DE OPLEIDING VAN SCHIPPERSKINDEREN
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1932 EEFSTE BLAD PAG 2 D
BUITENLAND
üe opstand in Spanje
Staat Spanje aan het begin van een nieu
we omwenteling?
Het antwoord hierop is natuurlijk niet
niet stelligheid te geven, maar de verschijn
selen, die zich voordoen, zijn ernstig genoeg
om zich over deze vraag tie bezinnen.
In Madrid is gisterochtend het militaire
relletje in een ommezien onderdrukt, maar
in Scvilla en in heel Andalusië staat de zaak
geheel anders.
Generaal Sanjurjo, de man die verleden
jaar April, nadat het Spaansche vVk Alfonso
had „weggestuurd", de guardia civil ter be
schikking heeft gesteld van dc revolutio
naire regeering onder Alcala Zamora, doch
die sedert ecnigen tijd, tengevolge van de
anarchistische hetze tegen hem en de guar
dia civil, door de republikeinsohe regeering
uit zijn 'hooge positie is gestooten en leider
der grens- en douanesoldaten is gemaakt,
lie.:ft te Sevilla een ernstigen opstand ont
ketend
Volgens de laatste ons ter beschikking
staande berichten, heeft hij zelfs een tegen-
regeeiing gevormd en heeft hij voor het on
der zijn macht staande gebied den even
eens in ongenade gevallen generaal markies
Ca\ alcanti tot leider van de guardia civil
benoimd.
Voor de roode republikeinsche regeering
is dit een heet hangijzer, Als Sanjurjo en
Cavalcanii erin slagen zich eonigen tijd te
handhaven, terwijl zij een deel van het leger
op hun zijde hebben, zal het gevaar van een
werkelijke omwenteling niet gering zijn.
De gestrengheid waarmee dc wet tot veixie
diging der republiek wordt uitgevoerd heeft
re.ds lang de ontevredenheid zich doen op
kroppen. Al wie het niet eens blijkt te zijn
niet liet republikeinsche en anti clericaal be
wind. wordt met harde middelen vervolgd.
Het leger moet dientengevolge reeds groo-
tendcels tegen do regeering-Azana gekant
zijn, terwijl alles wat overtuigd roomsch-
katliolick is, op de gelegenheid loert om af
te rekenen niet de anti-kerkelijke regeering
van socialisten en vrijmetselaars.
Het is op zichzelf al heel ernstig, dat het
Andalusische deel van de civiele garde zich
tegen de regeering heeft verklaard. Deze
garde vormde tot dusver steeds een betrouw
hare eenheid, die alle troebelen den kop wist
in te drukken.
Wij zien met meer dan gewone belang
stelling uit naar de verdere ontwikkeling der
gebeurtenissen.
MILITAIRE OPSTAND IN SPANJE
IN DE HOOFDSTAD ONDERDRUKT
Andalusië in oproer
Generaal Sanjurjo heeft de leiding
De mislukte opstand te Madrid.
Te Madrid is Woensdag in den vroegen
och.end een tegen de soeialistisch-republi-
keinsohe regeering Azana gerichte opstan
dige bewering uitgebroken, die een zuiver
militair karakter droeg.
Enkele offiiceren drongen om vier uur,
gewapend mot revolvers, het hoofdtelegraaf
kantoor binnen gevolgd door ongeveer veer
tig personen deels in uniform, eveneens met
revolvers gewapend. Burgerwachten hielden
deze personen in bedwang, maar kort hier
na klonken schoten op het Cibelez-plein. De
politie, daardoor gealarmeerd, kwam te hulp
en er ontstond een geregeld gevecht met re
volvers en karabijnen tusschen de politie
en de opstandelingen. Ook een aantal ma
chinegcweren werden gerequireerd.
Langen tijd duurde de strijd in het mi
nisterie van oorlog en het ministerie van de
posterijen en in de gebouwen van de veilig
heidspolitie voort
Het gelukte de politie eindelijk de opstan
delingen terug te dringen en de rebellen,
die zich in het ministerie van posterijen be
vonden gevangen te nemen.
Leider van dezen spoedig onderdrukten
opstand schijnt te zijn generaal markies Ca
valcanii, een der beste en meest populaire»
generaals, die reeds door Primo de Rivera
gevreesd werd om zijn pópulariteit doch dis
ook met de tegenwoordige ma«.»ithebbers al
lerminst op goeden voet is, daar hij onlangs
een maand arrest heeft uitgezeten wegens
een onhebbelijk antwoord op een onhebbelijK
beid van een socialistisch minister.
Nader wordt omtrent de gebeurtenissen
te Madrid bekend:
De commandant van de remonte-afdeeling
te Tetuan bij Madrid, de thans zwaarge
wonde ritonepster Silvester, een broer van
den indertijd in Marokko gevallen opper
bevelhebber van het expeditieleger aldaar,
wekte 's nachts te half vier ongeveer 100
onder zijn hevelen staande soldaten en
spoorde hen aan, tegen de republiek en de
regeering op te trekken.
De overige officieren waren of eveneens
in het complot, of hadden juist hun ontslag
gekregen. Velen droegen hun uniform onder
civiele kleeding.
Te Madrid aangekomen requireerden de
opstandelingen op straat ongeveer 50 auto's,
die door soldaten en met karabijnen gewa
pende burgers werden bezet
Op bet postkantoor pjxibeerden een ma
joor, een kapitein, een luitenant en een ku-
det van de marine de beide op post staanae
gendarmes over te halen om zich bij de op
standige beweging aan te sluiten. De twee
gendarmes weigerden en hielden met hun
geweren het groepje offioieren in bedwang
tot assistentie was verschenen en de officie
ren werden gearresteerd.
De aanslag op het ministerie van oorlog
gold ongetwijfeld den daar wonenden minis
ter-president Manuel Azana.
Hoeveel dooden en gewonden er zijn ge
vallen is nog niet bekend, aangezien de op
standelingen zelf in hun auto's verscheidene
gewonden hebben weggebracht. Meer dan
200 personen zijn gearresteerd.
Om kwart voor acht weerklonk plotseling
over geheel Madrid hevig kanonvuur, het
geen de bevolking verschrikte.
De minister van binnenlandsche zaken
verklaarde echter, dat dit slechts „schiet
oefeningen" waren.
Tegenbetooglngen op bevel.
De algemeene directie van den veiligheids
dienst te Madrid heeft Woensdagmorgen
een vertrouwelijke order gegeven, dat de ar
beiders zich, voordat zij zich naar hun werk
begeven, een volksmanifestatie zullen hou
den. om de reactionnaire bewegingen te
brandmerken.
Uit Madrid werd in den loop van den dag
gemeld: De bevolking reageert uiterst hef
tig op deze opstandige beweging. Talrijke
menigten loopen door de stra'.en onder het
zingen van republikeinsche liederen.
De opstand In Andalusië.
Ernstiger van aard dan het „relletje" te
Madrid is de opstand die onder leiding van
den vroegeren opperbevelhebber der guar
dia civil generaal Sanjurjo (spreek uit: San-
goergo) te Sevilla is uitgebroken. Sanjui
jo is sinds eenigen tijd door de republikein
sohe regeering, die hem, ondanks zijn groote
verdiensten voor de revolutionaire zaak,
niet meer vertrouwde, achteruit gezet en be
last met de leiding der douane. Hij is er
thans in geslaagd het geheele garnizoen van
Sevilla bij een beweging tegen de huidige
regeering te doen aansluiten, waardoor sinds
Woensdagmorgen liet groo.ste geedelte vaD
Andalusië in oproer is.
De regeering geeft openlijk toe, dat de op
stand in Sevilla nog niet onderdrukt is en
verklaart, dat zij zich op de trouw barer
troepen verlaat. Tot nu toe zijn in totaal
drie generaals gearresteerd.
Beslissend voor het verder verloop van
zaken zal zijn of de regeering zich in de
overige deelen des lands zal kunnen verla
ten op politie, leger en vloot. Op het oogen-
bli-k weet men nog niet in hoeverre Sanjui-
io buiten Audalusi'ë steun zal vinden.
Uit Madrid wordt nog gemeld, dat de pre
sident der Spaansche republiek in verband
met den opstand zijn vacantie onderbroken
heeft en naar Madrid is teruggekeerd.
Om 11 uur werd onder voorzitterschap
van den president der republiek een minis
terraad gehouden. Na afloop daarvan werd
den militairen commandanten in de buurt
van Sevilla gelast, hun troepen gereed te
houden voor een opmarsch naar Sevilfa.
Ook werd besloten twee regimenten infan
terie, die zich in de buurt van Madrid be
vinden, te Madrid te concenireeren.
Uit Cartagena zijn vijf torpedojagers ver
trokken om steun te verleenen aan de in
fanterie die tegen Sevilla moet ageeren.
Ook artillerie is naar Sevilla gezonden.
Aan de ops.andelingen te Sevilla is een
ultimatum gesteld, dat zij zich binnen den
tijd van een uur moeten overgeven.
Volgens particuliere berichten heeft gene
raal Sanjurjo, die te Sevilla den opstand
leidt, zich tot gouverneur van de provincie
Sevilla laten uitroepen. De telefonische en
telegrafische verbindingen tussohen Madrid
en Sevilla zijn verbroken.
Couranten verboden.
De regeering te Madrid heeft de volgende
couranten verboden: El Debate, Siglo Lu
turo, Informacion, El Mondo en La Nacion.
Catalonië loyaaL
De president-generaal van Catalonië, Ma-
cia, heeft aan den president van Spanje en
aan den minister-president te Madrid de ver
zekering doen toekomen, dat Catalonië
trouw blijft aan de centrale regeering.
Mocht in Catalonië een monarchistische
beweging het hoofd opsteken, dan zouden
de arbeiders in Catalonië de algemeene sta
king afkondigen.
De Spaansche parlementaire commissie
van onderzoek naar de politieke en admini
stratieve verantwoordelijkheden van het
oude regiem heeft arrestatiebevelen uitge
vaardigd tegen ex-koning Alfonso, den in
fant Ferdinand, den voormaligen minister
van Arbeid in de dictatoriale regeering en
tegen verschillende andere persoonlijkheden
Deze maatregelen hebben niets uitstaan
de met de gebeurtenissen van gistermorgen
te Madrid, doch staan in verband met den
bouw van inrichtingen ten behoeve der
spoorwegen waarbij zich ernstige gevallen
van corruptie hebben voorgedaan.
MADRID, 11 Augustus. Hoewel de regee
ring te Madrid en in de meeste andere dee
len van het land den toestand meester is,
schijnt in Andalusië generaal Sanjurjo de
situatie voorloopig te beheerschen. Naar ver
luidt heeft hij reeds gisteravond een kabinet
gevormd, waarin generaal Barrera de functie
an minister van oorlog waarneemt, terwijl
het bevel over de civiele garde in handen is
gelegd van generaal Cavalcanti.
Teneinde allerlei geruchten reeds van te
voren den kop in te drukken, wordt van of-
ficieele Spaansche zijde medegedeeld, dat
ex-ikoning Alfonso niets met deze tegen de
republiek gerichte beweging te maken heeft.
PARIJS, 11 Augustus. De markies De Tor
res, een der meest vertrouwde vrienden van
exdconing Alfonso deelde gisteren cenige
journalisten mede dat noch hij noch de
naaste familieleden van den koning, e&nig
bericht uit Spanje hadden ontvangen, en dat
zij zelf uitsluitend op de persberichten wa
ren aangewezen.
DE REGEERINGSVORMING IN
DUITSCHLAND
DE BESLISSING BIJ TON HINDENBURG?
Het Duitsche Rijkskabinet heeft gister-
rond ruim 3 uur beraadslaagd. Over het
behandelde en de genomen besluiten is nog
geen mededecling verschenen. Men neemt
aan. dat de beraadslagingen over de reor
ganisatie van de regeering voortgezet zul
len worden.
Rijkskanselier von Papen heeft voor gis
teravond nog den leider der Duitsch-natio-
nalen Hugenberg, tot een bespreking uit-
genoodigd, terwij hij vandaag de centrum
leiders Dr. Joos en staatspresident Bolze zal
ontvangen.
Met Hitier heeft de Rijkskanselier nog
geen bespreking gehad. Men verwacht, dat'
von Papen eerst Vrijdag met de nationaal-
socialistische leiders zal confereeren.
Overigens is de algemeene indruk, dat de
eigenlijke beslissing thans bij Rijkspresident
von Hindenburg ligt, die voorstander van
een z.g. presidiaal kabinet is, daar de par
lementaire toestand bijna geen andere keu
ze laat.
DE TERREUR
In aansluiting op de verklaring der Duit
sche Rijksregeering over het toepassen van
amnestie, publiceert de regeering thans eon
toelichting, waarin zij mededeelt, dat het
haar bekend is geworden, dat leden van ne
partijen, die zich aan het plegen van daden
van terreur schuldig maken, op het stand
punt staan, dat hun toch weinig gebeuren
kan, omdat zij in geval van veroord eel ing
spoedig amnestie zullen verkrijgen. Tenein
de dit te verhinderen, heeft de Rijksregcc-
rig bepaald, dat amestie voor politieke Wan
daden in de toekomst uitgesloten zal zijn.
Mocht een Landdag tegen deze bepaling in
toch een amnestiebesluit goedkeuren, dan
zullen de Rijkspresident en de Rijksrege
ring de noodige maatregelen nemen om dat
te verhinderen.
Nieuwe misdaden.
Dinsdagnacht is te Potempa in 't district
Gleiwitz de communistische arbeider Piets-
cusch vermoord. Volgens het politiebericht
drongen verscheidene S.A. en S.S. lieden in
uniform de kamer binnen, waar Piotscusch
zijn broer en zijn moeder slippen. Zij mis
handcldpn Pietscusch en losten een schot
op hem, toen hij in een ander kamer vlucht
te. Daarop verdwenen de nationaal-sociabs-
ten. De moeder vond haar zoon dood in een
bloedplas liggen.
Een der daders is terstond daarop gear
resteerd.
Te Wismar is een S-A.-man 's nacnt?
door communisten overvallen en door een
schot in den arm gewond.
Communistisch leider gearresteerd.
De leider der communistische partij te
Keulen Eckertz is onder verdenking van
hoogverraad gearresteerd. Bij een huiszoe
king in zijn waning zou een koffer met ma
teriaal in beslag zijn genomen, welke ma
teriaal aanleiding tot de beschuldiging
heeft gegeven.
Een op 16 Maart in een Stahlhelm-depot
te Eberswolde gepleegde inbraak heeft gis
teren tot gevangenneming van tien natio
naal-socialisten geleid, die verdacht werden
van de inbraak. Er zijn destijds veel wa
pens, de muziekinstrumenten van de Stah'
helm-kapel en telefoan-gerei gestolen. De
aangehoudenen hebben allen bekend den
diefstal op aansj^oring van een nationaal-
socialistisch leider te hebben begaan. Deze
had hen wijsgemaakt, do£ het depot aan de
communisten behoorde.
GRONDSWE'KSDAG.
Bevordering van politieambtenaren.
Ter gelegenheid van den Grondwetsdag
heeft Dr. Bracht een groot aantal politie
ambtenaren in Pruisen bevorderd.
DE OLDENBURGSCHE HULPPOLITIE
ONTSLAGEN.
In den vrijstaat Oldenburg zijn gisteren
de S.A.- en S.S.-leden, die als hulppolitie
bij de gendarmerie waren aangesteld, weer
ontslagen.
Adolf Hitler heeft bij de rechtbank te
Hamburg in kort geding een eisch aanhan
gig gemaakt om aan het b'ad „Echo der
Woche" de bewering te verbieden, dat de
nationaal-socialistische beweging steun van
de internationale bewapeningsindustrie zou
hebben ontvangen.
De rechtbank heeft thans beslist, dat Hit-
Ier uitgenoodigd zal worden het bewijs te
leveren, dat hij nooit gelden van deze in
dustrie heeft ontvangen.
Uit Berlijn wordt gemeld: Ministerial rat
Scholiz is tot Rundfunkcommissaris van het
rijksministerie van binnenlandsche zaken
benoemd.
AANSLAG OP HET HONGAARSCH
GEZANTSCHAP TE BRUSSEL
TWEE LICHT GEWONDEN
Ongeveer vijftien Hongaarsohe commu
nisten, die zich Woensdag, gewapend met
baksteenen en ijzers, afzonderlijk toegang
verschaft hadden tot het Hongaarsohe ge
zantschap te Brussel, vernielden bij een
ploteelingen overval het bureau.
In het daarop volgende handgemeen
den een beambte en een bediende van het
gezantschap licht gewond.
De indringers namen hierop de vluohL
Vier van hen konden echter worden gear
resteerd.
Dit i6 de tweede aanslag, welke in den
loop van veertien dagen op het Hongaarsohe
gezantschap is gepleegd.
Een zwaargewonde
Nader wordt gemeld, dat de attaché Peitz-
ker zwaar aan het hoofd is gewond door
een steenworp. Zijn toestand is bedenkelijk.
De indringers wilden protesteeren tegen
de terechtstelling van twee communisten in
Hongarije.
BOLIVIA EN PARAGUAY
De neutrale mogendheden in Amerika
hebben opnieuw een nota betreffende de ten
uitvoerlegging van den wapenstilstand aan
Bolivia gezonden.
Hoewel de inhoud dezer nota officieel nog
niet is gepubliceerd, verluidt, dat de neu
tralen zich accoord zouden hebben ver
klaard met de voorwaarde, dat Bolivia drie
der bezette posten in Paraguay tot nader
order zal bezet houden.
In den Gran Chaco is het nog tot kleinere
'vechten g6koraen, doch over het algemeen
is het thans aanmerkelijk rustiger.
Bij de te La Paz gehouden manifestaties
pro en contra den oorlog werden ongeveer
tien personen gedood.
DE CONFERENTIE VAN OTTAWA.
Ter conferentie van Ottawa hebben Woens
dag de deskundigen van het Vereenigd
Koninkryk en Canada in een gemeenschap
pelijke vergadering de Canadeesche voorstel
len verder besproken.
Er werd eveneens een nieuwe zitting ge
houden van het Canadeesche kabinet.
DE REGEERINGSVORMING IN ROEMENIE
Uit Boekarest wordt gemeld: De regeering
Wajda Wojwod heeft Woensdag haar taak
verkiezingen uit te schrijven als beëindigd
verklaard en is afgetreden. De koning heeft
den nationaal tsaranistischen leider Manioe in
zijn paleis ontboden. Manioe weigerde even
wel categorisch een kabinet te vormen.
Vervolgens heeft de koning Wajda Wojwod
opnieuw met de kabinetsvorming belast.
Wajda Wojwod heeft de opdracht aanvaard.
De weigering van Manioe heeft groot op
en gebaard, omdat hij de langdurige onder
handel ine en tusschen Manioe en den kroon de
bestaande tegenstellingen niet konden worden
overbrugd.
ONTPLOFFING IN MUNITIEFABRIEK-
In de munitiefabriek der Britsche Marine te
Holton Heath, in de omgeving van Wareham,
heeft Woensdag 'n ernstige ontploffing plaats
gehad, welke eenige kilometers in den om
trek werd gehoord. Een der loodsen, waarin
hitroglycerine-poeder werd geperst, werd ge
heel vernield. Er werd evenwel niemand ge
wond, hoewel twee arbeiders zich in de naaste
omgeving dezer loods bevonden.
STEIGER INGESTORT
Veertig personen zwaar gewond
In Vietri eul Mare is een Italiaan, die te
/er in zee was gegaan en om hulp riep,
door eenige visschers gered, toen hij het
bewustzijn reeds half had verloren. Onge
veer 100 personen zagen bij de dramatische
rodding toe op den steiger van het zeebad.
Onder den druk van deze ongewoon zware
belasting, stortte de steiger plotseling in,
zoodat het grootste gedeelte van het publiok
uit vrij aanzienlijke hoogte in zee en op
het 6trand viel. Veertig personen wcrd«n
hierbij
BOTSENDE MEENINGEN OP HET
WATER
Belangstelling voor vakopleiding
Aan boord, Arnhem, 10 Aug.
Een vruchtbaar debat.
Een vacantiedag wak het gisteren voor de
passagiers van de „Prinses Juliana", die
„full speed" van Rotterdam naar Arnhem
stpomde. niet. Want wel blijft het altijd een
mooie tocht over Nieuwe Maas, Lek, Rijn en
Geldersche IJsel, vooral als het een uitge
zochte zomerdag is; maar het debat aan 't
dek was zoo vol spanning en emotie en
duurde, met korte onderbreking, zóó lang,
n.l. van 10 uur 's morgens tot haif 5 's mid
dags, dat de natuur door de lectuur in het
gedrang kwam.
Vroeger heette, het, de welvaart van ons
land, die komt van varen; thans moet het
heetcn kwam van varen, met alle nadruk
op kwam, want de schippers varen zich
Dit was aanleiding voor den heer D e
Jong, de directeur van het Onderwijsfonds
om in een zorgvuldig voorbereid prae-advies
lijnen voor de toekomst uit te stippelen en
conclusies te ontwerpen ten aanzien van de
vraag, wat er moet gebeuren.
Immers, vroeger leefde de schipper in
groote zelfgenoegzaamheid voort. Hij noem
de zich „naast God, schipper op zijn schip"
en, daar hij „wereldreiziger" was, kwam hij
door zijn zwerven ook zonder schoolsche
kennis op een trap van algemeene ontwik
keling, zóó. dat de Drentsche turfmakers en
keuterboertjes groot respect voor hem had
den.
Echter, dat veranderde: de motor ver
drong tiet zeil en het „onderwijs door erva
ring" behield wel waarde, maar blceJt lang
zamerhand niet meer voldoende.
Het schijnt echter, dat de binnenschipper
zulks nog niet voldoende begrijpt, want de
belangstelling voor hel onderwijs der kin
deren, zoowel lager als va konderwijs,
laat nog heel veel te wenschen over; het is
nog even slecht als 20 en 30 jaar geleden.
Voor de walkinderen is er leerplicht en
leergelegenheid; de schipperskinderen staan
feitelijk buiten de wet; ze groeien in on
wetendheid op. Dat mag niet en daarom ge
bruikte de inleider eenige krasse termen.
Hij wenschte de schippers voor het
onafwendbare dilemma
te stellen: wilt gij voor uw kinderen nog
een plaats ln de binnenvaart behouden of
zult ge toelaten, dat zij verdrongen worden
door jongens, die uit de klei en van de hei
getrokken worden?
Wilt gij, schippers, zoo riep de heer De
Jong uit, dat wij anderen, dan uw kinderen
opleiden voor de binnenvaart?
Weet, dat het niet zoo moeilijk meer is
om u te verdringen; het moderne bedrijf
kan uw kinderen missen!
Botsende meeningen
Deze hartekreet word door sommigen ver
keerd verstaan, en men trok zelfs de con
clusie, dat het Bestuur van het Onderwijs
fonds zich niets meer van het lot der schip
perskinderen zou aantrekken en een orga
nisatie was geworden om het bedrijf aan
personeel te helpen.
Zoowel de prettige leider der bijeenkomst,
de heer Th. M e 11 e raa, inspecteur van de
Scheepvaart te Groningen, als de inleider,
wierpen deze beschuldiging verre van zich.
Ten slotte kwam dii alles weer in 't reine
en aan 't slot der langdurige bespreking
kan naar waarheid verklaard worden, dat
alle aanwezigen bedoelen om voor het schip
perskind te doen wat mogelijk is. Alleen,
hierbij deed zich
een incident
voor, dat toch wel de moeite van vermelden
waard is. Namens de. Bond van Ned. Onder
wijzers waren de heeren Post en Soeder-
h u y s e n aanwezig: doch eerstgenoemde
opende de bespreking metde opmerking,
dat deze organisatie nog geen geformuleerde
opinie heeft over het vraagstuk der oplei
ding; nadrukkelijk was hun dit bij de af
vaardiging op het hart gebonden; zij kon
den slechts voor zich persoonlijk spreken.
Deze mededeeling wekte aan alle zijden
groote verbazing. Vooral, omdat de heer
Post er aan toevoegde, dat zeer tot zijn spijt
voor hem als vertegenwoordiger van ge
noemde Bond geen plaats was in 't bestuur
van het Onderwijsfonds.
Echter, nog grooter werd de verbazing,
toen de heer De Jong meedeelde, dat het
N.V.V. wel tot de meewerkende organisaties
behoort en dat de heer Posthumus, als voor
zitter van de B. v. N. O. door het N.V.V. is
afgevaardigd om aan de besprekingen over
het rapport deel to nemen en nooit heeft
verklaard, dat hij daar maar als persoon
zat
Daaruit mocht toch afgeleid worden, dat
N.V:V. en B. v. N. O. achter deze zaak staan
en nuheeft de Bond nog geen gevestigde
opinie. Het is vreemd. Te vreemder, omdat
het Onderwijsfonds geen onderwijsorganisa
ties uitnoodigde, maar wel vakorgani
saties, die hun sporen op dit terrein ver
diend hebben, doch een vertegenwoordiger
van de onderwijzers natuurlijk wel via het
N.V.V. aan de leiding van het Fonds kan
deelnemen.
Deze kwestie dient nader belicht te wor
den. Het maakt op ons zoo de indruk, (de
indruk, meer niet), dat de Bondshaan
niet voldoende koning kan kraaien en dal
de Bond daarom voorloopig de vaagheid
voor de preciesheid verkiest; men kan dan
straks alle kanten uit.
De Staat moet het doen.
Dit alles neemt niet weg, dat wij van de
aanwezige bondsleden de vaste overtuiging
kregen, dat het hun enkel en alleen om het
schipperskind te doen is. En tot heden ging
van hen ook niet de grootste drang uit om
het te sturen in de richting: de Staat moet
het doen. Althans, zij erkenden, dat de
schuld niet alleen Lij de Overheid lag, maar
zoker ook bij de belanghebbenden en de be
langstellenden.
Overigens gingen er veel stemmen op van
hen, die voor 60, voor 80 en zelfs voor 100
pet. de schuld op de Overheid wilden wer
pen. Die had tijdig moeten zorgen voor leer-
dwang voor schipperskinderen en wat daar
voor noodig is.
Zeer terecht wees een
man nit de praktijk
er op, dat wie zelf dom is er. weinig bezwaar
tegen heeft, dat zijn kinderen ook dom blij
ven. Anderen zoeken naar elke mogelijkheid
Aan boord van de „Prinses Juliana" kun
nen 16 jongens praktisch opgeleid worden.
Dit schip van een ton is geheel betaald en
dekt zijn eigen kosten; de oude Prins Hen
drik" is thans in dienst van de Zeevaart
scholen; indien er echter belangstelling
voor is .zal het door het O. F. zoodanig ver
bouwd worden, dat er een 20 jongens voor
een ander vak opgeleid kunnen worden; en
met de kosten komt het wel in orde.
Dubbel jammer is het daarom, dat het
Fonds in 192S feitelijk de belangen in han
den moest geven van de Commissie-Smeen-
ge, welke tot heden nog niet verder gekomen
is met haar pogen. We zijn nog even ver
als in 1928 en daarom moet het, aldus de
heer De Jong, uitgeschreeuwd worden, dat
er hulp noodig is, vóór de schipperij zinkt,
in het moeras van het pauperisme.
De Staat moet het doen? De Staat moet
wat doen! Ieder oefene invloed op zijn poli
tieke vrienden om belangstelling te wekken.
Aangenomen conclusies
Na eep uitvoerig debat werden niet min
der dan 17 conclusies aangenomen nog aan
gevuld door de vergadering.
De hoofdzaak is dat men op de basis van
gewoon lager onderwijs een vakonderwijs-
cursus wil laten volgen, zoodat de opleiding
van leerling-matroos voor de zeevaart gelijk
wordt aan die voor de binnenvaart. De cur
sus zal op een stilligend schip gegeven
worden tot het 17e jaar; en dient geheel
gratis te zijn voor on vermogenden. Voorts
moet er, voor de opleiding na de leerlin
gentijd een gemeenschapsschool zijn met
filialen over alle scheepvaartcentra, ook in
het buitenland, opdat de schippersgezel, al
varende, dit onderwijs kan volgen.
Om 7 uur kwam de „Prinses Juliana" te
Anrhem.
Donderdagmorgen komen B. en W. van
Arnhem aan boord, daarna wordt naar
Lobith gevaren en vervolgens naar Deventer
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Papendrecht, cand. C.
Smits te fiillegom.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Mydreeht, A. van Griet-
huysen te Zuid-Beyerland. Te Oostermeer-
Eestrum, J. Douwes te Minnertsga.
..angenomen: Naar Lage Vuursche, A.
M. den Oudsten te Elburg.
Bedankt: Voor Randwijk, J. E. Klomp
te Ede (G.).
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Dalfsen, J. M. Kroes te
Tienhoven (U.).
Ds. P. J. DE BRÜYN
Aan Ds. P. J. de Bruyn, vroeger predikant
der Ned. Herv. Gemeenten van Usselo en
Denekamp (O.), thans predikant by de Prot.
Gemeente te Medan (Sumatra), is wegens
zes-jarigen dienst tegen 1 Juli van het vol
gende jaar acht maanden verlof naar Europa
toegekend.
Ds. K. GROEN
Naar wy vernemen, is er in den toestand van
Ds. K. Groen, predikant der Chr. Geref. Kerk
van Rotterdam-West (Delfshaven), een on
gunstige wending gekomen. Te Leersum, waar
hy voor verder herstel vertoefde, heeft hij h
de dagen van regen en wind een koude ge
vat, die niet onschuldig was. Per ziekenauto
is hy wederom naar Rotterdam vervoerd en
hier heeft zijn huisdokter longontsteking ge-
constateert. Momenteel valt omtrent het ver
loop dezer ziekte nog niets te zeggen.
DE MINAHASSISCHE KERK.
Het bestuur over de Protestantsche Kerken
in Ned.-Indië en het Nederlandsch Zendeling-
Genootschap hebben besloten na onderzoek in
de Minahassa om zich tot taak te stellen een
zelfstandige Minahassische Kerk te orcani-
seeren. De Volksscholen worden per 1 Tanu-
ari 1933 overgedragen aan de Kerk. Aan de
opgeleide goeroe-djoema-arts wordt het recht
toegekend tot bediening van de sacramenten,
inzegening van huwelyken en aanneming van
lidmaten.
GODSDIENSTONDERWIJS.
Te Loonschenaijk (N.-Br.) besloot de
Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente een
godsdienstonderwijzer te benoemen voor het
geven van catechetisch onderwys aan de jeugd
der Gemeente.
KERKGEBOUWEN.
Te Zandeweer (Gr.) zal volgende week
het gerestaureerde kerkgebouw der Ned. Her
vormde Gemeente wederom in gebruik geno
men worden. Er is aan dit 13de eeuwsehe
bouwwerk met zijn adellyke banken cn zijn
avondmaalstafel met prachtig snijwerk en
marmeren blad, veel zorg bekleed. Architect
is de heer A. R. Wittop Konig te Groningen-
PREDIKANTSWONINGEN.
Te Middelharnis is door den Kerke
raad der Chr. Geref. Kerk besloten voor den
beroepen predikant, den heer W. F- Laman.
tand. tot den H. Dienst te Leiden, aan de
Hoflaan een nieuwe pastorie te bouwen.
RUSTHUIZEN.
Te Nieuwe r-A m s t e 1 is door den heer
A. van Ginkel, directeur van het Tehuis voor
Ouden van Dagen der Ned. Herv. Gemeente,
„Vredeveld", tegen 1 October a s. ontslag aan
gevraagd.
EVANGELISATIE.
TeA s sendelft is het nieuwe gebouw der
Geref. Evangelisatie in gebruik genomen. Het
woord is gevoerd door de heeren: J. Elfrich,
voorzitter van de bouwcommissie; ouderl. C-
Sman, namens den Raad der Geref. Kerk
van Krommenie; cand. T. Klein, hulpprediker
voor Assendelft en Uitgeest; Ds. J. O. A van
Loon, van Purmerend; Ds. W. A. Wiersinga,
Sm_Y/e1\Sp? Ds- G. Tom, van Westzaan; Ds.
jH- Moolhuizen, van Aarlanderveen; Ds. H.
j oteenhuis, van Sneek; en anderen.
Weerbericht.
Het dunne pijltje geeft den vorlgen stand aan
Hoogste stand te Hannover 765,9.
Laagste stand te Seydisfjord 752,9.
Stand vanmorgen half twaalf 762,7.
12 AUGUSTUS
Zonsopgang 4.39 u.; Zonsondergang 7.30 u.
Maansopgang 5.59 u.; Maansonderg. o.
WEERVERW ACHTING
(Kedeged door 't Kon Ned Meteorologisch
Inst te De Rilt)
Zwakke tot matige O. tot Z. wind, aan
vankelijk helder tot licht bewolkt, later toe
nemende bewolking, droog, behoudens later
kans op onweer, weer warm.
TEMPERA PUUR
Stamd vanmorgen half twaalf 23.6 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Zomertijd:
Van 's avonds 9.00 u. tot 's morgens 5.11 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
HedcD Vorig Heden Vorig
Walsbut 3.69 3.74 Canp 3.24 3.40
Basel 1.74 1.81 Ems 0.- 1.06
Huningen 2.43 2.52 Coblenz 3.00 3.14
Khelnweiier -0.- -0.08 Trier 0.31 0.36
Kehl 3.75 3.8J Keulen 3.10 3.22
Maxaa 0.— 5.71 Kuhrort 1.86 1.92
Wiedesbeim 0.- 0.96 Wesel 0.— 1.78
Mannheim 4.66 4.90 Emmerik 0.— 2.94
Lohr 1.21 1.25 lUisseldorr 0.— 2.68
Mainz 0.— 2.00 Maastricht 1.81 1.84
Hingen 2.78 2.90 Venlo 10.78 10.78
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
12 Augustus
(Oude Amsterdamsche ttJd)
Delfzijl 7.01 19.4i Hetlevoetal.11.08 23.49
Terschelling 4.13 16.56 Willemstad 12.00
Harlingen 4.58 17.47 Brouwersh. 10.20 23.01
Helder le 12.47 Zterlkzee 10.40 23.24
Idem 2e Wemeldlnge 11.06 23.47
Umuiden. 11.17 23.58 Vlissingeb 9.27 22.11
H.v Holland 10.30 23.11 Terneuzen 10.02 22.12
Scheveningen 10.40 23.21 Hanaweert 10.36 23.16
Botterdam 12.31
Radio Nieuws.
DONDERDAG 11 AUGUSTUS
sum AVRO: Kamerorkest
NCRV: Liederen-recital
Kalundborg. Deensche muziek.
Huizen. KRO. Mandoline ensemble.
Hilversum. AVRO. Gramofoonmuzie
Hilversum. AVRO. Omroeporkest.
Warschau. Orgelconcert.
I Huizen NCRV: Friesch» declamatie
J Huizen. NCRV W. A. Kruüsduk: Het he
dendaagsche verke<
Huizen NCRV: Politieberichten
Hulzen NCRV: Persberichten
Huizen. NCRV. Persberichten.
VRIJDAG 13
Huizen KRO: Morgenconcert
L Hilversum. VARA. Gramofoonmuzlek
J Huizen. KRO. Gramofoonmuziek
sum. VARA Septet
Populair concert.
Katundborg. Strijkorkest.
Daventry Concert.
Hulzen KRO. Gramofoonmuzlek.
Huizen. KRO Piano soli.
Hilversum. VAj-ü Gramofoonmuzlek
Huizen. KRO Orkest.
Hilversum. VARA Klein orkest.
Langen berg. Vesperconcert.
Warschau. Mahdollnemuziek.
Hulzen. KRO. Gramofoonmuziek.
Hilversum. VARA Orgelmuziek.
Lezingen, Cursussen, ens
Hilversum. VARA. Voordracht
Hilversum. VARA. Voordracht.
Hilversum. AVRO Voordracht
Huizen. KRO. Onze tuinen.
ï-harlngviascherö
VPRO. Morgenwijding.
n. KRO. Politieberichten.
NEDERL. AEROLOGISCH STATION
NABIJ REYJKAVIK.
Vertrek der expeditie.
Naar wij vernemen, zullen de deelnemers
aan de Nedërlandsche expeditie naar IJs
land aerologisch station nabij Reykjavik
Zaterdag 13 dezer te 9.25 uur van Amers
foort vertrekken om via Hamburg en Bergen
naar IJsland te vertrekken.
De vliegtuigen zijn reeds te Bergen en
zullen 23 Augustus te Reykjavik aankomen,
waar luit.-vlieger Van Giessen reeds voor
het opzetten van den hangar en het gereed
maken van het terrein zorgt.
Tot de expeditie behoort ook de vlieger
Bosch en de mecanicien Van der Leden,
die groote ervaring heeft in de behandeling
van de registreerende instrumenten, die bij
de hoogte vluchten gebruikt moeten worden.
De heer H. G. Cannegieter gaat mee om
de IJslandsèhe collega's op do hoogte te
brengen van het den Nederlandschen vlie
gers opgedragen werk.
PICCARDS STRATOSFEERTOCHT
Spoedig vertrek.
Uit Zurich werd Woensdag geseind: De
voorbereidselen voor het opstijgen van den
ballon van prof. Piccard op het vliegveld
Dubendorf zijn in vollen gang. In het geheel
staan 170 man gereed om bij den start
dienst te doen, terwijl 2700 Kg. waterstof in
reusachtige flessohen gereed liggen. Zooals
gemeld, is de start uitgesteld, daar de in
strumenten voor het meten van de kosmi
sche stralen niet geheel iL orde waren. Een
nauwkeurig onderzoek zal moeten leeren,
of de reparaties spoedig kunnen geschieden.
Voorts heeft het meteorologisch instituut
te Zurich prof. Piccard er op opmerkzaam
gemaakt, dat zijn vlucht naar ie stratosfeer
kan samenvallen met het passeren van de
aarde door den grooten 6troom van meteoor
stee nen der Perseiden, die telkens in den
tijd van 10 tot 14 Augustus merkbaar is en
op een hoogte van meer dan 16 000 meter
voor de bollonvaarders gevaarlijk zou kun
nen worden. De ballonvaardeis zijn dus
gewaarschuwd, om zoo mogelijk niet hoo-
ger te gaan.
