Spionnage in den grooten oorlog
DINSDAG 3 MEI 1932
DERDE BLAD PAG. 9
Waar spionnen zijn, zonder dat men
er vermoeden van had
De listen, in den oorlog van weerszijden
ïoegepast teneinde door middel van spion-
aage resultaat, te verkrijgen, zijn bijkans
ongelooflijk; slechts de stoutmoedigheid,
daarbij tentoongespreid, overtreft ze. De
„Leviathan" was de grootste paketboot, die
gedurende den oorlog Amerikaansche troe
pen naar Europa overbracht. Meer dan eens
was bemerkt, dat de Duitsche onderzeeboo-
ien pogingen aanwendden om haar te tor-
pedeeren en met steeds grooter nauwkeurig
beid werd het uur van vertrek van de
„Leviathan" geheim gehouden en al dat
gene wat deze boot omringde met de grootst
mogelijke zorg bewaakt
Op een dag vernamen de Amerikaansche
autoriteiten, die de Amerikaansche ge
heime dienst ter beschikking van de En
gel sche Intelligence Service had gesteld, dat
een Duitsch marine-officier vermomd als
Amerikaansch soldaat, zich onder de pas
sagiers van de „Leviathan" zou mengen
teneinde te beproeven deze te doen zinkeru
Maar niets werd ontdekt
Een zonderlinge gast.
Korten lijd later echter ontving de Intel
ligence Service van agenten te Mexico de
aanwijzing, dat een Duitsch spion zich m
een der hotels te Boston moest bevinden en
wel onder den naam van Robert Morris,
b.fkomstig uit Chicago. Inderdaad bleek een
gast van dien naam in een der hotels te zijn
afgestapt; hij noemde zich bankier, maai
hij bleek voor het Hotel Black Bay in zoo
iverre een zonderlinge gast, wijl hij gedu
rende zijn voorgenomen, eemgszins lang-
idurig verblijf den wensch had uitgesproken
idat. onder het plafond van zijn kamer een
'stalen koepel zou worden aangebracht. Naai
hij zeide, was het hem eens gebeurd, dat
het plafond on zijn hoofd was neergekomen
en sedert dien had hij een ietwat zondei
Singe angst hij gaf het zelf gaarne toe
voor een herhaling van dit geval. Daar
mede viel samen het verschijnsel, door don
'rlraadloozen dienst van Charleston Navy
Yard waargenomen, dat de uitzending werd
bemerkt van een toestel op hoogen druk
en van sterken omvang.
De Amerikaansche geheime dienst zetts
3ich aan het werk en een onderzoek van
enkele weken bracht de overtuiging, dat
!dè uitzending moest geschieden uit het
hotel, waarin de zonderlinge Robert Morris
sijn intrede had genomen. Men slaagde er
5n de berichten van den Duitschen spion te
ontcijferen in dier voege, dat de beteekenh
■van rijn laatste boodschap erop wees. dat
hlle maatregelen waren getroffen ora het
schip te doen zinken. Het ging klaarblijke
lijk opnieuw om de „Leviathan".
List tegenover list.
Het. ware gemakkelijk geweest den zon
derlingen bankier te arresteeren. maat men
Kou dan verder niets hebben vernomen.
Vandaar dat. de Charleston Navy Yard oök
tdjnerzijds een list gebruikende, met den
/geheimen dienst in het. Black Bay Hotel in
ye.rbinding trad door dezen te vragen of
hij niets had n|'de te deelen, en dat nieuws
vnet ongeduld werd verwacht. Waarop
Robert Morris met spoed ten antwoord gaf,
dat „een der onzen zich op het schip zal
Inschepen teneinde het te doen zinken". Het
was nu gemakkelijk om bijzondere waak
zaamheid aan den dag te legen; officieren
van den geheimen Marinedienst hidden hij
het volgende vertrek van de „Leviathan"
een wakend oog. Maar zij konden niets
vinden, totdat een soldaat, moeilijk loopen-
Öe, blijkbaar aan het been gekwetst, hun
aandacht trok, dit te meer. omdat de in
gescheepte troepen nog geen marsch van
heteekenis hadden afgelegd en dus een
hunner moeilijk gewond kon zijn. De zooge
naamde gewonde werd daarom in een der
hutten aan boord gebracht en onderzocht
waarbij men foto's van den keizer en dp
keizerin op hem vond. en een potlood van
ieen ongebruikelijke dikte, waarin kleine
stukjes pa,pier waren gebraoht, gewikkeld
Sn geoliede zijde, ongetwijfeld teneinde elke
beschadiging te verhinderen. Deze papieren
bevatten mededeolingen in cijferschrift.,
welke door de experts van 'Charleston niet
konden worden ontcijferd. Maar toen men
den spion zijn schoenen afnam, liet de zool
van een der twee schoenen los en een
Miterst klein hoekje kwam te voorschijn, dat
«ie code bleek te zijn. aan de hand waar
van de mededeeling luidde: „het stoom-
fedhip „Leviathan" is. volgens door mij ont
vangen bevel tot zinken gebracht. Ik hoop
dat deze vaderlandslievende daad de over
winning voor mijn geliefd vaderland zal
vergemakkelijken".
Men was dus bijkans zeker, dat eenigo
ïnachine. die een ontploffing morst veroor
zaken. zich aan boord bevond. In allerijl
werd het schip ontruimd; het vertrek uit
gesteld, maar vier dagen had men noodig
om de „Leviathan" te doorzoeken, voordat
men werkelijk iets vond. In een onschuldig
II stond in ons blad van 28 April.
uitziend» kist met zeep was een geweldige
dinamietreserve verborgen, meer dan in
staat om geheel een New Yorkschestraat
tot springen te brengen.
Met spionnen vangt men spionnen.
Niets was er, dat Robert Morris behoefde
duidelijk te maken, dat zijn geheime mede-
deelingen waren onderschept. Men ging dus
niet tot zijn arrestatie over. maar liet hem
verder aan het werk, waabij voor nauwkeu
rige bewaking werd zorggedragen. Twee
mannen van den staf van den Amerikaan
schen geheimen dienst namen in Hotel
Black Bay hun intrek, beiden aangesteld
als bedienden, en een der twee kreeg na
tuurlijk de kamer van Robert Moris onder
zijn territoor. Maar de spion verliet, onder
geen beding de kamer; zelfs wanneer men
deze schoonmaakte of het bed afhaalde en
opmaakte, bleef hij aanwezig. Al wat de
beide dectectives konden ontdekken, was
slechts de aanwezigheid van twee koffers
van bijzondere grootte, op bijzondere wijze
gesloten. Een der detectives hoorde menig
maal het geluid van een dynamo en de
eigenaardige tikken, die een radio-ontvang
toestel geeft. Be-denkelijk voor de Ameri
kanen werd, dat dc boodschappen van
Robert Morris sedert de aanhouding van den
spion aan boord van de „Leviathan" onbe
grijpelijk waren geworden; vermoedelijk
was uit voorzichtigheid de code gewijzigd.
De „Leviathan" had intusschen zijn derde
reis heen en weer naar Frankrijk volbracht
en moest voor nieuw troepentransport wor
den gebruikt Men mocht het uitgesloten
achten, dat Robert Morris zou rusten na de
mislukking van den aanslag; zoowel het
toezicht op het schip als het toezicht op
den spion verdubbelde. Op een gegeven
ochtend bemerkte een der beide dectectives
dat zijn kameraad afwezig was; na den
directeur van het. Hotel gewaarschuwd en
zijn inidentiteit verraden te hebben, begaf
men zich op weg om hem te zoeken, en
vond hem in de kamer van Robert Morris,
die, na. een hevig gevecht, waarvan de ka
mer de sporen droeg, hem in een zijner
ijzeren koffers had gesloten. Nog tijdig
werd hij er uit verlost., maar zijn toestand
was zoodanig, dat hij niets kon mede-
deelen, voordat een dag was voorbij gegaan.
Toen kon hij zijn avontuur vertellen; Robert
Morris had hem aangevallen toen hij aan de
kamerdeur stond te luisteren, had de over
hand gekregen in dien strijd tusschen hen
beiden, en hem, blijkbaar vermoedende, dat
hij geworgd was. in de kist geworpen.
Daar had de detective meer gehoord dan
den spion lief kon zijn, want zioh in eens
oprichtende riep hij uit, dat men moest
zorgdragen het vertrek van de „Leviathan"
te vertragen en luitenant James te arres-
tocren.
Op h»t nippertje.
Maar inmiddels was de „Leviathan" ver
trokken. Charleston Navy Yard stelde zich
telegrafisch met het schip in verbinding; ge
lastte het met alle snelheid naar New York
terug te koeren, en zoogenaamd vertrouwe
lijk, maar duidelijk voor een ieder merk
baar, de tijding te verspreiden, dat deze
terugkeer geschiedde, om een persoon van
hoage beteokenis alsnog aan boord te nemen
Dit geschiedde oon lui tenant James, was hij
werkelijk aan boord, in de veronderstelling
te brengen, dat hij beter zijn aanslag kon
uitstellen opdat daardoor ook deze hooge
persoon zou worden getroffen. Luitenant
James was de bezoeker geweest, door Robert
Morris ontvangen, nadat hij den veronder
stelden dooden detective in de kist had ge
worden. Uitdrukkelijk had Morris gezegd,
dat hij op luitenant -Tames rokende om de
„Leviathan" te doen zinken. Het had weinig
gescheeld of deze was tie laat gekomen; alle
soldaten waren reeds ingescheept; de brug
gen waren ingetrokken en de ankers gelicht,
doch de officier, die een order van den Mi
nister van Oorlog kon toornen aan den ha
vencommandant, was door diens hulp en
zoodoende door een stoombootje aan boord
gekomen, nadat de posten van den geheimen
dienst waren ingetrokken. Op hem kon bij
kan? geen verdenking vallen.
Toen 'het schip t,e New York
kwamen de agenten van den geheimen
dienst aan boord. Luitenant James moet
toen begrepen hebben, dat hij verloren was,
want plotseling ontdeed hij zich van de
caliezen, welker inhoud hein compromit
teerde, door ze overboord te werpen. Dit
estigde echter juist de aandacht van de
«islanders en de agenten op hem. Trouwens
ontkennen was tegenover het getuigenis van
den detective uitgesloten. Hij erkende dan
ook Duitsch spion te zijn en zioh te hefbben
ingescheept, met het doel om het schip te
doen zinken. Toen de voorzitter van den
krijgsraad hem vroeg hoe hij na het vol
brengen van zijn daad gehoopt had zijn leven
te kunnen redden, riep hij schouderophalend
uit: „Wat zou mijn leven er toe gedaan heb
ben tegenover den dienst, dien ik Duitsch-
laud door het zinken van de „Leviathan"
had kunnen bewijzen". Naast den zgn. lui
tenant James nam de zonderlinge Robert
Morris plaats op de bank der beklaagden,
en eerst toen vond men uit, dat de officier
door hein met. deze zending belast, zijn
NAAR DEN GRIEKSCHEN
ARCHIPEL EN RHODOS
door
Dr C. VELTENAAR
I
Ncm cuivis homini contingit adire Corin-
thum.
Dit uit het Grieksch vertaalde spreekwoord
hield Horatius zijn tijdgenooten. den Romein-
schen parvenu's zijner dagen voor. Het is
niet iedereen gegeven naar Korinthe te
gaan. Want. wie naar Korinthe toog. diende
te rekenen met „het Korinthische leven' en
op de hoede zijn voor de duizend priesteres
sen van Aphrodite, de Syrische Venus, hoog
np den Acropolis van het vermaarde
Korinthe, die het goud van den Romein niet
versmaadden.
Het oude, beroemde Korinthe bestond niet
meer in de dagen van den Latijnschen dich
ter en in die van den Apostel Paulus. die de
nieuw-gestichte stad bezocht en aldaar een
gemeente stichtte, aan welke hij een tweetal
brieven heeft gericht. Toen de Apostel de
stad bezocht, zag hij slechts een Italiaansche
kolonie, door de Romeinen gezonden. In 118
v. C. was Macedonië bezet en bij bet Ro-
meinsche Rijk ingelijfd. Twee jaar later
werd de stad door den woesten veldheer
Lucius Mummius bestormd en geheel ver
woest, met den grond gelijk gemaakt, haar
inwoners gedood en als slaven weggevoerd.
Onder den naam van Achaje werd Grieken
land een Romeinsche provincie.
Onder de Romeinen herleefde de stad en
kwam tot grooten bloei. De kolonisten maak
ten zich meester van het marmer der
Grieksche tempels, in grooten getale vestig
den zich in dit centrum van handel en
wereldverkeer de Joden, handel en scheep
vaart, welvaart en rijkdom zetten een stem
pel op deze stad en luxe en ontucht waren
de gezel linnen van den rijkdom.
In dat drukke, weelderige, wufte, onze-
lijke milieu verkondigde de Apostel het
Evangelie, stichtte hij de gemeente, die uit
„niet vele edelen en wijzen" bestond en
voor welke hij de liefdeshymne had be
stemd: „En nu blijft geloof, hoop en liefde,
deze drie, maar de meeste van deze is de
liefde".
„Niet iedereen is het gegeven naar Ko
rinthe te gaan". Maar aan een honderdzes
tigtal Nederlanders, onder wie velen van
vermaarde reputatie, allen pelgrims, bede
vaartgangers naar Hellas, naar het land der
Helleensche en voor-Hellecnsche cultuur,
viel het voorrecht te beurt deze stad te zien
en Athene. Corfu en Ithaka, Olympia en
Delphi. Kreta en Rhodos.
Gevaren voor priesteressen van Aphrodite
dreigden niet, noch Joodsche geldschieters,
de haven was verzand, een klein moeras en
drie Kilometer landwaarts ligt de oude stad
een zevental dorisdhe zuilen van eten
A polio-tempel en wat resten van laat-
Grieksche en Romeinsche bouwwerken, en
een groote, ontgravene fontein Peirene, een
vergaarbak, die ongeveer 500 duizend Liter
water bevatte, vertellen u in steenschrift de
heerlijkheid der stad, die ongeveer honderd
duizend menschen herbergde.
Onder de auspiciën der Nederlandsche
Openbare en Bizondere Universiteiten, die
de medewerking hadden van de „Vereeni-
ging tot bevordering der kennis van de An
tieke Beschaving", hadden zich te Marseille
deze 160 Nederlanders, Professoren, Docto
ren en Leeraren onzer Gymnasia, studenten,
vereerders, kenners van de Grieksche lite
ratuur, bijna allen Universitair gcvormden,
ingescheept, op het Grieksche stoomschip
„Putris II", om in een drietal weken de be
langrijkste centra van Griekenland en de
eilanden te zien en te bezoeken.
Reeds vele plaatsen hadden zij bezocht,
toen zij op den len April op de ruïnen van
Korinthe stonden. Uit den Romeinschen tijd
hadden zij de proconsuls gezien, in logge
draperies gehuld en de eenvoudige woorden
op een steen uit de derde eeuw: Synagoge
hebraïon, Joodsche Synagoge, vroegen aller
aandacht.
De Amerikaansche School, die in de jaren
1928 en 29 haar opgravingen verrichtte, vond
een blok met inscriptie: KORFAN, van de
meisjes.
In twee jaar groef men een kerkhof uit en
men vond 233 graven met. 1100 vazen en
ontelbare, kleine dingen, men vond een
Basilica, bij een poging om den ouden weg
to vinden van de Kenchraïsöhe Poort., waar
door Paulus binnenkwam, men vond'resten
van een Basilica, waarin Paulus zou hebben
gepredikt, ten Noorden van de Peribolos van
Apollo. Ten Noorden van den tempelheuvel
zoon was.
Men moge het weric van spionnen ver
achtelijk vinden, en wel niemand zal ont
kennen. dat hun sluipen in den nacht en in
de duisternis van verachtelijken aard is.
Toch, wie kan in een geval als dit de op
offering ontkennen, die er in zulk weric
sdhuilt en den moed, die men daarbij niet
een enkel oogeoblik, maar dagen en uren
achtereen toont Dat de detectives moeite
hadden den gevangen genomen officier tegen
de woede der Amerikaansche soldaten te
verdedigen, wie zal liet niet hegrijpen! Zij
gingen naar Frankrijk om hun leven te
wagen in den open strijd, en, zonder de
waakzaamheid van him geheimen dienst,
ware hun aller leven verloren geweest door
een laaghartigen aanslag, voordat zij Europa
zelfs hadden bereikt!
ontdekte men een Romeinsche markt met
aan drie kanten winkels, verwoest na de
groote aardbeving van Vespasianus
Maar wat mij het meest boeide waren de
letters in een grooten steen: ERASTVS
PBO.AED. S.P. STRAVIT
Erastus, Pro-Aedilis heeft dezen geplaveid
S.P. (Sua pecunia) uit eigen middelen.
Hebben wij hier te doen met Erastus.
sodalis Pauli. den metgezel van Paulus. den
rentmeester der stad? Heeft hij als Christen
het Theater geplaveid met blokken kalk
steen en dan uit eigen beiirs, uit eigen
middelen?
Driemalen noemt de H. Schrift dezen
Erastus. Eerst in Handel. 19 22, als zende
lingshelper dien Paulus van Epheze uit met
Timotheus door Macedonië naar Korinthe
zond. Dan in Ram. 1623 „U groet Erastus,
de rentmeester der stad". Van toen af was
Erastus niet meer in de begeleiding van den
Apostel. Paulus duidt hem aan als de ver
zorger der stadskas en wij vinden hem 10
jaar later nog te Korinthe (2 Tim. 4:20):
„Erastus is te Korinthe achtergebleven".
„Een klinkend metaal of luidende schel"
is Korinthe geworden, omdat het „de eerste
liefde" niet heeft bewaard.
Naar Hellas! Heel dc Christenheid heeft
honderd jaar geleden deze kleine, vertrapte
Cliristen-natie toegejuicht, toon zij zich met
de hulp der groote mogendheden emanci
peerde uit der Turken overheersching. Hellas
en de Hellenen, door taal, traditie, cultuur
en religie het snoer, dat het vasteland, de
Peloponesus, de Jonische en Aegeisohe
eilanden samenverbond!
Maar de Romeinen noemden die volks
stammen Graecien Grieken zijn v
blijven heeten en terecht is opgemerkt, dat
Griekenland, dat Oud-Hellas ons gegeven
heeft alles, wat wij aan beschaving, letter
kunde, wijsbegeerte, beeldende kunsten
bezitten.
Zelfs heeft het „Graecia capta", het gevan
gene Griekenland den overwinnaar over
wonnen. M ant dc Latijnsche letterkunde is
zonder de Grieksche niet te verklaren. Gri-e
ken kwamen het eerst met de vraag: „Wij
willen Jezus wel zien".
Boven het kruis van Christus stond zijn
beschuldiging in 't Latijn, het Hebreeuwsch
en het Grieksch: Jezus de Nazarener de
Koning der Joden.
De Evangeliën en heel het Nieuwe Testa
ment zijn in het Grieksch geschreven. Het
Oude Testament is door de Alexandrijnen
in het Grieksch vertaald. De Bvzantijnscbe
prediker Kyrillos predikte het Christendom
onder de Slaven cn bracht hun het letter-
sohriff, naar het Grieksche alphabeth. Joden
en Heidenen, Semiten en Germanen zijn
haar schuldenaars.
Naar Hellas, het klassieke land der vrij
heid, togen de 160 Nederlandsche pelgrims,
uit de vrije landen der Noordzee.
En van dien wonderen tocht ga ik nu ver
halen.
Wetenschap.
OPZIENBARENDE ONTDEKKING
ATOMEN SPLITSING. MEER ENERGIE
GEWONNEN DAN VERBRUIKT.
Men meldt ons uit Londen:
Een wetenschappelijke proef van buiten
gewoon groo'c, nog niet te overziene draag
wijdte, is geslaagd in het onder leiding van
den bekenden professor Lord Ruther
ford staande Cavendish laboratorium te
Cambridge. Twee jonge onderzoekers, Dr. J.
D. Cockkroft en Dr. E. C Walton, die
resp. 34 en nog geen 30 jaren oud zijn, heb
ben een ontdekking gedaan op het gebied
van atoomsplitsing. Lord Rutherford, een
der grootste autoriteiten op dit gebied, ver
klaart dat men door een luchtledige buis
millioenen kleine deeltjes met een snelheid
van 10.000 KM per seconde heeft gedreven.
Hierbij is het gelukt atomen te splitsen. Her
resultaat van de proef is van buitengewone
waarde voor de verdere behandeling van het
geheele vraagstuk.
Sir Leonard Hill, een ander vooraanstaand
geleerde, legt er den nadruk op dat het re
sultaat veel belangrijker is dan de leek zich
kan voorstellen, omdat het voor de eerste
maal gelukt is meer energie te winnen dan
te verbruiken. Dr. Cockkroft zelf verklaart
dat hij enzijn medewerker bij hun proeven
tot atoomsplitsing langs electrischen weg
zonder gebruikmaking van radio-actieve
middelen een spanning tusschen 100.000 en
500.000 volt wilden gebruiken.
Naar de officieele Pruisische persdienst
mededeelt, heeft het Duitsche instituut voor
psychiatrisch onderzoek bij het Kaiser Wil
helm Instituut te Munchen, dat de be
schikking had gekregen voor wetenschap
pelijk gebruik o. d. hersenen v. d. 3 Juli 1931
te Keulen terechtgestelde massamoordenaar
Peter Kuerten, medegedeeld dat 't onderzoek
heeft uitgewezen, dat in alle deelen der
hersenen normale verhoudingen heerschten.
Er bestaan niet de minste aanwijzingen
van een of ander ziekteproces. Ook bestaat
geen enkel gegeven waaruit een anatomi
sche storing zou kunnen blijken, die zou
VIT AMERIKA
GEEN VERBETERDE
CONJUNCTUUR
STEEDS DIEPER DE PUT IN
De U.S. St<
doende wem gebaald, zoodat
ndeelen niet» ..ver bleef. Eer
ie heeft sle.-hts éénmaal In
:rd. De boslissinj
wU»t dus wel op
lovendien blijkt i
ring op de gev
len ln een periode, waar het voornamelHk op
financieele kracht en financieel uithoudings
vermogen aankomt. De situatie ln de staal-njj-
verheld vertoont nog geen teekenen van verbe
tering. integendeel. Men beweert wel. dat de
deVdag^aan legge^voor* het koopen vin
grondstoffen ingevolge een grootere (hypothe
tische?) vraag naar auto's, maar wtJ moeten dit
eerst zien. terwjjl het weinig bemoedigend
klinkt, dat invoerrechten op staal en «zer ver
zocht worden in verband met stUgcnden invoer
uit het buitenland, niet het minst vanuit Neder
land. Ook de Bethlehem Steel heeft vanzelfspre
kend ongunstige resultaten te boeken. Deze
maatsrhappö le"d over het eerste kwartaal van
dit jaar een verlies van 8 S.685.'i00 voor beta
ling van bot preferente dividend en daarna
var. 8 5.110.000 voorwaar ook een bedrag om
uiterst voorzichtig verder te gaan. Ook hier zou
binnenkort het preferente dividend in gevaar
kunnen komen, hetgeen misschien nog eerder
liet zal ziin dan bil de U S. Steel, welke
kwesties gemoeid zijn. Grace, de president vm
de Bethlehem Steel is uiterst pessimist, mar
van stemmingen, zooals hti steeds heeft getoonc
te zön. Rü ziet de toekomst donker in. al wi)s'
hij op het iets vroolflker feit. dat de prözen var
alproducten in den laatsten tijd betrekkelijk
biel zijn. een factor, die op een verbetering
Gulf States Stee
Bethlehem Stee
Kepublic Steel
len passeerde de Studehak
t dividend, omdat het verlies over het tweede
•artaal van dit Jaar 5 481.000 bedroeg tegen
i winst van 8 809.000 In de overeenkomst'ce
riode van het vorige Jaar, Ook voor de Gene-
Motors vreest men een verdere dlvldend-rc-
ctle, al zou het ons in het geheel niet ver-
mderen. wanneer ook deze maatschappij er op
Chrysler Corpoi
General Motors
Studebaker
gevolg dat ook de koperprö» niet heeft kunnen
ageeren op het verlengen van het koper-kartel.
Neemt men echter in aanmerking, dat dit kartel
niets voor voelen of groote voorraden aan
houden Immers men weet, dat de Rhode!
'I goedkooper kunnen producee
•che. gevolg hleva
«node.«la product ie in staat Is
gedeelte van de wereld-behoei
iok de koperprUs opnieuw een t
3 daling zal i
n Smelting
ional Nickel
28 April 30 April
kan ten opzichte
kunnen wijzen op een aangeboren of ver
worven geestesziekte.
Het. anatomisch-biologisch instituut van
de universiteit van Berlijn heeft in verband
hiermede medegedeeld, dat dit resultaat in
overeenstemming is met het eigen onder
zoek.
In de dezer dagen gehouden vergadering
van de Vereeniging „Instituut voor Econo
mische Geschriften" zijn tot leden van den
Raad van Beheer benoemd de heeren prof.
nir. W. A. Bonger. G. Th. Crone, W. A.
Engelbrecht, prof. dr. A van Gijn en prof.
mr. A. M. de Jong. terwijl als leden van het
Dagelijksch Bestuur zijn herbenoemd de
heeren mr. P. Hofstede de Groot, prof. mr.
dr. G. M. Verrijn Stuart en mr. G. Vissering
Radio Nieuws.
AVRO: Omrc
g: Mlllta.: c<
Copu.alr con
n KRO: Mengelberg-concert
-Eiffel: Flrm-.n Touche k*i
ïtry: Griller strijkkwartet
r s u m AVRO. Kovace Lajoe
i AVRO: Engeie
15.50 K
15.05 D a
16.20 La
11. J0 H u
lect
18.00 H u
lan.
19.0o H u
voensdag 4 mei
iCRV: Da
zen NCRV: Hsrmonlumir
undborg; Strijkorkest
e r 9 u m VARA: Septet
zen NCRV: Concert
gen berg: MUldagocnce:
r e r s u m VARA: IManore
zen NCRV: Concert
gswusterhausen:
entry: Orgelconcert
u: Omroeporke!
i NCRV: mej. V
i NCRV: W. P Cm
Volledige programma's ia
de l mroepgids. Duidelijks
foto's: btiïi verzorgd Radio
blaii l eld oer half Jaar of
18 cl per week. Ned. Chr.
•^.idi^-Vereeniging, Voog-
lentang, Ede. Draagt hij in
de omroupkosten.
>or rechten op deze artikelen
nader gepubliceerd, doch mis
belangen van Amcrikaansch*
die wel mOnen bulten Ame-
hebbon echter
kwestis is zoo verward en zoo Ingewikkeld,
dat men als olie-leek beter doet geen oordeel
uit te spreken. De ruw-olieprUzon «fin verhoogd.
'lie-derlvaten geen onvermengd
voordeel tenzU ook de benzineprijzen stijgen.
Alsdan blijft de mnrge tusschen de olie- en ben
zineprijzen stabiel of zou zich kunnen verrui-
nlg dp>»ke. terwti, de stagneerende scheepvaart
verklaren, alhoewel de stemming de laatste da
gen weer iels gunstiger voor olle-aandeelen
schijnt te zön. zoodat de koersen per saldo wei
nig zijn veranderd.
21 April 30 Apn:
Continental Oil 4 7* 4%
Royal Dutch it 14 ïp,
Shell Union 2* 2l«
Tidewater 2H
Standard Oil of New Yeisey 20»* 22J,
De uitkomsten over 1931 van de Shell Union
zlln bedroevend, al Is de kaaposltie door de auto
mattsche beperking van de activiteit uiterst
sterk. Een verlies 11a afschrijvingen werd gele
dat zoowel het gewone als ook het preferent"
dividend niet meer werd betaald.
!>e aandeden American Telephone hebben «icj
niet kunnen houden; dc baisse richt zich vansel'
sprekend meer en meer op de hooggenoteerd.
fondsen, wetende, dat ook deze de tol aan d<
mlsere zullen hefcben te betalen. Immer» een di
vldend-reductic bijv. b(J de American Telephon"
zal vele aandeelhouders forceeren tot llkwidati-
vooral ook van de z(jde van Investment-trusti
die de bepaling In hun statuten hebben, dat aan
American Telephon»
General ""gar"""
De spoorwegaandi
flinke veer te laten
Atchison Topeca
Baltimore and Ohio
Union Pacific
Norfolk und Wester
ndard Brands hebben ziel
len
23 April 31 Apn
ittddeo opnieuw
23 April 30 A
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
(61
Hier, op onzen eigen grond, meer be
paald aan de deur van de kapel dor Heilige
maagd van Blacheme zal ik hen ontmoeten.
Zij zullen den naoht in het gebed doorbren
gen, een gansche legermacht op de knieën,
treurende over het lijden van omen Hei
land in Gethsemané. Ik wist niet van welk
geloof gij zijt, maar meende, houd het mij
ten goede als ik dwaalde, dat hot aanschou
wen van den geest, die onze geestelijkheid
bezielt, en bij een gelegenheid als deze zoo
duidelijk aan het licht komt, u misschien
[belang zal inboezemen. Daarom nam ik de
(vrijheid een zitplaats voor u te doen gereed
maken, vanwaar gij de processie de terras
sen zult kunnen zien bestijgen. Die dat aan
schouwt leert boter dan te voren begrijpen
in hoe 1 oogc mate Christus der menschen
Biel gevangen houdt.
Die laatste! woorden deden den Vorst ont
stellen. Christus de zielen der menschen ge
Vangen houden! Juist wat hij verlangde te
weten, zoo mogelijk in geheel zijn omvang'
Een wereld van gedachten opende zich voor
hem. maar zijn hoofd bleef helder cn hij ant
Woordde bedaard: Uwe Majesteit betoont mij
groote vriendelijkheid. Ik stel veel belang
in die plechtigheid. Daar het ons niet gege
ven is met 't stoffelijk oog God te aanschou
wen, acht ik het een voorrecht, een zekere
schadeloosstelling, de menschen in grooten
getale hun liefde jegens Hem te zien uiten-
Jionstantijn zag den Indiër aandachtig
aan. Wat hij zeide trok hem zeer aan. Zijn
wijze van spreken was zoo eerbiedig, dat
niemand hem van iets kwaads verdacht zou
hebben, 's Keizers belangstelling was opge
wekt, hij voelde de begeerte in zich ontwa
ken om hem beter te leeren kennen.,
Vorst, zeide hij eindelijk, gij kunt hier
blijven, totdat de processie bij de Groote
Poort is. Dan zal ik u een gids en een eere-
wacht geven- Onze huismeester heeft bevel
te zorgen, dat u niets ontbreekt
Zich daarop tot den dienstdoenden Kamer
heer wendende vraagde hij: Goede Deken,
hebben wij nog den tijd om ons met onzen
gast te onderhouden?
Nog minstens een uur. Majesteit
Hoort gij dat. Vorst? Zeg mij, zoo het
u tenminste niet onaangenaam is. wat ik te
denken heb van uw verklaring dat. gij noch
Moslim, noch Bramaan, noch Boeddhist zijt-
Behoort gij dan tot de Joden, of misschien
tot de Christenen?
VIJF-EN-DERTIGSTE HOOFDSTUK
Hot nieuwe geloof
De vraag kwam v roeger en in geheel ande
ren vorm, dan de Vorst verwacht had. Zij,
die zijn gelaat konden gadeslaan, zagen.dat
hij een weinig verbleekte. Hij zweeg een
oogenblik en zag onzeker rond, alsof hij het
terrein verkennen wilde- Misschien was dit
slechts een yeitoon, zoo ja, dan slaagde hij
volkomen, want ieders gelaat stond ernstig.
Uwer Majesteits vraag moet uit belang
stelling voortkomen. Ik ben van te weinig
beteekenis, dan dat een zoo verheven mo
narch als de Keizer van Konstantinopei on
vriendelijke bedoelingen tegenover mij zou
kunnen hebben. Vertegenwoordigde ik een
Kerk. een sekte, of een erkenden godsdienst.
dan zou het iets anders zijn, maar nu
mijn geloof is mijn eigendom.
Bodenk, Vorst, de waarlieid kon wel
eens in uw bezit zijn, Gods waarheid, zeide
Constantijn welwillend- Wij weten allen, dat
uw land de wieg geweest is van goddelijke
gedachten. Spreek dus onbevreesd.
Met innige dankbaarheid zag de Vorst den
Keizer aan. Inderdaad, Majesteit, zeide hij,
ik heb behoefte aan een welwillend gehoor
De vraag mij voorgelegd heeft meer slacht
offers len doode gevoerd dan vuur, zwaard
en water te zamen. Daarenboven, te zeggen
waarom ik geloof, wat ik geloof, eischt meer
tijd, dan waarover wij thans beschikken. Ik
zeg dit met te meer vrijmoedigheid, omdat
Uwe Majesteit, door mij te beperken, zich
zelf beperkt Ik wil daarom heden alleen
mijn' geloof omschrijven- Vóór allo dingen
moet ik opmerken, dat uit hetgeen ik strafs
zeide niet noodzakelijk volgt, dat ik óf een
Jood óf een Christen zou zijn; want evenals
de dampkring een voertuig is voor een
menigte van schakeeringen in het licht, is
het geloof de drager van een menigte ge
voelens.
Onder het spreken werd de stem van den
Jood krachtiger, zijn kleur keerde terug,
zijn oogen werden vrooter en schitterden met
vreemden glans. Ilij hief de rechterhand op
en zijn gebarenspel was indrukwekkend.
Ik ben niet een Hindoe, Majesteit, om
dat ik niet geloof, dat menschen hun eigen
goden kunnen maken-
De Biechtvader van Konstantijn glimlachte
goedkeureud.
Ik ben niet een Boeddhist, vervolgde de
Vorst, omdat ik niet geloof, dat de ziel na
den dood te niet gaat.
De Biechtvader klapte in de handen.
Ik bon niet een volger van Confucius,
omdat ik den godsdienst niet kan terug
brengen tot de philosophie, noch de philo
sophic kan opheffen tot den godsdienst»
Dc toehoorders werden meer en meer ge
spannen.
Ik ben niet een Jood. omdat ik geloof,
dat God alle volken evenzeer liefheeft en
zoo Hij uitzonderingen maakt, is het ter
wille van de rechtvaardigheid.
Hierop volgde een oorverdoovend hand
geklap.
Ik ben niet een Moslim, omdat ik, wan-
neer ik mijn oogen ten hemel hef. niet kan
dulden dat iemand zich tusschen mij en God
zou plaatsenneen, Majesteit, zelfs niet
ware hij een Profeet.
De toespeling was duidelijk en uit haat
tegen den ouden vijand bai-stte de gansctho
vergadering los in toejuichingen. De Keizer
alleen bleef ernstig. Met de rechterhand
leunde hij zwaar op den gouden knop van
zijn tabouret. Met saam geknepen lippen en
starende oogen. nauwelijks ademhalende,
wachtte hij, wel wetende dat den spreker,
nu hij zoo ver gegaan was, een onvermij
delijke r-fomax wachtte. Hij zag het in de
uitdrukking van zijn gelaat, richtte zich
weder op en wenkte dat men zou zwijgen.
Ik ben nieteen Christen, omdat ik
geloof, datGod God is
de handen te klappen, maar de handen ble
ven opgeheven. De anderen hadden zijn
voorbeeld willen volgen; nu zagen zij den
Keizer aan, cn 'hij alleen 6oheen dein slotzin
te begrijpen. Hij nam zijn vorige gemakke
lijke houding weder aan en zei: Uw geloof is
dus..
God!
Beelden, Heiligen, de Gokanoniseerden.
zelfs de ve. ree ring van Christus en van de
Heilige Maagd, alles keurt hij dus af. dacht
de Keizer, maar welk een overleg. <lat den
vreemdeling zijn \erklaring in deze om
geving doet beisluiten met den Naam der
namen.
Meer nog dan te voren begeorig om den
man te h00ren die den goitedienst in een
enkel woord samenvatte slaakte Konstan-
stijn een zucht van verlichting cn zei glim
lachend: Voorzeker. Vorst mij is geen Ge
loof bekend, dat met zooveel schijn van
eenvoud, zooveel verscheidenheid van be
teekenis toelaat Tal van vragen zweven mij
op de lippen en den h«?enen van mijn Hof
gaat het waarschijnlijk evenzoo. Wat dunkt
u er van, mijn zeer orthodoxe Biechtvader?
De Vader boog zoo diep dat de zoom van
zijn prachtgewaad den vloer veegde:
Majesteit, wij gelooven ook in God,
maar wij gelooven in nog veel daarnevens.
Daarom, al was het sleohts ter vergelijking
van geloofsbelijdenissen, hetgeen nooit on
leerzaam is, zou ik gaarne den edelen wei-
sprekenden gast verder hoorar
En gij, mijne heeren?
Ja, Ja riepen uilen.
Zoo zij het dan. Goede kanselier, wil ons
den eeisten vrijen dag noemen.
1 -n knap man van midi"!haren leeftijd
De Biechtvader was gereed geweest om in morele de verhevenheid, opende een groot
boek, waarin de afspraken des Keizer» opge
teekend waren, sloeg vele bladzijden om en
antwoordde: Majesteit, morgen over veertien
dagen.
Noteer dan dion dag voor den Indische*
Vorst Hebt gij 't gehoord. Vorst?
De Indiër boog zeer diep om z.,11 genoegen
te kunnen verbergen en zei: Mij zijn alle
dagen good.
In dit ons paleis, morgen o\vt veertien
dagen 's middag te 12 uur. En nu. IIecr Gast
zei gij met dat gij in uw land zoo good als
koning zijt? Uw residentie ligt in In.fie
maar waar ongeveer? En hoe noemt gij'
uzelven? En waaraan heeft deze stad liet
voorrecht te danken van uw bezoek? Niet
joder kouing is zoozeer zijn eigen meester
dat hij kan gaan reizen en de wereld be
studeeren, hoewel ik gaarne erken dat hei
heter zou zijn. als ieder koning zulks kon
doen.
De vragen volgden elkander snel op; de
4 orst had ze echter voorzien, en antwoordde
geroedehjk: Als ik de vragen ga beantwoor
den die Uwe Majesteit mij voorlegt, besef ik
zeer goed dat ik ze niet alleen aan nieuws
gierigheid mag toeschrijven. Een van de
oudste titels onder de Hindoes is die van
Radja. Dat beteekent eigenlijk koning, meer
nog dan Vorst, Dio titel kwam mij van recht*
wege toe. Uwe Majesteit heeft misschien wel
gehoord van Oodeypoor. het pronkjuweel
van Rajpootana, de witte roos onder dc
Indische steden. Langs den \oet van het
Arawalligebergte stroomt een rivier, op wier
rechteroever de stad ligt Zuidoostwaarta ligt
een meer. een spiegel gelijk.
(Wordt 94TVOlgd)
