A. HOUTMAN Co's PIANO-
en ORGELHANDEL Schiedam
)NDERDAG 16 JUNI 1932
N EN OVER DE ONTWAPE
NINGSCONFERENTIE
ioET DE NEDERLANDSCHE
ELEGATIE TERUGKEEREN
JAARGEKOMEN RAPPORTEN
XVI.
is thans opnieuw rust in de Ontwape-
conferentie. Rust, want hoe men over
iultaten, die verkregen zijn, moge den-
-ewerkt is er wel in de afgeloopcn we
ll zou men bijkans geneigd zijn te vra-
>f het werk was voor een Ontwape-
confercntie. Wij troffen in een der
oorstel aan om de Nederland
delegatie maar zonder meer terug te
i, aangezien het verder deelnemen aan
:onferentie toch niet de nuttige uitwer-
jan hebben, die men er zich aanvan-
•an voorstelde. Nu komt het ons voor,
et oogenblik nog allerminst is aange-
om zich reeds op een dergelijk wan-
standpunt te plaatsen. Maar tevens
raag of, afgezien daarvan, zulk een
vel verstandig zou mogen heeten.
inferentie zou óf door-vergaderen en
onder Nederland, wat toch nooit in
ilang zou kunnen zijn, en zeker niet
iwegen tegen de betrekkelijk geringe
en, die de aanwezigheid der delegatie
ich brengt; óf de conferentie zou in
midden tal van landen vinden, dn»
ands voorbeeld volgden, maar dan zou
recte odium van het ontijdig uiteen
lier conferentie op Nederland vallen,
ins land daardoor in een gewenschten
id zou komen te verkeeren, is een an-
•aag.
)e Technische commissies zijn gereed.
ichnische Commissies zijn nu alle ge
komen; de laatste, die haar rapport
rastgesteld, is de Luchtvaartcommis-
eest. De technische Ondercommissie
het Fransche voorstel overgebracht,
neerkomende, dat in de praktijk alle
•e vliegtuigen, welker lading gewicht
K.G. niet zal overschrijden, als niet
er offensief worden beschouwd en dus
oofd zullen blijven. Daartegenover
de delegaties van België, Mexico,
ind, Spanje en Zweden het voorstel
grens bij 1500 K.G. vast te leggen,
alle militaire vliegtuigen met een le-
'ichf van meer dan 1500 K.G. ver-
zullen worden. Dezelfde delegaties
voor, dat ook vliegtuigen met een
«wicht van tusschen de 600 en 1500
pder bepaalde omstandigheden als
jve wapenen gerekend zullen worden,
aardiger wijze voegden niet slechts
jsersche, doch ook de Poolsche gede-
pn zich bij dit complex van Staten,
i vooral de Zwitser Valoton groote
Ikendheid ontwikkelde. Nadrukkelijk!
hij zich tot Frankrijk, Engeland en
bm toch rekening te houden met de
hs van de openbare meening, die hei
pelijk zal vinden, dat de Ontwape-
mferentie militaire vliegtuigen, die 10
h van ieder 400 K.G. met zich voeren
pede de grootste verwoestingen kun-
prichten, niet als offensieve wapenen
mouwen. Hoe onaangenaam het voor
psclïe, delegatie moet zijn geweest,
it slechts België, doch ook Polen,
Jks Tróuwe bondgenoot, zich af-
p, de Fransche delegatie hield voet
De heer Vliegen heeft l et nog eens
jrd door er op te wijzen, dat de Ont-
fgsconferentie ten doel heeft tot een
lering van bewapening te komen en
stellingen aan te nemen voor de
ing van bepaalde wapenen. De Al-
Commissie heeft aan do technische
ies niet gevraagd welke bewape-
uitsluitend van offensieven aard
ch welke wapenen het meest offen-
Noch dit betoog, noch de verkla-
n Duitsche, Italiaansche, Russische
sersche zijde hebben Frankrijk aan
ikelen gebracht. En nu heeft wel de
je gedelegeerde Massigli erop gewe-
i alle militaire vliegtuigen, met uil
ig van de heel kleine, uitsluitend
Staten geoorloofd zullen worden, die
stond in ons blad van 6 Juni.
TWEEDE KAMER
Nieuwe regeling der bevoegdheid van
tandheelkundigen verworpen
Het eendenhoudersbedrijf in
Noord-Holland
OVERZICHT
De Kamer heeft geen steun veneend aan
de poging om door een commissie van des
kundigen nader advies te verkrijgen om
trent de grootte van het bedrag, dat naar
billijkheid aan de N.V. v. d. Velde en Co s
Aanneminginiaatschapij alsnog vare t1-
vergoeden in verhand met bij de uitvoering
van Zuiderzeewerken geleden verliezen. Met
61 tegen 12 werd het desbetreffende voor
stel verworpen.
Langdurig is daarna opnieuw beraad
slaagd over een oude kwestie met betrek
king tot de bevoegdheid der tandheelkundi
gen. De Regeering wilde thans aan alle
tandheelkundigen de volledige bevoegdheid
geven.
Eerst waren teveel tandtechnici tot tand
heelkundigen gemaakt. Dat getal is daarna
door een examen beperkt en vervolgens weer
iets uitgebreid. Nu ging het er om aan een
groep van 80 menschen alsnog bevoegdheid
te geven tot het uitoefenen van de volledige
tandheelkundige practijk en het voeren van
den titel van tandarts.
Deze practici zijn echter zonder weten
schappelijke opleiding. Uit dien hoofde was
er tegen het regeeringsvoorstel sterk verzet.
Dat verzet heeft het tenslotte gewonnen. Aan
het einde van den middag is het wetsont
werp met 43 tegen 30 stemmen verworpen.
Minister Ruvs beleeft niet veel plezier
met zijn nieuwe afdeeling Volksgezondheid.
Vandaag begint de Kamer, in verband met
de begrafenis van Mr. Heemskerk om twee
beloven ze in geval van een aanvalsoorlog
ter beschikking van den Volkenbond te stel
len, maar men weet tegenover het sterk af
wijzend standpunt, dat door een groot deel
der landen tegen de Fransche voorstellen
wordt ingenomen, wat deze belofte waard is.
Het rapport der luchtvaartcommissie.
Het rapport der Luchtvaartcommissie
moge het laatste zijn, het is ook het om
vangrijkste. Het is in zooverre identiek met
die van de Leger en Vlootcornmissie, dat
het de vermelding bevat van de uiteenion-
pende standpunten der verschillende delega
ties. Onze landgenoot Vliegen heeft snedig
opgemerkt, dat het wel een wetenschappe
lijk leerboek in militaire luchtvaart gelijkt.
Wel treft men er de positieve verklaring
van de Commissie in haar geheel in aan,
dat luchtbombardementen een ernstig ge
vaar voor de burgerlijke bevolking opleve
ren, en dat zij ook een belangrijke uitwer
king op de nationale .verdediging van een
ander land kunnen hebben, doch onmiddel
lijk daarop volgt de verklaring, dat verschil
lende delegaties zich desniettemin niet er
mede kunnen vereenigen om bombarde
mentsvliegtuigen op de lijst der kwalita
tieve ontwapening te plaatsen. Omdat nu
eenmaal een scherp onderscheid tusschen
bombardeanents- en andere vliegtuigen hen
volmaakt onmogelijk voorkomt Zoo kan het
niet verbazen, dat dit rapport begeleid
wordt door een aantal van 13 nota's van
delegaties, die haar afwijzend standpunt
willen toelichten. Nederland dringt nog
maals aan, dat als het meest specifiek aan
vallend en het meest de burgerbevolking be
dreigend wapen beschouwd zullen worden:
ten eerste het bombardementsvliegtuig, ten
tweede alle soort van luchtbommen en ten
derde alle werktuigen, die betreffen het rich
ten en het werpen van bommen. Een andere
nota, mede door België, Mexico, Portugal,
Spanje, Zweden en Zwitserland ondertee-
kend, doet uitkomen, dat alle vliegtuigen
met een ledig gewicht van 1500 K.G. of meer
de drie kenmerken hebben, bedoeld in de
resolutie der Algeimeene Commissie van 22
April. Maar er zijn ook nota's van Bulgarije
en China, van Duitschland en Italië, van
Oostenrijk en Hongarije, en van Sovjet-Rus-
land, die voor een deel nog heel wat scher
per eischen stellen dan deze Nederland-
sche nota's, welker indiening zeker met vol
doening zal worden begroet, betreffen.
uur. Aan de orde zijn alsdan een paar Indi
sche wetsontwerpen, waaronder de kruiser-
bouw; daarna de crisis-interpellatie-Kupers.
e schade geleden b\ii
■erken, door de N.V.
annernersbedrüf.
;rd goedgekeurd.
Noord-Holland.
in] ich
d.~BILT (r.k.) onders
regeering zaJ tot de
n, dat onmiddellflk ingrüpen go'
t voorstel der commissie werd e
nien^met^'12 tegen 34 sl
iffende do
bevoegdheid der tandheelkundigen
vr; BAKKERNORT (v.d.)^ zag voor het
RENE DE CLERQt
EEN ECHT VOLKSDICHTER
Strijder en lijder voor Vlaanderen
duizenden en in groote kringen in Noord
en Zuid tot gemeengoed zijn geworden.
René de Clerq was een ol^ökind uit een
zéér groot Vlaameob gezin." Het Vlaamsch
bloed was in hem zuiver, de Vlaameohe
geest, de liefde tot Vkianderens land en
volk hebben heel zijn doen en laten be-
beerscht. Met volle en innige liefde voelde
hij zich éón met het kleine Land zijner ge
boorte „als in gouden randen edhte dia-
Radio Nieuws.
DONDERDAG 16 JCXI
19.00 H i 1 v
20.00 H u i z
AVRO: Mengelberg-ooncert
Russische muziek
mof oon muziek
AVRO:
wetsontwerp
niets
?rd is om
i misschien heel goed
rl(jke wetenschappelijke
iDlelding hebben genoten, gelük te stellen mei
Mevr. DE VRIES—BRUINS (s.d sloot zich
OUD (v.d.) zag geen gevaren.
>r BEUMER (a.r.) duchtte In zak
ht onordelijkhedc-n. Reeds dut wa
:nde om tegen te stemmen.
Ir. BOON (11b.) wilde het ontwei
geval erg opblazen
de tandheel kundiger
Utrechtsehe opleiding In debat
Het
loeilUk het
De opleiding der tandartsen Is In opzet weten
ïappeitjk. maar geen enkel doctoraal examen
nog afgelegd: men bepaalt zich tot het prac
billijk om het wetsontwerp aan to
Het ^wetsontwerp werd verworpen met 43
Conclusie on een adres.
Aan de orde is het verslag der Commissie
mtrent de inlichtingen op de adressen van J.
ïruyf, secretaris: van een groep technici te
iandvoort, betreffende inrichting van een cur-
us ten behoeve van. de niet voor het Utrecht-
che examen geslaagde tandtechnici.
Zonder debat en z.h^t. goedgekeurd.
De vergadering- werd daarna verdaagd tot
.20.01 H i 1 v
mant." Én al heeft Nederland, dat hem Lotl^.ao w
Dr. René de Clorq, Vlaamsch dichter x
«rijder, werd geboren le Deerlijk (Weet Mm politiek Groot-NeJerlanJsclie op- ,2.30 Hilversum i
Vlaanderen) 14 Nov. 1877. Zijn vader was vallingen, het yadnrUnd geworden lt« HalNnBV
vlaskoopman. zeeldraaier en herbergier,I v heimwee naoet^ditj33.00 Hilversum AVRO: Bandmuziek uit
zijn moeder hield een eliLegoedwinkel. De j v>"
jonge René studeerde Germaansohe fiilo-
VREEMDE ARBEIDERS IN
NEDERLAND
In een nota naar aanleiding van het ver
slag der Tweede Kamer over het wetsont
werp-inzake naturalisatie van Julius Ba-
ruch en ..twintig anderen doelt'de minister
I van Justitie mede; dat met betrekking tol
I het vraagstuk van de regeling van het ver-
j richten van ariieid in loondienst door
vreemdelingen welk vraagstuk dus meer
bepaaldelijk de toelichting tot vestiging
hier te lande van vreemdelingen raakt
een interdepartementale commissie van on
derzoek verslag heeft uitgebracht, welk ver
slag thans bij de regeering in overweging
De aandrang van sommige leden tot ver
mindering van natural isatiekosten voor
arbeiders wil aanvankelijk niet geheel ver-
eenigbaar voorkomen met den ook in het
verslag uitgesproken wensch, dat een ze
kere matigheid zal worden betracht bij hei
verleenen van naturalisatie Het minimum
bedrag van f 200 werkt ongetwijfeld rem
mend en, voor zooveel valt te zien, schijnt
het minder raadzaam, de vestiging en liet
verblijf van vreemde arbeiders hier te lande
meer aanlokkelijk te maken door uitzicht
op naturalisatie tegen bijzonderlijk vermin
derd tarief.
Logne te Gent en promoveerde in 1902 op
een proefschrift over Guido Gezelle. Achter
eenvolgens was De Clerq leeraar aan 't
stadscollege te Nijvel (met zijn vriend, de
bekende Dr. August Bonus), aan 't Kon.
Athenaeum te Oostende en dat te Gent, en
van 1914—'15 aan de Belgische School te
Amsterdam
In die tijd viel zijn optreden tegen „de
Hoeren van Havere", die de oorlog mis
bruikten om de Vlamingen nog meer te
knechten.
„Wij houden niet van trukken en
tierelantijnen,
'Hoeren van Havere, weet het goed!
Wij zijn Germanen, geen Latijnen,
Opene harten, zuiver bloed 1
Heb ik geen recht, Lk heb geen land;
Heb ik geen brood, ik heb geen schend;
Vlaanderen. Vlaanderen, met hand en
Sta ik recht voor u,
Veóht voor ui"
De Clerq heeft gelegenheid gehad in de
jaren, dat hij op een1 bovenkamer in Am
sterdam het karige brood moest breken,
erdiend met wat lesgeven, dichten, lezin
gen houden e.d., te bewijzen dat deze woor
den meer dan woorden waren.
Gedurende de oorlog, tot Juli 1917 ver
bleef De Clerq te Bussum, ging toen naar
Brussel wonen, waar hij Conservator van
het Wiertsmuseum werd evenals indertijd
Conscience, en ails Activisten lei der onder
voorzitter van den Raad van Vlaanderen
werd. Bij de terugkeer der Belgische Re
geering week de dichter ten tweede male
naar het Noorden uit, om er te blijven. In
1919 werd hij bij verstek, wegens „landver
raad" ter dood veroordeeld.
Als letterkundige heeft René de Clerq be-
teekenis als etiohter en leider van tijd
schriften. (Jong Vlaanderen, De Witte Ka
proen. De Vlaam6che Stem, De Toorts,
Dietsche Stemmen, De Gazet van Brussel).
Hij schreef eenige treurspelen: „Kaïn",
„Sa-ui-en David", „Absodóm" en verschil
lende, prozawerken van minder belang. De
Clerq's grootste verdienste ligt in zijn
vooral lyrische poezie. verspreid over de
bundels „De Vlasgaard", „Terwe",
dichten", „Toortsen", „Uit de Diepten'
Zware Kroon", „Van Aarde en Hemel", „De
Noodhoorn".
René de Clerq was een eohte volksdichter
„Een echt kln-cl van Vlaanderen (noemt
Vermylen hem) met zijn geestdriftig
ba-ai", zijn liefde voor de kleuren fanfare ren
het levensfeest, met zijn oogen, die den
lust van al het zijnde drinken, met die na
tuurkracht die in -hem opwoett, zwaar van
aa rd ©geu r en krachtig als d-e fantasie van
den wind, met zijn open gemoed dat zioh
één voelt inet het gemoed van het volk,
in Oil dat forsche zoo oprecht teeder
het Vjaamsche lan-d op zijn klei
ne bovenburis in de Besteva eist raat toch
zijn overvallen. In zijn bundel
„De Noodhoorn", in een studie door mij
eens gekarakteriseerd als „Een Schreeuw"
lezen wij er van rn dat aandoenlijke:
*^!lk kan u niet vergeten,
mijn simpel tan-dekijn,
bij menschen die veel weten,
veel hebben en veel zijn.
Ik heb u nooit verloren,
uit de oogen van mijn ziel,
mijn dorp ken en mijn toren
en reders zingend wiel."
Er was een tijd dat De Clerq's poëzie had
de spontaniteit en frlseche eenvoud van
h-et vogelen-lied. „De vogelkens fluiten me
voor!" heet. het i-n zijn vers „Van den Zan
ger." Het moeilijke leven, de onbarmhartig
heid van de politieke haat, die 's d-ichteis
maatschappelijke leven en toekomst heb
ben gebroken, hebben hierin veel veranderd
De Clerq's politieke poëzie, die al meer
zijn echte volkspoëzie van vroeger begon te
verdringen, bezit over 't geheel weinig
kunstwaarde. Wel doet ze ons te beter ken
nen de ziel van deze mensch, door Ver-
m-eyten genoemd „een persoonlijkheid". En
tusschen veel banaliteit treffen
regels, glanzend schoon en loodzwaar van
voldragen leed en volgroeide liefde tevens:
„Daar is maar één land, dat mij-n land
ka.n zijn,
Daar is maar één vreu-gd, daar is maar
één pijn,
Daar is maar één liefde, daar i6 maar
één haat,
23.03 Da
IS. 15 Huiz
10.00 Hui!
10.3U Hilv
11 30 Hilv
12.01 Hilv
AVRO: H. Levy: Aut
1 NCRV: Persberichten
4.00 I
18.00 H 1 1 v e
IS.55 Londl
lli.Oa Hilv e
9.20 H i 1 v e
2CL00 Huize
VRIJDAG 17 JUNI
AVRO: Kovacs Lajos
g: Planorecital
VARA: Piano-recital
1 VARA: Orkes
HET RAPPORT-WELTER
GERUCHTEN OVER DEN INHOUD.
Op een vraag van Dr. van d e r W a e r-
d e n, of de regeering het niet gewenscht
acht, teneinde een oeverlooze discussie te
voorkomen, dat de publicatie van het rap
port-Wel ter onverwijld -gevolgd wordt door
mededeeling van de beschouwingen en voor
stellen der regeering ter zake? heeft de
minister van Binnenl. Zaken ontkennen!
geantwoord. Het is regel dat het rapport
van een Staatscommissie gepubliceerd wordt
geruimen tijd vóórdat de regeering van
haar beschouwingen en voorstellen doet
blijken. Ditmaal zal de tusschenruimte.
zelfs korter zijn dan gewoonlijk. Van dis
cussie over het rapport kan, wie de opge
wektheid daartoe mist, zich onthouden.
Ontslagen bij het rijk.
Zooals men weet, wordt in het rapport
der bezuinigingscommissie Weiter als mirt-
i, del tot bezuiniging aangegeven: inkrimping
ean personeel op de departementen.
De Clerq was een mod-erne troubadour,] Naar de N. R. C thans verneemt, is aan
die. zong van 's volks ernst en boert, gel-uk: dezen voorgestelden maatregel o.a op het
en liefde, ambacht en. bedrijf. Er zijn be- departement van -koloniën reeds een begin
halve" Gezelte wei ruig Ne-denkindeche clioh-1 yan uitvoering gegeven. Op dit departement
ters, d-ie zóó onbevangen e.i simpel weg is aan 28 leden van het personeel met ii
hetvolksleven, hebben gezongen. „We
hooren aldus Vermeyten den koeder,
den -vlaszwingelaar, den touwamaa-ier, den
wever, den pikker,, den molenaar, den man
denmaker, dan scharenslijper, en al wie op
het land met 'nederigen arbeid zijn bete
broods verdient."
Eohter, De Clerq gaf niet maar alleen
volkskunst, maa-r natuurlijk niet aüs
regel! vo-lksik u ns t. Er is bij hem vaak
een sterke eeriheri-d ren het artistieke en
vplksche. Het artistieke, niet maa-r ais letter
kundige, ook als muzikale kwaliteit
Het zal wel niet toevallig zijn dat HuRe-
broeck zoovele van De Clerq's liedjes op zoo
meesterlijke wijze heeft kunnen vertolken.
„Wie zal er ons bin-deke douwen?", „Hoort
gij dien ronk van ijzer", „Door raij-n woning
speelt een zonnig, -licht", „Kleine, kleine
stouterik", enz.
Dat zijn gave, teere, of ook wel on-deu-
gend-eohaikeche of sterk-vertrouwelijke
liedjes, die weerklank vin-den kon-den bij
gang van 1 Januari 1933 ontslag aangezegd.
De ontslagenen worden op wachtgeld ge
steld. totdat zij den pensioengerechtigden
leeftijd zullen hebben bereikt.
Bij alle andere departementen zijn soort
gelijke maatregelen in voorbereiding; men
is daar echter nog niet zoover, dat de ont
slagbesluiten reeds aan de betrokkenen
zijn medegedeeld.
Wat bevat het rapport?
De „Morgen" meldt dat het rapport oa
inhoudt de reeds vermelde korting op de
salarissen van respectievelijk S en 13 pet.,
waarin de reeds ingevoerde tijdelijke kor
ting is verwerkt. Een en ander zou ingaan
op 1 Januari 1933.
Voorts is aan het blad van betrouwbare
zijde medegedeeld, dat de werktijd voor de
ambtenaren wordt verlengd en in verband
daarmede aan een groot aantal personen
ontslag zal worden aangezegd. Aan som
mige departementen zou dit zelfs bijna een
u m VPRO: M01
1 AVRO: Dr P. Klinkenberg;:
deelde jeug-d
n KRO: Gelukstelegrammen
------- VPRO: Cursus: De
VARA: Knutselen
olltle- en Persbe:
1 KRO: Politieberichte!
KRO: Politieberichten
derde van het personeel treffen. In aan
merking komen allereerst ongehuwde per
sonen beneden de 35 jaar, alsmede perso
nen boven de 60 jaar.
Verder zullen de Kamer o.a., inplaats van
het nog niet behandelde ontwerp-Terpstra,
gelegenheidsontwerpen inzake wijziging van
deOnderwijswet worden voorgelegd. O.in.
moet .het in de bedoeling liggen, alle door
het rijk betaalde boventallige onderwijzers
te ontslaan. Ten aanzien van door de ge
meenten betaalde boventallige onderwijzers
zal een wetswijziging worden voorgesteld,
welke ook hun ontslag beoogt,
Eén" denkbeeld, in.de Commissie-Weiter
naar. voren gebracht, om de kloostercongre
gaties extra in de bezuiniging te betrekken,
is niet behandeld. Ook vernam het blad
van eijn berichtgever, omtrent den Raad
van State datgene, wat reeds door ons blad
werd gemeld.
DE NEDERL. INDUSTRIE
IS ZIJ GENEGEERD?
Naar de N.R.C. verneemt, heeft de directie
der Prov. Zeeuwsche Electrieiteits Maatschap
PÜ te Middelburg besloten, den nieuwen elec-
trogenerator voor de door de Kon. Mij „De
Schelde" te leveren stoomturbine voor de
centrale van de P.Z.E.M. te Vlissingen, in
Engeland te bestellen. Hierbq is de Neder-
landsche industrie, welke in verschillende
groote centrales als te Amsterdam, Vel zen,
Dordrecht, Rotterdam enz. getoond heeft
volkomen in staat te zijn dergelijke machines
te leveren buiten mededinging gelaten.
Singel 114—116, Telef. 68871
Bekende merken in alle prijsklassen w.o.:
Grotrian-Steinweg - Schiedmaijer - Mannborg e.a.
Absolute Garantie
Franco Levering
Groote Kenze
DEN GRIEKSGHEN ARCHIPEL
EN RHODOS
door Dr. C. VELTENAAR
VI*)
1 in de collegezaal de Minoïsche kunst
;beelden wordt behandeld, stevent onze
it naar het Zuiden, naar Kreta Er
[jkbaar nog al wat zee, want in den
teft het schip nogal geslingerd en de
kwam telkens boven water. Even na
ias ik op het dek en vóór mij zag ik
ande zon het Zuidelijkste en op zes
jrootste eiland van Europa. Hoog rees
sneeuw bedekte Ida op, de bakermat
I, waar ook zijn graftombe is.
eren vandaag Goeden Vrydag. De
zijn bezig het schip te spoelen, ik
lar de rooksalon. Uit mijn hut haal ik
boeken het Grieksche Nieuwe Testa-
de „Odyssee" van Homeros. Het 27ste
k van Mattheüs, het verraad en den
d van Judas lees ik, de ondervraging
tius Pilatus, de loslating van Bar-
le geeseling, de bespotting, de kruisi-
1 Christus en van Zijn dood, die voor
ineente het leven en de onverderfelijk
st aangebracht.
loeg ik het 19e boek van de „Odyssee"
ld de verzen spoedig gevonden.
la, dat is een land in het donker
brui sende zeevlak,
en liefelijk, geheel door het water
omsloten en er wonen
él, ontelbare menschen en daar zijn
negentig steden,
'an velerlei stam en velerlei taal.
En
1 inland sche
Cretensen,
(in drie stammen gesplitst en edele
haeëers, Cydoniërs
keschriift Homeros de stad, die wij
aan bezoeken en het eiland. En ik her-
D, dat ook in de „Ilias" in het derde
Stond in ons bind van 7 Juni.
De Zuidkust van Kreta
boek van dit eiland sprake is, als Helena by
de Skaïsche Poort de Grieksche helden Pria-
os en den oudsten wyst:
1. 230-233. Daar staat, als een God,
Idomeneus met zijn Kretensische helden
En den koning omringen deze Kreten
sische vorsten.
Dikwyls herbergde dezen de strijdbare
held Menelaös
Als deze van Kreta kwam en als gast
in onze woning vertoefde.
Kreta wordt in het O.T. Kaf tor genoemd: „de
Kaftorieten, die uit Kaftor uittogen" (Deut.
2:23), maar de Grieken noemden het eiland
eertijds Telchinia en later Kreta, d't is Krijt
land. Weer gryp ik naar myn Nieuwe Testa
ment naar Handelingen 27:
vs. 12: of zy soms te Fenix konden aanko
men, om te overwinteren, zijnde een haven in
Kreta, strekkende tegen het Zuid-Westen er
tegen he* Noord-Westen.
13: En alzoo de Zuidenwind zachtelyk
waaide, meenden zy hun voornemen verkregen
te hebben en afgevaren zijnde, zeilden zij dicht
•oorby Kretahenen.
vs. 21: mannen! men behoorde mij wel ge
hoor gegeven te hebben en van Kreta niet af
gevaren te zyn.
De schipbreuk van Paulus, zyn schip over
vallen door een stormwind, genaamd Euro-
clydon.
Ja, stormen kan het geweldig in de Middel-
landsche Zee Als al de winden uit den zak
van Aeolus worden losgelaten, de Eoreas, de
Noordenwind, de Notos, de Zuidenwind, de
Euros, de Oostenwind en de Zephyros, de Wes
tenwind
Een mooie herinnering aan Kreta heeft Pau
lus dus niet. evenmin als van de bewoners. In
zijn brief aan Titus, dien hij te Kreta had
achtergelaten, er waren dus op dit eiland
gemeenten, „opdat gy hetgeen ontbrak zoudt
terechtbrengen en van stad tot stad ouderlin
gen zoudt aanstellen, gelijk ik u bevolen heb"
citeert hy één hunner dichters! „De Kre-
tensen zijn altyd leugenachtig, kwade beesten,
luie buiken", vs. 12b.
Ik voel my een weinig geörienteerd, als de
kapitein tegen half acht het sein geeft het an
ker te laten vallen in de baai van Kandia en
myn buurman, een leeraar aan een
onzer Gymnasia, aldus aan:
Tumdente tenari:
assora fundabat navis et litora curvae
praetexunt puppes. (Verg. Aen. VI. 35)
Met scherpen tand boort zich het
anker in 't zand
En geeft aan de schepen een veilige reede.
Wy ankeren in de haven van Candia, Hera-
kleion. Hoog en trotsch verheft zich de Ida.
In de verte glinsteren witte stadjes en dorpen
het felle, blauwe licht. Diep blauw is de zee,
het licht sparkelt over het land, in het land
der sagen en legenden, van Zeus en Europa,
an Minos en Daedalos, waar het mysterie van
het Labyrinth ons zal worden onthuld, het land
met de „honderd steden" van Homeros
paleizen en vestingen, van Knossos en Phaistos
1 Hagia Triada.
De belangstelling der geleerde toeristen is
gespannen, want thans zullen wy de meest
vermaarde opgravingen der wereld zien, pa
leizen van vóór meer dan vierduizend jaren.
Door oude Venetiaansche pieren, die als ver
dedigingsmuren hebben gegolden en nog prij
ken met den Leeuw van San Marco, bereiken
wy de aanlegplaats van Candia, hoofdstad en
haven van dit lange eiland, dat 350 duizend
zielen telt.
De ontvangst is, zoo als wij gewoon zijn,
allerhartelijkst en van alle kanten klinkt ons
het „Goede reis!" in de ooren.
Bij de landingsplaats staan weer de tallooze
auto's in de drie kleuren voor de groepenwit,
rood, en groen.
Wij rijden de stad, die aan het Oosten her
innert, door, onder de hcilwenschcn der bevol
king, die zich langs de huizen heeft opgesteld.
In snelle vaart, wij rijden tusschen de 70 en
S0 Kilometer, gaat het de vruchtbare vlakte
Tot autogenoot heb ik ditmaal den bekenden
dichter Dr. Edward Koster, die anders tot de
E-groep behoort, maar zyn auto is zonder hem
vertrokken Wij verwonderen ons beiden er
over, dat deze vlakte zich in elk opzicht onuer
1 scheidt van de vlakte, die wy gisteren hebben
doorreisd naar Sparta, in de Eurotas-vallei
De weg is veel beter de auto'r zijn piésvm.i-
bler en de menschen zijn beter gekleed. Wij
stijgen, wij stijgen geweldig, verbijsterend
mooi wordt het landschap. Wij ryden de Ida
om, groen, blauw, donker, violet, donzig wor
den de bergen, die de vlakte omlysten. En toen
wy op den bergrug zyn gekomen, is daar een
fonkeling van het heldere blauw, het is de
Zee, ten Zuiden van het eiland, Thalassa. Beu-
den sprongen tvy op' in de auto en uitten op
hetzelfde moment hetzelfde woord: Thalassa,
de Zee.
Wij zijn te Phaistos, na een rit van twee
uur. Langs ravijnen is het gegaan, wy zijn al
len behouden, en al de auto's worden ongesteld
in een olijvenbosch. Het is verrukkelijk in dit
bosch der olijven. Vanuit de auto hebben wij
gezien, dat de wijngaarden veel verder zijn
dan in Griekenland. Hoe schoon verhieven zich
de cypressen, hoe vriendelijk lagen de dorpen
tegen de helling der bergen.
ken, stellen wy ons onder de deskundige voor
lichting van den gids.
De Engelsche geleerde Sir Arthur Evans
heeft ons een nieuwe kuituur doen kennen, hier
en m Hagia Tnada en Knossos bloeide een
hoog ontwikkelde kuituur, vierduizend jaren
geleden. Ze is naar koning Minos genoemd.
Wy- loopen door de magazijnen en bewonde-
den de pythoi, de vaten, die bestemd waren
voor het bewaren van wyn, olie en tarwe.
Deuren, die wegklappen, steenen trappen, die
van de eéne verdieping naar de andere leiden,
luchtkokers, die lucht en licht erin brengen,
een wondere architectonische structuur.
Nu gaar wy de ruïnes van Knossos zien. Een
honderdtel vertrekken, alle rechthoekig.
Wy zien de ruime badkamer, de steenen trap
pen, de toilets, met waterspoeling en in deze
heerlijke natuur werden wjj stil van bewon-
dering by het zien van zooveel vergane heer-
wij uit den olijvenhof den heuvel op- lHrïn?. V Zlen van zooveel yei
i klimmen, ga ik even een botanische excursie 'y^h^d, bewondering en weemoed
doen. Reeds heb ik de bloemenpracht gezien ^en volgenden dag, toen wij het Museum
ik wensch een bououet zouden gaan zien, werd ons een aangename
vee! te vluchtig, ik wensch een bouquet j 4UUüen ^aan zien,
1 anemonen en welriekende orchideeën. Giste verrassing bereid.
en ni-iucRcuuc uranueeeoi ciisie - 0
1 heb ik vijgeboomen gezien, met naakte, vliegtuig, dat op weg naar Indië was,
kale, witte takken, ellendig. Thans heb ik ef Donderdag uit Amsterdam was gekomen en
1 in vollen bladerdos. IkVrydag Marseille had verlaten, bracht den
>ooin lnnt ïn *üt. hio/ifn^: i Hollandschen toeristen een vroegen Paasch-
cirkelde driemaal rondom de „Pa-
vygeboomen gezien in vollen bladerdos. Ik V rydag Marseille had verlaten, bracht den
—eet, dat de vijgeboom laat in zijn bladtooi Hollandschen toeristen een vroegen Paasch-
omt, heel anders dan de amandelboom, maar j groet en cirkelde driemaal rondom de ..Pa
door de tis II",
"-cii uai- ue 4 ijgvulxjm i.iat m zijn o
komt, heel anders dan de amandelboom
zoo kaal? Maar daar zie ik op een d._.
zon geblakerd plekje een vijgeboom in vollen
bladerdos. Wy zyn hier op den Goeden Vry
dag en als theoloog denk ik aan den Vy ge-
boom, dien Christus vervloekte, aan het tee-
ken, aan den Vygeboom geschied, waarvan
Marcus 11 12.—14 en 19 en 20 ons verhaalt.
Kort daarna gingen wry naar het Museum.
De prachtige vazen, de kostbaarheden in goud
en ivoor, die in hunne paleizen werden gevon-
allCS getlrigde van vervlogen groot-
m,„ 11 o" -j 1 dingen trokken in het Museum mijn
Mare. 11 \s. 13: „En ziende van verre eenen 1 aandacht. Het coquette meisje, dat men la
1 1 E™
ST~iileS' glirst"e"de °"K™ -«««»
Een crux, een Kruis der theologen. Hoe kon op^de* W^ar^^^om0zes
Christus vrucht verwachten van een vijge- V \aren zou
boom. „als het de tyd der vijgen niet was"9 m. 2 -J nt m mVn 2,01 een Sroote
Welnu, in i«r vjUtbaren^odem, .tond S."ïit 'T d'cht
myn vygeboom te pronken in het blad. En \f- - de ontuch^ige Pusiphaea en aan
onder die rijk-ontluikende bladeren vond ik Minetau"mrys aan Zeus en tldagebergte
zeer vele vruchten, kleine olyven, die Christus Vlu^l EP'"ienide.s uit Krota die 56 jaren zou
zocht, maar niet vond hebben geslapen in het mvsterieuse hol van
Met het lunchpakket gewapend, klimmen °P de- Ida.eii °Pde Middellaiufcehe Zee
wij den heuvel op en bereiken het paleis van myn ge^. Hem. die door Zyne op-
Phaistos. Aan de éepe zijde het Idagebergte d*n narht heidendoms
aan de andere zijde de zee in al hare schoon- verlost,
heid, ligt het paleis in de onbeschrijfelijke
schoone en vu- -re Messaravlakte.
den lunch, .aar de elyren niet ontbre-
