BLUE BAND
DINSDAG 2 AUGUSTUS 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
half
kans
ituur,
3 15.59
8 16.47
5 15.11
8 15.4 J.
5 16.CH
3 14.0!
5 14.41
6 15.3
INGEZONDEN STUKKEN
DE GIFGASSENOORLOG
Zeer geachte Redact
i mogelijk weder-
it mij te gemakke
En dan wil het mij toeschijnen, dat ik goed
doe mij voorloopig uitsluitend te bepalen
tot een blijkbaar ook voor Ds. T. voornaam
punt: het Volkenbondsrapport. vermoedelijk
medé behooreiïde tot de „meest gezaghebbende
bronnen" waaruit Ds. T. gewoon is te putten.
Dat rapport toch mag niet genegeerd of. wat
hetzelfde is. zoo maar zonder meer van de ta
fel geschoven worden. Want een rapport, dat
toetsing op bel
commissie te mogen benoemen, welke zal heb-
ben te rapporteeren ..over de waarschijnlijke I
uitwerking van chemische ontdekkingen in een
volgende oorlog". En de C.T.M benoemt daar
toe uit haar midden Lord Cecil (E). admiraal
gegraven, later vervangen door admiraal Aubrey
Smith (A). generaal de Marinis (I) en overste
Règuin (F).
Deze overwegend militaire sub-commissie
richt zich ter voorlichting tot een achttal che-
:i, physiologen en bacteriologen 4n
doelstelling geeft Ds. T. slechts do
laatste zestien woorden weer, terwijl ze in de
mU ter beschikking 'staande tekst uit meer dan
zestien regels bestaat. En juist dat voorafgaan
de is m.i. onmisbaar om zich een zuiver oordeel
te vormen omtrent die doelstelling.
Om ruimte te sparen zal ik dat voorafgaande
samenvatten (waartegen wel geen bezwaar zal
zün. daar Ds. T. ook de tekst heeft en mjj dus
kan controleeren), terwijl ik daarbij tevens op
enkele punten de aandacht zal vestigen.
>rlog, zouden kunnen veroorzaken. En waarbil
oet worden uitgegaan van het standpunt, dat
>n natie, welke al haar gezamenlijke men-
:hel|jke en matérieele krachten opgebruikt, in
Met de mjj passende bescheidenheid meen ik.
lat het bovenstaande wel zoo ongeveer voldoen
Ie zal zjjn ter adstructie van het „betrouwbare
ir. objectieve" rapport, „opgesteld door acht ge-
eerden van internationale vermaardheid" en
■ari de daarin vervatte „conclusiën van de
neest deskundige experts, zoo gedetailleerd en
:oo volledig mogelijk".
Het overige in de „open brief"
J. DE VRIES.
Zeer geachte Heer Hoofdredacteur,
Met beleefden dank voor de inzage van boven
staand Ingezonden Stuk, maak ik gaarne van
de geboden gelegenheid gebruik om nogmaals
te repllceeren.
Het is mij nog steeds niet duidelijk, waarom
dit debat geschieden moet in 4gn krenkenden
toon: een eerlijke zaak wordt er nimmer door
Het blijkt wel, dat er onder de militairen een
hemelsbreed verschil van opvatting bestaat
anders over denken? Hel is wel zeer
aardig.idat er volgens den heer De V.
de door m(j genoemde
du strijdkrachten i
vijandelijke natie i
en hulpbronnen va
treffer
•ettelijke of
lelaatbaarheid. zal men zich tevreden
Btellen met een onderzoek naar alles wat op
dit gebied maar mogelijk schijnt, onverschillig
of het volgens oorlogsrecht geoorloofd is ot
opdat
Juist
In gemoede: wil r
seeren wat hier gevraagd wordt en wat hier
nlot verlangd wordt? Eenerzijds de minste be-
,zlng van het theorethii
rerzUds de r
•prnctisch aa
ndbai
vgn he
„..zaagde deskundigen hebben
vier niet geantwoord: Bertrand (F), Nemst (D)
Bahcrofft en Pope (A). Als men nu weet, welk
eeif vermaalde klank dezo namen hebben in de
wereld der chemici, en welke leidende po?itie
de dragers ervan bekleed hebben gedurende de
oorlog, dan stemt dat bedanken wel tot naden
ken. En kan de vraag wettigen: zou de reden
ook gezocht mogen worden in het feit. dat een
op zulk een basis tot stand gekomen rapport
op haast elke bladzijde de sporen van^z|n vi-
z(j zich in hun zjj hot slechts wetenschappe
lijk geweten bezwaard gevoelden om daartoe
Wèl zonden antwoord in: Patterno en Angell
ir(I). Zanetti en Cannon (A) (men lette op do
SEijieite.teUlDgn-en.de later nerg uitgenood.)"den
Mayor (F). Pfeiffer (D). Bordet (B) en Maa-
sen (D) ook-van.advies dienden.
ntdekt kunnen worden,
ilke" enz. Als_de zaak niet zoo ernstig
is zou men bijna zeggen: Gaat u zóó nog een
poosje door, professor, u raakt od di-eef! Dat
vond do sub-commissie blijkbaar ook want dezo
voegt er zoowaar aan toe: „Dit Is ongetwijfeld
hypothese", om dan onmiddellijk prof
i het woord I
Velke zelfde ook van geen waarde acht het
umont, dat het aantal bekende gassen lil
ertig bedraagt terwijl het nu duizend is, c
at onder die duizend nog altijd phosgeen, m
erdgas en chlorciaan dezelfde plaats In
Hen als in '14 onder de dertig, n.l. bovenaar
Prof. Angeli verkondigt, dat de maskers r
traffeloos zeggen. J
ractische uitvoerbaarheid e.d. heeft hij zich
let in te laten
Hel rapport wordt onder dagteekening 30
Tuil '24 aangeboden- En in de Volkenbondsraad
vei zet de Italiaansche vertegenwoordiger zich
tegen de publicatie van de antwoorden van zoo
weinige en zoo weinig gevarieerde deskundigen
Nog geen jaar later wordt op het congres van
American Chemical Society te Los Angelos,
biigewoond door een duizendtal gedelegeerden,
na een zeer felle critiek geprotesteerd tegen
de hoogst oppervlakkige opvattingen, van den
.Volkenbondsraad.
kunnen dichter bij huis blijven. Mld-
925 verklaart een weliswaar slechts
pitein. dus in de oogen van Ds. T.
bedenking, doch overigens een man
an zijn verat
!roón, dat hel
eenzUdlghcld.
i bekendheid
sag, sprekend in het volle besef
twoordelijkheid als dienaar der
rapport in kwestie lijdt aan
heer De V. van z(jn
:e doet, om er zelfs
•et af mijn bedoeling
Zelfs
'enablijft hier één j
1 ligt. omdat het niet ls
etuigenls effect zal hebbel
an lcrifgvi
heelo land tot front maakt. Dat is maf
'rouwens, het feit. dat de confereerende t
de gemaakte afcpi
gebruiken en wam
ijveren, om dit st
maken, als maar eenlgszins mogelijk is.
Hier ligt ee» tank voor den burger en voor
den Christen, misschien zelf» wel voor de Kerk
Land- en Tuinbouw.
DE VRIJE-TARWE-VERKOOP
De tarwe-centrale als verkoopster.
Vaste prijzen. Verkoop op
monster.
Naiar wij vernemen, zal, in tegenstelling met
meld vinden, zal, in tegenstelling met de vroe
de in de pers verspreide berichten, als zou
den enkele makelaars de vrije tarwe in op
dracht van de Tarwe Centrale in den handel
brengen, dè verkoop van de te veel verbouw
de (de vrije) tarwe geschieden door het perso
neel van T. O. zelf.
Reeds meerdere offertes zijn gedaan en
dezer dagen zal een circulaire waarin de ver
schillende officieele verkoopcondities vermeld
staan staan, worden verspreid.
IMenl wil niet het systeem van loven en bie
den, doch tegen een naar de omstandigheden
te bepalen vaste prijs de tarwe verkoopen.
Wat dus beduidt, dat deze prijs wel aan ver
anderingen onderhevig zal zijn.
De verkoou geschiedt op monsters van
vaste groepen bijv. B. kwaliteit, C. kwaliteit
etc., Groningsche, Zeeuwsche etc. Voor gewone
Groningsche C vroeg de Tarwe-CentraJe
Maandag f 44 per ton voor Zeeuwsche een
kwartje meer, voor de B. kwaliteit twee
kwartjes meer. In de prijzen is vijf cent op
genomen voor tusschenpersonen.
Gisteren gehalveerd
Nog geen invloed op de prijzen
Met ingang van 1 Augustus is het invoer
recht op tomaten dat door Engeland wordt
gelieven, terug gebracht van 16 cent per
K.G. tot 8 cent per K.G.
Tegen de verwachting van sommigen in,
heeft deze tariefsverlaging geen invloed in
het Westland gehad op de pi-ijzen voor de
tomaten, zelfs liep de prijs nog iets terug.
Werd Zaterdag b.v. tot f 2 per bak (12% K.G.)
besteed, Maandag varieerden de prijzen van
f 1.70—1.90.
De oorzaak hiervan wordt gezocht in het
feit, dat de tomaten met dit invoerrecht in En
geland voor het publiek te duur zyn, zoodat de
afname niet groot is.
Verwacht wordt dat in de komende dagen,
b\j grooter aanvoer, de prijzen nog zullen
Toeslag gevraagd.
De Commissie uit de Westfriesche gemeen
tebesturen, bestaande uit de burgemeesters
van Andijk, Blokker, Broek op Langendijk,
Grootebroek en Obdam hebben een adres ge
zonden aan den Minister van Economische
Zaken eri Arbeid, waarin erop gewezen wordt,
dat men binnen enkele weken voor een volsla
gen ineenstorting staat der tuinbouwbedrij
ven, met stopzetting der productie. Deze ca
tastrophe dreigt bijna universeel, dus ook
voor de tuinbouwbedrijven, die in 1930 en
1931 niet aanvroegen voor provinciaal- en
Rijkscrediet en thans hun laatste geld in deze
moeilijke jaren geofferd hebben. Alleen regee
ringshulp tot instandhouding der tot voer
kort nog zoo bloeiende tuinbouwbedrijven kan
afdoende redding brengen. De Commissie ioet
een dringend beroep op den Minister om spoe
dige hulp in den vorm van toeslag tot produc
tiekosten op de voornaamste tuinbouwpro
ducten met terugwerkende kracht van het be
gin der aardappelcampagne.
DE UITVOERING VAN DE
CRISISZUIVELWET
De uitkeering aan de melkvee
houders blijft voor Augustus
ongewijzigd.
De crisis-zuivelcentrale maakt bekend, dat
voor de periode van 30 Juli tot en met 27
Augustus 1932, de bijslag op de industrieel
verwerkte melk, dezelfde zal zijn als in de
voorgaande maand.
Deze uitkeering bedraagt thans VA cent per
'liter melk van 3 pet. vetgehalte.
RAAD VAN BEHEER
Jaarvergadering.
Onder voorzitterschap van den heer J. A.
Bach Jr. te Zeist werd de 24e Algemeene
tevens Jaarvergadering gehouden van boven-
genoemden „Raad van Beheer en Toezicht op
het gebied van Pluimvee, Konijnenteelt enz.",
in welke vergadering 169 personen aanwezig
waren, vertegenwoordigende precies 100 aan
gesloten Vereenigingen.
Uit het Jaarverslag ontleenen wy dat het
ledental (aangesloten Vereenigingen) in het
afgeloopen jaar met 43 vereenigingen is uit
gebreid en de „Raad van Beheer" momenteel
bestaat uit 61 permanente- en 104 adspirant-
De contributie werd herzien en gesteld op
3 pet. der door de aangesloten' Vereenigingen
te ontvangen contributie, met voor kleinere
Vereenigingen een minimum van f 1 en voor
anderen een maximum van f 50.
De te heffen toeslag op het inschrijfgeld
zal met 1 cent Der nummer levende have wor
den! verhoogd en aan bestuursleden wordt ii
het vervolg presentiegeld toegekend-
Ingesteld werd een Commissie voor onder
zoek of het mogelyk is, dat alle in te
den dieren in het vervolg voorzien zullen
zijn van een erkend merk en tevens onder
zocht, welke merken hiervoor in aanmerking
komen.
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
N.V. VERZEKERING MIJ „NEPTUNUS"
In de te Amsterdam gehouden algemeene ver-
radering der N.V. Verzekering-Mij „Neptunus"
verden de balans, winst- en verliesrekening
net algemeene stemmen goedgekeurd. De heer
d£, beurt van af-
VERZEKERING-MIJ NEDERLAND
In de vergadering van aandeelhouders der
Verzekering-Mü Holland, gehouden op 26 Juli
1932, werden de balans en winst- en verliesre
kening over het Jaar 1931 goedgekeurd, Verder
werd besloten over het afgeloopen boekjaar
geen dividend uit te keeren.
HANDEL-MIJ „OLEUM"
Vol gents bijvoegsel no. 1461 tot de Ned. Stcrt
no. 147 ls de ministerieele verklaring van geen
bezwaar verleend op de statutenwijziging der
N.V. Handel-Mij. „Oleum", te Amsterdam.
Het maatschappelijk kapitaal der vennoot
schap bedraagt thans 10.000.000. verdeeld in
----- - ïooo
BUITENLAND
EEN „AANVAL OP DE DEPRESSIE" IN
AMERIKA
President Hoover heeft plannen bekend ge
maakt om de leiders der Amerikaansche in
dustrie er toe te brengen maatregelen te n
herlei
republikeinsche
iamenwerken met de partlcul.„.„
dernemingen voor een gezamelUken aanval op
do economische depressie. Een omvangrijk eco
nomisch program ls aangekondigd. o.a. uit
breiding van het credlot en faciliteiten voor
landbouw en industrie, bevordering van het
spoorwegverkeer, verkorting van den werktijd,
organiseering van een systeem van hypotheek-
NEDERLANDSCHE HULP AAN
OOSTENRIJK.
In een onderhoud, dat het Ned. Corr. bureau
had met Prof. Mr. Bruins. Koninklijk commis
saris der Ned. Bank. die geruimen tijd werk
zaam Ls geweest als adviseur der Oostenrbk-
sche Nat Bank te Weenen en die onlangs ont
heffing uit zün functie heeft verzocht, bracht
•ake de
leening.
elke
Nederland zal deelnemen.
Prof. Bruins zeide daarover: De thans toe-
:zegde deelneming van Nederland beperkt zich
Uf millloen «hilling. Blechts gering ls.
Ook voor Nederland geldt. dat met deze
leening een Europeesch belang wordt gediend,
terwijl men daarbij vooral niet moet vergeten,
dat uit de opbrèngst het crediet van de Bank
van Intern. Betalingen kan worden terug
betaald.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
REISBOEK VOOR DE PROVINCIE GEL
HERLAND, door J. Werselink. Uitgege
ven op initiatief van de Provinciale Gel-
dersche Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer. Uitgave van N.V. van Loglium
Slaterus' Uitg. Mij. te Arnhem.
irdig is te bezien aan na-
die per voet, per fiets of auto
Wij ontvlngei
Wie zich metterwoon wil vestigen in een der
Geldersche plaatsen, kan zich met behulp van
dit reisboek op de hoogte stellen van alles, wat
van belang kan geacht bij do keuze eener woon
plaats.
Wie dit boekje koopt heeft voor luttelen prijs
feitelijk een heel stel van reisgidsjes voor de
vele mooie plekjes ln Gelderland.
SCHOOLUITGAVEN van J. B. Wolters
te Groningen.
l een drietal nieuwe schoolult-
elbekende Uitg. Mb- J. B. Wol-
ters te Groningen.
Allereerst noemen wij „De Schakel", 2e deel
tje. Aardrbkskundeboek voor de hoogste klasse
van Opleidingsscholen en de laagste klasse der
middelbare scholen door Th. M. J. Donkersloot
en Dr. J. Theunisz.
Met zbn korte beschrüvingen van grootte, be
mid
'züneduidelbk gesteld.
zijn blinde Kaartjes vormt dit boekje prachtig
rcpetitiemateriaal.
In de tweede plaats vestigen we de aandacht
op „Eenvoudig Boekhoud®01" (le deel) bestemd
voor de lagere klassen van het Nbverheidsonder
wös. het herhalingsonderwüs en het zevende
leerjaar, door J. W. Hendriks en M Bekker.
Zeiden hebben we een boekje gezien, waarin
de grondbeginselen van het boekhouden zoo een
voudig en duldelük worden toegelicht. Het is
een deugdelü'ke grondslRg voor verdere studie.
industriescholen
ons dunkt, in de bibliotheek der lagere sch.
ls het niet minder op zün plaats. De onderwü:
zal het gaarne even naslaan, wanneer hU bb de
aardrükskundeles iets moet vertellen van de be
reiding van katoen, linnen, züde, enz.
BLIJFT IN MIJ, door Johs. v. d. Bil.
Uitgave van Drukkerij A. Lakerveld ta
Den Haag.
Dit boekje van 46 pag. Is uitgegeven ten voor
deele van de Stads-Evongellsatie der Ger. Ker-
keij van 's-Gravenhage Oost en West, ter gele
genheid van haar 25 jarig bestaan. Wie het dus
koopt, steunt dien Evangelisatiearbeid.
Maar niemand meene, dat dit boekje slechts
locale beteekenls heeft. Het bevat een zestien
tal opstellen, die alle even belangrbk *b° voor
den geestelbken wasdom van het persoonl«k ge
:achet. Ons dunkt dat we hiermede de
anbevellng geven. Deze meditati'
ïr v. d Bil zün het lezen dubbel
Ze moge van de DoUard tot de Schelde gekocht
LIEDERENBUNDEL voor Gymnasium.
H.B.S., Kweekschool en Lyceum. Uitgave
van J. Brandt en Zoon te Amsterdam.
Deze bundel liederen, voorzien van eenst.
mige, modern geschreven muziek, ziet het licht
ingevolge van de leerarenvergadering der Ch;
H.B.S. te Amsterdam (Moreelsestraat). in ovei
leg met het Schoolbestuur.
De bundel bevat 65 psalmen, ruim 100 Evan
gelische gezangen en nog 30 andere klassieko
liederen.
De uitvoering van dit bundeltje is büzonder
mooi en degeiftk. Vooral het handig formaat,
het heldere letter -en notenschrift en het
ke linnen bandje dragen hier veel toe bb-
Gaarne vereenigen wfl ons met den w
van bovengenoemde leerarenvergadering. dat
deze verzameling moge strekken tot verbetering
-.happelüke zang bb de morgen-
Vraag en Antwoord.
van 20 cent
""oünnlerkinii' bomen T°°r bciu,lw°°rdlng
W' R' Voor den door U
bedoelden persoon ls het volgen van een goede
boeJohou/dcu.nsus het meest aan te bevelen. Met
hH P„r,aC., f0, e Sn lheore,,Usche opleiding welk.
hd al achter den rug heeft, kan hb. hier besi
mee volstaan, om daarna met succes naar ge
noemde betrekking te kunnen solliciteeren.
Inwnaar Wij raden U aan, Uw
s .kenbaar te maken bij het plaat-
,c\ioo\tón'
AetW'*
,e>scVA
$C^etl
$atv& e
Twee belangrijke factoren, prijs
en kwaliteit gaan bij Blue Band
hand in hand. Nimmer was het
van zoo'n groot belang uitslui
tend Blue Band te gebruiken
nu de boterprijzen stijgen. Blue
Band bevat 25% allerfijnste
Roomboter onder Rijkscontrole,
Holland; beste standaardmerk,
VER5CH GEKARND
a Inga bureau „Rhodé", v d Poelstraat 58a to
Rotterdam.
Wij gelooven wel dat men U daar zal kumnon
helpen. U behoeft er niet persoonlijk heen te
gaan. U kunt ook wel schrijven.
gen. kunt u inlichtingen krügen bb
mies van aanneming der Marine te Rotterdam.
Plantagoweg 93b. Voor zoover w|j vernemen,
staat celeer momei.teei alle aanneming bij do
door u gevraagde
1987 N. TF. te B.
Iressen mogen wjj in deze rubriek
idt geregeld de advertenties van der-
cen eens na kunnen gaan of wel zelf
advertentie (koeriertje bbv.) kunnen
198^Wie kan ons helpen aan 1
Daar hoven van den toren.
Klinkt statig nu on schoon.
En dringt in aller ooren
De volle kerkkloktoon.
Staakt d' arbeid nu en zorgen:
Rust van uw moeite en kruis.
Zondagmorgen,
.WW J. A- v- Over de door u bedoelde
er noch goed noch kwaad v
1990 - WÊ
den pot in d.__
den. Tot half September (pl.m.) dai
op tochtvrbe plaats tot begin Maart. Dan in
goede voedzame tuinaarde ln den pot zetten;
bol half boven den grond, in 't volle licht (ven
sterbank) van verwarmde kamer. Geen water
geven vóór u groei bespeurt, dun water goven
en geleidelbk meer naarmate de groei vordert.
Geef thans goede bloemenmest om de 14 dasen,
VACANTIE-ADRESSEN
Nu de vacantietijd weer aanbreekt en
velen onzer lezers de krant aan hun
vacantie-adres willen ontvangen, ver
zoeken wij dezen vriendelijk de tijde
lijke adressen zoo spoedig mogelyk,
liefst 5 dagen van te voren, aan de
administratie schriftelijk op te geven,
met duidelijke vermelding van het
vaste adres en het vacan-
t i e-a dres, de data van begin
en einde der vacantie.
Komen de aanvragen op het laatste
óogenblik, dan is het niet zeker, dat
men aan het nieuwe adres direct den
eersten dag de krant ontvangt, terwijl
dit toch zeker door de lezers, evenals
door ons op hoogen prijs zal worden
gesteld.
NAAR DEN GRIEKSGHEN ARCHIPEL
EN RHODOS
door Dr. O. VELTENAAR
X
Het programma der reis naar Griekenland
heeft ons gevoerd langs alle belangrijke
beschavingscentra van Hellas. Des morgens
waren wij te Nauplia aan wal gegaan; per
auto zouden wij Argos, Mycene en Nemea
bezoeken. Van uit de auto wierp ik een laat-
sten blik op deze „residentie" en zeestad,
die ons herinnert aan Odysseus, die zich
onttrekken wilde aan den Troyaansohen
oorlog, door het zaaien van zout en beploe
gen van het strand, maar die door Palame
des werd ontmaskerd. Daar is geen schoo
ner baai in 'heel Hellas, dan de havenstad
van Nauplia. En wij (hebben Argos, Mycene
en Nemea gezien en de auto's brachten ons
tegen den avond tc Kalamaki, tegenover Ko-
rinthe, aan de Golf van Aegina gelegen.
Daar lag de „Patris II", die van Nauplia,
eerst Zuidwaarts langs het eiland Spetsa,
daarna Oostwaarts langs het eiland Hydra
en ten slotte Noordwaarts langs de eilanden
Poros, Metlhana en Aegina ons was nage
reisd. Door een sterke sleepboot werden wij
aan boord gebracht. De auto's hadden ons.
dus gebracht naar de landengte van den
Jsthmos. Even Zuidelijker dan Kalamaki
ligt Isthmia en een der toeristen wees mij
Kenchreae. Kendhreae is iederen Bijbellezer
hekend, het was ten dage van Paulus de ha
i IX stond in ons blad van 12 Juli.
venstad van Korinthe aan den Saronischen
zeeboezem, >vaar men zich moest inschepen,
om naar het Oosten te reizen. Men denke
slechts aan Handel. 18 18: „En als Paulus
nog vele dagen gebleven was, nam hij at-
scheid van de broederen en ging vandaar
scheep naar Syrië, Priscilla en Aquila met
hem, zijn hoofd te Kcnchrea geschoren heb
bende, want hij had eene gelofte gedaan".
De kleine havenstad lag ongeveer 2Vk uur
van Korinthe en ook aldaar was een Chris
telijke gemeente bij welke Phoebe diako-
nesse was, welke Paulus aan de gemeente
van Rome aanbeveelt (Rom. 16 1 en 2).
Den volgenden morgen werden wij allen,
160 passagiers aan land gebracht door een
sterke sleepboot, die aan den sleepdienst
van L. Smit en Co. herinnerde en die wij in
Griekesiland niet zouden hebben verwacht.
Op de landengte stonden, vlak bij het Ka
naal. over 't welk een pont ons voerde, de
auto's reeds gereed, die ons dien dag naar
Korinthe, Megara, Eleusis, Daphne naar den
Piraeus zouden brengen, waar de Stoom
boot ons volgen zou. Over Korinthe heb ik
in mijn eerste artikel reeds geschreven. In
Oud-Korinthe werden wij rondgeleid door
onzen landgenoot Prof. De Waele, die ver
bonden is aan de R-K. Universiteit te Nij
megen en thans opgravingen doet voor de
Amerikaansche School. In een prettigen,
niet te beschrijven autotocht, langs de kust,
bereikten wij over Megara en Leusine
(Eleusis) Athene. Even wil ik er aan her
inneren, dat de Amerikaansche School hier
•hare opgravingen verricht, sedert 1896. Een
groot gedeelte van het godsdienstig domein
wist zij te doen herleven, enkele gebouwen
en monumenten werden bloot gelegd. Zoo
vond men in het gebied ten Noorden van
den tempelheuvel een Romeinsche markt
met aan drie kanten winkels, verwoest na
de groote aardbeving van Vespasianus. Bo
vendien vond men bij Korinthe op eene
dieote van 2 Meter een groot aantal bron
zen potten en kannen uit de 7e en 6e eeuw
voor Christus, die ten deele van sohoone
reliefs waren voorzien. Voorts vond men
terracotta potten en schalen uit de 5e eeuw
v. Chr., tal van ebbenhouten naalden en
een ebbenhouten vrouwekop met bronzen
oogen, vermoedelijk van Phoenicische of
Egyptische herkomst en ten slotte een bron
zen leeuw, die zeer waarschijnlijk van een
driepoot afkomstig is. Die opgravingen ge
schieden door Prof. Payne van 't Engelsch
Archeologisch Instituut te Athene. De drie
aan elkander verbonden zuilen van Korin-
thisch marmer getuigen wat er van de ver
maarde stad overbleef. Omnia Varitas! Het
oude Korinthe is zoo goed als geheel van
de aarde verdwenen, door het Nieuwe Ko
rinthe reden wij, langs huizen, die door de
aardbeving van voor enkele jaren, nog niet
waren opgebouwd, over straten, waar do
kuilen grooter waren dan het plaveisel.
In zijne reis „Om de Oude Wereldzee"
heeft Dr. A. Kuvper van uit Athene ook
Korinthe bezocht, maar wij deden het
in omgekeerde richting. Hij kwam van
Athene naar Korinthe, wij van Korintho
naar Athene. Hij per trein, wij per auto.
„Van Athene toog ik naar Korinthe, 91 K..M.
ver, noch waar de trein drie uur voor
necfmt. Toch hinderde die traagheid niet,
want de rit was prachtig. Bij het Station
Megara vlak vóór u het eiland Salamls,
met Aegina ra de verte en iets ten Zuiden
voor u uit, de majestueuze oploopondo
schier zwart getinte hergen van den Peto-'
ponnesus, met hun fluweelen plooien lan"*
de lendenen en het uit zeeschuim gebor
duurde kant aan hun voet. Wat nu het
station Korinthe heet, is niet de beroemde
^yer}stad der Oudheid, maar een vlek van
4000 inwoners, dat pas na 1858 opkwam en
vlak bij den zeeboezem uitkomt. Een aard
beving heeft in dit jaar de toen nog be
staande stad geheel verwoest. Toch was
ook wat toen onderging, niet meer het oude
Korinthe. Het oude Korinthe was eene stad
van 20 K.M. in omtrek, metropool van Sy
racuse en Korfu in haar hoogsten bloeitijd
de_ eerste handelshaven der oude wereld".
(»Om de Oude Wereldzee" II blz. 224).
„Een schooner autotocht dan van Korin
the naar Athene is er op heel de wereld
niet", zoo zeide mij een geleerde, die Aziö
en Amerika had bereisd en inderdaad Dr.
Kuyper zeide niets te veel, toen hij van den
zeeboezem sprak, „met de bergen van den
Peloponnesus, met hun fluweelen plooien
en het uit zeeschuim geborduurde kant aan
hun voet". Telkems passeerden wij de rails
van den trein, in de diepte lag de zee in
hare onuitsprekelijke heerlijkheid.
De auto's stopten te Megara, de hoofdstad
van het landschap Megaris met ruim 6500
inwoners.
Ik ging even de geschiedenis van Megara
na, en dacht aan den twist dezer stad met
Kormthe cn Aegina en de aansluiting aan
Athene. Maar de geschiedenis vermeldt ook
dat Athene, waarschijnlijk op raad van Pe
ricles 432, in een handelstractaat Mcgera
van alle havens en marktplaatsen van het
Attische gebied uitsloot, wat een der oor
zaken werd van den Peloponesischen oor
log. Skiron kwam mij voor den geest, een
berucht rower in de onmiddellijke nabij
heid van Megara, wonende op de Skimni-
sclie rats, die de voorbijgangers dwong hem
de voeten tc wasschen en hen daarna in
zee sleepte, waar hunne lijken door een
schildpad werden verslonden. Theseus deed
hem op dezelfde wijze omkomen, waarop
hij velen had gedood.
Wij zijn hier in het gebied der sagen.
Toen Euippos, de zoon van Koning Mega-
reus van Megara, door den leeuw van den
Kithairon verscheurd' was, beloofde deze
zijn dochter Euaichm§ en zijn rijk aan den-
gene. die den leeuw zou dooden. Alkathoös
betaalde den dubbelen prijs, richtte voor
Apollo en Artemis, de godheden, die voor
namelijk de jacht beschermen, een tempel
op en herbouwde de door koning Minos
van Kreta verwoeste muren der stad Me
gara
Nu gaat het naar Eleusis, het heilig
2?^, Van roysterie. De heilige weg,
22 K.M., vier uur gaans, dien de „geloovigen"
betraden van uit Athene naar Eleusis. Ik
begeerde Eleusis, thans een armzalig dorp.
te zien, niet zoo zeer om de mysteriën, van
welke zelfs Pausanius zwijgt, 'maar als de
geboorteplaats van Aeschylos, den oudsten
der^dne grootste Grieksche tragoedie (525
En wij hebben den „Wij-tempel" gezien
en de „Propylaen". Boven den grooten tem
pel ligt de Eleusinische Akropolis die in
de geschiedenis der dertig Tvrannen een
groote rol speelt (403 v. C.).
Lanes een slineerbnan kwamen de duizen
den, uit heel Hellas, langs de via sacra naar
dc mysteriën.
De oorsprong dier mysteriën ligt in 't
duister. Waarschijnlijk worden ze toege
schreven aan de godin Demeter, die hare
dochter zoekende gastvrij was opgenomen
m het huis van Keleos en de opvoedster
geworden was van den knaap Triptolemos
Het Museum toont u dan ook een lieer
lijko Demeter. maar onthoofd, uit de 4o
eeuw v. C, oen jongelingsstatue en archaï
stische Pnesteressenstatuen. behalve \azen
ca terracotta's.
Hier te Eleusis werd ook het bas-relief
gevonden, waarop de knaap Triptolemos
van Demeter den eersten graankorrel ont
vangt, hoogstwaarschijnlijk, omdat zijn va
der de geschaakte dochter van Demeter,
Persephone of Kora, gastvrij had ontvangen
en zij hem als blijk van haar groote dank
baarheid den gouden graankorrel ter hand
stelde.
Maar naar het geestige woord van mej*
Prof. Antoniades zijn de goden dood „les
ancêtres sont morts, vraiment morts", wat
zoeken wij de levenden bij de dooden!
Wij zijn, wij allen zijn, ofschoon allen één
ra belangstelling en liefde voor de classieko
oudheid, maar zeer verschillend, over
den Heiligen Weg gereden langs de Plaats
van Plato's Academie en bij het ernstig-
vromc Triptolemos-relief te Athene hebben
wij herdacht,, hoe het beroemde Attische land
het eerst het koren droeg".
Maar vóór dat wij tc Athene de kunst
voorwerpen zouden bewonderen, zouden wij
Daphni zien. het in 't laatst der elfde eeuw
gestichte klooster Daphni. De kerk. een koe
pelbouw met hoogen klokketorcn, is in 1893
gerestaureerd.
Een reeks van voorstellingen uit 't leven
van Maria, van hooge waarde.
Voorheen een Apollo-heiligd<>m, de opgc-
gravene skulpturen bewijzen het, thans een
kerk van Christus.
Waut hoog in den reusachtigen koepel
ziet Christus neer, op de Engelen, op Ma-
na op ons die van F.leusis zijn gekomen.
Christus de Koning. Christus Pantokrator
'lp WerehlMn (|l(, |aJ
sieken liefhebben, buigt Hij zich neder met
het woord: „Komt allen tot Mij die ver
moeid cn belast zijt, cn Ik zal u ruste cc-
