Jlictttue (üuiiraut
JAN COURAGE,
KIEST HET WANT
u men het i]
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15.)
r-er week 0.25
Voor het Buitenland bij Wekelijk-
sche zending6.
Bij dagelijksehe zending7.—
Alles bij vooruitbetalinb
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7y2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
ADVZRTENTIEN
Van 1 tot 5 regelsf LiV/i
m 022V,
van 1—5 regels m 2-30
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan *t bureau
wordt berekend f 0 10
NO. 3679
DONDERDAG 9 JUNI 1932
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
de belichaming van de Hollandsche energie, van het
Hollandsche recht-door-zee-gaan, heeft een verbazende
hekel aan wat men „schipperen" noemt. Wij, Jan
Courage's kinderen, stellen dan ook prijs op een
behoorlijke ruggegraat en probeeren de lijn van ons
levensgedrag zoo recht mogelijk te doen loopen. Merk
waardig, dat er nog zooveel menssihen zijn, die bij de
keuze van hun dagblad deze lijn geheel uit het oog
verliezen. De Chr. School, de Chr. omroep, de Chr. vak
beweging, de Chr. politiek, daar zijn zij warme voor
standers van maarop hun tafel ligt het neutrale
dagblad, waarvan zij zelf en hun kinderen dagelijks den
onchristelijken invloed ondergaan. Deze tweeslachtigheid
past den Christen niet. De propagandisten onder onze
lezers moeten daarop wijzen, wat de geestelijke kant
betreft. Zij kunnen overigens wijzen op de voortreffelijke
verzorging van ons blad, op den verlaagden prijs
(18 CENT PER WEEK OF ƒ2.35 PER KWARTAAL)
en op het feit, dat nieuwe abonné's het blad TOT 1 JULI
GRATIS ontvangen. Wij rekenen weer op aller mede
werking. Jan Salie zit thuis te dutten bij den uitge-
doofden haard. Werken voor de Chr. pers daar „voelt
hij niet voor". MaarJan Courage
EERSTE BLAD.
RIJKSREGELING EN MIDDEL
BAAR ONDERWIJS
Het is op zichzelf altijd een vreemde his
torie geweest. Enkele groote gemeenten ver-
iozen de leeraren bij het Middelbaar Onder-
ivijs beter te bezoldigen dan 't karige Rijk,
[lat zich niet zoo rijk gevoelde, en daarvoor
0.37[javen ze heel het Rijkssubsidie prijs.
5S.66J* Zoo kreeg men de scheeve verhoudingen,
j-.. dat leeraren met dezelfde capaciteiten en
Let hetzelfde werk belast aan de gemeente-
gjke middelbare scholen beter bezoldigd
iverden dan aan de Rijksscholen; maar
25.75. ook, dat dezelfde gemeenten, die altijd kla-
j;en over lasten, welke het Rijk haar oplegt,
64b.— rolkomen vrijwillig afstand deden van een
665-— Aangeboden subsidie, zoo tusschen de één
sn vier ton per jaar.
<oevan Nu, in crisistijd begint men het onhoud-
:öe en kare hiervan steeds meer in te zien. De
ereign irme gemeente, die door het Rijk geholpen
Spaan- jjjQgj worden, kan toch moeilijk zeggen, ik
ben niet zoo schriel als u: de leeraren zal
ik wel met eigen geld en heel wat royaler
(nm-); betalen. Het is, alsof de dame, die de wasch
Fran<ï Lat doen, bij haar sjofele buurvrouw, die
JN ian de waschtobbe staat, komt met de
ver" Araag: Leen me een rijksdaalder om de
k'aschvrouw te betalen.
De gemeenten beseffen gelukkig, dat
via. luiks niét opgaat en er worden pogingen
dam* langewend om het rijkssubsidie thans ge-
ïeel of gedeeltelijk machtig te worden.
De leeraren vinden dat natuurlijk onpret-
ag. En trachten het te keeren. Wat niemand
jen kwalijk ne-emt. Maar hun argumenten
nogen wel bekeken worden. En zoo werden
«re getroffen door een conclusie, waartoe
hen in Rotterdam kwam en welke aldus
uidt:
„We meenen de vraag omtrent ïnvoe-
ring van de Rijksregeling aldus te mogen
samenvatten: Of de gemeente Rotterdam
v brengt in ruil voor een bedrag van even
CS' V een ton aan het middelbaar en voorberei-
5 Oueïs ren(J hooger onderwijs een doodelijken
slag toe, terwijl zij tegenover het perso-
ïbraitar nee] een' onrecht pleegt, dat eenig is in
de annalen van ons land, of wel voor een
•NS luttel bedrag geeft zij voor altijd haar
vrijheid prijs op middelbaar onderwijsge-
°n 9 6 bied, dat zij overlevert aan al de kwade
gevolgen der slechte regeling, hierboven
TWEEDE KAMER
OVERZICHT
Op verrassend snelle wijze is de Kamer
gistermiddag door haar agenda heengescho-
ten, zoodat de. voorzitter reeds om kwart
over vieren tot schorsing der vergadering
moest overgaan.
De heer de Visser had geïnterpelleerd
over de Rotterdamsche kwestie-Reuderink,
die als algemeen geval betrof het verlies
van het Nederlanderschap door personen,
die in Russis'chen dienst werken of hebben
gewerkt.
Bij deze aangelegenheid waren de minis
ters van Buitenlandsche Zaken en van
Justitie betrokken. Minister Donner was ech
ter afwezig, intusschen met voorkennis van
den interpellant. Minister Beelaerts van
Blokland gaf om die reden alleen bescheid
op de 14 vragen, welke door den interpel
lant waren gesteld.
Zijn antwoord bracht de kwestie tot nor
male proporties terug. De minister wees er
op. dat alleen zij, die zonder verlof in vreenv
den staatsdienst treden, het Nederlander
schap verliezen. Het wordt hun niet ontno
men, maar het vervalt als 't ware automa
tisch.' Wie weer Nederlander wil worden,
kan het Nederlanderschap opnieuw aan
vragen. In dit laatste kan natuurlijk een
kneepje zitten. Over het geval-Reuderink
liet de minister zich weinig uit Dat is in
Rotterdam aan de orde gesteld en de minis
ter wacht nog af of wellicht de beslissing
der Regeering ter zake zal worden inge
roepen. Reuderink is niet op uitzonderlijke
wijze behandeld. Echter gaf de minister
niet onduidelijk te kennen, dat de Rotter
damsche raadscommissie bij de behan
deling dezer zaak een enge interpretatie
van het begrip „vreemde staatsdienst" had
gehanteerd.
De heer de Visser vond het antwoord op
zijn gedetailleerde vragen dermate onvol
doende, dat hij het voorstel deed de behan
deling der interpellatie te schorsen tot een
tijdstip, dat de minister van Justitie aan
wezig zou kunnen zijn. Met 37 tegen 25
stemmen vereenigde de Kamer zich met dit
Herinnerd wordt dan aan wat de heer
•lbarda, indertijd wethouder van Onderwijs
den Haag, bij de behandeling van dit
nderwerp in Juni 1923 sprak:
De kwade gevolgen zullen wel niet
plotseling in het eerste jaar met volle
kracht het onderwijs bestormen, maar in
den loop van 2 of 3, 4 jaar geleidelijk het
onderwijs besluipen en men zal aan de
langzame verandering ten kwade gewen
nen, en den toestand van jaar tot jaar
vergelijken en daardoor niet opmerken de
groote schade, die wordt geleden, met het
gevolg, dat men, van kwaad tot erger
komende, het kwaad in zijn volle kracht
het onderwijs laat bederven."
De wethouder heeft het toen met een zeer
;eringe meerderheid gewonnen, ondanks
iet krachtig verzet van anti-rev. en chr.-
list zijde, waar groot bezwaar bestond om
ifstand te doen van een subsidie van onge
ler drie ton, omdat de tijden wel eens
voorstal Dat was een onverwacht slot
Nog even kon met minister Beelaerts
worden voortgewerkt. Op de agenda ston
den n.l. wetsontwerpen tot goedkeuring van
erdragen betreffende wisselbrieven en or
derbriefjes. Na een speechje van den heer
Knottenbelt vereenigde de Kamer zich z.h.s.
met de wetsontwerpen.
Minister de Geer wachtte intusschen reeds
om met de Kamer eindelijk het wetsontwerp
af te doen betreffende verkoop van grona
langs den Hofweg en de Hofstraat aan de
gemeente den Haag welke grond aan Je
achterzijde van het Kamergebouw gelegen
is. Er waren groote bezwaren tegen. Men
wilde den Haag wel helpen aan de hoog
noodige straatverbreeding ter plaatse, maar
overigens wilde de overgroote meerder
heid het terrein vrij houden voor eventu
eele uitbreiding van de vrij bekrompen be
huizing der Kamer. De bezwaren wonnen
het: het wetsontwerp werd met 51 tegen 9
stemmen verworpen.
En toen gebeurde er iets verrassends.
Eer men er goed er'wel erg in had waren
zonder debat en z.h.s. den presidialen hamer
gepasseerd de contingenteering van boter
en van leestklaar schoenwerk en ook de
garantie-regeling ten behoeve van de kip-
penhouderij.
Minister Verschuur was er bijna beduusd
van, maar borg lachend zijn paperassen op.
Begrijpelijk, want tot nog toe zijn contin-
genteeringen <*u steunmaatregelen hem door
de Kamer niet cadeau gedaan. De verras
sing zai hem dezwe.ge misschien *e aan-z*
namer zijn.
De Kamer was daarmee echter aan het
laatste agendapunt toe: de artsenijbereid-
kunst Het was verstandiger daarmee geen
begin te maken, zoodat de voorzitter dit
maal een vroegertje gaf. Bij zulk vlug op
schieten was het ook wel verdiend.
VERSLAG
interpellatie
.atregelen. die zijn getroffei.
rsonen, die in de Unie der Sociall:
t Republieken werken of hebb.
•erband met t
iche So'
werkt
technici. Ingenieurs e
het geval-Benderink
mis-
I «,u0a,. C>1 w.
de Maasstad zün Nederlanderschap hebben
erioren. omdat hU in de Jaren 1924—1925 i
lussiachen staatsdienst zou zijn geweest
Een commissie uit den Raad had deze kwef
ie onderzocht en was tot de conclusie geko-
ien, dat de heer Reuderink door zön werk-
i willekeurig t.
Je Industrieele Kolonie was -
Irüf en werd eerst later ee
arom was het in strUd i
de Regeering
van Justitie.^die tot z|jn leedwezen niet i
De Minister ontkende, 'dat hier van eenig
politieke machinatie van de zijde der Regec
ring sprake zou kunnen zijn. Zij blöft zich zelf
gelijk in haar beslissingen in 1
treden ln vreemden staatsdienc
In het geval-Reuderink is van de Regeering
-lel initiatief uitgegaan daarom blijft dit
ft gebracht
g een beslissing in
geval I
terdam
Regeering
het rollen
i sprake ztln. De wet
het Nederlanderschap? De Rotterdamse!»
missie van onderzoek nai
zouden kunnen veranderen en het dan moei
lijk zou zijn verandering te brengen.
De waarheid ervaart men thans in Rotter
dam. Het personeel aan de middelbare scho
len verzet zich uit alle macht Het voelt
deze daling van salaris als een groot on
recht
Maar, maakt het zich niet eenigszins aan
overdrijving schuldig? Wordt aan het on
derwijs een „doodelijke slag" toegebracht?
Indien ja en bestaat er zulk een onlos
makelijk en fataal werkend contact tus
schen salarieering en arbeidsprestatie;
hoe komt het dan toch, dat vóór de pacifi
catie het onderwijs op de bijzondere scho
len, waar het personeel in salarieering
mijlen ver achter stond bij de collega's van
de openbare scholen, toch heel goed con-
curreeren kon met het onderwijs van de
overheidsschool?
En in de tweede plaats zouden we willen
vragen: Is de voorspelling van den heer
Albarda uitgekomen? We staan nu al negen
jaar achter 1923: kan men de kwade gevol
gen der slechte regeling aanwijzen?
Staat het onderwijs aan de rijksscholen
beneden en heel ver beneden (het is immers
een doodelijke slag!) bij dat op de gemeen
telijke scholen, waar de salarieering zoo
veel beter is?
Indien deze vraag niet toestemmend be
antwoord kan worden, dan zouden we zeg
gen:
Doe gerust uw best om de hetere sala
rieering te behouden, dat is volkomen men-
schelijk; maar scherm niet met zulke
dikke woorden over doodelijke slagen en
funeste gevolgen voor het onderwijs.
Dét maakt op ons geen indruk; juist,,
omdat we eerbied hebben voor de werk
kracht en het plichtsgevoel van het onder
wijzend personeel.
wordt daardoor na
nietig al wat zoo'n staat c
De Regeering past slechti
ipallng toe.- Wie het Nee
interpellant onderstelde c
Nederlanderschap kan de Regeeri
terugkomen.
Goedkeuring van de Verdragen van 7 Ju
930 met bijbehoorende Protocollen: lo. tot 1
oering van een eenvormige wet op
de jure erkend.
HET HEENGAAN DER ROODE AMSTER-
DAMSGHE RAADSLEDEN
DE RAAD VRAAGT REKENSCHAP
GEEN BEVREDIGEND ANTWOORD
CALVINISTISCHE JURISTEN-
VEREENIGING
DE CRISIS EN HET RECHTSLEVEN
KOLONIALE POLITIEK
Daar lag de missive van de drie uitgeworpen
raadsleden. De Burgemeester, die zich buiten
het conflict hield, wilde toch niet nalaten te
gewagen van het groote verlies dat de Raad
i de stad door dit heengaan lydt.
Daarbij bleef het niet. De communist
chalker achtte het uitwerpen van deze
drie leden een manoeuvre om de oproerige
arbeiders tevreden te stellen.
De heer Romme (r-k.) stelde de zaak op
een breeder plan. Het gevaar is, dut de Fede
ratie ondergeschiktheid vraagt van den geko-
ne aan den kiezer.
Daarom is deze zaak niet enkel van interne
beteekenis voor een partij of een raadsfractie,
aar een zaak van algemeen belang.
Spreker wil niet oordeelen over de leden,
die, niettegenstaande zij het met de Federatie
niet eens waren, toch naar haar voorschrift
itemden. 't Ging hier niet om een politiek
geschil maar zuiver om een kwestie van be
stuursbeleid.
Zooals de bladen reeds meldden, meent hij,
dat geen consequenties door de R.-K. aan deze
zaak zullen worden verbonden. Maar ze willen
niet verhelen dat het met de samenwerking er
niet gemakkelijker op geworden is.
De heer Boissevain bleek nog wel een
motie te overwegen, waarin sommige Raads
leden in staat van beschuldiging worden ge
steld, wegens het zich niet houden aan eed en
belofte. De constructie daarvan lijkt ons echter
voor wat het formeele betreft, niet gemak
kelijk.
De heer Ketelaar zou eens willen weten,
hoe het nu met de samenwerking tusschen de
S.-D. fractie en de anderen staat. Kunnen zij
nog afspraken maken Laat de heeren de zaak
>g maar eens rustig bekijken.
De antirevolutionairen hebben het misschien
nog het breedst gesteld, al hadden zy een poli
tieke discussie liever op een anderen tijd ge-
De heer Baas wilde gaarne zich eenige be
perktheid opleggen, omdat er aan deze zaak
kanten zitten die alleen de party zelf raken.
Hij wilde zich evenmin opwerpen als
deelaar van de consciënties van anderen.
Over den politieken kant van de kwestie
wilde hij zich scherp uitspreken.
Hij zette
het antirevolutionair standpunt
over den band tusschen kiezers en gekozenen
uiteen, een band die berust op eenheid van be
ginsel en overeenstemming ten aanzien
het program.
Wat is hier het politieke gevaar? Niet dat
de S.D.A.P. ook in een bestuurskwestie voe
ling hield met de party, maar dat de beslis
sing werd gelegd in de handen van een niet
verantwoordelijk en niet te controleeren
Dat is, vooral in moeilijke tyden voor een
fractie wel gemakkelijker. Dan neemt een
ander college de verantwoordelijkheid over.
Maar het is ongeoorloofd en onjuist. Spreker
ziet de oorzaak in het klassenstandpunt
der S.D.A.P.. die niet het geheel ziet, maar een
groep er uit heft en die „het Volk" noemt,
maar geen oog heeft voor de samenhang vai
ons volk.
Nu is gesproken over de inconsequentie b.\
door het aanblyven der Wethouders. Deze
inconsequentie heeft spr. niet bevreemd. Men
heeft nu eenmaal te rekenen met het dualis
tisch karakter der S.D.A.P., die nog altoos de
revolutionaire frase bemint en een burgerlijke
politiek wil volgen.
Het spreekt vanzelf, dat het buitengewoon
ernstig is als een partij die een stempel wil
zetten op het gemeentebeleid, een zoo twee
slachtige houding inneemt en feitelijk geen
verantwoordelijkheid durft te aanvaarden.
Antwoord der roode fractie.
De heer Woudenberg, de nieuwe leider
van de fractie, had geen gemakkelijke taak.
i Hy beging de fout met de zaak veel te
juridisch op te zetten en Kranenburg
Oppenheim te plunderen.
Daar ligt nu eenmaal zyn kracht niet. En
de kwestie is natuurlijk veel belangrijker
dan dat men ze door formeele redevoeringen
kan ophangen.
De zaak waarover het liep, overdracht van
verantwoordelijkheid, liet hy rusten. En de
verhoudingen waren zeker na afloop der dis
cussies niet verhelderd.
De Calvinistische Juristen Vereeniging
beeft gisteren te Amersfoort vergaderd on
der presidium van prof. dr. Anne Anema
die in zijn openingswoord allereerst dr. H.
Co lijn verwelkomde in den kring der ju
risten, waarin hij, aldus spr.. bij geboorte
recht behoort. Over de crisis handelende zei-
de spr. vervolgens dat ook het rechtsleven
daarvan de gevolgen ondergaat. Abnormale
tijden begunstigen steeds meer de macht
van het recht, en dan is de neiging van de
overheid steeds groot, om verder te gaan dan
strikt noodzakelijk is. Spr. verwees hierbij
o. m. naar het continuatierecht uit de jong
ste proeve van pachtwetgeving. De rechten
en plichten van den burger dreigen in deze
lijden al meer onttrokken te worden aan de
hoede van parlement en rechter en overgela
ten te worden aan het goedvinden van de
administratie. Ook voor de internationale
saamhoorigiieid dreigt het gevaar, waar de
zelfstandigheid van den enkelen staat ver
start tot de caricatuur van machtswaan, en
daarmee scheidt wat God heeft vereenigd.
F.en eeuw van parlementaire democratie
dreigt te eindigen met den verlichten mi-
nistcrieelen dictator. De gelieele economi
sche en juridische wereldorde staat op losso
schroeven. Spr. zag ons staan op een keer
punt in de geschiedenis van de menschheid.
Nadat een telegram naar Mr. T h.
Heemskerk was gezonden met
schen voor zijn spoedig herstel, en enkele
huishoudelijke zaken waren afgehandeld,
heeft vervolgens dr. H. C o 1 ij n gesproken
over
Hoofdlijnen onzer koloniale politiek
wisselbrieven en orderbriefjes;
2e. tot regeling
aanzien van wisseiorieven er
•effende het zegelrecht ten aanzien vat
wisselbrieven en orderbriefjes. WtJzigring var
het Wetboek van Koophandel, der Zegelwei
1917, der Grootboekwet, der Bankwot 1919 er
opmerkingen -
De goedkeuring i
had gemaakt, werden
ntmoette bezwaren btj den heer v. DIJK (a.r.)
HJ verkoop wordt het onmogolijk het gebouw
er Tweede Kamer aan dio zt)de behoorlijk uit
e breiden. Indien zulks noodlg zou blijken.
PROF. v. d. BILT (Lib.) erkende, dat weg-
erbreeding ter plaatse noodig la.
~Do~'heêr'lC TER LAAN (s.d.j
i hü.
het Rök niet bel
:r de strook voor straatverbreedlni
;noods gratis. De r
leien
nen door aanleg van
en dergelijke. Dringend heeft
de Kamer meer lokaliteit noodlg, waar rustig
gewerkt kan worden.
MINISTER DE GEER betoogde, dat de mo
gelijkheid van uitbreiding v--
desi
Stal
mooda kan de
d. die i
kan niet blijven, u
ging, dat de Kamer
Hofweg t
PUBLICATIE RAPPORT-WELTER
VERMOEDELIJK IN SEPTEMBER.
Het rapport der bezuinigingscommissie-
Weiter zal binnenkort aan de Kamerleden
ter kennisneming worden aangeboden. Pu
blicatie op korten termijn schijnt niet te
verwachten te ?ijn.
Naar de „Tel." verneemt, zal openbaar
making geschieden tegelijkertijd met de in
diening van de stukken der rijksbegrooting
1933 in de derde week van September a.s.
GRENSWIJZIGING DEN HAAG
ONTWERP WORDT INGEDIEND.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben besloten de grenswijziging van Den
Haag en de omliggende gempenten door te
zetten en binnenkort daartoe een ontwerp in
te dienen.
Naar de „Residentiebode" verneemt zou
deze indiening reeds de volgende week
plaats hebben.
iets grootsch zal stichten.
Do Regeering Is bereid het terrein te ver.
koopen op dezen voet, dat den Haag de straat
verbreeding maakt en do rest tot plantsoer
of iets dergelijks gebruikt.
De bezwaarde Kamerleden bleken niet tevre
den gesteld. Noch do heer v. DIJK, noch d<
TER LAAN.
Deze laatste we
oplossing In do:
a zonder debat
de klppcnboudcrU.
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
De Tweede Kamer heeft de wetsontwer
pen aangenomen betreflende de invoer van
boter en leestklaar schoenwerk en betref-
lende de garantieregeling ten behoeve der
kippenhouderij.
Publicatie van het rapport-Welter veiv
moedelijk in September.
(Blz. 2)
Een beschouwing over Herriot's regeen
ringsverklaring.
Opzienbarende onthulling over het „ont.
slag" van Brüning.
Het Centrumbestuur bepaalt zijn houding
Pruisen:
Botsingen tusschen politie en werkloozon
te Boskoop: één doodc en verschillende ge-
onden.
(blz.* 3.)'
P. Ie Grand, oud-schoolopziener van hef-
district Dordrecht, is overleden.
Ds. H. H. Ynzonides H.Yzn., em.-predi-
kant der Ned. Herv. Gemeente van Eemnes-
Binnen, is overleden.
(Blz. 5)
De loonsverlaging: directie en personeel
zullen zich heide tot den minister wendeu-
rig historisch over
zicht, waarbij hij in
de Nederlandsche
koloniale politiek t.
a. v. Ned.-Oost-ndiè
drie hoofdperioden
onderscheidde:
Eerste van 1830, toen
door aanvaarding
van het stelsel
Bosch het cultuur
stelsel, voor 't eerst i
een systeem gekozen
werd tot omtrent
1S75. Hoe goed hei
cultuurstelsel ook
opgezet en bedoeld was, het is totaal ver
orden. Daardoor stond in die eerste perio-
b van de conservatieve regeermethode
onze koloniale politiek hoofdzakelijk in het
teeken van exploitatie van Indië ten bate
an de kas van het moederland. Al had
men van A.R. zijde wel steeds bij monde
van Groen e.a. de kerstening van Indië op
het oog, toch is het verzet, het eerste wer
kelijke verzet tegen de uitbuitingspolitiek
niet van a.r., maar van liberale zijde geko-
Later maant Keuchenius dan ook aan,
dat de A.R. in dezen'de Liberalen moeten
steunen. Tevoren sloten de A.R. zich in
hoofdzaak bij de conservatieve beschouwin
gen aan, al lieten zij dan ook op enkele
punten, vooral die der godsdienstvrijheid,
een eigen geluid hooren, ook tegen de libe
ralen. Eerst als Groen radicaal 'met de con
servatieven heeft gebroken ontwikkelt zich
een eigen afgeronde a.r. zienswijze, die
haar formulcering kreeg in de koloniale pa
ragraaf van het a.r. beginselprogram van
187S. Dan krijgt de a.r. koloniale politiek
een eigen stempel.
Tweede periode is die van het laatste
kwart der 19e eeuw. Men kent dan geen
belangrijke strijdvragen op koloniaal ge
bied. maar er komt een streven openbaar,
om de lasten van den Inlander te verlichten
en om meer zorg te besteden aan zijn stof
felijke en cultureele belangen. Dit streven
vond vrij algemeen instemimng.
De derde periode bracht nieuwe strijd
vragen, die voornamelijk betroffen de ont
voogding der Inlaïidsche maatschappij en
de medewerking der ingezetenen aan het
bestuut.
Hierbij zag spr. verschillen tusschen de
a.r. en de vrijzinnige groepen, verschillen,
die evenwel meer de methode dan het doel
betreffen.
Vooral sinds 1916 is op de ontvoogding
der Inlandsche bevolking de nadruk ge
legd. Tweeërlei denkwijze kwam allengs
tegenover elkaar te staan. Eenerzijds werd
gewezen op noodzakelijke decentralisatie,
anderzijds op autonomie van Indië als ge
heel. Spr. ontkent ten stelligste, dat mei.
thans van Indië als een geheei kan spreken,
hetgeen hij op overtuigende wijze aantoon
de. Schennen hier in Nederland met die
eenheid van Indië achtte spr. dan ook be
drog van onwetenden.
Spr. ging na wat de Ministers Idenburg,
Fock, de Waal Malefijt en Pleyte in deze»
gedaan hadden. De cardinale fout van 191G
achtte spr., dat met de instelling van den
Volksraad enz. een greep gedaan was naar
de vrucht, terwijl de plant nog niet aar
rijp worden toe was. Men had van onder af
moeten opbouwen en zoodoende geleidelijk
aan het centrale orgaan een werk el ij ken
levenden inhoud kunnen geven. Men heefl
in 1910 de omgekeerde methode gevolgd en
zich thans daarmee in steeds groeiende
moeilijkheden en conflicten gestoken.
Al zag spr. als historische mogelijkheid
het los gaan van den band van Indië en
Moederland, toch achtte spr. het beslist ver
keerd, het op dat uiteengaan aan te sturen.
Opvoeding van Indië langs den weg van de
centralisatie achtte spr. onzen van God ge
geven plicht, ongeacht, welk gevolg God in
Zijn besicl daaraan verbinden zal. Maar
moedwillig op uit elkaar gaan aansturen,
van wat God in de historie hij elkaar had
doen komen wilde spr. pertinent veroordee-
len. Toch mag de vrees voor een mogelijk
uit elkaar gaan ons nooit weerhouden, oio
door te gaan op den weg van ontvoogding
en cultiveerin.".
Nadat de liee. Unlijn in dankzegging was
voorgegaan, sloot de voorzitter deze leer
rijke snme»komot.
ROFFELRIJMEN
Argumentatie
Het particuliere bedrijfsleven is een.
van den aaider niet. e-r wordt sepro-
duceerd op de bonno fooi, onder
nemingen gesticht en uitgebreid op
do bonno fooi, fabrieken, schepen,
vervoermiddelen gesticht op do
bonne fooi. Er is geen orde. ge<_-D.
markt" van' heden, d' i e v a n'mVr-
riM Men produceer a
Dat een man in Oude Ton ge
De gemeente suggereert
Dat Colijn gas uit de olie
Nog twee ton heeft getoucheerd,
Dat zoo'n stumperig rood raadslid
Op een dorpje op Flakkee
Achterhaalde leugens uitvent
Ach, daar neem ik vrede mee.
Maar, dat zelfs een man als Wibaut
Zegt van kerels als Colijn,
Dat dat blinde of bijziende
Economen moeten zijn
Dat bewijst: dat deze grijsaard
Door z'n roodbeslagen bril
Niet kan kijken, niet mag kijken,
Of misschien niet kijken wil.
Lees de kapitale nonsens,
Die ik uit zijn lijfblad knip
Is dat taal van economen,
Of ontstellend ivanbegrip?
't Klinkt misschien voor roode oor en
Van bewuste menschen mooi:
,,'t Kapitaal" doet, als krankzinnig,
Alles op de bonne fooi!
Maar voor menschen die nog hersens
Hebben in hun kersepit.
Spreekt het, dat in deze stelling
Een geduchte kronkel zit.
Ik zeg niet, dat Herr Von Papen
Zal bewijzen hoe het moet,
Maar hij wijst de Duitsche burgers
Helder op het rood bankroet;
Daar is alles opgestapeld
Op de schouders van dc Staat
Die straks als een topzwaar slagschip
Kantiend naar de kelder gaat
Theoretici als Wibaut
Mogen er tien, twintig zijn,
'k Geef ze honderdtegen één voor.
Onzen practicus Colijn
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
Schoonheidsontwaken
Zooals de milde stralen der voorjaarszon een
bloesem van schoonheid aan boom en struik
tooveren, wekt het dagelijksch gebruik van
„Zij"-Crêmo een nieuwe lente in Uw huid.
In prijzen van 20—3015 en 75 cent
ROTTERDAM
NIEUW BEURSGEBOUW
Aan de Raad van Rotterdam wordt voor
gesteld om een overeenkomst te treffen met
de N.V. ..De Beurs van Koophandel" om tq
komen tot stichtiiig van een nieuw Beurs
gebouw. De gemeente zal rente en aflossing
garandeeren eener obligatielening van ten
hoogste f 5,5 millioen; de benoodigde gron t
tegen de vastgestelde som van f 1,5 millioen
aan de N.V. overdragen, waarvoor dc ge
meente anndeelen A ontvangt,, en voorts do
noodige modewerking verleenen.
Hoewel geen datum genoemd kan worden,
zal gestreefd worden dc bouw zoo spoedig
mogelijk aan tc vangen.
