DE OLIE-SITUATIE Radio Nieuws. DINSDAG 10 MEI 1932 DERDE BLAD PAG. 9 ECONOMISCHE PROBLEMEN De komende internationale petroleum- conferentie DE RUSSEN HET PLAN-KESSLER Deze week wordt in Amerika een interna tionale petroleum-conferentie gehouden waar bij de Russen tegenwoordig zullen zijn. Deze conferentie is samengeroepen naar aan leiding van de uiterst ongunstige situatie op de olie-markt en tevens naar aanleiding van geponeerde saneerings-maatrogelen, wel ke belichaamt! zijn in het bekende plan- Kessler. Dit plan werd eenigen tijd geleden in een bepaalden vorm gelanceerd. De op positie hiertegen was groot, vooral, omdat, zooals wij later zullen uiteenzetten, de Rus sen niet waren uitgenoodigd. Een en ander resulteerde in een tweede, gewijzigd plan- Kessler, dat meer sympathie als basis voor onderhandelingen genoot. Men mag niet te optimist zijn over den afloop der onderhandelingen. Voornamelijk dreigt het gevaar van de zijde der Russen, die tot nu toe steeds afzijdig gebleven zijn van elk restrictie-plan. Hoe men ook over de politiek van de Russen moge oordeelen, men kan niet ontkennen, dat zij conse- kwant wordt doorgevoerd. Moskou vindt het onjuist, dat de behartiging van de belangen van den consument, de massa, geschaad wordt door productie-beperking, waarbij de tendenz naar voren komt van winsten ma ken ten laste der gemeenschap. Bovendien kent Moskou tenminste het wil die niet toegeven geen ondernemerswinst; de Russische kostprijs is anders dan die der kapitalistische maatschappij en 't kweeken van een winstmarge, op NVestersche wijze, kan niet de sympathie der bolsjewisten •winnen. Hierdoor is o. i. de kans op over eenstemming uiterst gering, zoo niet uitge sloten. Bovendien zijn er nog tal van splijt zwammen. In het tweede plan-Kessler krijgt Amerika speciale faciliteiten, gevolg van de aan de overzijde van den Oceaan bestaande anti- trustwetten en ten deele van den wensch om Amerika te vriend te houden. De petro- Jeum-industrie heeft haar speciale geheimen, waarachter de outsider niet gemakkelijk zal kunnen komen, doch die aan de Russen be kend zijn en die een der zwakke schakels van de Westcrsohe organisatie vormen „Waarom Amerika wel en wij niet?" zal Moskou zich afvragen en het stellen van deze vraag levert tevens het antwoord. Rus land zal willen profiteeren en niet geven. Moskou zal in zoo verre accoord met de voor stellen gaan, zoover het betreft het veroor zaken van prijsverhooging, doch niet ten opzichte van opofferingen, die Rusland zich daarvoor zou getroosten. Het hangt dus af van de mentaliteit van de ooncern-leiders, die in Amerika samenwonen, of men zoo wel Amerika als Rusland zal te vriend hou den en de offers over slechts een paar schou ders verdeelen. Is dit het geval, welnu, dan rest één vitale conclusie, en wel, dat zij, die deze offers willen dragen, er wel zeer zwak moeten voorstaan, terwijl de resultaten ©r uiterst problematiek door worden. Er bestaat dus voor ons geen enkele aan leiding om de olie-toekomst vroolijk in te zien; wij begrijpen dan ook niet 't enthou siasme van het speculatief beleggend pu bliek om nu olie-aandeelen te koopen. De koersen van olie-aandeel enworcten door het Continent gemanipuleerd, terwijl Wallstreet een logische reserve in acht blijft nemen. Deze manipulaties moeten o. i. op teleurstel ling uitloopen, want mislukt de olie-confe rentie, dan blijft niet alleen de ongunstige olieprijs bestaatn, die verliesgevend is, maar de tegenstellingen spitsen zich toe. De verhouding tusschen de Amerikaansche groot-machten en de Koninklijke Shell is op het moment niet rooskleurig en het uit breken van een olie-oorlog is o. i. nog maar kwestie van een korten tijd. Wij kunnen het ons begrijpen, dat de Amerikanen in hun hart de Koninklijke Shell niet vriend schappelijk gezind zijn. De doordringing van de Koninklijke groep in Amerika middels de Shell-Union, een penetratie, die op sterk agressieve wijze werd tot stand gebracht, is niets anders dan een pistool op de borst van de Amerikaansche olie-industrie en dit beseffen de groote maatschappijen wel de gelijk. Op den duur moet een dergelijke politiek zijn wrange vruchten dragen. Hier is niet alleen de gewone economische pene tratie in het spel. zooals bijv. de vestiging van Nederlandsche kunstzijde-fabrieken aan de overzijde van den Oceaan; neen, hier is het olie-politiek, die alleen speekt bij olie magnaten. Honderden millioenen dollars zijn in korten tijd in het bedrijf der Shell- Union belegd; alom in Amerika zijn pomp stations opgericht; het is een plotselinge in vasie der Koninklijke Shell geweest, waar bij bijzondere bedoelingen hebben voorgeze ten en die vermoedelijk al de voorbode is geweest van een concurrentie tot 't uiter ste, welke op komst is. De olie is object van een specialen we- Jreldstrijd, die nauw verbonden is aan den ©cpnomischen- en politieken wereld-oorlog, dié op het moment woedt en die zich eer der verscherpt dan verzacht. Achter dien olie-strijd staan niet alleen de particuliere maatschappijen, maar ook de verschillende belanghebbende regeeringen. Waar het mo menteel alom gist, is het op den vin gers na te tellen, dat de olie-conferentie in Amerika daarin geen verandering kan bren gen en dit trouwens ook niet w i I. Er is dóér geen 6prake van een compromis; in tegendeel, men bakent er het gevechtster rein af men hoopt op handigheids-suc- cesjes. niet op een billijke, eerlijke regeling De Russen hebben zich onomwonden uitge laten over hetgeen zij beoogen; de anderen hebben woorden van samenwerking in hun mond, terwijl zij weten, dat de rauwe rea liteit een dergelijk principe, in alle geval niet op het oogenblik. kent. De geheele geste der groot-maatschappijen wijst erop; de Koninklijke heeft zich sterk gemaakt de Standard Oil, de tegenspeelster, heeft daarbij evenmin stilgezeten. Er is zelfs sprake van een algeheele fusie t)er voor naamste Standard Oil Maatschappijen en dat met toestemming der Amerikaansche regeering, die destijds het uiteenvallen van de olie-trust beval, terwijl de Standard Oil of New-Jersey de buitenlandsche belangen van dc Pan-America heeft overgenomen. Hoewel wij sceptisch staan tegenover den uitslag der onderhandelingen, is het niet onnuttig, na te gaan, waarin het plan- Kessler bestaat. Het eerste plan beoogde 'n regeling tusschen de Vereenigde Staten, Ve nezuela en Roemenië; het tweede plan daar entegen een overeenkomst tusschen de Ver eenigde Staten (op speciale voorwaarden), Venezuela, Rusland, Roemenië, Mexico, Ne- derlandsch-Indië, Columbia. Peru. Trinidad, Polen, Serawak, Ecuador en Perzië. Wij ko men hierop in een volgend artikel terug. Uit de Antirev. Partij. PROV. COMITÉ OVERIJSSEL ALGEM. VERGADERING TE ZWOLLE Zaterdag werd te Zwolle de algemeene ver gadering gehouden van het Provinciaal comité van Antirev. Kiesvereenigingen in Overijssel, onder leiding van den voorzitter Prof. Dr. H. Bouwman uit Kampen. Door secretaris en pen ningmeester werden de jaarverslagen uitge bracht. Een voorstel om de contributie te ver lagen, werd verworpen. Een bespreking werd gehouden in verband mpt de naderende Kamerverkiezing, terwijl eveneens aandacht aan de propaganda werd gewijd. Des middags werd om twee uur de vergade ring heropend, waarna Dr. H. Colyn een rede hield. Deze wilde ditmaal geen politieke rede hou den, maar was gekomen om te luisteren en te hooren naar de bezwaren en moeiten der kies vereenigingen met een vrye gedachtenwisse- ling, waarom de vergadering een besloten ka rakter droeg. Spr. hield hierna een inleiding over de aan gelegenheden. die in dezen crisistijd in het cen trum der belangstelling staan. Achtereenvolgens behandelde spr. de crisis in de scheepvaart (groote vaart), de binnen scheepvaart, de zeevisscherij, de akkerbouw, veehouderij, tuinbouw, industrie en de groote werkloosheid. De adressen, waar men het geld wil halen, voor de ondersteuningen en de andere uitga ven, worden hoe langer hoe minder in aantal. Ook memoreert spr. de financieele moeilijkhe den in Indië. De algemeene economische toestand geeft tot zeer ernstige bezorgdheid aanleiding, al dus spr. Als minister van Financiën heeft spr. z\Jn best gedaan de financieele toestand van ons land zoo sterk mogelijk te maken met het oog op de toekomst. Thans moet men terug naar den Franschen tijd, om een vergelijking te kunnen maken met den toestand van heden. Zoo erg als toen is het thans gelukkig nog niet, doch men moet reke ning houden met de toekomst. Men heeft den toestand onder de oogen te zien zooals die is. Thans zijn we nog niet op het niveau, waar we met ons levenspeil terecht zullen komen. Bij het bestudeeren van de vraagstukken treft diep het besef van de menscheliike on macht. Met de vroegere crisissen hebben de staten zich nooit bemoeid. Toen hebben de cri sissen oip natuurlijke wijze uitgewerkt. Thans hebben de regeeringen zich wel met de crisis bemoeid, met als gevolg een grenzenlooze ver warring. Uitvoerig bespreekt Dr. Colijn de uitvoerver boden en de overheidssteun. Aan ons bedrijfsleven mag en moet steun worden verleend, echter alleen om het voor ondergang te behoeden, niet om het voor ver liezen te vrijwaren. Van belang is, dat het be drijfsleven op gang blijft. Wy hebben ons te realiseeren, dat ons le venspeil omlaag moet. Dit is niet iets voor korten tijd, doch dit zal een lang aantal jaren duren. Om erger te ver mijden, zal het Nederlandsche volk zich daar aan gewillig moeten onderwerpen. Spr. eindigt zijn rede met een opwekking tot gebed. De rede van Dr. Colijn. die door een groot publiek met aandacht werd beluisterd, werd met een hartelijk applaus beantwoord. Van de gelegenheid tot het stellen van vra gen werd zeer druk gebruik gemaakt. De be- ECONOMIE EN FINANCIEN VIT AMERIKA INFLATIE EN REFLATIF MOET DE CRISIS UITZIEKEN HOOVER DOBBERT HEEN EN WEER 7 Mei 1932 Walstreet dobbert tusschen twee sterk afsre- usechen hebben chter in dit ver- sommige pessi misten noemen dit Inflatie, de voorstanders daarentegen roflatle, waarmede «U bedoelen terugkeer naar normale tijdsomstandigheden Deze begrippen zUn rekbaar: zoowel het woord „inflatie" Is voor verschillenden uitleg vatbaar terwijl het begrip „normaal" evenmin tc defl- nieeren Is. In principe echter kunnen wtf met de opvattingen van deze groep accoord gaan. Immers het geheele bestel van schulden en vor deringen Is op „geld" gebaseerd en niet op „koopkracht". Het geld i.e. do dollar Is echter liet echter heeft vol- ena de alom geldende wettelijke bepali „koopkracht": ide weti geldbedrag l. Pe ■huld< hen. die vaste Inkomsten uit salariseen, loonen etc. trekken ontvangen het provenu van hun diensten en hun artikelen In mindere gelds waarden. daarbij In het midden latende, of z'J misschien gelüke koopkracht als angen; hoe kunnen zU hun chulden botalor zU geld- 40 zien vermir daar de wensch van de voorstander >e om de waarde van den dollar - ichulden en vorderingen terug 1 i de koopkracht In een bepaalde 1 Een gezonde gedachte. In dit begrip zit een gezonde gedachte, die sovondién ook uitvoerbaar kan zijn, alhoewel zoo simplistisch Is, als do iel, Som lolde! •ough dollar bijv. die geld hebben gegeven In latere Jaren. Er is ongetwijfeld een stelsel mogelUk. waardoor fou ten voor een groot gedeelte worden ge-ellmi- neerd, doch het Ie hier niet de plaats om dit nader te ontvouwen. Men hoeft ln deze richting tal van plannen voorgesteld; de National Cre dit Corporation, de Reconstruction Board, waar bij op het moment elke week groote bedragen markt worden gekocht ln de hoop, dat 't hier door in omloop gebrachte geld vla de banken de koopkrachtige bevolking zal gaan. Al bereiken, de uitkeerlm die ingevolge de destllds aangenomen wet de veteranen verschuldigd zUn. In cash bet •ooting zou worden verhoogd. Komei llllard dollars in handen van deze r in personen, die over het algemeei mbere omstandigheden verkecrcn, da koopkracht van de Vereenigde Statei Stijging van het prijsniveau zou kunnen wer ken als een olievlek, zoodat de vicieuze cirkel der deflatie erdoor zou kunnen worden verbro ken. Henrj' T. Rnyney uit Illinois heeft bere kend, dat de goudwaarde van den dollar, wan- Irca 0.20 zou dalen, waart opgevraagd hebben, de soorten francs ïnt werd gebracht. De heer Patman. kaansch afgevaardlgdo ln de volksi •oordlglng. ziet In het betalen ln i de daad rechtvaardigheid, maar ook van heilzame refla- tle. Volgens hem hebben niet minder dan 3.539507 veteranen, circa 3 94 van de geheele Amerikaansche bevolking op 3.613 692 937, een recht, welk recht in „cash" moet worden omgezet. Het betreft betaling van bewezen dien sten in den oorlog en geen bonus, zooals ln Amorika steeds wordt gezegd. Van dit bedrag is «en deel door de oud-strijders beleend, zoodat bü contante betaling een gedeelte naar de ult- leeners terugvloeit en S 2.126.864.744 nieuw geld ln omloop wordt gebracht. HU verwacht hiervan een geringe prUsstUglng en ls te dezen opzichte niet zoo somber gestemd als Patman. De bekende Owen D. Young, chairman van de General Electric, ziet In de contante betaling van de bonus enn aanval op het gezonde denken een henadeelipg van de algemeene welvaart, al Hoe de crisis moet uitzieken. Aan de andere zUde van reflatle staan de nannen. die slechts een oplossing zien In het iltzieken van de crisis. Volgens hen moet op igoreuzo wüze het budget worden In evenwicht nlgingen. Het schulden-' herzien en Europa moet tot de overtuiging komen, dat de vrede van Versailles met zijn •le gebledsverbrokkelingen. zUn haat tegen antwoording door Dr. Colijn was buitengewoon interessant. De uitstekend geslaagde vergadering werd door Prof. Bouwman met dankzegging gesloten CENTRAAL COMITÉ VAN ANTIREV. KIESVEREENIGINGEN. Op Maandag 30 Mei, 's nam. halftwee, zal in het Kuyperhuis te 's-Gravenhage een vergadering gehouden worden van het Cen traal Comité van Antirev. Kiesvereenigin gen. OPHEFFING TOL GEMEENEWEG TE HAZERSWOUDE Bij octrooi van 7 Mei 1641 verkreeg de Ambachtsheer van Hazersvvoude het recht lot tolheffing op den gemeeneweg (Met „ge- ineene" weg wordt bedoeld „algemeene" weg). Op 2 Mei 1893 werd de gemeene weg met het recht van tolheffing door de gemeente overgenomen. De omstandigheid, dat het octrooi tot moeilijkheden leidde en voor een gemeente niet vernieuwd wordt wanneer de weg ge heel in de gemeente ligt, was oorzaak dat tiet ingaande 1 Januari 1926 werd omgezet in een belastingverordening. Na bijna drie eeuwen van heffing, is de tol ingaande 1 Mei j.l. in tegenwoordigheid van de heeren Burgemeester en Wethouders, gemeente-secretaris, ingenieurs Vet en Roos van den Provincialen Waterstaat, den tol gaarder enz. opgeheven. Ter gelegenheid daarvan hield de Burge meester ter Secretarie een toespraak, wel ke door ingenieur Vet werd beantwoord. Uit het gesprokene stippen wij aan, dat de tol vele jaren werd verpacht voor 200 tot 400 per jaar. Voor 1924 werd zij ver pacht voor 600 per jaar en over 19Lo bracht zij voor 't eerst 2460.— op. terwijl de tol daarna in verband niet het steeds toenemend verkeer door de gemeente in eigen beheer werd genomen en elk jaai meer opbracht. Over 1931 was de opbrengst opgeloopen tot ruim 16000.Deze op brengst werd uitsluitend verkregen uit het verkeer van buiten de gemeente, de inwo ners waren vrij van het betalen van tol geld. Daar de gemeentewet slechts een matige winst toelaat bij liet heffen van tolgeld vol geus bclastingverordening, werd van hoo- gerhand aangedrongen het tarief te verla gen. Met het oog op het toenemend verkeer was het echter veel beter dat de tol geheel wegging. In verband met het Provinciaal Wegenplan kwam als vanzelf deze ophel- fing aan de orde. Na geruimen tijd van on derhandeling werd tusschen Provincie en gemeente overeenstemming bereikt. Dank zij deze overeenstemimng is de tol thans verdwenen en krijgt de gemeente Hazers- woude een flinken breeden Provinciale! verkeersweg vanaf den Rijksstraatweg tot den nieuwen provincialen weg Boskoop- BenthuizenZegwaard. p allerlei artikelen, die tot nu toe^nojr n^let ioete*n* worden verhoogd Alleen dAn kan J nlandache prüsnlyi dèn kan het deflatie meusb WU zelden imnnfi S.nnnnn nutmiva 'verschillen, die len. Hoover bijv. lUkt ons "in" vele omstandigheden keer dreigt hij met zün veto, wi kant zou uitgaan. De volkevert aaizelt met het nemen van bela reeds enkele malen rUn Hoovei énkele maanden. Amerika zal" zich" hoe langer hoe meer gann mengen ln politieke gevechten en daarbü zal 't economische leven ondergaan. Er is verder niets büzonders te vermelden; de U.S. Steel ovefweegt een nieuwe loonsverlaging van 15 pet., welke door de Bethlehem Steel zal worden gevolgd. De spoorwegen willen even eens dien kant op. gedwongen door het feit, dat het vervoer niet toeneemtde General Mo tors verlaagde het dividend tot 3 1 per - sag (10 <?c) en van Ford hor- |jgjr BBVBHBBH^I^^^^I niets, if de productie züner fabrieken op 2.800 eenheden per dag worden gebracht! Rubber znl verrooedelük met 5 dollarcenten per lb. worden belast op welk bericht de rubberprüzen Inciden teel krachtig aantrokken, terwUl de speculatio voor olietondien wat levendiger werd door het feit van de komende Internationale olle-confe- rentle, waurbU ook de Russen vertegenwoor digd zUn. Gulf S Bethlehem Steel' Republic Steel 80 April 7 1 12» 13| Chrysler Corporation General Motors Studebaker American Smelting Anaconda International Nickel Konnecott Nevada American Telephone Procter and Gamble General Clgar Atchison Topeca Baltimore and Ohio Union Pacific Norfolk and Western Royal Dutoh Gemengd Nieuws EEN SMOKKELAUTO. Bij Roermond hebben kommiezen een smokkelauto aangehouden. Ruim 1500 K.G. suiker was er in verborgen. BRANDEN. Te Ouddorp (Z.-H.) is een schuurtje van C. de R. tot den grond toe afgebrand. Do inboedel ging geheel verloren. Te Haarsteeg bij Heusden (N.-Br.) is de boerderij van Van D. geheel door brand vernield. Eenig vee kwam ln het vuur om. Verzekering dekt de schade. Te Lingsfort in de gemeente Arcen (L.) is de boerderij van L. geheel afgebrand, daa; door watergebrek de brandweer niets kon uitrichten. De ou-d© L. en de dienstbode konden zich slechts met moeite redden. Een koe, die brandwonden had opgeloopen, moest worden afgemaakt. Verzekering dekt slechts gedeeltelijk de groote schade. Te Reilen brandde de behuizing van K. ge heel af. De man woonde er nog maar een paar dagen. Een en ander was verzekerd. INBRAAK BIJ EEN RIJKSONTVANGER. Bij den rijksontvanger te Nieuwer-Amstcl (N.-H.) is ingebroken. Zilveren voorwerpen worden vermist, alsmede contanten ter waar de van f 1600. TRAGISCH. De 77-jarige wed. Meerloo te Nieuwkoop, die reeds geruimen tijd ongesteld is, had het ongeluk, toen zjj" op het plaatsje achter haar woning in het zonnetje zat onwel te worden en in het water te vallen. Voorbijgangers red den haar, doch eenige uren later is zjj over- DOODELIJK AUTO-ONGELUK De 17-jarige Deumen is op den Schaesberger weg te Heerlen, terwijl hjj op zijn rijwiel ge zeten was en in botsing kwam met een anderen wielrijder door een autobus overreden en op DOODELIJK AUTO-ONGELUK Te Roosendaal is op den Rijksweg Roosen daalBreda, nabij de steenfabriek „De Toe komst" het zesjarig zoontje van den heer Van Peer by het oversteken van den weg door een vrachtauto overreden. Het knaapje overleed kort na het ongeval. De marechaussee uit Oudenbosch stelt onderzoek in. Te Langweer (Fr.) is het 14-jarig zoontje van den heer Zwaga, dat met zyn vader in eer boot meevoer, ty'dens het smeren van den mo tor, doordat zyn stropdas by het voorover buk ken in den motor bekneld raakte, door den motor gegrepen en voor de oogen van zijn va der gewurgd. De jongen was onmiddellijk dood. ERNSTIG MOTORONGEVAL Men meldt ons uit Ede: Een motorrijder reed op den Arnhemscheweg naby de Ginkel zoodanig tegen een wagen aan, dat hij met vry ernstige verwondingen aan het hoofd werd opgenomen. Na verbonden te zijn is de man per ziekenauto vervoerd naar diaco- nessenhuis te Arnhem. EEN DUBBELE MOORD In het Duitsche grensplaatsje Scherpenzeel bij de Nederlandsche gemeente Waubach heeft de 26-jarige Peymans de beide ouders van verloofde doodgeschoten. Tusschen den man en de verloofde waren moeilijkheden gerezen, waarvan de ouders van het meisje de oorzaak zouden zijn geweest. rg: Uffenbaoa-concert ry: BBC-orkest Hilversum AVRO' Engelsch vorderden Hulzen KRO: Radiohoorspel i KRO: Persoerlctter 15.00 Hu'v 15,30 Huls 17.15 H 1 1 v 17.60 L. o n d 19.00 H 1 1 v iVOENSDAG 11 MEI reu m VARA: Vara-septei n NCRV: Gremofoonmuzle Jnbere: Middagconcert n NCRV: Orgelbespeling n NCRV: Kwintet n NCRV: Gramofoonmuxte rsum VARA Vocaal con t n NCRV: Concert :n NCRV: Clarinet-recital iiwuiterhiuitu: Con n t r y: Orgelconcert :n NCRV: Concert rsum VARASeptet l NCRV: HaaHei Lezingen. Cursussen en ■rsum VARA: „Onze keuken" en NCRV: MeJ. Wentlnk: Chr. VARA: Kinderuurtje i NCRV: MeJ. Boelhoi i NCRV: Persbui DE POLITIE-RADIOBERICHTEN Naar wU vernemen, wordt thans een onder dok Ingesteld near de wijze en den omvang, ■aurop de tadlo-polltlcberlcl.ten, die dagelijks la Hulzen worden uitgezonden, worden ver- preld. De Minister van Justitie beeft namelUk commissie opgave gevraagd polltle-radlo-ontvangstatlons, radio-berichten die stations, welke op ompaalde t id°oberlchrtenUrend lulsteren naar extra-poli Volledige programma's ln de Gmroepglds. Duidelijke foto's; best verzorgd Radio blad; 4 gtd. per half Jaar of 18 cL per weck. Ned. Chr. Radio-Vereeniging, Voog- lenzang, Ede. Draagt hij in de omroepkosten. EEN PALING IN EEN KACHEL. Terwijl de arbeiders Vriesman en Gedaan te Haarlemmermeer bezig waren de toch ten te zuiveren, haalden ze ook een oude kachel te voorschijn, Toen zo met moeite dit ding op den kant hadden gewerkt, kwam er een paling uit gekropen van ongeveer een kilo. NACHTVORST In den nacht van Zondag op Maandag beeft het in Groningen danig gevroren. Vooral op de lichtere gronden in Oostelyk-Groningen heb ben de op rijen staande aardappelen, die totaal waren witgevroren, van deze nachtvorst ge- DE DOODELIJKE DAMP DOOR EEN HOND Doordat een hond in een perceel aan het Wolf en Dekenplein te Utrecht een gasslang had losgetrokken, hebben twee kinderen van vier en zes jaar, die alleen thuis waren, ern stig gevaar geloopen door gasverstikking om het leven te komen. Gelukkig bemerkte een juffrouw het gevaar. De kindertjes waren reeds bewusteloos en zyn naar de Rijksklinie ken overgebracht. EEN GEVAARLIJKE KRANKZINNIGE Uit het krankzinnigengesticht te Woensel is Zondagavond een der verpleegden, de 43-jarige H. P. R., ontvlucht. De man is vermoedelijk te Den Haag, waar hy indertijd den inspecteur van police Paul door een revolverschot ernstig heeft gewond. DE VAL VAN KONSTANTINOPEL Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsoh door ALMA In tusschen was het gezang nader geko men, zoodat het boschje er van weergalmde. Nóg een oogenblik. en het hoofd der eerste afdeel Lng moest zioh bij de kapel vertoonen. Had de Jood nu kunnen kiezen tusschen heengaan of blijven, hij zou de Pannychi- den gelaten hebben voor hetgeen zij waren, zoo heftig had de ontmoeting met Schola- rius hem geschokt. Niet dat hij bevreesd was in den gewonen zin van het woord. Een man. die voortdurend en in vollen ernst om den dood kan bidden, moet reeds voor lang afge daan hebben met alles wat naar vrees zweeimL De huivering, die Brutus den avond voor Ph-ilippi in zijn tent beving, har! niets met angst te maken. Zoo was het ook met den Vorst Ln dit gewichtige oogenblik. Ge komen om na te gaan in hoever do Christe lijke idee met de Kerk saam gegroeid was, kwam het hem voor, dat Scholarius hem 'n antwoord -bad gebracht, dat een einde maak te aan zijn belangstelling in de Mysteriën. Het liefst zou hij zich voor goed verwijdert) hehben. Ik geloof dat lk beter doe met te gaan eitten, zeide hij, naar de tent terugkeerende. Als ik zoo vrij ben van den stoel in beslag te nemen. Vader, dan is het omdat ik zoo veel ouder ben dan gij. Nauwelijks had hij het zich gemakkelijk gemaakt toen een aanvoerder, een stevige monnik, het bosohje te voorschijn kwam en het helder verlichte plaveisel bij de ka pel betrad. Het hoofd achterover, den mond zoo wijd mogelijk open, en al zwaaiende met een witten stok, zong hij aangrijpend duidelijk: De wateren vermalen de steenen, bet stof der aarde overstelpt het gewas, dat vanzelf daaruit voortkomt; alzoo verderft Gij de verwachting des menschen. De Vorst hield zijn ooren dicht. Het zingen schijnt u niet te bevallen? zeido Vader Theophilus. Ik moet dan ook toegeven, dat de gratiën zelden geraad pleegd worden bij de muziekuitvoeringen in de heilige huizen dier Vaders. Maar hij voor wien de opheldering be stemd was antwoordde niet. Hij voltooide de zinsnede in gedachten: Gij overweldigt hem in eeuwigheid, en hij gaat heen. De Vorst liet zijn handen in den schoot vallen, juist bijtijds om bet laatste vers te hooren: Maar zijn vleesch. nog aan hem zijnde, heeft smart; en zijn ziel, in hem zijn de. heeft rouw. Op wien doelde dit? Wisten de zangers welke beteekenis deze woorden voor hem hadden? Het was een antwoord voor God, en zij waren slechts boden, die het over brachten. Hij sprong overeind, zijn gansche ziel kwam in opstand, alles kookte en woel- de binnenin hem, het was hem te moede alsof de geheele wereld te niet ging. Hij voelde behoefte om te slaan, te dooden, te verbranden, te verbreken, to vernietigen. Toen hij wieder tot zichzelven kwam, zei Vader Théophilus, die in de meening ver keerde dat de Vorst ten hoogste getroffen was door de eindelooze menigte monniken, op zal venden toon: Om goede orde te ver krijgen was een zorgvuldige regeling noo- dig want ofschoon de deelnemers zich ver bonden hebben tot het leiden van een god zalig leven, worden de geloften wel eens tijdelijk vergeten. De heiligsten ondor hen zijn trotsoh op hun kloosters en zijn dik wijls maar al te zeer geneigd om ter ver dediging van hun rechten de toevlucht to nemen tot vleeschelijke wapens. De Vaders an de eilanden zijn reeds seder lang na- bréngen. Die nu volgen, zeide Vader Theophi lus, op de tweede groep wijzende, zijn kloos terlingen van Petrion, en de derde groep komt uit.het klooster van Anargyres, een zeer oude Orde. Keizer Michael is in 1041 in een van hun cellen gestorven. Eenu vwinig later verscheen een min of meer luidruchtig troepje in witte gewaden en wijde gele mantels, met ongeschoren haar en baard. Theophilus trachtte hen te verontschuldigen. Val hen niet te hard. zeide hij, 't zijn bedelmonniken uit de kloosters van Pe- riblepte, in het kwartier van Psammatica. Gij kunt hen op do hoeken der straten en trokken zij door den hollen weg... mannen hoed zonder rand, een weinig uitgebogen in grijze, zwarte of gele jassen, sommigen aan den top; een zwarte sluier; het haar in ook in t wit, monniken met kappen, met een rol op liet achtehoofd bijeengehouden; geschoren en ongeschoren hoofden, met en een donker kleed van glanzige zwarte 6tof, zonder sandalen, een stroom van mannen;in ruime plooien tot op den voet neerhan- ln alle denkbare stemmingen, behalve de gend. Hem volgde de Abt. en terwille van vroohjke en blijbartige; spookachtig, som zijn zwakte droeg een jonkman de fakkel ijverig op de Vaders in de stad, en als men pleinen zien, op alle publieke plaatsen, ziek fhen te zamen bracht, zou men heel spoedig jen blind, lam, en bedekt met wonden. Hun een vuur van strijd en twist zien ontbran-schutspatroon is Sint Lazarus, 's Nachts den. Daarom zijn zij in drie groote groepen j daalt eeem engel tot hen af om genezing aan verdeeld; de monniken van Konstantinopel;te brengen. Zij weigeren te gelooven dat de die van de eilanden, de kusten van den I tijd der wonderen voorbij is. Bosporus en de drie zeeën; en ten derde de De 6tadsmonniken waren in groote getale anachoreten en kluizenaars uit alle wind- aanwezig. Zij voerden banieren met zich, streken waarop de namen hunner Orden in gouden Voor iemand als Vader Theophilus is dit letters geschreven stonden, en iedere afdee- ecn zeldzaam lange uitweiding, waarvan ling werd voorgegaan door den Hegumen, de Vorst partij trok om zijn kalmte te her- of Abt, die een toorts in de hand hield, winnen. Hij voelde zich wieder in staat om Nu trok een troepje zwarte monniken de processie uitwendig bedaard althans over de beek, en hun zang was even som- j gade te slaan. De broeders die den hollen her als hun kleed. weg doortrokken waren gekleed in lange Petra zendt ons deze Vaders, zeide grijze kleederen, met wijde mouwen; hoofd Theophilus. Zij brengen de dagen slapend en gelaat waren geheel onder de kap ver-door, maar 's nachts waken zij. De tweede j borgen. Het waren zindelijke, fatsoenlijkekomst des Heeren, zeggen zij, zal in den mannen, die de orde uitnemend bewaarden nacht plaats hebben omdat die ure de meest en de handen tegen elkander gedrukt op dc geschikte is voor den bazuinengol en voor 1 horst hielden. Het. gelukte den voorganger de bijkomende natuurverschijnselen, niet hen door zijn gezang in geestdrift te Een half uur ging voorbij en nog altijd ber, beladen naar lichaam en geest, jongen jen ouden, den indruk gevende alsof zij zoo even ontwaakt waren na eeuwenlangen j doodslaapeen half uur onder het op- I dreunen van dat eerste hoofdstuk uit het i boek van den man in het land van Uz, een j half uur waarin de Vorst, als de vergelij king niet te sterk is, gelijk was aan een ziel die de wacht houdt over haar eigen verlaten lichaam. Toen zei Vader Theophilus Die nu volgen komen uit de kloosters van Sint Jacobus en Manganese, het rijkste der kloosters van Konstantinopel. en het mach tigste. Onze beste predikers komen van daar. De broeders beoefenen de wetenschap; hun boekerij is ongeëvenaard, en zij beroe men er zich op dat in hun eeuwenoude broe derschap nog nooit een ketter is voorgeko men. Op hun altaren worden de kaarsen altijd brandende gehouden. Hun gelederen worden steeds aangevuld met jongelieden uit de edelste huizen. Jongelingen, voor wie het leger open staat, trekken liever in het sierlijke klooster Manganese, om zich aan God te wijden. Zij zullen u wel belang in- boerzemen. Vorst! en op hen volgt de twee de groote afbeelding. De bro Jeren van de eilanden? Ja. van de eilanden en de zeekust. Op het plaveisel verscheen een voorgan ger, gekleed als een Grieksch priester van dan hedendaagschen tijd: een hooge zwarte oor hem. Hun gezang was liefelijk, zuiver, «n in de maat Do Vorst merkte deze tee kenen van beschaving en orde zeer goed, en toen hij nogmaals naar den jonkman zag die de toorts droeg, herkende hij in hem den jongen monnik, die in het Witte Kas teel zijn kamer gedeeld had. Kent gij dien jongeling? vraagde hij, op Sergius wijzende. Dat is een Rus. nog eerst kort hier, antwoordde de Vader. Eergisteren ls hij door prinses Irene aan den keizer voorgesteld. Hij maakte een goeden indruk. Beiden zagen den jonkman na totdat hij uit het gezicht verdwenen was Hij zal van zich doen spreken, rei de Vorst, en na die voorspelling gaf hij zijn aandacht aan de leden van de broeder schap. w Wat zien zij er krijgshaftig uit, zeide hij. Hun geloften met betrekking tot den oorlog zijn niet zwaar. Als de P&nagla naar de muren gedragen werd, zouden zij haar in volle wapenrusting vergezellen. De Vorst glimlachte, want hij tJeelde het geloof niet In de Maagd van Btocherne, dat het antwoord van den Vader Insloot. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 9