EERSTE KAMER
DONDERDAG 31 MAART 1932
TWEEDE BLAD PAG. 5
BUITENLANDSCHE ZAKEN
HET MOERDIJKKANAAL
OVERZICHT
Het was te verwachten, dat bij de behan
deling der begrooting van Buitenlandsche
Zaken over 19S2 in de Eerste Kamer de Ne-
derlandsch-Belgisehe kwestie en met name
alles wat zich groepeert rondom het z.g.
Moerdijkkanaal op den voorgrond zou komen
te staan.
Na de interpellatie-Lohman in den Se
naat op 14 October 1931 is er over deze
belangrijke aangelegenheid weinig rust ge
weest Integendeel. Reeds 's ministers mede-
deeling op den genoemden datum konden
de reeds ontstane ongerustheid niet weg
nemen en nadien is er opnieuw zooveel uit
gelekt, dat thans vrijwel algemeen defini
tieve opheldering onontbeerlijk wordt ge
acht,
We hebben dit alles voorzien, toen mi
nister Beelaerts als „modificatie van het
plan-Konijnenburg" een kanaal-trace met
gesloten strekdam bij Bath verdedigde en
dit niet beschouwde als in strijd met de Re-
geeringsverklaring van 1929, waarin voorts
uitmonding van het kanaal in het Hol-
iandsch Diep volstrekt werd afgewezen en
in het algemeen een directe kanaalaanslui
ting op Antwerpen over land buiten de open
Schelde om.
Op 15 October j.l. hébben we er op gewe
zen, dat moeilijk viel vol te houden, dat de
^modificatie" van geringe beteekenis was.
De in den laatsten tijd van Belgische zijde
geproduceerde beschouwingen en kaartjes
bevestigen zulks volkomen.
Er is verandering van inzicht geweest en
het was niet verstandig dat te willen ont
kennen. „We kunnen" en thans citeeren
we uit ons overzicht van 15 October '31
's ministers beleid in dit opzicht niet be
wonderen.
Het land en de volksvertegenwoordiging
weten nu wat te wachten staat, indien de
minister nog eens komt met een Belgisch
verdrag. Reeds nu is hem gebleken, dat hij
in de Eerste Kamer op een fel verzet zal
6tuiten, terwijl nog niet te zeggen is wat
vanuit Noord-Brabant en elders te wachten
We zullen thans maar niet dieper op de
zaak ingaan. Maar dit staat voor ons vast,
dat de oogenschijnlijk niet geslaagde inter
pellatie, door 's ministers eigen toedoen, ten
slotte een zoodanig verloop heeft gehad, dat
hij zijn positi' er buitengewoon moeilijk
door heeft gemaakt Hij zelf heeft het hek
van de dam gedaan en we vreezen, dat de
minister van zijn onvast en onjuist beleid
niet weinig narigheid zal beleven."
De narigheid is niet uitgebleven.
Heel Brabant en Zeeland, Utrecht, Rotter
dam en Amsterdam zijn in groote onrust
gekomen en gaat de minister ttoor in de
door hem, verleden jaar aangegeven richting,
dan verwachten we, dat de agitatie tegen
zijn plannen die tegen het in 1927 verwor
pen verdrag nog zal overtreffen.
Wat wil de minister?
Ziedaar de vraag, die om een antwoord
riep en waarvoor in de Kamer en op de tri
bunes groote belangstelling bleek te bestaan.
Onder de aanwezigen was de Belgische ge-
De heer Lohman, die de eerste spreker
was, zag er van af om den minister opnieuw
met allerlei vragen lastig te vallen. Dat zou
onvruchtbaar zijn, omdat de minister nog
steeds op het standpunt staat, dat aan de
Nederlandsche Staten-Generaal geen mede-
deelingen kunnen worden verstrekt. Daaren
tegen zorgt men te Brussel wel dat we in
Nederland toch met vrij groote nauwkeu
righeid weten hoe het met het nieuwe ka
naal staat. Mogen we de berichten geloo-
ven, dan heeft de minister zijn fier verzet
van 1929 opgegeven tegen een kanaal, dat
de kenmerken zou vertoonen van het in
1927 verworpen Moerdijkkanaal. We zouden
een kanaal krijgen, dat bij Willemstad in
het Hollandsch Diep valt en op handige wij
ze bij Bath aansluit aan een vanuit de Ant"
erpsche dokken gegraven zg. lateraal ka
naal, dat is een evenwijdig met de Schelde
loopend kanaal op Belgisch gebied.
Zulk een tracé is dermate in strijd met
de beslissing van de Eerste Kamer in 1927
en met de daarna uitgesproken regeerings-
opvattingen, dat de actie, welke er reeds
tegen wordt ontwikkeld, volkomen begrijpe
lijk en gemotiveerd is. Wees voorzichtig, ried
nogmaals de heer Lohman, ge kunt het niet
op een tweede verwerping laten aankomen.
Geef liever nog op het laatste oogenblik, ge
lijk het nu reeds is, opening van zaken, op
dat de rust kunne terugkeeren. Waarom
moeten de Nederlandsche Staten-Generaal
door de buitenlandsche pers worden inge
licht over wat als een groot Nederlandsch
belang is te beschouwen? Een afdoende
verklaring is noodig.
Geheel in denzelfden geest sprak de libe
raal v. d. Bergh. Deze wees er bovendien op,
dat het Rijnverkeer sedert 1927 is terugge-
loopen van 54 millioen ton tot ongeveer 30 i
nen eer het Rij
steld ongeveer op het peil van 1927.
De minister luisterde naar deze redevoe
ringen met diplomatieke aandacht Of hij
zal doen wat van hem gevraagd is, weet men
zelf^ ten departemente nu nog niet. We
moeten dus afwachten. Groote twijfel be
staat echter bij ons of de minister thans nog
in staat zal blijken het sterk verbreide wan
trouwen in zijn beleid afdoende weg te ne
men. Zelfs al trad een periode van rust in
in afwachting van een gunstiger tijdstip,
dan nog vreezen we, zal minister Beelaerts
van Blokland niet de man zijn, die verkrijgt
hetgeen zelfs de bekwame parlementaire ora-
teur Van Karnebeek ten slotte niet vermocht,
j Vergissen we ons niet al te zeer, dan zal het
worden: öf het verdrag op de lange baan öf
een minister, die er mee sneeft, 's Ministers
beleid toch heeft er toe medegewerkt, dat hij
niet in gemakkelijker, maar in veel moei
lijker positie is komen te staan, ook in de
Tweede Kamer, dan zijn ambtsvoorganger.
De rest van den middag had weinig te be-
teekenen. Zelfs niet de lange redevoering
van Prof. v. Embden, wiens hart vermoede
lijk niet gerust is voor hij zelf op de ont
wapeningsconferenties de wereld met zijn
eindeloos gepraat over z.g. ontwapening ge
lukkig kan maken. Ditmaal hoorden we ten
minste opnieuw, dat we in Genève veel meer
invloed zouden hebben als we maar meer
ontwapenaars in onze delegatie opnamen.
Aan een dergelijk lachwekkend betoog
schonk de Kamer begrijpelijk niet de
minste aandacht.
jss
keuring van het verdrag met bljb&hoórend
tocol ter bestrijding van de valsche mui
van 20 April 1929 c.a.; toetreding tot het ver
drag tot afschaffing van in- en uitvoerverboden
en -beperkingen van 8 Nov. 1927 c.a.
Daarna was aan de orde de begrootiog van
Buitenlandsche Zaken.
De heer DE SAVORNIN LOHMAN (C.H.) was
de eerste spreker. Hij behoorde tot hen. die in
discussie meit den minister over de Belgische
kwestie geen heil meer zien. De minister ver
steekt zic.h en schijnt van oordeel, dat in deze
aangelegenheid voor overleg met de Staten-
Generaal geen ruimte ia. Onder deze omstandig
heden zal de heer Lohman diets meer vragen.
Mei 1929. dat
Ook in de Tweed'
werd betoogd, dat de mlniste- van zijn oor
spronkelijk standpunt van 1929 waa afgestapt,
rnaar ook daar ontkende hij zulks.
Bij een interpellatie in de Brabantsche Staten
bleek, dat wel met Brabant gesproken was.
maar ook dat de kwestie open of gesloten ver
binding daarbij verboden gebied was. Merk
waardig is, dat daar toen. 16 Dec. 1931. mede-
deelingen zijn gedaan, welke de minister thans
nog aan de Staten-Generaal niet heeft gegeven.
Er 13 thans in Brabant zoo'n heftige agitatie,
dat de minister zich_over die provincie geen 11-
Alles bijeen is de indruk, dat in het Zuiden
Antwerpen voor Bath in de plaats komt en in
het Noorden Willemstad voor Dintelsaa, als
Ook uit het rapport van den Belgischen sena
tor Sogers is allerlei gebleken, dat de Neder-
landsche Regeering aan de Nederlandsohe Sta
ten-Generaal onthoudt.
De heer Lohman weet echter uit al deze din
gen genoeg om aan de démenti's der Regeering
geen beteekenis meer te hechten
Men mag aannemen, dat de Belgische publica
ties te dezer zake Juist zijn. Dan staat dus vast,
dat met Nederland over een pseudo-Moerdljk-
kanaal te praten valt. En wat zal België dan
-ook toe? In 1929
Memorandum ver
gelijk
Maar wat doet dat
werd in het Nederlandsch.
klaard, dat geen enkele compensa
waardig ware te achten aan een Moerdijk-
kanaal als directe en gesloten verbinding.
De heer Lohman was overtuigd, dat geen der
beide Kamera zouden zijn te vinden voor een
oplossing, die past in een entente Frankrijk.
België en Holland, waarvoor ook ons volk niets
voelt. Wat is over de Wielingen besloten, zoo
werd in dit verband nog gevraagd.
Een Moerdijkkanaal krijgt nooit de steun van
de grootst mogelijke meerderheid der Chr.-hist.
fractie. Overal wordt men wakker en is er
raohtige actie. En er zal meer volgen.
Het is teleurstellend In een nationale zaak
H^J^^wUs^oeV^om^he" niet*op^cèn^eede
vraag is of de Regeering moreel nog vol-
n vrij staat. Rust zal slechts komen ale de
Regeering terugkeert, naar geest en letter, naar
"-et Memorandum van 1929 en zulks zonder
enige reserve en zonder ook in België eenigen
ivijfe! te laten bestaan.
Komt zulk een verklaring, dan zal de heer
otuirnn zijn uitgesproken wantrouwen in de
:egeering laten varen.
Prof. VAN EMBDEN (V.D.) begon met be
preking van een paar internationale ontwerp-
erdragen. verklaarde zich tegen bezuiniging
het Volkenbondsbudget, bereed enkele van
volkenbands-stokpaardjes: neutraliteit en
lenstedling der delegatie ter Volkenbonds-
■rgadering. Als In deze laatste meer uitgespro
ken ontwapenaars zitten, zal de invloed, die er
•an uitgaat veel grooter zijn.
De heer VAN DEN BERGH (Lib.) achtte de
behandeling der begrooting de at
legen held öm over de Belgische
5 Hij constateerde den langen du
handelingen en vroeg of ons volk
rag er is eer iets ve
a^idere zijde
nu wel. dat het ontworpen kanaal bij Willem
stad zal uitmonden. Dal is een belangrijk* nieu
wigheid. Ook het lateraal kanaal Antwerpen
Belgische gn-
illigen in
Met dit wérk zou echter niet moeten ^worden
iegonnen eer het Rijnverkeer weer is gestegen
ot het peil van 1927. toen bij Lobltk 54 millioen
on passeerde, terwijl het in 1932 niet veel bover
1 uur gaat de Kamer v
BINNENLAND.
COMMISSIE VOOR HET
TRAMWEGVRAAGSTUK
Bij besohikking van den minister van
waterstaat en van financiën ie aan den heer
ir. J. A. Kal ff op zijm verzoek eervol ont
slag verleend ate lid der communie voor
het fcramwegvraagetuk, ondier dankbetui
ging voor de ate zoodanig aan den lande be-
DE FRANSCHE GYMNASIASTEN
ONTVANGST DOOR DE PRINSES.
woordigheid van
baron Baud en haar hofdawie jonkvrouwe
E. barones van Hardebroek, de Fransche
gymnasiasten, onder wie twee meisjes, ont-
Bij deze ontvangst waren o. m. tegenwoor
dig de directeur van de Algemeene Neder
landsche Vereeniging voor Vreemdelingen-
Verkeer W. P. F. van Deventer, met. den
secretaris-penningmeester jhr. G L. H. Quar-
les van Ufford en het bestuurslid jhr. Jan
Feith, alsmede de voorzitter van de vereeni
ging Nederland in den Vreemde P. J. de
Kanter en mej. M. Duys, algemeen secreta
resse van het Genootschap Nederland-Frank
rijk.
De Prinses heeft aaD ieder van de Jongelui
als aandenkeü haar portret geschonken.
ROFFELRIJMEN.
't Js Crimineel
In één van de groote steden
Was een fijne bakker-kok
Die uit z'n elite-klanten
Steeds de hoogste prijzen trok;
Doch de dames onzer dagen
Kregen dezen bakker dóór,
En ze drongen zijn tarieven
Zoetjes naar een lager spoor.
Dat was voor meneer Van Fransen.
Patissier van de bon-ton
Cuisenier van sjieke tafels
Méér, dan hij verdragen kon;
Daarom zocht hij in z'n prima
Chef, die hem er bovenop
Had gekokstoofd, nu de oorzaak
Van de geldelijke strop.
Ai de schitterende tafels,
Die de chef had aangericht,
Al de schoone tafelstakken,
Die Van Fransenzwaargewicht-
Man-in-bonis deden worden
Zonken onder in het niet,
En: de chef moest veeren laten;
Het bekende crisislied!
Zestig, vijftig, veertig, dertig
Zakte 't loon, van weck tot week,
Tot de man, voor halve dagen
Goed voor twintig gulden bleek.
Toen alzoo de loonsverlaging
Naar behooren was gewrocht,
Heeft Van Fransen zich een nieuwé
Groote Chevrolet gekocht;
En, daar ook mevrouw Van Fransen
Mee moest deelen in de bluf,
Kreeg ze voor haar tweetal spruiten
Een charmante kinder juf
We beleven dezer dagen.
Crimineel veel leelijkheid,
Die eens-vleesches en eens-bloeds is
Met 't begrip: misdadigheid.
(Nadruk verboden.) LEO LENS
Dr.H.NANNING'sl
25 fi 75cl
PER TCBEl
peiniqt mond en tanden.
xn FA BJfitcMr. tam
Het Museum te Bergen op Zoom
Het „millioenenlijnijë' bij
De Lochi
Een cordon Gendarmerie zet de straten van Boekarest af tijdens
lie ernstige onlusten, veroorzaakt door studenten die tegen de nieuws
fioogeschoolwet yrotesteeren,
Over den nieuwen mijnspoorweg, bekend als „het mülioenenlijntje", wordt bij
De Locht, aan de Dvitsche grens, een nieuwe verkeersbrug gebouwd.
Bij wijze van proef rijdt door Londen een tram van aluminium. De nieuw4
wagen oj> Victoria Embankment
Te Roermond had gisteren onder ontzaglijke belangstelling de teraardebestelling
plaats van het stoff elijk overschot van Mgr. Schrijnenbisschop van Roermond.
Het uitwendige van het nieuwe Museum van Bergen op
Zoom, dat is ingericht in de Gevangenpoort. Het oude
gebouw werd daarvoor grondig gerestaureerd.
Te Bourg-La-Reine stortte een militair vliegtuig naar beneden en kwarrTrrtidcten
in een straat terecht. De ruine van het toestel, na de onfortuinlijke landing.
Estrada, de nieuwe ambassadeur vdn Mexico btf den President van Spanje, op weg naar 't
paleis ter overhandiging zijner geloofa brieven.
De deelnemers aan den grooten wandeltocht der 's-Hertogenbossche Politie-Sportvereeni-
ging. Voor dese marsch bestand internationale belangstelling.
