lliruiur £riïisdjr (üuurattt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
ABONNEMENT:
Per kwartaal in Leiden en in plaat
sen waar 'n agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten.
Per week ƒ0.18
.Voor het Buitenland bij wekelijk-
sche zending „4.50
Bij dagenjksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7^2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No. 3722
Bureau: Breeslriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 29 JULI 1932
AD VEBTENTIEb
Van 1 tot 5 regels
un*
0.22H
van 1—5 regels m 2JS
Elke regel meer....Hn..n...mM 0.4!
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 1 bureau
wordt berekend o.ll
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
HET GEVAARLIJK PRECEDENT
We hebben gewezen op het gevaarlijke pre
cedent, dat door de Wieringcrmeerschool ge
schapen is. In de liberale pers beroept men
er zich reeds op. Die weg moet het op; zoo
heet het. Dat leidt tot groote bezuiniging.
Eigenaardig is het nu, dat hetzelfde denk
beeld ook verdedigd wordt in het laatste
nummer van het „Weekblad voor Israëliti
sche Huisgezinnen", al wordt de Wieringer-
meerschool dan ook niet één keer genoemd.
De schrijver van een Amsterdamsche
Brief in dit Weekblad bestrijdt uitvoerig de
stichting van bijzondere Joodsche scholen
voor Lager en Middelbaar onderwijs. In het
Nieuwe Isr. Weekblad was hem voorgehou
den, dat het toch beter was om bijzondere
Joodsche scholen te stichten, ook „wan
het Joodsch bijzonder nderwijs qua talis
niet de minste voorkeur verdient boven het
openbare en beide even doelbewust goede
Joden trachten te vormen."
Dit laatste ontkent de schrijver ten eenen-
male. Het openbaar onderwijs mag en kan
geen goede Joden trachten te vormen.
Want hij is het volkomen eens met de
groote liberale leiders als Mr. J. A. Levy en
Mr. Kappéijne van de Coppello, dat de
Staat het onderwijs moet geven. De Staat
moet licht verspreiden en duisternis verdrij
ven en, om laatstgenoemde te citeeren:
Men spreke niet van concurrentie, want
mijns inziens is deze evenmin denkbaar
tusschen particulier en openbaar onder
wijs, als tusschen de regtspraak door
scheidslieden en die tusschen regters van
den staat".
Laat ons dan de school behouden, waar
Jood en Christen naast elkander gezeten
kunnen leeren, dat tusschen hen beiden
ook op het punt der zedeleer en als bur
gers van dit vrije land niets dan over
eenstemming, niets dan vriendschappe
lijke verhouding betaamt.
Zóó worden er op school geen Joden of
Christenen gevormd, maar staatsburgers. En
dan zal de openbare school waarlijk neu
traal zijn; niet negatief maar positief-neu-
traaJ en „leert zij alle staatsburgers van
morgen reeds thans in him jeugd elkander
waardeeren, opdat zij later in de maat
schappij elkaar beter kennen en waardee
ren."
Of, om het met de woorden van den Jood-
schen afgevaardigde Dr. Godefroi te zeggen:
De openbare school leidt op tot alle maat
schappelijke en Christelijke (lees: algemeen
humanitaire) deugden; en daarom was d i e
openbare school ook voor hem te aanvaar
den.
Er is, ook onder de Joden, een streven naar
bijzonder onderwijs; maar de schrijver in
het Weekblad constateert niet zonder inge
nomenheid, dat zijn jongere geloofs- en stam-
genooten slechts weinig sympathie voor dit
onderwijs koesteren.
Het behoeft ook niet, volgens hem. Want
de liberale aartsvaders hadden gelijk.
Neutraal onderwijs op school en godsdienst
onderwijs, desgewenscht onder schooltijd en
in hetzelfde gebouw, maai apart. Artikel
26 der L.O.-Wet biedt daarvoor de milde ge
legenheid. En daarom, zoo besluit hij
Laten de voorstanders van Joodsche
scholen dus met beide beenen staande
op den bodem der werkelijkheid de mooie
gelegenheid, welke onze zoo welwillende
autoriteiten.in en door art. 26 der L. O.-
wet bieden, met beide handen aangrijpen.
Tot heil. van het Ned. Jodendom.
Die sympathie voor' de Wieringermeer-
school is gevaarlijk. De voorstanders van
waarlijk Christel ij k onderwijs mo
gen wel op hun hoede zijn.
BINNENLAND.
ONZE KOLEN IN BELGIE
NOG VERDER CONTINGENTEERING?
Naai- de com van de N. R. C. te Brussel
meldt, wordt in handelskringen aldaar ver
zekerd, dat het plan bestaat de invoer van
buitenlandsche kolen in .België van 55 pCl.
terug te brengen op 30 pCt. Hierdoor zou de
Nederlandsche kolenhandel ernstig worden
benadeeld. Verschillende Antwerpsche maat
schappijen die bij de kolenhandel belang
hebben, hebben zich reeds tot minister
Renkin gewend. Te Antwerpen vraagt men
zich ook af, of een dergelijk besluit in over
eenstemming zou zijn met de geest en de
bepalingen .van het Nederlandsch-Belgiscli
accoord.
UIT HET TYPOGRAFENBEDRIJF
De looncommissie in de typografie heeft
Donderdag vergaderd onder voorzitterschap
.van Prof. Mr. P. S. Gerbrandy, en bij
meerderheid van stemmen besloten om in
dit bedrijf een loonsverlaging toe te passen
ten bedrage van 3 cent per uur voor 23-ja-
rigen en ouderen; 2 cent ioor werknemers
van 19—22 jaar. en 1 cent voor de jongste
werknemers.
De verlaging zal ingaan op 29 Aug. a.s.
In het besluit is opgenomen, dat van de
zijde der werkgevers gedurende den verde
ren duur van het huidige contract geen
nieuwe bijeenkomst der looncommissie zal
worden aangevraagd, behoudens uitzonde
ringstoestanden, dit laatste ter beoordec-
linj; yan genoemden onp&rtijdigen voorzitter.
DE ROTTERDAMSCHE HAVEN
TARIEVEN
In den Rotterdamsclien Raad is zoowel
door den Burgemeester, als door den heer
Diemer betoogd, dat Amsterdam niet de
concurrent is van Rotterdam. Amsterdam en
Rotterdam hébben elk hun eigen karakter
ais handelsstad.
Thans bevestigt het Amsterdamsche Han
delsblad deze opvatting in het volgend
stuk. 't Is wel verbazingwekkend, hoe „phi-
lanlropisch" de sociaal-democraten kunnen
zijn met wegcijfering van het gezonde stand
punt. Hun geheele oppositie was gebaseerd
op deze verkeerde veronderstelling.
Het Handelsblad schrijft dan:
De Rotterdamsche gemeenteraad heeft
de voordracht om de haventarieven te ver
lagen aanvaard, na uitvoerige debatten,
in welke ook Amsterdam eenige malen is
genoemd, in „concurreerenden zin".
Amsterdam heeft reeds ruim een jaar
geleden de haventarieven verlaagd, niet
echter om Rotterdam concurrentie aan to
doen. maar ojpdat het oude tarief onbillijk
was voor schepen, die hier maar weinig
komen laden of lossen. Het oude tarief
was slechts gebaseerd op den bruto-inhoud
der schepen, onafhankelijk van het be
lang, dat de schepen bij de haven hadden.
Het nieuwe tarief is mede gegrondvest op
de hoeveelheid te laden en/of te lossen
goederen- Voor gewone vrachtschepen is
liet tarief 0.017 voor iedere» m3 van den
bruto-inhoud en bovendien 0.35 voor
lederen gewichtston van 1000 kg. der in
Amsterdam ingenomen en/of geloste lading
met dien verstande, dat het havengeld in
totaal niet meer bedraagt dan 0.054'per
m3 inhoud van het schip. Voor kolensche
pen (max. ƒ0.045 per M3 bruto-inhoud) en
voor ertsschepen (max. 0.036 per m3)
zijn nog speciaie lagere tarieven vastge
steld.
Vergelijken wij deze tarieven nu met de
Rotterdamsche, in het ochtendblad ver
meld, dan zien wij, dat de basis-tarieven
te Rotterdam hooger zijn dan hier; het
maximum is echter lager 0 054 tegen
0.045).
Daar slechts een klein aantal schepen
minder dan 't maximum, betaalt, kunnen
wij in het algemeen zeggen, dat de Rot
terdamsche tarieven op 't oogenblik voor
vrachtschepen iets lager zijn dan de Am
sterdamsche. Ook passagiersschepen zijn
er in de Maasstad iets beter aan toe. Daar
entegen heeft Amsterdam weer de speciale
tarieven voor kolen- en ertsschepen. Groot
•zijn echter over het geheel genomen, de
verschillen niet, maar gemiddeld is Rot
terdam wat goedkooper.
De vraag is nu: zal Amsterdam veel
nadeel daarvan gaan ondervinden? Wij
hebben het oordeel daarover gevraagd in
haven- en scheepvaartkringen. Het alge
meen inzicht bleek te zijn, dat de invloed
op onze haven al heel gering zal zijn.
Door de verlaging van de tarieven ver
leden jaar'is hier geen schip meer aan
gekomen, en het laat zich aanzien, dat
nu Rotterdam iets goedkooper wordt
hier nu ook geen schip minder zal bin
nenkomen.
Rotterdam en Antwerpen concurreeren.
Van een mededinging tusschen Amsterdam
en Rotterdam kan echter nauwelijks spra
ke zijn, daar naar de hoofdstad hoofdzake
lijk, die schepen komen, die er moeten
zijn Niet dus zoozeer de schepen, die voor
overlading naar de geschikste en goed
koopste havens zoeken. Dat een schip naar
Amsterdam komt of het mijdt wegens de
haventarieven, kan behoudens mis
schien een zeer enkele uitzondering als
uitgesloten worden beschouwd. Zeker in
deze tijden, maar zeer waarschijnlijk ook
in de toekomst, als de vaart opleeft; al
zijn voorspellingen altijd gevaarlijk. Dit
houdt natuurlijk niet in, dat het niet in
het belang van de havenbedrijven kan
zijn, als de tarieven omlaag gaan zijn
wij welingelicht, dan is alweer een her
ziening in voorbereiding maar op de
frequentie van het scheepvaartverkeer ten
bate of ten koste van Rotterdam hebben
zij weinig of geen invloed. De Amsterdam
sche en de Rotterdamsche havens hebben
verschillende, maar geen tegenstrijdige
belangen. En dat zal zoo blijven, ondanks
•herziening der haventarieven.
OFFICIEELE BERICHTEN
RIJKSVERZEKERINGSBANK.
Bij Kon. besluit is aan mevr. K. G. Groen-
Brouwer eervol ontslag verleend als adjunct
commies bij de Rijksverzekeringsbank.
HET RAPPORT-WELTER
BUITENGEWONE ALGEM. VERGADERING
VAN HET C. N. V.
Het C. N. V. hoopt Dinsdag 23 en Woens
dag 24 Aug. te Utrecht een buitengewone
verbondsvergadering te houden, om zich
uit te spreken over de bezuinigingsmaat
regelen in het rapport-Weiter.
ije bijeenkomst vangt Dinsdagmiddag te
uur aan en de heer J. S. Ruppert, ver-
bondspenningmeester, hoopt als spreker op
te treden.
CENTRAAL BEVRACHTINGS
KANTOOR
TE ROTTERDAM OPGEHEVEN
De Schippersbonden blijven samenwerken
De vijf samenwerkende Schippersvereeni-
gingen in Nederland, d.w.z. de Algemeene
Rijnschippersbond te Rotterdam, de Inter
nationale Schippersvereeniging te Rotter
dam, de Nationale Schippersvereeniging te
Groningen, de Nederl. Prot, Chr. Schippers-
bond te Amsterdam en de Nederl. R.K. Han-
sebond van Reeders en Schippers St. Nico-
laas te Rotterdam, hebben in een gisteren
gehouden gecombineerde bestuursvergade
ring tot opheffing per heden besloten van
de door deze boncten in 1931 in het leven
geroepen stichting Centraal Bevrachtings
kantoor tc Rotterdam.
Do liquidatie, meer speciaal t.a.v. de in
geschreven schippers, zal geschieden door
en ten kantore m de y|jf voornoemde
schippersbonden, t.w. iedere vereeniging t.a.
harer eigen leden, terwijl de ongeorganiseer
den te dien opzichte bij de Internationale
Schippersvereeniging zijn ondergebracht.
Voorts besloten de vijf voornoemde Schip
persbonden met behoud van ieders zelfstan
digheid en bewegingsvrijheid in zaken van
algemeen belang te blijven samenwerken.
In verband hiermede werd tot voorzitter
der vijf samenwerkende organisaties geko
zen, de voorzitter van den Algemeeneri
Schippcrsbond en tot secretaris cle voorzit
ter van de Internationale Schippersvereeni
ging, Molensteeg 43 Rotterdam, alwaar het
secretariaat zal zijn gevestigd.
DE WERKLOOZENSTEUN
HET R.K. WERKLIEDENVERBOND
BIJ DEN MINISTER.
Woensdagmiddag heeft, naar de „Volks
krant" meedeelt een conferentie plaats ge
had tusschen den minister-president en een
deputatie van het R.K. Werkliedenverbond
bestaande uit de heeren A. C. de Bruijn en
C. J. Kuiper, waarin bezwaren werden ken
baar gemaakt ten opzichte van het voorstel
der commissie-Weiter om den werkloozen-
steun over de geheele linie met 15 procent
te verlagen.
Het spreekt wel vanzelf, dat de Minister
geen enkele toezegging kon doen. Dat kon
den de heeren vooruit wel weten. Komt er
verlaging, dan zal deze steunen op de nood
der schatkist en dan zal het meegedeeld
worden in Troonrede of regeeringsprogram.
Daarop mag de Minister niet vooruit loopen.
De Minister zal zich dan ook niet verant
woordelijk stellen voor de indruk, die do
heeren, volgens hun zeggen, kregen, „dat
het huns inziens lang niet vaststaat dat de
steunnormen zullen worden verlaagd".
Het is te hopen, maar men make zich niet
te vroeg blij.
HET VAN WEEL ZIEKENHUIS TE
DIRKSLAND
DE EERSTE STEENLEGGING
In de gemeente Dirksland had onder
groote belangstelling de eerste steenlegging
plaats van het Van Weel Ziekenhuis. Zoo
men zich herinnert werd aan deze gemeen
te door wijlen Vrouwe Van Weel te 's-Gra-
venhage een millioen gulden gelegateerd
voor den bouw van een Ziekenhuis onder
conditie, dat alleen inwoners van deze ge
meente van het gebrouw gebruik mochten
maken. Om deze bepaling minder drukkend
te maken en voor het geheele eiland Goe
ree en en Overflakkee gelegenheid te schep
pen in het bezit te komen van een eigen
ziekenhuis, waaraan reeds jaren dringende
behoefte gevoeld werd, hebben de Ned.
Herv. Diakonieën van het eiland een ven
eeniging gesticht, tengevolge waarvan thans
in combinatie met het Van Weel Zieken-,
huis een gezamenlijk gebouw zal verrijzen.:
Van dit gebouw werd thans de eerste
steen gelegd.
Burgemeester D. J. Visscher van Dirks
land legde de eerste steen van het gemeen
telijk ziekenhuis en Ds. C. v. d. W a 1, Ned.
I-Ierv. predikant te Dirksland, deed hetzelr-
de even daarna van het ziekenhuis „Bethes-
da" dat er naast wordt opgetrokken.
Onder den gedenksteen van het Van Weel
Ziekenhuis werd een protocol ingemetseld
door den burgemeester, waarop te lezen
stond wie de erflaatster is geweest, met
welk doel het gebouw is geschonken en ver-
volgens de handteekeningen van het dage-
lijksch bestuur der gemeente en de afge
vaardigden der Ned. Herv. Diaconieën van
het Eiland.
Burgemeester Visscher herinnerde ln
zijn rede aan de koninklijke gift van Vrou
we Van Weel, die hiermee haar nagedach
tenis voor goed in deze gemeente heeft ge
vestigd en sprak de hoop uit, dat de vol
tooiing van het gebouw, dat een zeer groo
te aanwinst voor deze gemeente genoemd
mag worden, voorspoedig zal plaats hebben
en vele zieken hier hulp en troost mogen
ontvangen.
Ds. v. d. Wal wees op de gelukkige com
binatie die hier getroffen kon worden, waar
door tevens in een dringende behoefte van
het eiland wordt voorzien. Niet vaak zal
het plaats hebben, dat bij een en hetzelfde
gebouw twee eerste steenen gelegd worden.
Hier zijn twee en toch één en ook één en
toch twee. „Bethesda" beteekent: „Huis van
Barmhartigheid". Bij oppervlakkige be
schouwing zou gevraagd kunnen worden:
is hier reden om te vlaggen en vroolijk te
zijn? Ilier toch wordt men herinnerd aan
ziekte en ellende gevolgen der zonde. Maar
anderzijds is er toch reden tot dankbaar
heid, dat God in Zijn algemeene genade in
stellingen geeft waar de gevolgen der zon
de kunnen worden getemperd, het leed ver
zacht en in het huis der barmhartigheid
naar ziel en lichaam vertroostingen kun
nen worden geschonken.
Na de eerste steenlegging verzocht spre
ker de schare het laatste vers van Psalm
84 te zingen, waarop ds. v. d. Wal voor
ging in gebed.
KOSTEN LEVENSONDERHOUD.
De Haagsche cijfers voor Juni.
Tengevolge van de zich vrijwel zonder
onderbreking voortgezet hebbende bijna al
gemeene prijsdaling heeft de driemaande-
lijksche berekening door het gemeentelijk
statist*ch bureau van de wijzigingen in de
kosten van het levensonderhoud voor arbei
ders- en ambtenaarsgezinnen voor de maand
Juni tot uitkomst, dat deze kosten voor bei
de groepen van gezinnen sinds Maart eenige
procenten zijn gedaald, waartoe in het bij
zonder de verlaging van de kosten van eet
waren en dranken heeft bijgedragen. De
daling van de totale kosten van het levens
onderhoud en van die van eetwaren en
d'-anken afzonderlijk bedragen voor de ar
beidersgezinnen onderscheidenlijk 3.2 en 6.5
pet. en voor de ambtenaarsgezinnen onder
scheidenlijk 2.6 en 6 pet.
Evenals bij het voorafgaande onderzoek
werd vastgesteld, kwam ook thans bij de
eetwaren en dranken in het meerendeel der
posten wijziging. Gedaald zijn voor beide
groepen van gezinnen de posten melk,
kaas (GoudBche en Leidsche),yleesch ^talfs
rund- en varkensvleesch), vlees chwaren,
visch, boter (de prijs is in den loop der
maand Juni vrij sterk opgeloopen, doch
bleef lager dan in Maart j.l.), koffie, thee
en cacao(thee), andere kruidenierswaren,
chocolade, koekjes, gebak, enz. en aardap
pelen. Belangrijk zijn vooral de verlagin
gen van de posten melk en aardappelen.
Gestegen zijn eenigermate de posten suiker,
groenten en fruit-
Van de overige posten zijn voor beide
groepen van gezinnen eenigszins gedaald,
kleeding, schoeisel, brandstoffen (zomer-
prijzen) en huisraad; voor de ambtenaars
gezinnen verminderden bovendien de pos
ten wasch en poetsartikelen en diversen. De
post petroleum, spiritus enz. werd voor
beide groepen van gezinnen iets hooger
Het voortgezet - onderzoek door het Gem.
Bouw- en Woningtoezicht naar de woning-
huren had voor zoover de voor deze sta
tistiek in aanmerking komende woningen
betreft tot uitkomst een gemiddelde
huurstijging sinds Juli 1927 van 11.6 pet
tegenover U.5 pet bij het voorafgaande on
derzoek. Deze geringe stijging heeft voor
beide groepen van gezinnen op het voor den
post berekende bedrag geen invloed gehad.
Het indexcijfer der totale kosten van het
levensonderhoud voor Juli 1932, berekend
op den grondslag van het jaar 1921,
draagt voor de arbeidersgezinnen 65.8
voor de ambtenaarsgezinnen 64.4, dat dei-
kosten van eetwaren eri dranken afzonder
lijk onderscheidenlijk 53.5 en 52
Het indexcijfer van Juni 1932 voor de
arbeidersgezinnen op de basis Augustus 1913
/Augustus 1914 is voor de totale kosten van
het levensonderhoud 131.5 en voor die van
eetwaren en dranken afzonderlijk 111.4.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
eroepen: Te Ouderkerk a. d. IJssel,
A. F. P. Pop te Monster. Te IJsselstein,
H. A. Leenmans Jr. te Delft. Te Dinteloord,
D. J. van de Graaf te Ede (G.).
dankt; Voor Kesteren, S. Goverts Jr.
te Gameren.
BAPTISTEN-GEMEENTEN
eroepen: Te Den Haag-Oost, J. W.
Weenink te Stadskanaal.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
roepen: Te Eraneker, G. H. de Jonge
te Oude-Bildtzijl.
OUD-GEREF. GEMEENTEN
eroepen: Te Rotterdam (Lokaal „Het
Oosten", als vast voorganger), B. Huisman te
Werkendam.
SYNODE-CHR. GEREF. KERK
Ds. J. W. GEELS HOOGLEERAAR.
De morgenzitting van Donderdag werd
door den Praeses geopend met het laten
gen van Psalm 42 3 en het lezen van
Psalm 85, waarna hij voorging in gebed.
Hierna werd appèl nominaal gehouden.
Ouderling J. ten I-Iove was vertegenwoor
digd door zijn secundus, ouderling G. J.
Wilbrink^
De Synode ging over in comité-generaal.
Hoogleeraarsbenoeming.
Bij de Synode kwam telegrafisch bericht
binnen, dat Ds. G. Salomons, predikant
te Amsterdam-West, bedankt heeft voor de
benoeming van hoogleeraar in de vacature
in wijlen Prof. F. Lengkeek.
Het comité werd hierop voortgezet
De morgen zitting werd gesloten met dank
zegging door Ds. J. Jongeleen.
De middagzitting werd geopend met het
zingen van Psalm 75 1 en gebed door den
Praeses.
De Synode ging weer over in comité-
generaal.
Na opheffing van het comité werd tot
hoogleeraar aan de Theol. School benoemd
Ds. L. H. van der Meiden, predikant
der Chr. Geref. Gemeente te 's-Gravenhage-
Centrum.
Zending en Evangelisatie.
In behandeling kwam de voortzetting van
het gewijzigde rapport Buitenlandsche Zen
ding, en wel: 1. de verhouding tot het moe
derland, 2. het institueeren van inlandsche
Kerken, 3. de inlandsche Kerken. Dit rap
port werd met algemeene stemmen aange
nomen.
De Synode nam thans in behandeling de
instructie „Inwendige Zending". Besloten
werd den arbeid der Inwendige Zending in
het Zuiden des lands ter hand te nei
Breedvoerig werd deze zaak behandeld. Na
breede bespreking en toelichting van Depu-
taten werd besloten deze zaak, wat de uit
voering betreft, uit te stellen tot de Synode
van 1934.
Hoogleeraarsbenoeming.
De benoemde hoogleeraar, Ds. L. H. van
der Meiden, deelde aan de Synode mede
dat hij geen vrijmoedighejd had om de be
noeming aan te nemen.
In verband met deze beslissing van Ds.
an der Meiden ging de Synode in comité-
generaal.
Na opening der deuren werd tot hoog
leeraar benoemd Ds. J. W. Geels, predi
kant bij de Chr. Geref. Gemeente te Hilver
sum, welke deze benoeming aan
aardde. (Omtrent den benoemden hoog
leeraar zie men verder onder de rubriek
Schoolnieuws.)
Door den praeses, alsmede den Rector der
Theol. School Prof. J. J. van der Schuit,
werd hij hartelijk toegesproken, terwijl hem
door de vergadering werd toegezongen
Psalm 25 6.
Besloten werd het besluit van de Synode
•an 1931 om in 1934 te Zwolle te vergade
ren, te handhaven.
De Synode was hiermede aan het eind
van haar arbeid gekomen.
De assessor dankte den Praeses voor zijn
leiding, en de Gemeente Zwolle voor haar
gastvrijheid aan de afgevaardigden ge
schonken.
De Rector dankte de Synode voor de plaats
die de prae-adviseurs in haar midden moch
ten hebben.
Sluiting.
Dg Praeses las Psalm 46, cn .sprak een.
hartelijk slotwoord, waarin hij wees op hel
gewicht van deze Synode. God gaf ons een
man en deed ons een man behouden, aldus
de Praeses. Wij hebben ervaren, dat de Ko
ning in het midden Zijner Kerk was, Die
krachtiglijk bevonden is te zijn een hulp in
benauwdheid. Dat de beekjes der rivier uit
de bron, den Drieëenigen-God, door Zijn
Kerk mogen stroomen en wij ons mogen
verkwikken aan die wateren. Hij wenschte
alle dienaren des Woords de sterkte Godes
toe in hun arbeid, mede ook de broeders
ouderling'en, bijzonder van vacante Gemeen
ten, die in het voorgaan zulk een zware
taak hebben.
Voorts was zijn wensch, dat de professo
ren met de studenten in cle gemeenschap
Gocls hun leven mogen hebben, terwijl hij
den prae-advïseur Ds. H. Janssen 's Heeren
sterkte in zijn veel omvattenden arbeid toe-
bad.
Laat Jeruzalem in ulieder hart wonen,
aldus Spr.
Met een woord van dank aan de beide
scribae, Ds. J. van der Vegt, van Doesburg,
en Ds. A. H. Hilbers. van Enschedé, de
prae-adviseurs en den assessor Ds. J. W.
Geels eindigde hij.
Nadat gezongen was Psalm 72 11, werd
deze belangrijke buitengewone Synode door
den Assessor, Ds. J. W. Geels, met dank
gebed gesloten.
ZENDING ONDER DE JODEN
DE CONFERENTIE TE AMSTERDAM
In de middagvergadering van Woensdag
bleek nog van hartelijke
belangstelling.
De heer J. Trotzianetzky,, van Rot
terdam, bracht de groeten en beste wfnschen
over van het Bestuur der Vereeniging „Elim"
te Rotterdam, terwijl hij tevens sprak namens
Zendeling H. Kammeyer, te Amsterdam
door de Ned. Vereen, voor Israël aangesteld,
doch thans zeer ernstig krank.
Ds. Jl Douma, de Voorzitter, heeft daar
na den heer Trotzianetzky op zeer hartelijke
wyze toegesproken en hem de boodschap van
betoon van medeleven met den heer Kam
meyer medegegeven.
Woensdagavond had in de Keizersgracht-
kerk, onder leiding van Dr. H. IC a a j a n, van
Utrecht, een
Kerkavond
plaats, die door de Congresleden en zeer vele
belangstellenden bijgewoond werd.
Dr. H. Kaajan wees in zijn openings
woord Op de Joden als het „volk Gods", ons
gegeven om hen te wijzen op het hoogste heil
in Christus.
Ds. C. Lindeboom van Amsterdam,
sprak hierna over: „De Jodenzending een
noodzakelijk werk". Ook in dezen kring achtte
Spr. het noodig elkander op te wekken en te
versterken tot dit werk. Ook in onze zonden
ligt de oorzaak van hun val. Alzoo rust op ons
de plicht hen de boodschap des heils te bren
gen.
Dr. O. von Harling, directeur van het
Tnstitutum Judaicum te Leipzig, waar ook Ds.
J. van Nes, Ds. W. J. J. Velders en Ds. C. Kap-
teijn gesftudeerd hebben, sprak vervolgens
over: „De Jodenzending een moeilijk werk".
Ds. van Nes fungeerde als vertolker.
Na eerst gesproken te hebben over de alge
meene moelijkheid van het werk der Joden
zending, toonde hij aan hoe dubbel zwaar het
werk in zijn eigen land is.
D s. C. K a p t e ij n Dzn., van Amsterdam,
sprak hierna over: „De Jodenzending een
heerlijk werk". Hij wce-s er op, hoe dit werk
der gehoorzaamheid door de 25.000 Gerefor
meerden in A'dam voor de 70.000 Joden in
deze stad met blijdschap wordt voortgezet.
Vooral het huisbezoek noemde hij een heerlijk
werk. En op het werk en het gebed zal God
den zegen schenken.
Ds. J. Douma, van Arnhem, handelde
eindelijk over: „De Jodenzending een geze
gend werk", er op wijzende dat veel i
te voren dit werk sympathie onder ons heeft
en dat ook de schijnbaar geringe vrucht door
God gezien wordt en rijkelijk vergolden zal
worden.
Conferentie
Gistermorgen werd de Conferentie voortge-
Prof. Dr. F. W. Grosheide, van
Amsterdam, sprak over: „Verwachting van de
Joden-Zending volgens de H. Schrift", waarbij
hij uitging van Rom. 9—11.
De Schrift geeft duidelijker den toestand
dan de toekomst der Joden aan. De prediking
des Evangelies door Jezus en de Apostelen
werd door de Joden in het algemeen ven
pen (Hand. 13 46). Echter heeft Jesaja
overblijfsel geprofeteerd en bij bekeering
ok voor hen zaligheid. Of Israël iets over
heeft, wordt door Rom. 11 28 beantwoord.
God heeft ook onder de Joden nog Zijn uit
verkorenen.
Tenslotte beantwoordde Spr. de door een
9-tal personen gestelde vragen.
Mej. S. Groeneweg, van Rotterdam,
sprak vervolgens nog over: „De arbeid onder
de Joodsche kinderen", die door haar een
noodzakelijk, een moeilijk, een heerlijk en een
gezegend werk genoemd werd. Na in den
breede den gang van dit werk verhaald te
heb ben,wees zy er op, dat hierdoor ook met
2 Joodsche gezinnen contact verkregen wordt
i dat dit rijken zegen afwerpt.
De spreekster ontving by de gedachten-
isseling den dank van velen voor haar arbeid
D r. J. Hoek, van Den Haag, en D s. C.
K a p t e ij n, van Amsterdam, hebben hierna
nog enkele ingekomen vraagpunten beant
woord.
een telegram aan H. M. de Koningin
werd de bescherming van de Joden door het
Oranjehuis dankbaar gememoreerd.
Conclusies
Des middags heeft nog een korte slotzitting
plaats gehad, waarin door de Conferentie de
volgende conclusies aangenomen werden:
1. De conferentie brandmerkt het anti
semitisme als grove zonde en zë roept alle
Christenen op tot beloon van hartelijke liefde
tot de Joden om Christus' wil.
2. Naar het oordeel der conferentie zyn
chiliastische beschouwingen belemmerend
voor den arbeid der Jodenzending, aangez<en
zij den schriftuurlijken grondslag ondermijnen
en verwachtingen wekken, die niet bevredigd
worden.
De conferentie spreekt uit, dat de droeve
toestand van hat huidige Jodendom, waarin
zoo diep verval is ingetreden en de Messias-
ichting zoo goed als geheel is verdwenen,
te meer de roeping doet klemmen voor de
Kerk van Christus endar de Joden den Heere
Jezus te belij-en 'als den waarachtigen Mes-
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
Ds. J. W. Geels te Hilversum werd be
noemd tot hoogleeraar aan de Theol. School
te Apeldoorn en nam die benoeming aan.
(blz. 3.)
De Bethlehem Steel Corporation heeft be
sloten het dividend op de 7 pet. cum. pref.
aandeelen te passeeren.
sias, den Zone Gods, den Koning Israels.
1. De conferentie, handhavende het begin
sel, dat de Evangelieprediking onder de Joden
taak van de kerk als instituut is, spreekt na
drukkelijk de noodzakelijkheid uit van het
contact van de geloovigen persoonlijk met de
Joden, waardoor de weg tot systematische toe
bereiding kan worden gebaand.
5. Ten aanzien van de hulpmiddelen in de
Jodenzending spreekt de conferentie uit, dat
voorshands de verspreiding van „De Messias-
bode'-', de verspreiding van andere superieure
Evangelisatie-]ectuur, tactvol huisbezoek, ar
beid onder kinderen met toestemming der
ouders, openbare samenkomsten van Joden en
Christenen, de \aangewezen middelen blyven.
6. De conferentie constateert in groote dank
baarheid, dat de groei der Jodenzending, uit
gaande van de Geref. Kerken in Nederland
mogelijk en noodig maakte het samenkomen
van de afgevaardigden der commissies
en spreekt de wenschelijkheid uit een der
gelijke conferentie na niet al te langen tijd
weder byeen te roepen.
KERKGEBOUWEN.
Te Den Haag zal vanwege den Ker-
keraad der Christelijke Gereformeerde Ge
meente ten behoeve van den arbeid in Den
Haag-Oost een vergaderlokaal met woning
gebouwd worden.
In Den Haag-West vinden ook reeds guds-
dienstoefeningen plaats in een gymnastiek
lokaal eener Openbare School.
Schoolnieuws.
PROF. j. W. GEELS
Jan Willem Geels werd geboren te Arnhem
29 Mei 1SS0. Op 20-jarigen leeftijd kwam hij
in 1900 als student aan de Theologische
School der Chr. Geref. Kerk destijds te Rijs
wijk gevestigd. Hij genoot hier zijn opleiding
bij cle hoogleeraren F. P. L. C van Lingeu,
J. Wisse Czn en P. J. M. de Bruin. In 1907
voltooide hij zijn studiën, waarna hij 27 Octo
ber van dat jaar door Ds. J. Wisse Czn. in
het ambt bevestigd werd tc 's-Gravendeel. In
1911 nam hij te Haarlem den herderstaf op,
welke plaats hij in 1921 verwisselde met Apel
doorn'. Sinds Juni 1930 dient hij de Gemeente
Hilversum.
De benoemde neemt in de Chr. Geref. Kerk'
een vooraanstaande plaats in. Hij is sinds
1909 curator der Theologische School, van
welk college hij sinds 1919 het secretariaat
waarneemt. Hij is deputaat voor correspon
dentie met de Hooge Overheid en deputaat
voor het beheer der algemeene kas ter onder
steuning van emeritus-predikanten, predi
kantsweduwen en -weezen.
Sinds jaren is hij medewerker aan het ker
kelijk blad „De Wekker". De pas gehouden
Synode benoemde hem in de commissie van
redactie. Ook in 1922 bij de benoeming van
Prof. J. J. van der Schuit stond de thans be
noemde op de voordracht van het Cura
torium.
Ds. Geels is sinds 1916 reserve-veldprediker.
Ook op politiek gebied is de benoemde,
vooral in het midden en zuiden des lands, in
't bijzonder in verkiezingstijd, een geziene
figuur.
HOOFDBENOEMINGEN
Harmeien, A. de Beun, hoofd te Wilnis.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Kloosterburen (Geref. School)mej.
A. Kroeske te Groningen. Mede op tal stond
mej. C. R. Bakker te Groningen.
N oord wij k aan Zee (hoofd H. de
Boer), J. D. Ryk te Sriieveningen.
Gr o o te ga 'r School, hoofd J. de
Boer), mej. L. ue l. te Schiermonnikoog.
Aang.