ZATERDAG 14 MEI 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
ned. herv. kerk
Drietal: Te Geervliet, W. M. vam Reij-
iÉndam, hulp pre cl. te Glanerbrug, g. Samplo-
- Uk-urn en I-I. Stegemga te Simons-
haven.
Beroepen: Te Aohlum (tooz.), J. van
lijken te Exmo-rra. Te Geervliet (toez.),
kv. A. van Reijendam, hulppred. te Glaner-
brug-
i gedankt: Voor Huizen, N.-H. (vac.-A.
TUteijn), K. J. van den Berg tie Amersfoort.
Voor Mijdireoht, P. J. Steembeek be üudie-
water. Voor Dantumawoude, A. W. Feen-
|stia te Lodil'itni.
geref. kerken
Aangenomen: Naar Laren (N.H.),
|Can<L J- Verkuyl te Nieuw-Venme-p (Haar
lemmermeer).
afscheid, bevestiging, intrede.
Da. N. 0 o s t e r v e e n, predikant der Ned.
Herv. Gemeente te Wanneperveen, hoopt Zon-
cag 10 Juli a.s. zijn afsciieid te preeken en op
Zondag 17 Juli d.a.v. te Ankeveen intrede te
doen. na bevestiging door Ds. H. P. Stegenga,
in Nederhorst den Berg.
Dr. S. O. LOS
Dr. S. O. Los, predikant der Gerei. Kerk
Den Haag-Oosl, vertrekt a.s. Maandag naar
Amerika tot liet bijwonen van de Synocle
der Chr. Geref. Kerk ip .Amerika. Hij blijft
afwezig tot 11 Juli.
alg. synode der ned. herv. kerk.
De 117de gewone vergadering van de Alge
meene Synode der Ned. Hervormde Kerk
1932 zal 20 Juli as. door den president a
jaren, Dr. G. J. Weiland, pred. te Veere, in
iet gebouw Javastraat 100 te Den Haag- wor
den geopend.
ALGEMEENE SYNODALE COMMISSIE
NED. HERV. KERK
Nögende zitting. De pres. opent met
getyed. De notulen worden gelezen en goed
jekeurd. De agenda wordt aangevuld met
let verzoek van een Kerkeraad om advies
betreffende degenen, die hun lidmaatschap
der Ned. Herv. Kerk hebben opgezegd en in
registers van den Burg. Stand nog als
Ned. Herv. te boek blijven staan, waarvooi
een centrale regeling gevraagd wordt; en
een verzoek van een Kerkeraad om cassatie
van een besluit in hooger beroep van een
Prov. Kerkbestuur, door bezwaarde inge
diend tegen een besluit van een Class, be
stuur over de verkiezing van gemachtigde
ioor het kiescollege. De Kerkeraad wordt
ontvankelijk verklaard wegens niet vol
t aan de bepalingen van het Regl. voor
terk. opzichtstucht. De secretaris wordt af-
evaardigd tot bijwonen der eerste-steen
egging van het eerste complex gebouwen
'er gemeente Wieringermeer door H. K. II.
Prinses Juliana op 25 dezer.
Van het Prov. Kerkbestuur van Drenthe
ingekomen een verzoek om voorlichting
«treffende den ligger eener gemeente in
p ressort
Het Class. Bestuur van Zutphen heeft
en verzoek ingediend om voorlichting he
reffende de goud-clausule in hypotlieek-
icten der Diaconieën, ten einde meerdere
tekerheid te verkrijgen. Dit bestuur wordt.
Wegens onbevoegheid der Syn. Comm. in
leze civiel-rechterlijke quaestie, verwezen
naar ter zake kundigen.
J Kennis wordtgenomen van het jaarver-
slag (1931) der beide Herv. legërpredikaïi-
ten, waarin melding wordt gemaakt- van
et gevoelig verlies door het overlijden vair
len Herv. legerpredikant Dr. Ruijsch van
lugteren. Met dankbaarheid.wordt ge
raagd van bemoedigende en verblijdende
waringen. De begroetingssamenkomstou
iet de nieuw opgekomen militairen wer
en geregeld gehouden. Alleen wie bezwa-
>n hebben zijn hierbij niet tegenwoordig,
log steeds maken verschillende kerkeraden
n predikanten geen gebruik van de geie
enheid om contact te leggen met het oog
p de uit hun gemeente opgekomenen. l)e
elangstehing voor samenkomsten is toe-
emend. Tijdens de herhalingsoefeningen
'orden hiervoor kerkgeibouwen gebezigd. De
erkgang tijdens den militairen diensttijd
■oeg voor later vrucht. Vertrouwelijke ge-
irekken legden vele banden voor latere
ren. Hiernaast staat de bearbeiding met
et geschreven woord. Bijbels en N. T en
orden uitgereikt, steeds te bekomen. Ook
liet Wachtwoord" wordt maandelijks uit-
edeeld; de oplage neemt toe. Ook aan de
oloniale Reserve en het Korps Kon. Mare-
haussee wordt gedacht. Bij de herhalinss-
ifeningen weiden 6 res.-legerpredikanten
pgeroepen, van wie 4 Ned. Herv., met
andplaatsen: Laren, Assen, Amersfoort en
Harskamp. Tijdelijke tehuizen voor mi-
lairen werden ingericht in den Gelder-
chen Achterhoek: ze telden 1500 bezoekers
enkele dagen. In de kampementen wer
en tijdens de legering van troepen 's Zon-
ags godsdienstoefeningen gehouden.
In de vacature Dr. Ruysch van Dugteren
voorzien door reserve-legerpredikanten,
aardoor deze arbeid in breeden kring h*-
ind wordt
Met groote belangstelling wordt van dit
erslag kennisgenomen en besloten dit bij
l Synode over te brengen.
Betreurd wordt het vaak ontbreken van
intact der Jegerpredikanten met de plaat-
lijke kerkeraden. onder meer ook bij de
proetings-samenkomsten met nieuw in
cost komende militairen.
De heer Tammens brengt verslag uit na
sus de door de Syn. Comm. ingpsteide
mmissie tot het instellen van een onder»
naar de vacante predikants-plaatsen
i de verschillende ringen der kerk. Het
(langrijke, uitvoerige rapport gaf de com
issie geen aanleiding tot het stellen van
paalde conclusies. Het ging om te weten,
'de onwillige gemeenten i. z. het Regl. op
Predikantstraktementen schade deden
nde andere gemeenten; en deze schade is,
houdens in enkele ringen, gering geble
heer Tammens maakt melding van
n bepaling in een pl. regl., dat leden van
(Kiescollege slechts éénmaal herkiesbaar
in, hetgeen in strijid is met de reglementen
De Pres. doet mededeeling van een saracn-
'reking eener commissie uit de vergadt-
ne met eenige predikanten der Belgische
aatskerk betreffende hun verhouding tot
Ned Herv. Kerk en de belangen der
erv. Nederlanders in België.
Onder de stukken ter kennisneming zijn
^betuigingen en ingekomen boekwerken
Tct leden der Spoedcommissie der Syn.
'rota. en van de Gecommitteerden voor 't
ezicht op de administratie van den Quaes-
r-Generaal worden benoemd de heeron
n Paassen en Aalders en tot hun secundi
heeren Barbas en Franck.
De heer v. Paassen deelt mede, dat do
tomissie voor het groote-stads-prohleem
l(jr de a.s. zitting der Alg. Synode met me
deelingen zal komen.
Er zijn geen bijzondere voorstellen der
Ben.
In een slotwoord van den Pres. wijst deze
wat hij onlangs in een Fransch tijd
nrift las over de plaats van den steen van
osette in het Britsch .Museum te Lon-
fn: maar tot nu toe was de aandacht niot,
nullen 'opGhampollion, di.e toch den
örsten stoot gaf tot ontcijfering van Let
hieroglyfenschrift. Zoo is het ook vaak me'
den arbeid der Synode, waarover vaak een
ondankbaar oordeel wordt uitgesproken.
Niet naar het oordeel der menschen is ech
ter te vragen, maar deze arbeid moet in ho;
licht des Heeren worden bezien, als arbeid
voor Hem.
Een woord van afscheid wordt gesproken
tot de heeren Tammens en Tijssens, die door
periodieke aftreding de Syn. Comm. gaan
verlaten.
De Yice-Pres., Ds. Te Winkel, dankt den
Pres. namens de Syn. Commissie voor zijn
leiding. De heeren Tammens en Tijssens
spreken woorden van.afscheid en dank.
Hierna sluit de Pres. de laatste zitting
der vergadering met dankgebed.
SYNODALE VERGADERINGEN
De Part. Synode van het Noorden der
Chr. Geref. Kerk wordt Dinsdag 7 Junii a.s.
n gehouden en de Part. Sy-
NED. HERV. KERKVOOGDIJEN
In de voortgezette vergadering wees Jhr.
Mr. J. M. M. van Asch van Wijck, van Den
Haag, op de goede samenwerking met de Fe
deratie van Diaconieën.
Voorts spraken nog Dr. P. Smit, van Heu-
men, namens de Algem. Synode, en Mr. H.
van de Westeringh, namens de Vereen, van
Protesteerende Kerkvoogdijen.
Prof. Dr. G. C. Wagenaar, van Leeuwarden,
hield hierna een referaat over: „De maat
schappelijke en geestelijke nood der Kerk in
dezen crisistijd", waarbij hy eenige uitgewerk
te aanwijzingen gaf omtrent een vorig jaar
door hem gegeven gedachte.
Aan de bespreking namen tal van personen
De Voorzitter constateerde, dat het door
Prof. Wagenaar behandelde onderwerp niet
met dezen crisistijd in verband stond en stelde
namens het Hoofdbestuur een motie voor,
strekkende met de Synode te confereeren over
de instelling van een crisiscommissie voor de
stoffelijke en geestelijke zorg der plaatselijke
gemeenten.
Een motie van Prof. Wagenaar, waarvan
het eerste deel beoogde de by eenroeping door
de Synode van een Conferentie van de bestuurg
en beheersinstanties en by deze zaken betrok
ken bonden, werd met algemeene stemmen
aangenomen. Met 3 stemmen tegen werd
Zoo juist verscheen een nieuwe druk van
FRANZ HERWIG
DE HEILIGE PROLETARIËR
Met boek van dit uur der nood; een korte
maar hevige legende van de huidige we
reldstad.
UIT DE PERS:
Pniël: „Ja, dat gaat uit boven alle lite
raire waardcering, boven alle verschil
i" systeem."
De Standaard: „Ik ben blij dat dit werk
in het Nederlandsch is vertaald, 't Is
geen lectuur voor kinderen."
Harderwijker Courant: „Een ontroerde kreet
van een verschrikten mensch; een vuist
uitgestoken naar de ontzettende toestan
den in de groote stedendit boek
moet U lezen
Het Vaderland: „Le diepst gevallenen, de
volkomen hopeloozen, de dierlijksten,
ja zelfs souteneurs komen onder de
macht van zijn liefdevolle zelfverlooche
ning, zijn voorbeeld, zijn geloof aan het
goede in alle menschen."
Rotterdamsch Nieuwsblad: „Het eigenaar
dige van dit boek is, dat het 't beeld
van een wereldstad in onzen huidigen
tijd in legendarische vormen geeft Het
gevol' hiervan is, dat de uiterst rustig
geschreven legende een groote spanning
krijgt
Haarlem's Dagblad: „Een boek van hooge ze
delijke strekking, dat in zijn realistische
beschrijvingen verheven blijft"
INGENAAID 1.75 GEBONDEN 2.50
Verkrijgbaar in lederen Boekhandel
ZENDING
;t Voorschotensch Zendings-
- s t wordt Tweeden Pinksterdag des mid
dags gehouden op het landgoed „Raaphorst"
onder Wassenaar. Sprekers zijn: Ds. H. P.
Fortgens, van Voorschoten: Openingsrede; Ds.
n A. van den Bosch, van Den Haag: „Hebt
o- uw schuld betaald Zendeling J. Eygen-
daal, van Nieuw-Guinea: „De zaak waarvoor
j staan"; Ds. J. G. L. Brouwer, van Alphen
d. Ryn: „Het licht der wereld"; en Prof.
J. R. Slotemaker de Bruine, van Wasse-
,._ar: Slotrede. Het Harmoniecorps „Benve-
nuto'van Voorschoten, verleent medewerking.
Zendingsdag te Leeuwarden. De
Zendiimgsdag van de Classis Leeuwarden der
Chr. Geref. Kerk wordt gehouden op Woens
dag 20 Juli te Leeuwarden. Als sprekers tre
den op de classispredikanten.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Schiedam ontving de Ned. Herv.
Gemeente voor haar Diaconie van wijlen mej.
A. C. L. Dijkmans een legaat van duizend
gulden, vry van rechten.
eens extra hun best zullen doen, zich te
laten hooren. Dit komt ook heel veel voor
bij de jongere mannen. Ik zou de zang ver ee-
niiging-menechen wel willen toeroepen (want
- vajl da-e zijn er helaas óók nog wel bij): „be-
genomen het tweede deel der motie, dat het denk toch, dat het u aille weken, op uw repe-
önAfjkoct,,,,. - 1 titi-es, zoo geheel andere wordt voorgehou-
Hoofdbestuur ter aangevraagde conferentie ter
tafel zou bréngen de vraag, of, indien overeen
stemming op dit'punt bereikt is, overleg ge
pleegd moet worden met de regeering, tenein
de op deze regeling wettelijke sanctie te ver
krijgen, waardoor zij zonder eenigën twijfel
bindend wordt voor de geheele Kerk en al haar
Hierna werd nog z.h.st. de motie van het
Hoofdbestuur aangenomen.
De Penningmeester gaf daarna enkele wen
ken betreffende de wellicht binnenkort in te
voeren kerkelyken stand.
De volgende vergadering zal te Zwolle plaats
hebben.
DIACONALE CONFERENTIES
Naar wij vernemen, zal de 43ste Centrale
Diaconale Conferentie der Geref. Kerken ge
houden worden te Den Haag op Woensdag
21 September a.s.
KERKVERBAND
Te R ij s s e n was door den Kerkeraad der
Geref. Gemeente onder het Kruis eenige we
ken geleden besloten stappen te doen tot aan
sluiting by de Ggref. Gemeenten-m Nederland
èn zich daartoe te wenden tot den Kerkeraad
der Geref.-Gemeente.ie: -dien-plaatse. "Men
meldt ons, dat laatstgenoemde Kerkeraad be
sloten heeft op dit verzoek niet in te gaan.
Voorts bericht men on$, dat het verzoek om
aansluiting bij de Classis Barneveld aanhangig
gemaakt is. Mocht deze tot inwilliging beslui
ten, dan zouden te Rijssen twee Gemeenten,
in één Kerkverband levende, toch plaatselyk
geheel zelfstandig bestaan.
ZINGEN IN DE KERK
De heer M. van. der Does te Rotterdam,
zendt ons het volgende schrijven ter plaat
sing in ons blad:
Dat de zang in de kerk nog veel te wen-
sohen overlaat, is vrij algemeen bekend.
Ds. Janeens, van Langerak, schreef inder
tijd (1925): „Er moet een weg gevonden wor
den, maar hoe?"
„Of de prediiikainten er wat aan kuinmen
doen?
Of de organisten?
Hierover thans niet, misöhien later."
Vam bevriende zijde ontving ik ter inzage
het orgaan van de nog maar kort geleden
opgerichte Vereeniging vam Organisten bij
de Geref. Kerken, wier doel is: bevordering
van aJ hetgeen, waardoor de organisten, bij
juiste opvatting van den openbaren Eere-
dienst, mede kunnen werken aan de goede
verzorging van het muzikaal gedeeflte daar
van, en voor al wat het peil en de waardee
ring va.n het orgelspel in het algemeen ten
goede kan komen.
Dit i6 dus al een flinke stap in de goede
richting. Dan zuilen de Gemeenten door den
tijd ook niet meer behoeven té sukkelen met
organisten, die eigenlijk niet voor hun taak
berekend zijm.
Wamt men mag waansohijnilijk wel ver
wachten, dat deze vereeniging het er op aan
zal sturen om eventueel te benoemen orga
nisten te examineeren. Dit kan niet andere
dan den zang ten goede komen.
Dat er behoefte is aan goede muzikale lei
ding, wordt door genoemde Vereeniging ook
zeer goed gevoeld, als de heer Van der
Paauvv schrijft over: „Waarom beperking
tot de Geref. Kerken?" en hij aanhaalt een
gedeelte uit het „Rapport inzake de Herzie
ning der Liturgie en het Vraagstuk van het
Kerkgezang", aam de Arnhemsche Synode
1930, waarin op pag. 51 er op gewezen wordt
dat de Synode besloot zich van een uit
spraak te onthouden en dat ook in de toe
komst zulks verder verwacht moet worden,
zoolang de Kerken "niet de beschikking heb
ben over een bevoegd instituut.
Daar nu de Synode deze vraagstukken
aan de Kerken overlaat, en de Kerken niiet
beschikken over oordeelkundige leiding,
is als vanzelf de Gemeente in die tegenwoor
dige sleur vervallen van, laat ik maar zeg
gen, „slordig" zingen en de „leiding" heeft
zich laten „meesleuren".
Laten wij van harte hopen dat deze veree
niging vam organisten in samenwerking met
de Kerken nu zal trachten aJile muzikale
vraagstukken, den e eredienst betreffende,
flink reoht te zetten.
Kan nu een predikant er nog toe bijdragen
den zang te verbeteren?
Als een predikant geprikkeld of geërgerd
wordt door het vele (kerk-)kuchen en hoes
ten onder de prediking, (en dat is heel goed
im te denken), dam zongt hij wel, dat de Ge
meente dit zoo spoedig mogelijk weet. En
men moet dan nens opletten, hoe stil het
onder de preek bij zoo'n predikant is. Neen,
er wordt dan met meer onmoodig gehoest en
gekucht!
Kan nu een predikant de Gemeente ook
niet opmerkzaam maken de door hem op
gegeven Psalmen met gepaste eerbied te
zingen? Hét zou zeker heel veel helpen; en
er zou- lang niet zoo zonder gevoel gezortgen
worden.
Men kan ze vam te voren ail opmerken wie
Wanneer de dominé de opgegeven Psal
men voorleest, volgt die dan im uw Psalm
boek ook. ai kent u die uit het hoofd. Want
zooals een predikant dit meestal declameert
is het heei anders, dan wanneer men dat
in gedachten gewoon is op te zeggen, 't Is
toch vast en zeker, dat er gedeelten im voor
komen, die ons meer zeggen, wanneer wij
de voorlezing volgen, dam dat men denkt:
„dat ken ik wed". Laat u dan daarna dooi'
een kort gepast voorspel voorbereiden om te
zingen. Maar niet eens flink gaan „ver
zitten" om te hoesten, of met een „kerkneus"
te 6muiten, waardoor de stemming al6 weg
gevaagd wordt, ja zelfs zóó, dat het dikwijls
eleoht verstaanbaar was, welke psailm werd
opgegeven.
Wat kan het tooh mooi zijn ads een Psalm
werkelijk met bezieling gezongen wordt Ja,
nog mooier en met meer uitdrukking zou
het zeker zijn, wanneer dit rhythmisoh werd
gedaanI Dat is toch eigenlijk niet meer dan
natuurlijkI Het staat toch iimmere ook met
heele en halve noten in ons psalmboek! En
dan, wij spreken tooh ook rhythmisoh? Wat
zou een. predikant ddealles op éen dreun
(zóoals wij onze' Psaiimeh „zingen") predikte
becriti6eèrd worden! Daar moeten we maar
niet aan denken!
Maar getuigt het dam niet vam onverschil
ligheid van ons allen tegenover onzen eere-
diienst voor God, dat wij, wat toch een teere
gevoelsuiting moest zijn, hetzij juichend, of
biddend schuldbelijdend, zoo gewoon, zoo
heelemaad zonder eenig gevoel, alles even
lang, schreeuwend soms, maar lukraak,
valsch of ndet, uitgalmen!? Is het soms niet
erg?
Kunmen nu de Kerkeraden niet vast be
ginnen in hun reep. „Kerkboden" de Ge
meenten op één en ander te wijzen" T">:'
zeker al im de goede richting zijn.
Of zijn wij nu nóg niet genaderd aan het
„misschien later", zooals Ds. Jansens schreef
Zeer zeker zijn wij daar al lang, als wij
maar door liefde tot Gods eeredienst gedre
ven, onze fouten bekennende, niet elkander
soms fel becritiseerend, met elkaar gaan
overwegen: wat moeten wij doen
zamg in de kerk te verbeteren. Het begin is
er nu: de organisten van de Geref. Kerken
geven bet voorbeeld.
SCHULDBELIJDENIS
De Classis Apeldoorn der Chr.
Geref. Kerk kreeg im behandeling een
zoek van den Kerkeraad ran Arnhem om
een Commissie van advies te benoemen ten
einde te mogen kamen tot een uniforme re
geling betreffende het stellen en laten beant
woorden van vragen bij schuldbelijdenis
in de Classis. Besloten werd deze zaak bij
de Pari. Synodie vam het Midden aanhangig
te maken.
KERK EN PANNEKOEKEN
Te Hartland in Noord-Amerika bevat,
volgens de „N.R.Ct.", de kerkbode van de Bis
schoppelijke Methodistenkerk de volgende pu
blicatie:
„Het loont de moeite, wanneer men Vrijdag
avond naar Hartland reist tot deelneming
het pannekoeken-avondeten van de kerkelijke
club in de spyszaal van de Methodistenkerk.
Degene, die de meeste pannekoeken eet, krijgt
een prijs".
KERKGEBOUWEN
TeBennebroek zal Zondag 22 Mei a.s.
door de Ned. Herv. Gemeente herdacht wor
den, dat 250 jaar geleden haar kerkgebouw in
gebruik werd genomen. Alsdan zal het woord
gevoerd worden door Ds. J. G. Lekkerkerker
en Burgemeester K. J. G. Baron van Harden-
broek. De Chr. Zangvereeniging „Soli Deo
Gloria" verleent medewerking.
KERKORGELS.
Te Heerlen zal in de in aanbouw zynde
Ned. Herv. kerk aan het Temsplein een nieuw
orgel geplaatst worden door de firma Valckx
4e Van Kouteren Co., te Rotterdam, volgens
het pneumatische kegellade-systeem met 18
sprekende stemmen, verdeeld over twee kla
vieren en vrij pedaal. Het orgelfront, ontwor
pen door de architecten der kerk, de heeren
Jan en Theo Stuivinga te Zeist, zal bestaan
uit drie rijen pypen in modernen styl.
TeVoorschoten wordt elk jaar een
veiling gehouden ten bate van het Orgelfonds
der Ned. Hei-vormde Gemeente. Bracht zy ver
leden jaar niet minder dan f 1878.75 op, dit
jaar was de opbrengst slechts f 438.50.
BIJBELSCH MUSEUM TE AMSTERDAM
Op Woensdag 18 Mei a.s.. des avonds 8 uur,
spreken by den Tabernakel in het Bybelsch
Museum, Hemonylaan 19A te Amsterdam, de
heeren Brigadier A. C. Beekhuis, directeur der
Kweekschool van het Leger des Heils en Jac.
van Amstel, redacteur van de Chr. „Amster
dammer" Men voorzie zich liefst vooraf
plaatskaarten: Stadhouderskade 137 (Telefoon
26110)
Schoolnieuws.
BEGRAFENIS-Prof. F. LENGKEEK
Onder enorme belangstelling werd heden
morgen op de Nieuwe Begraafplaats te Apel
doorn ter aarde besteld het stoffelyk
schot van wylen Prof. F. Lengkee...
hoogleeraar aan de Theol. School der
Chr.. Geref. Kerk.
Behalve een groot aantal belangstellenden
uit de Chr. Geref. Kerk en daarbuiten, waren
aanwezig vele predikanten der Chr. Geref.
Kerk in Nederland, het volledig Curatorium
der Theol. School, een deputatie uit de Chr.
Geref. Predikantenvereeniging, alle hoogleera
ren der School, Ds. H. Janssen, leger- en vloot
predikant.
Nadat de kist met het stoffelyk overschot
in de groeve was neergelaten, nam Prof. J,
J. van der Schuit het woord om na
mens hoogleeraren een woord van warme lief
de en waardeering te spreken voor het vele
werk dat de overledene in het belang van
School en Kerk heeft verricht.
Prof. P. J. M. de Bruin herdacht daarna
den overledene als vriend, met wien hij vele
jaren had saamgeleefd en saamgearbeid.
Ds. P. J. de Bruin, van Veenendaal, pre
sident-curator, sprak hartelyke woorden r
mens het Curatorium.
Verder voerden het woord D s. D. Drie
sen, van Amsterdam-Oost; D s. H. Jan
sen, als Bondsvoorzitter; de praetor der stu
denten, de heer W. Meynhout, waarna de
heer K. van der Koojj, hoofd der Chr.
M.U.LO.-School, waarvan de overledene voor
zitter was, een woord van warme dankbaarheid
sprak namens Bestuur en personeel.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
D r. A. V e d d e r, te Amsterdam, is toege
laten als privaat-docent in de pathologische
bacteriologie aan de Gem. Universiteit te Am
sterdam.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
De Natuurfilosofische Faculteitsvereeniging
beeft officieel haar 25-jarig bestaan herdacht.
Door Prof. Dr. H. D. Wester is een rede ge
houden over: „De macht van het kleine in de
natuurwetenschappen". Ook tal van anderen
htbbén nog het woord gevoerd.
HERV. LYCEUM TE AMSTERDAM
Tot" leeraar in de Fransché Taal is benoemd
de hepr A. Kok. thans leeraar aan de Chr. H,
B. School te Hoogeveen.
CHR. LYCEUM TE ZUTPHEN
Tot leerares in de Oude Talen is benoemd
mej. A. J. H. Baarbé, leerares aan het Chr.
Lyceum te Almelo.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Rotterdam (Dr. J. Woltjerschool, hoek
Boschpolderplein, hoofd E. Bersma), L. de Ja
ger te Rotterdam en voor tydelijk mej. J. H.
Kol te Schiedam.
Hei- en Boeicop (hood P. G. van der
Leer), mej. E. J. te Paske, thans tydelyk
werkzaam te Hengelo (O.).
HUWENDE ONDERWIJZERESSEN
TeHeerhugowaard hee£t de Gemeen-
OP VOOR DE CHR. SCHOOL!
De Unie „Een School met den Bybel" zendt
ons ter plaatsing onderstaand schrijven:
De Unie „Een School met den Bijbel" be
sloot in haar laatstgehouden algemeene verga
dering de propaganda voor de School met den
Bijbel ter hand te nemen. De noodzakelijkheid
daarvan behoeft geen betoog. De groei
ons Christelijk Onderwijs levert zelf het be-
„Ons Christenvolk weet thans, dat in
land de overgroote meerderheid nog tegen het
ongeloof kiest. Weet ook, dat het zich slechts
van zijn kracht bewust heeft te blijven, om op
energieke wijze de ontkerstening van Neder
land tegen te houden"'.
Daarom is het plicht bedacht te zijn op ver
sterking van het fundament der beginseltrouw
en der liefde, waarop het gebouw van
Christelijk Onderwijs is verrezen.
Versterking van binnen beteekent krachtige
ontplooiing naar buiten. Alleen zelfverblin
ding, verdeeldheid en verslapping kunnen ons
dien pry's doen ontgaan.
Daarom doet het Bestuur der Unie ee
roep op alle voorstanders van de School met
den Bijbel om de handen in een te slaan,
door eendrachtige samenwerking het propa
ganda-plan te doen slagen.
Wie ontkent, dat de Unie het recht mist,
die hechte eenheid en samenwerking var
richtingen, die de School met den Bybel voor
staan, in haar vaandel te schrijven, vergist
zich en kent de historie der Unie van meer
dan vyftig jaren niet.
Wij willen dit punt niet naar voren schuiven.
De Unie verlangt slechts te d i e n e n de hei
lige belangen van de School met den
Bijbel, zonder te vragen naar kerkelijke
differentiatie. Maar wie vooraf uitdrukkelijk
daarnaar vraagt ontvar.ge ten antwoord, dat
van het Bestuur der Unie 6 leden Neder-
landsch-Hervormd, 5 leden Gereformeerd en 1
lid Christelyk-Gereformeerd zijn.
Daarom vatte thans ieder het doel in het
oog, gedachtig aan hot oude spreekwoord, eens
door een onzer groote voormannen aldus
taald: „Door eendrachtig doortas
ten wordt de verkregen winste
verdubbeld, maar door twee
spalt worden de schItterendst
resultaten verspeel d."
Eerst vraagt de plaatselijke actie de aan
dacht, daarna ook de gewestelijke.
Dezer dagen ontvangen alle correspondenten
der Unie, alle secretarissen van onze School
besturen en alle hoofden onzer scholen een cir
culaire met nadere inlchtingen en gegevens.
Waar geen plaatselijk Comité nog bestaat,
worde een dergelijk Comité van Actie opge-
De copie voor" het eerste nummer van het
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten75 cl
Laxeer-Tabletten... 60 c'
Hoofdpijn-Tabletten 60 cl
Bij Apoth. en Drogisten
maandelijksch propagandablad der Unie ligt
gereed. Gewacht wordt slechts op de opgaven
van het benoodigde aantal.
De Unie doet op allen een persoonlijk
beroep. Zij vraagt een daad van moed mis
schien, in elk geval een daad van geloof, van
zedelijke kracht en van plichtsbesef.
Laat ons daarom allen onzen plicht verstaan.
Men behoeft slechts te willen om te kunnen.
OPGEHEVEN
Met ingang van 1 Juli is de gemeenschap
pelijke Openbare School van Hoogwoud en
uwe Niedorp staande aan de Lan-
gereis, door Gedep. Staten opgeheven.
SALARISKORTING
Te Utrecht heeft de Gemeenteraad de
door B. en W. voorgestelde korting op de
larissen van het personeel werkzaam bij het
Openbaar Vervolgonderwijs en van het perso
neel van den avondcursus voor moderne talen,
goedgekeurd.
GIDS VOOR SCHOOLREIZEN
Voor de 10de maal verscheen, onder redactie
van de heeren Jac. Dam en J. H. Boon,
derwyzers te Den Haag. de Gids voor School
reizen. Het boekje begon met 20 pagina's
werd in 3000 exemplaren uitgegeven, thans
ïen boekdeel van 199 bladzijden en heeft
sen oplage van 12.500 exemplaren. De
Gids, die gratis aan schoolhoofden, vereenigin-
gen, reisgroepen en aanvragers wordt toege
zonden (adres: Goudsbloemlaan 191, Den
Haag), geeft allerlei aardige en niet de dure
reisgelegenheden aan, ook enkele in het bui
tenland. Foto's en advertenties dragen verder
het hare bij de reislust op te wekken.
EXAMENS
PROMOTIES
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge-
iroinoveerd is tot Doctor vi de Letteren en
Vijsbegeerte, op proefschrift: ..Puritan and
oyallst literature In the seventeenth century",
le heer F. D. de Soet, geb. te Amsterdam.
O. L. E.
at, A. Stok te
A. J. Schoo,
Schultz te
en W. J. M.
Rechts we'
H. Snlidei
Haag, C. A.
Schiedam,
doet. ex.. de heeren P. J.
Lonkhuyzen.
Apothekersassistent, mej. C. L. TV. Top.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
s^aagd^ Klass. Letteren, doet. i
Apothekersassistent, mej. C. M. Kuylman t
Vreeland en de heeren F. G. L. L. Goossens ti
Tilburg en D. J. Runhardt te Groningen.
RIJKSUNJIVERSITKIT TE UTRECHT. Geel.
Godgeleerdheid, kerkel. voorber ex.. de heere
J. W. van Barneveld te Veenendaal. W. Oost-
Indisch Recht: cand.
i heet
Indologie: econ. doet ex., de heer P C. Smit
Geneeskunde: artsex., de heer W. van den
Berg en J. J. h. G. Dellssen; semi-artsex.. de
heeren H. J. Dieleman en J. A. H. Gooszen.
Tandheelkunde:
Vilei
retlseh
H. Wittin'ic
Apotheke
naar te Tlel en M. J. van Voorthulzei
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN. Ge
slaagd: Apothekersassistent de heer J. var
Wal en de dames W. M. Koster. M. J. var
Nap en D. T. Teenstra. allen te Groningen.
ACADEMIE VOOR LICH. OPVOEDING TE
AMSTERDAM. Gesl.: Llch. Opvoeding: cand. ex.
de dames G. Buisman. M. F. Merkelbach. V h!
Zlndler en de heeren: W. Fonds. N. den Har-
togh, G. G. Limbers, E. J. Leertouwer. W. J.
Roggeveen en J. Schoorel.
EXAMENS-BEWAARSCHOOLAKTE.
Voor het theoretisch gedeelte van het examen
akte A der Vereen, van Chr. Bewaarachool-
In Nederland zijn geslaagd.
H. Lossehen, L. H. Stuit Utrecht;
H. L. Kool, Dordrecht; A. Koebrugge, Haren;
P. N. M. Starink, De Bilt; M. J. Marks. A. J.
Bakker en M. HL Giellssen. allen te Utrecht;
W. F. A. van Keulen. Arnhem; D. Kwant. G. W.
G. WtJckgel, belde Groningen; J. L. de Beer,
K.nnlphar
onderwUzeresse
d. Akker. Utrecht; H.
Dordrecht
mellnk, W. J. l.
J. Boom, 's-Herto-
Valk. l. Töth, allen
EXAMENS-SCHOOLRAAD.
Utrecht Geslaagd zijn de dames: T. J.
v. d. Plaats, O. te Hollandscheveld met aant.
C.N.S. en G S. en A A Kroes, O. te Axel, met
aant. G.S. en de heeron A. W. H. Plokhooy.
O.m.H te Dordrecht, met aant. G.S.; B. Roele-
veld, O.m.H. te Schevenlngen; W. Blokhuis, ld.
te jEen Bosch en C. Rtekwel, Idem. te Den
Bovendien behaalden de volgende candldaten
reeds in het bezit van het diploma Schoolraad
daarop de aanteekenim;en C.N.S. en G.S.; Mej.
e. Venema. O. te Meppel; en de heeren A. Hei-
neman, O.m.H. te Amsterdam; K. Huls, Idem. te
Hierden en D. P. Bierma, Idem te Bergenthelm.
De voorjaarsexamens zün afgeloopen. ZU die
OUDE PINKSTERGEBRUIKEN
willen deelm
ten zich dai
ischen 115 Juni opgeven
Ier examencommissie, den
EXAMENS-STUURMAN
den Haag, 13 Mei. Gesl.; voor le stuur
man groote stoomvaart, de heeren P. J. Han
sen, L. Jekel en C. J. L. Tekelenburg; en voor
2e stuurman gr. stoomv., de heer P, Nichtlng.
EXAMENS-MACHINIST
Den Haag, jS Mei. Gesl.: voor het voorl.
diploma, de heeren A. Jobse, G. de Jong, G.
Klngma. J. C. Kuiper, J. Liefhebber, P. Lub en
P. A. Ma'tze, allen te Vllssingen, J. MtJnders te
Dordrecht en Y. C. van Althuls te Amsterdam.
Ingezonden Stukken.
IBulter
>rdeltjkhehl der Redactie)
DE ZOMER NABIJ
Voor „Vacantie Bulten" breekt weer de goe
ie tijd aan. do tijd, waarop het werk der uit-
^ending^ van zwakke kinderen naar buiten op-
Groot is de behoefte, nu zoo veJe vaders
verkloos zijn en daardoor, hoe kan het anders
'iL?nie.rvoedil,K. h6t aantal zwakke kinderen
der Christelijke
Rot-
..Hes
U
LUILAKSDAG PINKSTERBLOM
PINKSTER HOUDEN
De meeste Pïnkstergebruiken, waarvan,
sommige eeuwen lang „in eere" werden ge
houden. zijn of geheel verdwenen of aan
't uitsterven. De gebruiken, samenvallende
met Sint N'icolaas, Kerstmis en Paaschfeest,
blijken een veel taaier bestaan te hebben.
Toch weten de geschied boe ken ook heel
•at van 't ,-,Pinksterhouden" te vertellen-
Toen zij nog in volle fleur waren, duur
den de Pinstervermakèn vier volle dagen
De menschen hadden toen nog tijd voor
feestvieren
Het begon met luilak, den Zaterdag vóór
Pinkster. Hij, die dien Zaterdag het langst
in Morpheus' armen bleef doezelen, wns de
luilak in het gezin.
Wat is luilak, of liever was luilak, in
vele streken geworden? Een volks- en kwa-
jongensfeest waar de „bollenbakkers en
6lokjestappQrs" 't beste bij voeren. Hij. die
dien ochtend het laatst uit ..den Witten
Doelen" kwam, de luilak, moest op warme
bollen (we zouden ze tegenwoordig „reu-
zeneadetje" noemen) trakteeren; de werk
man die het laatst in de werkplaats ver
scheen, trakteerde zijn collega's op een har-
tigen dronk. Ook de schooljongens hadden
hun „luilak" en, wilde deze niet van de
school weggeranseld worden, dan trakteer
de hij op „drieduitskorstjes".
De straatjongens konden hun streken dien
ochtend naar hun genoegen uithalen. Reeds
vóór het aanbreken van den dag trokken ze
met troepen rond en sleepten alle mogelijke
en onmogelijke vuiligheid met zich mee.
Alle deuren, die nog gesloten waren, wei^
den vastgebonden. Aan knop. klopper of
schel werd een lawaai gemaakt, dat hoo
ren en zien den bewoners verging.
Maar in de 16e en 17e eeuw ging het op
Luilaksdag nog heel wat erger toe. 't Be
gon toen zelfs al op Vrijdag en ging Za
terdag den heelen dag door. Troepen jon
gens en mannen trokken met vaandels op
en leverden op bruggen en pleinen voor
al in Amsterdam was dit gebruik in
zwang slag. De regeering maakte er zelfs
keuren politieverordeningen zouden we
nu zeggen tegen. In die van 22 Mei 1597
en 5 April 1600 komt de naam Luilak niet
voor, maar men kende toe ook al ambte-
lijken stijl er werd gesproken van „toe-
commende Pinxter-nacht".
In die dagen schenen vooral de wees
jongens tamelijk lastige elementen te zijn,
die moeilijk onder appèl gehouden konden
worden. Waar iets kwaads, mééróók
waar iets goeds gedaan werd, waren zij
haantje de voorste.
Wie scholden in 1566 den schout van
Amsterdam voor ..lange Deventer koek"
uit? Wie liep 't eerst uit Leiden naar de
Spaansehe schansen toen ze verlaten wa
ren? Wie redde Amsterdam van 't buskruit
verraad? 't Waren weesjongens.
De oude liedjes die „ter eere" vap de
langslapers werden gezongen waren weinig
hoffelijk
„Luilak,
Slaapzak,
Beddezak,
Kermispop,
Staat om negen uren op!"
Dat was nog één van de meest welwillen
de poëtische uitingen. Het volksbegrip,
waaruit dit. gebruik is voortgesproten, is
eenvoudig, dat h.et schande is op Pinkster
lang te slapen:
„Schande, wie niet vóór den dag, 1
Oprees uit de veeren,
Om de schoone Pinksterbloemen
Zingend te vereeren."
In Duitschland kent men den „luilak"
ook. maar daar heet hij „Pfingstschlafer"
en Pfingstliimmel. Het luilak-vieren en het
daarop volgende dauwtrappen werden en
worden in sommige plattelandsgemeenten
nóg zeer verschillend gevierd.
Een oude en vroeger de liefelijkste ver
schijning op de Pinksterfeesten was de
Pinksterblomme of Pinksterbruid. Het
mooiste meisje van het dorp met gouden en
zilveren sieraden omhangen, werd in
triomf als een koningin door he -n ge
dragen. We zien dus, dat zelf- zen
van een „schoonheids-konii. 'ieta
nieuws onder de zon is! Dit was i ge
bruik in de 15e en 16e eeuw, doch reeds
vóór den aanvang der 17e eeuw was het
feest tot kinderspel geworden. De „pinkster-
blom" zakte meer en meer af tot een bede
lares. en tot diep in de negentien-de eeuvT
bleef deze bedelpartij bestaan. De politS
maakte er tenslotte een einde aan
Op vele plaatsen werden bij deze „PinB-
sterbruiden" liedjes gezongen „oudtijds Ma-
rialiedjes, die echter zwaar waren verminkt
en moeilijk meer te herkennen.
Op de Pinkster, of. zooals men in de Mi®
deleeuwen schreef, „in Sinxendagen" wart*
de vorsten gewoon hofdag te houden; alli
oude romans getuigen hier nog van. In het
bekende dierenpos „Van den Vos Reinaer-
de" lezen we:
„Het was in enen Sinxendage
Dat beide, bosch ende hage
Met groene toveren waren bevaen.
Nobel die Conine hadde geden
Sijn hof craeleren overal.
Ook Landdagen en volksverzamelingen
worden en werden veelal op Pinkster ge
houden. Ook schuttersfeesten onze te
genwoordige sport feesten hadden op
Pinkster plaats. Om de Pinkstervreugde nog
te verhoogen gaven ook de Rederijkers op
de markten voorstellingen.
Het echte „Pinksterhou-den" had naar
oud gebruik plaats op Pinkster drie (Pink
ster Maandag). Vaak ontaardde dit in een
bacchanaal. De stadsbewoners trokken
dit is onveranderd gebleven in drommen
naar buiten om te genieten van het jonge
groen, de dorpelingen trokken op Pinkster
drie naar de naaste steden, om zich daar
naar hartelust te vermaken, met niet zel
den treurige gevolgen.
Zooals hij de meeste volksfeesten —r wij
herinneren aan het Kerst- en Paasclmiur
werd op sommige plaatsen een Pinkster
vuur gebrand, waar omheen werd gedanst
en gesprongen. Zooals we zien, is het moe-
rendeel der oude Pinkstergebruiken in on
bruik geraakt.
In alle opzichten te betreuren is dit niet.
plaatsje voi
raljds op de:
ntwoord
vraa.?is:, ".W1J h»Pen Uw kind J!
pen. Zal deze hoop echter vervuld worden?
Het antwoord op die vraap hangt niet af
van ons, doch van de Christelijke families In
de gezonde streken van ons vaderland, dlo be-
r»ia «In é«n nn«r jon„n, of
rende ten minste vier weken gastvrij te ont
vangen ln hun huis. Mogen wij p»-
mllies de vraaj? voorleggen, als
bijzonder gericht:'..Ia ht. „lcl. ulo
huUr °n,er klelnvn °P nemen te Vw
»omer la nabij. Voor de vwiorglng, die
bleekneuzen behoeven, de beste tijd Hoe
aou het zijn, als wij reeds In Mei een
kinderen konden uitzenden. Men
elk
flink
ook de geneesheer, die
ging de kinderen onderzoekt,
dat ze uitzending naar'
Het Bestuur van „Vacantie Bulten**
J. Th. R. SCHREUDER, Voorz.
benjj je Voor*.
K. v. d. BERG. Ie Penningmeester.
Ds H. L BoorlIJst.
J, P. BOXEN
