Jlimwr JTriïtsdjr Courant Dagelijks verschijnend Nieuws* blad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. CHRISTELIJKE POLITIEK Kerknieuws. BINNENLAND. N.V. HOUTHANDEL V.H.J, VAN SCHIJNDEL CD ABONNEMENT: Per kwartaal 3^3 (Beschikkingskosten 0,15.) Per week 0.23 Voor het Buitenland bij Weke* lijksche zending 0.— Bit dagelijksche zending 7«— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7Vi cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 N°. 3647 ZATERDAG 30 APRIL 1932 ADVEBTENTIEN Van 1 tot 5 regelsl.l^Vï Ir.gez. Mededeelingen van 1—5 regels Rlke regel meer 0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan "t bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang Oit nummer bestaat uit VIJF bladen, waarbij het Zondagsblad en een Prima Vera-nummer EEN VRAAGSTUK VAN JAREN HER Een eenigszins anachronistische, of wil men repititorische discussie heeft in de laatste maanden in de pers geloopen over de beteekenis en de noodzakelijk heid, dan wel de onmogelijkheid van Christelijke politiek. Van lieverlede na men ongeveer alle bladen er nota van en vooraanstaande staatslieden gaven in hun lijfblad hun oordeel. Eerlijk gezegd, welke interessante trekjes er ook in deze polemiek van tijd tot tijd naar voren kwamen; we had den er maar matige belangstelling voor. Ongetwijfeld komt dit vraagstuk bij elke verkiezing weer aan de orde en spreekt het mee bij de vorming van een kabinet; maar dat het we schreven haast in vredestijd voor de zooveel- ete maal zoo principieel aan de orde gesteld kon worden, verbaasde ons min of meer. Want voor ons is het afgedaan. Vóór- en tegen-argumenten zijn zoo dikwijls tegenover elkaar gezet, dat er principieel niets nieuws meer van ge zegd kan worden; al geven we gaarne toe, dat het in meer dan één blad met treffend coloriet geteekend werd en de discussie vooral in de hoofden der jon geren verheldering gebracht heeft. Dat althans hopen wij er van en dat op zich zelf ware meer dan voldoende om de steeds vernieuwde bespreking te rechtvaardigen. De oorzaak school daar echter niet in. Die lag in het feit, dat het libera lisme, precies als het socialisme, bij een deel der volgelingen een religieuze in slag krijgtdat er btf kleine groepen in de vrijzinnige partijen zoo iets als een geestelijk réveil te constateeren is. Een vorige jaarvergadering van de liberale staatspartij stond feitelijk in dit teeken; de vrijzinnig-democraten hebben zelfs wjjdingsstonden vóór de politieke bijeenkomsten ingevoerd. De algemeene situatie, waaruit die verschijnselen opgroeien, is zoo gewor den, dat het materialisme ook in vrij zinnige kringen geen bevrediging kan wekken. Mèn komt al meer tot het in zicht, dat er geestelijke ^machten wer ken ook in 't maatschappelijk leven; dat de mensch behoefte heeft aan troost en bemoediging en dat daarom de hang naar het godsdienstige blijft; ja, dat die godsdienstige sfeer zich zelfs uitbreidt over verschillende levensterreinen en niet beperkt blijft tot hart en huis of zelfs tot kerk en school. Ook de praktijk heeft hier een woord je meegesproken. Denkers en voorman nen kwamen tot de erkenning, dat de godsdienst toch wel een groote macht moet zijn in het leven der Christelijke arbeiders, wanneer zij er niet aan den ken om gevolg te geven aan de roep der roode vakbeweging, dat het in de ciale strijd toch alleen maar gaat om meer loon voor minder arbeid. De geschiedenis van de schoolstrijd gaf vele vrijzinnigen soortgelijk in zicht; men kan nu eenmaal eenvoudige lieden, die kapitalen offeren voor Christelijk onderwijs niet blijven indee- len bij de groep van dompers en licht- schuwen. De godsdienst is een kracht in het leven; die erkenning hoorde men meer en meer aan alle zijden en de politieke partijen tot linkerzijde gingen er reke ning mee houden. Zoo ontstonden de religieuze groepen en bijeenkomsten en langzamerhand ontwaakte het besef, dat de godsdienst toch wel degelijk een centrale macht in het leven is en dus niet buiten de deur gezet kan worden, zoodra de politiek aan de orde komt. Deze overtuiging moest invloed doen gelden in de boezem der partijen zelf. Terwijl eenerzijds met toenemende scherpte de stelling verdedigd werd. dat godsdienst en politiek geen aanra kingspunten hebben, of ook, gelijk bij de sociaal-democraten het geval was, de anti-godsdienstige grondslag der partij bewezen werd; groeide an derzijds het verlangen om voor zijn re ligieuze gevoelens uit te komenja, werd zelfs door een groep liberalen de stel ling geponeerd, dat het mpet komen tot christelijke politiek. Er rees zelfs de klacht, dat op de laatste jaarverga dering in de overigens voortreffelijke openingsrede niet de minste aandacht Met een gelukwensch voor de jarige Prinses en een bede in het hart of God haar Zijn rijke zegen wil schenken, welke alleen vorsten zoowel als onderdanen gelukkig kan maken, vieren we heden weer een jaardag der Oranjes. Wij meenen, dat we het niet beter kunnen doen, dan door een offer te brengen op het altaar van het Kon. Nationaal Steuncomité, dat mede op initiatief en door de onverpoosde toewijding der Prinses is opgericht om het noodlijdende deel van ons volk door deze „dure" tijden heen te helpen. Dan handhaven wij met haar en haar Huis een schoone traditie. langstelling van de Groningers bijster groot Na een gezellige lunch in het familiehotel te Paterswolde waar de plaatselijke voorzit ter van V.V.V. de heer Wiersum de deel nemers hartelijk toesprak werd te half vier de terugreis via Groningen. Leeuwarden, Harlingen. Medemblik, Alkmaar, aanvaard. Dit laatste gedeelte was naar onze mee ning van uit de lucht het meest interessan te. De toestellen volgende den afsluitdijk tot Wielingen, om over den dijk vliegend tusschen Wieringen en Medemblik het „oude Noord-Holland" weer te bereiken. Eenzaam lag de Wieringornieerpolder tusschen de dijken, wachtend op de stoere handen van'hen die er zich een bestaan zullen veroveren. Alkmaar, de duinstreek, de kleurige Hollandsche bollenvelden gleden onder ons door. Om kwart over vijf was men weder op Schiphol terug. De eerste welgeslaagde dag van „De Nederlandsche Rondvlucht behoorde daarmede tot het verleden. DE FORD-FABRIEK IN WORDING GROOTSCH WERK BIJ DE HEMBRUG Naar men weet wordt. Ford's nieuwe fa briek opgetrokken op een terrein grenzend aan het Noordizeekanaal. even voorbij de Hembrug. dat ee~st op kosten der gemeen te Amsterdam is opgehoogd. Tot het door do gemeente uitgevoerde werk behoort ook le aanleg van een haven ter plaatse. Met het graafwerk werd reeds het vorig iaar April een begin gemaakt; half Juni hoopt men hiermede gere-ed te zijn. De kosten van het geheele werk bedragen ruipi negen ton. De nieuwe fabriek zal 140 M. lang worden en 75 M. breed. Zii zal bestaan uit een opslag ruimte vpor onderdeelen, aan de haven zijde gelegen, 'n montage-hal, waar de z.g montagehaan zal worden aangelegd, en de ca rossen e-ve rriieping Zij zal werk kunnen geven aan 500 tot 1000 man personeel. Te Rotterdam worden in de montagehal der voormalige Nenijto reeds een aantal Neder, landers tot voorlieden voor *deze nieuwe on derneming opgeleid. De ijzerconstructie Is van De Vries Robbe te Gorcum. in combinatie met Werksnoor te Amsterdam. De architectuur is in handen van den Amsterdamschen architect J. Kruyt. Met de ketelinstallatie hoopt men in Juni te kunnen poefstoomen. was besteed aan het „geestelijk ele ment", waarom thans de wereld schreit. Dit en andere symptomen trokken de aandacht. Zou er voor Christelijke po litiek dan een veel-verbreede basis te vinden zijn? Was thans, op gansch an dere wijze, dan men tot heden in vrij zinnige kringen gedroomd had, totaal en finaal afgedaan met die gruwelijke vinding van Dr. Kuyper: de antithese? De discussie werd al meer en meer interessant. Heel dicht kwamen de ver tegenwoordigers van rechter- en linker zijde bij elkaar te staan. De tegenstel lingen werden overbrugd. Christelijke politiek op breede, nationale grondslag zou mogelijk worden. Merkwaardig was de houding der toeschouwers. De echt-oud-liberale pers (nu genomen in politiek-godsdienstige en niet in sociaal-economische zin) hief dreigend en waarschuwend den vinger Verweet de liberalen, die gevaarlijk ver naar rechts opschoven, verzaking van de echt liberale beginselen. Schreef harde woorden aan het adres van col lega's, die „met de witte das gingen loopen". Ter rechterzijde was er echter veel meer kalmte. Voorzoover men niet aan de discussie.deelnam, wachtte men ge duldig de ontknooping, welke komen moest, af. De leerschool der geschiede nis heeft voldoende en afdoende onder richt gegeven. Met alle waardeering voor het reli gieus besef in vrijzinnige kringen, dat waarde heeft en verzoetend kan en zal werken, stond toch van te voren vast, dat preciseering der beginselen tot scheiding moest voeren. Want de antithese is geen vinding van een mensch, doch wereldbeheerschende wer kelijkheid. Christelijke politiek wilde men. Heel wel, doch het woord moet inhoud heb ben. Wat verstaat men onder christelijk in deze combinatie? Hier lag het dilemma, dat beslissend was. Sommigen huldigen een Christen dom boven geloofsverdeeldheid; d.w.z eer. Christendom naar ieders believen; een Christendom naar den mensch. An deren vragen naar het Christendom, dat ons van God gegeven en geopen baard is. Is hier samenstemming mogelijk? Natuurlijk niet. Hier gaapt de oude antithese. Het is in de grond der zaak niets anders dan de blijvende tegen stelling: modernisme en orthodoxie. Het is de vraag, wie Jezus, wiens Hemelvaart we straks hopen te herden ken, was: eer. voorbeeldig mensch öf Gods Zoon? Toen Hij voor Kajafas stond, heeft deze hem onder eede gevraagd: „Zeg ons, of gij zijt Christus, de Zoon van God". Jezus heeft die eed aanvaard en geantwoord: „Gij hebt het gezegd". En met die erkenning heeft Hij niet alleen de waarheid getuigenis gegeven, maar ook voor alle eeuwen het moder nisme veroordeeld. Immers, nu staat het vast, dat Hij was een meineedige dan wel Gods Zoon. Een voortreffelijk mensch, een heilig voorbeeld onder ge lijken, kan Hij niet zijn. Wie naar menschelijk goeddunken van Jezus maakt, wat hij wil, schept ook een Christendom naar eigen wensch; spreekt ook van christelijke politiek, als hij bedoelt politiek, waar- *an de mensch en zijn wijsheid en niet de Openbaring middelpunt en eind doel is. Modernen en orthodoxen künnen niet samengaan, ook niet in de politiek. Omdat zij over Christus verschillend oordeelen. Wie Hem aanvaardt als Koning en Heer, die kan wèl met mede-christenen verschillen in opvatting over afgeleide beginselenmaar allen buigen zich voor Zijn koninklijk bevel; al zal het kennen hier maar ten deele zijn. HET KAMERLID L. F. GUIT GAAT HEEN De> RK. Bond van Overheidspersoneel St Paul us heeft in zijn gisteren te Am sterdam gehouden vergajdermg met alge- meene stemmen besloten de functie van j rlagelijksch Bondsbestuurder onverenig baar te verklaren met het Kamerlidmaat- j schap. De Bondsvoorzitter, de heer L. F. Guit, heeft naar aanleiding van dit besluit ver klaard, dat hij de vraag: Binnenhof of St. Paulus? zou beantwoorden met te kiezen St Paulus, zoodat hij dus bedanken zal voor het lidmaatschap der Tweede NEDERLANDSCHE RONDVLUCHT 1932 DE EERSTE DAG De eerste dag van de rondvlucht over ons land, georganiseerd door de Kon. Ned. Ver. voor de Luchtvaart, de Nationale Luchtvaartschool en eenige andere veree- nigingen. mag good geslaagd heeten. De deelnemers werden allereerst op Schiphol verwelkomd door den heer A. v. d. P a u vv van de K.L.M, en den heer CRT Baron van Krayenhof, van de A.NV.V, waarna omstreeks 9 uur werd gestart De eerste pleisterplaats was het Amhemsche vliegveld, waar burgemeester De Monchy de luchtvaarders ontving. Tewens was hier een koffietafel aangericht. Vervolgens ging de tocht naar het vliegveld Twenthc, al waar de heer Man sen, burgemeester van Lonneker. namens zijn gemeente recipieer de. Weer werd het startsignaal gegeven om het noorden van ons land te traan beaoe- ken. Via Meppel werd te halt tv oo het vlieg veld Eelde bij Groningen bereikt De be- CALVINIST1SCHE JUR1STEN- VEREENIGING REDE VAN DR. H. COLIJN De Calvinistische Juristenvereniging (se cretaris dr. Joh. H. S c h e u r e r, Korte Bergstraat 15. Amersfoort, hoopt Woensdag S Juni haar geiwone jaarvergadering te houden te Amersfoort in het bekende mooi gelegen Bcrghotel. zij komt dan dit jaar oor de lOo maal in jaarvergadering bijeen. Na het openingswoord van den voorzitter, Plof. Dr. A. A n e m a zal de dagorde o.a. be vatten de gewone bestuursverkiezing (pe riodiek aftredend Dr. Joh. H. Scheurer, herkiesbaar), waarna Dr. H. Co lijn, zal handelen over Handlijnen der Nederland- sche koloniale politiek": een schema der verhandeling zal den leden tevoren worden gezonden. GEMEENTERAAD d. BERGH <8.d.) diende hel wethouder bestredei beslissing kreeg do Raad de ran zijn ten vorige dage ge- De snppletolre begrooting NED. HERV. KERK Beroepen: Te Aalsmeer (standplaats Oosteinde), J. van Kuiken te Exmorra. Te Heukelum, H. van Reken te Ommeren. Te Schaarsbergen, cand. R. Willemze te Amsterdam d a i. k t: Voor Randwijk, W. Weeeel- dijk te Den Ham. Voor Drieeum, J. J. van den Betg te St Johemneega. GEREF. KERKEN omen: Naar Geeeteren-GelSe- laar, cand. S. R. Smiilde te Hattem. Naar Weéterlee (Gr.), oand. Ph. J. Huijser te A&sen CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST Cand- G. J. Cadée te Balkbrug <?em. Averee»»!), TheoL cand. aan de Rijksuniversi teit te Leiden, i6 door het Prov. Kerkbestuur van Noord-Holland tot de Evangeliebedie ning in de Ned. Herv. Kerk toegelaten. Cand. C. J. de Haan te IJsselstein. Tbeol. cand. aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, is door het Prov. Kerkbestuur van Groningen tot de Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk toegelaten. Cand. Joh. Kapteijn, Van der Heim- straat 62-te Den Haag, cand. aan de Theol School te Kampen, is do„r de Classis Den 'laag na praeparatoir examen beroepbaar erklaard bij de Geref. Kerken en wenscht en eventueel beroep terstond in overwe ging te nemen. Cand. J. J. Poldervaart te Rijeen burg (U.), Theol. cand. aan de Rijksuniversi teit te Utrecht, is door het Prov Kerkbestuur Friesland tot de Evangeliebediening de Ned. Kerk. toegelaten. Cand. L. H. Ruitenberg, Wester singel 48 te Amersfoort, Theol. cand. aan de Rijksuniversiteit te Leiden, is door het Prov Kerkbestuur van Noord-Holland tot de Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk toegelaten. zonder herder Te Lutten a. d. Dedemsvaart zal de kleine Geref. Gemeente, waar Ds. P. Dijkstra Zondag 8 Mei a.s. afscheid preekt, naar de „Ned." bericht, geen nieuwen predikant beroe- ADRES Te Venlo is, wagens emeritaat van Ds. Ds. H. A. MINDERMAN De „Saambinder" verneemt omtrent de on gesteldheid van Ds. H. A. Minderman, predi kant der Geref. Gemeente te Lisse, dat deze reeds geruimen tijd niet meer in staat was zijn gewone werk te doen. Een thans gekomen inzinking heeft absolute rust noodzakelijk ge maakt. De patiënt mag zelfs niemand ont vangen, wijl h\j uiterst zwak is. EMERITAAT Ds. L. Ku i p e r. predikant bij de Geref. Kerk te Kampen, is, naar de „Stand." meldt, voornemens tegen 1 November e s. emeritaat aan te vragen. In zijn 40-dienetjaren heeft hij voorts voorheen gearbeid te Genemuiden, Hoogeveen, Enkhuizen en Delft BEGRAFEXIS-Ds. l. h. A. BAHLER Op de Zuiderbegraafplaats te Groningen had de begrafenis plaats van Ds. L. H. A. Bahler, em.-predikant der Ned. Herv. Gem., laatstelijk wonende te Paterswolde. Aan de groeve werden o.m. opgemerkt: Ds. A. Altena namens den Kerkeraad, Ds. J. Willemse e J. Vermeulen, als vertegenwoordigers het ministerie van predikanten van Groningen, Ds. J. J. Knap Czn., heeft namens den Kerke raad en ministerie van predikanten het woord gevoerd. Hy herdacht den overledene als eenvoudig man met zeer veel talenten, en op byna elk gebied van de wetenschap zich thuisbevond. De oudste zoon van den overledene, de heer Louis Bahler, dankte den spreker en alle wezigen voor de laatste eer, zyn vader bewe- HERDEXKING Te Glanerbrug (O.) hoopt de Geref. Kerk Dinsdag 7 Juni a.s. te herdenken, dat zy 25 jaar geleden zelfstandig geïnstitueerd werd. VACATURE-BEURTEN De Classis Amsterdam der Chr. Geref. Kerk besloot omtrent een instructie der Gemeente van IJmuiden, om aan te dringen dat de predikanten wanneer zy in de Classis een vacature-beurt hebben te vervullen, geen anderen predikant in him eigen Gemeente la ten optreden, dat aan dezen wenk zooveel mo gelijk gevolg moet worden LEKKERE KOFFIE VAN NELLE'S PAKJES KOFFIE SPÉCIAAL AANBEVOLEN GROENMERK 40 CL per hsllpondspaVie BLAUWMERK 35 Cl. per helfpondspekje CIRKELKOFFIE 32 Cl. per hallpendspakje MAGNEETKOFFIE 28 Cl. per hsllpondspakie FAKKELKOFFIE 24 Ct. per halfpondspekje VRAAGT UWEN WINKELIER Voornaamste Nieuws. moest nu gewijzigd word" het bedrag dal den gekort. Z< bezuiniging, en rigoure gen. reeds In April opg" HHB minderd me de RUksuitkeerlng zal wor- ibben wij heel de B0m dooi i gebracht, speelden i volle -.2 die enomen. In het alge- in door de meerder heid die het besluit Men kan toch niet vergen dat men als kin- irmelsjes optreedt voor een politieke groeD e geen verantwoordelijkheidsbesef heeft. gister het besluit hoben g meen is natuurlijk juist vaarden heeft de besluit" held genomen. Maar aller i goede meerderheid gehaald. YVÜ krUgen i 74 opcenten. MaAr de Middenstanders stem- i tegen. Echte politieke tinnegieters. (blz. 1) Amsterdam verhoogt de opcenten op de gemeentefondsbelasting van 38 op 74. (blz. 2) De besprekingen der staatslieden te Genève worden vermoedelijk binnen veertien dagen hervat. Een groote bomaanslag te Shanghai op hooge Japausche autoriteiten. Een Koreaan als dader gearresteerd. De Iersche eed van trouw in de Dail. De wet tot afschaffing in tweede lezing goed gekeurd. (blz. 9) Interpellatie-Boon in de Tweede Kamer over de datum van de inwerkingtreding van de Winkelsluitingswet Waar de bollenbloemen groeien. Het ZONDAGSBLAD in dit nummer be vat ojn.: Overdenking: En zij aanbaden Hem Hemelvaart, verb door Willem de Mérode. Van Boeken en Schrijvers: Kaar nieuwe centra, door C. Rijnsdorp. Het verhaal van deze week: Piclemiet, door Zuster Sonja. Natuurrampen. De uitbarsting van den Mont Pelee. Openhartige Brieven. Een merkwaardige begrafenis, door Ds. G. B. Westenburg. Een wonderkind. Jeugdrubriek. Kleuterkrant je. Het bijblad LAND- EN TUINBOUW be vat o.m.: Praatuurtje. Waakt tegen bosch- en heidebranden. Het uithalen van vogelnesten. DE PRIMA VERA TE ROTTERDAM. RECHTS EN LINKS Ds. H. C. Brink, predikant der Ned. Herv. Gemeente te Nieuwveen (Z.-H.), vrijzinnig, stond Zondag jl. zijn vcaaturebeurt te Zeven hoven af aan den heer Scherpenzeel, gods dienstonderwijzer te Nieuwveen, rechtzinnig. MOEILIJKHEDEN TE DELDEN In het kort verslag der vergadering van de Classis Deventer der Geref. Kerken, lezen wjj, dat rapport werd uitgebracht over de moeilijk heden in de Kerk van Delden. Een Uitvoerige discussie vond hierover plaats, waarna eenige conclusies werden genomen en een nieuwe commissie werd benoemd om de laatste stap pen tot herstelling van den toestand aldaar te doen. In de commissie werden benoemd Ds. E. Prinsen, Enschedé; Ds. Joh. G. Lensink, Gla nerbrug; en Ds. H. Meulink, Enschedé. KERKORGELS Te Amsterdam is in het Herv. wjjk- gebouw „Hebron" Donderdagavond een nieuw pijporgel in gebruik genomen. De wijkpredi- kant, Ds. C. J. Schweitzer, hield een toespraak* over Psalm 150:6 en over de woorden: „Uit J Hem en door Hem en tot Hem zyn alle din- l gen", uit Romeinen 12 36. Front en instrument zijn vervaardigd naar j het ontwerp van den organist C. Verweijs. die in een der orgelnummers zon goed als alle nuanceeringen verwerken kon. Het instrument heeft een rijk klankvolumen en doet den oud- Hollandschen orgeltoon hooren. De ontwerper voerde voorts eenige noviteiten in, met name de verkropte solicional-pijpen volgens de Spaansche methode. Mevrouw A. C. Verweys- Van den Bosch verleende op den avond van de ingebruikneming van dit eerste pijporgel in een Amsterdamsch wijkgebouw, door haar zang, medewerking. Te Assen had Donderdagavond de in gebruikneming plaats van het nieuwe orgel in de Geref. Kerk aan de Molenstraat. Het or gel werd by die gelegenheid gespeeld door den heer H. Py'Iman, organist en muziekleeraar te Meppel. Het heeft twee klavieren met vrij pe daal en 20 sprekende stemmen; verder 8 kop pelingen, 5 vaste combinaties, een vrije com binatie, trede voor genr. crescendo, trede voor zwelwerk manuaal II. tremolo manuaal ii en autom. pianopedaal Het werd gebouwd vol gens het pneumatisch kegellade-systeem door de firma Valckx en Van Kouteren en Co. Rot terdam, welke firma ook het nieuwe orgel bouwde voor de Zuidersingelkerk, welk orgel op 7 April j.l. in gebruik werd genomen. Het feit dat in één maand twee nieuwe or gels in gebruik werden gesteld in beide Geref. kerken van Assen, is wel een bewys van of fervaardigheid, want beide werken kosten ge zamenlijk f 14.000 hoofdkantoor opslagplaatsen: OOSTZEEDIJK No. 228, R'DARfl zagerij en schaverlj NASSAUHAVEN B0ERENGAT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1