ENCI-CEMENT
MARBRITECIAS j
TE KOOF 5'
N.V. Betonbuizenfabriek
„DE VALK"
NIEUWPOORT-LANGERAK
TELEFOON 18
GROOTSTE fabriek in Nederland
Prijzen beneden elke concurrentie.
VRAAGT PRIJS
BESCHERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
HITTE - KOUOE - VOCHT - LAWAAI
GRATIS DESKUNDIG ADVIES
N.V. Producten. GrondstoffenHmlj.
AMSTERDAM: Sirphstlkad. I - Ttl. 34624-36824
ROTTERDAM: Stationsweg 37b - Talll. 11690
BOUWBLAD No. 149 CVerschijnt eiken Manning}
Architecten-honorarium
De fa ons blad van 8 Februari j.l. door
„een lezer" gestelde vragen met betrekking
tot het Architecten-Honorarium, om daar
door scherp de aandacht te vestigen op
enkele punten van de honorarium-regeling,
die onduidelijk zijn, hebben de Redactie van
het Centraalblad der Bouwbedrijven van 5
Maart j.l. het volgende in de pen gegeven:
Neem eens aan, dat de bouwsom f 200.000
is, waarvan f 150.000 voor de betonconstruc
tie moet worden betaald.
De architect ontvangt volgens de honora-
riamregeling van het N. I. V. A., rekende
.volgens de 2e klasse, 5.25 pCt.
Welke werkzaamheden moet de architect
voor dit honorarium verrichten'?
Volgens artikel 21 van genoemde regelen
behooren ertoe de volgende werkzaamheden:
1. Schetsontwerp, met of zonder globale
raming van kosten, of verklaring.
2. Bestekteekening.
3. Bestek.
4. Uitgewerkte berekening van kosten.
5. Algemeene détails.
6. Hoofdleiding bij de uitvoering, zoomede
afrekening.
7. Toezicht gedurende den onderhoudster-
mijn en inleveren van de revisieteekening.
Hieruit volgt, dunkt me, dat voor dit hono
rarium het geheele ontwerp kant en klaar
moet worden geleverd, met inbegrip van alle
hiervoor noodige gegevens.
Is de architect niet in staat, al het ge
vraagde te leveren, b.v. ihet ontwerp van de
betonconstructie en de betonberekening, dan
moet hij zorgen, dat deze door een meer des
kundige dan hij worden gemaakt.
De hierop vallende kosten komen o.i. na
tuurlijk voor rekening van den architect, die
een deel van zijn taak aan een ander op
draagt.
De „Algemeene Regelen" van den B.N.A.
bevatten soortgelijke bepalingen. Ook bier-
Ned. Bouwtentoonstelling 1932
„NEBO"
DIERENTUIN DEN HAAG
8 t.m. 17 April
Secr Spui 1 09a. Tel. 1 1 6864. Den Haag
uit blijkt, dat van den architect verwacht
wordt, cïat hij alle détails en berekeningen
maakt
Art 12 geeft aan, dat de architect voor
bepaalde onderdeelen van het werk, die ont
worpen en/of uitgevoerd zijn door speciali
teiten op die gebieden, geen verantwoording
draagt. Verder bepaalt artikel 20 het vol
gende: (Tot de bouwsom behooren bij
bouwwerken, vallende onder klasse A, B en
C, de geheele kosten der werken in Art. 12
genoemd; bij bouwwerken, vallende onder
klasse A, dan alleen de helft der kosten,
zoo deze werken door en onder verantwoor
delijkheid van specialisten in dat art be
doeld, worden uitgevoerd. (En hoe gaat het
dan bij die andere klassen?)
Dit beteekent, dat in 't algemeen de archi
tect w e 1 zijn honorarium krijgt over dat
gedeelte van het bouwwerk, waarover hij
geen verantwoording heeft Heel duidelijk
is de omschrijving niet. Vast staat wel dat
de architect de berekeningen zelf moet ma
ken of deze op zij n kosten door een des
kundige doet uitvoeren.
Hij kan ook anders handelen. Bv.: hij
maakt een schetsontwerp en draagt den
aannemers op, de berekeningen en détails
te leveren. Dit is eenvoudig genoeg en kan
door een enkele besteksbepaling geschieden.
Deze aannemers moeten de hierop vallende
kosten betaald hebben en moeten er rekening
mede houden bij het bepalen van hun in
schrijvingssom. Stel deze kosten eens op 2
Dit beteekent, dat de principaal voor het
ontwerp 2 extra betaald, dus boven de
reeds genoemde 5.25 En dit, zonder het
te weten. Want maar zéér en zeer zelden is
de bouwheer zoo goed op de hoogte, dat hij
dit zou merken. De inschrijving bedraagt nl.
150.0Q0 in plaats van 147.000. Doch hier
mede is hij er nog niet. Van die 2 moet
ook nog 5.25 honorarium aan den archi
tect worden betaald.
De principaal rekent dus:
Ik moet betalen aan den aannemer ƒ200.000
aan den architect 10.500. Voor dit bedrag
levert de architect alles wat voor de uitvoe
ring noodig is. En dit doet de architect, die
zichzelf rekenschap aflegt van zijn doen en
laten, ook. Totaal betaalt de principaal dus
J 210.500.
De architect, die een aannemer voor een
deel van zijn werk laat opdraaien, doch zich
ook rekenschap geeft redeneert als volgt:
Calculatie-onkosten van den aannemer
stel 3.000.—.
Werkelijke kosten betonwerk 153.000
Bijkomende onkosten 50.000
dientengevolge zich ook met die onderdeelen
hebben ingelaten, tenzij de installateurs of
onderaannemers op zijn verzoek zijn voorge
dragen.
Onder zoodanige onderdeelen zijn o.a. be
grepen: centrale verwarming, electrische
licht- of krachtinstallaties, watervoorzie
ning, sanitair, Röntgen-inrichting enz., doch
hierin woreft niet vermeld, hoe te handelen
ingeval een groot deel van een gebouw be
staat uit gewapend beton of ijzer.
Het is wel duidelijk dat de behandeling
hiervan geeheel voor rekening van den ar
chitect komt, zoodat hij, die deze werkzaam
heden aan een ander opdraagt en de on
kosten hiervan op het werk laat drukken,
onrechtmatig handelt.
Duidelijker dan de architectenregelen zijn
m.i. die voor ingenieurs. De artikelen 5 en 6
van het Tark. voor Ingenieurswerkzaam
heden (1930) luiden als volgt:
Art. 5. Behalve het honorarium zijn ver
schuldigd:
a. de kosten van het opmaken van de voor
het ontwerp gevorderde bescheiden, zooals
kadastrale uittreksels, enz.; van terrein-op
nemingen, boringen en verdere voorafgaande
onderzoekingen en van alle voor werktuig
kundige en electrotechnische inrichtingen
te maken teekeningen;
b: de kosten van het personeel, belast met
het maken van détailteekeningen, met het
toezicht op, of met da administratie van het
werk;
c. de kosten van onderhandelingen over
onteigening en die van rechtsaangelegenhe-
den of scheidsgerechten;
d. de werkelijke reis- en verblijfkosten,
gemaakt ten behoeve van de opdracht;
e. de kosten van keuring van materiaal,
voor zooverre deze niet op het werk kan ge
schieden;
f. de kosten van revisieteekeningen;
g. de kosten van bestekken, lichtdrukken,
advertenties, porti, zegels, registratie en an
dere voorschotten;
h. de kosten van hulp en materiaal bij
proefnemingen.
Voor het gebruik van de hierbij door den
ingenieur ter beschikking gestelde instru
menten kan deze een gepaste vergoeding
vorderen.
Art. 6. Indien de ingenieur zich voor be
paalde onderdeelen van het werk door an
dere deskundigen heeft ioen ter zijde staan,
kunnen de hieruit voortvloeiende kosten
slechts dan in rekening worden gebracht,
wanneer dit vooraf met den opdrachtgever is
o v ere engekomen
Dit artikel 6 spreekt m.i. duidelijke taal.
Het is noodig, dat de hier opgeworpen
kwestie wordt opgelost
't Eenvoudigste lijkt het ons, wanneer
door de architectenbonden naast de honora
riumtabellen een populair geschreven boekje
wordt uitgegeven, dat als voorlichting den
ondeskundigen principalen in handen kan
worden gegeven.
Ook in. onze eigen lezerskring heeft dit
vraagstuk (Je aandacht getrokken. Zoo
schrijftaons de heer v. d. G., architect
N.I.V.A. in verb Eind met de honorariumver-
deeling in ons artikel over het architecten-
honorarium (Bouwwereld 146) het volgende:
In deze kostenberekening gaat u uit van
een werk waarvan de aaunemingssom
200.000 bedraagt, terwijl de kosten van de
werken in gewapend beton 150.000 zouden
bedragen.
Voor het ontwerpen en berekenen van de
constructies in gewapend beton, wordt een
honorarium aangenomen van 2 van
150.000, zijnde 3.000, hetgeen m.i. voor
deze werkzaamheden te laag is gesteld.
Aannemende dat een architect zelf dit be
drag zou betalen, blijft er van het totaal ho
norarium groot 10.500, 7.500 over, het
geen voor het restant der aannemingssom
groot 50.000 een percentage van 15 be
teekent.
Dit percentage wordt tot 21.315 verhoogd
wanneer de architect de technische werk
zaamheden voor het gebouw op den aanne
mer afwentelt, de kosten hiervan in de aan
nemingssom laat opnemen en door den
bouwheer extra laat betalen.
Daar in het resteerende bedrag van 50.000
veel posten voorkomen waarvoor geen of
zeer weinig teekenwerk benoodigd is, wij
denken b.v. aan grondwerk, stucadoorswerk,
schilderwerk enz. zult u het vermoedelijk
wel met mij eens zijn, dat de onderlinge
verdeeling van het honorarium te ongunstig
is gesteld, temeer daar de constructeur ctoor
zijne werkzaamheden het mogelijk maakt
dat er inderdaad kan worden gebouwd en
hij ook de volle verantwoording voor zijne
constructies moet aanvaarden.
Een verdeeling van het honorarium In
verhouding tot de kosten van het gewapend
beton en dat der overige werken lijkt mij
meer in overeenstemming met de, door den
architect en door den constructeur, te ver^
richten werkzaamheden.
Het bedrag dat, volgens U, door den archi
tect onrechtmatig wordt getoucheerd, is in
de praktijk veel grooter dan het door U be
rekende.
Hoog noodig is het, dat de opgeworpen
kwestie zoo spoedig mogelijk wordt opgelost.
Alle bona fide architecten welke in staat
zijn zonder hulp van anderen een bouwplan
geheel persoonlijk te ontwerpen en hiervoor
een. w e r k e 1 ij k e bouwvergunning van de
Bouwtoezichten kunnen verkrijgen zullen
het toejuchen wanneer er een eerlijker ho
norariumregeling tot stand zou komen.
Aan een bouwvergunning zonder goedge
keurde berekeningen en teekeningen van de
toe te passen constructies heeft een bouw
heer niets.
Alleen het graafwerk mag dan worden ver-
Het eenige goede middel om aan deze on
geoorloofde praktijken een einde te maken,
is het bouwend publiek beter in te lichten.
Zoo het werkelijk de bedoeling van de be
staande architectenvereenigingen is, niet al
leen het eigen belang doch ook do belangen
van hun opdrachtgevers naar behooren to
behartigen, ligt hier een prachtig terrein
voor hunne werkzaamheden braak.
Bescherming van de architectentitel, doch
dan alleen voor hen, welke ook de volle vei>
antwoording voor de te stichten gebouwen
durven en kunnen aanvaarden, zou reeds een
stap in de goede richting zijn.
Haagsche Kunstkring
De heer Herin, van der Kloot Meyburg.
architect B.N.A.- heeft zich bereid verklaard
het voorzitterschap van den Haagschen
Kunstkring waar te nemen.
Het Vossius-Gymnasium - Amsterdam
door Ir. A. R. HULSHOFF
Stadsarchitect der gemeente Amsterdam
203.000
Ik heb geen recht op het volle honorarium
omdat ik een deel van de werkzaamheden
niet verrichtte. Stel dat mij wel toekomt
7.500.
Doch de man, die het zoo nauw niet neemt
Verdient(?) ongeveer 3175.5 meer en laat
den principaal 213657.5 betalen. Deze man
strijkt zelfs 5.25 provisie op van het be
drag van 3.000.een premie op zijn niet
kennen en kunnen!
De grove onbillijkheid hiervan springt in
het oog. En nog erger wordt dit, als de man
die het zoo nauw niet neemt tot den bouw
heer zegt: ..Ik werk goedkooper dan collega
X". Wat een wonder! Hij doet op geen stuk
ken na, wat X doet en, zonder dat hij het
weet, betaalt de bouwheer ook nog extra.
En de oorzaak?
Voor een leek is niet helder en duidelijk
omschreven, wat de principaal voor het
architecten-honorarium kan vragen.
Wel staat er in art. 7:
Indien op verlangen of aanbeveling van
<len opdrachtgever bepaalde onderdeelen van
het werk zelfstandig worden ontworpen of
gemaakt door bepaalde aangewezen perso
nen of lichamen, is de architect daarvoor niet
aansprakelijk, ook al blijft hij met de alge
meene leiding van het werk belast en zou hij
Ofschoon liet nieuwe gebouw voor het
Vossius-Gymnasium te Amsterdam nog in
aanbouw is, willen we toch trachten een
overzicht te geven van plaats, indeeling en
aspect van dit toekomstig schoolgebouw.
De thans in aanbouw zijnde bruggen over
de Boerenwetering en het Zuider-Amstel-
kanaal zullen de hoofdtoegiuigswegén wor
den voor het nieuwe Gymnasium. Dit ligt
ongeveer 200 M. zuidelijk van dit bruggen-
complex, op een opgehoogd terrein tusschen
Zuider-Amstelkanaal en Boerenwetering. De
driehoek, gevormd door de verbinding Die-
penbroekstraatWielingenstraat, het Zui
der-Amstelkanaal en de Boerenwetering,
waar het schoolgebouw ongeveer middenin
komt te liggen, zal „open" bebouwd worden.
D.w.z. dat hier grootendeels villa's gebouwd
zullen worden, al of niet tot kleinere villa
blokjes gegroepeerd. Slechts aan de Noord
zijde en de Zuidzijde van het Vossius-Gym
nasium zal een „dichte" bebouwing en
waarschijnlijk betrekkelijk laag tot stand
komen. Vóór het gymnasium dus Etan de
Zuidzijde r ontstaat er zoodoende een ruim
cn beplant plein, terwijl de achterzijde
de Noordzijde de Noordelijke straatwand
de binnenplaats van het Schoolgebouw tot
een pleintje van vrij belangrijke afmetingen
sluit. In het midden van dezen straatwand
zal waarschijnlijk een Remonstrantsch kerk
gebouw verrijzen.
De hoofdvorm van het schoolgebouw ls
te omschrijven als een drie verdiepingen
hoog gebouw, plm. 80 M. lang, waarvan de
lengte-as ongeveer Oost-West is gericht en
waarvan 2 lagere vleugels van twee ver
diepingen aansluiten, van welke de lengte
as een Noord-Zuidelijke richting heeft
De hoofdingang is ontworpen bij den toren
aan den Zuidgevel. Deze ingang zal wel niet
de meest gebruikte toegang tot de school
worden. Dit zal wel worden de ingang aan
de Noordzijde, waar zich ook de „ingang
fietsenkelder" bevindt
Uit' dezen fietsenkelder komt men langs
een trap in dezelfde hal, waarin men ook
door de hoofdingang gEiande, terecht komt.
Deze hal zal dus het verkeersplein van hef
schoolgebouw worden, waarop de verschil
lende stroomen langs de trappen naar de
verdiepingen verdeeld worden.
Behalve de rijwielenbergplaats ls verder
nog in het kelderplan een lokaal voor han
denarbeid opgenomen en de noodige dienst
ruimten als bergkelders, kolenkelders en
ketelhuis voor centrale verwarming.
Er komen in het gebouw 18 klasse-lokalen
en daarenboven nog een reserve-lokaal, dat
belangrijk grooter wordt dan de normale
klasselokalen, zoodat hierin twee klassen
tegelijk onderwijs zullen kunnen ontvangen.
Alle klasselokalen komen aan de Zuidzijde
van het gebouw te liggen en wol 6 op den
beganen grond, 5 op de eerste verdieping en
7 plus het resiervelokaal op de tweede ver
dieping.
Behalve de klasselokalen zijn op den be
ganen grond ontworpen de ruimten, noodig
voor liet onderwijs in Natuurkunde, Schei
kunde en Natuurlijke-Historie. Vanzelf
spreekt, dat ook de Conrector op deze ver
dieping zijn kamer zal hebben.
In den lagen Oostelijken vleugel zijn de
twee gymnastieklokalen boven elkaar ont
worpen en daarop in de kap het boeken-
magazijn, dat met eenvoudige middelen tot
een ruimte zal gemaakt wonden, waar men
ook met genoegen gaat zitten lezen.
Aansluitende aan de gymnastiekzalen
wordt de woning van den Claviger gebouwd,
die in de hal op den beganen grond zijn
kamer krijgt, vanwaar hij uitzicht heeft op
de beide toegangen tot de school.
Natuurlijk komt op de binnenplaats een
flinke botanische tuin en er blijft dan nog
voldoende ruimte over om gymntistiek in de
open lucht te doen.
Op de le verdieping komen verder de ka
mers voor de Curatoren, den Rector en de
Docenten, de ruimten voor Aardrijkskunde
en last not least het Vereenigingslokaal met
een behoorlijk groot podium en een cabine
voor het projectie-apparaat. Dit van twee
zijden verlichte, in de kap uitgebouwde lo
kaal, zal wel voor lezingen en uitvoeringen
als een groote aanwinst voor het Vossius-
Gymnasium beschouwd kunnen worden.
Op de 2e verdieping zijn verder nog ge
projecteerd de ruimten voor het onderwijs
in Handteekenen, welke hierdoor van
zeer goede verlichting verzekerd zijn.
Het aspect van het gebouw zal wel eenigs-
zins overeenkomen met dat van de in 1930
tot stand gekomen Meisjes Hoogere Burger
school in de Euterpestraat (Zuid), hoewel
het nieuwe Vossius-Gymnasium door zijn
ligging in gunstiger conditie zal komen.
In den toren zal waarschijnlijk onder het
hek van den omgang een klok gemaakt wor
den niet eenige wijzerplaten, zoodat de
leerlingen bij het naar school gaan al op
grooten afstand zullen kunnen zien, in welke
mate zij zich zullen moeten haEisten om op
tijd te zijn.
Op een enkele plaats zal een beeldhouwer
met zijn werk het gebouw verrijken, en wel
aan den hoofdingang en misschien is er wel
aan den ingang voor de fietsen gelegenheid
een geestig vosje te doen hakken.
°p de le verdieping tegen den wand, recht
tegenover het hoofd-trappenhuis zal waar
schijnlijk een groot marmer-mozaiek van
Vossius ten voeten uit te zien zijn.
Houlh. N.V. J. VAN SCHIJNDEL S Co. -
ANNO 18S3 NassauhavenBoeren Ra
Fabrieksuitbreiding
Naar de Fabriekskoerier verneemt, heeft
de directie der Gulden Vlies Sigarenfabriek
te Tilburg besloten, een belangrijke uit
breiding aan haar fabriek te geven. Aan de
aannemersfirma J. v. d. Heijden te Reusel
opgedragen, naast de bestaande fabriek,
een nieuw gebouw neer te zetten, dat plaats
zal bieden aan 200 nieuwe arbeiders. Dc
oppervlakte van het tweede gebouw is ruim
vierkante meter.
Fantastische dwaasheden
In no. 8 van 't orgaan van den Ned. Bond
van Architecten koont een artikeltje voor
getiteld: Onmacht van bouwen en sieren in
Amsterdam-Zuid, waarbij een groot aantal
foto's gevoegd zijn van bouwdetails, welke
overtuigend aantoonen tot welke dwaas-
beden de onbeheerschte bouwkundige fun-
tasie kan voeren.
De getoonde afbeeldingen toonen meeren-
deels details van volkomen zinledigheid, te
onpas aangebracht en in niets verband hou
dende met het bouwwerk, waaraan ze zijn
toegepast Onnoodig te zeggen, dat dergelij
ke fantastische dwaasheden de bouwkunst
niet dienen, in tegendeel, deze achteruit
brengen en 't publiek tegen de architec
tuur" innemen. De taak van den achitect
kan er nimmer in bestaan een bouwwerk
noodeloos kostbaar te maken of de con
structie te verkrachten ten koste van den
levensduur van.bet bouwwerk.
Met dat al is er moed voor noodig om in
Bouwkundig Weekblad, tot voor korten tijd
het bolwerk der hyper-aesthetici, zooals Van
Bouwen en Sieren het blad betitelde, deze
bouwkundige verwordingen openlijk aan
de kaak te stellen.
Een eeresaluut wordt gebracht aan den
man, die dit ondernam, en aan de redactie
welke hieraan meewerkte. Moge dit een
waarschuwing voor velen zijiï en 't inlui
den van een nieuw tijdperk, waarin 't ge
zond verstand en gezuiverd bouwkundig in
zicht den toon aangeven, men weer durft
„eenvoudig" te zijn en zich in de beheer-
sching de meester toont.
Wij hebben waarlijk meer dan genoeg
van die dwaze spielerei met steen en hout.
J-Jet weven van tapijten
Bochara- en Afghanistan-tapijten
Het Bochara-tapijt dat in de eerste plaats
in het, 2 millioen inwoners tellende Emi
raat Bochara zelf en verder ook in de aan
grenzende districten van Centraal"Azië- in
meer of minder overeenkomende kwalitei
ten, teekening en kleur geproduceerd wordt
kenteekent zich in het bijzonder: door een
buitengewoon zeer laag geschoven pool en
buitengewone dichtheid van het weefsel.
De fijne en met circa 400 slagen per
meter vastgetwijndc kettingdraden, zijn uit
mooie langharige wol gesponnen, terwijUde
natuurkleuiïge dwarsinslag uit wol en mis
schien ook gemengd met andere diea-en-
haren, gemaakt is.
Een echt stukje Boahara uit onze verza
meling, (die van den heer C. W. Kooh,
schrijver van deze artikelenreeks in Inte
rieur), dat misschien op een honderdjarige
ouderdom terug kan zien, bevat: 495.000
knoopen per vierkante meter' en toont bij
zondere zachte, in bruinachtig overgaande
roode kleuren.
Hoewel wij beslist kunnen aannemen dat
dit stukje Bochara-tapijt met plantaardige
kleurstoffen geverfd is, kunnen wij hierbij
toch ook constateeren- zooals eerder reeds
meerdere malen is vermeld, dat de zg. echt
heid van deze plantaardige kleurstoffen, die
naar men zegt, gedurende-honderden jaren
de zuurstof der lucht, het stof en de zon
trotseeren kan, op fantasie berust, want
zelfs aan den ondergrond van dit zeldzame
kleedje is liet duidelijk te zien. dat de
bruin-roode fondkleur vroeger veel scherper
rood geweest is en dat de eenigszins ver
bleekte rose tinten vroeger veel geelachti-
ger en frisscher geiweest zijn.
B.v. ziet een deel der bonte kleuren in
den ondergrond or groen uit, terwijl dezo
kleuren aan de bovenzijde blauwachtig ver
schoten zijn.
Zoo kan men bij iedere afzonderlijke
kleur zonder meer aan één enkele knoop
de vergankelijkheid zelfs van de oude plant
aardige kleurstoffen der Per/en waarnemen
De sedert 1870 ongeloofelijk gestegen
vraag naar zulke oude, echte Bochara -
tapijten, heeft ongetwijfeld in de fabricatie
een zeer beduidende uitbreiding in Cen-
traal-Azië en Perzië teweeg gebracht; er
wordt meer fabriekswerk gemaakt, de knoo
pen worden losser en in geringer aantal
opgezet, de beuren, waarvan misschien vele
zoo niet alle- anilinekleuren zijn, zijn
meestal schel en herinneren in geen enkel
opzicht meer aan dc harmonische verbleekte
oude orginincele stukken.
Wat de teekening betreft, ligt er in de
zoo eenvoudige geometrische figuren van
dit tapijt, een artistieke grond.
Geen ander Perzisch kleed heeft in zulk
een mate de voortreffelijke eigenschap bij
het grootste kleurenconlrast. waar een don
kerbruine of oen donkerblauwe kleur direct
naast zacht-cröme ligt, dank zij de rustige
teekening, steeds harmonisch zijn.
Oud of nieuw is het Boehara-tapljt in ge
schikte grootore afmetingen, zooals men
voor een eet-, lees- of bibliotheekkamer In
onze moderne woningen gebruikt, geheel
niet of bijna niet en dan slechts voor onge
hoord hoogen prijs te krijgen.
Het Afghanlstan-tapljt.
Typisch zijn in hPt Afehanistan-tapiit de
acbthoekiifp fimnen die naar eclang vn»
de provincie, waarin de tapijten gemaakt
H.H. Architecten
UW ADRES
▼oor Uw
DRUKWERKEN
Drukkerij LIBERTAS
EOUDSCHt SINCEl 105 - ROITERDAfr
Telefoon 22490 (4 lijnen)
N.V HET ONDERLING CREDIET
Gevestigd te Rotterdam
HOOFDSTEEG 39 h. Toerijstuin
Opgericht 1865
Glasindustrie „ROTTERDAM" J. PIETERMAN
Wandkekleeding in alle kleuren 1
ln onze showroom v. d. Duynstraat 2325—27—29 vindt
U het op allerlei wijzen als muur-, vloer- en platond-
bekleeding toegepast
zijn* zoowel in de hoofdmotieven en kleur
stellingen, als ook in den rand vari>eeren.
Over het algemeen toont het Afghanistan
tapijt langere wol, dus hoogere pool en is
gewoonlijk dikker dan het Bochara-tapijt.
Voor ketting en inslag is een weefsel van
natuur bruine kameelharen en geitenharen
gebruikt en is de ketting tweemaal getwijnd
met ongeveer 200 slagen per meter; de in
slag is enkelvoudig.
Een oeroud Afghanistan-tapijt uit onze
verzameling toont 90.000 knoopen per vier
kante meter.
De geometrische teekening der figuren,
zoowel in het midden als in de randen, is
met buitengewone nauwgezetheid en gelijk*
tnatigheid doorgevoerd.
De kleurencombinatie is bij de oude, echte
stukken, een absoluut harmonische en in
zooverre zachter en rustiger dan bij het
Bochara-tapijt, om'dat het opvallende licht-
crème in het Afghanistan-tapijt geheel ver
meden is en hoogstens door eenige heel
kleine, bronzen of gele effecten, die zich
zeer goed aan het geheel aanpassen, ver
vangen is.
De kleuren hebben zich in het oeroude
monsterstuk zeer goed gehouden en
w anneer ook iedere roode nuance schakee
ringen en strepen toont- moeten wij dit ver
schijnsel toeschrijven aan de primitieve
ververij der oud Perzische tapijtindustrie,
die altijd slechts kleine hoeveelheden, zoo
mogelijk in strengen, verfde en dan naar
behoefte steeds bijverfde, waardoor bij
iedere kleur, verschillende grondtonen moes
ten ontstaan.
WEEK-END
ZOMERVERBLLJVEN
DIRECTIEKETEN
SNELBOUW
VBAAGT PROSPECTUS
HAHBO HOUTBOUW
N. HARDINXVELD
TELEF. 41
BEZOEKT DE „N.E.B.O
MAASTRICHT
1 NEDERLANDSCH FABRIKAAT I
Vertegenw. voor R'DAM en OMSTREKEN:
N.V. 1 MUYS Co s
AEL3RECHTSKA0E 147b
TELEFOON 30404-30233
H.R.LAUWAARS &Z0NEN
Pijnackerplein 44 - Rotterdam
Magazijnen: Schommelstr. 8-30
Waai-, IJssel-, Kalkzandsteen
Handvorm in verschillend formaat
Speciaal dunne gevelsteen
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
„HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DRIJFSTEEN-BETONBLOKJES
voor BETONWERKEN
Kantoor, Magazijnen en Industrie:
AELBRECHTSKADE 1 Tel. 30933
ROTTERDAM
ilKWUIjTiU SSI
ILLEGERSBERG
PANDEN
slaapkamers, badkara
'e TD. SUNDERMEYER
IJsclubstraat 68. Telefoon 13866
N.V. HOUTHANDEL V/H Firma J. G. ALBLAS
WADDINXVEEN TELEFOON No. 6
Opslagplaats ROTTERDAM aan dan ZWAANSHALS Mo. 203-205 - Telef. No. 40891
GRAVESTEUN
4. Prima Belgische KLUITKALK
Telefoon 32246 GIPS en CEMENT
Rotterdam Scherp concurreerende r pijzen
PUBLIEKE VEILING
wegens Faillissement BOUWMATERIALENHANDEL B. v. d. HOEK
te ROTTERDAM
Deurwaarders a. a. VAN ARNHEM en A. VINK te Rotterdam, zullen in
opdracht van den WelEd.Gestr. Hoer Mr. W. VAN GELDER, te Rotterdam,
curator in bovengenoemd faillissement, op DINSDAG 19, WOENSDAG 20,
DONDERDAG 21 en VRIJDAG 22 APRIL 1932, telkens des voormiddags
10 uur, in de Bovenzaal van 't GOUDEN HOOFD aan de Zeeviscbmarkt
te Rotterdam, PUBLIEK VERKOOPEN:
DEN GEHEELEN VOORRAAD NIEUWE BOUWMATERIALEN.
WO. aroote partijen van alle soorten VLOER- en WANDTEGELS, VaAM-
DORPELSTEENEN, DAKPANNEN, GRESBUIZEN (Bochten enz.), SCHOOR-
STEENPOTTEN. HANDVORMSTEENEN en STRAATKLINKERS, alsmede
een partij SIERTEGELS en VAZEN
Catalogus, waarin alle bijzowderheden zullen worden opgenomen, ad 0 25
te verkrijgen, zoodra deze bij den drukker gereed is; deze catalogus kan
reeds nu besteld worden bl] bovengenoemde ileurwaarders aan de Kolk-
kade No. 9a (o. Plan C) te R'dam, Tel. 50328. Ook na storting van 0.25 up
e astrekening 74801 ten name van v. ARNHEM, wordt catalogus tocirrz.union,
e goederen zijn te bezichtigen vanaf 11 t.m. 18 April 1932 cn telkens vóór
de veiling in de magazijnen, gelegen aan de Delftschestraat No. 47, te
Rotterdam.
