m
MAANDAG 25 APRIL 1932
TWEEDE BLAD PAG. 5
ECONOMISCHE PROBLEMEN
AANDEELEN KONINKLIJKE
DE ERNSTIGE KOERSDALING
DER LAATSTE WEKEN
HET COMMUNIQUE
De ernstige koe re da ling der laatste dagen
van de aandeelen Koninklijke mag in zeke
ren zin een financieele ramp voor Neder
land genoemd worden. Immers hierover kan
men niet te gering denken. Het kapitaal vt
de Koninklijke bedraagt f 503.624.000 gewone
aandeelen en de koersdaling van 25 pCt., die
gepasseerde Donderdag plaats vond, betee-
kent een achteruitgang in de beurswaarde
van niet minder dam f 125.000.000. Wij weten
natuurlijk niet hoeveel van deze aandeelen
in ons land gehouden worden, maar dat dit
een belangrijke portie zal zijn, behoeft geen
betoog, omdat zoogoed als elke belegger en
elke speculatieve belegger aandeelen Ko
ninklijke in portefeuille heeft
Wij vinden het af te keuren in de houding
van Sir Henry Deterding, dat hij een derge
lijk nietszeggend communiqué de wereld
inzendt, zooaJs hij naar aanleiding van deze
nationale débacle heeft vermeend te moeten
lamceeren. In Ihet communiqué heeft hij ge
zegd, dat deze daling zijns inziens het ge
volg was van malafide transacties van een
of meerdere groepen, die hem en zijn maat
schappijen vijandig gezind zouden zijn. In
dit verband wordt Madame Hanau genoemd
als agentesse van de Russen, terwijl de bais
siers, die bij deze zaken met de haren wor
den bijgesleept ten deele verantwoordelijk
zouden zijn voor den koersval. De heer De
terding vond het niet noodig cijfers omtrent
«Ie positie van zijn maatschappij te noemen,
omdat het jaarverslag over enkele weken
zal worden gepubliceerd, maar hij zegt al
leen. dat de liquide positie zeer gunstig is
en dat men omtrent de interne kracht van
het concern versteld zal 6taan, als de
cijfëre gemeengoed zullen zijn geworden.
Wij begrijpen rui et, dat Sir Retarding niet de
moeite genomen heeft om enkele cijfers uil
dat verslag nu al te publiceeren. Op zijn
minst genomen had hij nu al kunnen zeg
gen, of dividend zal worden voorgesteld, ja
of neen-
Is mep overtuigd van de bedroevende
consekwenties, welke uit de zware koersda
ling dezer nationale aandeelen voortvloeien,
dan zou een wat exacter oommunaqué zeer
eeker noodig geweest zijn-
Kan het gepubliceerde communiqué tot
geruststelling dienen? Wij vinden van niet.
Natuurlijk kunnen malafide vork oo pen
plaats gehad hebben, die het koerspeil zoo
belangrijk hébben gedrukt, doch om een in
ternationaal fonds zoo krachtig te kunnen
maniipuleeren als op het moment geschiedt,
moet men meer in zijn mare hebben, dan
alleen het bezit van een zeker hoeveelheid
aandeelen en een dosis bravoure. De blanco
verkoopen toch moeten op een gegeven
oogenblik worden gedekt, en wanneer er
geen reëele teleurstellende feiten zouden be
staan, zou deze dekking met koerswinsten
ons inziens niet mogelijk zijn.
Wij weten natuurlijk wel, dat het be
ete publiek op een gegeven moment zijn
aandeelen op de markt gooit, maar is er
niets reëels aan de hand, dan zijn er voor
dit fonds toch nog altijd speculatieve koo-
pers genoeg om de baissiers te beletten aan
hun winsten te komen. Wij vragen ons
daarom af: Is er iets loos? Die vraag had de
heer Deterding hebben kunnen vermoeden,
dat het publiek zich zou 6tellen en dan
had hij bij voorbaat hierop al moeten rea-
geeren. Het bericht, dat de liquiditeit vol
doende i6, zegt ons weinig. De Koninklijke
■ie zoover wij kunnen nagaan 6teed6 goed
geleid, maar de laatste jaren heeft de Direc
tie toch een expansie politiek gevolgd, waar
op wij al herhaalde malen in afkeurenden
zin hebben gewezen. In Amerika bijvoor
beeld heeft de Shell Union dochterinetel-
■ling van de Royal Dutch groep zich op
fenomenale wijze uitgebreid. Honderdtallen-
miililioenen dollare zijn daaraan uitgegeven
en er is aldaar een verticaal bedrijf uit den
grond gestampt vanaf de bronnen tot den
verkoop van de meest uiteenloopende strek
king. Geheel Amerika is overdekt met een
net van Shell Union pompen en men be
grijpt hoe de chauvinistische Yankee zich
hieraan heeft geergerd. Men trachtte wed
bonne mine k mauvais jeu te maken, maar
leer Amerika in een zoodanige crisis
js aangeland, dat zelfbehoud nog het eenige
is, waaraan het denkt, is het te begrijpen,
dat de groote Amerikaansohe oliemaatschap
pijen den concurrent graag den voet dwars
zouden willen zetten. Wij vragen ons dus
iin de eerste plaats af: Sir Deterding, is het
waar, wat uit Amerika geseind wordt, dat
de Amerikaansche maatschappijen een eco-
■nomisohen oorlog aan de Koninklijke wil
den verklaren en dat de fusie plannen van
enkele Standard Oil maatschappijen met de
Pan American hierop gebaseerd zijn? Hoe
zijn de aandeelen Shell Union in uw balans
gewaardeerd, want deze shares zijn op het
•moment nog maar een tiende waard van het
geen zij vroeger waard waren, terwijl de
Koninklijke daarvan een zeer behoorlijke
portie moet bezitten. Hoe staat het met de
Russische oliedreiging? Zoo kunnen wij tal
van vragen stellen waarvan wij zeker
weten, gezien alle vroegere gepubliceerde
jaarverslagen van de Koninklijke, dat deze
'in het komende jaarrapport niet zullen wor
den behandeld.
Japansohe opmaredh in het Oosten
■lijkt ons eveneens voor de Koninklijke geen
aangenaam feit, want als het waar mocht
zijn, dat Japan de Russische kustprovincies
wii] bezetten, dan komt ook Sachalin in haar
bezit en dan zal Japan die rijke oliegebie-
den zeJf gaan exploreeren en exploiteeren
en dan zal ook Japan zich in het verre
Oosten onafhankelijk kunnen maken van
de Westereohe olie maatschappijen. Dit zijn
exacte vragen, doch er zijn nog meer kwes
ties, die ons doen vreezen, dat de kans op
verdere daling van die aandeelen Konink
lijke Oli'e groot is, wanneer niet volkomen
open kaart wordt gespeeld.
De Koninklijke bezat honderden grootere
kleinere dochterinstélliingen en geaffi-
leerde maatschappijen; deze worden niet
genoemd, zijn dikwijls ook niet bekend
naar buiten. De aandeelen, die de Koninklij
ke bezit, worden in een totaal poet op de
ballans gebracht Of deze post conservatief
gewaardeerd is, of dat de werkelijke waar
de lager moet worden gesteld, i6 niet be
kend. Het vermelden van de groote liqui
diteit die uit de komende balans zal blij
ken, zegt ons niets, als er niet tevens ver
meld wordt welke verplichtingen die hon
derden onbekende maatschappijen op zich
genomen hebben.
Om kort te zijn, kunnen wij een ding vast.
stellen en dat is, dat de balans ails die nu
gepubliceerd wordt voor de aandeelhouders
niets beteekent, maar dat alleen afgegaan
wordt op het vertrouwen, dat men in Sir
Deterdiing en zijn medewerkers stelt. Wordt
dit vertrouwen geschokt door welke oor
zaak ook, dan moet Sir Deterdiing dit ver
trouwen heretellen, dat is zijn nationale
plicht en dan is het noodzakelijk, dat de
Directie van de Koninklijke dit jaar veel
meer exactere gegevens zal verstrekken
dan zij tot nu toe gewoon is te geven. Eerst
dan zou de koers zich kunnen redresseeren
Gebeurt dit niet, dan bestaat er natuurlijk
een kans, dat de aandeelen nog verder zul
len dalen, vooral wanneer Sir Deterding
niets doet om drie beweerde aanvallen van
zijn vijanden te keeren, door de bonafide
aandeelhouders op de juiste wijze een riem
onder het hart te steken.
BINNENLAND.
HOFBERICHT
De Koningio is voornemens zidh in de eer
ste week van Mei voor haar zomerverblijf
ten paleize Het Loo te vestigen.
OFFICIEELE BERICHTEN
AUDIËNTIES
De gewone audiëntie van den minister
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
DE NOOD DER SCHIPPERS.
De heer Duymaer van Twist heeft
er den Minister van Arbeid op attent ge
maakt, dat de nood onder de binnenschip
pers thans zoo hoog is gestegen, dat niet al
leen de rente en de verplichte aflossingen
van hypotheken niet meer kunnen worden
betaald doch dat ook in zeer vele gevallen
het hoog noodige niet meer kan worden aan
geschaft om in het levensonderhoud der ge
zinnen te voorzien. Hij vraagt den minister,
zoo het verstrekken van een renteloos voor
schot ernstige bezwaren ontmoet, de verla
ging van scheepvaartrechten voorshands
niet mogelijk is en geen vrijheid kan wor
den gevonden een rijkssteunregeling voor de
schippers in het leven te roepen, welke
andere maatregelen dan zullen worden ge
troffen om de bittere armoede in de schip-
persgezinnen te lenigen en de binnenschip-
perij voor totalen ondergang te behoeden?
GEVAARLIJKE TOEREN.
Mevrouw v. 11 a 11 ie-v. Embden heeft
aan den Minister van Justitie gevraagd, of
deze geneigd is een wetsartikel in het leven
te roepen, waarbij al te gevaarlijke acrobati
sche toeren in inrichtingen van vermaak
strafbaar worden gesteld.
HET KORTINGSWETJE
DE PARLEMENTAIRE GESCHIEDENIS
VAN DE FINANCIEELE KORTINGSWET
Actief als altijd heeft de uitgever N, Sam-
som te AJfen aan den Rijn op korte ter
mijn een uitgave bezorgd van de parlemen
taire geschiedenis der financieele kortings-
•wet voor provinciën en gemeenten.
In een lijvig en natuurlijk keurig uitge
voerd boekwerk van ruim 300 pagina's is
bijeengebracht wat zich politiek om deze wet
afgespeeld heeft Het begint en dat lijkt ons
het voornaamste deel, met een overzicht van
stelsel en inhoud der wet; daarop volgt de
tekst met de memorie van toelichting en
voorts de volledige behandeling in de Staten-
Generaal. In marginale aanteekeningen is
voortdurend aangegeven welk onderwerp in
de tekst behandeld wordt, wat voor het na
slaan zeer gemakkelijk is.
Zij, die uit welken hoofde dan ook iets met
de wet te maken hebben, vinden hier alles
wat zij zoeken. Men kan dezen uitgever de
eer niet onthouden, die hij ieder, die met de
gemeente-administratie op de hoogte moet
zijn met spoed en goed bedient; ook dan, als
aan de financieele resultaten van de uitga
ven wel eens getwijfeld moet worden.
NATIONAAL CRISIS COMITÉ
UITGIFTE BIJZONDERE BRIEFKAARTEN
Het ligt in de bedoeling om over te gaan
tot de uitgifte van bijzondere briefkaarten,
welke met een bijslag boven de gewone fran-
keerwaarde verkocht zullen worden ten bate
van het Nationaal Crisiscomité.
De briefkaarten zullen een frankeerwaarde
hebben van resp. 3, 5 en 7% cent en verkocht
worden voor resp. 5, 8 en 11 cent.
Zoowel de op de kaarten te drukken zegels
als de kaarten zelf zullen worden voorzien van
voorstellingen, welke verband houden met het
doel van de uitgifte.
De kaarten zullen zoo mogelijk in den loop
van dit jaar verkrijgbaar worden gesteld met
een geldigheidsduur tct 31 December 1933.
De niet-verkochte kaarten zullen na afloop
van den verkooptermijn worden vernietigd.
P. T. T.
VRIJWILLIGE AFVLOEIING VAN
PERSONEEL
Naar de „Tel." verneemt ligt het in de
bedoeling van het hoofdbestuur der Poste
rijen, Telegrafie gn Telefonie, om het perso
neel van alle categorieën van den P. T. T.-
dienst, dat hiertoe den wensch te kennen
geeft, de gelegenheid te geven op wacht
geld te worden gesteld.
HET SCHELDESCHANDAAL
NEDERLANDSCHE FIRMA BIJ DE
BAGGERWERKEN UITGESLOTEN
Dit „schandaal" heeft met de bekende
Schelde-kwestie niets te maken. Het Vlaam-
sche blad de Schelde bezigt de uitdruk
king om zijn misnoegen te kennen te geven
over de aanbesteding der baggerwerken In
de Belgische Schelde.
Het gaat hierom: De Nederlandsche firma
Volker, bekend over de geheele wereld om
haar specialiteit in baggerwerken, heeft
sedert verscheiden jaren de baggerwerken op
de Schelde. In het begin van 1931 kwam men
plotseling tot Je ontdekking, dat het contract
Volker ten einde liep en dat een nieuwe
aanbesteding noodig was. Zulks gebeurde
dan ook. Het resultaat scheen te zijn, dat een
dochter-maatschappij van de Société Géné
rale de Belgique de laagste was. Doch bij
narekening bleek zulks niet het geval. Men
zou daarmee een verhooging krijgen van 35
procent.
De directeur der Scheldediensten te Ant-
werpen vond zulks al te kras en stelde voor,
een nieuwe aanbesteding te houden. Het
ministerie van zeewezen wees dit voorstel
van de hand en gunde het werk aan de groep
der Société Générale, met het gevolg, dat men
op de Schelde thans ongeveer tweemaal zoo
veel betaalt als in Nederland. Deze zaak kost
elk jaar can de schatkist 10 millioen, en wijl
het contract loopt over 10 jaar, kan men zeg
gen, dat de regeering een cadeau doet aan
de Société Générale van 100 millioen.
De Schelde noemt dit „het schandaal"
der baggen/erken op de chelde".
Zóó doet men in België.®
En wannner hier een Nederlandsche firma
5 duurder is dan een vreemde, dan moet
men hemel en aarde bewegen om het werk
aan den landgenoot gegund te krijgen.
Ja, de Commissie voor de Werkverruiming
klaagde nog pas, dat in ons land, geheel
o n n o o d i g vaak werk aan buitenlanders
gegund wordt
Worden we dan nooit wijzer?
NEDERL. RONDVLUCHT 1932
VEEL BELANGSTELLING.
De belangstelling voor de op 29 en 80 dezer
bepaalde rondvlucht over Nederland overtreft
de verwachtingen. Voor den eersten dag,
waarop de tocht over Noordelijk Nederland
gaat, hebben zich reeds circa 30 passagiers
opgegeven, buiten de vertegenwoordigers
de pers, waarvoor de K.L.M. een afzonderlijk
vliegtuig beschikbaar heeft gesteld. Er zjjn
nog 5 plaatsen onbezet.
Voor den tweeden dag, waarop de vlucht
over Zuid-Nederland plaats vindt, is de toe
loop nog niet zoo groot, ofschoon toch reeds
vliegtuig met betalende passagiers is
volgeboekt.
Op een dezer dagen te 's-Gravenhage ge
houden bespreking is op instigatie van den
heer C.A.V. Woelderen, burgemeester van Vlis-
singen, een bedrag ter beschikking gesteld
voor het aanschaffen van een beker, welke ter
gelegenheid van de Nederlandsche rondvlucht
1933 als prijs onder nader te bepalen i
waarden zal worden uitgeloofd.
RIJKSWATERSTAAT IN NOORD-
HOLLAND
OPENBARE WEGEN, OF NIET?
De technische hoofdambtenaren van dew
Rijkswaterstaat in de provincie Noord-
Holland hebben Zaterdag op last van hoo-
ger hand op een aantal wegen van den
Rijks Waterstaat in deze provincie versper-
ringen aangebracht om deze voor het ver
keer uit te sluiten.
De afsluiting van deze wegen heeft
echter te Ilpendam tot een conflict geleid,
waarbij door Rijks- en Gemeentepolitie van
Ilpendam procesverbaal werd opgemaakt
tegen den heer A. Vreugdenhll. technisch
hoofdambtenaar van den Rijkswaterstaat te
Amsterdam. Laatstgenoemde verscheen Za
terdag ochtend omtreeks acht uur met
eenige arbeiders van den Rijkswaterstaat te
Ilpendam op den z.g.n. Groeneweg. gelepen
aan de Westzijde van het Noord Hol-
landsch Kanaal. Deze weg werd over een
lengte van ongeveer 2 K.M. van het pont-
veer te Watergang tot in de gemeente
Ilpendam gesloten, doordat aan beide kan
ten eenige palen in den grond werden ge
slagen. waarvoor bij wijze van hek planken:
werden geslagen. Langs dezen weg staat
echter in de landerijen een twintigtal
boerderijen, die alleen langs genoemden
weg zijn te bereiken. Het gevolg van de a£
sluiting was dan ook, dat de boeren noch
hun melk konden wegbrengen, noch le
vensmiddelen en andere zaken konden ha
len. Het duurde dan ook niet lang. of de
boeren liepen te hoop en een kwartier na
dat de versperring was gezet, was deze
door de boeren opgeruimd; palen en plan
ken werden in den sloot geworpen en de
gaten in den weg dichtgemaakt
De directe aanleiding tot het afsluiten vafi
v.e z.g.n. „eigen wegen" van den Rijkswa
terstaat schijnt een formeele kwestie te
zijn, voortvloeiende uit de wegenwet Het
vorige jaar reeds heeft de Rijkswaterstaat
langs zijn „eigen wegen" in het geheele
land bordjes laten plaatsen „eigen weg, ver
boden toegang". Het schijnt dat men thans
uitgemaakt wil zien, in hoeverre deze we
gen al of niet nog aan den Rijkswaterstaat
behooren. nadat vele ervan sedert onheu
gelijke tijden voor het openbaar verkeer
werden vrijgelaten.
Tot welke ingewikkelde gevolgen deze
maatregel kan leiden, blijkt wel uit het In
cident dat zich Zaterdag te Ilpendam heeft
voorgedaan. j
LIBERALE STAATSPARTIJ
;.DE VRIJHEIDSBOND"
DAGELIJKSCH BESTUUR
In de beide vacatures, in het dagelijkscS
bestuur van den Vrijheidsbond ontstaan
door het bedanken van mr. P. Rink als
lid van het hoofdbestuur en van mr. P.
Droogleever Fortuyn als lid van het daee-
lijksch bestuur, zijn gekozen mr. M. H. de
Boer en mr. W. C. Wandelaar; de af
tredende leden, de heeren S. v. d. Bereh'
en mr. G. A Boon, zijn bij acclamatie her
kozen.
De verhuizing van de Amersfoorische Kei
Misère in het Veengebied
De Kolonialein wording
Berlijn bouwt
tiet nieuwe, negen verdiepingen hooge Columbushuis te De Amersfoortsche kei, die Zaterdag verhuisde, opgevijzeld Matrozen van een Engelschen oorlogsbodem, die in de Midd-ellandsche zee een oefentocht maakt, genieten van dq
Berlijn, dat 1 Mei iv gebruik wordt genomen. van het oude voetstuk. De vinder, Hein de Goede, volgt voorjaarszon in het Zuiden,
met belang stellino het trans-port
