1
f DINSDAG 9 AUGUSTUS 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Spionnage in den grooten oorlog
haar
bitter
■rgius
WAT DE GEHEIME AGENT A 29
ZOOAL WIST TE DOEN
XII
Wanneer men de Engelsche Intelligence
Servies tot voorbeeld stelt, sluit dit aller
minst in zich, dat niet andere landen in ge
lijke mate de spionnage beoefenen. Het ge
schiedde echter slechts in weinig gevallen
zoo stelselmatig, zoo tot in alle kringen
doorgedrongen als van Engelsche zijde
plaats had en heeft Wanneer men verhalen
leest van spionnage, die voor den oorlog
door Duitschland is beproefd, in het bijzon
der door burgerlijke elementen, die zich in
de meest uiteenloopende functies in andere
landen indrongen, dan is bijkans eiken keer
opnieuw een minder of meer belangrijk,
een minder of meer direct militair geheim
daarbij betrokken. En het bekende tweede
bureau van den Franschen Generalen Staf,
dat den geheimen dienst vormt, die door 't
Fransche leger nimmer is veronachtzaamr,
werkte voor den oorlog en werkt vermoede
lijk nog in bijkans uitsluitend militaire rich
ting- Het gaat in beide gevallen om het ver
krijgen van gegevens van militairen aard,
natuurlijk in den ruimsten zin genomen,
maar ten slotte altijd weer terugkeerend op
dat eene punt: het vergemakkelijken van de
operaties, wanneer eenmaal de oorlog is
uitgebroken- Zoodanige dienst van den Gene
ralen Staf strekt zich niet uit en kan zich
uiteraard niet uitstrekken tot ander dan
militair gebied, terwijl toch de groote oor
log duidelijk geleerd heeft, dat de strijd,
eenmal ontbrand zijnde, ver buiten dat ge
bied gestreden wordt.
Het is een niet van eigenaardigheid ont
bloot gebeuren, dat, gelijk Pouvoirville ons
vertelt, den geheimen agent A 29 tot den
dienst bracht. Jong officier zijnde, werd hij
toegevoegd aan de periodieke inspecties, die
langs de Fransch-Duitsche grens dienen te
worden ondernomen teneinde de grenzen
yast te stellen, na te zien of de aanduidin
gen volkomen in ordersijn en wat dies meei
zij. In goed vertrouwen ondernam hij het
gedeelte van den tocht, hem met zijn Duit-
schen krijgsmakker toegewezen. Wie schetst
zijn verwondering toen hij op een goeden
morgen, vertoevende in een klein plaatsje
en vroeg ontwakende, dien krijgsmakker
reeds gevlogen zag, en een oogenblik later
zag terugkeeren met zijn paard stappend
door een niet diepen stroom, op Fransch
gebied gelegen. Op zijn bemerking, dat deze
stroom geheel Fransch was, antwoordde de
Duitscher glimlachend dit wel te weten,
doch zijn paard te baden gelijk hij zoo nu
en dan deed. Een dag later, vroeger terug
keerend dan verwacht was, luisterde hij on
willekeurig een gesprek af van den Duit
scher met een der grensbewoners, dat ging
over de garnizoenen, in die streek gelegen.
En weer een dag later, bijkans den laatsten
dag van hun gemeenschappelijken tocht,
toen zij samen een gebergte hadden te be
klimmen, bemerkte hij, dat de wandelstok,
die zijn geleider onontbeerlijk scheen te ach
ten, bestond in een uitstekend werkenden
kijker, die den Duitscher gelegenheid gaf
om op zijn gemak alle strategische waar
nemingen te doen. Dat het afscheid in het
mooie oude Nancy heel wat koeler was dan
de eerste ontmoeting te Metz, laat zich in
deze omstandigheden begrijpen. Het eigen
aardige was, dat de Fransche officier, wil
lende vertrekken, zich het geleide van zijn
Duitschen krijgsmakker eenigszins zag op
gedrongen, wijl deze er prijs op stelde hem
de situatie duidelijk te maken. En niet ten
onrechte wees hij er op, dat het beroep van
spion, zelfs in vredestijd gevaarlijk, oneer
vol moge schijnen, maar toestaat diensten
aan het land te verrichten, waarbij de beste
in oorlogstijd in het niet zinken. En daarom
wees hij er op dat de geheime agent, han
delende met volkomen instemming en zelfs
op aanwijzing van zijn superieuren, door
hen gedesavoueerd zal en moet worden, zoo
dra het oogenblik komt, dat hij wordt ont
dekt.
Hoe deze Fransche officier werkte.
Deze Fransche officier, tot nadenken ge
bracht, bood zich bij den geheimen dienst
aan. En hij werd een zoo bedreven mede
werker, dat zijn naam aan de Elzasser en
Lotharingsche grenzen maar al te bekend
was. Niet alles wat hij in zijn geheime
functie heeft verricht, is geboekstaafd ge
worden, maar merkwaardige gevallen zijn
daaronder, die doen zien, dat de geheime
agent, wil hij slagen, inderdaad van alle
markten thuis moet zijn.
Duitsche officieren, die in Hotel Altenherg
nabij Munster en de Schlucht vertoefden,
zagen er een Engelschman, die almaar zwij
gend in een stoel terneer zat Eiken ochtend
en ook eiken avond maakte hij zijn vaste
wandelingen, die meestal van uitgestrekten
aard waren. Dat trók niet alleen de aan
dacht van de Duitschers, maar ook van een
groep Fransche toeristen. Zij spraken er
zelfs zoozeer en zoo luide over, dat de oud
ste officier het geraden achtte den naastbij
zijnden politiepost te waarschuwen. Vanat
dat oogenblik kon de Engelschman niet meer
loopen zonder op de voeten door Duitsche
politie-ambtenaren te worden gevolgd. Maar
zijnerzijds volgde hij de Fransche toeristen,
liet. bleek hem een keer, in zijn hotelkamer
terugkomend, dat alles, met hoeveel »org
ook weer neergelegd, het onderstboven was
gehaald; het bewijs, dat niets was gevonden,
lag opgesloten in de volkomen vrijheid, die
hij bleef genieten. Totdat het hem op een
goeden of liever gezegd kwaden avond bleek
dat men neiging gevoelde hem, zijnde in elk
geval verdacht daar zijn wandelingen in
den regel strategisch belangrijke punten be
troffen te arresteeren. Dienzelfden avond
slaagde hij er in de afscheiding tusschcn
zijn kamer en die van den leider der Fran
sche toeristen door te breken, en dezen nam
hij in het geheim. Hij vertelde hem wie hij
was; vroeg en verkreeg zijn medewerking.
Dit eer,maal geregeld zijnde, ging hij den
corridor op en vond daar den inspecteur
met zijn agent, die zijn kamer bewaakte. Bij
die gelegenheid heeft hij zich uitgegeven
Voor den hoofdcommissaris te Berlijn, en
wees op de gevaarlijkheid van den Fransch-
man, die hij zoo juist had bezocht. Terwijl
zoodoende alle aandacht op dezen Fransch-
man werd gevestigd, en deze enkele uren
van volkomen onschuldige hechtenis onder
ging, maakte de zgn. hoofdcommissaris van
de vrijheid, hem door zijn beroep verleend,
gebruik om den weg naar de grenzen in te
slaan en het punt te kiezen en te vinden,
dat hij veilig voor overgaan wist. In zijn
zakken waren plannen en teekeningen, tus-
schen de planken van zijn kamer zoo zorg-
c XI stond in ons blad van 26 Juli.
De metselaar-spion.
Een anderen keer verhuurde hij zich als
metselaar, van Zwitsersche afkomst zijnde,
bij een der nieuwste forten, die aan de gren
zen werden gebouwd. Men heeft nu eenmaal
voor dergelijke forten arbeiders noodig, en
of men uitsluitend Duitschers dan wel ook
enkele vreemdelingen uit Duitsch sprekende
landen neemt, doet in het algemeen weinig
ter zake. Ieder dezer arbeiders heeft zijn
eigen terrein, en slechts dan, wanneer men
20 of meer zulke arbeiders in spionnage
dienst had, zou men wat van de geheimen
van den bouw te weten kunnen komen
Zorgvuldig wordt er tegen schending var»
elk geheim gewaakt; als de arbeiders het
terrein verlaten, worden zij gefouilleerd, en
eiken keer hebben zij andere kleeren aan te
trekken. Maar onze geheime agent wist op
gepaste wijze te doen uitkomen, dat hij meer
intellectueel ontwikkeld was dan de anderen
en zoo gebruikte men hem voor diensten,
die hem in staat stelden verschillende af
deelingen van liet nieuw aangelegde fort
te bezoeken. Hij had vriendschap gesloten
met een Elzasser nabij de Zwitsersche grens,
die echter intuïtief in hem den heer erken
de en zoodoende bepaaldelijk bleef weigeren
hem bij den naam te noemen. Toen nu do
laatste dag kwam, dat men samen bij den
arbeid zou werkzaam zijn, gaf hij dezen be-
vrienden arbeider zijn schoenen ten ge
schenke, en eveneens een opschrijfboekje
dat hij zegde te Freiburg te hebben gekocht.
Slechts liet hij hem beloven, dat hij nimmei
zou vertellen dit boekje van een andpr te
hebben gekregen, en evenmin, dat de schoe
nen een geschenk waren. Hij had juist ge
zien, want bij de controle van den laatsten
dag, die buitengewoon streng was, werd hij
in een afzonderlijke kamer ontkleed, gefouil
leerd en elk kleedingstuk op zichzelf op
minutieuse wijze nagekeken. Tegenover hem,
dien men een intellectueel achtte, vond men
dit noodig, maar den vriend, die er inder
daad niet al te snugger uitzag, liet men
vrij gaan.
Wie schetst de verbazing van dezen bra
ven Elzasser toen hij, ongeveer een paai
weken thuis, plotseling bezoek ontving van
een hem onbekenden ouden visscher. Die
verbazing werd nog grooter toen deze vis
scher de vroegere metselaar in het fort
bleek te zijn. Onze geheime agent kwam
zijn schoenen en zijn notitieboekje terug
vragen; tusschen de-zolen zaten de plannen;
in het boekje stonden, door de bekende pro-
cédé's onleesbaar gemaakt, cijfers. Maar,
hetzij dat de Elzasser zich had versproken,
hetzij, dat de Duitsche geheime politie arg
waan had gekregen, men bewaakte den El
zasser en al zijn gangen. Nog kon onze ge
heime agent vrijuit het huis uit gaan, maar
nauwelijks aan het einde van het stadje ge
komen bemerkte hjj, dat men hem onder
bewaking nam. Dank zij de duisternis slaag
de hij er in, door op een toevallig passee-
renden lokaaltrein te springen, te ontkomen,
maar al kwam hij zoodoende veilig in de
hem maar al te goccf bekende Elzasser bos-
schen, het bleek hem den volgenden och
tend dat ook die bosschen bewaakt waren.
In de onmiddellijke nabijheid echter lag een
klooster, en na geruimen tijd over de zaak
te hebben nagedacht scheurde hij zijn klee
ren aan flarden, nam het uiterlijk van een
bedelmonnik aan en stapte, noch naar link.-
noch naar rechts ziende op de deur van het
klooster toe. Daar vond hij het onderdak,
dat hij vroeg; daar verkreeg hij het ver
trouwen van den superieur zoodanig, dat
deze hem, enkele weken later, medenam op
een reis naar Zwitserland, van waaruit het
voor den geheimen agent niet moeilijk was
om op het voor hem meest gewenschte
oogenblik te ontkomen.
De vreemde roeier.
Weer een anderen keer verhuurde hij zich
als roeier in éen uitspanning in de onmid
dellijke nabijheid van Straatsburg. Daar
kwamen velen, die tot de aanzienlijke krin
gen van deze toen voorname Duitscho
tingstad behoorden. Eens kwam er ook de
echtgenoote van den Gouverneur der stad
met haar beide dochters en zij werden op
bijzonder zorgvuldige wijze geroeid. Maar,
hetzij dat de verzorgde handen van den
roeier, hetzij dat zijn spraak haar aandacht
trokken en haar argwaan gaande maakten,
hij hoorde haar fluisteren over een roeier,
die iets anders zou zijn dan hij was. Dat
bracht hem er toe om de oudste dezer meis
jes schijnbaar in het geheim te nemen; hij
vertelde, dat hij inderdaad een ander was
dan hij voorgaf te zijn, maar-zulks als ge
volg van een romantisch en tragisch levens
avontuur. Hij verkreeg geheel haar vertrou
wen, en menig uur brachten zij samen in
stilte in de omgeving van Straatsburg door.
De dochter van den Gouverneur kende pre
cies de bewaking van de forten; zij wist
den geheimen agent te vertellen in welk
gedeelte men al dan niet van het fort uit
kon worden gezien, en in haar naieve
wetendheid verschafte zij hem een schat van
gegevens. Geen wonder, dat op een ochtend
de ondernemer van de uitspanning zijn
roeier miste en zich moest afvragen of deze
wellicht in de rivier was verdronken, want
hij kwam niet meer terug!
De geheimzinnige tennisballen.
En nog weer eens moest hij een gewaagde
onderneming volbrengen, omdat de Fran
sche Generale Staf ingelicht moest worden
betreffende wijzigingen, aangebracht aan
forten in de onmiddellijke omgeving van
Straatsburg. Hij liet zich als gast noodigen
op een nabijgelegen landgoed, eigendom
een Fransche adellijke dame, die echter vele
Duitsche familierelaties had. Wetende, dat
hij met naam en toenaam bij de Duitschers
bekend stond, begaf hij zich in den Elzas
met een officieel verlof van den Franschen
Minister van Oorlog en een introductie voor
den stadhouder te Straatsburg. Deze ontving
hem kameraadschappelijk en beleefd, ver
heelde hem niet, dat hij zou worden gevolgd,
doch vroeg teneinde de bewaking voor hein
niet onaangenaam te maken, zijn eerewoord
dat hij zich zijn functie van geheim agent
gedurende zijn verblijf niet zou herinneren.
Wat door den Franschen officier, met een
beroep op het onmogelijke, dat van hem
werd gevergd, werd geweigerd. Zonder be
paald beding werd hem het verblijf toege
staan, doch hij wist zich uiteraard zeer
streng bewaakt. Hij was een schijnbaar on
bezorgde gast; lag des moifeens in een luien
stoel te lezen, speelde tennis, speelde bridge,
flirtte en bekommerde zich verder om niets.
Maar het toeval bracht hem in aanraking
met een oudgediende, Franschman nog i
zijn hart, wiens zoon in dienst was bij den
commandant van Straatsburg. En tengevol
ge van het feit, dat enkele dagen later in
spectie plaats had, kon de agent zich in de
plaats van dezen jongen ordonnans stellen
en zoodoende met den Inspecteur-Generaal
van het Duitsche leger de forten rondrijd»
zonder dat hem eenig bezwaar in den weg
werd gelegd. Terwijl de Inspecteur zich
naar binnen begaf, werkte het geheime auto
matische fotografietoestel, in den band om
zijn kleeding verscholen!
Nu kwam het eerst recht er op aan zijn
materiaal naar Frankrijk te brengen. Tot
de gasten behoorden ook de beide dochters
an den stadhouder, die gaarne met hem
speelden, omdat hij een goed tennisser was.
Zij kenden zelfs een zekere kracht toe aan
de ballen, waarmede hij regelmatig speelde,
omdat zij daarmede gewonnen hadden ook
tijdens zijn afwezigheid. Teneinde nu op
een tennistournooi te Baden-Baden een goed
figuur te maken, verzocht een der meisjes
den Franschen officier deze ballen te mogen
leenen, hetgeen hij haar gaarne toestond
onder voorwaarde dat hij ze na afloop zou
terugkrijgen. In die ballen bracht hii op
"zeer slinksche wijze de lichte foto'tjes aan.
Voordat hij naar Frankrijk vertrok, bracht
hij een afscheidsbezoek aan den stadhouder,
die hem nu zijn eerewoord vroeg dat hij
niet zou trachten iets over de grenzen mede
te nemen. Welk eerewoord hij gaarne
volledig gaf, hetgeen intusschen niet v»
hinderde, dat de politie, handelende op
eigen gezag, hem toch nog fouilleerde ai-
vorens ze hem de grenzen liet overgaan.
Maar ruim acht dagen later kwam, door
bemiddeling nog wel van den diplomatieken
koerier van het Duitsche gezantschap, de
zending van de dochter van den stadhouder
te Straatsburg: de doos met tennisballen
die opnieuw een overwinning hadden teweeg
gebracht. Zorgvuldig werden de ballen open
gesneden en ongeschonden vond men do
gewichtige foto's, die slechts behoefden te
worden vergroot o»m alle gewenschte inlich
tingen te verèchaffen.
Het was dezelfde geheime agent, die in
de dagen voor het uitbreken van den oorlog
in den Elzas heet te hebben vertoefd
daar groote troepenbewegingen te hebben
gadegeslagen, die zouden bewijzen, dat voor
Duitschland althans de oorlog niet zoo on
verwacht is uitgebroken als gezegd werd.
Men zou intusschen geneigd zijn deze ver
halen naar het rijk der fantasie te verwij
zen, omdat zoodanige omvangrijke voorbe
reiding niet alleen de aandacht van dezen
Franschen geheimen agent, maar ook van
de tal van vreemdelingen had moeten trek
ken, die terzelfder tijd in den Elzas e
Lotharingen verkeerden.
Heerlen; E. Slangei
gaal. Nümegen; en
Hlllegersberg; G.
-f. HelitmelK-r.^Grc
an Hoof. Leende/'
INVALIDITEITS- EN OUDERDOMS
RENTE
Op 1 Juli 1932 werden 21198 weduwenren-
ten en 13211 weezenrenten krachtens de In
validiteitswet genoten/terwijl op genoemden
datum krachtens art. 373 dier Wet 96581
personen in het genot waren van een als
vrucht hunner verzekering verkregen ouder
domsrente van drie .gulden per week.
Voorts genoten 36536 personen de invali-
dateitsrente als bedoeld in artikel 71 dier
Wet
Krachtens art Zi der Ouderdomswet 1919
waren op vorengenoemden datum 132170
personen in het genot van een als vrucht
hunner verzekering verkregen ouderdoms
rente van drie gulden per week.
UIT HET SOCIALE LEVEN
NED. BOND VAN CHR. FABRIEKS- EN
TRANSPORTARBEIDERS
De Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en
Transportarbeiders zag zijn ledental in Mei
van 19251 tot 19607 klimmen. Op 1 Jan. 1932
was het ledental 17.877.
CHR. VAKBEWEGING IN ZEELAND
De Chr. Vakbeweging in Zeeland is de laat
ste Jaren zeer sterk gegroeid. Alleen de Chr.
Landarbeldersbond telt er reeds ongeveer 3000
den. In de tweede helft van September zal
Goes een vergadering van alle Chr. Bestu-
nbonden ln Zeeland worden gehouden, in
elke vergadering ook aandacht aan de „kader
scholing" zal worden geschonken.
DE WERKLOOSHEID IN ZEELAND
andere jaren 1
verschillende deelen van Z(
werklooze landarbeiders. AU
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt g
zoo goed als alle landarbeider
Ja. dat er misschien straks tijdelijk handen
tekort zullen zjjn om den oogst bil
t Oostelijk Zeeuwsch-Vlaandei
meld, dat daar nog v
M. G. H. Rltzen,
A. Bruinshoofd. Utrecht. A. J. A. C. Kellerhuis.
msterdam. mej. J. B. Polderman. ;Leusden
.ej. C. M. Zeebuit. Geldermalsen. Afgew. 2 vr.
ningen; H. C. Dell, Utrecht; en
Kwist. Wostzaan. Nam. Gesl. de heeren:
C. Th. Jurrlaans. Eindhoven: I). H. Lindeman,
uwarden; J. Barentsen. Glnnektm; W. J.
wersma Den Burg; A. H. F. Meertens Heer-
en mej. M. C. Kiekens. Kerkrad».
der Voorde, die 6 Aug.
loagde, woont niet te Amsterdam maar te
Rotterdam.
Akte L. O. Geëx. 38. gesl. 23 cand.. nl. de
- t t Tullien. bel-
Lexi
Haag; S. G. Wouters Rijswijk; G. Dijkstra. Oos-
:r wierum: B. G. Faber. Almelo; V. C. M. Fran-
..en. Oudenbosch en de heeren M. J. Cardozo.
Amsterdam; F. E. Bol. Velp; J. W. Caron. Rot
terdam; H. J. Egbers. Amsterdam; A. Boerstra.
Sneek; H. Bosch. Joure; P. A. J. Bosselaar. Rid
derkerk F. Broekema Eexta-Scheemda; S.
sen. Assen; A. L. Damen. Den Haag; P. M.
Dongen, Zwolle; S. de Jong. Westergeest—
Triemen.
EXAMENS-HOOFDAKTE
ARNHEM. 8 Aug. Geëx. 8. gesl. 3 cand.. nl.
de heeren: P. J. M. Vossen. Nijmegen; F H. de
Haas Arnhem: Th. W. A. Hetterschijl. Herven.
A. J. v. d. Boogaard. Lage-Zwaluwe; C. J. Dlel-
tjens, Kaatsheuvel; A. Oomens. Eindhoven.
BREDA Geëx. 8, gesl. 3 cand.. nl. de heeren:
's-GRjtVEMHAGE. Geëx.
DE NOOD IN WEST-FRIESLAND
VERBITTERDE STEMMING
Men wil demonstreeren
Zaterdag zijn te Alkmaar bijeengekomen af
gevaardigden van de afdeelingen van den neu
tralen Bond van boeren en tuinders. Er werd
uiting gegeven, op lang niet malsche wijze, aan
>n zeer groote ontvredenhedd. Men besloot
et algemeene stemmen tot een contrlbutie-
•rhooging van 75 cent per lid voor crisis
uitgaven. Maar de opmerking werd gemaakt,
dat er dan ook inderdaad gevochten moet
worden. De Neutrale Bond moest een strijd
hond worden, die zich niet meer aUeen oriën-
C.B.T.B. en den L.T.B.. -----
jk richten naar het
tische) Boerencomité.
Harde woorden vielen er aan het
regeeiring, „die al drie jaar
iets doet". Men wilde
Men was het er over eens. dat er een einde
moet komen aan de rust waarin de tuinderij
verkeert. De bouwers moeten de straat op.
rtaar bulten te toonen hoe slecht het in hun
E. J. Blomker,
i Haag. Afgew. 6 m..
t. 8 gesl. 3 canc
heeren: H. van Leenders. Meppel; G. P. Wiertse-
ma. Noordbroek; M. Lendekamp. Middelstum.
HAARLEM. Geëx. 7. gesl. 3 cand.. nl. d<
dames: A. Beeldman. Zaandam; J. Sulr, Am
sterdam- en S. van Buchem. Haarlem.
LEEUWARDEN. Geëx. 6. gesl. 2 cand., nl. d<
heeren: S. Hoekstra, Nyehorne. en F. Rlemer-
^ROERMOND?' Geëx. 8. gesl. 4
d.. nl. de
rt: P. W.
NIJsen, Maasnlel; J. P. M. van Bergen. Roei
J. H. M. Peters. Neder»
sen. Rotterdam;
id., nl. de heer
G. J. van Rossum, Amsterdam.
ZWOLLE. Geëx. 7. teruggetr. 1, gesl. 1 cand.,
nl. mej. J. G.
UTRECHT. Geëx. 8. gesl. 1
m, Amsterdan
rfelo. ^Enschedé."
ROTTERDAM. Geëx. 13, gesl. 12 cand.. nl. de
dames: J. M. Donkers. Leiden; A. B. Korsten,
Schiedam: W. F. A. Brugman, J. Bukman. J.
CorneMssen. M. Klop. G. van den Dool. E. J.
van Dongen. M. A. van der Graaf, allen Rot
terdam; P. Eggi.uk, Dordrecht; M. C. de Gier,
Vleuten; C. L. A. Groenendijk, "Wassenaar.
S. P. van Zadel. J. M.
G. L. M. Jansen.
d. Weert. Hemmen: H. J. M.
Hof. Neerbosch; A. Stoker. Epe: M. S. J. GiltJ»
Land- en Tuinbouw.
daarover ln arbeiderskringen is groot. Ver
schillende burgemeesters hebben zich por clr-
nd met herringend
mogelijk ls. om de werkloosheid
ik alles te doen
telflke afdeeling in O.-Zeeu'
de bevoegdheid
i de tarwe-leverlng uit te slul-
g buitenlandsche arbeiders ln
Schoolnieuws.
EXAMENS-NIJVERHEIDSONDERWIJS
Akte Nj. Geëx. 6. gesl. 5 cand-, nl. P. J. van
den Aakster Amsterdam; J. H. Sutsema, Ap-
pingedam; G. Besselink, Nijmegen; G. TJcm-
Wal. Haartei
Akte Nk. Geëx. 2. gesl. 1 cancj-. nl. G.
ikerkon, Zeist.
Wei
EXAMENS-BOEKHOUDEN
DEN HAAG. 8 Aug. Akte M. O. A. Gesl. de
:eren: W. Remer, Zaandam; A. Kolle Ooster-
iek; J. Lemstra Groningen; W. van Lieshout.
Nijmegen; C. J. Ligtvoet, 's HertogenboschC.
D. Osserwaarde, Amsterdam; A. Overzee, Zaan
dam; en A. J. B. Paulus. Amsterdam.
EXAMENS-LICHAMELIJKE OEFENING
UTRECHT. 8 Aiug. Akte M. O. Opger. 9. te
ruggetr. 1, gesl. 1 cand., nl. de heer R. L. Ver
steeg, Voorburg.
oefeningen der gymnastiek moet geschieden bij
do voorzitter der examencommissie te Utrecht;
Jr. E. C. L. A. Baron van Voorst tot Voorst,
inspecteur van het L. O. te Den Bosch.
EXAMENS FRANSCHE TAAL
UTRECHT 8 Aug. Akte M. O. A. Gesl. de
heeren: E. J. Berckeakarnp. Rüswök (Z.-H);
A. A. L. M. BUI. Bussum: en H. I. de Groot.
Usquert: en de heeren: J. F. Nlihoff. Bussum;
B. J. van der Peet. BeverwUk; C. A. RüntJcs,
Den Haag; en M. P. J. Seehregts, Amsterdam.
Akte L. O. A. Gesl. de dames. M. C. Lam-
DE TUINBOUW IN KENNEMER-
LAND
De dagelijksche besturen van de gemeen
ten in midden-Kennemerland zonden in No
vember 1931 gezamenlijk een adres aan de
Regeering, met het dringende verzoek den
tuinbouw in Kennemerland steun te verlee-
nen. Bij deze gemeentebesturen is thans i
den Minister van Economische Zaken
Arbeid een brief ingekomen, waaruit blijkt,
dat de regeering niet voornemens is den
tuinbouw in dit gewest te steunen. Het
ministerieele sofirijven zegt o.m.:
Voor West-Friesland, waar in tegenstelling
met Kennemerland uitsluitend de grov
tuinbouw wordt beoefend, moest een steun
maatregel ten behoeve van de aldaar in
moeilijkheden verkeerende tuinbouwbedrij
ven worden genomen. Voor. het tuinbouwbe
drijf in Kennemerland staat de toestand ge
lukkig nog niet zoo bedroevend. Ofschoon
de toestand in genoemd bedrijf verre van
gunstig is te noemen, is, dank zij de
meen geteelde vroege producten de alge
meene toestand althans niet verslechterd.
De regeering vond dan ook geen reden voor
Kennemerland eenzelfde regeling te treffen
als voor West-Friesland tot stand kwam.
Evenwel blijft de aandacht der regeering
op den tuinbouw in het algemeen en op
dien van Kennemerlnnd in het bijzonder ge
vestigd.
HELPT ELKANDERS DRUIVEN
ETEN
In de vacantietijd rijst by menigeen de
vraag; welke bestemming geef ik aan myn
vrije dagen? Naar zee, zegt de een;
liever de hei op, hoor je een ander. Een derde
wil liever visschen, of roeien. Neen, in de kano
is subliem, beweert een bakvisch.
Dat iedereen in allemaal evenveel zin heeft,
komt dunkt ons niet voor. En toch bestaat
wel zoo'n attractie waar iedereen dol op is.
't Is er één die nog fonkelnieuw is ook.
Wy hebben hierby het druiveneten op 't oog.
Dat je op een uitstapje te voet, met de fiete,
of auto, gelegenheid krijgt om je buikje rond
te eten aan druiven, wie zou daar niet aan
willen! En die gelegenheid bestaat in het ge-
heele Westland. 't Gebruik dat er van gemaakt
wordt is niet gerng. Zoo vertelde ons dezer
dagen een druivenkweeker. Naast de tevreden
heid die ons uit zyn woorden tegenklonk,
luisterden we evenwel ook een anderen toon.
Dat is dat zoo velen den Zondag tot dit doel
gebruiken, of liever gezegd: misbruiken.
Behalve dat de viering van Gods dag hierby
in het gedrang komt, beteekent het voor onze
Chr. tuinders, wier kassen uit principe dien
dag gesloten blyven, een leelyke schadepost.
Daar zal ons uitgaand publiek zich vermoe
delijk weinig het hoofd over breken, maar de
kweekers doen dit natuurlijk wei-
Kregen zij in de week nu maar een dubbel
portie, maar dat lykt er niet naar. Zoo ver
telde onze zegsman, dat hy een reisgezelschap,
uit honderden personen bestaande, op den
Zondag had moeten weigeren.
Een leelyke kluit uit de pap. Maar zuurder
is 't, als in de week daarop, een Chr. reisver-
eeniging, of een dito Evangelisatievreeniging,
de kassen van onze menschen voorbijgaan.
Zonder opzet, we gelooven dat graag, maar
Woensdag 24
DE SPOORWEGEN EN DE TUINBOUW
Een uitzonderingstarief voor
conservenbereiding
•nemen, hebben de NedeTlandache
gen voor grondstoffen voor de
bereiding van geconserveerde vruchten, vrucb-
r verpakkingsmate-
i uitzonderingstarief
en Goes. Ten tweede I
de laatstgenoemde
aar andere stati<
buitenland een uitzonderingstarief toegestaan
aar en van de fabrieken samen een totaal be
drag aan vracht van f 40.000 garandeeren. Al
lar gelang van de wijze van vervoer (ijlgoed.
•aohtgoed. stukgoed of wagenladingen) wordt
:n korting verleend, die resp. 10. 15 en 20
bedraagt.
WIJZIGING ENGELSCHE INVOER
RECHTEN
Met ingang van 1 Septembei
Gister is het Engelsche besluit gepubliceerd
.'aarbij met Ingang van 1 Sept. alle buitenge
wone Invoerrechten, welke op het oogenblik
Inhouwproducten worden gehe»
DE POOTAARDAPPELEXPORT
Maatregelen tegen ongewenschte
praktijken
wetsontwerp, houdende bepalingen tot
ig van den uitvoer van pootaardappelen,
ls thans bij de Tweede Kamer ingediend.
De toelichting zegt o.m.
.atste Jaren, is d<
IJl het zich laat aanzien) dat d<
-edelde product ook ln de toe
_..stig zal kunnen ontwikkelen. Bi
belanghebbenden is dan ook het verlangen le
vendig geworden om te geraken tot een rege
ling van den uitvoer van dit product, teneind»
AUTOBUS VAN EEN HELLING GESTORT
De chauffeur van een autobus, rijdende
an Berg en Dal naar Beek, moest plotse
ling remmen .waarbij de handrem brak. Bo
vendien bleek de voetrem te weigeren. Met
een snelheid van 70 K.M. per uur reed de
naar beneden. De chauffeur trachtte
door de auto op een heg aan te sturen, het
oertuig tot stilstand te brengen. De bus
reed echter door de heg heen en stortte van
een hoogte van pl.m. vier meter naar be
neden. De autobus werd zwaar beschadigd
en aan de voorzijde geheel ingedrukt Van
de dertig personen die de bus vervoerde
werd niemand gewond,
DOODELIJKE AUTO ONGELUKKEN
Te Babberich (Gld.) wilde een juffrouw
met haar rijwiel oversteken, toen ju:-*
van Ge richting Zevenaar zich in bewe
ging stelde, waaivioor zij met haar rijwiel
onder de auto kwam. Zij werd met zware
vonden aan hoofd en heenen een café bin
nengedragen en stierf ongeveer 10 minuten
na het ongeval.
Eenige weken geleden had bij Roosendaal.
(N. Br.) een auto-ongeval plaats, waarbij
een juffrou vvuit Breda om het leven
kwam en haar tante gewond werd. Thans
is ook de taonte aan haar wonden gestorven
DOODELIJK MOTORONGEVAL
Te Ermelo kwam een motorrijwiel in
botsing met een auto. De motorist werd on
middellijk gedood. De ongelukkige, afkom
stig uit Utrecht, was vader van zes kinde
ren. Zijn duorijder kreeg een hersenschud
ding.
HET HOOFDJE VERPLETTERD
Te Hazenkarspel (N. H.) passeerde een
vrouw op de fiets, met haar bijna 2-
jarig zoontje in het mandje achterop, een
melkauto. De weg was daar vrij smal. Het
kind heeft bij het passeeren blijkbaar het
hoofd buiten het mandje gestoken, waardoor
het in aanraking is gekomen met een auto.
Het liep een ernstige hoofdwonde op en is
kort na aankomst in het ziekenhuis aan de
gevolgen overleden.
Lichamelijke Oefening.
komst zich gunst
danigheid da»
ongetwijfeld benadeeld door den uitvoe
minderwaardig goed.
Gemengd Nieuws,
BRANDEN.
Te Tholen brak Zaterdagavond omstreeks
halftien door onbekende oorzaak brand uit
in een pand aan de Brugstraat, bewoond
door den heer S. van Dullemme, kleermar
ker en barbier.
De brand breidde zich zoo snel uit, dat
niets gered kon worden.
De brandweer, die spoedig met vier slan
gen op de waterleiding werkte, kon niet
voorkomen, dat het pand afbrandde. Ze
was na 1 y2 uur het vuur meester; de belen
dende perceelen hadden veel waterschade.
De brandweer van Bergen op Zoom werd
geroepen, doch behoefde geen hulp te ver-
leenen. De heer Beukelaar, bewoner van
een aangrenzend pand, liep een verwonding
in het gezicht op. De wond werd door den
dokter verbonden.
De schade, welke zeer groot is, wordt door
verzekering gedekt.
Maandagmiddag is op den Wassenaarsche
weg nabij Wassenaar, de veehouder J. de
Rooy, die daar een stier aan een touw ge
leidde, door het d^er tegen een juist pas-
seerende auto ge-worpen. De man werd over
den grond geslingerd door het voertuig,
waarbij hij de linkerarm brak en bewuste
loos op den weg bleef liggen. Nadat een
geneesheer hulp had verleend, is de R. naar
een ziekenhuis vervoerd.
Te Nijmegen is de acht-jarige A. Schoen
maker. die met een autoped op de Waal
kade aan het spelen was, pardoes in het
water gereden. Pogingen om het ventje te
redden waren tevergeefsch. Zijn broertje
reed achter hem aan, maar wist nog bij
tijds het stuur om te gooien.
Maandagavond heeft te Amsterdam
vijftigtal communisten gedemonstreerd,
dat in Hongarije een communist zijn
verdiende straf zal krijgen.
Nadat de troep voor het gebouw van het
üongaarsche consulaat op de Heerengracht
had gedemonstreerd, trokken de betoogers
door de Kalverstraat. Bij de Taksteeg kwam
het tot een botsing met de politie.
Toen een detachement politie de troep wilde
verspreiden, nam een der communisten een
dreigende houding aan. De bedreigde briga
dier zag zich hierdoor genoodzaakt van zijn
sabel gebruik te maken De communist be
kwam een hoofdwonde. Na verbonden te zijn
is hy naar het bureau Singel overgebracht.
Ook in de Zoutsteeg werden de
ten lastig en trachtten zy de politie in het
nauw te drijven. Deze loste een schot in de
lucht, waarop de menigte zich verspreidde.
Verdere incidenten hadden niet plaats.
DOODELIJK MIJNONGELUK.
Een 17-jarige mijnwerker beknelde by het
aankoppelen van wagens in de ondergrond-
sche werken van de Oranje Nassau-mynen te
Heerlerheide door uit te glyden zijn hoofd
tusschen twee wagens. Met een schedelbreuk
is de jongen naar het ziekenhuis gebracht,
waar hy is overleden.
DOODELIJKE VAL.
Te Amsterdam werd naar het Isr. Zieken
huis vervoerd een 6-jarige jongen, die uit het
raam van zyn woning aan de L. Bothastraat
gevallen. Hy is in het ziekenhuis
HET NATIONALE PADVINDERSKAMP
Kaagdag
Een groot aantal padvinders uit het kamp
heeft gisteren een bezoek gebracht aan de
Kagermeren, om daar het kamp van de wa-
tergroepen te bezoeken en de demonstraties
vajr de zeeverkenners bij te wonen.
De op die Kaag gekampeerde verkenners
zijn ongeveer 150 man sterk; het aantal be-
zoèkers bedroeg wel een duizend. Onder hen
waren de leiders van hel nationale kamp
en de voormannen van de beweging m Ne
derland, alsmede vele andere belangstellen-
en autoriteiten.
waren voor hen booten beschikbaar om
het kamp te bezichtigen en de demonstra
ties, die uit een reeks van vaardigheidsproe-
ren bestonden, te volgen. Daar het prachtig
.veer was. waren de excursie en demonstra
tie een groot succes.
Z.K.H. de Prins zal Woensdagmiddag te
2 uur de welpen-demonstratie in het Nat.
Padvinderskomp bijwonen.
VOETBAL
Amsterdam.
Wedstrijd CV.V.W. II tegen A. T. L. I.
ECONOMIE EN FINANCIEN
Uit Londen wordt gemeld, dat 1
dlge koersdaling gedurende de vorige week het
pond thans weer prijshoudend ls. Tegenover
den dollar bedraagt de noteering thans 3.45J
(tegen 3.51 begin vorige week), tegenover den
franc 88.25 (89.621). tegenover de mark 14.50
(14.75) en tegenover dea gulden 8.58 (8.721).
Het is niet uit te maken of er ten gunste van
het pond gel'ntervennleerd is of dat de afvloei
ing van kapitaal naar de Ver. Staten is ver
minderd.
LEENING DEN HAAG
Voorstel tot het leenen van
ƒ3.000.000 tegen 5 van de
Rijkspostspaarbank
B. en W. van den Haag hebben van den
directeur der Rijkspostspaarbank een aanbie
ding ontvangen voor het sluiten eener onder-
handsche geldleenlng op eenvoudige schuldbe-
groot 2 A 3 miUioen gulden tegen ten
5% en een looptijd van 40 jaren met
JaarliJksche gelijke aflossingen. De aanb. ding
is gedaan onder voorbehoud van goedkeuring
door den Centralen BeJeggingsraad.
Ia overeenstemming met de commissie voor
i W. den
Raad heeft dit
tel bereids goedge-
DUITSCHE STILLHALTE-CREDIETEN
Verlaging der rente tot 5
ren werd te Londen beraadslaagd c
tueele verlaging van den rentevoet voor de
Duitsche StlllhaJte-credleten. Op deze bijeen
komst werd e«n voorstel tot verlaging inge
diend. welk voorstel vervolgens aan de ver
schillende betrokken staten ter goedkeuring
sou worden voorgelegd. In een vergadering
van de Amstordamsche Bankleravereeniging
Werd de verlaging goedgekeurd, onder voor
waarde. dat eenige bepalingen ten aanzien van
de disconteering door Duitschland zouden wor
den aanvaard. Met de niet bij de Amstordam
sche Bankleravereeniging aangesloten bankiers
werd met goed gevolg overleg gepleegd om
eveneens in de verlaging toe te stemmen.
Het antwoord der Duitschers op de voor
waarden, welko van Nederlandache ztlde bij
een ^verlaging der rente tot 5 pet. waren ge-
waarschijnlljkheid zal dit antwoord ln een
voor de Nederlanders gunstlgen zin spoedig
verwacht kunnen worden.
DE LEIPZIGER NAJAARS-MESSE
Extra rcisgelegenheden
Met bijzondere belangstelling wordt uitge
zien naar het verloop van bovenbedoelde Mee so
die binnenkort zal plaats hebben.
Zooals bekend, geven vooral de Internatio
nale Jaarbeurzen een duidelijk beeld van den
economlschen toestand. Het zal daarom Inte
ressant zijn op de Ldpzlger Messe. de grootste
deaor instellingen, de uitwerking van de Jong
ste verschijnselen na te gaan.
00 ""J„aur'h*urs 'n Leipzig, waaraan onge
veer 6500 exposanten zullen deelnemen, wordt
gehouden van 28 Augustus tot 1 September. Al
leen de textlel-afdeeling duurt één dag korter,
dus tot 31 Augustus, ln hoofdznuk zullen ar
tikelen worden aangeboden, walker prijzen In
overeenstemming zijn met de gedaalde koop
kracht. Men verwacht een nsar omstandigheden
bevredigenden handel met het buitenland ge-
Lelpzlg tot aan de grens. Steeds
MÜI" -- van tevoren bij
-Lelpzlger Mes-
.-...ïsterdam of Rotterdam moeten voor-
l legitlmatleknart en Insigne, strekkend
■egmg tot de a a.
■do woonplaats) in Leipzig zolfa geheel
