in de Kerk. Er wordt op allerlei misstanden gewezen, als: „de ontkenning van voorname gedeelten der H. Sohrift door honderden van Presbyte riaansche leeraars"; „de prediking van modernistische en pa- ganistische ideeën"; van verwerping van de beteekenis der Sacramenten; Presbyteriaansche inrichtingen van onder wijs, seminaries en colleges, waar de leer meesters buigen voor den Baal van modern ongeloof "of een houding van onverschillig heid tegenover de fundamenteele waarheden aannemen; een ,-zendingsprogramma, dat een groot deel der hijeen vergaderde millioenen ge bruikt voor dé bevordering van een verfijnd paganisme en waarin sELmenwerking plaats heeft met Hindoes. Mohammedanen en Con- fucianisten, om een Christusloos koninkrijk der gerechtigheid op te richten"; neiging tot autocratische, oligarchische overheersching in de kerkregeering; wereldsgezindheid toegelaten in de Kerken, zonder ernstige poging tot ver-zet; vermenging vèn totaal ongelijksoortige en elkander vijandige elementen onder den naam „Kerk". In de te Philadelphia pasgehouden eerste vergadering van de Reformation Fellowship is als doel uitgesproken reformatie van de Presb. Church in de Vereenigde Staten en andere Presbyteriaansche en Gereformeerde Kerken in Noord-Amerika, om haar weer te stellen onder de Westminster Confessie en de andere historische belijdenissen der Geref. Kerken. Reeds heeft zij tegenover de dwa lingen van Modernisme. Rationalisme en Ar- minianisme een getuigenis doen uitgaan, waarin zij een zevental leerstellingen heeft neergelegd. Om het reformatorisch werk aan te vangen wil men tot de volgende werkzaamheden overgaan 1. verspreiding van informatie onder de leden der Kerk aangaande de misstanden in het kerkelijke leven, die om reformatie roepen; 2. organisatie van orthodoxe predikanten, ouderlingen en belijdende leden der Kerk; 3. aanmoediging van presbyteries (classes), om afgevaardigden nEiar de general assem- blies en synodes te zenden op grond hunner gezondheid in het geloof en hun bereidheid om te strijden voor het geloof, meer dan om onwaardige en oppervlakkige redenen; 4. oprichting van een bureau voor vacature en aanbieding "waardoor predikanten en ge meenten gezond in het geloof, met elkander in contact mogen worden gebracht; 5. bepaalde aanbeveling van zulke druk werken en inrichtingen van wetenschap, die onwankelbEiar getrouw zijn aan de West- minster Confessie en andere historische stan daards van het Gereformeerde geloof. Een organisatie voor het geheele Ameri- kaansche volk is ontworpen en men wil een nationale commissie vormen, bestaande uit vertegenwoordigers uit eiken Staat der Unie en provincie in Canada, met afzonderlijke afdeelingen in elke presbyterie en classis. Van de uitvoerende Commissie zijn opge treden resp. als voorzitter en secretaris Dr. H. Mc. Al lister Griffiths en Ds. John Clover Monsma. Bovenstaande mededeelingen zijn aan een uitvoerig en ruim verspreid geschrift ont leend. PREDIKANTSWONINGEN. Te H a r d e r w ij k heeft de Kerkeraad der Chr. Geref. Gemeente besloten over te gaan tot het bouwen van een pastorie. Deze week zal de aanbesteding plsiats hebben. DIACONIE Het Augustusnummer van het „Diae. Cor respondentieblad" voor de Geref. Kerken bevat van N. het tweede gedeelte zijner bij drage over „Overheidssubsidie". Vervolgens zijn ogenomen breedvi arige Notulen van de 12de Zeeuwsche Provinciale Diaconale Conferentie, 1Juli j.l. te Goes gehouden, waarin onderscheiden belangrijke en zeer actueele vragen besproken worden. EVANGELISATIE. Zuid-Oosthoek Friesland. Men schrijft ons: Het Evangelisatiegebouw te Hoornster- zwaag aan den hoofdweg nadert zijn vol tooiing. Het is een keurig houten gebouw op gemetseld fundament en met pannen gedekt. De kleine Geref. Kerk te Hoornsterzwaag was financieel niet in staat zelf voor den bouw te zorgen. Haar oproep om „bouwstee- uen" te koopen vond echter bij velen in den lande gehoor. Van alle kanten kwamen de giften binnen, soms ook zeer kleine. Dat maakte het juist zoo mooi! Als straks in het gezellig gebouw het Evangelie der genade zal worden gepredikt aan de bevolking in den donkeren Zuid oosthoek, zal dat gebouw een monument van de liefde van de broeders en zusters in het land voor dit werk blijven. De opening zal hopelijk de eerste week in October kunnen plaats hebben. Vóór dien tijci moeten dan nog wel bouwsteenen ver kocht worden. De „afbouw" kost meer dan voorzienwas. Daar zijn de kosten voor: schilderwerk, electrisch licht, eenvoudige meubileering VEin lokaal en bestuurskamer- tje. En dan een orgel! Wel kan met een eenvoudig huisorgel volstaan worden, maar dat kost toch ook weer geld. De Kerkeraad van de Geref. Kerk te Hoornsterzwaag hoopt dan ook, dat de ad vertentie die in dit nummer is opgenomen, verblijdend resultaat zal hebben, zoodat straks zonder ernstige geldzorg het werk in het nieuwe gebouw kan worden aangevat Het nummer van de postrekening van Ds. H. Retel te Hoornsterzwaag is: 79600. GIFTEN EN LEGATEN Te K r i m p e n a. d. Lek is door het over lijden van den heer D. de Ridder te Win terswijk, de Ned. Herv. Gemeente in het be zit gekomen van een legaat van ongeveer f17.000. Schoolnieuws. 15de CALV. STUDENTEN-CONGRES. Nader kan nog aangaande het programma van hot 15e Calv. Studenten-Congres, dat van 5U September a.s. te Luntpren zal worden gehouden, worden meegedeeld: dat Maandagavond 5 Sept Ds. F. Guil- laume, van Klundert, zelI spreken over „de kracht van het geloof'; dat voor de Theol. sectie, Vrijdagmorgen 9 September Ds. T. Ferwerda, van Amster dam, zal spreken over: „de arbeidsvreugde van den predikant"; dat Vrijdagavond 9 September Ds. D. van Dijk, van Groningen, zal spreken over: „onze heiligmaking". Voorts is er nog voor eenige personen plaats. Ook novieten zijn welkom. Opgave bij den kampcommandant H. N. Ridderbos, Kampen, Vloeddijk 61. ONDERWIJZERSBENOEMINGEN. O u d-B e y,e r 1 a n d: (Keucheniusschool, hoofd H. Ringersma), mej. Ch. Pijl te Rot terdam. Voor tijdelijk. Enumatil: J. van der Laan te Marum. Voor tijdelijk. Mussel (Chr. Nat. School), H. Kieft, tij delijk te Medemblik. Winschoten (Oudewerfslaan, hoofd G. mej. G. Vegter, aldaar. B. VAN DER HEIDE- f Op 73-jarigen leeftijd is overleden de heer B. van der Heide, rustend hoofd der Chr. School te Ferwoude (Fr.). EXAMENS EXAMENS-NOTARIAAT DEN HAAG, 23 Aug. Gesl. voor deel I, de heer J. K. L. Dominicus, Schiedam. STAATSEX.-TOELATING UNIVERSITEIT. AMERSFOORT. 23 Aug. Gesl.: voor dipl. A: de heeren J. Brons: P. H. L. Eggermont. J. A. van der Melden: J. L. Mischgolfsky en mej. F Mover. Afg&w. 2 cand. Gesl. voor dipl. B: de heeren A. den Broeder H. van Geuns. W. E. den Hertog, A. J. Bronk<- horst en S. Postma. Afgew. 7 cand. Voortzetting met 11 cand. EXAMENS-APOTHEKERSASSISTENT Aanmelding voor deze examens moet schrif telijk geschieden vóór 26 Sept. a_s. bü een der voorzitters der examencommissiën de heeren Prof. Dr. L. E. Goester te Lelden Prof. Dr. W C. de Graaff te Utrecht. Prof. Dr D. van Os te Groningen en Prof. P. van der Wielen te Am sterdam (wonende Hilversum, Utr.weg 31), EXAMENS-HOOFDAKTE BREDA. 23 Aug. Opger. 8, geëx. 7. gesl. 2 cand. nl. de heeren S. A. Hassel, Rucphen; A. A. P. Kamp. Waspik. •s-GRAVENHAGE. Geëx. 8. gesl. 4 cand. nl. de heeren: S. H. Halbersma. Delft; W. L. Im- mink. mej. L. Ch. Briel en mej. C. J. E. Ha ringhuizen. allen Den Haag. HAARLEM. Geëx. 7. gesl. 5 cand., nl. de da mes: C. do Rooü. E. van Etten, W. Castrlcum. allen Bergen (N.H.): W. van Roosendaal Span broek; M. Dilker. Den Helder. ROERMOND. Geëx. 8. gesl. 4 cand.. nl. de dames: M. A. Th. Bouwmans. Maastricht: M. C. A. Kuysmans, Roermond; W. M. Scheres. Roggel: M. G. Ch. Blom. Venlo. ROTTERDAM L Geëx. 8. geel. 3 cand., nl. de dames: G. Ch. Ruygers A. Westerlaan en de heer P. A. J. van Wijngaarden, allen Rotter dam. UTRECHT. Geëx. 6. gesl. 1 cand., nl. de heer H. W. R. C. Raat. Zeist, EXAMENS HANDTEEKENEN DEN HAAG. 23 Aug. Akte M. O. Gesl. de dames: A. J. Meöer. Amsterdam: E. F .v. d. Noorden, RUswUk: G. W. G. Res. Den Haag: R. Wolterson. Haarlem; ea de heer N. Bronkhorst, Rotterdam. EXAMENS-HANDENARBEID •a-GRAVENHAGB, 23 Aug. Akte L. O. Geëx. 12, niet opgek. 1, teruggetr. 1. gesl. 8 cand., nl.: J. Molenaar, H. C. Janssen, J. Hartmann. E. M. Laagland J. E. M. Scheenstra en E. G. J. Clason, allen Den Haag; W. J. de Haan. Lei- Radio Nieuws. WOENSDAG 24 AUGUSTUS Hilversum. VARA Gramofoonmuziek. Londen. R. Kwintet. Huizen. NCRV. Grumofoonmuzlek. Hllversu in. VAIiA u gelspel. Huizen. NCRV. H.O.V. Londen R. Militair orkest. 21.20 Warschau. Solistcnconcert. 21.15 Hilversum. VARA Orkest. 21.30 Huizen. NCRV. H.O.V, 22.UÓ Hilversum. Orkest. 22.30 Kalundboig. Pianospel. 22.30 Huizen. NCRV. Gramofoonmuziek. 22.45 Hilversum. VARA Orkest. 23.15 Hilversum. VARA. Gramofoonmuziek Lezingen, Cununea, eo» 18.00 Huizen. NCRV. C. P. Vogelaar: Inten sieve Fruitteelt". 18.30 Hulzen. NCRV. J Bokma. De Fryske editaeaje. 19.00 Hilversum. VARA. Het Joodsche Re- Pointe- en Perabertcbtei I Hulzen. NCRV. Politieberichten. Huizen. NCRV. Persberichten, i Hulzen. NCRV. Persberichten. Hilversum. VARA Persberichten. DONDERDAG 25 AUGUSTUS. Concerten tol I Hulzen. KRO Morgenconcert. H 11 v e r s uin. AVRO Gramofoonmuziek i Hilversum. AVRO. Kamerorkest. I Huizen. NCRV Gramofoonmuziek. i Hilversum. AVRO Gramofoonmuziek. I Hilvers um. AVRO SollstenconcerL i Huizen. NCRV Gramofoonmuziek. Hulzen. KRO. Gramofoonmuziek. I Hilversum. AVRO. Solistenconcert L Hilversum. AVRO Kovacs Lajoa Kalundborg StrukorkesL Hulzen. NCRV Gramofoonmuziek. Hilversum. AVRO Sollstenconce Hilvers um. AVRO Gramofoonmui Hilversum. AVRO Orgelct Huizen. NCRV Liederen-rei Populaire 20.00 Huis am. AVRO. Viool re r y. BBC-orkest. NCRV Concert. Hilversum. AVRO. Lectuur, i Hulzen. NCRV. Vrouwenuurtje, i Hilversum. AVRO. Sportpraatje Huizen. NCRV. Knippen, ZIekenuur Ds. B. Tichelman. Kinderuurtjes enz. 17.00 H u Iz e n. NCRV. Handenarbeid voor do Politie- en Pereberlonten 12.01 Hulzen. KRO. Politieberichten. 19.30 Hulzen. NCRV Politieberichten. 19.45 Huize n.NCRV. Persberichten. mee: G. de Vries. E. P. Verhage, beiden Bus- sum; W. J. Stolk, A. v. Asselt, Amsterdam; P. H. Storm, Bergen (N.-H.) EXAMENS-LANDBOUWKUNDE WAGENINGEN. 23 Aug. Akte L. O. Geëx. 13. teruggetr. 1, gesl. 8 cand., nL de heeren; P. L. Lammere, Alphen a. d. Maas; L. Oosterveen, Vorden; J. H. Overkamp Moddo bü Winters wijk; G. J. Prijs. Veessen; G. Roelink. L. G. Roelink belden Odoorn; H. T. M. van Rooü. Hilversum; Th. M. van Rüswück. Mcrsele- Venray. PADVINDERIJ INTERNATIONALE JAMBOREE IN 1933 De vierde internationale jamboree waar padvinders uit de geheele wereld zal bijeen komen, zal van 31 Juli tot 16 Augustus van het volgend jaar worden gehouden in Gü- döllö op 28 Of. afstand van Boedapest. Wat zegt een klein prijsverschil tegenover een GROOT kwaliteitsverschil Koopt Blue Band, Hollands beste standaard- merk, nog altijd 25 cents per half ponds pakje 'P®'Ta 2iï° aKinste# "o VersST9eVt°'"boier onderRuks=onfró/e ■„ndsche r°° DE VAL VAN KONSTANTINOPEL Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA (115 Zoo stonden de zaken in Byzantium, toen Mohammed den Turkschen troon beklom. Het werd er niet beter op, want na den lijk dienst in S. Sophia werd de verhouding steeds meer gespannen, totdat de Keizer zich niet alleen beroofd zag van de liefde des volks, maar ook den steun der geeste lijkheid moest missen. Gennadius en zijn vriend, hertog Notaras, voelden zich zoo diep beleedigd over het doorzetten van 's Keizers wil, dat zij het er niet bij lieten, maar het volk voortdurend opruiden. Voordat de Kei zer het zelf recht wist was de stad in twee partijen verdeeld, de eene met Gennadius aan het hoofd, de andere met hemzelf en den Patriarch Gregorius. Steeds grooter werd de verbittering, steeds kleiner werd de keizerlijke partij, totdat er buiten de hofhouding, het leger en de vloot, weinig van overbleef en zelfs daar vielen telkens enkelen af, zoodat de Keizer nie mand meer vertrouwen durfde. Toen was natuurlijk de tijd tot 'het nemen van doortas tiende maatregelen onherroepelijk voorbij. Persoonlijkheden, beleedigingen, lasterin gen, somtijds zelfs handtastelijkheden, wa ren aan de orde van den dag. Het eene oogenblik was de godsdienst de oorzaak van den strijd, het volgende oogenblik de poli tiële Gennadius was en bleef de raddraaier Door zich geheel te.bepalen tot den kerke- lijken strijd gaf hij den Keizer geen enkel Voorwendsel tot gerechtelijke vervolging; te gelijkertijd ging hij zoo sluw te werk, dat het paleis van Blacherne in de kloosters een hol van azymieten genoemd werd, ter wijl de S. Sophia aan den Patriarch werd gelaten. Dédr gezien te worden was genoeg om een anatihama naar het hoofd te krijgen. Zijn leefwijze was zeer geschikt om hem tol een afgod van het volk te maken. Hij legde zich zoo mogelijk nog strenger boetedoenin gen op; hij vastte, en geeselde zich; hij sliep op den steenen vloer voor zijn kruisbeeld; hij kwam zelden uit zijn cel, en wie hem daar bezocht vond hem altijd biddende, meestal om vergeving te vragen voor het on derteekenen van de verafschuwde artikelen van Eenigheid met de Latijnen. Die lichame lijke kastijdingen brachten haar belooning met zich: hij had hemelschevisioenen en de engelen dienden hem. Als hij in de een zaamheid flauw viel, verzorgde de Heilige Maagd van B la chemie hem en gaf hem aan zijn arbeid terug. Van asceet klom hij op tot Profeet. Konstantijn was getuige van dit bedrog en leed er zeer onder; toch bleef hij van oor deel, dat hij niot anders doen kon, dan tijd zoeken te winnen, want al gaf hij bevel tot inhechtenisneming en verbanning van dei. machtige huichelaar, niemand zou zijn be vel tot uitvoer willen brengen. Het was een donkere tijd voor den edelen maar te zach(moedigen vorst, en hij zag uit en wachtte, of liever zag uit en dreef vioort, slechts aan twee raadslieden zijn vertrou wen schenkende: Phranza en prinses Irene. Zelfs in hun bijzijn voelde hij zicih niet al tijd rustig, want, vreemd genoeg, de raad der vrouw was altijd heldhaftig, die van den man zwak en inschikkelijk. NEGEN-EN-VIJFTIGSTE HOOFDSTUK Miiza als bode van Mohammed Het was in de eerste dagen van Mei. Het weder was helder, maar nog een weinig frisch, de aarde was doorweekt, het water koud, de zon bedriegelijk. Te tien uur 's morgens ongeveer werden de wandelaars op den ons bekenden zeemuur verrast door kanongebulder. Na eenig heen en weer praten kwam men tot het besluit, dat er geschoten werd op een galei in de na- bijheid van S. Stefano. Óm de zooveel minu ten steeg een dunne blauwe rook omhoog, vlogen honderden zeemeeuwen verschrikt naar rechts en links, en werd een knal ge hoord, gedempt door den afstand. Al was de tijd der artilleriè nog niet aangebroken, ka nonnen waren niettemin zeer goed bekend. Ondernemende handelaars uit het Westen waren de Gouden Hoorn binnen gezeild met monsters van liet nieuwe wapen op hun ver dek, zoo primitief echter, dat zij alleen maar geschikt waren voor saluutschoten, Geen wonder dus dat de wandelaars op den muur zeer nieuwsgierig waren om te weten wie de verkwistende lieden waren, en verlangend naar de vlag uitzagen, die het hun zou ver kondigen. Het vreemde schip ging snel voorbij, aan houdend schietende onder het varen; en daar de zeilen nieuw waren en de kiel schit terend wit geverfd, maakte het een goeden indruk; maar de vlag gaf geen uitsluitsel over de nationaliteit Er waren schuine strepen op, groen, geel, rood. 't Is geen Gcnuees. En ook geen Venetiër, want dat figuur op het geel is geen leeuw. Wat is het dan? De galei vervolgde haar weg en gleed de haven binnen. Tegenover den toren van Ga- lata vuurde zij een laatste sohot af. Het is een eigen galei, en het figuur op de gele streep is een wapenschld, riepen de toeschouwe-rs. Wie zou het zijn? Het anker werd uitgeworpen, een sloep uitgezet bemand met matrozen in wit to broeken, korte baadjes zonder mouwen, en roode tulbanden. Een officier vergezelde hen. Een nieuwsgierige menigte ontving den vreemdeling aan de landingsplaats, die den kapitein van de wacht te spreken vruu'-'de Aan dien beambte overhandigde hij brief in gele zijde gewikkeld, en voegde ei in gebroken Grieksch bij: Mijn Heer is zoo- even aangekomen en verzoekt u het ings slotene te lezen en het door een vertrouw den bode verder te zenden. Hij rekent op uw kennis van wat de étiquette vereischt Hij wacht het antwoord af op de galei. De officier groette beleefd, ging weer in de sloep en keerde naar het schip terug, terwijl de kapitein van de wacht den brief las dien wij hier laten volgen: Van de galei S. Augustijn, 5 Mei 1451. Ondergeteekende is een Christenedelman uit Italië, eigenaar van het sterk" kasteel Corti op de oostkust van Italië, lv 'r oude stad Brindisi. Hij stelt zich ter b k-ng van Zijne Allerchristelijkste Majt i. len Keizer- van Konstantinopel, verdeuiger van het Geloof volgens den gekruisigden Zone Gods, wien zij eer en prijs tot in eeuwigheid. Hij is, het zij met ootmoed gezegd, krijgs man van beroep, heeft zijn sporen verdiend en den ridderslag ontvangen uoor de liana van Calixtus 111, Bisschop van Home, later Z. H. den Paus. Daar zijn land, hoewel er vrede heersohte, vol was van twisien tus schen den adel, verliet hij het om buiten slands bezigheid en roem te zoeken. Hij deed een pelgrimstocht naar het Heilige Graf, waar hij een aantal kos,ihare reii- quieën verzamelde, welke hij Zijne Keizer lijke Majesteit wenscht aan te bieden. Door langdurigen omgang met de Moslims, wien de Hemel in zijn ondoorgrondelijke wijsheid toestaat het Heilige Land met hun tegen woordigheid en slecht beheer ie ontheiligen, werd hij zeer ervaren in het spreken her Arabiscne ,en Turksche talen. Hg nam deel aan den krijg tegen deze vijanden Gods, daartoe gemachtigd door Z. 11. den Paus, volgens wiens aanwijzing hij zich voorname lijk bezig hield met het straffen der zeeroo- vers van Tripoli, van wie hij velen gevan gen nam, en ze als roeiers gebruikte. De verheven stad Byzantium kent hij sinds vele jaren door hooren zeggen, en als alles wat hij van haar gehoord heeft waarheid bevat, wenscht hij daar, zoo mogelijk, tot aan zijn levenseinde te wonen. Daarom verstout hij zich deze zijn eerbiedige bede aan Zijn Al lerchristelijkste Majesteit voor te leggen, ho pende dat zijn voorstel den Keizer goed- dunke en hem intusschen vergund worde /.ijii galei in de haven voor anker te laten. Hugo, Graaf Corti. In de oogen van den kapitein der wacht te bewonderen, was dit smeekschrift iets ongewoons, maar de bedoeling duidelijk. Daarenboven scheen het verzoek ovea*boüig te zijn, in aanmer king genomen de vrijheid in het gaait en komen voor iedereen, onverschillig tot welk volk hij behoorde, of welk beroep lüj uit- oefende. Voorzeker, de handel was niet wat hij piachl te zijn, en door den ondernemings geest en de sluwheid der Ualateesche over buren waren de inkomende rechten droevig besnoeid, toch had de oude stad haar mark ten en stond zij voor iedereen open. Onder de enkelen die met eigen galei de poorten naderden en ze daar voor anker lie ten, om terstond te Vertrekken zoo de ont vangst niet naar hun zin was, kwam slechts zeluen een onüerteekecung voor ais deze. Itahaaiisohe graven waren beroemde krij gers, en vonden gewoonlijk gehoor, waar zij maar aanklopten. Daarom besloot hij den ingesloten briel naar hel paleis te zenden, en dat, um geen tiju verloren te laten gaan, zonder de tusschenkonist van den admiraal in te roepen. Terwijl die zaak dus hangende is willen wij kennis maken met Graat Cor.i. liet kanon was met de eenige nieuwigheid op de galei. Up het achterschip was een pa viljoen gebouwd, hoog opgetrokken, met een plat dak en kleine ronde vensters op zij. Waarschijnlijk zouden de vooruitstrevende timmerlieden van Pulos en Genua deze nieu wigheid «en kajuit genoemd hebben. Het was ongetwijieivi een verbetering en de eigenuur maaste er goed gebruik van. Hij stiAid op het dak om van liet uitzicht op d« lrooldstud le den, of liever om de mu ren en gek ude hoogten, die haar zoo lang en met x i-d gevolg verdedigd hadden, (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 7