Jükttutr ^riiisdjr (ümiraiit Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. EERSTE KAMER TWEEDE KAMER MET EEN SPRONG... ...OMHOOG ABONNEMENT; per kwartaal 3.25 (Beschikkingskosten 0.15.) per week 0.25 Voor het Buitenland bij Wekelijk- sche zending6. Bij dagelijksche zending7 Alles bij vooruitbetalinb Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 71/2 cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 271Q (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3673 DONDERDAG 2 JUNI 1932 ADVEBTENTIEN Van 1 tot 5 regelsU7V, Elke regel meer............s 022V: Icgez. Mededeelingen Van 1—5 regels 2-30 Elke regel meer0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan t bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang Dit nummer bestaat uit TWEE bladen rs. WEES MARIONET X De Federatie der S.D.A.P., d. w. z. de be sturen van alle afdeelingen der partij in Amsterdam heeft maar één commando voor haar afgevaardigden in publieke colleges: JVees marionet! En, kunt ge dat niet zijn, ga dan heen en yerdwijn! Nog pas wist de roode pers in eenigszins duistere zinnen de indruk te vestigen, dat het nog wel in orde zou komen, want drie fractieleden, die in de Raad vóór korting durfden stemmen, hadden daarna laten blijken, „dat de duidelijk uitgesproken gezindheid van de massa der Amsterdam- sche partij door hen van zeer groote betee- kenis geacht werd". Maar helaas, de Federatie dacht er anders over; wil niet alleen de houding van Dr. v. d. Bergh, Ossendorp en Dr. W. Polak betreuren, maar ook streng afkeuren en verzocht met algemeene stem men het drietal om heen te gaan als raadslid. Wees raadslid-marionet of ga heen; zoo luidt het vonnis. Het baatte niet, dat Dr. Wibaut zich met de drie voorstemmers eensgezind .verklaar de; het baatte niet, dat de heer Albarda nog pas in de roode pers schreef: „Minder dan ooit kunnen wij in 'dezen tijd, met zijn weergaloos- moeilijke problemen, in de open bare lie ham e n marionetten ge bruiken". Ach, zeur niet, zegt de Federatie met al gemeene stemmen. We hebben maling aan dergelijke vermaningen. Want de S.D.A.P. is immers tegen alle loonsverlaging; dat ad- yies is naar alle raadsleden uitgegaan; elk raadslid kreeg immers een briefje thuis, waarop stond: ook als men vrijwillig de korting ondergaat, moet ge het betreuren, dat het zonder protest geschiedt; èn in Zaandaïn nam burgemeester Ter Laan dan óok het juiste standpunt in. Doch nu stemmen drie Amsterdamsche froódè raadsleden vóór de korting; het is verschrikkelijk; ze willen geen marionet ten zijn. Dan hooren ze niet bij de S. D. A. P. De heeren gelieven op te staan en heen te gaan,, Albarda moge schrijven, dat „het aan mannen en vrouwen van overtuiging en ka rakter niet onmogelijk mag worden ge maakt eert vertegenwoordigende funótie ie bekleeden".; wij roepen marionetten op, om de leege plaatsen in te nemen, Marionetten! vóór! INDISCHE BEGROOTING 1932 Vergadering van 1 Juni 1932 akbeweging. trad op als Indische specialist, 'oorop stelde hij de verbluffende bewering, at het er met de Indische financiën niel ngunstig voorstaat als gewoonlijk wordt esteld; de sociale en cultureele uitgaven oeven dan ook niet te worden beperkt. Critiek werd daarna geoefend op de lage en in de batik-industrie met haar kindui acht arbeid. de bevolking versneld. wing had de heer Danz >wondei-Jng voor de energie van het gou- ment en de particuliere ondernemers, ir kan nog niet van volkswelvaart gesproken arden. De textielindustrie biedt in dit opzicht langrijke mogelijkheden. Gevraagd werd naar de steunregeling bij srkloosheid. De arbeidstijd moet worden semgingelevcn, dat op bezuiniging be- Lcnt geweest: tnans is de actie daarvoor aclitig begonnen. De Regeering zorge daarbij sluitende begrooting kunnen kom< i vlotte leenlngspolltiek gebouwen, bij hel .kkelijk ;n, gelijk iieid, die den turk bevolkte >rtzetting der kolonisatie uit ieelen van Indië naar minder kloosheld onder da Europeanen ernstig verschijnsel; er zi1n urzen tageschrc- save js nog niet volledig. De e verschillende pogingen, ter klooze Europeanen ondernomen n van de salarisregelingen dei men, zoo mogelijk, nu verder Kamer is aangedrongen op in- commissie van hoogstaande advisecring aai: deskundigen ten behoeve v: igeenlng. De heer Fock voeldi r zelf, die Indlë grondig kent. maar met »og op een eventueelen opvolger, die mln- n Indische toestanden onderlegd is dan hij. heer DE FAVORNIN LOKMAN' <C.H.) ste den ingezonken toestand in Indlë en zorgvollen financieelen toestand. De be gingen ten spijt is er nog eon tekort van millioen. Wanneer wc weer een sluitende is niet te zeg- ;n. De schuldenlast is gestegen illïard, waardoor in plaats van 1 arlijks 110 millioen moet wordei person eel suitgai 415 millioen i ssing. Bovendien is de toestand al -- i Indische leeuing slagen, Ne- vlotte lee- dieper in derland garant moet zijn." Met ningapolitiek brengen we Indië moeras. Dankbaar was de heer Lohman zijn ...cdelid, oud-gouverneur-generaail Fock hetgeen de'» tworden ge: ard bij do bezuinigingen. De heer >el i. de zijnen mesnen elke bezuiniging te egengaan. zoolang op de defensie niot '■ezulnigd, dat ze feitelijk is afge- aaim ---- Nederland aU iohaft; dit geldt zoowel indië. 105 op S3 millioen terugge- vermindering met 20 zoo- dubbele van de bezuiniging op andere rmacht is onmisbaar om de bevolking loopen. Dat zelfde als inmisba; tegen revolutie en bloed- Engelsch-Indië leert in dit opzicht het- Indië irden. De afgetreden Gouv. iekundige zijden, ..oegeren d!- herhaaldelijk s groote politiek;" isie als tn Bescherming neemt. FL. VOS (wilde)zou ook tei it met het wetsontwerp niet n. wat er mee beoogd wordt PEEREBOOM (h.g.s.) las irden. omdat zij echtei ich die stelUke jrklaring was i eer Peereboom rklaard. Zjj lokte lijnrechten strijd t ;neraal De Graaff ijvenden toestand irganger, de andere behoeften heeft schuldig idcrlandscho i Indië? de inlanders geen bedden, stoelen! Nederland"heeft Indië noodig; en omgekeerd. et dat; welk ver- iog propageeren ak t Nederland los van De heer Lohmai en uU in^ het oppêrbe: De hei. enwerlcing v.VuUmi«.u uu,, Nederland en Indië. Do heer MOLTMAKER (S.D.) an zijn partijgenoot Danz nog ei veï-..wti v'nden één keer genoeg, o hp allerlei kleinigheden overh eerde o.a, de dwaasheid, dat men De h aar Indië heeft e vinden zijn partjjgei TER HAAR (C.H.). die takt. ^scheen »n debi- idie niet HU verdedigde de srking, dat georga-.^^..,. Jen van hoogconjunctuur iets iskorting one 3 leg all hUnt t iië had de hoei 1 gedaan voor de co: de lichtvaardige beschuldigin K"r«M, geuit over de poena! erikaansche tabaksplai om hun regeering ten Die planters hebben de Amer noodig; daarom, de poenale sanct heer Kupers heef. 'bekendheid met de feiten noch u f itkoelies, noch de itractkoelies. 1 idig afgeschaft. De RAXENBÜRG CV.D.) arop door Prof. Lohm srleenlng van grctic treden G ■■RBIHBpHPiPBK&t deld: h(i had de heeli wilde haar niet overlaten aan ie is een goedhartig* -S, dat zich sterk en VAN KOLONIëX. keeren, zooals uit de r n opvolg» laad te zi< echtvaardlg den MINISTER Men bedenke et© ool^^niet, dat het leve Hedenmorgen zal de minist GODSLASTERINGONTWERP MET 49-44 STEMMEN AANGENOMEN „De val van Urk" Spoorweg personeel De deviezenwet Contactcommissie uit de Kamer Vergadering van 1 Juni 1932 OVERZICHT op zeer ostentatieve wijze tegen het wetsont werp verklaard. Maar wat gebeurde gister middag? De heer Peereboom, die vrij zeker verle den week sterk heeft gestaan onder dien in vloed van zijn Urksahen voorganger, heeft vermoedelijk na dien tijd we denken o.a. aan de predikanten der Ned. Herv. Gem. te Amsterdam, die zeer op strafmaatregelen tegen het godloos gedoe in „de Tribune" hebben aangedrongen ondervonden, dat hij wel wat al te snel en ondoordacht ge sproken had. Hij kwam ten minste gister middag voor de stemming met de verbluf fende verklaring, dat hij uit waardeering voor de goede bedoelingen van den Minis ter vóór de wet zou stemmen. De Kamer bulderde het uit en bedolf den jongen politieken artist onder haar ironie. Deze politieke flater zal de heer Peereboom niet spoedig te boven komen. De eerste vrucht van dezen boom was weinig gaaf. Het was „de val van Urk". Met deze woord speling is het gebeurde niet onaardig ge typeerd. meenen we. De politicus Peereboom heeft zicih het ver dere van den dag niet meer laten zien. Dat was verstandig na zijn zelf-blamage. Met genoegen constateerden we bij de stemming, dat van de tien aanwezige Chr.- Hist. er acht de zijde van den Minister ko zen; de ditmaal o.i. dwalende Prof. Slote- maker de Bruine vond slechts Mej. Katz aan zijn zijde. Door deze houding der Chr.-Hist. was de aanneming van het wetsontwerp verzekerd en kon de heer Marchant de inspraak van zijn hart volgen en tegenstemmen. Immers zijn tegenstemmen kon nu niet leiden tot de verwerping van het wetsontwerp, die hij inzijn eerste rede zeer ongewenscht had genoemd. Bij de reeds genoemde tegenstanders der et voegden zich ook de soc.-dem. en libe ralen. Het werden er in totaal 41, waarte genover 49 voorstanders kwam te staan, nl.: alle aanwezige A.-R. en R.-K, 8 C.-H. en de bekeerde heer Peereboom. Minister Donner verliet onmiddellijk na de stemming de zaal; sleohts de heer Krij- had gelegenheid hem de hand te druk ken, tfc Nadat de heer Wijnkoop een interpella tie over de nooden van het spoorwegperso neel had aangevraagd, begon de Kamer aan de zgn. deviezenregeling. Dit wetsontwerp beoogde aanvankelijk slechts om de bevoegdheid, aan de Regee ring toe te kennen, om in zake clearing yan schulden van en aan het buitenland verdra gen te sluiten. Dergelijke overeenkomsten voldoen echter in de praktijk slechts matig. Bovendien was door de moeilijkheden, welke onze export ondervindt, de gedachte naar voren getre den, om voor de Regeering de bevoegdheid te vragen, ook zonder verdrag, dus door gewone wettelijke bepalingen, een regeling van 't deviezenverkeer tot stand te brengen. Zulk een bepaling, waarbij aan de Regee ring eigenlijk een blanco-volmacht gegeven werd, was bij nota van wijziging voorge steld. De wijziging van het ontwerp vindt haar voornaamste belichaming in art. 2, waarin bepaald wordt, dat bij algemeenen maatregel van bestuur beperkende bepalin gen gesteld kunnen worden betreffende de vereffening of het op andere wijze teniet gaan van schulden, ontstaan in verband met den invoer van goederen uit bij Kon. besluit aan te wijzen landen, welke beper kende bepalingen hebben getroffen ten aan zien van het internationale betalingsverkeer De regeering is overtuigd, dat een derge lijke beperking van den goedereninvoer van Nederlandsche zijde alleen in de uiterste noodzaak zou mogen worden toegepast, doch zij is evenzeer overtuigd, dat het spoe dig dient vast te staan, dat zij oveo* dit mid del beschikt. De regeering is er zich van bewust, wan neer zij onverhoopt genoodzaakt zou wor den van de door haar in art. 2 gevraagde bevoegdheid gebruik te maken, importeurs belemmeringen in den weg te leggen, doch zij gelooft evenzeer, dat. wanneer het niet mogelijk blijkt te zijn den export de noodige hulp te bieden, de import in den tegenwoor digen omvang niet meer verantwoord zou zijn. Do Kamei' was in haar oordeel eenstem mig de heer Wijnkoop zorgde, dat de eenstemmigheid geen eentonigheid werd, naar minister Verschuur geestig opmerkte dat in de gegeven omstandigheden aan den minister de gevraagde bevoegdheid niet mag worden onthouden. Echter werd dc wensch geuit, dat de Regeering regelmatig ter zake contact zou houden met een vaste commissie uit de Kamer. Dat is nu wel heel mooi, merkte Dr. Beumer, die weer een van zijn typische speechjes hield, op, maar als die commissie in het geheim vergadert, de leden er van zwijgen moeten en de Kamer er verder niets van hoort, dan heb ben we aan zoo'n commissie niets. De heer Beumer kan zich met de instelling van zulk een contactcommissie alleen verzoenen indien de minister bereid is goed te vin den, dat zij niet wordt tot een werk der duisternis. De minister zal lieden het debat beant woorden. VERSLAG srgaderlng was Godslasteringsontwerp. verkla- sch gelach uit de vruchten kent m kig peertje! land i Dr. de I de 3 i i de chr.-hist. Dr. Slotemaker de Katz. Voor stemden 11 anti-rev. (afw. mr. Hoi keru). 29 r.k. (afw. de heer Vos), S c.h. (1 en dc h.g.s-er Peereboom. De heer Krijger wenschte minister Do geluk: de minister verliet onmiddellijk de De heer WIJNKOOP (comm.) vroeg een terpcllatle aan ln verband met de nooden het spoorwegpersoneel Heaen wordt daarover beslist. Aan de orde was daarna De Deviezenregeling De heer v. d. WAERDEN (s.d.) was de eei ste spreker. Hij schetste den noodtoestan waarin ons land tengevolge van de handeji politiek van het buitenland gekomen is en vei klaarde zich bereid In deze abnormale omstan digheden den minister zoover mogelijk moet te komen en hem uitgebreide be' heden tc geven, mits daarvan slechts e wordt gemaaJct :rband buitenland 1 uisisaangelcgen handelspolitiek gebied niel kan behouden of uitbreiden, üand becint men hier en daar te Doiitsche impoi >rgestelden weg heer WEITKAMP (c.h.) juichte het ont als noodzakelijk toe, maar het had vee moeten komen. Hij js bereid niet alleei b te zeggen, maar wil desnoods 't heeli niet langer de rol uit de Kamer voelde de verklaarde iegenïieden. Maar Kamer eerst ng zal hebben i hef. buitenlan i de Tweede Ka- hij ovei ordt i org verKregen voor een voorzichtige to ing der groote bevoegdheden, welke aai linistcr worden verleend. Dr. KORTEXHORST (r.k.) verheugde zich ver de gebleken eensgezindheid omtrent o uitenlandsche economische politiek. Ons handelsverdrag met Duitschland uit -- opzichte van onze agrarische pro- zijn ring vraagt Dax zoodanige leei istelde straffe middel, ng heeft nog veel ver men op dit gebied 3 Rc-geering kan moeilijk nu al zeggen hoe ie wet zal toepassen, gelijk de heer Oud g; toepassing hangt af van de houding buitenland. Prc^ - 'erd genoemd uitbreiding van het Oslovebdrag; Zw bü kunnen. Op deze wijze - aak van Regeering en Wetgever. Hoe Ie minister over deze commissie, die *iïn .1 dat overleggen kan de p"araatheid~"der Re- Het is moeiUlk Natuurlijk zün a ook wel bezwaren dat voorat de Re houden met de K: De antl-rev. fractie is bei steunen in gevallen, dat 1 p iE belangrijk om de de Regeering wordt ge een vaste gedragslijn an die vrijheid van ha: verbonden. Niet zoozet ;elen slechts kui i commissie nuttig, die .ng blijft met do Regee- van deze aangelegen- de Regeering ichter, dat zij, die len stand houdei Het compcnsi ittig zUn. We :er eenzijdig i in het handelsverkeer i te vorderen, ser kan ook voor ons met onzen uitvoer wel ?rd. Met de boter was reland voel. De ize export zoo ook worden georganls e den nieuwen weg op kunnen gaan. Dr. LOVINK (c.h.) bepleitte evenecn ig eener contact-commissie. WIJNKOOP (comm.) zag •Js 'J iflaior. En dn: kliekpolitiek" brengt dictatuui is de prijs van de NIEUWE LEIDSCHE COURANT naar omlaag gegaan en hiermee is aan degenen die nog geen abonné zijn en die het volgens hun levensbeginsel toch behooren te zijn, het laatste argument om hun houding goed te praten, uit handen geslagen. Ze ontvangen thans een welverzorgd, actueel, in alle opzichten uitstekend geredigeerd dagblad, dat voor geen enkel ander behoeft onder te doen voor 18 cent per week of f 2.35 per kwartaal. Nieuwe abonné's ontvangen het blad tot 1 Juli gratis. Laten onze lezers deze gelegenheid aangrijpen, en opnieuw ons helpen om ons blad ts brengen, daar waar het hoort. Het lezerstal moet met een sprong met Rusland. handelsovereenkomst Voornaamste Nieuws. middelen in groote hoeveelheden legonheden. Do --diter bitter weinig. D< Kamer kent reods de commissie voor de bui- tenlandsche aangelegenheden: deze toont ech ter hoe spoedig ook de handen van volwasser mannen kunnen worden gevuld, ook als t maai betreft een soort kinderlijke uiting van demo cratie. De heer Beumer wenschte indertijd open baarheid voor de genoemde commissie. Dat was democratisch, maar de meerderheid der Kamei voelde voor die democratie minder dan de heei niets bespeurd. Moet behandeld, of i p buitenlandsehe •erliandelde wordei commissie f der commissi plegen en of dat de lede hun fracties overleg moge liet verhandelde verslag me n de Kamer. Heeft de ling dor commissie kan i De heer v VOORST TOT VOORST (r.k.) i het wetsontwerp de belangen van on: uivelexport gediend. MINISTER VERSCHUUR zag een- reden entonigheid ontstond. Heden verder. BINNENLAND, DE TOESTAND VAN MR. HEEMSKERK i vanmorgen om tien uur Men meldde uit Utrecht: In de toestand van oud-minister Heems kerk is een ietwat ongunstige wending ge komen. De afgeloopen nacht werd-minder metis doorgebracht. DE AMSTERDAMSCHE LOON- KWESTIE VAN DEN BERGH, OSSENDORP EN POLAK TER VERANTWOORDING GEROEPEN Zullen zij hun mandaten ter beschikking stellen? Gisteravond kwam te Amsterdam de Fe deratievergadering van de S.D.A.P. bijeen, vaar de besturen van alle afdeelingen te genwoordig waren. In deze vergadering werd besproken het stemmen van de raads leden Van den Bergh, Ossendorp en Polak voor de voordracht tot verlaging der loonen van gemeentewerklieden. De houding van deze raadsleden werd aan stige critiek onderworpen. Alle besturen verklaarden, dat in de af deelingen de ontstemming over de houding van deze drie partijgenooten groot is. Mr. van den Bergh verdedigde de houding f an hem en zijn twee medestan ders. Hij legde namens hen drieën een ver klaring af, welke echter door de vergade ring onbevx-edigend werd geacht, waarna met algemeene stemmen de volgende motie erd aangenomen: „De vergadering van de Federatie Am sterdam van de S.D.A.P. ovei-wegende het standpunt der Partij, inzake loonsverlaging; gezien het door de Federatievei*gadering met algemeene stemmen gegeven advies in zake de loonkorting voor de gemeentewerk lieden; keurt het standpunt, ingenomen door de partijgenooten v. d. Bergh, Os sendorp en W. Polak in de Raadsvet- gadering van 19 Mei j.l. bij de behandeling van de loonsverlagingsvoordracht af en ver zoekt deze partijgenooten hun mandaten ter beschikikng te stellen". BEGRAFENIS B. SCHUURMAN OP DEN MEPPELSCHEN DOODENAKKER Onder groote belangstelling heeft gister te Meppol de teraardebestelling plaats gehad van het stoffelijk overschot van wijlen den heer B. Schuurman, lid van de Gede puteerde Staten van Drente. Aan de groeve werd allereerst het woord gevoerd door baron De Vos van Steen- wijk. die den overledene dank heeft ge bracht voor wat hij voor den opbouw yan (Blz. 1) De Eerste Kamer behandelt de Indische begrooting. De Tweede Kamer heeft het ontwerp tot sti-afbaarstelling van godslastering aangeno men en daarna het ontwerp tot regeling van het internationale betalingsverkeer in bespreking genomen. In een gisteravond gehouden vergadering van de federatie Amsterdam der S.DAP. zou een meerderheid zijn geweest voor het royeeren van de heeren van den Bergh, Ossendorp en W. Polak, die voor de loons verlaging van de gemeentewerklieden heb ben gestemd. (Blz. 2) Een aantal leden van het kahinet-Von Papen is reeds officieel benoemd. Scherpe afwijzende verklaringen van Cen trum en Sociaal-democraten tegen de nieuwe regeering. (Blz. 3) Voor de rechtbank te Roermond is tegert de verdachten in het moorddrama te Put broek resp. levenslang en twaalf jaar ge» eischt, (blz. 5) Commissie ingesteld ter zake van dc uii» voer van boter naar Duitschland. iBlz. 7) Vergadering van de Confessioneele Ver» eeniging. De ongeregeldheden te Vlaardingen, Praatuurtje, 1 Het ètikstofbindingsbedrijf der Staats» mijnen II. Kaliproefvelden. De Tarwevertxiuw, het gewest heeft veiricht. Namens den raad van Meppel, 'de Gewes telijke Bijz. Landst. Commissie en de recht» sche Statenclub sprak bui'gemeester Knop pers. Op hem volgden de heeren E. Kielt te Meppel, ds. Duursema te Nieuw-Am- stérda men ds. Hofstede te Blokzijl, die resp. spraken namens dc a.-r. Kiesvereeni- ging te Meppel, het provinciaal comité en het centraal comité van a.-r. kiesvereenigin- gen in Nederland. Namens de Drentsche Kanaalmaatschappij voerde het woord jhr. mr. A. W. van 11 o 11 h e tot Echten, te Assen, namens de IJsselcentrale mr. T e W i n k e 1, president-commissaris. Ook mr. J. Linthorst Homan, oudste zoon van den dezer dagen overleden oud commissaris der Koningin in Drente, heelt nog gesproken over de hoogachting, welke zijn vader voor den ontslapene koesterde en dankte lieb voor de bereidwilligheid waar mede deze enkele malen zijn vader in ge- al van ongesteldheid heeft vervangen. Namens de Groeu van Prinsterer-stichting sprak de heer G. Norbrui s, bux-gemeester Schoonebeek; namens de Gereformeer de Kerk ds. Y. K. V e 11 i n g a te Meppel eit namens de Beileroordstichting dc directeur daarvan. Een broeder van den ontslapene, ds. f>T. Schuurman van Don Haag, heeft ten slotte alle aanwezigen voor hun belangstel ling dank gebracht. Daaronder merkten o.m. nog op heei'en Lunsingh Meyer en Brok. leden van Ged. Staten; mr. Men zei, griffier der Sta ten: tal van burgemeestei-s uit Drentsche gemeenten; vele leden van do Prov. Staten en van den gemeenteraad van Meppel: mr. J. Bake, Officier van Justitie te Assen. Uit het Sociale Leren CONFLICT IN HET GRONDBEDRIJF. Vrtydns tal Mr. Aalberse paritten hooren. b - okken b(j een dreinend conflict bli .1" werk- n it.j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1